Memurlarda Doğum Izni Ne Kadar
Doğum izni nedir, doğum izni kaç gün kullanılır?
Hamilelik ve doğum sonrası, özellikle çalışan kadınlar için çok zor geçen dönemlerdir. Hamilelik sürecinde kadınların fiziksel olarak daha dikkatli olması gerekir. Ayrıca doğum sonrası kadınların hem toparlanmak hem de anne-bebek ilişkisini sağlıklı bir şekilde oluşturabilmek için belirli bir süre izne ihtiyaçları vardır.
Doğum izni, hamilelik süreci ile başlar ve doğum sonrası da devam eder. Doğum izninin ne zaman başlayacağı, nasıl hesaplanacağı gibi bilgiler, sayılı İş Kanunu’nda detaylı olarak belirtilmiştir. Çalışan anne ve baba adayları için önemli konulardan biri olan doğum izni ile özel sektörde çalışan annelerin haklarının korunması amaçlanmıştır.
Doğum izni ne zaman başlar?
Doğum izni, Türk hukukunda belirtilen kurallara göre doğumdan 8 hafta önce başlar. Kadın işçinin sağlık durumuna ya da işin niteliğine göre bu süre artırılabilse de işveren tarafından izin süresinin kısaltılması mümkün değildir. Ancak hamile çalışan isterse ve doktorundan çalışmasının sağlığına zarar vermeyeceği şeklinde bir rapor alabilirse, doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilir. Üstelik son 3 haftalık süreçte çalışacağını belirtmiş olsa bile çalışmama hakkı bulunur.
Doğum izni kaç gün?
Çalışan kadınlar tarafından sıkça sorulan doğum izni kaç gün sorusu, toplamda 16 hafta olarak cevaplanabilir. Bu 16 haftanın 8 haftası doğum öncesine, diğer 8 haftası ise doğum sonrasına aittir. Diğer bir ifadeyle doğum izni toplamda 4 ay, yani gündür. Bu izin süresi işveren tarafından kısıtlanamaz.
Çalışan kadın işçi dilediği takdirde doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilir. Bu durumda kullanmadığı doğum öncesi izin süresini doğum sonrasındaki 8 haftalık iznine ekleyerek kullanabilir. Bu şekilde bir düzenleme, kadın işçilere hak tanınmıştır. Aynı zamanda doğum izninin kesintisiz olarak kullanılması gerekir.
Doğum izni hesaplama nasıl yapılır?
Çalışan anne adayları özellikle ilerleyen aylarda doğum izni hesaplama nasıl yapılır araştırmaya başseafoodplus.infoğum izni süresi hesaplanırken temel alınan etken, 40 haftalık hamilelik süresidir. Çalışan kadınlar, hamileliklerinin haftasında doğum iznini başlatma hakkına sahiptir. Kalan 8 haftalık izni ise doğum sonrasında kullanabilirler.
Hamile çalışanlar isterlerse hamileliklerinin haftasına, yani doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilirler. Doğum raporu ile çalışılan bu süre, doğum sonrası iznine eklenir. Böylece kadınlar doğum sonrasında toplam 13 haftalık bir izin süresine sahip olurlar.
Memur doğum izni ne kadar?
İlgili kanununda memur doğum izni için belirlenen ayrı bir hüküm bulunmamaktadıseafoodplus.info bağlı olarak doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta izin süresi, istenmesi durumunda doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilme ve kullanılmayan izin sürelerinin doğum sonrasına eklenebilmesi gibi haklar, memurlar için de aynı şekilde geçerlidir.
Doğum izni parası ne kadar veriliyor?
Doğum izni parası hesaplanırken doğum öncesi ve sonrasındaki toplam günlük izin süresi temel alınır. Doğumda ikiz ya da üçüz olması durumunda bu süreye 2 hafta daha eklenir. Doğum izni parasını alabilmek için sigorta priminin en az 90 gün boyunca ödenmiş olması gereklidir. Çalışanın bu şartı sağlayıp sağlamadığı insan kaynakları programı üzerinden kolayca kontrol edilebilir. Şartı sağlayanlara ödenecek ücret tutarı, son 3 aylık brüt ücrete göre hesaplanır. yılında en düşük doğum izni parası ise 12 bin lira olmuştur. Bu paraya ek olarak çalışan annelere çocuk parası ve emzirme ödeneği de verilmektedir.
