Menisküs Çeşitleri
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Menisküs, kaval kemiği (tibia) ve uyluk kemiği (femur) arasında diz içinde bulunan C şeklindeki yastık görevi üstlenen yapılardır. Bu yapılar eklemlerde iki adet olmak üzere, biri iç tarafta diğeri dış tarafta bulunacak şekilde konulanmıştır. Hareket esnasında ekleme olan şiddeti azaltmak için adeta bir amortisör görevi üstlenir. Bu sayede diz içi sıvısını eşit dağıtarak olası zedelenmeleri önler. Menisküs halk arasında hastalığın adı olarak bilinse de, diz bölgesini koruyan yapının adıdır. Bu yapının çeşitli denelerden hasar almasına ise menisküs yırtığı denir. Bu durum özellikle sporcular başta olmak üzere, dizini farklı sebeplerden dolayı zorlamış birçok kişide görülen yaygın bir sakatlıktır.
Menisküs yırtıkları, travma yaralanmaları ve yaşlılığa bağlı gelişen kireçlenmeyle birlikte oluşabilir. Travma (çarpma, düşme) çoğunlukla genç yaştaki sporcularda görülür. Bu tarz yırtıklara ön çapraz bağ ve iç yan bağ yaralanmaları da eklenebilir. Yırtık çeşitlerine verilen isimler şu şekilde sıralanabilir:
Menisküs yırtıkları özellikle karşılıklı mücadele içeren futbol, voleybol veya basketbol gibi spor müsabakalarında oluşur. Hızlı koşu, fiziksel temas ve koşarken aniden yön değiştirme gibi hareketler menisküste yırtığa sebep olur. Bu yırtık birçok kişide ön çapraz bağ yaralanması gibi farklı travmatik durumlarla birlikte oluşabilir. Hareketli spor faaliyetlerinin yanında, yaşlı kişilerde dokuların zayıflaması ve yapısal olarak bozulması ile de menisküs meydana gelebilir. Bu yüzden 65 yaş üstündeki kişilerde %40 oranından fazla görülebilen bir durumdur.
Menisküs yırtığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Menisküs şikayetlerinde en yaygın ilk belirti ağrıdır. Bu ağrı düz yola yürüme esnasında belirti vermezken, namaz kılma, merdiven çıkma ve tuvalet kullanımı gibi hareketlerde hissedilir. Hatta yırtığın boyutuna göre takılmalar yaşanabilir ve bir süre sonra kişinin dizini kıramamasına neden olabilir.
Yukarıda saydığımız şikayetlerle polikliniğe başvuran hastanın hekim ilk olarak öyküsünü dinler. Bu aşamada kişinin geçirdiği kaza hakkında detayları öğrenir. Daha hastayı detaylı bir fiziki muayeneden geçirir. Menisküs ve yanı sıra bir ek yaralanmanın tespiti için MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) çekimi istenir. Bu görüntüleme ile diz ve kıkırdak yağı detaylı bir şekilde incelenerek kolaylıkla teşhis konulabilir.
Menisküs yırtığının, MRG yapılarak tanısı koyulduktan sonra tedavisine başlanır. İlk aşamada dize soğuk kompres uygulanarak hareketsiz bir şekilde dinlenme önerilebilir. Yanı sıra şişliği azaltmak ve hastanın ağrısını dindirmek adına ağrı kesici verilir. İyileşme olasılığı olan ve menisküsün kenarlarına yakın küçük yırtıklarda (5mm ya da daha az) diz kasını güçlendirmek için dizlik tedavisi yeterli olabilir.
Yırtığın cerrahi müdahale gerektirdiğine karar verildiğinde ise iki yöntem bulunur:
Menisküs Tamiri: Yırtık ( cm arası) yeterli kan dolaşımı mevcut olan bir bölgede ve hasta genç ise dikiş atılarak tamir edilmesidir. Artroskopi (kamera kılavuzlu cerrahi) yöntemi uygulanarak yapılır. Dizin eski hareket kabiliyetine dönebilmesi, ağrı ve şişliğini azaltmak için bu işlemden sonra fizik tedavi uygulanabilir.
