Lohusalık Döneminde Gelişebilecek Sorunlar
Sayaç
Şuanda 1 ziyaretçi çevrimiçi
Lohusalık
LOHUSALIK DÖNEMİ
Doğumdan sonraki 6 hafta sonunda gebeliğin yarattığı fizyolojik ve psikolojik değişimlerin gebelik öncesi haline dönmesidir.
Çok erken lohusalık dönemi doğumdan sonraki ilk 24 saati, erken lohusalık dönemi ilk bir haftayı, geç lohusalık dönemi ise geri kalan beş haftayı kapsar.Üreme organları bu altı haftada normal haline döner.
HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER :
Gebeliğin başından itibaren gebeliğe özgü çok sayıda hormon üretilir(beta-HCG,AFP,relaksin,vb).Aynı zamanda gebelik öncesi dönemde var olan bazı hormonların seviyelerinde de yükselme görülür (progesteron,östrojen,prolaktin hormonu gibi).
Östrojen hormonu doğum sonrası kısa sürede gebelik öncesi seviyesine seafoodplus.infoteron hormonunun eski seviyesine dönmesi daha uzun süre-bir hafta- alıseafoodplus.info-HCG hormonu on beş gün sonra kandan seafoodplus.infotin hormonu ise bebek emdikçe süt üretimini sağladığından kandaki seviyesi aynı kalıseafoodplus.infosin hormonuda uterusun kasılmasını ve eski haline dönmesine yardımcı olurken,aynı zamanda üretilen sütün kanallar içinde ilerlemesini sağlar.
KANAMA
Lohusalıkta doğumdan hemen sonra başlar ve altıncı haftaya kadar devam seafoodplus.info günden sonra görülen kanamalar daha azdır.
Kanamada artış görülürse nedenlerini araştırmak seafoodplus.infoun eski haline gelebilmesi için gereken involusyonunyeterli olmayışı,placentanın tam ayrılmamış ve kısmi parçasının kalmış olabilmesi veya endometrit gibi infeksyon kökenli seafoodplus.infoa doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir.
LOHUSALIĞIN NORMAL SEYRİNDE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER:
- Gebelik döneminde artan sıvı nedeni ile kan hacminde artma ve dokular arasında biriken sıvı fizyolojik ödeme neden seafoodplus.infolığın ilk saatlerinden itibaren vücutta biriken bu fazla sıvı idrar yolu ile veya terleme ile atılır.
- Gebelik döneminde artmış olan dakika solunum sayısı ile kalp atım sayısı eski değerlerine dönüşür.
- Gebelik döneminde gelişen nefes darlığı,varis,hemoroid gibi dolaşım yavaşlaması ve gebe uterusun bası hissi bebek doğduktan ve baskı ortadan kalktıktan sonra kaybolur.
- İdrar yollarında değişiklikler yaşanıseafoodplus.infok döneminde gebe uterusun mesaneye yaptığı bası nedeni ile mesane kapasitesi azalır ve buna bağlı olarak sık sık ancak az miktarda idrar yapma ihtiyacı seafoodplus.infoğumdan sonra bu baskı ortadan kaltığından bu sık idrara gitme durumu seafoodplus.info doğum sonrası bebeğin doğumu ile vajen giriminde epizyotomi veya başın yarattığı basıya bağlı geçici idrar yaparken yanma hissi veya idrar yapamama durumu şikayet oluşseafoodplus.info 24 saat içinde bu şikayetler geçseafoodplus.infode karşılaşılan ve düzelmesi biraz daha uzun bir zaman alan diğer şikayet gülerken veya öksürürken idrar kaçırmadıseafoodplus.info durum Kegel egzersizleri yaptırılarak ve ödemin geçmesine yardım ederek kısa sürede tedavi edilir.
İdrar yollarında karşılaşılan bir diğer sorun mesane kaslarının kasılması henüz eski haline dönmediğinden mesane içinde ''artık idrar'' kalır. Bu durumda da bakteriler çoğalabileceğinden idrar yolu infeksyonlarına bu dönemde daha sık rastlanıseafoodplus.info bölgesini daha temiz tutarak,ve bol su içerek bu sıkıntının ortadan kalkması sağlanır.
