Malatya Müteahhitleri

50 bin 96 kişinin yaşamını yitirdiği Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde yaşanan büyük yıkımın ardından yetkililer sorumluların cezalandırılacağını vurguladı. Bu kapsamda binlerce binanın yıkıldığı depremde, Rant için, ihmal ve denetimsizlikle inşa edilen binaların sorumluları aranmaya başladı. Sorumlular arasında da ilk önce müteahhitler gözaltına alınmaya başlandı. Depremden etkilenen illerden biri de Malatya'ydı. 

Malatya’da başta Yeşilyurt, Doğanşehir ve merkez Battalgazi ilçesinde yıkımların olduğu aktarıldı. Akçadağ, Hekimhan, Yazıhan, Arguvan ve Doğanyol ilçelerinde de enkaz olduğu bildirildi. Malatya Valiliği depremlerin ardından kentteki bin binadan 42 bin 'inin yıkık, acil yıkılacak ya da ağır hasarlı olduğunu açıkladı. Depremler nedeniyle kentte 4 bin bina ve 12 bin 83 bağımsız bölümün yıkıldığı vurgulanırken Malatya'da sayılara göre neredeyse her 3 binadan 1'i ya yıkıldı ya da ağır hasar aldı.

#Malatya

 Anadolu Ajansı'nın haberine göre; 21 Mart itibarıyla depreme ilişkin tutuklu sayısı Bu kişilerden 'ü de müteahhit. Geçtiğimiz gün, Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı Deprem Suçları Soruşturma Bürosu'nca yürütülen soruşturma kapsamında hakkında gözaltı kararı verilen şüpheliden 'sinin yakalanarak gözaltına alındığı, bunlardan 41'inin de çıkarıldığı mahkemece tutuklandığı bildirildi. Peki Malatya'daki sorumlular kimdi? Hangileri basına yansıdı? 

Depremde yıkılan binalardan biri Asur Sitesi'nin bir bloku. Binanın ilk katları ikinci depremde çöktü. Bina henüz 3 yaşındaydı ve ilanında "deprem yönetmeliğine uygun olduğu" belirtiliyordu. Binanın inşaat şirketi İs-HAK İnşaat, şirketin sahibi ise İhsan Çelik. 

İnşaat şirketinin sahibi İhsan Çelik, "Kısmi yıkım bir tek Asur Sitesi’nin A Bloğunda oldu. İkinci depremde oldu bu yıkım da. Bu iki bina da yeni. yıl önce oturum başladı. Yıkım, altında dükkân olan blokta meydana geldi. Dükkânın kolonlarına bir müdahale olup olmadığını bilmiyoruz" dedi. İnşaat şirketinin sitesinde de benzeri ifadeler yer aldı. Çelik'e yönelik herhangi bir işlem henüz yapılmadı. 

Malatya'da yıkılan binalardan biri Trend Garden Residence. 7 katlı binada en az 29 kişinin hayatını kaybettiği değerlendiriliyor. Teyit'in konuya ilişkin araştırmasında binanın yaklaşık 20 yıldır aynı yerde olduğu; ancak Trend Garden Residence'ın yılında açıldığının paylaşıldığı gösteriliyor. Ayrıca rezidansın altında bir eczane olduğu ve yaklaşık 20 yıldır eczanenin aynı şekilde alt katta olduğu görülüyor. Böylece binanın üst kısmının yıllar içinde yıkılmadığı sadece dış cephesinin yenilendiği anlaşılıyor.

Reuters'ın binaya ilişkin haberine göre; birkaç yıl önce gerekli izinler alınmadan kapsamlı bir tadilattan geçirilen yapı, 'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çıkardığı imar affından yararlandı. 

Haberde hükümet yetkililerine göre binaya ilişkin soruşturma kapsamında tutuklananlar arasında Engin Aslan'ın da bulunduğu belirtiliyor. Aslan, tapu kayıt belgelerine göre binanın sahibi olan bir Türk şirketinin çoğunluk sahibi olduğunu gösteriyor. Tutuklanmadan önce apartman yönetiminin bir çalışanı aracılığıyla Reuters'ın ulaştığı Aslan, Trend Garden'ın çöküşünde hayatını kaybeden kardeşinin yasını tuttuğu için haber ajansına konuşmayacağını söyledi.

Trend Garden'ın binası 99 depreminden sonra, bir tarafın araziye katkıda bulunduğu ve diğerinin inşaatı üstlendiği, ikisinin de birimleri paylaştığı tipik bir emlak anlaşmasını takiben inşa edildi. Reuters'a konuşan müteahhit BahattinDoğan, inşaatı kendisinin yaptığını söyledi. BülentYeroğlu ise arsayı ailesinin verdiğini söyledi. İnşaat mühendisi olan Yeroğlu, binanın iskeletinin çelik betonarme, dolgularının ise tuğladan tasarlanmasında da sorumluluk aldığını söyledi. Her iki isim de geçerli tüm kurallara uyduklarını ve hiçbir kestirme yol kullanmadıklarını öne sürdü. Reuters'ın görüşüne danıştığı uzmanlar, binanın çizimlerine ulaştıklarında oldukça iyi tasarlanmış bir iskelete sahip olduğunu dile getirdi. 

