Mark Eliyahu Vikipedi

 Doğu ve Batı müziğini modern enstrümanlarla sentezleyen 39 yaşındaki Mark Eliyahu, yeni tip koronavirüs (Kovid) salgını sonrası İstanbul'daki hayranlarıyla yeniden bir araya geldi.

İstanbul'da her yıl düzenli olarak konser veren İsrail asıllı sanatçı, "Endless" turnesi kapsamında Zorlu Performans Sanatları Merkezi'nde sahne aldı.

Konser öncesi AA muhabirinin sorularını yanıtlayan usta kamança sanatçısı Eliyahu, Türkiye'yi ikinci evi gibi hissettiğini söyledi. Eliyahu,"Evime döndüğümü hissediyorum. Son geldiğimden bu yana görüşmediğim buradaki arkadaşlarımı ve tanıdıklarımı çok özledim. En son 2 yıl önce gelmiştim. Ama bu gece izleyicilerimle buluşacağım için gerçekten çok ama çok heyecanlıyım." dedi.

Konserde farklı beste ve şarkılardan bir bölüm hazırladığını, ayrıca kendi üretimlerine de yer vereceğini belirten Eliyahu, salgın sürecinde hazırladığı yeni şarkıyı da ilk kez İstanbulluların beğenisine sunacağını ifade etti.

"Özellikle Türkiye, Azerbaycan, İran, Kafkaslar, Orta Doğu ve Balkan kültürleri etkiledi"

Farklı müzik kültürleri barındıran bir kültür içerisinde büyüdüğünü dile getiren başarılı sanatçı, "Klasik müzik öğrendim ve keman çalıyordum ama onun yanında, beni özellikle Türkiye, Azerbaycan, İran, Kafkaslar, Orta Doğu ve Balkan kültürleri etkiledi diyebilirim. Bu kültürlerde kendimden bir parça buluyorum ve müziğimde bunlardan bir sentez çıkartmaya çalıyorum." diye konuştu.

Müzisyen bir aileye sahip olan, doğduğundan beri müzikle iç içe büyüyen Mark Eliyahu, 16 yaşına kadar bağlama çaldığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Hala biraz çalabiliyorum. Evimden uzaklarda, Atina'da büyük usta Ross Daly'den eğitim alıyordum. Kemençeyi ilk bir CD'den duymuştum ve bir sesi hayatımda ilk kez kulaklarımda değil de içimde hissettim. Anne ve babamı aradım ve onlara ne kadar etkilendiğimi anlattım. Onlar da bana, 'Büyük büyük babamın kamança çalan bir sanatçı olduğunu' söylediler. Bundan sonra Azerbaycan Bakü'ye taşındım. (Azerbaycan Cumhuriyeti Onur Sanatçısı) Adalet Vezirov'dan 3 yıl boyunca Azerbaycan kamançası eğitimi aldım."

"Türk sanatçılarla çalışmak için sabırsızlanıyorum"

Eliyahu, çocukluğumdan beri Türk müzisyenlerini de dinlediğini dile getirerek, "Büyük annem ve büyük babam İbrahim Tatlıses'in büyük hayranlarındandı. Hatta küçükken şarkılarını söylerdim. Büyükannem ve babam da sürekli yemeklerde ya da partilerde falan benden söylememi isterlerdi. Söylemesi biraz zor olsa sözlerini de anlamasam da bazı şarkılarını biliyorum. Bağlamayı da ilk olarak İbrahim Tatlıses'in arabesk şarkılarından duydum. Ayrıntılı bir şekilde klasik Osmanlı müziklerine de çalıştım." ifadelerini kullandı.

Türkiye'de çok yetenekli Türk müzisyenlerin olduğunu vurgulayan Eliyahu, "Geçtiğimiz yıl Cem Adrian ile birlikte bir şarkı yaptık. Gerçekten büyük bir sanatçı ve onu çok seviyorum. Fuat Güner gibi pek çok Türk sanatçının da hayranıyım ve onlarla çalışmak için sabırsızlanıyorum. Yeni albümümü bitirdim, mart ayında çıkacak. Bunun için de çok heyecanlıyım." şeklinde konuştu.

