Menisküsünüz, her dizdeki kıkırdak ve kas liflerinden oluşan hilal şeklinde bir yastıktır. Uyluk kemiği (femur) ile alt bacağınızın incik kemiği (tibia) arasında bulunurlar. Menisküs, bu iki kemik arasında yer alan ve diz için bir amortisör görevi gören bağ dokusudur.
Menisküsün ana işlevi şudur:
• Koşu ve yürüyüş sırasında ağırlığı dizinize dağıtır
• Rotasyon olduğunda dizinizi sabitler
• Eklemi yağlar
Yırtık bir menisküsünüz varsa, menisküs yırtığından ameliyatsız nasıl kurtulacağınızı ve bu tedavi seçeneğinin iyileşme süresini size bildirmek istiyoruz.
Menisküs yırtığı, futbol, basketbol ve teniste yaygın olan dönme hareketleri nedeniyle meydana gelen bir yaralanmadır. Ayrıca menisküsü dejenere olmaya başlayan ve büküldüğünde yırtılma olasılığı daha yüksek olan yaşlı hastalarda da ortaya çıkar.
Başlangıçta, sporunuzu yapmaya devam etseniz bile, gözyaşından sonra herhangi bir ağrı hissetmeyebilirsiniz. Ancak bir veya iki gün sonra ağrı, dizde şişlik ve sertlik olacaktır. Yırtık uzunsa, dizinizi düzgün şekilde bükmenizi engelleyebilir ve dizinizin "kilitlenmesine" neden olabilir. Öte yandan, küçük bir yırtık, dengesiz bir diziniz varmış gibi görünebilir.
Bir yırtılmadan sonra, iltihap olarak da bilinen dizde şişme ve özellikle diz tamamen uzatıldığında ağrı hissedebilirsiniz. Bazen eklem kilitlenmesi veya klik sesi ve ardından dizinizde bir güçsüzlük hissi yaşayabilirsiniz.
Doktorunuzu ziyaret ettiğinizde menisküs yırtığınızın olup olmadığını anlamak için sizi dikkatlice inceler. Dizinizin fiziksel muayenesini ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya ultrason ile bir görüntüleme çalışması yapılır ve teşhis konulur.
Dinlenme
Yapmanız gereken ilk şey, ani hareketleri (futbol gibi) durdurmak, ancak yine de yürüyüş veya yüzme gibi hafif hareketler yapmaktır. Çünkü bu sporlar ağırlık taşımıyor ve dizinize herhangi bir baskı uygulamıyor.
Hareket Aralığı
Oturabileceğiniz, uzanabileceğiniz ve dizinizi rahatça büküp düzeltebileceğiniz egzersizlere odaklanarak yaralı dizinizin hareket açıklığını korumak veya iyileştirmek gerekir. Bu durum, sertliği önlemeye ve kan akışını iyileştirmeye yardımcı olur.
Kuvvet antrenmanı
Dizini stabilize etmek ve gelecekte yırtık bir menisküsü önlemek için sinerjik olarak çalışan kuadriseps, hamstringler ve kalça kasları gibi diz etrafındaki kaslarda güç sağlamak veya güçlendirmek önemlidir. Egzersizler, ağrı olmadığı sürece merdiven çıkma, bacak presleri yapılabilir.
Denge eğitimi
Genellikle bir menisküs yaralanmasından sonra diz ve bacaktaki propriyosepsiyon değişir, yani dengemiz bozulur ve bu da dizde daha fazla yaralanmaya ve dengesizliğe yol açabilir. Bunun üzerinde çalışmanın basit yolları, tek ayak üzerinde durmak ve baldırı tek ayak üzerinde kaldırmak gibi denge egzersizleridir.
Dizinizdeki hareket kabiliyetini kaybetmek zaten yeterince korkutucudur. Deneyimli bir fizyoterapistle yapılandırılmış bir fizik tedavi programı gibi bir şey yapmanın ağrısız hareketin geri kazanılmasına yardımcı olabileceği ve hareket aralığı, kuvvet ve denge eğitimi için rehberlik sağlayabileceği muhakkaktır.
Beslenme desteği
Susuz kalmamak ve besleyici yoğun ve antienflamatuvar gıdalar açısından zengin bir beslenme, yırtık menisküsünüzü iyileştirmede ve eklemlerinizi yağlı tutmada vücuda yardımcı olabilir. Ağrınızın temelinde iltihap vardır.
Zerdeçal
Çoğu zaman beslenme yeterli değildir ve iyileşirken iltihabı azaltmanın güvenli ve etkili bir yolu olan zerdeçal özü gibi besin takviyeleri eklemeniz gerekebilir.
Kurkumin, zerdeçalın aktif bileşenidir ve vücuttaki bazı iltihap belirtilerini azaltır. Günde mg alındığında, diz ve menisküs yırtılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkan herhangi bir artrit dahil olmak üzere tüm vücutta anti-enflamatuar, antioksidan ve ağrı giderici faydalar sağlanmasına yardımcı olabilir.
Ardıç yağı
Bu yağ, romatizmal ve anti-spazmodik özellikleri sayesinde uzmanlar tarafından ağrıyı hafifletmek için yaygın olarak önerilmektedir.
Artritiniz varsa, menisküsün yırtılma olasılığı daha yüksektir. Ardıç esansiyel yağı burkulmalarınızı, şişmiş kaslarınızı ve diz yaralanmalarınızı etkili bir şekilde hafifletebilir.
Ağrıyı hafifletmenin yanı sıra, bu yağ, kas spazmlarını, yırtık menisküsü iyileştirmede etkilidir.
Keklik üzümü yağı
Keklik üzümü yağı, ısıtılmış, suya batırılmış keklik üzümü yapraklarından buharla işleme yoluyla çıkarılır. Şiddetli ağrı ve iltihaplanmanın giderilmesi söz konusu olduğunda önemli bir seçimdir.
Bu yağ %99 metil salisilat içerir, yani kas, kemik ve eklemlerdeki herhangi bir ağrı ve iltihaplanmaya yardımcı olabileceği anlamına gelir.
Keklik üzümü yağı, topikal bir ağrı kesici olarak popüler bir seçim olmuştur. Araştırmalar, bu terapötik yağın, ağrı ve iltihabı hafifletme söz konusu olduğunda aspirin gibi etki ettiğini göstermektedir.
Papatya yağı
Papatya yağı bir dizi sağlık yararına sahiptir, ancak en çok topikal uygulamada kullanım için güçlü bir anti-enflamatuar olarak popülerdir. Bu uçucu yağ, analjezik, antienflamatuar ve antioksidan özellikler açısından zengindir.
Bir araştırmada, papatya yağının nitrik oksit üretimini engelleyerek ağrıyı ve iltihabı azaltabileceği bulunmuştur.
Menisküs tedavisi için ameliyat tercihi haricinde birçok doğal yöntem size faydalı olabilir. Küçük kupalarla az vakumlu hacamat yapmak, menisküs üzerine bebek sülük 5 er adet kullanılacak haftada bir kere uygulamak, aşağı yukarı 3 aylık uygulama sürecinde yırtık fazla değilse iyileşme sağlanıyor.
Menisküs yırtığı bitkisel tedavisi ve uygun egzersizler sayesinde ameliyata gerek duymadan eski sağlığınıza kavuşma imkânınız vardır. Ancak bu uygulamalara başlamadan önce yırtığınızın boyutları ve ciddiyeti için mutlaka doktorunuzdan randevu alıp kontrollerinizi yaptırın.
Menüsküs Nedir?
Menüsküs’ün halk arasında yaygın kullanımı bir hastalık olarak bilinmesine rağmen menüsküs aslında diz eklemlerimizi oluşturan üstteki femur kemiği ve alttaki tibia kemiklerinin arasında bulunan yapısı C şeklindeki kıkırdak dokusunun adıdır. Menüsküs’ün görevi oturup kalkma, çömelme gibi faaliyetlerimizde eklemi basınç, darbe ve travmalara karşı korumak için şok emici bir yastıkçık olarak düşünebiliriz. Menüsküs rahatsızlığında bu kıkırdak dokusunun yapısının ve bütünlüğünün bozulması, belli bir kısmının yırtılması, hacim kaybetmesi doğal olarak menüsküs’ün işlev kaybına uğramasına neden olur.
Menüsküs yırtığının derecesine göre diz eklemi hareket kabiliyetini kısmi ya da ciddi oranda kaybeder. Çok ileri menüsküs yırtığı ve dejenerasyonlarda dizin doğal eklem hareketleri ciddi oranda kısıtlanabilir.
Menüsküs Neden Yırtılır?
Dizlerimizin doğal anatomik yapısı vücudun basınç ve ağırlığını eşit şekilde dağıtmaya uygundur bir çok farklı etkene bağlı olarak diz ekleminin mekanik yapısında olumsuz durumlar oluşabilir.
