Meslekten Ihraç Edilen Sağlıkçılar

15 Temmuz darbe girişiminden sonra kamudan ihraç edilenlerden bini dönmek için başvurdu. 12 bin ’ünün görevlerine dönmesinin yolu açıldı. 96 bin başvuru reddedildi.

Saygı ÖZTÜRK

Yayınlanma: - 04 Temmuz Güncellenme:

15 Temmuz hain darbe girişimi sonrası kamuda çalışan yaklaşık bin kişi kanun hükmünde kararnameyle (KHK) ihraç edildi. Onlardan bin 'ü, görevlerine dönmek için Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemlerine İnceleme Komisyonu'na başvurdu. Başvuranlardan bininin dosyası incelendi ve 12 bin kişinin görevlerine dönmelerinin yolu açıldı.

BİN ADET EVRAK

Salih Tanrıkulu başkanlığında kurulan Olağanüstü Hal İşlemlerini İnceleme Komisyonu, OHAL kapsamında doğrudan KHK hükümleri ile oluşturulan kamu görevinden çıkarma, yurt dışı öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, emekli personelin rütbelerinin alınması ve kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin başvuruları değerlendirip karara bağlıyor. Komisyon bünyesinde 80'i raportör (hakim, uzman, müfettiş) olmak üzere toplam personel görev yapıyor. Yetkililer, başvurulara ilişkin 20'den fazla kurum ve kuruluştan sağlanan bilgilerin sisteme kaydedildiğini söyledi. Kurumlardan gelen personel dosyaları, mahkeme dosyaları ve eski başvurularla birlikte toplam bin evrakın tasnif, kayıt ve arşivleme işlemi tamamlandı.

18 BİN DOSYA KALDI

3 Temmuz itibarıyla komisyona yapılan başvuru sayısının bin 'ü bulduğunu belirten yetkililer, “22 Aralık tarihinden itibaren karar verme süreci başlamıştı. Komisyon tarafından bin adet dosya sonuçlandırıldı. Bunlardan 12 bin 'ü hakkında lehlerine karar verilirken, 96 bin başvuru ise reddedildi. Elimizde kalan 18 bin dosya ile ilgili incelemelerimiz de devam ediyor. Pandemi sürecinde de çalışmalar yaptık” dedi. Kabul kararlarının 60'ının kapatılan (dernek, vakıf, öğrenci yurdu, televizyon kanalı, gazete) kuruluşların açılmasına ilişkin olduğunu belirten yetkililer, şunları söyledi:

DAVA DA AÇABİLİRLER

“Komisyonun karar vermeye başladığı tarihten itibaren 30 ayda toplam başvuruların yüzde 85'i hakkında karar verildi. Komisyon ayrıca, 3 bin dosya için ön inceleme kararı aldı. Komisyon kararları tebliğ edilmek üzere kişilerin en son görev yaptığı kurumlara teslim ediliyor. Tebligat işlemi bu kurumlar tarafından yapılıyor. Komisyon kararlarına karşı, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde ilgilinin en son görev yaptığı kurum veya kuruluş aleyhine iptal davası açılabilecektir.”

15 Temmuzdarbedavaemeklimahkemeöğrenci

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün KHK ile ihraç edilen ve göreve iade kararı verilen sağlık emekçilerinin mali ve sosyal haklarına ilişkin görüş yazısında ise “Hekimin ihraçta kaldığı süre içerisinde tespit edilebilen ve hesaplanabilen başkaca bir elde ettiği gelir varsa bu gelirin yapılacak ödemelerden mahsubunun gerekebileceği mütalaa edilmiştir” denildi.

Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın yazısında, “İhraç edildikleri dönemde elde ettikleri gelirlerin, göreve başlamaları halinde kendilerine ödenecek mali ve sosyal haklarından mahsup edilmesi gerektiği” belirtilerek yazının sağlık tesislerine duyurulması da istendi.

HAKSIZLIĞA DEVAM

Sağlık Bakanlığı’nın kararına tepki gösteren Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Genel Sekreteri Pınar İçel, “Haksız hukuksuz görevlerinden ihraç edilenler bu dönemde yaşamlarını idame ettirebilmek için çeşitli işlerde çalıştılar. İnşaat işçiliği yapan, evlere temizliğe giden ve açlığa mahkûm kalmamak için çalışanların o dönemde elde ettikleri gelir miktarı ‘haksız zenginleşmeye neden olmamak için’ kesilecek” diye konuştu.
“Haksızca işlerinden edilmiş olanlar işlerine iade edildiklerinde de haksızlığa uğramaya devam etmekte” diyen İçel, “Göreve iade edilen sağlık emekçilerine, ihraçta geçirdikleri sene içerisinde mahrum bırakıldıkları maaşları yıl önceki tutardan hesap edilerek ödenecek. Üstelik iktidar bu kişileri haksızca ihraç ettiğini kabul edip yıllar sonra işlerine iade ederken bu hatasına dair herhangi bir tazminat ödememeyi de garanti altına almakta. Bu durum kabul edilemez. Derhal tüm mali ve sosyal haklarla birlikte iade edilmelidir. Binlerce kişiye yönelik bu haksız tutum artık derhal sonlandırılmalıdır” ifadelerini kullandı.

***

MADDİ VE MANEVİ ZARAR VERİLDİ

TTB Avukatı Ziynet Özçelik ise Sağlık Bakanlığı’nın kararını şöyle değerlendirdi: “Görüş yazısında aile hekimlerine ihraç edilmeleri nedeniyle açıkta geçirdikleri süreye ilişkin mali hakları ödenirken faiz ödenmez, gezici sağlık hizmetleri için yapılan ödeme verilmez ve ihraç döneminde çalışmışlarsa da bu ücretler düşülerek geriye dönük ödemeleri yapılır deniyor. Oysa kanunda özel hüküm var mali haklarının ödeneceğine dair. Çalıştıkları gerekçesi ile ya da gezici sağlık hizmetini vermedikleri gerekçesi ile kesinti yapılması öncelikle kanuna aykırı.

Eğer ihraç edilmeseydi zaten çalışarak tüm gelirini elde edecekti. Bu insanlara, haksızlığı tespit edilen işlemler ile maddi ve manevi olarak zarar verildi. Faiz ödenmesi gerektiğine ilişkin yargı kararları da var. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı açıklamasında göreve iade edilen KHK’lilerin mali haklarının faiz işletilerek ödeneceği belirtiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın görüşü ve buna göre yapılan uygulama hukuken hatalı olmakla birlikte, insancıl düşüncelerden nasıl bu kadar uzaklaşılabildiğine de şaşmamak mümkün değil. Sağlıkçılara çok ihtiyaç duyduğumuz bu günlerde bu görüşü hazırlayanları ve uygulayanları, sağlıkçılara karşı insani ve hukuka uygun tutumlardan yana tercihlerini değiştirmelerini öneriyorum.”

/

TABİP ODASI BAŞKANLIĞINA

Konu: İhraç edilen hekimlerin özel sağlık kuruluşlarında çalışmaları hk.

Olağanüstü Hal Kanunu tedbirleri çerçevesinde kamu görevinden çıkarılan hekimlerin özel sağlık kuruluşlarında çalışmalarına dair farklı uygulamalar yapıldığı bildirilmektedir. Kimi özel sağlık kuruluşlarının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından provizyon verilmediği gerekçesiyle başvuruları reddettiği ya da kamu görevinden çıkarılan kişilerin özel sağlık kuruluşlarında çalışmalarını yasaklayan hükümler olduğu yönünde eksik/yanlış bilgiye dayalı yorumlar yapıldığı şikayetleri iletilmektedir.

Öncelikle, Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Mevzuat İşleri Daire Başkanlığı’nın günlü ve Kamu Görevinden İhraç Edilen Sağlık Meslek Mensuplarının Özel Sağlık Kuruluşlarında İstihdam Edilmeleri konulu yazı tüm il sağlık müdürlüklerine gönderilmiştir. Bu yazıda sayılı Yasada hekimlik mesleğinin icrası açısından adli sicil yönünden açık hüküm bulunduğu, olağanüstü hal kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle ihraç edilen hekimlerin özel sağlık kuruluşlarında çalışmaları önünde bir engel olmadığı açıkça belirtilmiştir. 

Yine Sosyal Güvenlik Kurumu Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğü’nün günlü ve E. sayılı yazısıyla il müdürlüklerine bir yazı gönderilmiştir. Yazıda eczaneler ve diğer sağlık hizmet sunucularının sözleşme taleplerinde mevcut mevzuat gereği yapılacak işlemlerin yanı sıra başvuru sahibinin terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olup olmadığı yönünden de ayrıca araştırılması ve değerlendirilmesi istenmiştir. Ancak uygulamada kimi il müdürlüklerinin, hekimlerle yapılacak sözleşmeler için de hekimden “terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulu’nca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği olmadığına dair resmi belge” istediği belirtilmektedir.

Gerek Sağlık Bakanlığı’nın gerek Sosyal Güvenlik Kurumu’nun genel yazılarında açıkça belirtildiği gibi kamu görevinden ihraç edilen hekimlerin özel sağlık kuruluşlarında çalışmaları önünde bir engel yoktur. Mesleklerini icra etme haklarını kısıtlayıcı herhangi bir uygulamanın da hukuka aykırı olacağı açıktır.

Açıklanan çerçevede oda bölgenizde bu yönde uygulamalar yaşanmaması için aktarılan genel yazılar da aktarılarak özel sağlık kuruluşları ile sosyal güvenlik ve il sağlık müdürlüklerinin genel yazılara uygun hareketinin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Uygulamaya ilişkin belirtilen çerçevenin dışındaki uygulamaların tarafımıza da bildirilmesi mağduriyetlerin giderilmesi için yapılacak çalışmalarda da önem taşıyacaktır.

Bilgilerinize sunar, çalışmalarınızda başarılar dileriz. 

