Marteniçka Hangi Kola Takılır
Kırmızı beyaz Marteniçka bilekliği neden takılıyor? İşte anlamı
seafoodplus.info
Baba Marta (Marta Nine) olarak adlandırılan ve kökeni meçhul olan 1 Mart kutlamalarının arifesinde ülkenin her yerinde seyyar satıcılar sokaklarda “Martenitsa” Türkçesiyle Marteniçka olarak adlandırılan püsküllü süsler satmaya başlıyor.
Sokaklara renk katan bir haftalık yoğun martenitzi satışı için bazı üreticiler aylarca hazırlık yaptıklarını anlatıyor.
Yaratıcı fikirlere sahip kimi sanatçıların tezgahlarında sanat eseri değerinde ürünler görmek mümkün.
Martenitzi alışverişinden büyük zevk alan vatandaşlar ise, akraba ve dostlarına 1 Mart'ta hediye edecekleri süsleri titizlikle seçerek, bunun için saatlerce vakit ayırıyor.
Peki kırmızı beyaz iplerden oluşan Marteniçka bileklikleri nasıl ve neden takılır? Marteniçka ne zaman çıkartılır? İşte Marteniçka hakkında bilmeniz gerekenler
MARTENİÇKA GELENEĞİ
Kırmızı ve beyaz yünlerden yapılan bahar süsü marteniçka (martenitsa), esasen bir Bulgaristan geleneği.
1 Mart'tan itibaren ay boyunca kentleri, sokakları, giysileri renklendiren bu süsler; bir mit olan Baba Marta'nın (Marta Nine) günleri diye de anılan baharda ortaya çıkıyor.
Zira Baba Marta, inanışa göre, yeni başlayan tarım yılının bereketli ve verimli olması için iyi dilekleri kabul ediyor.
Pek çok farklı türü olan marteniçkalar, "Pijo ile Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış bebeklerden ilham alıyor. Beyaz renk uzun ömrü, kırmızı ise sağlık ve gücü temsil ediyor.
Eskilere dayanan bu geleneğin, Bulgaristan'a özgü olduğu düşünülse de Doğu Trakya, Yunanistan ve kimi Balkan halkları da günümüzde martın gelişini böyle kutluyor.
MARTENİÇKA BİLEKLİĞİ NE ZAMAN ÇIKARTILIR?
1 Mart ile beraber baharın karşılandığı gelenekte, 'Baba Marta' kültürünü yansıtan kırmızı ve beyaz yün ipten yapılan bileklikler, Bulgar inançlarına göre doğada yeşil ya da uçan bir leylek görüldüğünde bilekten çıkarılıp dilek tutularak bilekten çıkartılıyor.
EVDE MARTENİÇKA YAPIMI
Marteniçkalar el yapımıdır, asla satın alınamaz, yalnızca hediye edilebilir. İşte en kolay marteniçka bilekliği yapımı:
Aldığınız kırmızı ve beyaz iplikleri, bileğinizin kalınlığına göre kesin. Daha sonra, beyaz ve kırmızı ipin uçlarını birbirine bağlayın. Düğüm noktası ortaya gelecek şekilde, bir elinizle kırmızın ipin boşta kalan kısmının ucundan kavrayın ve ipi gergin tutun. Diğer elinizle beyaz ipin boşta kalan ucundan tutun ve gerdirmeyi bırakmadan beyaz ipi saat yönüne doğru çevirin. İpi çevrilmekte zorlandığı anda gerdirmeyi bıraktığınızda kırmızı ve beyaz ipin birbirine dolandığını gördüğünüz zaman son aşama olarak diğer uca da düğüm atarak bilekliği kullanmaya başlayın.bahar
Marteni&#;ka nedir, ne zaman takılır?
Marteniçka, 1 Mart’tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan'a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “marteniçka” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Âdete göre, marteniçkalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar.
Marteniçkalar el yapımıdır, asla satın alınamaz, yalnızca hediye edilebilir, mütevazı bir dilekle bileğe bağlanır, baharda çiçek açan ilk ağaç dalına bağlanır ve yeterince beklenirse dilek mutlaka gerçekleşir.
Bu bayram Bulgarcada “Çestita Baba Marta!” şeklinde kutlanır. Baba Marta – Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulur.
İlk marteniçkalar, başka takı ve detaylar kullanmadan, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırmış, bu da hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırmış.
Otantik bir sanat niteliğinde olan halkın güzellik ve estetik duygusu daha geç dönemlerde marteniçkalarda da kendini gösterir. Önceleri kırmızı-beyaz yünden yapılan marteniçkalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilir. marteniçkaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise; “Pijo ve Penda” adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır.
marteniçkalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.
Marteni&#;ka bilekliği nedir, nasıl yapılır, yılında ne zaman takılır? Martenitsa hangi bileğe takılır?
Balkan kültüründe en çok bilinen geleneklerden biri olan Baba Marta’da çeşitli adetler yer alıyor. Bu adetlerden biri de birçok kişi tarafından kullanılan Martenitsa…
MARTENİÇKA NEDİR, NE ZAMAN TAKILIR?
