Malulen emeklilik için sigortalının veya işverenin talebi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgeler Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde kurulan sağlık kurulları tarafından incelenmesi sonucu, 4/1-(a)(SSK) ve 4/1-(b)(BAĞ-KUR) sigortalıları için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiği tespit edilmelidir. Malulen emeklilik ile sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;
Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır. Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.
Malulen emeklilik, işe başladıktan sonra çalışma gücünü belli oranda kaybedenlerin diğer şartların da gerçekleşmesi halinde faydalanabilecekleri bir emeklilik türüdür. Çalışanın çalışma hayatına başladıktan sonra sağlık problemleri yaşaması, iş kazası veya meslek hastalığına yakalanması iş gücü kaybı yaşamasına neden olabilmektedir. İş gücü kaybına uğrayan çalışanın yeniden iş bulması veya mevcut işinde çalışması zor olabileceğinden veya imkânsız hale gelebileceğinden çalışanın kaybı sonucu oluşan mağduriyetini telafi etmek adına uygulanan bir emeklilik sistemidir. Malullük şartını sağlayan çalışanların emekli maaşı ve birtakım başka sosyal haklar elde edebilmesi mümkün olabilecektir.
Ancak bazı durumlarda malulen emeklilik ile engelli emekliliği karıştırılmaktadır. Malulen emeklilikte, malul sayılmak için maluliyetin sigortalı olarak işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir. Engelli emekliliğinde ise kişinin işe başlamadan önce engelli durumda olması veya doğuştan bir engeli bulunması gerekmektedir.
Uzun vadeli sigortaya ilişkin hükümler, sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Bölümünde düzenlenmiştir. Bu kanunun maddesinde malulen emeklilik yer almaktadır. Kurum tarafından yetki verilen sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve ilgili evrakın incelenmesi sonucunda çalışma gücünü kaybettiği belirlenen sigortalı, malûlen emekli kabul edilir.
Malulen emekli olmak için aranan şartlar, sayılı kanunun Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre malulen emekli olmanın şartları şunlardır:
Malulen emeklilik için kişinin 10 yıl fiilen çalışmış olması gerekir. Yani, sigortanın başlamasının üzerinden 10 yıl geçmesi yeterli değildir. Kişinin 10 yıl süresince sigortalı olarak çalışması aranmaktadır. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlar için 10 yıllık sigortalılık süresiyle ilgili istisna getirilmiştir. Bu durumda olanlar için 10 yıllık sigortalılık süresinin doldurulmuş olması şartı aranmaz. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlar, sigortalılık süresine bakılmaksızın, gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemeleri halinde malulen emekli olabilirler. Bu durumdaki kişilerin başkasının bakımına muhtaç derecede malul olduklarını tam teşekküllü sağlık kurulundan alacakları raporla ispatlamaları gerekir. Bunun için ise kişiyi hastaneye Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili Müdürlüğünün sevk etmesi lazımdır.
Sigortalının gün prim ödemiş olması gerekir. Burada şu var ki; eksik primleri tamamlama olanağı vardır. Kişi, eksik olan primlerini toplu olarak ödeyerek de emekli olabilir.
Bir kişinin malulen emekli olabilmesi için, onun maluliyetin işe girdikten sonra meydana gelmesi de gerekir. Öte yandan, malulen emekliliğe başvurulabilmesi için işten ayrılması da lazımdır.
Sigortalının çalışma gücü kaybını ya da iş kazası yahut meslek hastalığı sonucunda maluliyetini belgeleyen maluliyet raporunu alınması gerekir. Bu rapor, tam teşekkülü sağlık kurulundan alınmalıdır.