İki yetkili, tutuklananlar arasında yılında Trend Yurt'u kuran SefaGülfırat ve şirket kayıtlarına göre binanın yapısını tasarlayan inşaat mühendisi Yeroğlu'nun da bulunduğunu söyledi.

Öte yandan binanın çökmesinde belediyeden izin alınmadan gerçekleştirilen ve ardından imar affından faydalanılan tadilatın rol oynayıp oynamadığı henüz bilinmiyor. 

_{Dip not: Yazının çevirisine Gazete Oksijen'den ulaşabilirsiniz.}

Depremde Malatya'da yıkılan binalardan biri de Seyr-i İstanbul Sitesi. Sitenin sahibi Muharrem Poyraz. Poyraz hem MÜSİAD Malatya Eski Başkanı hem de Poyraz İnşaat'ın kurucusu. Poyraz İnşaat'ın Türkiye'nin farklı kentlerinde de siteler yaptığı iddia ediliyor. Poyraz İnşaat'ın Facebook sayfasında özellikle Malatya'da çok sayıda inşaatın devam ettiği görülüyor. Hatta sayfada Seyr-i İstanbul'un inşaatının tamamlanmasına ilişkin bir gönderi de bulunuyor. 

Seyr-i İstanbul "Sıra dışı, peyzaj ultra lüks iç mekanlara ve çok iyi bir lokasyona sahip" ifadeleriyle satışa çıkarılıyor. Depremin ardından evlerin önünde incelemelerde bulunan bir uzman "Hiçbir şey mühendisliğe uygun yapılmamış. İki katlı binada kullanılması gereken 12'lik demir kullanılmış" değerlendirmesinde bulundu. 

Depremin ardından Poyraz İnşaat'ın kurucusu Muharrem Poyraz, ortadan kayboldu. Bu sırada yerel haber sitesi malatyadan, Poyraz'ın ilişkilerini yayımladı. yılında Malatya'da vergi rekortmenleri listesine girdiği belirtilen Poyraz'ın 'te de listede olduğu görülüyor. Poyraz'ın o dönemlerde de inşaat işi yaptığı belirtiliyor. Poyraz'ın ayrıca kayısı üzerine de işletmeleri bulunduğu belirtiliyor. 

AK Parti Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan ile sıkı ilişkileri olduğu belirtilen Poyraz'ın Malatya milletvekilleri ile de samimi olduğu vurgulanıyor. Malatya'daki pek çok AK Parti ilçe teşkilatı üyeleriyle de Poyraz'ın görüştüğü ifade ediliyor. Poyraz'ın AK Parti Malatya Milletvekili Öznur Çalık ile, AK Parti Malatya Milletvekili Ahmet Çakır ile, AK Parti Malatya Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar ile fotoğrafları bulunuyor.

Muharrem Poyraz'ın MÜSİAD Malatya Başkanı olduğu dönemde kendisini ziyaret eden AK Parti Malatya İl Başkanı İhsan Koca,"Bu gün MÜSİAD Malatya Şube Başkanı Muharrem Poyraz ve yönetim kurulunu ziyaret ediyoruz. Burada kendimizi evimizde gibi hissediyoruz. Hem yönetim kurulunda arkadaşlarımız var. Bizlerde MÜSİAD’a yabancı değiliz." ifadelerini kullanıyor. 

Depremin ardından kaybolan Poyraz'ın bir köyde saklandığı iddiasının ardından kısa süre sonra yakalanarak gözaltına alındığı bildirildi. Poyraz'ın tutuklanıp tutuklanmadığı ise bilinmiyor. 

Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan otellerden biri de Malatya'daki Avşar Otel oldu. Malatya Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü'nün geçtiğimiz yıl "sağlam" raporu verdiği, 10 katlı ve yataklı otelin sahibinin Osman Avşar olduğu ortaya çıktı. Osman Avşar, deprem sonrası verdiği röportajda "Geçtiğimiz yıl sağlam raporu verildi." ifadelerini kullanıyor. Tam adı Malatya Avşar Otel olan tesis, Kültür ve Turizm Baklanlığı işletme belgesine sahip.

Kentte yıkılan binalardan biri de Güzide Life Konutları. Henüz 2 yıl önce yapılan Güzide Life Konutları'nın inşaat şirketi, Bereketli Group Yapı İnşaat. Evlerin müteahhitinin aslında matematik öğretmeni olan Süleyman Bakırcı, yapı denetim firmasının ise Ulu Ata Yapı Denetim olduğu iddia ediliyor. Evler satılırken "9 büyüklüğüne dayanıklı" söyleminde bulunulduğu iddia ediliyor. Ayrıca daha önce sitenin internet sitesinde yer alan "Binanın TBDY Yeni Deprem Yönt. Uygun Proje olduğu ve depreme dayanıklı radye jeneral temel kullanıldığı bilgisi" kaldırılmış. Temelde 30/37 beton kullanılmıştır bilgilerine ise ulaşılamıyor. 