Marteniçka, 1 Mart'tan başlayarak Mart'ın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar.
Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan'a ve Balkanlara has bir gelenek olarak biliniyor. Bu günde kültürü yaşatmak isteyenler yakınlarına ve arkadaşlarına "martenitsa" olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler.
MARTENİÇKA BİLEKLİĞİ NASIL YAPILIR?
Mertanitsa bilekliği yapmak için bir adet kırmızı bir adet de beyaz ipinizin olması gerekiyor. Ortalama her iki ipten de santimetre arasında kesin.
Kestikten sonra iki ipi de yan yana getirerek birbirlerine bir ucundan düğüm atın. Düğüm attıktan sonra bir ipi alta bir ipi üste getirecek şekilde birbirine dolayın. Böyle yaparak sonuna kadar gidin ve sonunda bir düğüm daha atın. Beyaz ve kırmızı renkler birbirine geçmiş şekilde marteniçka bilekliğiniz hazır olacak.
MARTENİTSA HANGİ BİLEĞE TAKILIR?
Marteniçka genellikle sol bileğe takılmakla birlikte her iki bileğe de takılabilir. İki elin bileğine de takılması uygundur.
MARTENİÇKA NEDEN TAKILIR?
Marteniçkanın kırmızı ipliği güç, kan ve güneşi temsil eder. Beyaz iplik ise ışık, sağlık ve yeni başlangıçların sembolüdür. Mart ayının ilk günü dilek dileyerek bileklik takılır. Geleneğe göre leylek görüldüğünde (kırlangıç, hatta guguk kuşunun da olabileceğini söylüyor bazı kaynaklar) bileklik çıkarılır ve çiçek açmış bir meyve ağacının dalına bağlanır.
Bir başka geleneğe göre ise leylek görüldüğünde bileklik çıkarılır ve büyük bir taşın altına koyulur. 9 gün sonra kaç tane böceğin orada toplandığı kontrol edilir. Ne kadar çok böcek varsa, senenin o kadar bereketli geçeceği düşünülmektedir. Başka bir geleneğe göre ise tüm yılın şanslı geçmesi için Marteniçka nehre atılmalıdır.
Eğer 25 Mart'tan önce leylek ya da kırlangıç görülmediyse bileklik bir meyve ağacına bağlanır.
Ayrıca Pijo ve Penda adı ile bilinen kırmızı ve beyaz iplerden kuklalar yapılır ve kötülüklerden koruması için çeşitli yerlere asılır.
MARTENİÇKANIN HİKAYESİ
Bir efsaneye göre bir zamanlar ormanın derinliklerinde bir tepede, Baba Marta diye anılan Marta nine yaşarmış. Yeryüzünde olan her şeyi görür ve duyarmış. Yaşlı kadın gülümsediğinde güneş pırıl pırıl parlar, kuşlar cıvıldar ve çimenler yeşerirmiş. Kızdığında ise dağların tepeleri kara bulutlar ile kaplanır, rüzgar tüm ormanı kırbaçlar, kuşlar ötmez olurmuş. Bu sebeple Bulgarlar Baba Marta'yı sakinleştirmek için çocuklara, koyunlara ve meyve ağaçlarına kırmızı beyaz ipler takarlarmış. Bu şekilde hastalıklardan, kötülüklerden ve afetlerden korunduklarına inanırlarmış.
Her yeri böyle süslenmiş gören Baba Marta mutlu olmuş ve güneş parlamış.
Geleneğe göre Marteniçkayı kendinize alamazsınız. Birinden hediye gelmesi ya da örülmesi gerekir. O sebepten her Mart ayında Bulgaristan'da insanlar birbirlerine Marteniçka hediye ederler. Bu gelenek göçmenler aracılığı ile tüm Balkanlara yayılmıştır.
Bulgar Marteniçkasının kökeni hakkında birkaç efsane var ve bunların hepsi Proto-Bulgarlar ve Bulgar devletinin kurucusu Khan Asparuh ile ilişkilendiriliyor. Bunlardan biri yaklaşık yaşında. Asparuh'un düşmanları ordusunu yenip kız kardeşi Kuba'yı esir aldıktan sonra Bulgarlar için yeni bir toprak arayışına girilmiş. Han, modern Bulgaristan topraklarına gelmiş ve kız kardeşine bir şahinle bir mesaj göndermiş. Mesajda Tuna'nın güneyinde bir cennet bulduğunu ve buraya yerleşeceğini bildirmiş. Kuba kaçmış ve şahini gelişinden haberdar etmesi için beyaz bir iple bağlamış. Kuş, kız kardeşini yeni topraklara götürmüş, ancak bir düşman onu vurmuş ve fışkıran kan beyaz ipliği boyamış. Kuba'nın kurtarılmasıyla ilgili müjdeli haberin ardından Han Asparuh, şahinin beyaz-kırmızı geçmeli ipliğinden bir parça alıp askerlerinin ellerine bağlamış ve emretmiş: "Bundan sonra bu iki renk asla ayrılmaz. Bu Bulgar birliğinin bir sembolüdür. Sonra ipliğe Martenitsa adını vermişler.