Maluliyetin belirlenmesi için alınacak maluliyet raporu ile ilgili olarak bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Bu hususlar ana hatlarıyla şu şekildedir:
Ayrıca çalışmaya devam ederken maluliyetinin tespiti yapılan kişinin emekli olabilmesi için kuruma başvurmadan önce çalışmayı sona erdirmesi de gerekir. Hizmet sözleşmesi devam ederken, malulen emeklilik talebinde bulunmak mümkün değildir.
yılında Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak kanser hastalarına bazı istisnalar tanınmıştır. Daha önce kanser hastaları malullük aylığı konusunda bazı mağduriyetler yaşamakta idi. Değişiklikten önce, kanser hastaları haklarında düzenlenmiş belgelerdeki teşhis tarihi itibariyle malul sayılıyordu. Ama malullük aylığı konusunda bilgisi olmayanlar teşhis tarihinden sonra değil, ne zaman öğrenirlerse o zaman, kuruma başvuruyorlardı. Böylece 18 ay süresince değil, başvuru tarihinden başlayarak malullük aylığı alıyorlardı.
Yönetmelikte yapılan değişikliğe göre, kanser hastaları başvuruya dayanarak alınmış sağlık kurulu raporunun tarihinden itibaren 18 ay boyunca malul kabul edilmektedir. Bunun için maluliyet başvurusu tarihinden önce bir yıl içinde teşhis konulması gerekir. Böylece kanser hastalarının bilgisizliklerinden ötürü malullük aylığından kısa süre faydalanmaları önlenmiş oldu.
Sonuç olarak kanser hastası, kanser hastası olduğunu belirten raporla, bu raporu aldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde maluliyet aylığı için başvuruda bulunabilir. Şartları taşıyan kanser hastaları kural olarak,18 ay boyunca geçici maluliyet aylığı alabilirler. Ama bu süre, kanserin türüne göre değişebilmektedir. Kanser hastalarının geçici maluliyet aylığı almaları için, 10 yıl sigortalı olmaları ve gün prim yatırmaları koşulları aranır. Ama en az % 60’lık malullük şartı aranmaz.
Fakat kanser hastası, 18 aylık geçici maluliyet aylığı süresinin sonunda sürekli maluliyet aylığı almak isterse, az % 60’lık malullük şartı aranır. Tekrar kontrol muayenesine giren kanser hastası, çalışma gücünü % 60 oranında kaybetmişse ve yukarıda anılan diğer şartlar da yerine gelmişse, sürekli maluliyet aylığı alabilir.
Malulen emeklilik başvurusu için gereken belgeler sigortalının durumuna göre değişir. Bu belgeler ana hatlarıyla şunlardır:
SSK.lılar (4/A) ve Bağ-Kur’lular (4/B) için gereken belgeler şunlardır:
Emekli Sandığı’na bağlı olanlar (4/C) için gereken belgeler ise şunlardır:
Sağlık kurulunun kişinin çalışma gücünün %60’ını kaybetmediğine dair rapor vermesi halinde sigortalıya itiraz hakkı tanınmıştır. Sağlık kurulunun kişinin çalışma gücünün %60’ını kaybetmediğine dair rapor vermesi halinde sigortalı, raporu Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun incelemesini talep edebilir. Bunun için dilekçe, kişinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine verilir.
Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu, sağlık kurulu raporunu yeniden inceler ve itirazı karara bağlar.
Kişi, sağlık kurulu tarafından tespit edilen malullük oranını yetersiz bulursa, bu konudaki itirazı da reddedilirse; “maluliyet oranının tespiti davası” açabilir. Bu dava ile maluliyet oranının tespiti talep edilir. Bu dava adli yargıda açılır.
Öte yandan SGK.’nın malulen emeklilik talebini reddi halinde ise; bu “red işleminin iptali davası” açılabilir. Bu dava ile emeklilik talebinin reddi işleminin iptali talep edilir. Bu dava, idare mahkemesinde açılır.
