Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.
Köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir. Yaklaşık kilometrekarelik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'ine karşı gelir.[1]
Marmara Denizi de yaklaşık km²'lik yüzölçümüyle bu bölgenin bir iç denizi durumunda olup bölgenin tam ortasını kaplar. Marmara Bölgesi'nin toplam nüfusu TÜİK yılı nüfus sayımına göre 26,, Nüfusu vardır.
Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir. Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-Kocaeli şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır. Başlıca sanayi ürünleri olarak; otomotiv endüstrisi parçaları,çeşitli metal ürünler, işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kimya, kâğıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir.
Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler. Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir. Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur.
Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir. Ekili-dikili arazi oranı %30'dur. Ormanlık alan oranı %11,5'tir. Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır. Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç alması nedeniyle çok yüksektir. Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir.
İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Yalova, Kocaeli tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde toprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır. Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır.
Marmara Bölgesinin en büyük kenti İstanbul'dur. Marmara Bölgesindeki en küçük kenti ise Yalova'dır.
İstanbul, Marmara Bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar. İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller şunlardır.
Marmara Bölgesinde olmayıp bölge sınırları içerisinde toprakları bulunan iller
Marmara Denizi'ne kıyısı bulunan iller
Marmara Denizi'ne kıyısı bulunmayan iller
Marmara Bölgesinin, yine bölge bazında olan 14 komşusu vardır. Güneyde Ege Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi karadan bölgeyi kuşatmıştır. Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi haricinde; İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli ve Sakarya illeri aracılığı ile Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege Denizi'ne kıyısı vardır.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Karadeniz'in en soğuk deniz suyu sıcaklığına sahip ili 19 derece ile Samsun ve Ordu kıyıları oldu.
Türkiye'de Karadeniz'e kıyısı olan 16 il bulunuyor. Bu illerin 11'i Karadeniz Bölgesi'nde, 5'i de Marmara Bölgesi'nde yer alıyor. Marmara Bölgesinde Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Kocaeli ve Sakarya'nın, Karadeniz Bölgesi'nde de Düzce, Zonguldak, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin'in Karadeniz'e kıyısı bulunuyor.
Deniz suyu sıcaklıkları verilerine göre İstanbul'un Karadeniz kıyıları ile Kırklareli, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya kıyıları 21 derece, Düzce kıyıları 21 derece, Zonguldak, Bartın ve Kastamonu kıyıları 22 derece, Sinop kıyıları 20 derece, Giresun kıyıları 22 derece, Trabzon kıyıları 22 derece, Rize kıyıları 22 derece seviyesinde seyrederken, Artvin kıyıları ise 23 derece civarına çıktı.
Verilere göre Karadeniz'de en soğuk deniz suyu sıcaklığına sahip iller 19 derece ile Samsun ve Ordu olurken, en sıcak deniz suyu sıcaklığına sahip il ise 23 derece ile Artvin olarak kayıtlara geçti. Öte yandan Ege ve Akdeniz'de deniz suyu sıcaklıkları 21 ila 27 derece arasında değişiklik gösterirken, Marmara Denizi'nde de deniz suyu sıcaklıkları 21 ile 25 derece arasında bulunuyor.
Deniz suyu sıcaklık farkının nedenleri
Deniz suyu sıcaklık uzmanları, deniz suyu sıcaklığı ölçümün kıyılarda yapıldığını ifade ederken; akıntılar, çevresel ve bölgesel faktörlerin deniz suyu sıcaklığında farklılık oluşturabildiğini belirtiyor. Karadeniz'deki deniz suyu sıcaklıklarının farkını daha çok tatlı su akıntılarının neden olduğunu ifade eden uzmanlar ayrıca fazla rüzgar alan bölgelerin daha çabuk soğuyabildiğinin altını çiziyor. Karadeniz'de deniz suyu sıcaklıklarının çok büyük farklılık göstermediğini vurgulayan uzmanlar, Akdeniz ve Ege'de ise deniz suyu sıcaklık farklarının dereceye kadar yükselebileceğine dikkat çekiyor. Akdeniz ve Ege'de dip suyu geldiğinde sıcaklığın bir anda değişebildiğinin altını çizen tahmin uzmanları, Karadeniz'de dip suyu nedeniyle sıcaklık farklarına fazla rastlanılmazken bu duruma Ege ve Akdeniz'de sıklıkla rastlandığını bildirdiler.
Karadenize Kıyısı Olan İllerimiz
Coğrafya Hocası ailesi olarak merak ettiğiniz sorulara cevaplar arıyoruz. Soru-cevap kategorinde çeşitli alanlarda coğrafyayla ilgili soruları haritalarla veya görsellerle anlatıyoruz. Şimdiki sorumuz Karadenize kıyısı olan illerimiz hangileridir. Bu konuda bazı illerimizin Karadenize kıyısı olduğu neredeyse herkes tarafından bilinmektedir. Ancak bazı illerimizin Karadenize kıyısı olup olmadığı konusunda tereddütler yaşanmaktadır. Özellikle bazı internet sitelerinde yanlış bilgiler de bulunmaktadır.
Karadenize kıyısı olan illerden dikkat etmemiz gereken il Tekirdağdır. Çünkü Tekirdağın büyük çoğunluğu Marmara Denizi kıyısında yer almaktadır. Karadenize kıyısı olan kesim ise çok az bir alandır. O yüzden bu ilimize dikkat etmemiz gerekir. Aşağıdaki listede Karadenize kıyısı olan illerimiz verilmiştir.
Karadenize Kıyısı Olan İllerimizin Listesi
Aşağıdaki Türkiye haritasında Karadenize kıyısı olan illerimizi yeşil renkle gösterdik. Yukarıdaki listede de görüldüğü gibi 16 tane ilimizin Karadenize kıyısı vardır. Haritaya inceleyerek daha fazla bilgi edinebilirsiniz.