Meyve Adları Türkçe

Meyve Çe&#;itleri &#;simleri: Resimli Listesi

Sa&#;l&#;kl&#; besin zincirinin olmazsa olmazlar&#;ndan meyveler, bilinçli tüketildi&#;i sürece birçok fayda sa&#;lar. Her geçen gün farkl&#; meyve çe&#;itleri ile kar&#;&#;la&#;&#;r olduk. Bilinçli bir tüketici olarak yedi&#;imiz meyvelerin neye iyi geldi&#;ini ve içeri&#;inde hangi vitaminlerin oldu&#;unu bilmemiz gerekir.

Sa&#;l&#;kl&#; beslenmenin önemi gitgide anla&#;&#;l&#;rken tropikal meyveler, yabani meyveler ve egzotik meyveler herkes taraf&#;ndan oldukça merak edilmektedir. Biz de sizler için meyveler ile ilgili birçok bilgiyi derledik.

Meyve Çe&#;itleri ve &#;simleri Listesi

Ülkemizde yeti&#;en birçok yerli meyvenin yan&#;nda son zamanlarda tan&#;&#;t&#;&#;&#;m&#;z tropikal meyveler de beslenme düzenimizin bir parças&#; haline gelmekte. Hem yerli meyveler hem de yabanc&#; meyveler birçok sa&#;l&#;k problemine de iyi gelir. Ülkemizde üretimi yap&#;lan meyvelere yerli meyveler denmektedir.

Yerli Meyveler

• Çilek
• Elma
• Armut
• Kiraz
• Vi&#;ne
• Mandalina
• Portakal
• Turunç
• Kumkat
• Ayva
• Kivi
• Üzüm
• Erik
• &#;ncir
• Al&#;ç
• Hurma
• Karadut
• Beyaz Dut
• Frambuaz
• Kavun
• Karpuz
• Kay&#;s&#;
• Muz
• &#;eftali
• Dut
• Yaban Mersini
• Ku&#;burnu

Tropikal Meyveler

Egzotik meyveler ve tropikal meyveler de ülkemizde s&#;kl&#;kla tüketilir. Meyve detoksu yapanlar&#;n ço&#;unlukla tropikal meyve kulland&#;klar&#; bilinir. Bu meyvelerin d&#;&#; kabuklar&#; sert olsa da meyve presi sayesinde kolayca tüketilebilir.

• Ananas
• Mango
• Avokado
• Hindistan Cevizi
• Papaya
• Pomelo
• Hurma
• Y&#;ld&#;z Meyvesi
• Pitaya
• Çark&#;felek
• Liçi

Detayl&#; bilgi için: Tropik Meyveler Daha Önce Görmedi&#;iniz 10 De&#;i&#;ik Meyve

Meyvelerin Faydalar&#; Nelerdir?

Meyveler pek çok sa&#;l&#;k probleminin tedavisinde yard&#;mc&#; rol oynar. Bununla birlikte sa&#;l&#;kl&#; ya&#;am için de ara ö&#;ünlerde mutlaka tüketilmesi gerekir.

• Meyveler kolesterol içermedi&#;i için kalp ve damar sa&#;l&#;&#;&#;na oldukça faydal&#;d&#;r.
• Su ve mineral bak&#;m&#;ndan oldukça zengindir.
• Sinir ve kas sistemine yard&#;mc&#; olur.
• Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini kuvvetlendirmekte oldukça etkilidir.
• Enerji verir.
• &#;çeriklerinde bulunan lifler sayesinde ya&#; ve kas oran&#; dengelenir.
• Kan &#;ekeri dengesini korumada yard&#;mc&#; bir rol oynar.
• Organlar&#;n ve dokular&#;n yenilenmesine yard&#;mc&#; olur.
• Çocuklarda beyin geli&#;imine katk&#;da bulunur.
• Düzenli kullan&#;mda haf&#;za ve zekada kuvvetlendirme görülür.
• Solunum ve bo&#;alt&#;m sistemini düzenler.
• Saç ve t&#;rnak sa&#;l&#;&#;&#;na yard&#;mc&#; olur.
• Sinir ve stresi azalt&#;r.
• Meyvelerin cilde faydalar&#; da uzmanlar taraf&#;ndan tespit edilmi&#;tir.

Hangi Meyve Hangi Vitaminleri &#;çerir?

Yukar&#;da da belirtti&#;imiz gibi meyvelerin birçok faydas&#; var. Bu faydalar&#; sa&#;layabilmeleri için içeriklerinde var olan vitaminlerden ve besinlerden yararlan&#;rlar. Sa&#;l&#;k problemlerini gidermeye katk&#; sa&#;lamas&#; için meyveler hangi vitaminleri içerir bilinmesi gerekir. Bütün meyveler az ya da çok besin de&#;erine sahiptir.

Gelin hep birlikte hangi meyvenin içinde hangi vitamin oldu&#;unu ö&#;renelim.

• Elma: Bol miktarda C ve E vitamini içeren meyve ayn&#; zamanda folik asit, pektin ve flavonoid aç&#;s&#;ndan zengindir. Posa bak&#;m&#;ndan da zengin olan elma, ba&#;&#;rsak sisteminin düzenlenmesine katk&#; sa&#;lar.
• Kiraz: C vitamini aç&#;s&#;ndan zengin olan meyvede ayn&#; zamanda kalsiyum da bulunur. Çocuklar&#;n geli&#;mesine katk&#; sa&#;lad&#;&#;&#; gibi yeti&#;kinlerde de di&#; ve kemik sa&#;l&#;&#;&#;n&#;n korunmas&#;na yard&#;mc&#; olur.
• Dut: B vitamini ve C vitamini aç&#;s&#;ndan zengin olan meyvenin ödem at&#;c&#; ve idrar söktürücü etkisi bulunur.
• Armut: Fosfor, potasyum ve kalsiyum içeren meyve, kalp ve damar hastal&#;klar&#;na iyi gelir. Tansiyon dengesinin korunmas&#;na yard&#;mc&#; olan armut, posa bak&#;m&#;ndan da zengindir.
• Erik: A vitamini olan meyveler aras&#;nda belki de en çok sevileni eriktir. Bir de yan&#;nda tuz oldu mu lezzetine doyum olmaz. Kendinizi yorgun hissetti&#;iniz dönemlerde doktorunuza dan&#;&#;arak erik tüketimini artt&#;rabilirsiniz. Direnç artt&#;r&#;c&#; etkisi size iyi gelecektir.
• Vi&#;ne: Karaci&#;er üzerinde olumlu etkileri olan meyve, A vitamini ve potasyum aç&#;s&#;ndan zengindir.
• &#;eftali: Hazm&#; kolayla&#;t&#;ran meyve, C vitamini ve posa aç&#;s&#;ndan zengindir.
• Bö&#;ürtlen: Yabani meyveler aras&#;nda belki de en çok sevileni denebilir. Mor meyveler akla ilk gelen meyve A, C ve E vitamini aç&#;s&#;ndan zengindir.
• Portakal: Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sitemini güçlendiren, kalp ve atardamarlar&#; koruyan, kans&#;zl&#;&#;a iyi gelen meyve, içeri&#;indeki C vitamini ve flavonoid sayesinde antioksidan deposudur.
• Mandalina: C vitamini ve A vitamini aç&#;s&#;ndan zengin olan meyvede ayn&#; zamanda potasyum da bulunur. Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirerek hastal&#;klara kar&#;&#; kalkan olu&#;turur.
• Nar: Kansere kar&#;&#; koruyucu olan meyve çok güçlü bir antioksidand&#;r. Demir, C vitamini ve potasyum deposudur.
• Çilek: Kas ve eklem a&#;r&#;lar&#;na iyi gelen meyvede bol miktarda A, C, E vitaminleri ve folik asit vard&#;r.

Tropikal meyveler aras&#;nda A, C ve E vitaminli meyveler bol miktarda vard&#;r. Son dönemde popüler hale gelen meyvelerin içerikleri ise &#;u &#;ekilde:

• Ananas: A ve C vitamini aç&#;s&#;ndan zengin olan meyvede ayn&#; zamanda potasyum, fosfor ve demir bulunur. Cilt sa&#;l&#;&#;&#;na faydal&#;, ödem söktürücü ve zindeli&#;i artt&#;r&#;c&#; etkisi vard&#;r.
• Avokado: A,C ve E vitaminleri aç&#;s&#;ndan zengindir. Cilt sa&#;l&#;&#;&#;na katk&#; sa&#;lad&#;&#;&#; uzmanlar taraf&#;ndan çe&#;itli deneylerle kan&#;tlanm&#;&#;t&#;r. Meyve diyetiyle zay&#;flama konusunda da yard&#;mc&#; rol oynar.
• Hindistan Cevizi: Biz kuzeylilerin her zaman ilgisini çekmi&#;tir. Meyve diyeti yapanlar da s&#;kl&#;kla hindistan cevizi ya&#;&#;n&#; kullan&#;r. &#;çeri&#;inde A, E ve K vitamini bulunduran meyde ayn&#; zamanda sodyum, potasyum, kalsiyum ve demir aç&#;s&#;ndan zengindir.
• Mango: &#;çeri&#;inde bol miktarda C, E ve D vitamini bar&#;nd&#;r&#;r. D vitamini meyveler içinde çok miktarda bulunmaz. Bu sebeple mango di&#;er meyvelerden farkl&#; bir yerde durur. Egzotik meyveler içerisinde ülkemizde en çok kullan&#;lan meyvedir.

S&#;k Tüketilen Meyvelerin &#;eker Oranlar&#;

Meyvelerin içerisinde bulunan &#;eker, insan vücudu için oldukça faydal&#;d&#;r. Ancak meyve &#;ekeri de kontrolsüz kullan&#;ld&#;&#;&#;nda çe&#;itli sa&#;l&#;k problemlerine yol açabilir. Bu sebeple doktorunuza dan&#;&#;arak meyve tüketmenizde fayda var. Meyvelerdeki &#;eker oranlar&#; de&#;i&#;iklik gösterir.

• Gündelik hayat&#;m&#;zda s&#;kl&#;kla tüketti&#;imiz meyvelerden çile&#;in bir tanesinde bulunan &#;eker miktar&#; gramd&#;r.
• Bir dilim karpuzda ise gram &#;eker bulunur. Bu sebeple diyet yapanlar&#;n ve diyabet hastalar&#;n&#;n doktor kontrolünde tüketmesi önerilir.
• Bir adet greyfurtta ise gram &#;eker bulunur. O kadar ek&#;i bir meyvenin içeresinde bu kadar &#;eker olmas&#; size de oldukça &#;a&#;&#;rt&#;c&#; gelmiyor mu?
• Yaz k&#;&#; severek tüketti&#;imiz kavunun bir diliminde gram &#;eker bulunur.
• Yaz aylar&#;n&#;n ba&#; tac&#; &#;eftali ise göründü&#;ü kadar masum bir meyve de&#;ildir. &#;çerisinde tam olarak gram &#;eker bulunur.
• Faydalar&#;n&#; saymakla bitiremedi&#;imiz portakalda ise tam 8 gram &#;eker vard&#;r.
• Kay&#;s&#; ve erikte ise yakla&#;&#;k olarak gram &#;eker bulundu&#;u uzmanlar taraf&#;ndan tespit edilmi&#;tir.
• Diyetlerin vazgeçilmezi elmada gram &#;eker bulunur.
• Yaban mersininde ,
• Mandalina da ise tam 9 gram &#;eker vard&#;r.
• Ülkemize yabanc&#; meyveler olarak gelen daha sonradan Türkiye’de de yeti&#;tirilmeye ba&#;layan kivi ve muz, &#;eker oran&#; aç&#;s&#;ndan fazlaca zengindir. Kivi , muz ise gram &#;eker bar&#;nd&#;r&#;r.
• Tropikal meyve de&#;ince akla ilk gelen ananasta gram &#;eker bulunur.
• &#;ekersiz meyveler deyince akla ilk gelen avokado da gram &#;eker bulunur.
• Her halini severek tüketti&#;imiz Hindistan cevizinde ise 6 gram &#;eker vard&#;r.

Meyveler Kaç Kalori?

Ara ö&#;ünlerde s&#;kl&#;kla tüketilen meyveler her besinin oldu&#;u gibi belirli kalori miktarlar&#;na sahiptir. Kalori hesab&#; yaparak kilo kontrolü sa&#;layan için meyveler ve kalorileri oldukça önemlidir.

• S&#;kl&#;kla tüketilen elman&#;n kalori miktar&#; 44’tür.
• Birçok tatl&#;n&#;n içinde kullan&#;lan çilek ise 27 kaloridir.
• Diyet yapanlar&#;n ve &#;eker hastas&#; olanlar&#;n kontrollü olarak tüketmesi gereken muzun kalori miktar&#; 76’d&#;r.
• Yaz aylar&#;n&#;n vazgeçilmez meyvesi kiraz&#;n kalori miktar&#; ise 57 olarak hesaplanm&#;&#;t&#;r.
• Ka&#;&#;k ka&#;&#;k yiyerek zevkle tüketilen nar 70 kaloridir.
• Üzüm ve üzümsü meyveler bol miktarda &#;eker bar&#;nd&#;rd&#;&#;&#; için kilo kontrolünde uzman hekimlerden yard&#;m al&#;nmadan kullan&#;lmamal&#;d&#;r. Bir tane üzümün kalori miktar&#; ise 57’dir.
• C vitamini deposu olan kivi 56 kalori de&#;eriyle sofralardaki yerini al&#;r.
• K&#;&#; aylar&#;n&#;n sa&#;l&#;k deposu portakal 46,
• Mandalina ise  kaloridir.
• Ananas&#;n gram&#;nda ise 50 kalori oldu&#;u saptanm&#;&#;t&#;r.
• Son dönemlerde diyet yapanlar&#;n bolca tüketti&#;i avokadonun gram&#;nda kalori bulunur. Hindistan cevizinin gram&#;nda ise kalori vard&#;r.