- Saç dökülmesi görüseafoodplus.info geçicidir.
- Vücüt ısısında da değişiklikler görülüseafoodplus.infoğumdan hemen sonra vücuttan ani ısı kaybedilmesine bağlı olarak annede fizyolojik titreme ortaya çıkar, ve beraberinde üşüme hissi olur.Tüm bu şikayetler çok kısa sürede geçseafoodplus.info vücut ısısı lohusalığın ikinci gününden sonra 38 derece ve üzerinde olursa muhtemelen bir infeksyona bağlı seafoodplus.infola irtibata geçmeli.
- Lohusalık döneminde değişen hormon dengesine bağlı barsak hareketlerinde yavaşlama ve kabızlık seafoodplus.info gıda tüketerek ve bol sıvı alarak kabızlık önlenebilir.
- Tiroid hormonları lohusalık döneminde 4 hafta sonra normale döseafoodplus.infolar hipotiroidiye dönişebilen otoimmun tiroidit riski altındadır.
LOHUSALIKTA RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER
Lohusalık döneminde en önemli psikolojik değişiklikler ruhsal labilitedir(değişkenlik-dalgalanma).Postpartum hüzün,postpartum depresyon,ve postpartum psikoz gibi 3 ana başlıkta incelemek gerekir.
Postpartum hüzün
Doğumdan kısa süre sonra yaşanan depresif ruh seafoodplus.infoğumdan sonraki gün içinde başseafoodplus.infoileri huy değişiklikleri,depresyon,sık ağlamak,yorgunluk,irritabilite,konsantrasyon azlığı ve keder ile kendini göseafoodplus.info belirtiler 10 gün içinde geçseafoodplus.infoeri seafoodplus.infosi anneye güven vermek,yakından izlemek ve sıcak bir aile ortamı yaratıp yalnız bırakmamaktır.
Postpartum depresyon
Doğumdan iki hafta sonra ortaya çıseafoodplus.info bir sene içinde her zaman gelişseafoodplus.infortum hüzünden daha uzun sürer.Özgül neden seafoodplus.info ve santral sinir sistemi östrojen,progesteron,kortizol ve betaendorfin düzeylerindeki ani değişiklikler sorumlu tutulmaktadıseafoodplus.info var olan bazı risk faktörleri ile bunun ortaya çıkışı paralellik göstermektedir.Örnek; prenatal depresyon,kişisel-ailevi depresyon öyküsü,gebelik sırasında anksiyete ve depresyon,istenmeyen gebelik,evlilik sorunları,sağlık problemi olan yenidoğan.
Güven ve destek sağlanmalıdıseafoodplus.inforinde mutlaka psikoterapi,farmakoterapi uygulanmalıdıseafoodplus.infosi 3 ile 14 ay sürebilir.
Postpartum psikoz
Doğumdan sonra ilk ay boyunca herhangi bir zamanda görülüseafoodplus.infonen kadınların çoğunda psikotik öğeler içeren unipolar depresyon veya bipolar hastalık öyküsü vardıseafoodplus.infoiler organik beyin sendromuna benzer,konfüzyon,dikkat kaybı,dalgınlık,sensoriyal bulanıklık görülüseafoodplus.infoatrik konsultasyon gereklidir ve akut durumlarda hospitalizasyon seafoodplus.infoz seafoodplus.infoık ay sürebilir.
DOĞUM SONRASI AĞRILAR
Uterusun(rahim) doğumdan sonra gebelik önceki durumuna dönmesi rahim kasılmaları ile gerçekleşseafoodplus.infok süresince ağırlık ve hacimce kat büyüyen uterus doğumdan hemen sonra % 50 küçülür ve yaklaşık 1 kg kadar seafoodplus.infoğumdan 6 hafta sonra gebelik öncesi büyüklüğüne ulaşıseafoodplus.info bebeğini emzirirken de beyinden salgılanan ''oksitosin'' hormonuna bağlı olarak rahim kasılması sonucu ağrı hisseder.
NORMAL DOĞUM SONRASI EPİZYOTOMİ
Doğru zamanda usulüne uygun açılan ve usulüne uygun tamir edilen epizyotomi ile vajen girişi ve perine bölgesi eski haline yakın bir durumda seafoodplus.infotomi yeri lohusalığın ilk haftasında temiz tutulmalı ve o tarafa ağırlık verilmeden oturmaya çalışılmalıdır.Ağrı biraz fazla ise buz uygulanmalı ve analjezik alınmalıdır.