Menisektomi: Tamiri mümkün olmayan yırtıklarda cerrahi müdahale uygulanarak yırtık menisküsün çıkarılmasıdır. Bu işlem ile menüsküsten geriye kalan sağlam kısmın korunması amaçlanır. İşlem sonrasında evde yapılan küçük egzersizler kısa zamanda iyileşmeye yardımcı olabilir.
Menisküs dokusu, kıkırdaklardan oluşan bir tür eklem yapısıdır. Dizdeki hareketleri kontrol eden menisküsler, bacağın üstündeki ve altındaki iki kemiğin hareket esnasında birbiriyle sürtünerek aşınmasını önler. Menisküs dokusu, içinde kan dolaşımının yer aldığı dokulardandır. Doku oldukça incedir ve yaklaşık &#;cm uzunluğundadır.[3] Menisküsün yer aldığı dokuda, yüzeyde ince uzun kıkırdak hücreleri, derinde ise oval kıkırdak hücreleri yer almaktadır. Yine bu doku hücrelerinde az sayıda mitokondri bulunması nedeniyle, bu hücreler oksijensiz de yaşayabilmektedirler. Aynı doğrultuda, menisküs hücrelerinin %74'ü sudur.[4] Menisküs dokusunun bir başka önemli özelliği de, kıkırdak doku özelliğinin yanı sıra kas dokusu benzeri bir kıvama sahiptir.[5] Menisküs dokusu oldukça konforlu bir eklem dokusudur. Öyle ki menüsküsün % ünün çıkarılması temas basıncını % oranında artırmaktadır. Yine menisektomili bir dizin şok emici etkisi %20 oranında azalır.[6]
Dizde menisküs yırtığı tanısı koymak için; hastanın tıbbi öyküsü, fizik muayene bulguları ve uygun radyolojik görüntüleme yöntemlerinin birlikte değerlendirilmesi gereklidir.
Tıbbi öyküsü: Hastanın ağrısının tam olarak nerede olduğu, ağrının nasıl ve ne zaman başladığı, hangi aktiviteler sırasında zorlandığı, daha önce geçirmiş olduğu ameliyatlar ya da daha önce almış olduğu tedaviler hakkında bilgi alınır.
Fizik muayene: Ortopedi doktoru muayene sırasında hastanın diz eklemini, hareketlerini ve yürüyüşünü kontrol eder. Dizdeki şişlik, hassasiyet, hareket açıklığı ve bazı özel muayene testleri yapılmasının yanı sıra, kalçadan dize yansıyan ağrıların ayırıcı tanısı açısından kalça muayenesi de yapılabilir.
Röntgen: Röntgen, dizdeki kemik yapıları ve dizilimi görmek için istenen radyolojik tetkiktir. Ortopedi doktoru menisküs yırtığından şüphelense bile, dizdeki aşınma miktarını değerlendirmek ve kemik yapılarda başka bir sorun olup olmadığını anlamak için öncelikle veya diğer görüntülemeler ile birlikte diz röntgeni isteyebilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Genel olarak, bir menisküs yırtığının teşhisi ve değerlendirilmesi için altın standart dizin manyetik rezonans görüntülemesidir. MR görüntülemesi menisküsteki yırtığın yeri, şekli ve büyüklüğü hakkında bilgi verir. Menisküs yırtığının neden olduğu kıkırdak hasarı veya eklem içi şişlik gibi durumları da gösterir. Ayrıca menisküs dışındaki diğer yapılarda da bir sorun olup olmadığı izlenebilir.
Bir menisküs lezyonunun tanısında MR’ın sağladığı avantajlar;
231203 231204 231205 231206 231207
batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir