Bebeklik ve çocukluk yıllarımızdan itibaren tükettiğimiz hatta neredeyse ilk besinimiz olan süt ve ileriki yıllarda tükettiğimiz süt ürünleri yaşamımızın başlangıcından itibaren bize eşlik ederek besin tüketimimizin oldukça büyük bir kısmında rol oynayan temel besinlerdendir.
Dengeli ve sağlıklı beslenme, büyüme, gelişme, sağlığın korunması, doğal gıda tüketimi gibi faydalı bir takım faktörleri saydığımızda da ilk aklımıza gelen besinler süt ve süt ürünleri olmakta ve bu ürünlerin kullanımında da çeşitlilikler karşımıza çıkmaktadır. Faydalı olduğu kadar tüketim şekline göre bazı zararlarının da olabileceğinin altı çizilen bu ürünlerin tüketiciler tarafında da tercih edilme ve edilmeme sebeplerini etkileyen birden çok faktör bulunmaktadır.
Süt ve süt ürünleri de doğal gıdalar olmakla birlikte paket haline getirilenler için, ‘işlenmiş gıda’ yani yarı doğal gibi bir tanımlama yapılmaktadır. Dolayısıyla doğal olarak tanımladığımız süt ve süt ürünleri de kendi içerisinde işlenmiş ve işlenmemiş olarak ayrılmakta ve tüketiciler tercihlerini buna göre yapabilmektedirler.
Tüketicilerin süt ve süt ürünleri tüketimine olan yaklaşımlarında da öncelikle karşımıza çıkan iki faktör vardır. Birincisi doğal ve sağlıklı besin tüketmek istemeleri, ikincisi ise tükettikleri besinlerin lezzetli olmasıdır. Ancak bu ürünleri sadece neden tüketildiği değil, nasıl tüketilmesi gerektiği gibi konularda da bilinçli olunmalıdır.
Biz de Twentify olarak bu konuyu ele almak istedik ve Haziran tarihleri arasında Türkiye temsili katılımcı ile “Süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlıkları” araştırmasını gerçekleştirdik.
Sonuçlarını bu yazının devamında yorumladığımız araştırmanın infografiğine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Araştırmaya katılan tüketicilerimize sorduğumuz sağlık algısı sorularına verilen cevapların “Kesinlikle katılıyorum” ve “Katılıyorum” seçenekleri baz alınarak bir değerlendirme yapılmıştır. Bu cevaplar infografik (T2B) şeklinde belirtilmiştir.
Süt Tüketimi
Araştırmada sorulan süt çeşitleri arasından tüketilen sütler Manda, Keçi Sütü ve İnek Sütü olarak en çok tüketilenler arasında bulunmaktadır.
İnek sütü %87 oranı ile süt tüketiminde başlarda gelirken, keçi sütünü %10’luk kesim tüketmektedir. Manda sütü ise en az tüketime sahip olarak %6 oranında tercih edilmektedir. Sütlerin hangi hayvanın tercih edilerek tüketildiği ise bulunulan coğrafyaya göre değişiklik göstermektedir. Hangi hayvanın sütünün lezzetli olmasından ziyade insanların bulundukları coğrafyada yetişen hayvanların besinlerini tükettiklerini görüyoruz. İnek sütünün en yoğun kullanılan süt olma sebebi de inek sütü üretiminin çok geniş bir coğrafyada yapılmasıdır.
katılımcı ile gerçekleştirdiğimiz araştırmamızda tüketicilerin % 60’ı açık sütlerin paketli sütlere göre daha doğal ve besin değerinin daha yüksek olduğunu düşünmelerine rağmen sadece % 37’lik bir kısım açık süt tükettiğini söylemiştir.
Katılımcıların %44’ü ise tükettiği sütün doğal ve katkısız olduğu algısına sahip. Katılımcılar arasında paketli süt tüketiminde de katkı maddesi olmadığını düşünenler vardır.
Katılımcıların %53'ü ise, açık sütün yeterince hijyenik olmayabileceği görüşü ile açık süt alımlarında tereddüt ettiklerini söylemektedir. Bu katılımcıların açık sütü çok düşük bir oranda tercih ettiklerini söyleyebiliriz.
Katılımcıların %63'ü ise Paketli süt tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Paketli süt tercih etme nedenleri ise, açık sütün yeterince hijyenik olmayabileceği görüşüdür. Açık ve paketli süt tercihlerinin yanında süt tüketiminde laktozsuz süt tercih edenlerin oranı da %17’dir. Laktozsuz süt, süt sevmeyen ve içemeyen kişiler için üretilen daha tatlımsı bir tada sahip olan süt çeşididir. Laktozsuz süt tercihleri genelde sağlık açısından daha faydalı olduğu düşünüldüğünden dolayı tercih edilmektedir. Diyet yapan kişilerin de süt tercihlerinde laktozsuz süt tercih ettikleri görülüyor.
Sütü sadece lezzeti için değil, vücuda faydalı olduğunu düşündükleri için tüketen (%77) tüketici sayısı da oldukça fazladır.
