Makat kaşınması durumu çoğu insanın yaşamlarının belli dönemlerinde yaşamış olduğu problemlerden bir tanesidir. Bu sorunun pek çok sebebi olabilir. Genelde bu durumun önemli bir sebebi yoktur. Ancak insanları rahatsız eden bir durumdur. Makat kaşıntılarına iyi gelen bitkisel çözümler de bulunmaktadır.
Makat Kaşıntısı Nasıl Geçer, Ne İyi Gelir?
Makat kaşıntısının altında her zaman ciddi bir hastalık bulunmaz. Genelde basur sebebi ile anüs çevresinde şiddetli bir kaşınma isteği olabilir. Bunun yanında hijyene önem verilmemesi de bu tarz kaşınmaların ortaya çıkmasında etkili olan bir durumdur.
Makat kaşınmalarında bazen kaşınan bölgenin kızardığı, hassasiyet gösterdiği, şişlik olması gibi durumlar olabilmektedir. Evlerde yapılan bazı bitkisel kürler ve çaylar makat kaşınmalarına iyi gelmektedir. Ancak bu durumda da makattaki kaşıntı hala geçmiyorsa mutlaka bir doktora görünmek gerekir.
Anüste şiddetli kaşınma durumunun sona ermesi için öncelikle bu kaşınmanın sebebinin bulunması ve ona göre bir tedavi uygulanması oldukça önemlidir. Anüs kaşınmalarının sebebi ciddi bir rahatsızlık değilse o zaman evde uygulanacak tedavi yöntemleri ile bu sorundan kolay bir şekilde kurtulmak mümkündür.
Bazı durumlarda doktorlar makat kaşıntısı için kaşıntı ilaçları önerebilir. Bu durumda da kaşıntıdan kurtulmak mümkündür. Eğer bu bölgedeki kaşıntı çok etkili ise ve bir türlü geçmiyorsa o zaman lokal anestezi etkisi bulunan kremler kaşıntının hafiflemesine yardımcı olacaktır.
Evde Uygulayabileceğiniz Bitkisel Yöntemler Nelerdir?
Eğer makattaki kaşıntının ciddi bir sebebi yoksa evde uygulanan bir takım yöntemler ile bu kaşıntının geçmesi sağlanabilmektedir. Makat kaşıntısı durumunda evde uygulanabilecek basit yöntemler şu şekilde sıralanabilir;
Makat bölgesine bir miktar Hindistan cevizi yağı sürülmesi buradaki kaşıntının geçmesine yardımcı olacaktır.
Makat bölgesi ile vajinaya yoğurt sürmek buradaki mantar oluşmasını engelleyecek bir durumdur. Etkisini görebilmek için en az 1 ay boyunda düzenli bir şekilde yoğurt sürebilirsiniz.
Sarımsak tüketmek bağırsaklardaki parazitlerin dökülmesini sağlar. Eğer anal kaşınmanın sebebi bu parazitler yüzünden ise sarımsak iyi gelecektir.
Dışkılama isteğinizi bastırmamanız oldukça önemlidir. Çünkü bu şekilde davranmak kabızlık problemlerine neden olmaktadır.
Kaşınan bölgeye vazelin sürmek buranın nemlenmesine ve dış etkilerden korunmasına yardımcı olarak kaşıntının azalmasını sağlayabilir.
Şekerli gıdaların aşırı derecede tüketilmesi ishal olmanıza neden olur. Bu durum da makat bölgesini tahriş eder ve kaşınmalara yol açar. Bu sebeple şekerli gıdaların çok fazla tüketilmemesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Beslenmenizde lifli gıdaların tüketimi kabız olmanızı önleyecektir. Böylelikle kaşınma problemlerinde azalma görülür.
Makatta Kaşıntı Sebepleri Nelerdir?
Buradaki kaşınmanın pek çok sebebi olabilir. Kaşınmanın geçmesi için öncelikle sebebinin bulunması gerekmektedir.
