Merkez Bankası Hatalı Para Zengin Edecek

Son zamanlarda ülkemizde gerçekleşen para basımlarındaki hatalar çoğu kişinin dikkatini çekerek koleksiyonculara satma konusunda yeni bir akım geliştirildi.

Son zamanlarda ülkemizde gerçekleşen para basımlarındaki hatalar çoğu kişinin dikkatini çekerek koleksiyonculara satma konusunda yeni bir akım geliştirildi. Üzerinde eksik rakam bulunan paraların merkez bankası tarafından yanlış basılması sonucu TL lik banknotların 10 lira olarak görünmesi gündemdeki en büyük etki yaratan olaylardan biri haline geldi. Cebindeki paralara bile bakmaya başlayan insanlar paralar üzerinde hatalar bularak bunları kazanç kapısı olarak değerlendirmeye başladılar. Son zamanlarda yaşanan olaylardan biri ise TL lik bir banknotta yapılan hata olarak gündeme geldi. Butik otel sahibi birinin bankamatikten çektiği TL lik banknotta yapılan hata son zamanlarda konuşulan haberler arasında yer aldı.

LİRADAKİ BASIM HATASI

Sivas’ta bir butik otel sahibi olan 37 yaşındaki Ramazan İlbaşı ismindeki kişi bir bankadan para çektiği sırada elindeki liranın bir basım hatası sonucu bir sıfırının eksik olduğunu fark ediyor. Yüz lira görünümünde olan parada 10 lira yazsını gören butik otel işletmecisi; daha öncede haberlerde görmüş olduğu paralardaki basım hatalarının olabileceğini fark eder. Sonrasında ise parayı bir yere vermeyerek koleksiyoncular ile iletişime geçerek isteyen koleksiyoncuya verebileceğini söyler. Ödeme yapacağı sırada banka tarafından verilen liranın bir basım hatası sonucu 10 lira olarak görünmesinin üzerine koleksiyonculara çok yüksek değerlere satabileceği için bir banknot ile zengin olabilecek şanslı kişilerin arasında yerini alan butik otel işletmecisi henüz herhangi bir koleksiyoncuya parayı sattı mı bilinmiyor.

Son zamanlarda daha da artan paralardaki basım hataları herkesin dikkatini çekerek ilgi odağı haline geldi. Bu gibi basım hataları sayesinde yüksek miktardaki paralar kazanan kişiler herkesin hatalı para arayışı içerisine girmesine de neden olmuş oldu. Bu gibi olayların ülkemizde farklı zamanlarda ve farklı illerde gerçekleştiği çok örneği var. Bunlardan bazıları 50 lira üstünde bazıları ise lira üzerinde yaşanmış. Bu nedenle bu üç para son zamanlarda ilgi odağı haline gelmeyi başardı.

ATM’LERDE YAŞANAN PARA SORUNLARI GÜNDEME GELDİ

Son dönemlerde ülkemizde ve dünyada etkisi büyük ölçüde görünen korona virüs nedeniyle bankamatiklerde para çeken kişiler farklı sorunlar da yaşamaya başladılar. Para basımları merkez bankası tarafından darphanelerde yapılırken bazı hatalar da gerçekleşebiliyor. Ancak bu hatalar çok az sayıda görüldüğü için nadir olması nedeniyle çok büyük meblağlarda satışa sunuluyor. Butik otel işletmecisi olan bir kişinin liradaki basım hatasını fark etmesi ve bunun gibi daha birçok olay son zamanlarda dikkatleri paraların üzerine çekti. Bu gibi basım hatalarının değerini bilmeyen bazı vatandaşlar ise hatalı parayı başka kimse almaz düşüncesiyle hızlı bir şekilde elden çıkarmaya çalışırlarken bu nadir olayın çok büyük kazançlar sağlayabileceğini bilen kişiler ise basım hatası bulunan paraya gözü gibi bakarak çok değerli bir ürün olarak görmüşler. Bu nedenle de internet üzerinden satışları artan hatalı basım paralar çoğu koleksiyoncu tarafından da incelenmeye başladı.