Malatya'da yıkılan binlerce bina bulunuyor. Binaların kimi yanlış malzemelerle inşa edilmesi kimi yanlış muayene sonucu sağlam raporu alması kimi kaçak kolon kesilmesi gibi birçok farklı nedenle yıkıldı. Malatya'da yıkılan binaların isimlerine ulaşılsa da inşaat şirketleri veya müteahhitlerin isimlerine ulaşmak da bir o kadar zor. Ulaşabildiğimiz diğer yıkılan binaların isimleri şu şekilde: 

• Mesut Doğan Sitesi 
• Erciyes Apartmanı
• Apan Apartmanı
• Toki 3. Etap Kaldırım Konutları
• Ergün Apartmanı 
• Duru Apartmanı 
• Küme Evleri 
• Yuvam Apartmanı 
• Yeni Sanayi Sitesi 
• Hakim Bey Apartmanı 
• Atakan Apartmanı 
• Sabır Apartmanı 
• Kilis Apartmanı 
• Saadet Apartmanı 
• Kasapoğlu Apartmanı 
• Yusuf Günay Apartmanı 
• Günçalar Apartmanı 
• Yetiş Apartmanı 
• Bulut Sitesi 
• Fidan Apartmanı 
• Hakimbey Apartmanı 
• Hayat Sitesi A Blok 
• Okan Apartmanı 
• Elif Apartmanı
• Merih Apartmanı

• Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Malatya ve Şanlıurfa'ya ilişkin kendi ulaştığımız ve gelen ihbarları değerlendirdiğimiz tüm bilgileri sizlerle paylaştık. Müteahhitler kadar, yapı denetim şirketleri ve belediyelerin de bu konudaki sorumlulukları son derece önemli. Önümüzdeki günlerde Gaziantep, Kahramanmaraş, ve Hatay'a ilişkin bilgi, belge ve haberleri derleyeceğiz. Paylaştığımız bölgelere ilişkin gelen bilgileri de güncellemeye devam edeceğiz.

• Bir not: Deprem sorumlularına ilişkin bilgi ve belgeleri [email&#;protected] adresinden bize ulaştırabilirsiniz.

Karar yazarı Yıldıray Oğur, Kahramanmaraş merkezli depremlerin en çok etkilendiği yerlerden olan Malatya Bostanbaşı'ndali yıkım konusunda, \"Artık rant çetesine dönmüş siyasetçi-müteahhitler işbirliğiyle Malatya’yı yıktılar\" yorumunu yaptı. 

yerel seçimlerine kadar meyve ağaçlarının, bostanların, tarlaların yer aldığı Bostanbaşı'ndaki imar planı hakkında bilgi veren Oğur, \"İller Bankası’nın Malatya için hazırladığı imar planında da tarım arazisi olarak kodlanan bu bölgeye en fazla iki katkı ve bahçeli bina izni verilmişti. Planların bozulması yılında 35 yaşında ANAP’tan belediye başkanı seçilen Münir Erkal döneminde başlamış. Erkal, ’de bir kez Refah Partisi’nden belediye başkanlığına seçildi. Şimdi yerle bir olan ve Malatya türkülerinin derleyicisi Fahri Kayahan’ın adı verilen Karakavak Mahallesi onun döneminde imara açıldı. Cadde üstüne 7 kata kadar izin verildi\" dedi. 

Oğur, yazısına, şöyle devam etti:

\"Bostanbaşı, Fahri Kayahan gibi yerlerin Büyükşehir yasası ile Yeşilyurt’a bağlanması sonrasında sahneye Yeşilyurt Belediye Başkanı Hacı Uğur Polat çıkıyordu. İnşaattan belki de milyarlar kazanan Başkan Hacı Uğur Polat’ın döneminde de “tarım arazileri” yok edilmeye başlanmıştı. ’ten sonra Bostanbaşı veya Fahri Kayahan’nda yapılan binalara ruhsat veren “dini bütün” Polat, dağ-taş-ova demeden konutlar villalar dikiyordu! Tecde ve Koyuönü onun eseriydi ama Bostanbaşı’nda bu kadar yoğun yapılaşmanın zamanı Hacı Uğur Polat dönemine denk gelir!

Peki bu yazıda ismi geçen belediye başkanları ve milletvekillerinden şu ana kadar kimse hesap sordu mu? Hayır. Artık rant çetesine dönmüş siyasetçi-müteahhitler işbirliğiyle Malatya’yı yıktılar. Kayısı bahçeleri molozların altında. Ama bu enkazı yaratan anlayış hala ortalıkta geziyor, yeni şehri de onlar kurmaya hazırlanıyor.\"