Konserin biletleri tükendi

Her röportajında Türk seyircisiyle arasında güçlü bir bağı olduğunu dile getiren Mark Eliyahu'nun Zorlu PSM'de verdiği konser büyük ilgi gördü.

Biletlerin tükendiği konserde genç sanatçı, "Sands", "Nana", "Windows", "Tribe", "Caravan", "Roads", "Do You Remember", "Hope", "Through me", "Endless", "Coming Back", "Journey", "Major" ve "Mahur" parçalarını seslendirdi.

"Segah" adlı yeni parçasını da konserde dinleyicilerin beğenisine sunan Eliyahu, seyircilerin alkışlarıyla eşlik ettiği "Fidayde" parçasında ise dans etti.

Konserde ayrıca usta müzisyenin babası, besteci ve müzikolog Piris Eliyahu da oğluna eşlik eden orkestrada yer aldı. Piris Eliyahu, konser sırasında tarıyla solo bir performans da sergiledi.

Yaklaşık 2,5 saat aralıksız konser veren Eliyahu'ya, vurmalı çalgılarda Rony Iwryn, klavyede Haim Weiss ve gitarda Yaacov Segal eşlik etti.

Rony Iwryn, aynı zamanda vurmalı çalgı olarak kullandığı su ile solo performans sergiledi.

Kamança öğrenmek üzere 17 yaşında Azerbaycan'a gitti

Dağıstan'ta 'de dünyaya gelen Mark Eliyahu, 'da, ailesiyle İsrail'e göç etti. Müzikolog ve aynı zamanda tar çalan babasıyla birlikte birçok farklı ses içinde büyüyen sanatçı, 4 yaşındayken keman çalmaya başladı.

Daha sonra bağlama çalan Eliyahu, lise yıllarında eğitim için gittiği Yunanistan'da kamança ile tanışarak, 17 yaşındayken kamança öğrenmek üzere Azerbaycan'a taşındı.

Babası Piris Eliyahu'nun izinden giden başarılı sanatçı, Avrupa Birliği ve United Colors of Benetton'un birlikte yürüttüğü "Musica Fabrica" projesinde İsrail'i temsil etmek üzere seçildi.

Türkiye, Fas ve Orta Doğu'dan müzisyenleri, yıllarında bir araya getiren proje için şarkı hazırlayan Eliyahu, bu parçayı aynı yıl Nobel Ödül Töreni'nde filarmoni orkestrası eşliğinde çaldı.

Mark Eliyahu, Hollanda ve Portekiz’de çeşitli dans gruplarının şovları için de müzikler hazırladı. Hollanda'da Galili Dance ve Portekiz'de Gulbenkian Dance toplulukları için 'de müzikler yaptı ve bu ekiplerle turneye çıkarak şovlarına eşlik etti.

"The Ballad of the Weeping Song" filmi için 'de müzik yapan Eliyahu, İsrail'in Oscar'ı olarak kabul edilen "Ophir Ödülü"nü kazandı. Bu film için yaptığı müziklerle ismini Avrupa ve Orta Doğu'da duyurmayı başaran Eliyahu, böylece kariyerindeki ilk sinema ödülünü de kazanmış oldu.

Bugüne kadar birçok dans gösterisi, tiyatro ve film için müzik çalışması yapan başarılı sanatçı, aynı zamanda "The Ballad of the Weeping Song" filminde başrolde yer aldı.

