Makat Içinde Sertlik

Bir çok hastalık önemli belirtiler sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu belirtileri dikkate aldığımızda erken teşhis ve tedavi olanaklarından yararlanmış oluruz. Makat hastalıklarıda aynı şekilde bir çok belirtisi olup, utanma duygusunu aşmanız halinde sıkıntıyı baştan atlatırsınız. Özellikle makatta şişlik problemi bir çok hastalığı bağlı olarak görülür. Sadece hemoroid olarak düşünmek yanlış olup, mutlaka alanında uzman bir genel cerrah tarafından muayene edilmelidir. Makat şişmesi genellikle ciddi ağrıyla birlikte olan bir durumdur. Hasta tarafından rahatlıkla fark edilir ancak sıklıkla yanlış teşhisle tedavi edilmeye çalışılır.

Makat Şişmesi Nedeni Olan Hastalıklar

• Anal hematom (Makatta pıhtı toplaması)
• Tromboze hemoroid (Boğulmuş basur)
• Anal apse, iltihap olması

Kan toplanmasına bağlı makat şişlikği ;

Anüs bölgesinde sık görülen ve nerdeyse pıhtı toplanması tamamı hemoroidle karıştırılan bir hastalıktır. Makat hastalıkları (protoloji) konusunda birikimi az cerrahların bile sıkça hemoroid tedavisi verdiği görülür. Hastalık her yaş gurubunda ve her iki cinste de görülebilir. Çocuklarda görülen makat bölgesindeki şişliklerin büyük çoğunluğu pıhtı toplanmasıdır. Pıhtı toplanmasının bilinen en sık sebebi fazla ıkınmaktır. Makat bölgesine uygulanan ıkınma basıncı bölge damarlarının dayanacağından daha yükseğe çıktığında ince damarlardan bazıları patlar ve cilt altına kanama olur. Kanama damar içindeki basınçla dokuya sızan kan arasındaki basınç eşitleninceye kadar devam eder ve pıhtılaşarak durur. Şişliğin büyüklüğü ıkınma miktarıyla ilgilidir ve ağrının şiddeti de hematomun büyüklüğüne göre değişir. Bir mercimek kadar olabileceği gibi portakal kadar bile olabilir.

Tromboze hemoroid;

Normalde kişiyi çok rahatsız etmeyen çeşitli derecelerde hemoroid vardır. Ancak bir gün çok şişer ve dayanılmaz düzeylerde ağrı yapar. Sebep yine makatta pıhtı toplanması gibidir. Tedavide içi boşaltılabilir, hemoroid ameliyatı şeklinde alınabilir veya hiç dokunulmaz eski haline gelmesi beklenir.

Makat apsesi ;

Anüs bezlerinde tıkanma ve buna bağlı olarak iltihap, devamındaysa apseleşme olur. Apsenin derinliği ve büyüklüğüne göre değişen düzeyde ağrı olur, dayanılmaz düzeylere çıkabilir. En kısa sürede cerrahi olarak boşaltılması gerekir. Enjektörle boşaltmak veya kendiliğinden patlamasını beklemek fistül oluşumuna sebep olur.

Makat şişmesi tedavisi temeldeki hastalığa yönelik olarak yapılır.

Perianal apse nedir,anüs / makat bölgesinde bulunan salgı bezlerinin iltihabı sonucu iltihabın birikmesiyle oluşur.

• Şişman / aşırı kilolularda  
• Kadınlarda
• Hijyen sorunlularda ( aşırı temizleme veya çok pislik)
• Uzun ishaller, alkol ve bölgesel tahrişlerde daha sık oluşur.

Perianal fistül nedir, Kaçak yol demektir. Olmaması gereken yerde anatomik yapı haricinde bir kanal oluşmasıdır. Özellikle anüs / makat çevresinde en sık olur. Bu fistüllere Perianal Fistül denilir. Eğer daha fistül oluşmamışsa Perianal Apse diye adlandırılır. Anal bölgenin en istenilmeyen hastalığıdır. Dış ve iç delik olmak üzere 2 çıkışı vardır; Dış ağız anüs / makat çevresine ve iç ağız genelde bağırsak boşluğuna açılır.

