Epifani (Loppiainen)
Hristiyanlığın önemli bayramlardan birisidir. Hz. İsanın doğumundan (Noel) 12 gün sonra kutlanır.
Bu kutlamayla ilgili olarak Hristiyan mezhepleri arasında farklı inanışlar mevcuttur.
Katolik ve Protestanlığa göre doğumu önceden müjdelenmiş İsa Mesihin doğumunu takip eden günlerde doğudan gelen 3 müneccim tarafından yıldızlara bakarak yerinin bulunarak ziyaret edilmesi olarak kutlanır. Zaten kutsal kitaplarda da İsa Mesihin gelişi müjdelendiği için kralları tarafından bulunup ziyaret edilmesi emredilmiştir. Hz. İsanın bulunması ile de peygamberliği ilan edilmiş olur.
Ortodokslukta ise Hz. isanın Ürdün Nehrinde vaftiz edilmesi olarak kabul edilir. Her yıl denize veya nehre atılan haçın gençler tarafından çıkarılması etkinlikleriyle kutlanır. Böylece hem o gençler vaftiz olmuş olur hem de haç (Hz. İsa) vaftiz olmuş kabul edilir.
5 Ocağı 6 Ocağa bağlayan gece ayinlerle kutlanır. Hristiyan ülkelerde resmi tatil günü ilan edilir.
Luteryan Mezhebi
yüzyılda Alman din bilimci prof. Martin Luterin kurduğu bir Hristiyanlık mezhebidir. Kurucusunun adından dolayı Luteryanlık denir. Katolik ve Ortodoksluk mezheplerine protesto amacıyla kurulduğu için Protestanlık olarak da bilinir.
Katoliklik ve Ortodoksluğun din adamlarının ülke yönetimlerine müdahale etmeleri, parayla cennetten yer vaat etmeleri, halkın üzerinde baskı yapmaları ve İncilin dilinin anlaşılamamasından dolayı ortaya çıkmıştır.
Luter Hristiyanlığı kiliseden çıkarmıştır. İncili halk diline tercüme etmiş ve kiliseyi dünyevi işlerden uzaklaştırmıştır. Özellikle para ve mülkiyet konularından soyutlamıştır. Luteryanlığa göre kilisenin görevi yalnızca Allah kelamını halka duyurmaktır. Din adamlarının üstünlüğü yoktur. Kutsal kitap temeldir. Kitapta olmayanlar reddedilir.
Luteryan kiliselerinde Meryem Anaya ve Azizlere dua etmek yasaktır. Kiliseleri oldukça sadedir. Resim, heykel ve haç vardır ancak çok az sayıdadır. Haçlarda Hz. İsanın figürüne yer verilmez.
Protestanlık 3 kola ayrılmıştır. Luteryanizm, Kalvinizm ve Anglikanizm. Luteryanizm Almanya başta olmak üzere Kuzey Avrupa ve İskandinav ülkelerinde yaygındır. Luteryan kilisesi iç işlerinde bağımsızdır. Merkezleri İsviçre Cenevrede bulunan Dünya Luteryan Kiliseler Federasyonu ve Dünya Kiliseler Konseyine üyedir. Ortodoks ve Katolik kiliseleri ile diyalog içerisindedir.
Sibel Tekten