Annenin adına bir Ziraat Bankası hesabı açılır ve doğum izni parası, izin süresi bittikten sonra bu hesaba yatırılır. Paranın yatmış olup olmadığı ‘seafoodplus.info’ üzerinden kontrol edilebilir.
Doğum izni süresi bittiğinde ne olur?
Kanunlarda belirlenmiş olan doğum izni süresinin tamamlanmasıyla birlikte annenin işine geri dönmesi gerekir. Fakat artık emziren bir kadın olan işçinin geri dönebilmesi için çalışmasına engel bulunmadığını belirten bir doktor raporu gereklidir.
İzin bitiminde işçi kadın eski eşinde veya eşdeğer farklı bir işte çalışmayı isteyebilir. İşveren bu durumda geri dönen işçisini eski işinde ya da ona eşdeğer bir işte çalıştırmak ile yükümlüdür.
Öğretmen doğum izni kaç ay?
Tıpkı memurlarda olduğu gibi öğretmenler için de ayrı bir doğum izni süresi belirlenmemiştir. Doğum öncesi ve sonrasındaki 8 haftalık izin süreleri ile doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilme hakkı, öğretmenler için de geçerlidir. Bu durumda öğretmenlerin doğum izni süresi 4 ay olmaktadır.
Babaya doğum izni kaç gün veriliyor?
Eşi doğum yapmış olan babaların kullanabileceği izin, babalık izni olarak adlandırılmaktadır. Babaya kanunlar çerçevesinde tanınan bu hak, mazeret izni olarak düzenlenir ve ücretli bir izindir. İzin alacak baba işçiyse, izin süresi doğumdan itibaren toplam 5 gündür. Babanın memur olması durumunda ise izin süresi isteğe bağlı olarak doğumdan itibaren 10 güne kadar uzatılabilir. Eğer işçi bir babanın evlat edinmesi durumu varsa ve çocuk 3 yaşından daha küçükse, isteği halinde babaya 3 gün ücretli mazeret izni verilir.
A. Doğum Öncesi
- İlgili, hamileliğinin 32 inci haftasında doktora giderek bunu belgelendiren raporunu alır. Bu şekilde ilgili doğum öncesi sahip olduğu sekiz hafta doğum iznini kullanma hakkına sahip olur ve derhal doğum öncesi izne ayrılabilir. (Eğer ilgiliye son üç haftaya kadar çalışabilir raporu verilmişse ve ilgili son üç haftaya kadar çalışmak istiyorsa son üç haftaya kadar çalışmak istediğini, doğum öncesi izninin beş haftasını doğum sonrasına aktaracağını gösterir bir dilekçe yazar. Bu durumda ilgilinin haftasındayken bir rapor daha alarak doğum öncesi iznine ayrıldığını dilekçe ile bildirmesi gerekir.)
- Kişi doğumla ilgili raporlarını ve ilgili dilekçelerini görev yaptığı birime verir.
- İlgilinin görev yaptığı birim raporu ve ilgilinin dilekçesini ilgili Dekanlık/Müdürlük kanalıyla Personel Daire Başkanlığı'na gönderir.
- Personel Daire Başkanlığı ilgilinin raporunu ve dilekçesini esas alarak bilgisayar kayıtlarını yapar.
B. Doğum Sonrası
- İlgili doğum yaptığına ilişkin raporun bir örneğini birimine verir.
- İlgilinin görev yaptığı birim ilgili bu raporu ilgili Dekanlık/Müdürlük kanalıyla Personel Daire Başkanlığı'na gönderir.
- Personel Daire Başkanlığı ilgilinin doğum yaptığını gösteren raporu esas alarak bilgisayar kayıtlarını yapar.
Doğum İzni Bilgi Notu:
sayılı Devlet Memurları Kanunun ve maddeleri 13/2/ tarih ve sayılı Kanun ile değiştirilmiştir. Uygulamaya yönelik olarak çıkan 15/04/ tarih ve sayılı Resmi Gazetede çıkan Kamu Personeli Genel Tebliği doğrultusunda aşağıdaki şekilde uygulamaya konulmuştur.
I. Doğum Sebebiyle Verilecek Analık İzni
sayılı Kanunun üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde, sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önce; "Memura doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, tabibin onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, memurun çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Yukarıda öngörülen süreler memurun sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek miktarda uzatılabilir. Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır." hükmü yer almaktaydı.
sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonra; "Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir." hükmü getirilmiştir.