Maalesef malullük aylığı alan bir kişinin çalışmaya başlaması halinde malullük aylığı kesilecektir. Konuya ilişkin getirilen düzenleme gereği sayılı Kanun`a göre ya da yabancı bir ülke mevzuatına göre çalışmaya başlayan kişinin aylığı kesilecektir. Hatta bu Kanun kapsamında geçen çalışmaları nedeniyle ayrıca prim de tahsil edilir. Şunu belirtmek gerekir ki malullük aylığından yararlanabilmek için çalışmama şartının getirilmesi kanaatimizce yerinde olmamıştır.
Söz konusu kişilere en azından sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilme olanağı getirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde zaten malul olması nedeniyle mağdur olan kişilerin bir kez daha mağduriyet yaşamasına sebep olunacaktır.
Aşağıdaki durumlarda kişiye bağlanan malullük aylığı kesilir:
Kurumun yapacağı kontrol muayenesinde kişinin aslında malul olmadığının anlaşılması halinde, kişinin aldığı malullük aylıkları kesilir; ödenen aylıklar faizi ile birlikte geri alınır.
Malulen emekli olabilmek ve emekli aylığı alabilmek için listelenen belli hastalıkları var. SGK, hastalık listesini yayınlıyor. Hastalıklar; nörolojik, psikiyatrik, göz, boğaz, onkolojik, hematolojik, travmatolojik, romatolojik, gastroenterolojik, dermatolojik hastalıklar ve kalp-damar hastalıkları, göğüs hastalıkları, enfeksiyon hastalıkları olarak gruplara ayrılmış durumda ve liste çok uzun ve detaylı. Bazılarını sıralayayım: Kanser, beyin tümörü, Multiple Skleroz (MS), şizofreni, görme azlığı, parkinson, demans, epilepsi, anemi, behçet hastalığı, şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp nakli, akciğer nakli, tüberküloz, AIDS, böbrek nakli, solunum sistemi hastalıkları, denge bozuklukları malulen emeklilik gerektiren hastalıklar arasında en üst sıralarda geliyor.
Malulen emekli olanın maaşı düşük olur mu?
Malulen emeklilikte alacağınız maaş, normal emekli olacağınızda alacağınız maaştan çok daha düşük olur.
Yüzde 40 malulen emeklilik şartları nelerdir?
1 Ekim sonrasında sigortalı olan engelliler, sağlık kurulu raporunun % 40’dan fazla olması halinde ve diğer şartların da mevcut olması halinde engelli emeklisi olabilirler. Engelli emekliliği malulen emeklilikten farklı olsa da genellikle birbirleriyle karıştırılmaktadır. Yüzde 40 malulen emeklilik şartları şunlardır:
%40 ile % 49 arasında engelli olanlar 18 yıllık sigortalılık süresiyle birlikte minimum gün şartını yerine getirirlerse engelli emeklisi olabilirler.
% 50 ile % 59 arasında engelleri olan sigortalılar ise 16 yıllık sigortalılık süresi ve en az gün şartını yerine getirdikleri vakit engelli emeklisi olmaya hak kazanırlar.
gün malulen emeklilik maaşı şartları nedir?
1 Ekim ’den önce işe giren ve maluliyet oranı %80’den yüksek olanlar, 15 yıl ve gün prim süresini tamamladıkları takdirde malulen emeklilik şartlarını taşıdıkları kabul edilmektedir.
gün emeklilik maaşı şartları nelerdir?
gün primi olan işçi en az 10 yıldır çalışıyor ise ve % 60’dan fazla maluliyete sahip olmak kaydıyla emekli olabilir. Kanuna göre, çalışanın en az günlük bir prim ödemesi gerekse de malul kişi, başka birisinin sürekli bakımına ihtiyaç duyuyorsa günlük prim ödemesine gerek olmaksızın malullük aylığı alabilecektir.
Maluliyet oranı artarsa ne yapmalıyım?