Çeşitli nedenlerle anüs çevresinde oluşan bir apsenin kendiliğinde yeterince boşalamaması veya iltihabın tam iyileşmemesiyle zayıf dokular arasında kendine bir yol bulmasıyla ortaya çıkar. Dış delik erken kapanırsa devamlı yenileyebilir.

Bazen de Kanser, Bağırsağın iltihaplı hastalığı ( crohn ), Tüberküloz, immün sistem baskılanması, lokal travma / yaralanma  gibi durumlarda ortaya çıkabilir.

Perianal Apse ve Fistül Belirtileri Nelerdir?

Perianal apse belirtileri, anal bölgede Ağrı, sertlik, kızarıklık, sıcaklık yani apsenin 4 belirtisi görülür. Hasta şiddetli ağrıdan ne yapacağını bilemez, oturamaz. Eğer patlarsa pis kokulu akıntı olur.

Apse zamanla fistüllere neden olabilir. Bu oran % civarındadır.

Perianal fistül belirtileri,

• Anüs bölgesinde ağrı, şişlik ve dolgunluk hissi.  
• Lokal hiperemi / kızarıklık ve yanma hissi. 
• İltihaplı, pis kokulu akıntı ve tahriş. Bazen kanlı bir akıntı olabilir.  
• Yüksek ateş. Bazen titremeler olabilir.   
• Fistül dış deliğinden dışkı ve gaz çıkması.  
• Yeniden Apse oluşması durumunda Ağrı, sertlik olur ve ateş yapar. Apse baskısıyla anüs bölgesinde dolgunluk hissi hissedilip dışkılamada ağrı artar.

Bazen de dışkı zorluğu yanında idrarda yanma ve hassasiyetin bacaklara yayılması görülebilir. 

Perainal Apse ve Fistül Tanısı Nasıl Konur? 

Peranal apse tanısı, İyi bir muayeneyle tanı konabilir. Ancak bazen ayırıcı tanı ve detay için MR gerekebilir

Perianal fistül tanısı,

• İyi bir hasta analizi ve fizik muayene
• Fistülografi
• MR yapılır. Bu tetkiklerle aynı zamanda fistülü ortaya çıkaran neden ve ne tür fistül olduğu ( Basit/ kompleks / crohn bağlantılı…) da ortaya konulmaya çalışılır. 
• Ayrıca Rektoskopi / kolonoskopi ayırıcı tanıda kullanılabilir.

Perianal Apse ve Fistül Tedavisi Nasıl Yapılır?

Perianal apse tedavisi, lokal anesteziyle cerrahi olarak boşaltılmasıdır. Ayrıca antibiyotik ve ağrı kesicide alınmalıdır. Tedavi yapılsa bile ilerde fistül gelişebilir.

Sigara kullanan ve şeker hastalarında iyileşme geç olabilir.

Ayrıca şeker hastalarında anal bölge apseleri Gangren Fournier dediğimiz çok tehlikeli durumlar ortaya çıkararak hayatı tehlike oluşturabilirler. 

Perianal fistül tedavisi, perianal fistül kendiliğinden iyileşmez, sadece durgunluk dönemleri olabilir. Cerrahisiz iyileşmez. Cerrahiyle beraber gaz ve dışkı kaçırmaya yönelik tedavi programı da uygulanmalı. Hasta eğitimi ve egzersizleri de yapılmalıdır.

Cerrahide: Fistülotomi / Fistülektomi, Seton uygulaması ve Lazer (kısa fistül) uygulanabilir. Komplike fistülde tedavi uzundur. 

Ayrıca, kilo verme, hijyeni düzeltme ve lokal bakım önemlidir.

ÖNEMLİ NOT: Tedavi olmazsa fistüllerde uzun vadede Kanser gelişebilir.

Makatta kaşıntı ve şişlik hangi hastalıkların belirtisidir?