Önceki yazılarımızdan birinde Azerbaycan’daki ‘Kırmızı Kasaba’dan bahsetmiştik. Bu bölgede yaşayan Yahudi nüfusuna ‘Dağ Yahudileri’ adı verilmekte. Hikâyemiz de bu bölgenin kuzeyinde eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde yer alan ‘Dağıstan Özerk Bölgesi’ olarak bilinen bir bölgede başlıyor. Dağıstan Yahudileri, bu bölgede de 90’lı yılların başlarına kadar, yani Demir Perde’nin yıkılışına kadar varlıklarını sürdürdü. yılında, müzisyen Piris Eliyahu’nun Mark adında bir oğlu dünyaya gelir. Armut dibine düşer misali Mark da doğal olarak müzikle ilgilenmeye başlar. Yedi yaşında, ailece İsrail’e ‘aliya’ yapana kadar Mark burada hayatını geçirir. Saygın bir müzik insanı olan babası Piris Eliyahu sayesinde müzikal bir aile ve ortamda yetişir. Baba Piris, usta bir tar sanatçısıdır. Kendisi hakkında ’de yönetmen Mira Arad’ın çektiği belgeselde de bahsedildiği gibi Piris, Farsçayı okuyabilmekte ve anlayabilmekte, Azerbaycan Türkçesini rahatlıkla konuşabilmekte ve yaşadığı bölgeden dolayı Rusçayı da günlük hayatta konuşabilmektedir. Kendi anadili İbraniceyi ise dinsel anlamda kullanmaktadır. Sonuç olarak Kafkas kültürü ile harmanlanan Piris’in tarı ustalıkla çalması da kaçınılmaz olacaktır.

89’da İsrail’e gelen Mark önceleri on altı yaşlarına kadar klasik müzikle ilgilendi ve keman eğitimi aldı. Ne olduysa bu yaşlarda oldu ve Mark birdenbire bağlama ve Türk müziği ile ilgilenmek için aldığı eğitimi yarıda keserek, İrlanda Kökenli Ross Daly’nin yanına, Yunanistan’a giderek kendisinden bu konuda eğitim aldı. Bu arada Ross Daly, Girit’te yaşamakta, akıcı şekilde Yunanca, Türkçe konuşabilmektedir. Kendisinden ‘Ankara Misket Havası’nı ayrıca dinlemekte yarar var. Herhalde, Mark’ın neden Türkiye’ye değil de doğrudan Daly’e gittiği sorusunun cevabını da ‘Misket Havası’nı Daly’den dinledikten sonra vermek mümkün. Daly’nin kamança konusunda ustalığını iki sene boyunca özümseyen ve bu enstrümanı da çalmayı öğrenen Mark, kendi kendine “Şimdi bu işin kalbine gitmek gerek” demiş olsa gerek, çünkü Daly’den sonra soluğu Azerbaycan’a giderek Adalet Vezirov’un yanında almış. Vezirov, kamança alanında otorite olarak kabul edilir ve Azerbaycan müziğini dünyaya tanıtan önemli isimlerin başında gelir. Kamança’yı Daly’den öğrenip, Vezirov’un yanında pişen Eliyahu artık kendi tarzını yaratma peşindedir.

Kariyerinde uluslararası birçok ödül kazanan Mark, İsrail’in müzik alanında Oscar’ı da olarak kabul edilen İsrail Akademisi Müzik Ödülü ‘Ophir’i ’de aldı. Ortadoğu coğrafyasında yaşayan kültürlerin yabancı olmadığı bir müzik alanında üretim yapan Mark, babası ile birlikte ‘The Spirit of the East’, ‘Sands’ gibi birçok esere imza atarak tar, bağlama, kamanca gibi bu topraklara ait enstrümanları adeta konuşturmakta.

Mark’la yapılan bir röportajda kendisi “Çölü seviyorum çünkü burası (Negev) hem kendi doğduğum toprakları hatırlatıyor hem de içerisinde bulunduğum kültüre ait tatları bana sunuyor” ifadelerini kullanmış. Mark Eliyahu’nun bu söylemine katılmamak elde değil çünkü ben de İsrail’e yaptığım ziyarette Negev’i görme şansı bulmuştum ve bu çölün sıradan bir çöl olarak değil de insanın içindeki ‘öteki ben’i ortaya çıkaran sihirli bir yer olduğu hissine kapılmıştım.