Bu olayların sonrasında hatalı basılan paraların bir koleksiyoncu tarafından alınıp alınmadığı henüz bilinmese de bu gibi haberlerin insanlar üzerinde para kazanmak için hatalı para arama eğilimi oluşmasına da neden olmuştur. Çoğu kişi bankamatiklerden aldığı paraları inceleyerek almaya başlamış ve herhangi bir hatası olan para arayışına girmiştir. Bu sayede para kazanmak için de bir yol bulunmuş ve paraların koleksiyoncular tarafından alınıp alınmayacağı merak edilen konuların arasında yerini almış. İlerleyen zamanlarda yeni basım hatalı paraların bulunup bulunmayacağı ve bu paraların yüksek değerlerde ücretlere satılıp satılmayacağı gözlemlenecek konulardan biri haline geldi.

Hatırlayacaksınız bundan 3 &#; 4 ay öncesine kadar güncel konuların başında &#;Merkez Bankası&#;nın karşılıksız para bastığı, ortada gıcır gıcır yeni basılmış paraların dolaştığı ve bunun enflasyonu azdırdığı&#; iddiası geliyordu. Ben de bunun doğru olmadığını anlatan bir yazı yazmıştım.[i] Bu yazıda konuyu verilerle incelemiş ve şu sonuca ulaşmıştım: &#;Veriler üzerinden yaptığımız inceleme; Ramazan ve bayram nedeniyle yaşanan emisyon sıçraması (ki o da normale dönmeye başlamış bulunuyor) dışında son dönemde herhangi bir anomaliye işaret etmemektedir. Görünen tek anomali yılında büyümeden kopuk olarak gerçekleştirilmiş olan emisyon artışıdır. Onun da etkisi bir sonraki yılda yaşanan enflasyon artışına katkı olarak ortaya çıkmıştır.&#;  

Şimdi yıl bittiğine göre konuyu sağlıklı olarak incelemek çok daha kolay olacak. Son üç yılda dolaşımdaki para miktarlarının nasıl bir değişim içinde olduğuna verileri karşılaştırmalı olarak gösterdiğimiz bir tablo eşliğinde bakalım[ii]. Aşağıdaki tablo çeşitli para arzı büyüklerinde bir yıldan ötekine ortaya çıkan artışları yıllık ortalama enflasyon oranlarını gösteriyor (Kaynak: TCMB, Haftalık Parasal ve Finansal İstatistikler ve TÜİK, TÜFE verileri.)

Tabloya göre yılında dolaşımdaki para miktarı önceki yıl miktarına göre yalnızca yüzde 3,6 oranında artmış. Buna karşılık yıllık ortalama enflasyon artışı yüzde 16,2 olmuş.

Bu durumda önceki yazımda değindiğim emisyon artışının Ramazan ve bayram nedeniyle yaşanan yüksek nakit talebinin yarattığı geçici sıçramalar olduğu tespiti tümüyle doğru çıkmış oluyor. Demek ki bu geçici sıçramalara bakarak &#;Merkez Bankası&#;nın bastığı para miktarı artıyor ve o da enflasyonu artırıyor&#; diye bir yargıya varmak doğru değil. Yine aynı yazıda değindiğim gibi son yıllarda görünen en belirgin anomali yılında ortaya çıkan dolaşımdaki para arzı artışıdır (yüzde 8,5 oranındaki enflasyon artışına karşılık yüzde 21,2 oranındaki dolaşımdaki para artışı.) Onun da etkisi bir sonraki yılda yaşanan enflasyon artışına katkı olarak ortaya çıkmıştır.  

Bu analizin iki sonucu var: (1) Merkez Bankası&#;nın yılında piyasaya sürdüğü yeni para miktarındaki artış (dolaşımdaki para artışı) yüzde 3,6 gibi oldukça düşük bir miktarda kalmış, dolayısıyla Merkez Bankası iddia edildiği gibi yüksek miktarda para basarak piyasaya sürmemiştir. (2) Dolaşımdaki para miktarı ya da sokak jargonuyla Merkez Bankası&#;nın bastığı paralar &#;de yaşanan yüksek enflasyonun nedeni olmamıştır.  

