Günlük eylemler esnasında kas iskelet sistemini oluşturan dokularda farklı seviyelerde zedelenme ve rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Özellikle bazı spor aktiviteleri sonucu farklı eklem ve dokularda zamanla hasar oluşabilir. Bu hasarların başında ise, menisküs zedelenmeleri ve menisküs yırtığı yer alır. Peki menisküs yırtığı fizik tedavi ile geçer mi? Menisküse fizik tedavi iyi gelir mi? Menisküs yırtığı fizik tedavi konusu ile ilgili daha detaylı bilgi için, Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Dizde en sık meydana gelen sorunlardan biri olan menisküs yırtığı, ağrılı ve zayıflatıcı bir kıkırdak yaralanmasıdır. İnsanların dizlerinde kaval kemiği ve uyluk kemiği arasında yastık görevi gören C şeklinde iki kıkırdak parçası bulunur. Bunlara menisküs denir. Hareket eden kemikleri hem aşınmaya hem de yıpranmaya karşı korur. Ancak menisküsün yırtılması, dizin bükülmesi ile gerçekleşir. Bazı durumlarda aşınmış kıkırdağın bir parçası kopar ve diz eklemlerinin arasına sıkışır. Bu da dizin kilitlenmesine ve hareketini engellemesine yol açar.
Genellikle spor yapan ve ağır fiziki şartlar altında çalışan insanlarda sıklıkla ortaya çıkan menisküs yırtığı, travma sonucu ya da dizin çökmesi sebebiyle meydana gelir. Menisküs yırtıklarının tedavi şekli menisküs yırtığının tipi, hastanın yaşı, kilosu ve günlük hareket düzeyine bağlı olarak değişir. Eğer menisküs yırtığının acil bir durumu yoksa ve basit bir yırtıksa, ameliyata gerek kalmadan fizik tedavi uygulamaları ile tedavi edilebilir.
Basit yırtıklı menisküsün ameliyat edilmesine gerek yoktur. Doktorlar böyle durumlarda ameliyat yerine menisküste fizik tedavi uygulamalarını hayata geçirirler. Özellikle bazı menisküs yırtığı egzersizleri, evde herkesin uygulayabileceği şekilde ayarlanabilir. Bunlara örnek vermek gerekirse;
Bu ve benzer menisküs yırtılması egzersizleri evde basit bir şekilde uygulanabilir. Ancak menisküs ciddi bir rahatsızlık olduğu için hareketleri yapmadan önce mutlaka doktora ya da fizyoterapiste danışmalısınız.
Orta yaşlı ya da osteoartriti olan hastalar, aşırı yıpranma nedeniyle menisküs yırtıkları sorunu yaşayabilirler. Bu hastalarda fizik tedavi en az ameliyat kadar etkilidir. Kişiler her ne kadar genç, formda ve atletik olsa bile, tedaviye konservatif bir yaklaşım ile başlamak genel olarak en iyi seçenektir. Yırtığın ne kadar uzun olduğuna, yönüne ve nerede olduğuna göre fizik tedaviden iyi sonuçlar alınır. Fakat menisküs yırtığı dizdeki kitlenmelere yol açıyorsa, ameliyat olmanız gerekebilir.
Konservatif tedavinin bir parçası olarak ya da ameliyattan sonra iyileşmek için gerçekleştirilecek fizik tedavide amaç, dizdeki hareket açıklığını, gücünü ve dizinin kontrolünü geri kazanmaktadır. Menisküs yırtıklarında fizik tedavi süreci genel olarak aşağıdaki gibi ilerler:
Menisküs yırtılması fizik tedavisi için süre, yırtığın türüne, hastanın yaşına, iyileşme durumuna ve geçirdiyse ameliyat türüne göre değişmektedir. Menisküs yırtığı için fizik tedavi çoğunlukla 4 6 hafta boyunca düzenli bir program şeklinde gerçekleşir. Ayrıca doktorunuzun size gösterdiği ve öğrettiği egzersizleri evde düzenli olarak yapmalısınız.
Menisküs yırtığına yürümek iyi gelir mi?
Yüzme, yürüyüş ve pilates gibi aktiviteler herhangi bir sorun yaratmaz. Ama bu tip akvitelerin menisküs yırtığına direkt olarak bir faydası yoktur.
Menisküs yırtığı ameliyatsız nasıl tedavi edilir?
Dizlerde, kiloya ve ilerleyen yaşa bağlı olarak meydana gelen hastalıklar arasında yer alan menisküs yırtığı, ameliyatsız da tedavi edilebilir. Dizde düşük olan sorunlar ve stabil yırtıklar, egzersiz uygulamaları ve ilaç kullanımı ile de iyileştirilebilir.
Menisküs yırtığı ameliyatı kaç saat sürer?
