***
MURADYE’MZN
KISA TAR H
Manisa Merkez lçeye bal olan beldemizin tarihi eskiçaa kadar uzanmaktadr. Eski Anadolu medeniyetlerine beiklik eden Hermos (Gediz) Irma vadisinin en bereketli topraklarnda vadinin en kritik dou-bat ulam hatt üzerinde bulunan Muradiye’nin bilinen tarihi Roma(Bizans) dönemine kadar uzanmaktadr. MS 7. yy da Bizans mparatoru Heraklios (Hz. Muhammed –sav-in çada) zamannda kurulduu düünülen
Trakesi on Tema’snn (thema:Dou Roma imparatorluunun askeri idare birimleri) Harita 1’de görüldüü üzere Bakr çay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes rmaklarnn sulad arazileri kapsadn görmekteyiz. Temalar tarma dayal askeri idare birimleridir. Sistem olarak Osmanllarn “Tmar Tekilat” ile Selçuklularn “kta Sistemi”ne benzemektedirler. lkça ve Ortaça’n ulam koullarn düündüümüzde Dou Roma mparatorluu ile Trakesi on Themas’ndaki Hermos (Gediz) Irma arazisinden veya tersi istikamette
gönderilecek tarm ürünleri veya askerlerin en ksa ulam yolu Eski Pers Kral Yolu (son bölümü Salihli-Turgutlu-Kadife kale) ile Gediz Irma vadisince uzanan yol ile Phokaea (Foça)’dan Ege Denizi’ne açlan yoldan daha kolay salandn göz ard etmemek gerekir. Bu yol göz önünde bulundurulduunda Muradiye’nin önemi öne çkmaktadr. Nüfus
younluunun azlna ramen Ortaça’da bu kadar küçük bir alanda birbirine yakn üç kilisenin varl (eski kayk yolu, belediye binasnn bulunduu alan, eski Evranos mezarl)
Muradiye’nin büyük bir yerleim olmaktan ziyade ulam yolu üzerinde bir konaklama yeri olduu izlenimi vermektedir. Fakat Roma dönemine ait olduu düünülen günümüze kadar varln koruyamam Üçtepeler mevkii ile Karaali mevkii Tümülüslerinin kasaba arazisindeki çiftlikler eklinde yaylm bir yerleimin ipuçlarn vermektedir. Nitekim Osmanl Devleti idari yaps içindeki tekilatlanmas da bu ekildedir. Magnesia’nn Türklerle tanarak Manisa olma maceras yy da balamaktadr. ylnda Saruhan Bey’in
Manisa’ya ele geçirerek buray beyliinin merkezi olarak ilan etmesi ile Latinler, Venedikliler, Bizans mparatorluu arasnda gidip gelen Gediz ovas tam olarak Türk hakimiyetine girmitir. Türkler yy da bu bölgeye yerlemi olmasna ramen Muradiye hakknda en salkl bilgilere kaytlarda ancak ve yy da rastlamak mümkündür.
