Menemen Olayı Gerçeği

Şeyh Esad'ın Manisa'da Nakşibendi tarikatını yaymakla görevlendirdiği sarıklı, cübbeli ve silahlı altı kişi 23 Aralık günü Menemen'e geldiler. Sabah namazından sonra, camiden aldıkları yeşil sancağı sopaya takarak çevresinde toplandılar. Zikir çekiyor ve kendini "Mehdî" ilan eden Derviş Mehmed'in etrafında isyana davet ediyorlardı. Kasabaya yakında 70 bin kişilik İslam Ordusu gelecek ve İslamı kafirlerin elinden kurtaracaktı. Kalabalık gittikçe çoğalıyordu.

Alay Komutanı askerliğini Yedek Subay olarak yapan öğretmen Kubilay'ı bir manga askerle alana gönderdi. Kubilay tek başına yanlarına giderek onları yatıştırmaya çalıştı. Gelenlerden biri tabancasını çekip ateş etti ve Kubilay'ı yaraladı. Askerler ateş etmeye mecbur kaldı. Ama tüfeklerinde lastik manevra mermileri vardı! Derviş Mehmet "Bakın bana kurşun işlemiyor" diyerek yaralı Kubilay'ı yere yatırdı ve cebindeki bağ bıçağı ile kafasını kesti. Başını da yeşil bayrak taktıkları sopaya geçirerek yürümeye başladı. Biraz sonra gelen birlikle çatışma sonucu Derviş Mehmet öldürüldü. İsyancıların bir kısmı kaçtı, diğerleri yakalandı.

Olaya Atatürk büyük tepki gösterdi. Yurt düzeyinde gösteriler oldu. Menemen'de Sıkıyönetim ilan edildi ve General Mustafa Muğlalı başkanlığında Divanı Harp Mahkemesi kuruldu. Yargılama sonunda 28 kişi idama mahkum edildi; cezaları Kubilay'ın başının kesildiği alanda infaz edildi. Kısa bir süre sonra da Yıldıztepe'de Kubilay’la birlikte şehit edilen bekçiler Hasan ve Şevki anısına büyük bir anıt dikildi.

Her yıl Yıldıztepe'de halkın da katılımıyla büyük resmi tören düzenlenir. İzmir Valisi ve Büyükşehir ve Menemen Belediye Başkanları, Ege Ordusu Komutanı, Milletvekillerinin katıldığı anma etkinlikleri düzenlenir. Sivil toplum örgütleri ve Menemen halkı burada heyecanla yerlerini alırlar.

AKP iktidara geldikten sonra İzmir Valileri bu törenlere önce mazeretli sonra da mazeretsiz katılmadılar.

Bu hafta yılında Menemen'de anılan Kubilay olayının özeti ve gelişimi budur.

NECİP FAZIL NELER YAZMIŞTI

Şimdi 87 yıl geriye gidelim, olayın Ankara'da nasıl değerlendirildiğine bakalım.

1 Ocak  tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesinde Necip Fazıl'ın olayla ilgili bir yazısı yayınlandı. Necip Fazıl şöyle başlıyor:

"Vatanımızın kalbimize en yakın köşesinde, daha dün düşman bayrağından temizlediğimiz bir meydanı, bugün 'İnna Fetahnaleke' yazılı zift ruhlu bir irtica aleminden temizliyoruz.

Düşman bir kılıçtır. Bu kılıç şakırtıyla çekilir, vızıltıyla savrulur, aydınlıkta saptanır. İrtica, yatağımızın başucundaki bir bardak suya karıştırılan zehirdir.

Kubilay'ın katili Derviş Mehmed'in, Menemen kapılarına sokuluşu gibi, uykumuzu bekler ve ayaklarının ucuna basa basa gelir."

Yazının bitiminde, yapılması gerekenleri öneriyor:

"Tesadüf bunca insan arasında, mürtecilerin çıkacağı yere muallim Kubilay'ı gönderdi. Vazife bunca namzedi arasında, fedakarlık damgasını vurmak için Kubilay'ın başını seçti.

Ona icap ettiği kadar yanmak ve ruhuna paye vermek elimizde değil. Fakat bir muallim ve zabit başını yuttuktan sonra sinsi sinsi deliğine çekilen yılan şöyle ıslık çalıyor:

Bana, tabii ömrün ne kadarsa burada bitirip geber diye bir delik gösterdin. Ben bu delikte duramıyorum. Beni taşla ezmedikçe, gazla yakmadıkça, külümü yele vermedikçe sana rahat haram olsun

Onun bu son isteğini yerine getirmek elimizdedir."

5 Ocak günlü Hakimiyet-i Milliye'de ise "Necip Fazıl Bey'in Nutku" başlıklı konuşmayı okuyoruz. Nutkun son bölümü şöyle bitiyor:

"Gözüme görünen şeyi açıkça kaidesiz, tertipsiz ve imasız söylüyorum. Eğer inkılabı zayıf tutarsan, eğer inkılabın yüreğini, hassasiyetini ve sinirlerini temsil etmezsen, bıçağın ters tarafı ile yirmi dakikada kesilen Kubilay'ın kafasında sana tevcih edilen akıbeti seyredebilirsin.

Türkiye nüfus kütüklerindeki softa ve mürtecinin yeşil kanını kurutacaksın. Bu kadar."

Bugün siyasal tartışmalarda hatta Meclis kürsüsünde Necip Fazıl'a gönderme yapmak, alıntı yinelemek moda oldu. Acaba Necip Fazıl hayranları, üstadın Menemen ve Kubilay olayı ile ilgili yazıp söylediklerini nasıl yorumlayacaklar merak ediyorum.