Yoğurt Tüketimi
Araştırmaya katılan tüketicilerin yoğurt tercihlerine baktığımızda, açık yoğurtların daha doğal olduğunu düşünenler aynı zamanda (%57) tükettikleri yoğurdun katkısız olduğunu belirtmektedirler. Doğal ve katkısız yoğurt tüketmek isteyen kişilerin aynı zamanda kendi yaptıkları ev yapımı yoğurdu (%37) tercih ettiklerini görmekteyiz.
Katılımcıların %92'si düzenli olarak haftada en az bir kez yoğurt tükettiğini söylerken;
Açık yoğurt tüketen %17’lik kısım, açık yoğurtların ambalajlı yoğurtlara göre daha doğal olduğunu düşünmektedir.
Tüketicilerin %50'si doğallık arayışıyla açık ve ev yapımı yoğurtlara yönelirken, diğer %50'si ise hijyen arayışıyla ambalajlı yoğurt tüketimine yönelmektedir.
Tüketicilerin %78’i yoğurdu sadece lezzeti için değil aynı zamanda vücuda faydalı olduğu için de tükettiklerini belirtmektedir. Araştırmadaki yoğurt tercihlerinde ise, kaymak severlerin yoğun olması ile birlikte (%55), sade yoğurt tercih edenler de %45’lik kısmı oluşturuyor. Laktozsuz yoğurt tüketmek isteyen kesim ise %5 ile daha azınlıkta kalıyor.
Peynir Tüketimi
Araştırmaya katılan tüketicilerin %94 'ü haftada en az 1 kez peynir tükettiklerini belirtiyor. Bu da peynirin süt ürünleri arasında en çok tercih edilen ürün olduğunu gösteriyor.
Tüketiciler hem kahvaltı öğününde hem de birçok aperitif yiyecek seçimlerinde peyniri tercih etmektedirler. Tüketiciler peynir tercih ederken birden çok peynir çeşidi arasında seçim yapmaktadırlar. Peynir çeşitliliğinde liderliği beyaz peynir (%82) ve kaşar peyniri (%62) almaktadır.
Tüketilen peynir tercihlerinde kişilerin sosyo ekonomik durumları da göz önüne alınmalıdır. Peynir çeşitleri farklı fiyat etiketine sahip olduklarından ötürü, peynir tercihinde fiyat önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Beyaz peynir hem fiyat hem de lezzet açısından tüketicilerin başlıca tercih ettikleri peynir çeşididir.
Tüketicilerin %39'u açık peynir tüketmeyi tercih ederken, %61'lik çoğunluk ise ambalajlı peynir tüketmeyi tercih ettikleri görülmektedir.
Katılımcıların peynir tüketimindeki sağlık algısı şöyledir;
Tüketicilerin büyük bir oranı peyniri sağlık için tükettiklerini belirtmelerine rağmen yalnızca%35’i tükettikleri peynirlerin doğal ve katkısız olduğunu söylemektedir.
Tüketicilerin %42'si açık peynirlerin daha doğal ve besleyici olduğunu düşünürken, %61’i ise açık peynir satın alırken hijyen bakımından tereddüt ettiklerini belirtmektedir.
Çiğ Süt ve Sağlık Farkındalığı
Tüketilen süt ürünlerinin ne kadar sağlıklı, lezzetli ve hijyenik olduğuna dikkat ettiğimiz kadar onları nasıl tüketmemiz gerektiğine de bir o kadar dikkat etmemiz gerekmektedir. Sütün birçok yararının olmasının yanında alerjik bünyelerde ve fazla tüketim sağlanması halinde bazı zararları da olabilmektedir. Bunların yanı sıra açık sütün tüketilirken ısıtılmaması, çiğ şekilde tüketilmesi de birçok bakterinin vücuda taşınmasına ve hastalıklara yol açabileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Yapılan araştırmada katılımcıların sütün nasıl tüketilmesi gerektiği konusunda ne kadar bilgi sahibi olduklarını da sorduk. Araştırma sonucu çıkan bulgularımız ise şöyledir;
Pastörizasyona dair bilgi sahibi olan %63’lük kısım ile satın alınan açık sütün pastörize olup olmadığını kontrol eden oranda yine %63’tür. Katılımcıların yarısından fazlası sağlıklı süt tüketimi yapmak istemekte ve pastörize süt tüketmektedir.
Katılımcıların yarısı net olarak açık sütün yol açabileceği hastalıklara dair bilgi sahibi olduklarını söylüyor. Fakat bu tüketicilerin %59'u ise hangi hastalıklara yol açabileceği hakkında bilgi sahibi olmadıklarını belirtiyor.
“Açık süt kesinlikle doğaldır” algısı tüketicilerin büyük bir kısmında etkili olduğu için hastalıklara neden olabileceği düşüncesi hiç akla gelmemektedir. Dolayısıyla süt tüketiminde yeterli farkındalık oluşmadığı görülmektedir. Katılımcıların sadece %23’ü açık sütün yol açtığı “Brucella” hastalığını bilmektedir.
Markaların süt ve süt ürünlerinin nasıl tüketileceği, doğru tüketim olmazsa nelere yol açabileceği konusunda tüketicilerin farkındalık seviyesini arttırması, sağlık ve hijyen konularına daha fazla dikkat çekmesi bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Daha fazla bilgi almak ve sorularınız için [email protected] mail adresinden bize ulaşabilirsiniz.