Bunun sebebi olarak beyliklerin Osmanl ile mücadelesi ile Timur istilas ve sonrasndaki Osmanl hakimiyet mücadelesi gösterilebilir. yy dan itibaren Osmanl hakimiyetinin kesinletii bölge idari ve askeri açdan da tekilatlanmasn tamamlamtr. yy Osmanl Devleti kaytlarnda Kafirboz olarak anlan Muradiye’de bir imam bulunan 14 hanesi Müslümanlardan 24 hanesi Hristiyan 3 hanesi Musevilerden oluan bir köy olarak görülmektedir. Temel geçim kayna çitftçilik olan köyün gayr- Müslimlere ait 18, Müslümanlara ait 1 çiftlii bulunmaktadr. Gayr-i müslim reâyâ, akça arasnda deimekte olan ba vergilerini (=cizye) verdikten baka, ellerindeki topran resmini ödemekteydiler. Köyde, buday, arpa, susam ve bostan zirâati yaplmakta; gayr-i müslim raiyyet, Kâfrboz'a tâbi Evranos köyündeki balardan elde edilen üzümü ilemekteydi. Ayrca koyun besicilii de yaplmakta idi. Köyde, 6 ay çalabilen üç deirmen bulunuyordu. Köyün vergi hâsl akça idi. Daha eski dönemlerde Gavurköy olarak da anlan Kafirboz (Muradiye)’un dier köylerden farkl olarak en belirgin özellei Osmanl Devleti’nin sarholuk verici içki üretimini yasaklam olmasn ramen Kafirboz(Muradiye)’da üretimi serbest brakt ve resm-i hamr (gebran- hamr) adyla bu üretim üzerinden vergi ald
anlalmaktadr. Harita 1: Trakesion Themas yy’da Kafirboz (Muradiye) köyünün de bal olduu Emlak Nahiyesinde Muradiye civar köyler ise unlardr: Dere(Emlakdere köyü,
bugünkü ismi ile Dereköy 9 hane; Evranos, 17 hane (bir imam bulunmakta) olup köy ahalisi 5,5 çiftlik büyüklüünde araziye sahip ve bu arazide buday, arpa, yulaf, burçak, nohud, pamuk ziraati yapmakta ve baclk ile uramakta, toplamda akça vergi vermekte; Gürleye, bugünkü ismi ile Gürle köyü ehzade hass olmakla beraber köyde 1 imam 24
nefer, civarnda hane bulunduu düünülmektedir, köyde hububat, meyve ve sebze tarmnn yannda kestane yetitirilmekte ve arclk ile koyun besicili yaplmakta; Karalu bugünkü ismi ile Karaali köyü 50 civarnda haneden olumakta, bir imam bulunmakta ve 9,5
çiftlik büyüklüündeki arazisinden akça vergi toplanmakta idi. Ayrca Muradiye ve anlan köylerde Osmanl Ordusunun geri hizmet birliklerinden müsellemler, ellici yörükleri ile mukatta yörükleri ikamet etmekte idiler. Buurcu ve Karaca yörüklerine ise rastlanmamaktadr. Manisa ve mücavir alannda meskun Müslüman Türk ahalinin çounlukla
Saruhan oullarndan baka Karaman ve Germiyan illerinden getirilerek iskan edilen Türkmenlerden olutuu görülmektedir. Yldrm Bayezd Osmanl Devleti’nin Rumeli’de skan Politikas çerçevesinde olu ehzade Erturul ve daha sonra ehzade Süleyman’n beylikleri döneminde Rumeli’ye Manisa’dan pek çok Türkmen ailesini göç ettirmitir.
skan politikas daha sonraki dönemlerde de devam etmekle beraber Fatih Sultan Mehmet Han döneminde daha büyük rakamlarla karlamaktayz. Rumeli’ye göç ettirilen bu Türk aileleri devletin serhat boylarnda güvenliini salamakta, yerletikleri bölgelerin slam ile müerref olmalarna öncülük etmekte ve fethedilen yerlerin vatan olmasn salamakta
idiler. Evlad- fatihan tekilat ve Aknc tekilat altnda organize edilen bu aileler yine ayn adl defterlerde çok sk bir ekilde kayt altna alnmlardr. yy’n son çeyreinde Rumeli’den Anadolu’ya balayan tersine göç hareketinde de ayn kaytlara riayet olunmaya gayret gösterilmitir. Kafirboz (Muradiye) Karyesi yy'n sonuna kadar müslümanlarla gayr- müslimlerin bar içindeki yaadklar, tarm yannda ticaretin de zenginlii ölçü ve tartlardan alnan vergilere ait Osmanl belgelerinde apaçk ortadr. ylnda