Hangi Meyveler Zay&#;flat&#;r?

• Hemen belirtmeliyiz ki hiçbir meyve ba&#;l&#; ba&#;&#;na zay&#;flat&#;c&#; etkiye sahip de&#;ildir. Meyveler kilo kontrolünde yard&#;mc&#; rol oynar.
• Zay&#;flama sürecinde meyve tüketerek kan &#;ekerinizi kontrol alt&#;na alman&#;z kolayla&#;&#;r. Böylelikle ani tatl&#; krizleri engellenmi&#; olur.
• Meyve diyetiyle zay&#;flama ise her ne sonuç verirse versin vücudun bütün besinlere belirli miktarlarda ihtiyac&#; vard&#;r.
• Bu noktada meyvelerin yararlar&#; sayesinde vücudu zinde tutarak zay&#;flama sürecinize katk&#;da bulunabilirsiniz.
• Zay&#;flama sürecinizde mürdüm eri&#;i tüketerek açl&#;k hissinizi bast&#;rabilir, kab&#;zl&#;k probleminin önüne geçebilirsiniz.
• &#;çinde bulunan C vitamini sayesinde hücre yenilenmesini ve ya&#; yak&#;m&#;n&#; h&#;zland&#;ran çilek, zay&#;flama sürecine katk&#;da bulunacakt&#;r.
• S&#;caklar&#;n bast&#;rmas&#;yla ödem olu&#;umu ba&#;lar.
• Ye&#;il erik ise ödem söktürücü içeri&#;iyle zay&#;flaman&#;za yard&#;mc&#; olur.
• Ülkemize ithal olarak gelen mangonun düzenli kullan&#;mda zay&#;flat&#;c&#; etkisi uzmanlar taraf&#;ndan onaylanm&#;&#;t&#;r. Kay&#;s&#; ise lifli içeri&#;i sayesinde sindirim esnas&#;nda mide ve ba&#;&#;rsaklara bol miktarda enerji harcat&#;r.
• Böylelikle zay&#;flamaya dolayl&#; yoldan katk&#; sa&#;lar.
• Son dönemde kiraz sap&#;, diyet listelerine ödem söktürücü etkisi sebebiyle girmektedir.
• Ancak meyvenin kendisi de ya&#; yak&#;c&#; özelli&#;e sahiptir.

Detayl&#; bilgi için: Meyve Diyeti Nas&#;l Yap&#;l&#;r? Diyet Listesi, Zay&#;flatan &#;puçlar&#;

Meyveler Hangi Mevsimde Toplan&#;r?

Her meyvenin yeti&#;ti&#;i zaman dilimi farkl&#;l&#;k gösterir. Bu sebeple toplanma zamanlar&#; da farkl&#;d&#;r. Belli ba&#;l&#; tüketti&#;imiz meyvelerin ise toplanma zaman&#;n&#; ilkbahar, yaz, sonbahar ve k&#;&#; dönemi diye ay&#;rabiliriz:

• &#;lkbahar: &#;lkbahar aylar&#;ndan itibaren erik sofralar&#;m&#;zda yerini alamaya ba&#;lar. May&#;s ay&#;nda kiraz ve çilek de tezgahlarda yerini al&#;r.
• Yaz: Yaz dönemi meyve çe&#;itlili&#;i aç&#;s&#;ndan oldukça zengindir. Haziran ay&#;nda kiraz ve çilek toplanmaya devam eder. Bunlara ek olarak vi&#;ne ve kay&#;s&#; da toplanmaya ba&#;lar. Temmuz ay&#;nda armut, dut, &#;eftali ve incir tüm lezzetleriyle sofralar&#;n&#;zdaki yerini al&#;r. A&#;ustos ay&#; ise kavun ve karpuzun toplanma mevsimidir.
• Sonbahar: Sonbahar mevsiminin ba&#;&#; olan Eylül ay&#;nda ba&#; bozumlar&#; ba&#;lar ve birbirinden lezzetli üzümler tezgahlar&#; süsler. Ekim ay&#; ise seveni kadar sevmeyenin de oldu&#;u Trabzon hurmas&#;n&#;n toplanma mevsimidir. Ayn&#; ay içerisinde nar, mandalina ve ayva da toplanmaya ba&#;lar. Kas&#;m ay&#; ise hem sonbahar meyvelerinin hem de k&#;&#; meyvelerinin toplanabildi&#;i ay olarak haf&#;zalara kaz&#;nm&#;&#;t&#;r.
• K&#;&#;: K&#;&#; aylar&#;nda toplanan meyveler, C vitamini aç&#;s&#;ndan oldukça zengindir. Aral&#;k ve ocak aylar&#;nda lezzetlenen portakal&#;n toplanma mevsimi de yine ayn&#; aylard&#;r. Ekim ay&#;ndan itibaren toplanmaya ba&#;lanan mandalina ise &#;ubat ay&#;na kadar toplanabilir.

Meyveler Ne Zaman Yenmeli?

• Diyetlerin ba&#; tac&#; olan meyveler, günlük beslenme rutininde de yerini almal&#;d&#;r. Meyveler ve kalori de&#;erleri mutlaka kontrol edilerek beslenme düzenine sokulmal&#;d&#;r.
• Uzman diyetisyen ve doktorlara göre meyve tüketimi ki&#;iden ki&#;iye göre de&#;i&#;iklik göstermelidir. Kan de&#;erleri ölçümü ile tüketim miktar&#; belirlenir.
• Bu sebeple düzenli aral&#;klarla doktor kontrolünde meyve tüketiminin sa&#;lanmas&#; tavsiye edilir.
• Meyveler genel itibariyle ana ö&#;ünlerden iki saat önce yenmelidir.
• Ana ö&#;ünlerden hemen sonra tüketilen meyvelerin karaci&#;eri yordu&#;u tespit edilmi&#;tir.
• Her meyvenin içerisinde belirli miktarda asit bulunur.
• Asitli meyveler ise mide rahats&#;zl&#;&#;&#; geçirenler için s&#;n&#;rl&#; tüketilmelidir. Meyvelerin faydalar&#; ki&#;iden ki&#;iye de&#;i&#;iklik gösterir.
• Bir meyve sizin için faydal&#; iken ba&#;ka birinin sa&#;l&#;k problemlerinden kaynakl&#; olarak zararl&#; meyveler kategorisine girebilir.

Meyveler Nas&#;l Kurutulur?

