Giriş Tarihi: Son Güncelleme:
Basit bir mantık ile açıklayacak olursak hayvanlar alemi içinde sırt kısmında omurga bulunan hayvanlara omurgalı hayvanlar denmektedir. Omurga yapısı kemik, sinirler ve kıkırdak dokusundan oluşturur. Hayvanlar alemini omurgalı ve omurgasız şeklinde ayırabildiğimiz gibi omurgalı hayvanları da kendi içinde kategorilere ayırıyoruz. Şimdi yazımızın detaylarında hem omurgalı hayvanların ayrıldıkları kategorileri hem de omurgalı hayvanlara örnekleri hep beraber göreceğiz.
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi omurgalı hayvan vücutlarının sırt bölgesinin içinde sinirler geçen, kemik ve kıkırdak dokudan oluşan omurgaya sahip olan canlılardır. Omurgalı hayvanlar kendi içlerinde de 5 farklı ana gruba ayrılmaktadırlar. Bunlar gruplar; kuşlar, sürüngenler, balıklar, kurbağalar (iki yaşamlılar) ve memelilerdir. Kendi içinde 5 gruba ayrılan omurgalı hayvanları, omurgalı hayvanlara örnekler vererek kendi başlıkları altında açıklayalım.
5 kategorik başlık altında incelenen omurgalı hayvanlar aslında hepimizin günlük hayatta adını sıklıkla duyduğu ya da karşılaştığı hayvanlardan oluşmaktadır. Omurgalı hayvanların hepsini kaplayan bazı genel özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler hem omurgalı hayvanların daha iyi anlanmasını sağlayacak hem de omurgalı hayvanların ortak özelliklerinden bahsedecektir. İşte o özellikler;
ARKADAŞINA GÖNDER
Omurgalı Hayvanlar Ve Özellikleri: Omurgalı Hayvanlar Nelerdir, Hangileridir?
Hayvanlar âleminde bulunan tüm hayvanlar, zooloji biliminde omurgalı ve omurgasız hayvanlar olarak iki grupta incelenir. Memeli hayvan olarak nitelendirilen hayvanlar ise omurgalı hayvanlar grubuna dâhil edilen hayvanlardır. Ökaryot çok hücreli canlılar olan memeli hayvanlar, aktif olarak hareket etmekle birlikte aynı zamanda glikoz maddesini glikojen formunda vücutlarına depolarlar.
Vücut yüzeyleri deri ile kaplı olan memeli hayvanların iskelet yapıları sert ve kemikleşmiş bir yapıdır. Boşaltım ihtiyaçlarını böbrekleri sayesinde giderirler. Dolaşım sistemleri kalp, kan ve damarlardan meydana gelir. Ayrıca kan dolaşım sistemleri vardır. Eşeyli olarak çoğalan memeli hayvanlarda embriyo dönemlerinde solungaç yarığı ve kuyruk kökeni bölümleri vardır. Dolaşım sistemlerinde solunum gazları vardır. Bu solunum gazları vücutta kan ile taşınır.
Yeryüzünde yavrularını doğurup, sütüyle besleyen ve büyüten tüm hayvanlar “Memeli hayvan” olarak adlandırılır. Memeli hayvanların bir kısmı et ile bir kısmı otla beslenebilir. Otla beslenen memeli hayvanların çene yapıları otu koparabilecek kadar güçlü ve gelişkindir. Bu özelliklerde otçul olan memeli hayvanlar; İnek, koyun, keçi, deve, geyik ve maymun gibi hayvanlardır.
Et yiyen yani etçil olarak adlandırılan memeli hayvanlar genellikle yabani olan hayvanlardır. Aslan, kaplan, kurt, çakal gibi yabani hayvanlar etçil memeli hayvanlardır. Ayrıca kedi ve köpek de etçil memeli hayvanlardır. Fare, kunduz, sincap, tavşan gibi kemirgen hayvanlar yarasa, yunus, balina ve fok balığı da memeli hayvanlardır.
Memeli hayvanlar, omurgalı hayvanlar olmakla birlikte aynı zamanda doğurma yöntemi ile yavrulayan ve yavrusunu kendi sütü ile besleyerek büyüten hayvanlardır. Memeli hayvanlar; gerek yavrulama ve yavrusunu besleme gerekse boşaltım, solunum ve dolaşım sistemleri yönünden insanlara fazlasıyla benzeyen hayvanlardır. Yeryüzünde etçil, otçul, kemirgen ya da suda yaşayan birçok memeli hayvan vardır.
Kedi, köpek gibi bilindik memeli hayvanların yanı sıra aslan, kaplan, çakal ve kurt etçil ve yabani olan memeli hayvanlardır. Fare, kunduz, sincap, tavşan kemirgen memeli hayvanlardır ve bitkilerin gövdelerini kemirerek beslenirler. Geyik, inek, koyun, keçi, deve ve maymun gibi hayvanlar da otla beslenen ve otçul olarak isimlendirilen memeli hayvanlardır. Ayrıca yarada uçabilen memeli hayvandır. Yunus, balina, fok gibi hayvanlar da suda yaşayan memeli hayvanlardır.
Omurgalı hayvanlar grubuna giren memeli hayvanlar; etçil, otçul, kemirgen gibi farklı kategorilerde hayvanları içerisinde barındırır. Memeli hayvanlar; yavrusunu doğurma yöntemi ile dünyaya getiren, yavrusunu doğurduktan sonra sütü gelen ve sütüyle yavrusunu besleyerek büyüten hayvanlardır. Ayrıca memeli hayvan özellikleri ortaktır. Bu ortak özelliklerden birisi bu hayvanların vücutlarının deri ve tüy ile kaplı olmasıdır.
Memeliler, insanlarında dâhil olduğu omurgalı hayvanlardır. Sabit vücut sıcaklığına sahip olan memeli hayvanlar, aynı zamanda çift ve karışık bir dolaşım sistemine sahip canlılardır. Vücut yüzeyi tamamen kıllarla kaplıdır. Yeni doğan memeli hayvanlar, ilk besin olarak annelerinin sütünü alırlar ve bir süre annelerinin sütü ile beslenerek büyürler. Solunumda tıpkı insanlar gibi diyafram kullanırlar ve böylece solunum ihtiyaçlarını gerçekleştirirler. Ayrıca alt çenelerinde çift kemik yapısı vardır.
Memeli hayvanların orta kulak yapısında üç parçalı kemikler vardır. Bu kemik yapıları kulak zarı ve iç kulakla bağlantılıdır. Tüm memeli hayvanlar omurgalı hayvanlardır ve bu hayvanlarda genellikle yedi omur bulunur. En önemlisi de memeli hayvanlar; kendi aralarında plesantalı, gagalı ve keseli olarak üç gruba ayrılır. Fakat memeli hayvanların neredeyse tamamına yakın bir kısmı plesantalı grubunda yer alan normal doğum ile çoğalan hayvanlardır.
Zooloji biliminde genel olarak hayvanlar omurgalı ve omurgasız hayvanlar olarak ikiye ayrılır. Memeli hayvanlar, omurgalı hayvanlar grubuna girer. Bu grup içinde memeli hayvanlar kendi içinde yine gruplara ayrılır; etçil hayvanlar, otçul hayvanlar, kemirgenler, suda yaşayan memeli hayvanlar olarak isimlendirilebilir. Ancak bilimsel olarak memeli hayvanlar; Keseli memeliler, gagalı memeliler ve gerçek memeliler olarak 3 gruba ayrılır.
Vücutlarınsa sık kıllar olan keseli memeliler denildiğinde akla ilk kanguru gelir. İskeletlerinde kese kemiği bulunur. Gagalı memeliler ise yumurtlayarak çoğalan memeli hayvanlardır. İlkel süt bezlerine sahip olan gagalı memeli hayvan denildiğinden akla ördek, gagalı palitibus, Ornitorenk gibi memeli hayvanlar gelir.
Bu memeli hayvanların dışında kalan memeli hayvanlar da adet görür. Ancak bu memeli hayvanlarda meydana gelen vajinal kanama, dışarı akmaz. Tam tersine bu vajinal kan akıntısı rahim içinde yer alan duvarda emilerek yok edilir.
Memeli hayvanlar, omurgalı hayvanlar grubunda yer alan hayvanlar olmakla birlikte bu grupta bulunan hayvanların bir takım ortak özellikleri vardır. Bu ortak özelliklerin yanı sıra memeli hayvanlara özgü olan ayırt edici özellikler de vardır. Bu özelliklerin başında vücutlarının kıllarla kaplı olması gelir. İnsanlar da dâhil olmak üzere memelilerin vücudu kıllarla kaplıdır.
Memeli hayvanlar; yumurtadan çıkmaz, normal doğum yöntemi ile dünyaya gelir. Ayrıca ilk besin anne sütü olur. Çünkü memeliler yavrularını kendi sütleri ile besler. Diğer canlılardan farklı olarak memeli hayvanlarda göğüs kafesinin alt kısmında diyagram vardır. Son olarak ise; memeli hayvanların beyni diğer canlılara göre daha büyüktür.
Zooloji bilimi, yeryüzünde var olan tüm hayvanları omurgalı ve omurgasız olmak üzere iki gruba ayırarak inceler. Memeli hayvanlar, omurgalı hayvanlar grubuna giren canlılardır. Öncelikle tüm memeli hayvanlar, normal doğum ile çoğalır ve yavrularını kendi sütü ile emzirerek besler. Ayrıca tüm memelilerin vücutları deri ve deri üzerinde kıl ile kaplıdır.
Memeli hayvanlara ait diğer özelliklerden birisi de solunum ve boşaltım sistemleri ile diyagram yapısının tıpkı insanlar gibi olmasıdır. Ayrıca memeli hayvanlar insanlar gibi adet gören canlılardır. Fizyolojik özelliklerine bakıldığında diğer canlılara göre memeli hayvanların beyni, diğer canlılara göre daha büyüktür.
Memeli hayvanlar, omurgalı hayvanların en gelişmiş türleri olarak bilinir. dolaylarında türleri vardır. Bu hayvanların genelinde vücutları tamamen kılla kaplı olmakla birlikte vücudu kılla kaplı olmayan yunus ve balina gibi memeli hayvanlar da vardır. Ayrıca memeli hayvanlar konusunda merak edilen bir konu da dış iskelettir.
Omurgalı hayvanlarda dış iskelet yapısı vardır. Dış iskelet sayesinde beyin, kalp, akciğer gibi önemli ortanlar koruma altına alınır. Ayrıca eğer dış iskelet olmasaydı belki de hayvanlar vücutlarının ağırlığını taşıyamazlardı. Dolayısıyla da memeli hayvanlarda dış iskelet önemli bir bölümdür.
Memeli hayvanlar, diğer hayvanlara göre birçok farklı özelliğe sahiptir. Öncelikle memeli hayvanlar, omurgalı hayvanlar grubunda yer alır. İnsan da bir memeli hayvan türüdür. Bu nedenle de memeli hayvanları diğer hayvanlardan ayıran özellikler insanların özellikleri ile fazlasıyla benzerdir. Tüm memeli hayvanlar, tıpkı insanlar gibi yavrularını doğum yolu ile doğururlar, Daha sonra sütleri ile besleyerek yavrularının bakımını yaparlar.
Yunus ve balina gibi memeli hayvanlar haricinde tüm memeli hayvanların vücutları kılla kaplıdır. Ayrıca boşaltım ve solunum sistemleri de insan vücudu ile aynıdır. Ayrıca memeli hayvanlar oldukça merhametli ve sevecen canlılardır. Dişilerdeki anaçlık duygusu sayesinde yavru bakımı genelinde görülür.
Memeli hayvanların hepsinin vücutları sık ya da seyrek kıllarla kaplıdır. Her memeli hayvanın dünyaya geldiğinde aldığı ilk besin anne sütüdür. Memeli hayvanlar normal doğum ile çoğalırlar. İçlerindeki anaçlık duygusu sayesinde yavrularını bakıp büyütürler. Tüm memeli hayvanların göğüs kafesinin en alt kısmında diyafram vardır. Bu diyafram sayesinde güçlü nefes alışverişi sağlanır.