Kemal Anadol

seafoodplus.info

Menemen olayı nedir, Menemen Kubilay olayı nasıl ve ne zaman gerçekleşti? Menemen olayı ve Yedek Subay Mustafa Fehmi Kubilay’ın ölümü vatandaşlar tarafından araştırılıyor. İzmir'in Menemen ilçesinde yedek subay olan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay, şeriat isteyen bir grup tarafından öldürüldü. Onun yardımına koşan bekçi Hasan ve bekçi Şevki de onunla birlikte öldürüldü. Cumhuriyet tarihinin önemli olaylarından biri kabul edilen Menemen Kubilay Olayı nedir, Mustafa Fehmi Kubilay nasıl öldü? İşte Menemen Olayı detayları…

MENEMEN OLAYI NEDİR, KUBİLAY OLAYI NASIL VE NE ZAMAN GERÇEKLEŞTİ?

Menemen Olayı ya da Kubilay Olayı, 23 Aralık günü, İzmir'in Menemen ilçesinde, askerliğini yedek subay olarak yapmakta olan Öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay'ın ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki'nin şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmesidir.

Şeriat ile laiklik arasındaki mücadeleyi vurgulaması açısından Cumhuriyet tarihinin önemli olaylarından biri kabul edilir. Olayların ardından bölgede sıkıyönetim ilan edilmiş, General Mustafa Muğlalı başkanlığında kurulan Divanıharp'te failler -idam dâhil- çeşitli cezalara çarptırılmıştır.

MENEMEN OLAYI KUBİLAY NASIL ÖLDÜ?

23 Aralık sabahı Manisa'dan Menemen'e gelen dördü silahlı altı kişi, bir camiden aldıkları yeşil sancağı sabah namazından sonra ilçe meydanına dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya çalıştılar. Sarıklı ve cübbeli bu kişilerin, Şeyh Esat'ın Manisa'da Nakşibendi tarikatını yaymakla görevlendirdiği Laz İbrahim tarafından yönlendirildiği iddia edilir.

Halkın katılmasıyla isyancı grup kısa zamanda büyüdü. İlk eylemciler arasında, Giritli Derviş Mehmet, Şamlı Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan ve Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet cemaate kendini mehdi olarak tanıttı ve dini korumaya geldiklerini söyledi. Arkalarında 70 bin kişilik halife ordusu olduğunu, öğle saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirileceğini söyledi.

Eylemciler meydana diktikleri ve şeriat sancağı olarak adlandırdıkları yeşil bayrağın çevresinde dönmeye, tekbir getirmeye ve zikretmeye başladılar. "Şapka giyen kafirdir. Yakında yine şeriata dönülecektir." diye bağırarak bir isyan hareketi başlattılar. Bayrağın altından ahaliden bazı kişileri geçirdiler. Bunlar arasında fabrikada işçisi Hayimoğlu Jozef gibi gayrimüslimler de vardı. Eyleme katılan vatandaşların bir kısmının halife ordusunun geleceği endişesiyle boyun eğdiği iddia edilir.

Olayların ilçedeki askeri birlikte duyulması üzerine alay komutanı, yedek subay Kubilay'ı bir manga askerle birlikte olay yerine gönderdi. Kubilay askerlerin yanından ayrılarak tek başına eylemcilerin arasına girdi ve teslim olmaya ikna etmeye çalıştı. Silahlı eylemcilerden biri ateş ederek Kubilay'ı yaraladı. Bunu gören askerler ateşle karşılık verdiler ancak tüfeklerinde öldürücü etkisi olmayan manevra fişekleri vardı. Elebaşlarından Derviş Mehmet "Bana kurşun işlemiyor." diyerek halkı kutsal bir vazifesi olduğuna ikna etmeye çalıştı.

Kubilay yaralı halde uzaklaşarak cami avlusuna sığındı ancak Derviş Mehmet ve arkadaşları peşinden gelerek Kubilay'ı öldürdü. Olay yerine sonradan gelen Bekçi Hasan ateş edip gruptan birini yaraladı ancak açılan ateş sonucu o da öldü. Arkadaşının yardımına koşan Bekçi Şevki de açılan ateş sonucu öldü. Olay yerine gelen takviye birliklerin "Teslim ol!" çağrısına uymayan eylemciler ile askerler arasında çatışma çıktı. Göstericilerden bazıları öldü. Kaçmaya çalışan elebaşları ve eylemcilerin hepsi tutuklandı. Olay sonucunda Sıkıyönetim ilan edilip Divanıharp kuruldu.

MUSTAFA FEHMİ KUBİLAY KİMDİR?

Mustafa Fehmi Kubilay ( - 23 Aralık , Menemen, İzmir), Türk öğretmen ve asteğmen. Kubilay Olayı olarak tanımlanan ve Menemen'de Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki'nin 23 Aralık 'da cumhuriyet karşıtı bir grup tarafından öldürülmesiyle başlayan ve faillerin (ve ilgili görülenlerin) yargılanmasıyla devam eden, Ocak-Şubat aylarını kapsayan olaylar zincirinin simgesi olan Türk askeridir. 'da Kozan'da Giritli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Baba adı Hüseyin, anne adı Zeynep'tir. Mustafa Fehmi Kubilay yılında öğretmen olarak İzmir'in Menemen ilçesinde asteğmen rütbesiyle askerlik görevini yaparken 23 Aralık 'da Derviş Mehmet'in başında olduğu bir grup isyancı tarafından öldürülmüştür.