Menisküs ameliyatı yırtığın alındığı zamanlarda 15 30 dakika, dikildiği zamanlarda ise ortalama 1 saat sürer.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır:
Op. Dr. Asım Kayaalp
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Prof. Dr. N. Reha Tandoğan
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Diz Egzersizi 1
Diz Egzersizi 2
Diz Egzersizi 3
Diz Egzersizi 4
Diz Egzersizi 5
Diz Egzersizi 6
Diz Egzersizi 7
Diz Egzersizi 8
Diz Egzersizi 9
Diz Egzersizi 10
Diz Egzersizi 11
Diz Egzersizi 12
Diz Egzersizi 13
Yaşam kalitesini büyük ölçüde azaltan diz kireçlenmesinin günümüzde hala kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, egzersiz ve fazla kilolardan kurtulmanın hastalığa büyük fayda sağladığına dair güçlü kanıtlar bulunuyor. Düşük şiddette fiziksel aktivitelerin (yürüme, bisiklet, su içi egzersizler, vb.) haftada kez ve her seferinde dakika yapılması hastalarda ağrıda azalma, fonksiyon ve yaşam kalitesinde artış ile engelliliğin gecikmesi gibi önemli katkılar sağlıyor. Kuvvet egzersizleri ise, kişinin hareket etmesinde çok önemli yer tutan diz üzerinde bulunan kuadriseps kasını kuvvetlendiriyor. Bu amaçla hem diz kireçlenmesine karşı korunmak, hem de diz kireçlenmesinin şikayetlerini azaltmak için fiziksel aktivitelerin ve 6 temel egzersizin düzenli yapılmasında büyük fayda vardır.
Diz üzerindeki kası kasıp bırakın
Bu egzersiz en ileri düzeyde diz kireçlenmesi olan kişiler tarafından bile sorunsuz yapılabilir.
Önce yere ya da koltuğa dizinizi uzatmış şekilde oturun.
Ayak parmaklarınızı yüzünüze doğru çekerken, dizinizi aşağıya doğru bastırın.
Diziniz kasılı şekilde 5’e kadar sayın ve sonra 5 saniye dinlenin.
Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Bacağınızı düz olarak kaldırın
Bu egzersiz de en ileri düzeyde diz kireçlenmesi olan kişiler tarafından bile sorunsuz yapılabilir.
Dizinizi uzatmışken dirsekleriniz üzerinde yarı yatar şekilde yerde/koltukta uzanın.
Ayak parmaklarınızı yüzünüze doğru çekik ve diz düz tutulu iken ayağınızı kalçadan 1 karış kadar yukarı kaldırın.
Dizinizi havada 5 saniye tutun ve sonra 5 saniye yere indirin. Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Egzersizin 3. setinde bacağınızı sorunsuz bir şekilde 15 kez kaldırabiliyorsanız, daha sonra bu egzersizi ayak bileğinize ağırlık takarak yapabilirsiniz. Ayak bileğinize taktığınız ağırlığı da sorunsuz bir şekilde kaldırabiliyor ve hatta seafoodplus.info 15 kez kaldırabiliyorsanız, ayak bileğinize taktığınız ağırlığı artırabilirsiniz.
Dizinizi 90 derece büküp açın
Diz kapağınız ile ilgili sorununuz varsa ya da sorununuzu tam olarak bilmiyorsanız mutlaka hekiminize danışın ya da bu egzersiz yerine 4 numaralı terminal diz ekstansiyonu egzersizini yapın.
Yüksek bir sandalye ya da koltukta, ayağınızı oturduğunuz yerden sarkacak şekilde oturun ve dizinizi dümdüz olacak şekilde yukarı doğru kaldırarak havada 5 saniye tutun.
Ardından 5 saniye süresince kıvırın. Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Egzersizin 3. setinde bacağınızı sorunsuz bir şekilde 15 kez kaldırabiliyorsanız, daha sonra bu egzersizi ayak bileğinize ağırlık takarak yapabilirsiniz. Ayak bileğinize taktığınız ağırlığı da sorunsuz bir şekilde kaldırabiliyorsanız ve hatta 3. sette 15 kez kaldırabiliyorsanız, ayak bileğinize taktığınız ağırlığı artırabilirsiniz.
Dizinizi 30 derece büküp açın
Diz kapağı ile ilgili sorunu olanlarda 3 numaralı egzersiz yerine bu egzersiz yapılmalıdır.
Önce dizinizin altına kalınca bir yastık koyarak dizinizi 30° kadar bükülü halde tutun.
Dizinizi bir yandan havluya bastırırken diğer yandan diziniz dümdüz olacak şekilde ayağınızı yukarı kaldırın.