köyün gayr- müslim sakinlerinden stavri ve Atana'n katilleri brahim, Ali ve Zenci Mercan'n küree konulmas (kürek cezas) devletin adaletli yönetimini açkça ortaya koymaktadr. ylnda köyün Rum Kilisesi avlusunda Rum Cemaati çocuklar için bir okul açlmas için devlete müracaat edilmi, okulun ruhsat verilmi ve hizmete girmitir. ylnda Hac Davut ve arkadalaryla Amerika Konsolosluu Tercüman Avadikyan'n meyan kökü ticaretindeki anlamazlktan dolay mahkemelik olmalar köydeki ticari ve kültürel hayatn canllna önemli örneklerdir. 15 Mays 'da zmir'in ve daha sonra Manisa ile birlikte Bat Anadolu'nun Yunanllar tarafndan igali bu topraklardaki
müslümanlar ile gayr- müslim ahali arasndaki bar, huzur ve sükun yerini anari, korku ve dümanla brakmtr. ylna ait iki ariv kayd bu durumu izah etmektedir. Birinci kaytda Uzunburun karyesinin silahl bir çete tarafndan baslarak bir çok köylüden altn ve para gasbedildii, gasplarn Muradiye karyeli Rum ahalisinden olduklar; ikinci kaytda
Harita 2: yy’da Muradiye ise Muradiye karyesi Hristiyanlar'nn üç yunan askeri ile birlikte Evranos karyesini ablukaya alp köylüleri dövdükleri 10 yanda bir çocuu bilinmeyen bir yere götürdükleri daha sonra cesedin bulunduu ve faillerin yakaland belgelerle bu durumu ortaya koymaktadr. Rum çetelerinin bu ve benzeri taknlklar;26 Austos 'deki Büyük Zafer'den sonra Türklerin intikam alabilecei korkusuyla gayr- müslim ahalinin bölgeyi terketmelerine neden olmutur. yy da özellikle 93 harbinin ( Osmanl-Rus Sava) ar malubiyeti ile birlikte faslalarla Balkan Savalar,
I. Dünya Sava, Kurtulu Sava yllarnda; Lozan Muahedesinin() mubadele hükümleri gerei ve Türk, Bulgar, Yugoslav, Yunan, Romen ve Arnavut hükümetlerinin farkl tarihlerde yapm olduklar Cumhuriyet tarihimizin farkl zamanlarnda (en son ) Anadolu’ya büyük göçler yaanmtr. 19 yy daki bu büyük göçlerle Kafirboz köyü'ne gelen
köylüler Sultan II. Abdülhamit Han'a atfen köye HAMDYE adn vermilerdir. 'da Sultan II. Abdülhamit'i tahttan indiren ttihat ve Terakki yönetimi ylnda köyün adn MURADYE olarak deitirmitir. Bu kararlarnda Sultan Abdülhamit ile siyaseten rekabete girmelerinin yannda Anadolu'da onlarca Hamidiye karye, köy ve mahalle ismine rastlanmas ve bu durumun meydana getirdii kargaa etkili olabilir. Yüzyllk yaanan büyük göç dalgasndan Muradiye’de nasibini alm ve Bulgaristan, Arnavutluk, Yugoslavya, Yunanistan göçmenleri kasabaya yerlemilerdir. ’lerde Dou ve Güneydou bölgelerimizden ekonomik ve güvenlik nedenleri ile göç eden aileler de Muradiye’nin renkliliine renk katmlar; Muradiye sosyal açdan adeta Türkiye minyatürü halini almtr. Belde tarm arazilerinin günümüz koullarnda tüm nüfusunu geçindirme konusundaki skntlarndan dolay ayn zamanda göç vermektedir. Yetien genç nüfusun çounluu (bu satrlarn yazar dahil olmak üzere) ülkemizin farkl illerine hatta yurtdna göç etmi ve etmektedir.. Muradiye Cumhuriyetin ilk yllarnda ald göçlerle nüfus itibariyle köy olmann ötesine geçmi ve 07 Temmuz tarihinde Nahiye olmutur. Bu dönemde hzla gelime gösteren Muradiye Nahiyesi-Buca- 27 Eylül tarihinde BELEDYE olma karar alnm ve Manisa merkeze balanmtr. Merkez lçeye bal ilk kurulan Belediyelerden biri olup, ylndan beri Belediye Hizmetleri yürütülen ve halen Belde statüsünde bir yerleim yeridir. Bugünkü Muradiye ile ayrntl bilgi için Muradiye Belediyesi’nin resmi sitesi seafoodplus.info adresine baknz.