Saygılarımızla,

Dr. M. Sezai Berber
TTB Merkez Konseyi
Genel Sekreteri

Bilançodan öne çıkan başlıklar şu şekilde:

TTB BAŞKAN VE YÖNETİCİLERİNE BASKI
OHAL sürecinde çok sayıda TTB ve tabip odaları yöneticisi ile üyeleri de ihraç edildi. İhraç edilenler arasında TTB Yüksek Onur Kurulu üyeleri, TTB Denetleme Kurulu üyesi, TTB ve İstanbul Tabip Odasının eski Başkanı, TTB eski II. Başkanı ve Genel Sekreteri gibi çok sayıda isim yer aldı. Ayrıca son 10 yıl içinde Diyarbakır Tabip Odası Başkanlığı’nı yapmış ya da yapmakta olan 5 hekim de ihraç edildi.

SAĞLIK HİZMETLERİ AKSADI
İhraçlarla birlikte halkın sağlık hizmetlerine erişimi ve tıp eğitimi engellendi. İhraçlar, nitelikli sağlık hizmeti verilmesini, hastalarının ve öğrencilerin değeri olan bilim insanlarından faydalanmasını, iyi ve donanımlı hekim yetişmesini engelledi.

HEKİMLER UCUZ İŞ GÜCÜ OLDU
Kamudan ihraç edilen hekimler ve sağlık emekçileri özel sektörde ucuz işgücü olarak çalışmak zorunda bırakıldı. Sağlık alanında yedek işssizler ordusu yaratıldı. Kamudan ihraç edilmenin ardından ortaya çıkan iş bulma sorunu, hekimleri/sağlık emekçilerini özel sağlık sektöründe cari ücretlerin altında çalışmak zorunda bıraktı.

OHAL HEKİMLERE ETİK DEĞERLERİ ÇİĞNETMEYE ÇALIŞIYOR
OHAL uygulamaları ile hekimler mesleki ve etik değerlerini çiğnemeye zorlandı. OHAL gerekçe gösterilerek gözaltı giriş ve çıkış muayenelerinin sağlık kurumları yerine emniyet vb. yerlerde yapıldığı, hekimlerin bu raporlandırmayı yapmak üzere sağlık kurumu dışında başka kurumlara çağrıldıkları ya da gitmeye zorlandıkları çok sayıda durumla karşılaşıldı.
OHAL kararı ve KHK’lar, hekimlerin, gözaltında bulunanlar veya cezaevinde tutulanların tıbbi muayenelerini İstanbul Protokolü ilkelerine uygun yapmaları zorunluluğunu değiştirmemektedir.

CEZAEVLERİNDEN BAŞVURU ARTTI
TTB’ye, tutuklu ya da hükümlü mahpuslardan, sağlık durumunu anlatan ve sağlık hakkına ulaşma sorunlarını dile getiren çok sayıda başvuru, OHAL döneminde daha da arttı.

MECBURİ HİZMET ATAMALARI ARTTI
Mecburi hizmet yapmak üzere sağlık kuruluşlarına ataması yapılan hekimler, haklarında yapılan güvenlik soruşturmasının henüz tamamlanamadığı gerekçesiyle aylardır göreve başlayamadı. Bu durum sağlık kamu hizmetinin sunumunda aksamalara sebep olduğu gibi; maaş alamamaları, sosyal güvenlik ve sağlık güvencelerinin olmaması, meslektaşlarımızda giderilmesi olanaksız mağduriyetlere neden oldu.

UZMANLIK EĞİTİMİ HAKKI ENGELLENDİ
OHAL uyarınca alınan tedbirler kapsamındaki KHK’larla, kamu görevinden ihraç edilenler arasında tıpta uzmanlık eğitimi öğrencisi olan asistan hekimler de yer almaktadır. Anayasa ile güvence altına alınmış olan uzmanlık eğitimi hakkı engellendi. Kamu görevinden ihraç,tıpta uzmanlık eğitimine devam edilmesinin önünde bir engel oluşturmamalı ve tıpta uzmanlık öğrencilerine, eğitimin gerekliliklerini yerine getirerek tıpta uzmanlık unvanına sahip olma hakkı sağlanmalıdır.

İHRAÇ EDİLENLER GÖREVLERİNE İADE EDİLMELİDİR
TTB olarak üyelerimizin ve arkadaşlarımızın görevlerine geri dönmesi için bütün hukuksal ve örgütsel olanaklarımızı seferber edeceğimizi, onlarla olan dayanışmamızı büyüteceğimizi buradan bir kez daha ilan ediyoruz.
TTB olarak, OHAL’in bir an önce kaldırılmasını, KHK’ların iptal edilmesini istiyoruz. Herhangi bir somut suçlama dahi yöneltilmeksizin görevlerine haksız hukuksuz biçimde son verilen meslektaşlarımızın, sağlık çalışanlarının içinde yer aldığı kamu çalışanları görevlerine iade edilmelidir.

İHRAÇ EDİLEN DR. HORASAN: "BİZ KAZANACAĞIZ"
TTB Merkez Konseyi görevini yürütürken ihraç edilen Dr. Ayfer Horasan da toplantıda söz alarak, "Sivil bir darbe ile karşı karşıyayız. Bizler hem sivil darbeye hem de askeri darbeye karşıyız. Gerçek olan ve doğru olan biziz, biz kazanacağız" dedi.