• Meyvelerin mevsiminde yenmesi gerekti&#;inin öneminden bahsetmi&#;tik.
• Ancak meyveleri kurutarak k&#;&#; aylar&#;nda da sa&#;l&#;kl&#; bir &#;ekilde tüketmek mümkündür.
• Meyveler güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;nda ya da f&#;r&#;nda kurutulabilir.
• Meyvelerin taze olmas&#;na dikkat edilmesi gerekir.
• Kurutulacak meyveler sap ve çekirdek k&#;s&#;mlar&#;ndan ayr&#;lmal&#;d&#;r. saniye kadar limonlu suda bekletilmesi tavsiye edilir.
• Güne&#;te kurutma i&#;lemi s&#;ras&#;nda meyvenin direkt olarak güne&#; &#;&#;&#;&#;&#;na maruz kalmas&#; gerekir. Kurutulan yerin kuru bir zemine sahip olmas&#; gerekir.
• Meyvelerin tek tek dizilmesine dikkat edilmelidir.
• Kurutma i&#;lemi s&#;ras&#;na meyvelerin döndürülmesi gerekir.
• F&#;r&#;nda kurutma i&#;leminde ise s&#;cakl&#;k ayarlamas&#;n&#;n iyi yap&#;lmas&#; gerekir.
• Sürekli olarak kontrol edilmesinde fayda vard&#;r.

Tarif: Evde Kurutulmu&#; Meyve

Meyveler Buzdolab&#;nda Nas&#;l Saklan&#;r?

• Meyveler buzdolab&#;nda nas&#;l saklanmal&#; sorusu son dönemlerde oldukça fazla tart&#;&#;&#;lmaktad&#;r.
• Besin de&#;erleri kaybolmadan meyvelerin saklanmas&#; mümkündür.
• Bunun için yap&#;lmas&#; gereken öncelikle meyveleri buzlu&#;a m&#; yoksa sebze bölümüne mi koyaca&#;&#;n&#;za karar vermeniz gerekti&#;idir.
• Buzlu&#;a koymaya karar verdi&#;iniz meyvelerin tazeli&#;i oldukça önemlidir.
• Her zaman en taze meyveyi seçmeye özen göstermelisiniz.
• Çok iyi y&#;kamal&#; ve iyice kurutmal&#;s&#;n&#;z. Paketleme i&#;lemi s&#;ras&#;nda po&#;etin içindeki havay&#; içinize çekerek vakumlama i&#;lemi yapabilirsiniz.
• Buzdolab&#;n&#;n sebze bölümünde saklayaca&#;&#;n&#;z meyveleri y&#;kamamal&#;s&#;n&#;z.
• Bu ayn&#; zamanda meyveler neden küflenir sorusunun da cevab&#; niteli&#;indedir.
• Meyveleri ezilmemeleri için tek tek dizmeye özen göstermelisiniz.
• Po&#;et içerisinde meyveler terleme yapaca&#;&#;ndan daha çabuk bozulacakt&#;r. Bu sebeple po&#;etten ç&#;kararak saklamal&#;s&#;n&#;z.

Tarif: Buzlukta 1 Limon 2 Portakal

Bebeklere Meyveler Hangi Aylarda Verilmeli?

Ek g&#;daya geçi&#; döneminden itibaren bebeklerin ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sisteminin güçlendirilmesi için mevsim meyveleri önerilmektedir. Ancak baz&#; meyveler bebeklerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Bunun için hangi meyvenin hangi dönemde verilmesi gerekti&#;ini bilmeniz gerekir. Asit oran&#; yüksek olan meyveler, bebeklere belirli zamanlarda verilmelidir. Pi&#;ik ve gaz sorunu olu&#;mamas&#; için meyvelerin aylara göre da&#;&#;l&#;m&#;n&#; &#;öyle ifade edebiliriz.

• 6. ve 7. Ay: Kay&#;s&#;, avokado, elma, mango, &#;eftali, muz, armut, gün kurusu, mor erik püre halinde verilmelidir.
• 8. Ay: Üzüm, vi&#;ne, erik, karpuz, kavun, portakal, kiraz, mandalina püre ve ince pütürlü parçalar halinde verilebilir.
• 9. Ay: Trabzon hurmas&#; ve ayva püre halinde sunulabilir. Ayvan&#;n ha&#;lanmas&#; önerilir.
• Ay: K&#;z&#;lc&#;k püre ya da rende halinde verilebilir.
• Ay: &#;ncir, nar, ananas, çilek, kivi, bö&#;ürtlen, greyfurt, ahududu meyveleri hem püre hem de ufak parçalar halinde verilir. Bu meyveler yemeklere ve pürelere de eklenebilir.
• Ay: Dut çe&#;itleri önerilir.

Renkli ve Meyveli 10 Nefis Tarif

1) Meyvenin En Tatl&#; Hali: Meyveli Kolay Ya&#; Pasta

Aniden gelen misafirlere, ”tatl&#; yok mu?” diyen ev halk&#;na pratik bir çözüm sunan meyveli ya&#; pasta tarifi, tam size göre! Evdeki malzemelerle kolayca haz&#;rlayabilece&#;iniz pasta hem zamandan hem de lezzetten ödün vermeyenlere hitap eder nitelikte. Meyveli Kolay Ya&#; Pasta

2) Renkli Tanecikler E&#;li&#;inde Meyveli Kek

Kek pi&#;irmekle ilgili ince püf noktalar&#;n bulundu&#;u bu tarif hem kolay hem de oldukça lezzetlidir. Mevsim meyvelerinin muhte&#;em tad&#;yla kekin k&#;vam&#; birle&#;ince bu lezzete kim kar&#;&#; koyabilir ki? Meyveli Kek

3) Lezzet Bombas&#;: Meyveli Tartolet

Lezzeti kadar sunumuyla da dikkat çeken bu lezzet bombalar&#; her çe&#;it meyveden yap&#;labilir. Püf noktalar&#;n&#; ö&#;renebilece&#;iz bu tarifle misafirlerinizi büyülemeye haz&#;r m&#;s&#;n&#;z? Meyveli Tartolet

4) Can al&#;c&#; bir lezzet: &#;erbetli Meyveli Pasta

Meyvelerin muhte&#;em uyumuyla birle&#;en &#;erbet, damaklarda unutulmaz bir lezzet b&#;rakmakta. Haz&#;r ürünlerle de yapabilece&#;iniz tarif, oldukça pratik çözümler sunmaktad&#;r. &#;erbetli Meyveli Ya&#; Pasta

5) Lezzet Patlamas&#;: Meyveli tart

Çocuklara meyve yedirmek oldukça zordur. Meyveli tart&#;n gerek sunumu gerekse lezzeti sayesinde bu meyve &#;ölenini kimse kaç&#;rmak istemeyecektir. Evdeki meyvelerden yapabilece&#;iniz tarifte her &#;ey oldukça pratik. Meyveli Tart

6) Buna Kim Hay&#;r Diyebilir? Meyveli Pasta

Birçok lezzetin ayn&#; tarifte bulu&#;mas&#;yla olu&#;an bu pasta parmaklar&#;n&#;z&#; yedirtebilir. Yumu&#;ac&#;k pandispanyan&#;n meyvelerle uyumu ve üzerine eklenen kremayla bu lezzet &#;ölenine kimse hay&#;r diyemez. Meyveli Pasta