EMZİRME
Gerek normal doğum gerekse sezaryen sonrası hemen emzirme başlamalıdıseafoodplus.info aralıklarla ve tempolu bir şekilde emzirme sürdürüseafoodplus.infoe üzerine doğum şeklinin hiç bir olumsuz etkisi yoktur.
Süt üretimini başlatan ana hormonal tetikleyici,annede doğum sonrası hızla azalan östrojen ve progesteron değerleri ve bunu sonucunda memede resptör düzeyinde prolaktinin etkin hale gelmesidir.
Prolaktin süt ütertiminde ana seafoodplus.infoeyen kadınlarda,doğumdan sonraki ilk 7 günde normale döner.
Her emzirme dönemi geçici olarak prolaktini arttırı.
Emme,areoladaki(meme başı) dokunmaya duyarlı alıcıları uyarır ve beyin üzerinde hipotalamusta tetkleyici rol seafoodplus.infon salgılanan oksitosin hormonuda memeden süt boşalmasına neden olur.
Emme ön hipofizden prolaktin,ve arka hipofizden oksitosin salgılanmasına neden olur.Süt üretiminin devam etmesi için bu iki hormona ihtiyaç vardır.
Üretilen süt miktarı emilen süt miktarı ile paralellik gösterir.
Gebeliğin son dönemi ve doğumdan sonraki erken dönemde memelerden ''kolostrum'' salgılanıseafoodplus.info süte göre daha fazla mineral ve protein ve daha az laktoz ve yağ içerir.Çok sayıda immunolojik faktör içermektedir.
CİNSEL İLİŞKİ
Lohusalık dönemi bitiminde yani altı haftanın sonunda cinsel ilişki başseafoodplus.infoa bu süre bitiminde önce doktor kontrolunden geçilmeli.
KONTRASEPSYON
Emziren annelerde ovulasyon postpartum seafoodplus.infoan önce olmaz.''Sadece emziren'' annelerde ise 3 ila seafoodplus.infoa başseafoodplus.info ovulasyon-anovulasyon süresi emzirme sıklığına,süresine,ve ek besinlerin oranına bağlıdır.
Günde toplam süresi en az 65 dakika tutan 5 emzirme öğünü over supresyonu sağlar.
Kontrasepsyon emzirme ile ilgili bir durumdur.
''Sadece emziren'' annelerde kontrasepsyon postpartum üçüncü aydan itibaren başlamalıdır.
''Kısmen emziren ''annelerde veya hiç emzirmeyen annelerede kontrasepsyon postpartum üçüncü haftada başlamalıdır.
DOKTOR NE ZAMAN ARANMALI
- Annenin ateşi 38 dereceyi aşarsa
- Annenin löşisi-kanaması artmışsa veya kötü kokulu ise
- Annenin meme başlarında çatlaklar kanamaya başlaesa
- Anne sık sık epileptiform bayılma nöbetleri geçirise
mutlaka doktorla irtibata geçilmeli
seafoodplus.infoya Ezgin
Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı
COPYRIGHT © - Tüm Hakkı Dr. Viktorya Ezgin'e seafoodplus.info Tasarım Hermes Yazılım.
Doğum sonrası sizi bekleyen dönem: Lohusalık
Anne adayları hamilelikleri süresince doğum ve sonrası ile ilgili çevreden pek çok deneyim dinler. Bunların kimi doğru kimi ise abartılmış hikâyelerdir. Gerçekte doğum sonrası neler yaşandığını ise Prof. Dr. Cihat Şen anlattı.
Lohusalık nedir?
Doğumda plasentanın doğum kanalından dışarı atılması ile başlayan ve üreme organlarının hamilelikten önceki durumuna dönmesine kadar geçen 6 haftalık süreye lohusalık denir.
Lohusalık döneminde neler olur?