Makatta kaşıntı ve şişlik çeşitli hastalıklar sonrası ortaya çıkan belirtilerdir. Makatta kaşıntı ve şişlik; anal fistül, anal fissür, hemoroid, tümör, parazitler ve deri hastalıkları sonrası ortaya çıkabilmektedir.

Anal Fistül: Bir organla diğer bir organın arasında oluşan tüp şeklindeki bağlantılara fistül denilmektedir ve bu durum makat bölgesinde meydana geldiğinde anal fistül adını almaktadır.

Bağırsağın son kısmı ile anüs çevresindeki anormal yapılardır ve anüs çevresinde önceden gelişmiş olan apseler nedeniyle meydana gelmektedir. Anal fistül tedavisi sadece cerrahi yöntemlerle yapılabilmektedir. Tedavi sırasında apse ve enfeksiyonlar boşaltılır ve fistül kanalı tamamen çıkarılmaktadır.

Anal Fissür: Dışkılama sırasında güçlük çekilmesi ve uzun süreli ıkınma sonucu makatta oluşan çatlaklardır. Çatlak oluşumu makat bölgesinde yırtılmalara sebebiyet vermektedir ve kanama görülmektedir.

Hemoroid: Makat çevresinde ve anüsün alt kısmında çeşitli sebeplerden dolayı oluşan şişliklerdir. Hemoroid, şiddetli kaşıntı yarattığı için kişiler aşırı derece rahatsızlık duymaktadır. Hemoroid oluşumu ile dışkıda kan gözlenmektedir ve mutlaka erken tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.

Tümör: Anal kanser adı da verilen tümörler kanserleşmeye bağlı hücrelerin tespiti ile belirlenmektedir. Makat bölgesinde tümörlerin gelişmesi ile beraber anal bölgede şiş bezeleri ve kaşıntı meydana gelmektedir.

Parazitler: Kıl kurdu olarak da bilinen parazitler bir bağırsak enfeksiyonudur ve tedavisi mümkündür. Parazitler kişiye kaşıntı ve rahatsızlık hissi vermektedir ve tehlikeli bir rahatsızlık değildir.

Deri Hastalıkları: Bazı deri enfeksiyonları makat bölgesinde şişlik ve kaşıntı yaratabilmektedir. Makat bölgesinde gelişen mantarlar kişiyi çok rahatsız etmektedir ve tedavisi kolaylıkla sağlanabilir.

Makatta kaşıntı nasıl tedavi edilir?

Makatta kaşıntı ve şişlik oluşumu tedavisi için öncelikle bunların altında yatan nedene ulaşmak gerekmektedir. Makatta kaşıntı ve şişliğe sebep olan anal fistül ise cerrahi tedavi ile tedavisi sağlanmaktadır. Eğer neden olan başka hastalık ise hastalığına bağlı tedavi şekli uygulanmaktadır.

Makatta kaşıntı tedavi edilmezse ne olur?

Makatta kaşıntı tedavi edilmezse kişinin yaşamını olumsuz etkileyerek bıktıracak düzeye getirebilir. Makatta oluşan her türlü hastalık en ufak bir hastalık dahi olsa mutlaka tedavi edilmelidir. Makat hastalıkları tedavisinde geç kalmak demek geri dönüşü olmayan hastalıklara kapı açmak demektir. Makat hastalıkları uzman doktorlar tarafından teşhis edilir ve uygun tedavi yöntemi uygulanmaktadır.

Görüldüğü üzere makatta kaşıntı ve makatta şişlik birçok rahatsızlığın ortak belirtisidir. Makatta kaşıntı ve ya şişlik önemsenmeyecek bir belirtiler değildir. Basit makat çatlaklarından tümörlere varan birçok hastalığın belirtisidir. Bu sebeple makatta kaşıntı şikayetinden muzdarip hastaların vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurarak makatta kaşıntıya sebebiyet veren hastalığını öğrenmesi, erken evrede makatta kaşıntı tedavisi için gerekli önlemleri alması gereklidir.