Menüsküs sorunları konusunda aklımıza gelen öncelikle aktif sporculardır ama bu algının bir diğer sebebi ise aktif sporcuların profesyonel yaşantılarını ve kariyerlerini sürdürebilmek için menüsküs sorunlarının en kısa sürede tedavi edilmesine diğer insanlara göre daha çok ihtiyaç duymaları ve bu konuda ekstra zorunluluklarının oluşmasıdır. Menüsküs hasarları herkesin başına gelebilecek ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık olduğunu unutmamalıyız.
Menüsküs Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
Menüsküs Yırtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Menüsküs yırtığının birçok belirtisi vardır. Eklemde bölgesinde oluşan travmalar doğal olarak menüsküsleri de etkiler. Ortopedi muayenesinde tespit edilebilse de manyetik rezonans (MR) görüntüleri kesin teşhis için başvurulan en önemli tetkiktir. Hasarın yeri, seviyesi MR görüntülerinden ölçülebilir ve nasıl bir tedavi süreci izleneceğine karar vermek için yeni bir diz MR’ı gereklidir. MR görüntüleri ve detaylı ortopedik değerlendirme sonrası tedaviye başlamak için hazırlık yapılır.
Menüsküs Hasarlarından Korunma Önerileri Nelerdir?
Tüm korunma önlemleri gibi menüsküs hasarlarından korunma önerileri de hasar oluşmadan önce çok anlamlıdır. Menüsküs ve diğer diz eklem dokularında oluşabilecek hasarları önlemenin en etkin yollarından biri ideal kiloyu korumak, eklemdeki kas, bağ ve tendonları kuvvetlendirecek egzersizler yapmak gerekir.
Diz eklemlerinizde ağrılar oluşmuş ise ilk yapılacak şey dizleri zorlamaktan kaçınmak olmalıdır.
Fazla kilolarınız varsa kilo vererek dizlere uygulanan basınç ve yük miktarını azaltmak menüsküs yırtığının oluşmasını, oluşmuşsa ilerlemesini durdurabilir.
Sadece size özel bir egzersiz yapmalısınız. Bu egzersizler size hem yeterli oranda eklem hareketi sağlamalı ve aşırıya kaçmamalısınız.
Diz eklemini zorlayan bir spor yapılıyorsa antrenmanlar esnasında dizlik kullanarak eklemi desteklemek fayda sağlar.
Spor esnasında diz ya da başka bir eklemde normal sınırların dışında bir ağrı hissedilmesi durumunda egzersizi hemen bırakmak gereksiz risk almamak gerekir.
Bu tarz önlemler menüsküs mevcut yırtığının ilerlemesini azaltıp/durdurabilse bile tedavi ihtiyacını ortadan kaldırmaz.
Menüsküs Yırtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen menüsküs hasarları diz eklem sağlığını olumsuz etkiler eklem kıkırdak kaybı ve hastada diz eklem kireçlenmesinin erken yaşlarda başlamasına sebep olabilir. Hasarlı ve görevini yerine tam olarak getiremeyen dokular çevre dokuların doğal ömrünü kısaltacak süreci başlatır. Hasarlı menüsküs tedavi edilmediğinde; hasta süreklilik arz eden bir ağrıya katlanmak zorunda kalıp, ağrılar hastanın sosyal hayatını olumsuz etkileyip daha hareketsiz bir yaşantıya geçiş yapmasına neden olur. Bu yeni yaşan şekli daha az kalori yakımı sağlayıp hastaya kilo alımı gibi ekstra olumsuzlukları beraberinde getirir ve hasta ilerisi için daha ciddi diz ameliyatlarına (kıkırdak tedavileri, osteotomi, kısmi diz protezi, total diz protezi vs) uygun bir aday haline gelebilir. Menüsküs hasarları diz eklem sağlığı için önemli ve ciddiye alınması gereken bir sorun olarak görülmelidir.
Menüsküs Yırtıklarının Seviyeleri ve Anlamları Nelerdir?
Menüsküs Kistleri Nedir?
Menüsküs kistleri menüsküs dokusunun eklem iç ya da dış kısmına doğru gelişen bir çeşit fıtıklaşması ve içine eklem sıvısının dolması benzeri bir menüsküs sorunudur. Menüsküs kistleri genellikle dış menüsküs yırtıklarına eşlik eder dejeneratif ve yatay menüsküs yırtıklarında sık karşılaşılır. Boyutu çok büyümeden ağrıya sebep olmaması, belirgin bir şikayete yol açmaması MR tetkiki olmadan teşhisini zorlaştırır. Diz dışına doğru oluştuğunda diz dışında el ile hissedilebilecek bir şişliğe sebep olur ve teşhis edilebilir.