7) Masals&#; Bir Lezzet: Orman Meyveli Cheesecake

Görenleri kendine hayran b&#;rakan sunumu sayesinde bu lezzete kimse hay&#;r diyemez. Orman meyvelerinin k&#;rm&#;z&#;s&#;, Cheesecake’in muhte&#;em kremas&#;yla birle&#;ir ve dayan&#;lmaz lezzet ortaya ç&#;kar. Orman Meyveli Cheesecake

8) Diyetteyim Diyenlere: &#;ekersiz Kuru Meyveli Elmal&#; Kek

Öyle bir kek dü&#;ünün ki hem sa&#;l&#;kl&#; olsun hem de a&#;&#;r&#; lezzetli. Öyle bir &#;ey olmaz demeyin, oldu. Kur meyvelerin &#;ekerinden faydalan&#;larak olu&#;turulan bu tarife mutlaka göz atmal&#;s&#;n&#;z. &#;ekersiz Kuru Meyveli Elmal&#; Kek

9) Lezzetli Üçgenler: Meyveli Pizza

Pizzan&#;n meyvelisi mi olur demeyin. Hem de oldukça leziz! Hamurunda kullan&#;lan sürpriz malzemeler, ince püf noktalar&#; yiyenleri büyülüyor. Meyveli Pizza

10) Lezzet A&#;k&#;na: Orman Meyveli Kek Parçac&#;kl&#; Parfe

Muhte&#;em görümünün yan&#; s&#;ra kolay tarifiyle de cezbeden parfeyi mutlaka denemelisiniz. Haz&#;r pandispanya kullan&#;lan tarifte meyvelerin her görünümü hem de lezzeti &#;ahane! Meyveli Kek Parçac&#;kl&#; Parfe

Meyveli Tatl&#;lar kategorisini ziyaret edebilirsiniz.