Makatta fisür oluşması
Diyabet hastalığı
Bu bölgede bazı tümörler bulunması
Egzama ya da atopik dermatit gibi cilt hastalıklar
Sedef hastalığı
Kronik ishal durumları
Kronik kabız durumları
Bu ve buna benzer durumlar makatta kaşınmaya neden olabilir. Evde uygulanan yöntemler ile kaşıntı geçmiyorsa mutlaka bir doktora görünmek gerekir.
Makat kaşıntısı toplumda sık görülen ve erkeklerde daha fazla rastlanan bir problemdir. Mantarlar, bakteriler, tahrişler, bağırsak parazitleri ve psikolojik gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşabilir. Bazen birkaç sebep bir arada olabilir. Krizler halinde gelebilen kaşıntı günlük yaşantıyı çekilmez hale getirebilir. Kişinin kafası oraya takılır ve moralini bozar. Tedavisiz kaldıkça belirtiler ilerler ve komplikasyonlar oluşabilir. Sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik, hassas ve sabırlı bir tedavi süreci ile başarılı bir tedavi gerçekleşebilir.
Makat kaşıntısı; mantar, bakteri ve virüs gibi mikrobik sebepler, kimyasal tahrişler, dışkı artıkları, bağırsak hastalıkları ve stres gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşan makat ve çevresindeki kaşıntılı durumlara denir. Bazen kaşıntıya yanma hissi eşlik edebilir. Deri belirtileri sebeplere göre çok farklı olabilir. En sık görülen belirtiler kaşıntı ile birlikte makat etrafında kızarıklık, kepeklenme, sulanma, yanma ve deride kalınlaşmadır. Bu belirtiler zamanla popoya, cinsel organa ve kasık bölgesine yayılabilir.
Toplumda % oranında görülür. Her yaş grubunda olabilir. Ancak en sık yaş arasında rastlanır. Erkeklerde kadınlardan dört kat daha fazla görülmektedir.
Tespit edilebilen ya da edilemeyen birçok farklı sebep makatta kaşıntı ve yanma yapabilir. Başlıca sebepler aşağıda belirtilmiştir;
Normal bağırsak florasında bulunan faydalı bakterilerin azalmasına ve kandida mantarlarının artışına sebep olarak ‘Anal Kandidiyazis’ meydana gelmesiyle makat kaşıntısı oluşur.
Bazı hastalarda sebep tespit edilemeyebilir.
Makat bölgesinin yetersiz temizlenmesi sonucu dışkı artıklarının bu bölgede kalması kaşıntı ve yanma hissine sebep olabilir. Ancak makat kaşıntısı, yetersiz temizlenen kişilerden daha büyük oranda aşırı temizlenen kişilerde görülmektedir. Çünkü temizleyicilerin aşırı kullanımı derinin koruyucu asit-yağ mantosunun incelmesine sebep olmakta, bu durum deriyi mikrobik ve kimyasal etkenlere karşı korunaksız bırakmaktadır.
Makat kaşıntısı yukarıda belirtilen birçok farklı sebebe bağlı oluşabildiğinden sebebe göre değişen çok farklı ve zengin klinik görünümlerle karşımıza çıkabilir. Aşağıda belirtilenlerden bir veya birkaçı bir arada görülebilir;
Makat kaşıntısı ya da yanma hissi ve buna sebep olan durumlar tedavi edilmezse hastalık ilerler ve makat bölgesinde çok ciddi enfeksiyonlar oluşabilir. Önce anüs ve çevresinde (pelvik bölgede) iltihaplanma oluşur, mikroplar buradan bütün vücuda yayılarak Sepsis denilen ve hastanın yaşamını tehdit eden kan dolaşımının mikroplandığı yaygın enfeksiyon oluşabilir.