Yapılan bu değişiklik sonrası sayılı Kanunun değişik üncü maddesinin (A) fıkrası çerçevesinde doğum sebebiyle verilecek analık izninin uygulanmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:
- Memura doğum yapmasından önce sekiz ve doğum yapmasından sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilmekte, çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz, ) doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine iki haftalık bir süre daha ilave edilmektedir. Böylece çoğul gebeliklerde doğumdan önceki analık izni süresi on haftadır.
- Memura, sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporu ile belgelendirmesine bağlı olarak, isteği üzerine doğumdan önceki üç haftaya kadar Kurumunda çalışabilmesi ve bu durumda tabip raporuna dayanarak Kurumunda fiilen çalıştığı sürelerin doğum sonrası analık izni süresine eklenmesi imkanı tanınmıştır.
- Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilmiştir. Söz konusu hüküm ile; beklenen doğum tarihinden daha önce doğum yapan kadın memurun, erken doğum nedeniyle doğum öncesinde kullanamadığı analık izni sürelerinin doğum sonrası analık izni süresine eklenmesi imkanı getirilmiştir.
- Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilmesi imkanı getirilmiştir.
Bu hükmün uygulanma şekli;
- Doğumdan önceki üç haftaya kadar Kurumunda çalışabileceği tabip raporuyla onaylanan ve doğum sonrası analık iznine eklenmesi gereken azami beş haftalık süre içerisinde kanuni izinlerini kullanan kadın memurun, doğum sonrası analık iznine sadece doğum öncesi analık izni içerisinde Kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği sürelerin eklenmesi gerekmekte olup, bu süre içerisinde alınan kanuni izinler doğum sonrası analık iznine ilave edilemeyecektir.
- Memurun doğumdan önceki sekiz haftalık analık izninin, doğum tarihinden önceki üç haftaya kadarki kısmını Kurumunda çalışarak geçirebileceği, bu durumda tabip raporuna bağlı olarak Kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği azami beş haftalık izin süresinin doğum sonrası analık izni süresine ekleneceği hükme bağlanmış olduğundan, sağlık durumunun uygun olduğunu tabip raporu ile belgelendirmeden Kurumunda çalışmaya devam eden memurun fiilen çalıştığı sürelerin doğum sonrası analık iznine eklenmesi mümkün bulunmamaktadır.
- Beklenen doğum tarihinden önce doğum yapan memurun, doğum yapmadan önce kullanamadığı analık izni süreleri, doğum sonrası analık izni sürelerine ilave edilecektir.
Bu çerçevede;
- Doğumdan önce sekiz hafta süreli analık iznine ayrılan ve bu süre içerisinde erken doğum yapan memurun, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süreleri, doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.
- Beklenen doğum tarihinden önceki üç haftaya kadar Kurumunda fiilen çalışan kadın memurun, son üç haftalık doğum öncesi analık izni süresi içerisinde erken doğum yapması sebebiyle doğum öncesinde kullanamadığı analık izni süresi (kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler ile birlikte), doğum sonrası analık izni süresine ilave edilecektir.
- Beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinde doğum öncesi analık iznine ayrılmayarak, sağlık durumunun uygun olduğuna dair tabip raporu almak suretiyle kurumunda fiilen çalışmaya devam eden kadın memurun, bu süre içerisinde erken doğum yapması halinde, erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süresi ile kurumunda fiilen çalışarak geçirdiği süreler doğum sonrası sekiz haftalık analık iznine eklenecektir.
- Kadın memurun otuz ikinci haftadan önce doğum yapması halinde, erken doğum sebebiyle kullanılamayan sekiz haftalık doğum öncesi analık izni süresinin tamamı doğum sonrası analık iznine ilave edilecektir.
- sayılı Kanunun sayılı Kanunla değişik üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 25/2/ tarihinden önce erken doğum yapan ve mezkur maddenin yürürlük tarihinde doğum sonrası analık iznini kullanan kadın memurun erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süreleri, kullanmakta olduğu doğum sonrası analık iznine eklenecektir.
- Doğumun beklenen tarihten sonra gerçekleşmesi halinde, fazladan geçen süreler doğum sonrası analık izni süresinden düşülemeyecektir.
- Devlet memurluğuna atanmadan önce doğum yapan ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz haftalık süre içerisinde göreve başlayanlara, sayılı Kanunun üncü maddesinin (A) fıkrası çerçevesinde doğum yaptığı tarih dikkate alınarak sadece sekiz haftalık doğum sonrası analık izni süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır.