Enflasyonu azdıran etkenleri başka yerlerde aramak gerekir. Ki onların başında kurdaki yükseliş geliyor.

Bazı paralardaki basım hataları sık sık gündeme geliyor. Koleksiyoncuların ilgisini çeken yanlış basım paralar, pek çok platformda satışa çıkarılabiliyor. Bazı yanlış basılan 5 TL'ler 50 bin TL'den satışa çıkarılabiliyor. Cebinizi kontrol edin, bu 5 TL'den sizde de olabilir!

Giriş: , Güncelleme: ,

Son günlerde basında önemli bir yere sahip olan hatalı basılan paralara bir yenisi daha eklendi. 50 ve TL'lik banknotların ardından 5 TL'lerde de basım hatası olduğu ortaya çıktı. Koleksiyoncuların ilgisini çekeceğini düşünen vatandaşlar, hatalı basılan 5 liraları 50 bin TL'ye satışa koydu.

5 TL'LİK BANKNOT 50 BİN TL'YE SATIŞTA

Van'ın merkez İpekyolu ilçesinde yaşayan Sezgin Yılmaz, yaptığı alışveriş sonrasında aldığı 5 TL'nin hatalı basıldığını fark etti. 5 TL'nin sağ üst köşesindeki 5 rakamının yarısının olmadığını gören Yılmaz, banknotu Merkez Bankası'na götürerek hatalı basım olduğunu öğrendi. Koleksiyonerlerin ilgisini çekeceğini düşünen Yılmaz, 5 TL'lik banknotu 50 bin TL'ye satışa çıkardı.

5 TL'LİK BANKNOTA BİLGİSAYAR

Düzce'de yaşayan ortaokul öğrencisi 13 yaşındaki Yasenur Durmaz ise hatalı basım olduğunu düşündüğü 5 TL'sini sosyal medya hesabından TL'ye satışa çıkardı. Uzaktan eğitim için yeni bir bilgisayar almak istediğini belirten Durmaz, "Ortaokul ikinci sınıf öğrencisiyim. Online derslerimize başladık. Ancak masaüstü bilgisayarım çok yavaş. Dizüstü bilgisayarımın ekranı arızalandı. Bu ikisini değiştirmek istiyorum. Annem ekmek almak için 5 TL verdi. 5 TL'ye baktığımda yanlış basıldığını fark ettim. Daha öncede bunu haberlerde görmüştüm. Ben de 5 lirayı sakladım. Daha sonra sosyal medya hesabım üzerinden 5 TL'lik banknotu TL'ye satışa koydum. Satabilirsem ikinci el bir laptop alıp derslerime daha iyi çalışmak istiyorum" ifadelerini kullandı.

TL'LİK HATALI BANKNOTA 55 BİN TL DEĞER BİÇTİ

Samsun'un Bafra ilçesinde yaşayan Hüseyin Güzel, koleksiyon değeri taşıdığını düşündüğü yanlış basım TL'yi satışa çıkardı. Hatalı basım TL'ye 55 bin TL değer biçen Güzel, üzerinde iki sıfırı olmayan TL'sinin biran önce satılmasını istiyor.

50 TL'LİK BANKNOT 80 BİN TL!

Trabzon'un Tonya ilçesinde yaşayan Şerafettin Erbil ise bir müşterisinin verdiği hatalı basım 50 TL ile hayallerine yaklaştı. Banknotun üzerinde 50 yazması gerekirken 5 yazdığını gören Erbil, banknotu bankaya götürerek sahte olmadığını teyit etti. Ardından internet üzerinden biraz araştırma yapan Erbil, hatalı basım olduğunu ve koleksiyonerlerin ilgisini çektiğini öğrendi. Hatalı basım 50 TL'nin fotoğraflarını çekerek 80 bin TL'ye satmayı hedefleyen Erbil, en yüksek teklif veren koleksiyonere vereceğini söyledi.

İZMİRMAGAZİNSPORSON
DAKİKA