Dizinizi havada 5 saniye tutun ve sonra 5 saniye yere indirin. Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Egzersizin 3. setinde bacağınızı sorunsuz bir şekilde 15 kez kaldırabiliyorsanız, daha sonra bu egzersizi ayak bileğinize ağırlık takarak yapabilirsiniz. Ayak bileğinize taktığınız ağırlığı da sorunsuz bir şekilde kaldırabiliyorsanız ve hatta 3. sette 15 kez kaldırabiliyorsanız, ayak bileğinize taktığınız ağırlığı artırabilirsiniz.
Dizlerinizin arasında yastığı sıkıştırın
Bu egzersiz diz ve kalça kaslarınızın kuvvetlenmesine olanak sağlar. Bu kaslar kişinin şikayetlerinde azalmaya yardımcı olur. Bu egzersiz en ileri düzeyde diz kireçlenmesi olan kişiler tarafından bile sorunsuz yapılabilir.
Dizlerinizin arasına bir yastık koyun ve dizlerinizi bükmeden yerde veya koltukta oturun.
Dizlerinizin arasındaki yastığı 5 saniye sıkıştırın ve sonra 5 saniye bırakın.
Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Kalçanızı yana açıp, kapatın
Bu egzersiz diz ve kalça kaslarınızın kuvvetlenmesine olanak sağlar. Bu kaslar kişinin şikayetlerinde azalmaya ve daha doğru yürüyüşe yardımcı olur. Bu egzersiz de en ileri düzeyde diz kireçlenmesi olan kişiler tarafından bile sorunsuz yapılabilir.
Sorunlu bacağınızı yukarı gelecek şekilde yerde veya koltukta yan yatın.
Üstteki dizinizi dümdüz tutarken bacağınızı yerden 2 karış kadar kaldırın.
Bacağınızı havada 5 saniye tutun ve sonra 5 saniye yere indirin. Egzersizi bu şekilde 10 kez tekrarlayın.
10 tekrardan sonra 30 saniye kadar dinlenin ve aynı 10’lu seti 3 kez tekrarlayın.
Egzersizin 3. setinde bacağınızı sorunsuz bir şekilde 15 kez kaldırabiliyorsanız, daha sonra bu egzersizi ayak bileğinize ağırlık takarak yapabilirsiniz. Ayak bileğinize taktığınız ağırlığı da sorunsuz bir şekilde kaldırabiliyor ve hatta 3. sette 15 kez kaldırabiliyorsanız ayak bileğinize taktığınız ağırlığı artırabilirsiniz.
Tedavide bu önerilere dikkat!
Diz kireçlenmesi olanların egzersizin yanı sıra ideal kilolarına ulaşmaları, uzun süre dizler çok bükülü oturmamaları ve zorlayıcı aktivitelerden kaçınmaları gerekir. Bunların yanı sıra sıcak/soğuk uygulamalar, fizik tedavi, ağrı kesici ve steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, düzeltici özel dizlikler, basış sorunu veya dizde mekanik sorunu olanlarda kişiye özel tabanlıklar, eklem içine hyaluronik asit/kortizon/PRP, sanakin ve ortokin gibi kişinin kanından elde edilen biyolojik tedaviler de hastalarda kullanılmaktadır. Bu tedavilerden fayda görmeyen ve gece ağrısı olup, düzenli olarak steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar almak zorunda olan hastalar için cerrahi seçenek de akılda tutulmalıdır.
"Klinik Pilates", bel ve boyun fıtığı, menisküs, bağ yaralanmaları, kırık, eklem kireçlenmeleri ve skolyoz, kifoz, lordoz ve omurga problemleri olan bireylerde uygulanır. Uzman Fizyoterapist kadrosuyla Dopamin Spor Kulübü, sizlere klinik pilates egzersizleri ile kas ve iskelet sisteminden güçlü bir vücuda ulaşmanıza yardımcı olur. 👨👩👧👦 #Ailece SAĞLIKLI YAŞAM MERKEZLERİ 🏅Dopamin Spor Kukübü 🌐seafoodplus.info 🎶 #reformer #sağlıklıyaşam #merkezleri #gaziantep #spor #aktivit
"Klinik Pilates", bel ve boyun fıtığı, menisküs, bağ yaralanmaları, kırık, eklem kireçlenmeleri ve skolyoz, kifoz, lordoz ve omurga problemleri olan bireylerde uygulanır. Uzman Fizyoterapist kadrosuyla Dopamin Spor Kulübü, sizlere klinik pilates egzersizleri ile kas ve iskelet sisteminden güçlü bir vücuda ulaşmanıza yardımcı olur. 👨👩👧👦 #Ailece SAĞLIKLI YAŞAM MERKEZLERİ 🏅Dopamin Spor Kukübü 🌐seafoodplus.info 🎶 #reformer #sağlıklıyaşam #merkezleri #gaziantep #spor #aktivit