Lohusalık dönemi annenin hassas olduğu bir dönemdir. Bu dönemde üç önemli değişiklik gerçekleşir. Bunlar;
1-Vajenden “loşi” adı verilen akıntı olur. Doğumdan sonra; plasentanın ayrıldığı yerden dökülen doku parçaları, kan ve serumdan oluşan loşinin akışı gün süreyle devam eder. Loşi ilk üç gün kırmızı, gün sonra sarımsı pembe, gün sonra beyaz renklidir. Bu dönemde temizliğe çok dikkat edilmelidir. Mikrop kapmamak için iç çamaşırı ve kullanılan petler sık değiştirilerek tuvalet ihtiyacını takiben önden arkaya doğru antiseptik bir solüsyonla temizlik yapılmalıdır.
seafoodplus.info küçülür, Doğumdan 10 gün sonra artık karın duvarında hissedilmez duruma gelir. Doğumdan 2 ay sonra normale döner.
3.Süt salgılanır: Memelerden bebeğin beslenmesi için ihtiyaç duyulan süt salgılanır. İlk üç gün süt miktarı az gelebilir ama bebek emdikçe süt artar.
Emzirmeden önce dikkat edilmesi gerekenler
- Eller yıkanır, meme uçları ılık kaynatılmış soğutulmuş suya batırılmış temiz bir tülbent veya gazlı bezle silinir, kurulanır ve emzirmeye başlanır.
- Her memeden 20 dakikadan fazla emzirilmemelidir.
- Emzirme bittikten sonra meme uçları ılık suyla temizlenip yumuşatıcı bir krem sürülür.
- Bebek emzirildikten sonra memeler tamamen boşalmamışsa bir pompa yardımıyla sağılarak boşaltılmalıdır.
- Yirmidört saat süreyle uygun bir sutyen takılmalıdır.
Doğum sonrası spor yapılmalı mıdır?
Doğum sonrasında, hamilelikte değişen vücut şeklini düzeltmek için spor yapmak hem anneye kendini iyi hissettirir hem de sağlığı açısından olumludur. Hafif egzersizler ile başlanmalıdır. Ağır sporlar yapılmamalıdır.
Egzersizlere ne zaman başlanmalı?
Doğum sonrası egzersizlere normal doğumdan 24 saat sonra başlanabilir. Egzersizler günde 2 kez yapılmalı her hareket iki tekrarla başlayıp on tekrara kadar zaman içerisinde çıkarılabilir. Doğum sezaryen ise ilk günler bol bol yürünmeli egzersiz daha sonraya bırakılmalıdır.
Lohusalık döneminde sık görülen şikâyetler nelerdir?
Lohusalıkta ortaya çıkabilen şikâyetler hastadan hastaya göre farklılık göstermekle birlikte kronik hastalığı olmayan lohusalarda genellikle şunlar görülebilir;
1-Meme başı çatlakları ve iltihapları görülebilir:
Memede çatlak varsa bebek çatlak oluşan memeden emzirilmemeli, süt pompa aracılığı ile boşaltılmalıdır. Çatlağı giderebilmek için çeşitli pomatlar kullanılabilir. Meme de sertlik, şişlik, acı ve kızarıklık oluşması bu durum dikkate alınmalıdır. Çünkü bunlar iltihabi bir durumu gösterir. Mutlaka bir hekime başvurarak, uygun antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Tedavi sağlanıncaya kadar emzirilmez. Memeler, sıcak su ile ıslatılan tülbent uygulanmasını takiben pompayla boşaltılır.
2- Uterus içi enfeksiyonlar olabilir
Kötü kokulu loşi, üşüme, titreme ve yükselen ateş ile ortaya çıkar. Hemen hekime başvurulmalıdır. 10 gün süre ile uygun antibiyotik tedavisi yapılır.
3- İdrar yolu enfeksiyonları
Doğum sırasında idrar yollarının zedelenmesi sonucu idrar yolu enfeksiyonu gelişebilir. Sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, ateş, üşüme idrar yolu enfeksiyonunun belirtileridir. Mutlaka tedavi edilmelidir.
4- Toplar damarlar
Bazen bacaklardaki toplar damarlarda pıhtı oluşabilir ve bu damarı tıkayarak iltihaplanabilir. Pıhtı akciğerlere giderek, oradaki damarların tıkanmasına neden olabilir. Bu durum annenin ölümü ile sonuçlanabilecek ciddi bir sorundur. Buna dikkat edilmesi gerekir.
