Kişiliğin oluşum sürecinde çevresel faktörlerin etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Bu faktörler, kontrol edilebilen uyaranlar, yarı kontrol edilebilen uyaranlar ve kontrol edilemeyen uyaranlar olarak sınıflanabilir. Bireylerin yaşam dönemleri değiştikçe uyaranların sayısı, çeşidi, miktarı, şiddeti, biçimi, etkisi gibi farklı özellikleri değişebilmektedir. Kişiliğin oluşmasında kritik bir evre olan erken çocukluk döneminde verilen eğitimin bir parçası da kuvvetli bir uyaran olan müzik ve müzik ile ilgili etkinliklerdir. Ayrıca müzik, tüm etkinlik türlerinde güçlü bir öğretim yöntemi olarak da kullanılabilmektedir. Anne karnından itibaren müzik ve müzikli uyaranlar, çocukların bilişsel gelişim ve dil gelişimi ile birlikte sosyal, duygusal, motor gelişim üzerinde ve öz bakım becerilerinde önlemli etkilere sahip bir unsurdur. Okul öncesi eğitimde verilmek istenen kavramlar ile kazanım ve göstergelerin çocuklar tarafından doğru algılanması ve anlamlandırılması son derece önemli bir konudur. Erken çocukluk döneminde çocukların kavramları algılama ve öğrenme ile bu kavramlarla ilgili düşüncelerini ifade etme becerileri, müzik etkinlikleri ve müzikle öğretim yöntemi sayesinde geliştirilebilir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın Okul Öncesi Eğitim Programında belirtilen on etkinlik türünden biri olan müzik etkinlikleri ile bu kapsamda öğretilen eğitici çocuk şarkılarının, çocukların algılama ve düşünme becerileri üzerinde etkisi olduğu alanyazında birçok araştırmada konu edilmiştir. Bu bağlamda eğitici çocuk şarkılarının çocuklara vereceği mesajlar oldukça dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Bu çalışma okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların müzik etkinliklerinde öğrendikleri eğitici çocuk şarkılarında vurgulanan tema ve verilmek istenen kavramlar hakkındaki bilgilerini ve düşüncelerini araştırmak amacıyla yapılacaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve araştırma deseni olarak olgubilim (fenomenoloji) çalışması kullanılacaktır. Araştırmanın çalışma grubunu okul öncesi eğitime devam eden 20 çocuk oluşturacaktır. Katılımcılar belirlenirken devam ettikleri okullarda okul öncesi öğretmeni dışında müzik eğitimcisi bulunan ve bulunmayan çocuk sayısının eşit olmasına dikkat edilecektir. Çocuklara sözleri ve besteleri araştırmacılara ait olan 3 şarkı öğretilerek hazırlanan veri toplama aracı yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanacaktır. Veri toplama aracında şarkıların teması ve kavramları hakkında çocukların düşünce ve bilgilerini ortaya çıkarmaya yönelik açık uçlu yarı yapılandırılmış sorular bulunmaktadır. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile değerlendirilecektir.
Çocuk, değerler eğitimini ilk iç sosyal çevresi olan ailesinden öğrenir veya edinir. Daha sonra bu değerlerin uygulandığı yer ise dış sosyal çevresi olan sokak ve okuludur. Birey toplum içinde yaşarken öğrendiklerini pekiştirir, geliştirir ve böylece kendi kişiliğini oluşturur. Müzik; insan davranışlarında, ruhunda, fıtratında ve yaşamında derin etkiler bırakan bir sanat dalıdır. İnsan küçük yaştayken müziğe daha düşkün ve yatkındır. Dolayısıyla çocuk gelişiminde müzik dersi göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir alandır. Bu çalışmada / eğitim öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylı, ilkokullardaki sınıf müzik dersi kitaplarında yer alan çocuk şarkıları, değerler eğitimi açısından incelenmiş, bu şarkılardaki değerler tespit edilerek şarkı metinlerinin değerler eğitimi bakımından önemine dikkat çekilmiştir. Müzik dersi kitaplarında yer alan toplam 60 adet çocuk şarkısı nitel araştırma yaklaşımlarından doküman tarama modeli esas alınarak incelenmiştir. Söz konusu kitaplardaki şarkı metinleri, taranarak değerler fişlenerek sınıflandırılmış, iletiler çıkarılmış ve bunlara bağlı tespit ve değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca ilkokuldaki müzik dersi programı dışında tüm derslerin (Hayat Bilgisi, Türkçe, Matematik, Görsel Sanatlar, Müzik, İngilizce, Beden Eğitimi ve Oyun, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen Bilimleri) öğretim programları, öğrencinin kazanması gereken değerler açısından incelenmiştir. Araştırma neticesinde toplam 20 değere ait bulgu ve yorumlara ulaşılmış, incelenen şarkıların çocuklara değer aktarımı konusunda zengin örnekler içerdiği tespit edilmiştir. Bu sebeple değerler eğitiminde çocuk şarkılarından yararlanılmasının isabetli olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Tam Metin
APA | Kara, M. & Emirhan, T. (). Değerler Eğitimi Açısından Müzik Dersi Kitaplarındaki Çocuk Şarkıları . Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty , 39 (2) , . |