Memeli hayvanların en belirgin özelliklerinden birisi de beyinlerinin gözle görülür büyüklüğüdür. İnsanlar da dâhil olmak üzere memeli hayvanların beyin organı hızlı büyüme ve gelişme gösteren önemli organlarıdır.
Memeli hayvanların en önemli ayırt edici özelliği adından da anlaşılacağı gibi memeli olmaları ve yavrularını kendi sütleri ile besliyor olmalıdır. İnsanlar da memeli hayvanlar kategorisine girer. Bu nedenle de memeli hayvanlar birçok ayırt edici özellikleri ile insanlara fazlasıyla benzer. İnsanlara benzeyen ayırt edici özelliklerinden bir diğeri ise memeli hayvanların çoğalma şeklidir.
Memeli hayvanlar da insanlar gibi doğum yaparak çoğalır. Ayrıca omurgalı hayvanlar olan memelilerde yavru bakımı vardır. Memeli hayvanlar, dünyaya getirdikleri yavrularını bir süre tıpkı insanlar gibi kendi sütleri ile emzirerek beslerler. Ayrıca memeli hayvanların kalpleri dört odacıklı olmakla birlikte dolaşım sistemlerinde kirli kan ve temiz kan karışmadan sistemde işlevini yerine getirir.
Memeliler kategorisinde bulunan hayvanların hepsi omurgalı hayvanlar olarak bilinir. Ayrıca yunus ve balina gibi memeli hayvanlar haricisinde tüm memelilerin vücutları kıllarla kaplıdır. Yavru bakımı olan ve yavrularını kendi sütü ile besleyen memeliler, dört odacıklı kalp organına sahiptir. Sıcakkanlı olan memeli hayvanlar; gerçek memeliler, keseli memeliler ve gagalı memeliler olarak üç farklı gruba ayrılır.
Gagalı memeliler haricinde tüm memeli hayvanlar, doğum yaparak çoğalırlar. Ayrıca memeli hayvanların e bilinen genel özelliklerinden bir diğeri de tüm canlı gruplarının en gelişmiş olan canlılardır. Memeli hayvanlar grubunda bulunan hayvanların bazıları etçil bazıları ise otçul hayvanlardır.
Memeli hayvanları diğer hayvanlardan ayıran en önemli özellik; insan fizyolojisine en yakın fizyolojisine sahip hayvanlar olmasıdır. Sıcakkanlı hayvanlardır. Bu nedenle de vücut ısılarını daima sabit tutan canlılardır. Bu özellikleri aynı zamanda memeli hayvanların sürekli beslenme ihtiyacını doğurur. Vücutlarını kaplayan derileri tamamen kıl ile kaplıdır.
Memeli hayvanları diğer hayvanlardan ayıran özelliklerden bir diğeri ise derilerinin üç tabakadan meydana gelmesidir. Otçul beslenen memelilerin dişleri ve alt çene yapıları güçlü, dişleri öğütücüdür. Etçil beslenen memeli hayvanların uzun köpek dişleri ve eti parçalamak için arka dişleri düşük taçlıdır. Vücut ısılarını dengede tutmak için sürekli beslenme ihtiyacı duyan memeli hayvanlar, beslenme ihtiyacını karşılayamadıklarında uyuma ihtiyacı hissederler.
Hayvanlar âleminde omurgalı hayvanlar sınıfında yer alan ve insan ırkına en yakın hayvanlar olan memeli hayvanlar, ökaryot çok hücreli canlılar olmakla birlikte doğada tüketici hayvanlardır ve aktif olarak sürekli hareket ederler. Vücutlarının tamamı kıllarla kaplı olan memeli hayvanlar, boşaltım organı olarak böbrekleri kullanır. Dolaşım sistemlerinde solunum gazları vardır ve bu gazlar kana karıştığında solunum ihtiyaçlarını giderirler.
Eşeyli olarak yani doğum yaparak çoğalan memeli hayvanlarda yavru bakımı vardır. Böylece her memeli hayvan; doğurduğu yavrusunu kendi sütü ile besleyerek bir süre büyütür. Ayrıca memeli hayvanlarda başka hiçbir hayvanda bulunmayan diyafram kası vardır.