5- Ruhsal sorunlar
Doğumdan sonraki 3. günde annede geçici depresyon denilen lohusalık depresyonu gelişebilir. Geçici depresyon sırasında anne sık sık ağlar, ancak ağlama nedenini açıklayamaz. Bu doğum sonrasındaki hormonal değişikliklerden kaynaklanır. Kısa sürede kendiliğinden kaybolur. Ancak geçmeyen daha uzun süren depresyonlar tedavi edilmelidir. Bu konuda bir psikiyatrist yardımı alınabilir. Bu dönemde çevresi anneye destek olmalı, güven vermelidir. Gebelik sırasında verilecek eğitim ile anne adayının doğum sonrası ortaya çıkabilecek ruhsal problemlerinin önüne geçilebilir.
Lohusaya hastaneden çıkarken neler önerilir?
Lohusa hastaneden taburcu edildiğinde öncelikle en az 1 ay boyunca her gün saat dinlenmeli, ev işlerine biraz ara vermelidir. Eve giden lohusa duş yapabilir ancak oturarak banyo yapması mikrop kapabileceği için sakıncalıdır.
Epizyotomi varsa, hekimin önerdiği antiseptik solüsyonla tuvalette önden arkaya doğru temizlik yapılmalıdır. Zorlanmak, çömelmek, ıkınmak sakıncalıdır. İlk bir hafta içindeki gün epizyotomi üzerine oturmamalıdır. Meme bakımını, emzirme süresince özenle yapmalıdır.
Lohusalık ve Emzirme
LOHUSALIK DÖNEMi
Doğum sonrası 6 haftalık süreye (yaklaşık 40 gün) lohusalık denir. Bu süre içinde kadın bedeni anatomik ve fizyolojik olarak doğum öncesi haline dönmeye başlar.
Lohusalık döneminde anne vücudunda değişiklikler
Doğumdan hemen sonra yoğun bir adet günü kadar olan kanama miktarı, takip eden günler içinde giderek azalır. Bu kanamaya loşiİlk gün fazla miktarda ve kırmızı olan loşi (loşi rubra) yaklaşık, gün sonra kahverengiye (loşi seroza) döner. günden sonra gittikçe daha sarı-beyaz ve sulu bir hal (loşi alba) alır. Kanama gün geçtikçe azalırken kadınların yaklaşık yarısında 6 hafta boyunca devam etmesi normaldir.
Rahim gittikçe küçülür,doğumdan hemen sonra gr olan rahim, 6 haftanın sonunda gr’a iner.
Gebeliğe adapte olmak için kapasitesini arttırmış olan tüm iç organlar eski haline gelmeye başlar.
Karın kasları tekrar birleşir ve göbek normal haline döner.
Ödemin giderek azalması ve kilo kaybı ile de ile gebelik öncesindeki vücut şekline döner. Gebelikle oluşan renk değişimleri cilt koyulaşmaları göbekteki çizgi yavaş yavaş kaybolmaya başlar.
Lohusalıkta yaşanabilecek anormal durumlar
- Kanama: Erken lohusalıkta en hayati anormal durum budur. Doğum sonrasında kanamanın fazla olması en çok rahim gevşemesine (atoni) bağlı olur. Doğumdan sonra rahim sertleşmezse rahimdeki damar uçları açık kalır ve anormal bir kanama olur. Hayatı tehdit edecek boyutlara bile ulaşabilir. Kanamanın diğer sebepleri doğum yolu yırtıkları, plasenta yada zarların tam atılmamış olması, rahim içi enfeksiyon da olabilir. Doğumdan sonra ilk saat hastanede gözlem altında tutulurken yada taburculuk sonrası aşırı kanamadan şüphe edildiğinde doktora bilgi verilmelidir.
- Genital organlarda enfeksiyon: En sık görülen rahim içi iltihaptır, yüksek ateşe ek olarak kötü kokulu akıntı, rahimde hassasiyet ve ağrı olur. Tedavide bazen damardan antibiyotik gerekir. Çok ciddi bir durumdur çünkü enfeksiyonun ilerlemesi ve kana karışması hayati olabilir.
