Salata-marulun anavatanı ve dünya üzerindeki yayılışı bakımından botanikçi ve araştırıcılar arasında değişik görüşler vardır. M.Ö. yılında Mısır’da salata ve marul kültürü yapıldığını vurgulamıştır.
Bu bilgiler ışığında bu gün kültür sebzesi olarak yetiştirilen salata ve marulun anavatanının Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika ülkelerini içine alan geniş bir alan olduğu kabul edilmektedir.
Salata ve marullar bütün yıl boyunca açık ve örtü altı koşullarında yetiştirilebilen salata ve taze yeşillik olarak tüketilen sebzelerdir. Ülkemizin bütün bölgelerinde genellikle ev bahçelerinde yetiştirilebilen salata ve marulun ticari boyutlarındaki üretimi Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde Haziran-Ağustos arasındaki aylar hariç yılın her mevsiminde yapılabilmektedir.
Salata ve marul tek yıllık serin iklim sebzesidir. Yetişme süresi ay gibi kısa süreli olan salata ve marul tiplerinde açıkta ve örtü altında değişik mevsimlere uygun olarak ıslah edilmiş çeşitlerle arka arkaya yılın 12 ayı üretim yapmak mümkün olmuştur. Son yıllarda yağlı baş salata ve kıvırcık baş salata tiplerinin Türkiye’deki üretimi ve yeme alışkanlığı salata ve marullara çeşit zenginliği kazandırmıştır.
Köklerin çoğu toprağın en fazla 30 cm derinlikteki kısımlarında gelişir. Marullar kuvvetli ve oldukça derine giden etli bir kazık kökle (1,,8m), bunun etrafına dağılmış bol miktarda saçak köklere sahiptir.
Marulun morfolojik özellikleri arasında en önemli yeri yaprak özellikleri almaktadır. Yaprakların düz veya kıvırcık oluşu ile yaprak rengi önemli birer ayırıcı faktördür.
Marullarda gövde hemen toprak seviyesinin üzerinde yer alır. Yetiştiricilikte gövdenin gelişmesine izin verilmeden bitki hasat edilir. Gün uzunluğu ve sıcaklığın artması ile birlikte yaprakların göbeğin veya başın içinden gövde uzayarak yükselir ve ortalama cm boy aldıktan sonra yaprak koltuklarından yan dalları ve çiçekleri oluşturur.
Gün uzunluğunun ve sıcaklığın artışı ile birlikte başlayan generatif dönemde oluşan çiçek sapları cm yükselir. Her bir sap birer çiçek ile son bulur. Çiçek sapları aşağıdan yukarıya doğru azalan ve küçülen oranda yaprak taşır. Yapraklar çiçek saplarını dıştan sarmış durumdadır.
Her bir çiçek sürgünü üzerinde çiçekler demetler hâlinde dizili bir şekilde bulunur. Her bir demet yaklaşık adet çiçek taşır. Çiçekler genelde sarı ve açık sarı renklidir. Ancak kırmızı yaprak renginin hâkim olduğu çeşitlerde çiçekler kırmızı, sarı kırmızı veya benekli kırmızı olmaktadır.
Taç yaprak sayısı arasında değişmektedir. Çiçeklerde çift gözlü stigma, tek bir stil ve iki gözlü yumurtalık taşır. Anterler ise birçok sebze çiçeğinde olduğu gibi birleşmiş bir boru şeklindedir ve stilin etrafını sarmıştır. Çiçekler aynı anda açmaz, çiçeklenme genelde aşağıdan başlar ve açılma dıştan içe doğru olur.
Marul tohumları genelde yassı ve uzunluğuna oluklu, uç tarafı çıkıntılı mm uzunluğunda 0,,0 mm genişliğinde ve 0,,6 mm kalınlığındadır. Tohum rengi ise kirli beyaz, sarı, krem, kahverengi ve siyaha yakın olabilmektedir. Tohumların bin dane ağırlığı 0,,2 gramdır.
Marullar lahanalarda olduğu gibi sürgün ucuna doğru yaprakların açılmasının kısıtlanması ile baş bağlar. Başlar küçük, orta, büyük ve çok büyüktür. Baş şekilleri yassı, yassı-yuvarlak, yuvarlak, uzun-yuvarlaktır.
Baş, kendini çevreleyen dış yapraklar içine gömülü olabileceği gibi yaprakların üstünde dışarıda da olabilir. Marullarda oluşan baş şekli genelde “göbek” olarak adlandırılır.
Geleneksel olarak salatalarda oldukça yaygın olarak kullanılan bir tiptir. Dış kısımda koyu yeşil yapraklar ve merkeze doğru sarımsı renkte olan yapraklardan oluşur. Bu kısım, en tatlı olan kısmıdır.
