Göçmen bir balık olan lüfer, dünyanın hemen her yerindeki tropik ve subtropik sularda bulunur. Soğuk denizlerde yaşayan lüfer, yağlı bir balık olduğu için çok lezzetlidir. “Boğazın sultanı” diye sofralarımızda baş tacı ettiğimiz lüfer balığının yakından tanıdığımız birçok türü mevcuttur. Defne yaprağı, çinekop, sarıkanat, kofana, sırtıkara gibi boyutlarına göre isimlendirilirler.
Eylül ortasından ocak sonuna kadar olan dönem, lüferin en leziz dönemidir. Ancak bu dönem dışında lüfer avlamak, lüferin soy devamı açısından çok tehlikelidir. Soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan lüferi kurtaracak en önemli şeylerden biri, biz tüketicilerin hassasiyeti. Yasal olarak 20 cm’nin altındaki lüferi avlamak da satmak da yasak! Elbette balık pazarına giderken yanımızda cetvel taşımamıza gerek yok ama evden çıkmadan karışınızı ölçüp, balıkları bu ölçü üzerinden kıyaslayarak avlanma yasağına uygun olup olmadıklarını anlayabilirsiniz. Siz satın almazsanız balık satıcıları tezgahları yavru lüferlerle dolduramaz!
Lüfer balığı, oldukça güçlü bir B12 vitamini kaynağıdır Antioksidan olan selenyum, magnezyum, Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri, potasyum, fosfor, çinko, bakır ve sodyum mineralleri açısında zengin bir besindir. Bu yüzden de mevsiminde sıkça tüketilmesi önerilir. Lüfer balığını damak zevkinize göre buğulama, yahni, ızgara, kızartma yöntemleriyle pişirebilirsiniz. Daha da lezzetlendirmek isterseniz pişirme sırasında sos ya da çeşitli sebzeler gibi yardımcı malzemeler kullanabilirsiniz. Deniz ve et ürünlerine çok yakışan Calve Hardal sosu ile hazırladığımız, pişirmesi oldukça kolay ve pratik Fırında Hardal Soslu Lüfer tarifimize bayılacaksınız. Fırında Hardal Soslu Lüfer yapılışı ile ilgili püf noktalarını yazımızda görebilirsiniz. Haydi, şimdi Boğaz’a açılalım…
Pomatomidae familyasına ait bir balık olan lüfer, keskin dişlere sahiptir. Sırt yüzgeçleri iki adet olan bu balığın uzunluğu 110 cm'ye çıkabilir. Ağırlıkları ise 11 buçuk kiloya ulaşabilir. Dünyadaki tüm ılıman ve sıcak denizlerde yaşayabilen bir balık türüdür. Genellikle kıyıya yakın olan sularda ve körfezlerde yaşar. Kış aylarında Ege Denizi'nde, yaz aylarında ise Karadeniz'de yaşar. Kendinden yağlı ve lezzetli bir balıktır. Bu özelliği ile pişirme aşamasında fazla zahmet vermez.
Yalnızca 5 malzemeden oluşan lüfer şişi hazırlayabilmek için, balıkları 4-5 parçaya bölün. Balıkları domates ve biberle şişe geçirdikten sonra kısa sürede pişirebilirsiniz.
Lüfer balığı nasıl pişirilir, nasıl temizlenir? Lüfer temizlendikten sonra, isteğe bağlı olarak bütün veya fileto çıkarılarak pişirilir. İstanbul boğazında tutulan lüfer, en yağlı olan balıktır ve temizlendikten sonra bütün olarak ızgarada pişirilir. Fazla yağlı olmayan lüfer balığı, un veya mısır ununa bulanarak tavada kızartılır. Fırında lüfer balığı damak tadınıza uyan çeşitli sebzelerle birlikte pişirilebilir. Aynı zamanda lüfer balığının çorbası ve buğlaması yapılır.
Lüfer nasıl temizlenir:
Lüferin üzerindeki pullar bıçakla kazınır ve bol su ile yıkandıktan sonra; balığın baş kısmı sol elle tutulur, sağ elle kuyruk kısmına bastırlarak solungaçlarının iki yana açılması sağlanır. Ardından karın ile baş kısmını bağlayan (gıdı) bölümü kesilir, solungaçları alınır ve bıçak yardımıyle karından kuyruğuda doğru karnı yarılır. İç organlarını temizlenir ve omurga boyunca iç kısımdaki siyah kalıntılar kaşık yardımyle kazınarak çıkartılır. En son balık bol su ile yıkanarak süzülmesi için kevgire alınır.
‘Kolay Gelsin’
www.klasiktatlar.com