&#;lk Kez Görece&#;iniz 15 Egzotik Meyve

C Vitamini En Yüksek 12 Süper Meyve

Sonbahar&#;n Bol Vitaminli En Faydal&#; 8 Meyvesi

K&#;&#; Meyveleri Nelerdir? Vitamin Deposu 10 Meyve

TÜRK YE TÜRKÇES NDE K ADI OLARAK MEYVE ADLARI (Names of The Fruits As The Person Names in Turkey Turkish) Erdo an BOZ• ÖZET Bu ara tırmada, ad verme gelene imizde yer eden meyve adı olarak ki i adları üzerinde durulmu tur. Bunun için öncelikle Türk Dilinin en eski temel birkaç eserindeki meyve adları tespit edilmi , ardından mevcut ad özlükleri taranmı tır. Elde edilen malzeme; kız, erkek adları ve köken alt ba lıklarına göre tasnif edilerek meyve adarının anlamları verilmi . Daha sonra da topluca bir de erlendirme yapılmı tır. Anahtarkelimeler: Adbilim, Türkiye Türkçesi, Ki i Adları, Meyve Adları ABSTRACT In this study, the person names in the form offruit names are handled. To perform it, initially, the fruit names in a few classical, ancient Works of Turkish language are determined, following this, the present dictionaries of the names are skimmed. n the conclusion, the acquired names are classified in terms of male-female names and their geneologic subtitles. Then, the meanings of fruit names are given and an overall evaluation is stated. Key Words: Onomastika, Turkey Turkish, Person Names, Fruit Names *** Giri Uzun tarihimiz boyunca girdi imiz medeniyet dairelerinin anlayı ına uygun olarak, kültürümüzde ad verme gelene i ve bu gelene e ba lı olarak verilen ki i adları, az çok de i iklik geçirmi tir. Bu konu üzerinde yapılmı bir çok ara tırmada; bu gelenek içinde bırakılan , hâlâ süren veya gündeme yeni giren uygulamalar hakkında oldukça geni bilgi birikimi vardır. Biz bu bildirimizde, ki i adı olarak meyve adları üzerinde duraca ız. Ara tırmamızın sınırlarını Türkiye Türkçesi olarak belirlemi olmakla beraber, tarihî ve ça da ivelerimize yer yer temas etmeyi uygun bulduk. Ara tırmamızda ilk i , ki i adları üzerine yazılmı bibliyografya (makale ve ad ‘isim’ sözlükleri listesi) olu turmak oldu. 23 adet ad (isim) sözlü ünü ö rencilerimizle birlikte taradık ve meyve adı olarak verilen erkek • Doç. Dr., AKÜ, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ([email protected]) 2 Sosyal Bilimler Dergisi ve kız adlarını belirledik. Bu arada tarihî ivelerimizin belli ba lı eserlerini gözden geçirerek meyve adlarını toparladık. Elde etti imiz bütün malzemeyi tasnif ederek tablolar halinde sunduk. Ki i adı olarak verilen meyve adlarını ara tırırken, kar ımıza sık sık meyve ile ilgili di er adlar da çıktı, biz bu malzemeyi de de erlendirmeyi uygun gördük. 1. Tarihî Türk ivelerinde Meyve Adlarına Kısa Bir Bakı Konumuz her ne kadar tarihî Türk ivelerinde meyve adları olmasa da, biz konumuza giri anlamında tarihî ivelerimizin belli ba lı birkaç eserini tarayarak meyve adlarını tespit etmek istedik. Bu ba lamda, önce dilimizin en eski devrinden ba layarak; Köktürk Yazıtları, Divanu Lugati’t-Türk (DLT), Kutadgu Bilig (KB), Atabetü’l- Hakayık (AH), Nehçü’l- Feradis (NF), Mukaddimetü”l- Edeb (ME) ve Muhakemetü’l- Lügateyn’i taradık. Köktürk Yazıtları ve Muhakemetü’l- Lügateyn’de meyve adlarına rastlayamadık. Di er eserlerde geçen meyve adlarını tarihî devirlerdeki muhtemel ki i adları olarak tablo halinde a a ıya alıyoruz. Ad Verme Gelene i çinde Meyve Adları Ad verme gelene imiz üzerine yapılmı ara tırmalarda1, meyve adlarının ki i adı olarak verilmesine mahsus bir maddeye rastlayamadık. Ancak bazı ara tırmalarda meyve adlarının ki i adı olarak konuldu una dair kırıntı bilgiler vardır. Türk erkek ve kız adlarının verili sistemini hazırlamı olan bilgin Laszlo Rasonyı, do umdan sonra görülmü ilk hayvan ve bitki (mes. Karga, kabak) adlarının çocuklara ad olarak verildi ini belirttikten sonra, bu maddeyle ilgili kadın adlarını sıralarken (Almakay ve Almaaça) adlarını verir.2 Aynı konuya, Abdülkadir nan da temas eder, ancak sıraladı ı örnek adlarda meyve adlarını zikretmez.3 Ki i adlarında renk üzerine bir ara tırma yayınlayan Kerim Yund, alma (elma) örne ini verir, ancak açıklaması renk üzerinedir.4 Bakabildi imiz birkaç ar iv ara tırmasından yalnızca birinde bir meyve “elma” adına rastlayabildik.5 Son olarak, Fahrettin Kırzıo lu’nun iki farklı yörede yapmı oldu u ki i adları ara tırmasında da meyve adı yoktur.6 Ara tırabildi imiz kaynaklar itibarıyla, ki i adı olarak meyve adlarının niçin konuldu una ili kin esaslı bir tespit bulunamamı tır. 1 Bu konuda geni bilgi için bkz. Uca, Alaattin; ‘Türk Toplumunda Ad Verme Gelene i’, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Ara tırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 13, Erzurum, , s, Gönüllü, Ali Rıza; ‘Türk Destanlarında Ad Verme Adeti’ Türk Yurdu, S. 20, Ankara, , s. , Oy, Aydın; ‘Dede Korkut Kitabında Kahramanların Ad Almaları’ Türk Dili, S. 99, Ankara, , s, nan, Abdülkadir; ‘Göçebe Türk Destanlarında Kahramanlar-Do umları, Ad Almaları ve Hüviyetleri’, Yücel, S. 66, Ankara, s. Ko ay, H. Zübeyr, M. akir Ülküta ır; ‘Türklerde Ad Verme ve Türk Adları’, Türk Folkloru Ara tırmaları, S. , Ankara, , s. , Ülküta ır, M. akir; ‘Türklerde Ad Verme le lgili Adet Ve nanmalar’, I. Uluslar Arası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara, , s. , Sakao lu, Saim; ‘Çocuklara Ad Konulmasında Görülen Yenilikler’, Türk Dili, S. , Ankara, , s, Orkun, H. Namık; ‘Eski Türklerde sim Verme’, S. , Varlık, , s, Fındıko lu, Z. Fahri; ‘ sim ve Soyadı Müessesesi’ Foklor ve Etno rafya Kılavuzu, stanbul, , s. , Fındıko lu, Z. Fahri; ‘Türk Folklorunun sim Meselesi’Türk Folklor Ara tırmaları, S. 2, Ankara, , s. 2 Rasonyı, Laszlo; ‘Türklükte Kadın Adları’, Türk Dili Ara tırmaları Yıllı ı (Belleten) , Ankara , s. 3 nan, Abdülkadir; ‘ slam’dan Sonra Türkçe Adlar’, Türk Dili, S. 82, , s. 4 Yund, Kerim; ‘Ki i Adlarında Renk’ Türk Folkloru, S. 22, Ankara, , s. Yund’un açıklaması öyledir “Rumeli, stanbul a zında, yazı dilimizde (elma) diye geçen, geni Türk dünyasında (alma) biçiminde söylenen kelime, bir kültür a acının ürünüdür. Bu meyve genel olarak altın sarısı ve kırmızı renktedir… Renginin allı ından dolayı sözü edilen ürüne alma deriz.” 5 Güzelbey, C. Cahit; ‘Gaziantep er’i Mahkeme Sicillerinde Türkçe Ki i Adları’, Türk Kültürü S. , Ankara, , s. , Güzelbey, bu yazısında kadar Türkçe ad sıralamı tır, bu listede meyve adı olarak (elma) geçmektedir. Kurt, Yılmaz; ‘Adana’da Yılında Kullanılan Türk Erkek ahıs Adları’, Türk Tarih Kurumu Belleten, S. , Ankara, , s. , Kurt, Yılmaz; ‘Kozan’da ahıs Adları’, Türk Tarih Kurumu Belleten, S. , Ankara, , s. 6 Kırzıo lu, Fahrettin; ‘Kuzeydo u Anadolu’da Kullanılan Türkçe Erkek Adları’, Türk Folklor Ara tırmaları, S. 5, Ankara, , s. , Kırzıo lu, Fahrettin; ‘Çemi gezek li Ke i ve Sincan’da Eski Türkçe Erkek Adları’ Türk Dili, S. , Ankara, , s. - - + - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - 2 ahududu K A. - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - 1 ajik K - - - - - - - + + - - - - - - - - - - - - - - 2 akçakiraz K T. - - - - - - - - - - - + - - - - - + - - - - - 2 akdiken E T - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - 1 alıç K T. - - - + + - - - - - - - - - + - - - - - - - - 3 alma K T. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 almıla K-E T. + - - - - + - - - - - - - + - - - - + - - + - 5 altınba E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 altıntop K T. - - - - - + - - + - - - - - + - - - - - - - + 4 aluçe K - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - 1 argun/argın E T. - - + - + - - - - - - - - + + - - - - - - - - 4 ayber K T. - - + - - - - - - - - + - - - - - + - - - - - 3 ayva K T. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 badem K T. - - - - - + - + - + - + - - - - - + - - - - - 5 bademca K F. - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - 1 baran E T. - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - 1 bardacık K T. - - - - - - - + - - - - - - - - - + - - - + - 3 berç E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 behir K - - - - - - - + + - - - - - - - - - - - - - - 2 berke/berge K-E T. - - - - + - - - - - - + + + + - + - + - - + + 9 borda E . - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 borla-burla K T. + - - - + + - - - - - - + - - - - - - - - - - 4 bostan E F. - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - 1 bö ürtlen K T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - + - 2 6 Sosyal Bilimler Dergisi böke E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 ça ılı K-E T - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - 1 ça la K-E T. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + 23 çakır K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - + - + - - 3 çavu E T. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + 1 çekin E T. + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 çetme K T. - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - + - 2 çi e K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 çilek K T. - + - - - - - - - - - - - - + - - - - - - + - 3 çilen K-E T. - - - - + - - - - - - - - + + - - + - - - - - 4 çitlembik K T. - - - - + - - - - - - - - + + - - - - - - - - 3 edris E A. - - - - - - - - - + - + - - - - - - - - - - - 2 emil E Al. - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 engür E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 erik K-E T. + - - - - - - + + - - - - - + - - - - - - + + 6 ezgil K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 ezgü K-E T. - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - 1 fayiha K. A. - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - 1 fındık K A. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - + 2 fakihe K A. + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + + - 3 gilyas K - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - 1 gö em K T. - - - - - - - + - + - - - - - - - - - - - + + 4 gö üm E T. - - - - - - - - - - - - - + + - - - - - - - - 2 gömeç E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 gökçe E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 gövem E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 güdek E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 gülnar K T. - - - - + - - - - - - - - + - + - - - - - - - 3 güve K T. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + 1 güvem E T. - - - - + - - + + - - - - + + - - - - - - + + 7 güvemli E T. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 ılgıncar K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 idris E A. + + + + + - + + + - - + - - - + + + + + + + - 16 i de K T. - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - 1 karadut K-E T. - - - - - - - - + - - - - - + - - - - - - - - 2 karamuk E T. - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - 1 karatiken E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 kızılcık K T. - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - 1 kızılelma K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 kiraz K Y. + + + + + + - + + + - + - - - - - - + - + + + 14 kora E T. - - - - - - - - + - - - - - + - - - - - - - - 2 kozak-kozalak E T. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + 1 kunt E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 levziyye K A. - - - - - - - - - + - + - - - - - + - - - - - 2 limon K A. + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 mançer E + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 mamuk K + - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 melike K A. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 mü küle K A. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - 1 nar K F. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 nardan K F. + - - - - - - - - - - + - - - - - + - - - - - 3 nardane/ K F. + - - - + - - - - - - + - - - - - + - - - - - 4 nardene 8 Sosyal Bilimler Dergisi narınç K F. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 nevbare K F. - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - 1 nevber-nevbar K F. - - - - - - - - + - - + - - - - + - - - + - 4 nüfaze K F. - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - 1 örük E T. - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - 1 pelit K-E A. + - - + + - - - + - - - + + + - - + - - - + + 10 payam-peyam K F. - - - - - - - + - - - - - - - - - + - - - - - 2 pıtrak K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 portakal K P. - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 pozan K - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - - 1 revzan K F. - - - - - - - + + - - - - - - - - - - - - - - 2 sabbar K A. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 salkım K T. + - - + - - - - - + - + - - - - - - + - - + + 7 semerat K A. - - - - - - - - - + - + - - - - - + - - - - - 3 samir K-E A. - - - - - - + - + - - - - - - - - + - - - - - 3 samire semra K A. - - - - - - + - - - - - - - - + - - - - - - - 2 semure K A. - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - - - - 1 sümeyra K A. - + - - - - - + - + - + - - - - + + - - + + + 9 sümeyre sıdal E T. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - + 1 sidre K-E A. - - - - - - - - - + - - - - - - - + - - - - - 2 emin K - - - - - - - + + - - - - - - - - - - - - - - 2 ekerpare K A.F. - - - - - - - - - + - - - - + - - - - - - - - 2 üvez K - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 übülle K A. - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - - - - 1 üzüm K T. + - - - - - - + - - - + + - - - - + + - - + 7 vi ne K Sl. - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - + - 2 yapıncak K T. + - - - - - - + + - - + - + + - - + - - - - + 8 yerdutu K T. - - - - - - - - - - - - + - - - - - - - - - - 1 Yeni dünya K T. - - - - - - - - - - - - - - - - - - + - - + - 3 8 Sosyal Bilimler Dergisi 3. Ki i Adları Sözlüklerinde Tespit Edilen Meyve Adları Gerek kütüphanelerden ve gerekse piyasadan elde etti imiz toplam 23 adet ad sözlü ünü ö rencilerim ile birlikte taradık. Elde edilen malzeme; anlam, cinsiyet ve kökenlerine göre fi lere kaydedildi. Daha sonra bütün fi ler harmanlanarak alfabetik sıraya kondu ve a a ıda verece imiz tablolar hazırlandı. Bu arada meyve adları ile ilgili di er adlar da listemize dahil edildi. 