Menüsküs kistlerinde 2 çeşit tedavi metodu kullanılır. Menüsküs kisti menüsküs yırtıklarıyla birlikte oluşmuşsa artroskopi ile yırtık dikilirken kistler çıkarılıp temizlenir. Menüsküs yırtığı olmadan sadece kist oluşmuşsa ultrason ya da canlı röntgen altında eklem içine girilerek kist boşaltılır devamında steroid enjeksiyonlar yapılır.
Menüsküs Hasarlarında Uygulanan Tedaviler Nelerdir?
Menüsküs hasarlarının tedavileri tek tip olmayıp kişiye özel planlanır. Birçok farklı tedavi ayrı ayrı ya da kombine edilerek uygulanması gerekebilir. Tedavide temel amaç yapısı kısmen bozulan menüsküs dokuları varsa bunlara biyolojik onarım (prp, kök hücre), yırtıklar varsa artroskopik menüsküs dikişi, işlevini kaybetmiş menüsküs dokuları varsa artroskopik menisektomiyle hasarlı kısımların çıkarılması ve çıkarılan eksilmiş menüsküs dokularının yerine suni/kadavra menüsküs dokularıyla takviye edilmesidir. Bir hastaya bu menüsküs tedavi yöntemlerinin sadece 1 tanesinin yapılması gerekebileceği gibi menisektomi + dikiş + suni/kadavra menüsküs takviyesi +prp tedavilerinin kombine edilmesi de gerekebilir. Menüsküs tedavisi için yapılacak planlamada en önemli etken hastanın menüsküs hasarının seviyesidir diğer etkenlerse kilosu, yaşantısı, tedaviden beklentisi ve tedavi için bütçesi belirleyici faktörlerdir.
Prp ile menüsküs tedavisi: Prp (trombositten zengin plazma) kas ve iskelet sistemi hastalıklarının tedavisinde seçili hasta grubunda menüsküs hasarlarının onarımında son derece başarılı sonuçlar veren bir biyolojik tedavi alternatifidir. Prp tedavisi uygulandığı dokularda biyolojik rejenerasyon yani onarım sürecinin başlamasını sağlar. Tedavi alanına kök hücre göçünün başlamasına yardımcı olur.
Prp tedavisinde hastadan prp kitine alınan 8 – 10ml kan yaklaşık dk santrifüj edilir. Santrifüj sırasında kandaki kırmızı ve tedavide kullanılmayan kısım Prp hazırlama sisteminde çökertilir, büyüme faktörleri, sitokinler sistemin üst kısmında yoğunlaşır. Hazırlanan tedavi materyali enjektör aracılığıyla alınıp hazır hale getirilir. Hastanın diz ekleminde hasarlı dokuların bulunduğu kısma enjekte edilir. İşlemden hemen sonra trombositler aktif olur ve dizdeki hasarın onarım süreci başlar. Prp’nin iyileştirici etkilerini hastanın hissetmeye başlaması ortalama gün sonra olur. İyileşme süreci işlemden 1 hafta sonra bile devam eder. Prp tedavisini tam etkisini göstermesi ise tedaviden sonraki 21 günlük süreçle olur. Normal süreç bu şekilde işlese de işlemin yapıldığı kişinin fiziki durumu, diz sağlığına verdiği önem ve yaşı tedavinin başarısında önemli etkenlerdir.
Kök Hücre: Travma, yaşlanma gibi yaşam kalitemizi düşüren, hareket kabiliyetimizi azaltan, ağrılı bir yaşama mahkum olmamızı sağlayan birçok olumsuz durum vardır.
Günümüzde birçok tedavi hastanın kendi tedavi ajanları kullanılarak yapılabiliyor bu tedavilerin genel adı hücresel, rejeneratif ve ya biyolojik tedaviler olarak isimlendirilir.
Menüsküs tedavisinde kök hücre Evre menüsküs yırtık ve dejenerasyonlarında ana tedavi ya da yardımcı tedavi olarak kök hücre tedavisini kullanıyoruz.
Hücresel tedaviler uygulandıkları bölgede hasar onarımını başlatır ve gerekiyorsa yeni doku oluşumu sağlar. Hücresel tedavilerin hedef hasta grubu onarılacak dokunun işlevini tam kaybetmediği hastalardır. Bu tedaviler yavaş ve biyolojik yenilenme sağlayarak hasarlı dokuyu tamamen onarabileceği gibi cerrahi tedavilere giden süreci yavaşlatabilir, durdurabilir eklem ömrünü uzatabilirler.