- İdrar yolu enfeksiyonu: Sonda takılması ya da idrar torbasının kataterle boşaltılması, vajinal yırtıklar, doğum sonrası hijyene özen gösterememe, yeterince sıvı tüketmeme gibi sebeplerle gelişebilir. Tedavide bebeğe zarar vermeyecek antibiyotik grupları tercih edilir.
- Dikişlerde enfeksiyon açılma: Normal doğum dikişlerine genellikle steril solusyonlar yada kremler, oturma banyosu, ılık su ile bakım önerilir. Özellikle dışkılama sonrası temizliğe özen göstermek ve kabız olup dikişleri zorlamamak çok önemlidir. Sezaryen dikişlerinde ise ağır kaldırmamak, zorlayıcı karın hareketleri yapmamak, dikişin bakım ve temizliğine dikkat etmek, kuru tutmaya çalışmak gerekir. Özellikle diyabetik, obez, cildi hassas ve yapısal olarak yara iyileşmesinin kötü olduğu kişilerde daha özenli davranmakta fayda vardır.
- Pıhtı okuşumu: Lohusalık dönemi de gebelik gibi kanda pıhtılaşma faktörlerinin ve dolayısıyla pıhtı oluşma eğiliminin arttığı bir dönemdir. Alt bacak toplardamarları en sık pıhtı oluşan yerdir. Bu nedenle özellikle varisi olanların lohusalıkta uzun süre hareketsiz kalmaması, varis çorabı giymesi ve gerekirse kan sulandırıcı iğne kullanması önerilir.
Lohusa hüznü/depresyonu
Lohusalık ruhsal açıdan gebelik kadar hatta çoğu kadına göre gebelikten daha zor bir dönemdir. Anneliği öğrenmek, bebekle ilgili sorunlarla baş etmek , emzirme ile ilgili zorluklar, doğuma bağlı iyileşme süreci, uykusuzluk ve yorgunluk gibi pek çok şeyle baş etmek gerekir. Çoğu kadın bunlara uyum sağlamaya çalışırken ruhsal problemler yaşar.İçgüdüsel olarak bebeğine yeterli olamama endişesi, bebeği ile ilgili birşeyleri yanlış yada eksik yapma korkusu, emzirmede başarısız olma kaygısı, hormonların yarattığı duygusal dalgalanmalar doğal bir lohusalık hüznü yaratabilir fakat bu duyguların ileri bir boyut kazanıp lohusalık depresyonuna dönüşmesi daha az görülür.
Lohusalık depresyonu ağır bir tablodur. Ağlama nöbetleri ,uyumakta zorlanma, aşırı yemek yeme yada iştahsızlık, dikkat dağınıklığı, öfke, sinir krizleri, bebeğe ilgisizlik yada aşırı ilgi, umutsuzluk, çaresizlik hisleri gibi belirtileri vardır. Özellikle çevre desteğinin yetersiz olması, maddi zorluklar, eşinin işsiz oması, evlilikte sorunlar, istenmeyen planlanmamış gebelik olması, küçük yaşta anne olmak, başka çocukların varlığı, emzirememe gibi durumlar depresyon için zemin hazırlayabilir.
Bu dönemde lohusanın başta eşi olmak üzere çevreden alacağı destek ve eşinin her durumda anlayışlı davranması çok önemlidir. Mümkün olduğu kadar kendini yalnız hissetmemesini sağlamak, bebek bakımında destek olmak, bebek bakımı dışında yorucu işler beklememek, uykusuz kalmışsa uyumasını sağlamak, fazla ziyaretçi kabul etmekten kaçınmak faydalı olacaktır.
EMZİRME HAKKINDA
Süt üretimi fizyolojisi
Süt salgısı kendi kendini kontrol eden bir mekanizma ile olur. Beyinde bulunan hipofiz bezinin prolaktin (süt hormonu) salgısını uyarması ile süt üretimi olur. Bunu uyaran en büyük etmen her iki memenin düzenli olarak boşaltılması ve meme ucunun uyarılmasıdır. Bebeğin emzirilmesi yada pompa ile sağılması suretiyle memeler boşaltıldıkça beyine daha çok süt üretmesi gerektiği emri gider ve beyindeki hipofiz bezi prolaktin salgısını dolayısıyla süt üretimini arttırır. Bu nedenle süt arttırmak için her iki memenin düzenli olarak boşaltılması gerekir.