Memeli hayvanlar, kendisine özgü gelişmiş özelliklere sahip omurgalı hayvanlardır. Yumurtlama ile değil eşeyli olarak yani doğum yöntemi ile çoğalırlar ve nesillerini bu şekilde devam ettirirler. Ayrıca Vücutlarını kaplayan deri çıplak değildir. Deri üzeri kıllarda kaplıdır. Diğer canlılara nazaran yavrularını yem yedirerek değil kendi sütünü vererek besler.
Memeli hayvanlar r soğukkanlı hayvanlar değildir. Tam aksine sıcakkanlı hayvanlar olan memeli hayvanlar, vücut ısılarını dengede tutmak için sürekli beslenme ihtiyacı duyar. Böylece birçok memeli hayvan, sürekli değil besin ihtiyaçlarını karşılayamadıklarında uykuya yatarlar. Özellikle kedi ve köpek gibi memeli hayvanlar, insancıl ve sıcaklık kanlı hayvanlardır.
Memeli hayvanların neredeyse tamamına yakın bir kısmı yavruluk döneminde anna sütüyle beslenen canlılardır. Memeli hayvanların tümünde vücutta süt oluşumunu sağlayan bezler vardır, bu nedenle de memeli hayvanlar yavrularını sütü ile besler ve yavru bakımı vardır. Memeliler. Yavruları belirli bir döneme gelene kadar yavrularına bakar yavrularını korur.
Genel olarak horozoik beslenme türüne sahiptirler. İç döllenme ve iç gelişim meydana gelir. Diğer canlıların aksine memeli hayvanların genelinde eşeyli üreme ve normal doğum meydana gelir. Gagalı, keseli ve plesantalı olmak üzere üç farklı şekilde incelenir. Gagalı memeliler haricinde diğer tüm memeli hayvanlar eşeyli olarak ürer. Ancak gagalı memeliler, yumurtlama ile çoğalır ve nesillerini devam ettirir.
Yeryüzündeki tüm hayvanlar öncelikle zooloji bilimi kapsamında omurgalı ve omurgasız olarak ikiye ayrılarak incelenir. Omurgalılar sınıfında en gelişmiş canlılar ise memelilerdir. Memeli hayvanlar; gagalılar, keseliler ve plesantalılar olmak üzere üç bölüme ayrılır. Gagalı memeliler, yumurtlayarak çoğalır. Ancak bu durum istisnadır. Diğer tüm memeliler eşeyli olarak yani insanlar gibi doğum yaparak çoğalır. Hatta bu memelilerin en gelişmişi insandır.
Gagalı memeliler, iç döllenme ve dış gelişme ile yani yumurtlama ile çoğalırlar. Keseli memeliler, tıpkı gagalı memeliler gibi iç döllenme ve dış gelişme ile çoğalırlar. Yavruları tam gelişmeden dünyaya gelir ve gelişimlerini annelerinin keselerinde tamamlar. Kanguru, sincap ve koala gibi canlılar keseli memelilerdir. Plesantalı memeliler, iç döllenme ve iç gelişme ile çoğalır. Anne karnındaki embriyo tüm gelişimini anne karnında tamamlar. Kedi, köpek, yunus, aslan, yarasa ve köstebek gibi canlılar plesantalı memelilere örnektir.
Memeli hayvanlarının temel özelliklerinin başında yavrularını tıpkı insanlar gibi kendi sütleri ile beslemeleri ve yavru bakımını üstlenmeleridir. Yunus ve balina gibi memeliler istisna olmakla birlikte tüm memeli hayvanların vücutları kıllarla kaplıdır.
Boşaltım sistemlerinin temel organı böbrekleridir. Ayrıca memeli hayvanlar içinde balina ve denizinekleri dışında tüm memeliler dört ayaklı hayvanlardır.
Memeli hayvanlar, fizyoloji olarak insan vücuduna benzeyen en yakın hayvanlardır. Bu nedenle de memeli hayvanlar için en çok merak edilen sorulardan birisi de memeli hayvanların adet görüp görmediği sorusudur. Yeryüzünde yaşayan birçok memeli canlının adet gördüğü bilinir. Ancak adet olayı başta insanlar olmak üzere, insan cinsine en yakın tür olan şempanzelerde, yarasa ve fillerde bariz bir şekilde görülür.