II. Süt İzni
sayılı Kanunun üncü maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinde, " Memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır." hükmü yer almaktaydı.
sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonra mezkur maddenin (D) fıkrası ile; "Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır." hükmü getirilmiştir.
Yapılan bu değişiklik sonrası sayılı Kanunun üncü maddesinin anılan fıkrası çerçevesinde doğum sebebiyle verilecek süt izninin uygulanmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:
- Memura bir yaşından küçük çocuğunu emzirmesi için günde toplam bir buçuk saat olarak verilen süt izni, doğum sonrası analık izni süresinin (asgari 8, azami 13 hafta) bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saate çıkarılmış ve ikinci altı ayda ise günde bir buçuk saat olarak belirlenmiştir.
- Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususu kadın memurun tercihine bırakılmıştır.
Bu hükmün uygulanma şekli;
- Değişiklikten önceki hükme istinaden süt izni hakkını kullanmakta olan memura, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ay içinde bulunması halinde günde üç saat, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ikinci altı ay içinde bulunması halinde ise günde bir buçuk saat süt izni kullandırılacaktır.
- Süt izninin, kadın memurun çocuğunu emzirmesi için günlük olarak kullandırılması gereken bir izin hakkı olması sebebiyle bu iznin birleştirilerek sonraki günlerde kullandırılmasına imkan bulunmamaktadır.
III. Doğum Sebebiyle Verilecek Aylıksız İzin
sayılı Kanunun inci maddesinin üçüncü fıkrasında, "Doğum yapan memurlara istekleri halinde üncü maddenin (A) bendinde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren 12 aya kadar aylıksız izin verilir." hükmü yer almaktaydı.
sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonra ise mezkur Kanunun inci maddesinin (B) fıkrası ile; "Doğum yapan memura, üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmü getirilmiştir.
Yapılan bu değişiklik sonrası sayılı Kanunun değişik inci maddesinin (B) fıkrası çerçevesinde doğum sebebiyle verilecek aylıksız iznin uygulanmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:
- Doğum yapan memura isteği üzerine oniki aya kadar verilen aylıksız izin hakkı yirmidört aya çıkarılmış ve eşi doğum yapan memura da isteği üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin hakkı tanınmıştır.
- Doğum yapan memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihi, doğum sonrası analık izninin (asgari 8, azami 13 hafta) bitimi; eşi doğum yapan memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihi ise doğum tarihi olarak belirlenmiştir.
Bu hükmün uygulanma şekli;
- Mülga hükme istinaden doğum sebebiyle verilen aylıksız iznini kullanmakta olan kadın memurun aylıksız izin süresi, isteği üzerine yirmidört aya kadar çıkarılacaktır.
- Mülga hükme istinaden doğum sebebiyle verilen on iki aylık aylıksız izin süresini tamamlayan kadın memura, isteği halinde yirmidört aylık aylıksız izin süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır.
- Eşi doğum yapan memura, eşinin Devlet memuru olup olmadığına bakılmaksızın, mezkur Kanunun inci maddesinin (B) fıkrası çerçevesinde isteği halinde yirmidört aya kadar aylıksız izin verilecektir. Ancak söz konusu iznin bitiş tarihi, eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren hiçbir surette yirmidört aylık sürenin bitimini geçemeyecektir.
- sayılı Kanunun sayılı Kanunla değişik inci maddesinin yürürlüğe girdiği 25/2/ tarihinden önce eşi doğum yapan memura isteği üzerine yirmidört aylık aylıksız izin süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır. Ancak, söz konusu aylıksız iznin bitiş tarihi, doğum tarihinden itibaren yirmidört aylık süreyi hiçbir şekilde geçemeyecektir.
- Eşlerin her ikisinin de memur olması halinde, doğum sebebiyle verilen aylıksız iznin yirmidört aylık süre içerisinde her iki eşe aynı dönemde veya birbirini takip edecek şekilde kullandırılması mümkündür.
- Doğum sonrası analık izninin bitiminde aylıksız izin verilen ve izin bitiminde göreve başlayan memurun yeniden aylıksız izin talebinde bulunması halinde, bu memura doğum sonrası analık izninin bitiş tarihini takip eden yirmidört aylık sürenin aşılmaması kaydıyla tekrar aylıksız izin verilecektir.
- Doğum yaptıktan sonra ataması yapılan memura, isteği üzerine doğum sonrası sekiz haftalık sürenin bitimini takip eden tarihten itibaren yirmidört aylık sürenin bitimini aşmayacak şekilde, aylıksız izin kullandırılacaktır.