Müzisyen olan babas&#; Piris Eliyahu'nun izinden giden ve ona birçok çal&#;&#;mas&#;nda e&#;lik eden sanatç&#;n&#;n Voices of Judea isimli bir albümü vard&#;r.

Da&#;lar ülkesi anlam&#;na gelen Da&#;&#;stan, Kafkasya bölgesinde bulunan Rusya’ya ba&#;l&#; özerk bir cumhuriyet. Y&#;llarca özgürlük sava&#;&#; verilmi&#; bu topraklarda bir çok dil konu&#;ulmu&#;, birçok ezgi dile gelmi&#;. Da&#;&#;stan nüfusunun çok uluslu yap&#;s&#; bu bölgenin müzi&#;ini de beslemi&#;. Karadeniz ve Hazar Denizi aras&#; geçit vermez Kafkas S&#;rada&#;lar&#;’nda dünden bugüne en çok kamança sesi duyulmu&#;. Dört telli bu enstrüman kimilerine göre ilk yayl&#; saz rebab veya kopuz kadar eski say&#;l&#;yor. Kemençe gibi diz üstüne oturtularak çal&#;nan bu perdesiz yayl&#; çalg&#;n&#;n günümüzdeki en iyi icrac&#;lar&#;ndan biriyse Mark Eliyahu.

O, Bat&#; Asya ve Orta Do&#;u’nun t&#;n&#;lar&#;n&#; kamança ile sahnelere ta&#;&#;yan bir virtüöz. Müzi&#;e oldukça hakim bir ailede hayata gözlerini açan Mark Eliyahu, 4 ya&#;&#;nda keman çalmaya ba&#;lay&#;p tar ustas&#; ve müzikolojist babas&#; Piris Eliyahu’nun te&#;vikiyle Bat&#; Klasik Müzi&#;i e&#;itimi ald&#;. Yahudi ve Türk müzi&#;i makamlar&#;na yak&#;n olan kendi öz kültürünü de ihmal etmeyen Eliyahu, 16 ya&#;&#;na geldi&#;inde Yunanistan’a gidip müzik üstad&#; Ross Daly’den dersler almaya ba&#;lad&#;. Burada ilk kez duyup büyüsüne kap&#;ld&#;&#;&#; kamançay&#;, ustas&#;ndan ö&#;renmek ve &#;ran-Azeri makamlar&#; e&#;itimi almak için Azerbaycan’a Adalet Vezirov’un yan&#;na do&#;ru yola ç&#;kt&#;. Eliyahu kamançay&#; ilk duydu&#;u an&#;; “Çalg&#;n&#;n t&#;n&#;s&#;n&#;n içimde yank&#;land&#;&#;&#;n&#; duydum. Sanki ruhumun sesi gibiydi ve çalmam gereken enstrüman&#;n bu oldu&#;unu anlad&#;m” diye anlat&#;yor. Mark Eliyahu bugün dünya müzi&#;i ad&#; verilen, farkl&#; kültürlerin müzi&#;ini içeren türün uluslararas&#; alanda en üst seviyedeki isimlerinden biri. Eliyahu’nun kamança üzerindeki hakimiyeti inan&#;lmaz. Sahnede e&#;i benzeri olmayan t&#;n&#;lar üretiyor dinleyene uzak diyarlardan ezgiler sunuyor.