ErolKÖMÜR
Tarihçi
©
stanbul
Bu yazya ait mevcut haritalar görmek isterseniz seafoodplus.info sitesine gidiniz.
Bu Deerli aratrmay seafoodplus.info sitesinden Ba Yazar Erol KÖMÜR beyden izin alarak yaynlyorum. Bu aratrmasndan dolay bir Muradiyeli olarak Kendisine çok Teekkür ederim Sayglarmla.
***
Muradiye Beldemiz MANSA limizin 9 km Batsnda olup ulam eski ve yeni yoldan yaplmaktadr.
YILLARA GÖRE BELDEMZ NÜFUS VERLER
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen seafoodplus.info web sitesini ziyaret edenlerin kişisel verilerini sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.
Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde, çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.
Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.
seafoodplus.infoşisel Verilerin İşlenme Amacı
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:
seafoodplus.infoşisel Verilerin Aktarıldığı Taraflar ve Aktarım Amacı
Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.
seafoodplus.infoşisel Verilerin Toplanma Yöntemi
Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.
4.Çerezleri Kullanım Amacı
Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;
İşlevsel:Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.
Oturum Çerezleri (Session Cookies) | Oturum çerezleri ziyaretçilerimizin web sitemizi ziyaretleri süresince kullanılan, tarayıcı kapatıldıktan sonra silinen geçici çerezlerdir. Amacı ziyaretiniz süresince İnternet Sitesinin düzgün bir biçimde çalışmasının teminini sağlamaktır. (seafoodplus.info_SessionId) |
Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:
5.Çerez Tercihlerini Kontrol Etme
Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için seafoodplus.info adresini ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.
seafoodplus.info Sahiplerinin Hakları
Kanunun “ilgili kişinin haklarını düzenleyen” maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Başvuru Formunu’nu Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.
Malatya’dan Van’ın Muradiye ilçesine gelen depremzedeler lojmana yerleştirildi.
Kahramanmaraş merkezli 10 ilin etkilendiği ve büyüklüğündeki depremlerin yıkıma neden olduğu Malatya’dan gelen aileler Muradiye de lojmana yerleştirildi. İlçedeki lojmanlarda tüm ihtiyaçları karşılanan aileleri ziyaret eden Kaymakam ve Belediye Başkan Vekili Melih Aydoğan, geçmiş olsun dileğinde bulundu. Çocuklarla yakından ilgilenen Aydoğan, ülke olarak büyük bir felaket yaşadıklarını söyledi. Yaraların sarılması konusunda herkesin tek yürek olduğunu ve depremzedelerin yardımına koşmaya çalıştığını ifade eden Kaymakam belirten Aydoğan, ’’İlçemize gelen 27 vatandaşımızı ilçede misafir etmeye başladık. Muradiye Belediyesi olarak lojmanlarımızın tamirini yaparak ihtiyaçlarını giderdik ve 27 vatandaşımıza 7 konutumuzu tahsis ettik. Geldikleri andan itibaren misafirlerimizi karşılayarak ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Görevli doktorlarımız ve sağlık çalışanlarımız 27 afetzedemizi sağlık kontrolünden geçirdi. Gerekli ilaçları verildi. Muradiyeli hemşerilerimizden aldığımız destekle yaraları sarmak için elimizden gelenin fazlasını yapmaya çalışıyoruz. Hemşerilerime verdikleri desteklerinden dolayı teşekkür ediyorum’ dedi.