Maluliyet oranının artması, yeni bir olgu olarak kabul edilir. Maluliyet oranındaki bu artış için tekrar SGK’ya başvurulabilir ya da yeni bir dava açılabilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu / E. ve tarihli kararında “iş göremezlik oranında her artış yeni bir dava konusunu oluşturur” ifadesi ile buna işaret etmiştir.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemizekayıt olun.
>> Vergi Affı Rehberi ( Soru - Cevap) Ücretsiz E-Kitap:hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
GÜNDEM
Yayınlanma:
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) sağlık durumu çalışmasına engel olan sigortalı kişiler için tanıdığı malul aylığı, çalışırken çalışma gücünü kaybeden ve maddi gelir elde edemeyenlerin geçimlerini sağlamaları için bağlanan bir destektir. Peki, malulen emekli olabilmek için aranan şartlar nelerdir? İşte son zamanlarda sık sık aranan malulen emeklilik hakkında merak edilen soruların cevapları…
MALULEN EMEKLİLİK NEDİR?
Meslekte çalışma ve kazanma gücünün tamamını ya da bir kısmını kaybetme durumunda, sürekli bir gelir kaybına neden olan fizyolojik bir risk olarak tanımlanan malullük için oluşturulmuş olan sigorta bu durumdaki vatandaşların mağdur olmalarını engellemek amacındadır. Malulen emekli olan vatandaşların, kaybettikleri işlerinden dolayı kazanamadıkları geliri telefi etmek için oluşturulan malulen emeklilik için gerekli şartları karşılamaları gerekmektedir. İşte bu haktan faydalanabilmek için uygun görülen şartlar.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
– Malulen emekliye ayrılacak olan kişinin ister 4A (SSK) ister 4B (Bağ-Kur) ister de 4C (Emekli Sandığı) kapsamında olduğu fark etmeksizin sigortalı çalışmaya başlamasının ardından 10 yıl geçmesi gerekmektedir.
– 10 yıllık bu çalışma süresi boyunca çalışanın en az günlük bir prim ödemesi ve hizmet süresi olmalıdır.
– Çalışanın, sağlık kurulu tarafından en az %60 ve üstü güç kaybına uğradığı resmi raporlarla tespit edilmelidir ve bu durumun işe başladığı tarihten sonra gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
– 4A (SSK) kapsamında çalışan kişinin işten ayrılması gerekir.
– 4B (Bağ-Kur) kapsamında çalışan kişinin ticari faaliyetleri son vermiş olması gerekir. Aynı zamanda bu vatandaşların prim borçlarının da bulunmaması gerekir.
– 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kişilerin de görevinden ayrılması gerekmektedir.
İşte bu şartları sağlayan bireyler malulen emeklilik şartlarını yerine getirmiş olup emeklilik hakkından yararlanabilir.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR?
– Kanser (Baş ve boyunun yumuşak dokusu, cilt, lenfoma, lösemi, multipl myelom, tükrük bezleri, tiroid bezi, meme, sinir sistemi, akciğer, mide, ince ve kalın barsak, karaciğer, safra kesesi, safra yolları, pankreas, böbrek, mesane, genital yollar, prostat, testis, penis kanserleri)
– Epilepsi
– Demans
– Beyin tümörleri
– Parkinson sendromu
– Serebral palsi
– Multiple Skleroz (MS)
– Zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı)
– Şizofreni
– Bipolar bozukluk
– Görme azlığı
– Retina kanamaları
– Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı
– Anemi
– Kol, bacak gibi organ kaybı
– Behçet hastalığı
– Gastrointestinal kanamalar
– Karaciğer sirozu
– Karaciğer nakli
– Kalp yetmezliği
– Kalp kapak hastalıkları
– Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları
– Solunum sistemi hastalıkları
– Kalp nakli
– Böbrek nakli
– Akciğer nakli
– Tüberküloz
– AIDS
bacakbeyinemekliemeklilikepilepsikanserÖlümparkinsonpenisprostatSağlıkSGKsigortaSSK