Hücresel tedavilere doğru zamanda başvurmak çok önemlidir. Cerrahi tedavilerin zorunlu olduğu hastalarda yeterli oranda şifa sunması mümkün değildir.
Menüsküs Tedavilerinde Artroskopinin Kullanımı
Artroskopi Nedir?
Artroskopi eklemlerdeki rahatsızlıkların tanı ve tedavisi için anestezi altında kapalı yöntemle müdahale edilmesini sağlayan minimal bir cerrahi tedavi yöntemidir. yılından e kadar tanı amaçlı kullanılan artroskopi, den itibaren tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Ortopedi branşında en çok kullanılan cerrahi tedavi yöntemidir.
Artroskopi 0,5 cm kadar küçük kesiler yapılarak eklemlerin içine girilip mikro kamera ile görüntüleyerek eklem hasarlarının tanı, teşhis ve tedavi edilmesini sağlayan ortopedide yaygın olarak tercih edilen kapalı bir eklem cerrahisidir.
Artroskopi sayesinde minimal kamera ile alınan görüntü 5 – 10 kat büyütülerek eklem içerisinin çok daha detaylı muayenesinin yapılması mümkün olur.
Artroskopi görüntüleme ve eklem içi muayeneyi sağlarken yapılacak tedavi için kameranın tam karşısından gönderilen diğer cerrahi aletler kullanılır.
Menüsküs Tedavisi Sonrası Süreç Nasıldır?
Menüsküs ameliyatları için hastanede kalış süresi 1 gecedir. Ertesi gün hasta taburcu edilir ve rehabilitasyon süreci başlar. Menüsküs yırtık ve dejenerasyonunun başlamasıyla birlikte hasta eski yaşantısına göre daha hareketsiz kalır tedavi sonrası istirahat süresi de eklendiğinde hastanın dizini çok aktif kullanmadığı en az 1 aylık bir süreç vardır. Hasta dizini aktif kullanamadığından dolayı diz çevresi kas, bağ ve tendonlarda anlamlı bir hacim kaybı ve kısıtlı kullanım nedeniyle güçsüzlük oluşur. Cerrahi tedavi sonrasında egzersiz ve fizik tedavi ile diz eklemi çevresi dokular güçlendirilmelidir. Menüsküs ameliyatı sonrasında yapılacak egzersizle ameliyatı yapan doktor ve fizik tedavi uzmanlarının kişiye özel belirlediği bir programa göre yapılır. Her egzersiz her hasta için uygun değildir. Hastanın yaşı, kilosu ve diğer fiziksel özelliklerine göre belirlenen egzersiz programı en ideal olanıdır.
Menüsküs Tedavilerinde Hasta Memnuniyeti Neden Düşüktür?
Menüsküs ameliyatları Türkiye’de ve tüm dünyada ortopedi branşında tartışmasız en çok yapılan ameliyattır. Hepimizin mutlaka bir yakını, arkadaşı ve ya bir tanıdığı bu ameliyatı yaptırmıştır. Oldukça aşina olduğumuz bir doku olması, sporcu ya da normal yaşantısı olan herkesin karşılaşabildiği rahatsızlık olması nedeniyle herkesin aklında menüsküs ile ilgili belli bir bilgi bulunur. Menüsküs ameliyatı olan hastaların ciddi bir kısmının ameliyattan memnun olmadığını görürüz, duyarız. Peki neden menüsküs ameliyatlarında hastaların memnuniyet oranı düşük kalıyor? Yaşanan sorunlar nelerdir? Menüsküs tedavisi özelinde aslında çoğu hastalık için geçerli olan bu sorulara birlikte cevap arayalım.
Menüsküs Hakkında Sıkça Sorulan Sorular?
Menüsküs Tedavisi Fiyatları Nasıl Belirleniyor?
Yasalar gereği web sitemizden her hangi bir tedavi fiyatı veremiyoruz. Menüsküs tedavilerinin maliyetlerinin hesaplanmasında önemli olan faktörleri şöyle sıralayabiliriz; yapılacak cerrahiye göre doktor ücreti, sigorta durumu (öss, sgk) ve tedavi planının ne kadarında kapsamı olduğu, kullanılacak özel malzemeler, hastane seçimi, hastanede kalınacak gün sayısı, hastanın yaş ve diğer özel durumlarına göre ameliyat öncesi anestezi hazırlıkları belirlendikten sonra tedavinin yaklaşık tam maliyeti hesaplanabilir.