Çanakkale'nin Bayramiç ilçesinde, Kazdalar'nn eteklerine kurduklar seralarda meyve ve sebze yetitiren iki karde, topraksz tarm ve katl sistem ile verimi üç katna yükseltti.
Seralarnda daha önce 1 dönüm alanda bin kök marul yetitiren Mehmet ve Ferdi Demirolu kardeler, topraksz tarm ve katl sistem ile ayn alandan 30 bin kök marul elde etti. Mehmet Demirolu, k koullarnda açk alanda yetitirilemeyen marul, salatalk, domates ve biber gibi ürünlerin Antalya ve Mersin gibi scak iklimli bölgelerden ilçelerine geldiini söyledi.
Buna nakliye fiyatlarnn da eklendiinde tezgahtaki fiyatlarn otomatik olarak yükseldiini anlatan Demirolu, "Daha küçük alanda daha fazla ürün elde edebilmek için farkl yollar aradk. Kullandmz katl sistem sayesinde daha fazla ürün alyoruz. Önceden yaklak 10 bin kök marul yetitirirken bu rakam u an 3 katna çkt" diye konutu.
Yaklak 8 bin metrekare kapal alanda ekim yaptklarn belirten Demirolu, "Yeni bir sistem deniyoruz. Hidroponik olarak bilinen akarsu kültürü havuz sistemiyle suyu önce artp daha sonra suya gübreyi ekleyip ters ozmos ad verilen sistemle bitkilere veriyoruz. Su havuz ya da borulardan bitkilerin köklerine ulayor. Bitkiler yeteri kadar gübreli suyu bünyesine alyor. Kalan gübreli su ise tekrar havuza geri geliyor. Bu yolla hem su hem de gübre zayiat ortadan kalkm, maliyet aa çekilmi oluyor. Belirli zamanlarda makineler otomatik olarak bu suyu bitkilere pompalyor. Açk alan ile sera içinde yetien bitkilerin verimi arasnda bir ay gibi bir farkllk yaratyor" eklinde açklamada bulundu.
Katl sistem sayesinde çilek yetitirmeye de baladklarna deinen Demirolu, unlar kaydetti:
"Bu yöntemle bir ay erken çilek elde edeceiz. Ayrca kapal sera ortamnda kullanlan toprakta belli bir süre sonra veriminde azalma oluuyor. Sürekli ekim ve su verilmesi nedeniyle topran nematod hastal ve çeitli kimyasallar nedeniyle verimi bitme noktasna geliyor.
Denediimiz yeni bir sistem ise Hollanda'dan getirilen kaya yünü. Bu kaya yününün içine dikilen marullar büyüme evresini tamamlamas ile marketlere satlmak üzere gönderildiinde kaya yünü sayesinde rafta daha uzun süre taze kalyor. Ayrca bölgemizdeki hava sirkülasyonu sebze ve meyveye ayr bir tat ve lezzet veriyor olmas ürünün kymetini artryor."
Sağlıklı beslenmenin sıkça konuşulduğu bu günlerde tüketicinin marula yoğun ilgisi var. Uzmanlar, marul üreteceklere en az 30 dekarla başlamalarını tavsiye ediyor. Serada üretim yapılacaksa 10 dekar öneriliyor. 1 dekarlık seraya 8 bin, tarlaya ise 6 bin marul ekilebiliyor.
Topraksız olduğu için hem verim daha çok hem de çok lezzetli” dedi. 6 dönüm serada yılda 8 defa hasat aldıklarını belirten Fatih Tural, “Seralarımızı periyotlara böldük. Haftada bir hasat alıyoruz. Dönüme 20 bin marul ekiyoruz. 1 hasatta haftalık 11 bin marul topluyoruz.
Çoğu zaman, marul bitkileri arasında cm ve sıralar arasında cm mesafe bırakılır. 1 hektarlık olan bir alanda (
Marul tohumu ekim derinliği 0,5 -1 cm, sıralar üzeri mesafe sıra üzeri cm ,sıralar arası cm arasındadır.Marul fidesi kullanılacaksa marul fidesi ekim aralıkları, marul tohum ekim aralıkları ile aynı olabilir.
Türkiye'de Salatalığın En Çok Yetiştiği Bölgeler İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi ve Marmara Bölgesinde salatalık tarımı yaygın olarak yapılmaktadır. Diğer bölgelerde ise yıl içerisinde seralarda da yetiştirilebilmektedir.
seafoodplus.info ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak seafoodplus.info yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca seafoodplus.info yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılamaz.
seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve seafoodplus.info bunlardan sorumlu tutulamaz.
seafoodplus.info yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.