Emzirme döneminde memede sık karşılaşılan sorunlar
- Meme başında çatlak ve yara: Bebeğin yanlış pozisyonda emzirilmesi yada meme başını düzgün kavrayamaması, meme başının çamaşıra sürtünmesi, sıkı çamaşırlar giyilmesi ,cildin yeterince nemlendirilmemesi gibi sebeplerden meme başında çatlaklar oluşabilir. Bunlar ilerleyerek bakteri yada mantar enfeksiyonlarının eklendiği yaralara dönüşebilir. Tedavi ve önlem için meme başını düzenli olarak nemlendirmek, bebeği doğru pozisyonda emzirmek, meme başını koruyan kalkan yada pedler kullanmak gerekir.
- Meme başı ağrısı:İlk günlerde emzirme sırasında ağrı olması doğaldır, süt kanalları açıldıkça bu durum düzelecektir.
- Angorjman (meme dolgunluğu) ve süt ateşi: Annenin yeterince emziremediği durumlarda , süt kanallarda birikerek memede büyüme ve basınç artışına sebep olur. Memeler dokununca çok sert ve ağrılı hal alır. Beraberinde annede ateş yükselebilir. Bu durumda ılık duş alarak ,masaj ile memeyi boşaltmak ve ateş düşürücü almak gerekir. Sert ve şişkin bir meme başını bebek kavrayıp tamamen boşaltamayabilir bu nedenle önce pompa ile boşaltmak daha doğru olur.
- Mastit: Memede bir bölgede sertlik, kızarıklık, ısı artışı beraberinde tüm vücutta ateş ve halsizlik tablosu olur. Genellikle tek memede kırmızı çizgiler şeklinde görülebilir, sütle birlikte iltihabi akıntı gelebilir. Bu durumda memeyi boşaltmak yanısıra antibiyotik kullanımı gerekir. Bu durumda emzirmeye devam etmenin bebek için sakıncası yoktur , aksine memenin boşalması açısından yararlı olacaktır.
- Süt kabarcığı: Meme başında deri altında sütün birikerek beyaz, şeffaf veya sarı bir kabarcık şeklinde görülmesidir. Oldukça ağrılıdır. Tedavide deriyi yumuşatıcı uygulamalar ardından emzirmeye devam etmek faydalı olacaktır. Yeterli olmazsa iğne ile boşaltılması gerekebilir.
- Galaktosel (süt bezesi): Süt kanallarında tıkanma sonucu memede ele gelen içi süt dolu kistlerdir. Genellikle memelerin boşaltılması ile zamanla düzelir, nadiren iğne ile boşaltmak gerekebilir.
Süt arttırıcı öneriler:
- Anne, bebek uyudukça uyuyup dinlenmeli uykusuz kalmamalıdır.
- Sütünün yetmediği bebeğin aç kaldığı emzirmeyi başaramadığı gibi olumsuz düşüncelerden sıyrılmalı, çevreden gelen olumsuz yorumlara kulak tıkamalı ve strese girmemelidir.
- Bebeğin emmeye devam edebilmesi ve meme başında çatlaklar oluşmaması için doğru pozisyonda emzirmelidir.
- Memede dolgunluğa izin vermemeli ve her iki tarafı yeterince boşaltmalıdır.
- Sütü arttırdığı kesinlikle bilinen gıdaların en önde geleni su dur. Günde 3 litre kadar su içmek ve diğer sıvı gıdaları bol tüketmek faydalı olur.
- Bunun dışında sütü arttırdığı düşünülen rezene çayı, ısırgan otu , çörekotu, dereotu, hurma, incir, tahin, boza, şekersiz meyve kompostaları, bulgur, börülce, soğan dengeli bir şekilde diyete eklenebilir.
- Ayrıca süt arttırıcı özellikleri olan bitkilerden oluşan çaylar, damlalar ve malt içecekleri faydalı olur.
- Emzirme döneminde anne bol protein (yumurta, süt ürünleri, et, balık..) sebze ve meyve tüketmelidir.
- Aşırı karbonhidrat ve şekerli gıda tüketiminin sütü arttırdığı doğru değildir.