Hastaya yapılması gereken tavsiyeler derinin koruyucu tabakası olan asit yağ mantosunun incelmesine ve derinin hastalıklara açık hale gelmesine sebep olan her türlü mekanik, tahriş edici ve alerjik etkilerden korumaya yönelik önlemleri içermektedir. Bu amaçla aşağıdakiler tavsiye edilebilir;
Makat kaşıntısını çok farklı sebepler oluşturabildiği için tedaviler de sebeplere yönelik olmak durumundadır. Genel bir bakışla aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
Dermatolojik Hastalıklar: Deri ile ilgili hastalıkların takip ve tedavileri dermatoloji hekimlerince yapılmaktadır. Makat bölgesinde kaşıntıya yol açabilen egzama, sedef hastalığı, liken ve ilaç alerjileri gibi durumların yanı sıra çok sayıda mikrobik hastalık olabilir. Bunların her birinin kendine özgü tedavileri mevcuttur. Tedavi süresi genellikle haftadır. Nadiren birkaç ayı bulan durumlar da olabilir. Bu hastalıkların bir kısmının tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıda belirtilen yazılarıma göz atabilirsiniz;
Makat kaşıntısına sebep olabilecek dermatolojik hastalıkların tedavileri ile ilgili bazı örnekler verecek olursak;
Genel Hastalıklar: Diyabet, hipertiroidi, anemi, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi dahili problemler dahiliye hekimlerince yönetilir ve takibi yapılır.
Obezite: Aşırı kilo varsa mutlaka hekim kontrolünde verilmelidir.
Bağırsak Hastalıkları: Genel Cerrahi hekimleri bağırsakların ve anüsün cerrahi tedavilerini uygular. Bağırsak hastalıklarının takip ve tedavileri ise Genel Cerrahi ve Dahiliye (Gastroentroloji) hekimlerince yapılır.
Cerrahi Tedavi: Nadiren gerekebilir. Basur (hemoroid), makat çatlağı ve makat fistülü gibi anüs bölgesinin ameliyat gerektiren durumları Genel Cerrahi hekimlerince tedavi edilir.
Özetleyecek olursak, makat kaşıntısı bazen dahili ya da cerrahi problemlere bağlı oluşabilmekle beraber sebeplerin büyük bir bölümü deri ile ilgili problemlerdir. Tedavide öncelikli olarak hastalığa neden olan esas problem ortadan kaldırılmaya çalışılır. Beraberinde belirtileri gidermeye ve hastayı rahatlatmaya yönelik tedavi yürütülür. Makat kaşıntısı, hastaların büyük bir bölümünde başarı ile tedavi edilebilen bir problemdir.
Dr. Ahmet ACAR
Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı
Deri katlantısı diye adlandırılan şişlikler sıklıkla hemoroid (basur) ve makat çatlağı (anal fissür) durumunda gözlenir ancak, makatta benzer şekilde şişliğe neden olan birçok hastalık vardır. Öncelikle, deri katlantıları; sentinel pile, bekçi meme, nöbetçi meme olarakta adlandırılır ve cinsiyet farkı gözetmezler. Öncelikle nedeninin anlaşılması gerekir. Makatta ağrı, kaşıntı ve yanma gibi yakınmalara yol açabilir. Makatta şişlik, morluk veya meme ele gelmesi birçok hastalıkta görülebilir.
1. Hemoroid hastalığında makat içinde veya dışında, yada hem makatın içi ve hemde dışında memeler olabilir.
2. Makatta çatlak durumunda nöbetçi meme adını verdiğimiz, hemoroid veya basur memelerinde olduğu gibi memeler olabilir.
3. Rektal polip adı verilen bağırsağın iyi huylu tümörlerinde de makatta şişlik ele gelebilir.
4. Makat sarkması (rektal prolapsus) makatın aşağıya doğru sarktığı durumlarda olabilir, kimi zaman hemoroid ile birlikte olabilir.
5. Makat fistülü veya apsesi; sıklıkla akıntı veya ağrılı şişlik ile birlikte olurlar.
6. Makat siğili (anal kondilom / kondiloma akuminata)
7. Tümörler: makat bölgesini habis tümörlerinde de şişlikler ele gelir.
Bu nedenle makatta ele gelen meme veya şişlik durumunda doğru tavır, konunun uzmanı olan bir Genel Cerraha başvurmak olmalıdır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.