Onu göçebe bir müzisyen olarak tan&#;mlamak mümkün. Eliyahu, y&#;l&#;nda Babas&#; Piris Eliyahu ve di&#;er aile üyeleriyle birlikte Da&#;&#;stan’daki Kafkas Da&#;lar&#;’ndan &#;srail’e göçüp, beraberlerinde Da&#; Yahudilerinin kadim kültürel ve müziksel köklerini de ta&#;&#;d&#;. Bu yolculuk y&#;llar sonra babas&#;yla birlikte besteledi&#;i "The Spirit of the East" (Do&#;u’nun Ruhu) albümünü besledi. Eliyahu ayn&#; zamanda bir besteci ve aranjmanc&#;. Rita, Idan Raichel, Ishtar ve Sevda gibi sanatç&#;lar&#;n baz&#; çal&#;&#;malar&#;n&#; besteledi ve ek olarak filmlere, danslara, tiyatrolara besteler yapt&#;. y&#;ll&#;nda Türkiye, Fas ve Orta Do&#;u’dan müzisyenleri bir araya getiren bir proje için &#;ark&#; haz&#;rlayan Eliyahu, haz&#;rlam&#;&#; oldu&#;u bu parçay&#; ayn&#; y&#;l Nobel Ödül Töreni’nde filarmoni orkestras&#; e&#;li&#;inde çald&#;. Krakow Yahudi Festivali'nden &#;talya'daki prestijli Fabrica Festivali'ne dünya festivallerinde hayranl&#;kla izlendi.

y&#;l&#;nda ‘Balada La’Aviv Habouhe’ filmi için besteledi&#;i parçalarla &#;srail’in Oscar’&#; olarak kabul edilen &#;srail Akademisi Müzik Ödülü ‘Ophir’i kazand&#;. Daha sonra Kudüs Film Festivali’nde de ödül ald&#;. Eliyahu, Avrupa Birli&#;i taraf&#;ndan &#;srail’i birçok uluslararas&#; projede temsil etmesi için seçildi, müzik toplulu&#;u ve babas&#;yla birlikte dünyan&#;n birçok prestijli sahnesinde yer buldu.   y&#;l&#;nda &#;srail Yay&#;nc&#;lar Derne&#;i taraf&#;ndan en iyi besteci seçilmesinin hemen ard&#;ndan ikinci solo albümü ‘Sands’i yay&#;nlad&#;. Eliyahu’nun kamanças&#;ndan duydu&#;umuz melodilerin en büyük özelli&#;i, bugün bestelenen müzikle yüzy&#;llar önceki i&#;ler aras&#;nda kavray&#;&#; köprüleri kurma potansiyeli ta&#;&#;yor olmas&#;.

O, ç&#;kt&#;&#;&#; dünya turnesinde ödüllere kavu&#;mas&#;n&#;n ard&#;ndan, bir kez daha vatan&#;na döndü ve ailesinin müzi&#;e ve yarat&#;c&#;l&#;&#;a odaklanmak için &#;srail’in göbe&#;indeki Ari’el’den, Judea Çölü’ndeki Arad &#;ehrine ta&#;&#;nd&#;&#;&#;n&#; ö&#;rendi. Verdi&#;i röportajlarda çölü çok sevdi&#;ini söyleyen Mark Eliyahu, kendini bu bölgede tecrit etti ve kamanças&#;n&#; çalarak do&#;ayla konu&#;maya ba&#;lad&#;. Çöldeki Luzit ma&#;aralar&#;nda birkaç di&#;er müzisyenle birlikte müzik toplant&#;lar&#;na kat&#;ld&#;. Ard&#;ndan ‘Vocies of  Judea’ (Judea’n&#;n sesleri) ad&#;nda manevi dünyan&#;n kap&#;lar&#;n&#; aralayan bir albüm yay&#;nlad&#;. Do&#;u ve bat&#;y&#; y&#;ll&#;k kamanças&#;n&#;n tellerinde bulu&#;turan sanatç&#;, bugün dünyan&#;n en seçkin sahnelerinde ayakta alk&#;&#;lan&#;yor. y&#;l&#;ndan itibaren her konseri ‘sold out’ olup Türkiye’de kalabal&#;k bir dinleyici kitlesine sahip olan Mark Eliyahu, 24 Ocak Cuma günü Zorlu PSM’de &#;stanbullular&#; yeniden büyülemeye haz&#;rlan&#;yor.