4. Ad Sözlüklerinde Tespit Edilen Meyve Adlarının Anlamları: Abaka: Filipinlerde yeti en ve “Manila Borda: ri taneli bir üzüm türü. Keneviri” denilen elyaf elde edilen Borla/burla: Üzüm bir muz türünün adı. Bostan: Kavun, karpuz. Ahududu: A aç çile i bö ürtlene benzer, kırmızı renkli duta benzer Bö ürtlen: Bahçe çitlerinde, yol bir bitki. kıyılarında kendili inden yeti en dikenli çalı ve mayho meyvesi. Ajik: Badem. Böke: Büyümemi kavun. Akçakiraz: Bir kiraz türü. Ça ılı: Ça la. Akdiken: Alıç. Ça la: Badem, kayısı ve erik gibi Alıç: Gülgillerden yabani bir bitki ve çekirdekli yemi lerin yenilebilen onun yemi i. ham ekli. Alma: Elma. Çakır:Yeni olgunla maya ba lamı Almıla: Kırmızı elma meyve. Altınba : Kırka aç kavunlarının en Çavu : Bir üzüm çe idi. de erli türlerinden biri. Çekin: Me e a açlarında olan bir çe it Altıntop: Turunçgillerden bir a aç ve meyve. bu a acın meyvesi, greyfurt. Çetme: Olmamı karpuz. Aluçe: Alıç, ye il erik. Çi e: Ceviz veya badem içi. Argın/argun: Geç olan bir kı armudu Çilek: Pembe kırmızı renkte bir meyve cinsi. Çilen: Bir da yemi i Ayber: Ay meyvesi. Çitlembik: Bir tür sakız a acının Ayva: Ayva mercimekten az büyük ve burukça Badem: Badem. fıstık tadında meyvesi. Bademca: Küçük badem. Edris: Bkz. dris. Baran: Üzüm, meyve a açları ve Emil:Fındık, fıstık gibi kokulu bitkileri dizisi. yemi lerin içi. Bardacık: Bahçe çitlerinde, yol Engür: Üzüm. kıyılarında kendili inden yeti en Erik: Mayho , tatlı, sulu meyve dikenli çalı ve mayho meyvesi. Ezgil: Yeni dünya, Malta eri i. Berç: Macar üzümü. Ezgü: Mu mula. Behir: Badem, ça la. Fakihe: Yemi , meyve. Berke/berge: Kayısı, zerdali Erdo an BOZ 9 Fayiha: Güzel kokulu çiçek veya Limon: Turunçgillerden bir meyve ve meyve kokusu. bu meyvenin a acı. Fındık: Fındık. Melike: Kırmızı renkli, güzel kokulu bir Gilyas: Kiraz. tür üzüm. Gö em: Bir çe it yaban eri i. Mamuk: Yaban eri i, bir tür kara üzüm. Gö üm: Bir çe it yaban eri i. Mançer: A ısız, yabanıl kiraz a acı ve meyvesi. Gökçe: Bir çe it armut. Mü küle: Ba bozumuna yakın bir Gömeç: Bir tür erik. zamanda yeti en kalınca kabuklu, Gövem: Bir tür erik. iri ve uzun taneli bir üzüm çe idi. Güdek:Pelit a acının meyvesi. Nar: Suyu tatlı veya mayho , küçük Gülnar: Gül ve nar, gül ve nar gibi çekirdekli ve kırmızı taneli bir güzel. meyve. Güve: Yaban eri i. Nardan: Nar taneleri. Güvem: Bir tür yaban eri i. nardane/nardene: Nar tanesi. Güvemli: Erikli Narınç: Pembe, yuvarlak taneli bir üzüm türü. Hanibar: Nar tanesi Nevbare: Turfanda yemi . Hejir : ncir. Nevber/nevbar:Turfanda meyve. Hurma: Hurma. Nüfaze: A aç veya ba ka bir eyin Ilgıncar: Yaban kirazı. silkelenmesi ile dü en meyve. dris: Meyvesi ho kokulu bir kiraz Örük: Erik. türü. Payam-peyam :Badem. de: Çiçe i güzel ve keskin kokulu, zeytine benzeyen a aç ve bu a acın Pelit: Me e a acının meyvesi. tadı mayho meyvesi. Pıtrak: Gövdesi dikenli, üst yüzü ye il, Karadut: Siyah renkte dut meyvesi. alt yüzü beyaz renkli, sapsız ve parçalı yapraklı olan otsu bir Karamuk: Bö ürtlen. bitkinin meyvesi. Karatiken:Bö ürtlen. Portakal: Turunçgillerden bir çe it Kızılcık :Ek i meyveli, kızıl renkli meyve. a aç. Pozan: Üzüm ba ı. Kızılelma: Kızıl renkli elma. Revzan: Üzüm ba ı. Kiraz: Etil, sulu, tek çekirdekli kırmızı Sabbar: Frenk meyvesi. renkli meyve. Salkım: Üzüm gibi ço u sap üzerinde Kora: Olgunla mamı üzüm, koruk. bir arada bulunan yemi . Kozak-kozalak: Ham meyve. Semerat: Yemi ler, meyveler. Kunt: Beyaz, sık taneli bir tür üzüm. Samir-samire: Meyve veren, meyveli. Levziyye: Badem, erik, kayısı, vi ne, Semra: Yemi li, meyveli a aç. kiraz vb. meyvelerin içinde anıldıkları grup. Semure: Meyve veren. 10 Sosyal Bilimler Dergisi Sıdal: Olgunla an meyve. Üzüm: Asmanın taze ya da kuru olarak Sidre: Arabistan kirazı. yenilen ve salkım durumunda bulunan meyvesi. sümeyre/sümeyra: Meyve ça lası. Vi ne: Kırmızı renkte ek imtırak ekerpare: Bir kayısı türü. meyve. emin: Ahududu. Yapıncak: Seyrek taneli, kırmızı bir tür Übülle: Bir miktar hurma. üzüm. Üvez: Gülgillerden yalın veya birle ik Yeni dünya: Malta eri i. yapraklı, ço unlukla beyaz çiçekli, Yerdudu: Bö ürtlen. üzümsü meyveli bir a acın meyvesi. Türk Dil Kurumu nternet Sitesinde Yeni Açılan Ki i Adları Sözlü ü Sayfası Bu sayfada açılan anlama göre ad mönüsüne ‘meyve’ yazılıp tıklandı ında a a ıda anlamları verilen meyve adları çıkmaktadır7: Alaca : A açta ilk olgunla an meyve. (E.) Baran : Meyve, a açlar ve bitkilerin irisi. (E.) Bö ürtlen : Bahçe çitlerinde, yol kıyılarında kendili inden yeti en dikenli bir çalı ve bunun tadı mayho meyvesi. (K.) Çekin : Me e a açlarında olan iri bir çe it meyve. (E.) Çıtanak : Bir dalda birkaç meyvenin bulunması. (E.) Çilek : Gülgillerden, sapları sürüngen, pembe kırmızı renkte meyvesi olan bir bitki. (K.) Çin : Üzerinde çok meyve bulunan dal.(E.) Çitlembik : Mercimekten biraz büyük, buruk lezzette meyvesi olan bir a aç. (K.) Fâkihe : Yemi , meyve. (K.) dris : Meyvesi ho kokulu, kerestesi güzel bir kiraz türü. (E.) Karamuk : Da larda kendi kendine biten ve ilkbaharda çiçek açan, saçma büyüklü ünde, üzüm biçiminde meyveleri olan dikenli bir bitki, çalı. (E.) Kiraz : Gülgillerden bir meyve a acı ve bu a acın etli, sulu, tek çekirdekli, kırmızı renkli meyvesi. (K.) 7 seafoodplus.info Erdo an BOZ 11 Kozak : Ham meyve. (E.) Limon : Turunçgillerden bir a aç ve bu a acın meyvesi. (K.) Mançer : A ısız, yabanıl kiraz a an ve meyvesi. (E.) Nevber : Turfanda meyve veya sebze. (K.) Pelit : Çınar, me e vb. a açların meyvesi. (K.) Samir : Meyve veren, meyveli. (E.) Samire : Meyve veren, meyveli. (K.) Sümeyre : Meyve ça lası. (K.) SONUÇ Tarihî ivelerimizin belli ba lı birkaç eserini tarayarak elde etti imiz meyve adlarından (53) hangilerinin o devirler için ki i adı olarak kullanıldı ı hakkında bilgi sahibi de iliz. Ancak ara tırmalarımızda ‘alma’ adının tarihî devirlerden günümüze de in ki i adı olarak kullanıldı ına ahit oluyoruz. Bu anlamda vermi oldu umuz meyve adları listesi, tarihî verilmesi muhtemel ki i adları hakkında bir fikir verebilecektir. Ad verme gelene imiz üzerine yapılan ara tırmalarda, meyve adlarının ki i adı olarak verilmesi üzerine ayrı bir ba lık yoktur. Buralarda yer yer geçen meyve adları ise, farklı ba lıklar altında i lenmi tir. Taradı ımız toplam 23 adet ad sözlü ünde farklı meyve adı tespit edilmi tir. Bu meyve adlarının taradı ımız ad sözlüklerindeki bulunma sıklıklarına gelince; ça la (23), idris (16), kiraz (14), pelit (10), sümeyra/sümeyra (9), berke/berge (9) ve yapıncak (8) eklindedir. Ki i adı olarak kullanılan toplam meyve adının köken istatisti i ise öyledir: Türkçe (58), Arapça (22), Farsça (13), talyanca (1), Yunanca (1), Altayca (1), Portekizce (1), Slovence (1) ve kökeni tespit edilemeyen (10)’dur. Cinsiyet istatisti ine gelince kız (68), erkek (29) ve erkek-kız ortak kullanılan ad sayısı (11)’dir. Bu verilerden, meyve adı olarak daha çok Türkçe kökenli kelimelerin tercih edildi i ve meyve adı olarak daha çok kız adlarının verildi i sonucunu çıkartabiliriz. Meyve adlarının ki i adı olarak verilmesinin sebeplerine gelince, en önemli etken; meyvelerdeki çe itli özelliklerin ‘renk, koku, tat, ekil seafoodplus.info’ bir güzellik unsuru olarak kabul edilip çocuklarda bu güzelliklerin görülmek istenmesidir. Halk ve Divan iiri üzerine yapılacak küçük çaplı bir ara tırmada ço u kere sevgilinin çekici uzuvlarının meyvelere te bih edildi ini veya istiare yollu kullanıldı ını görebiliriz. Karacao lan’ın iirleri üzerine yapılan bir ara tırmada “alıç, alma/elma, ayva, badem, fındık, fıstık, 12 Sosyal Bilimler Dergisi hurma, kiraz, nar, portakal, eftali, turunç, üzüm ve zerdali” gibi meyve adları bu i levde kullanılmı tır.8 Bunun yanında, bir çok adda oldu u gibi, zamanla bazı meyve adlarının anlamından çok, kelimeleri olu turan seslerin kula a ho gelmesi ve yine belli adların belirli zamanlarda moda olarak kullanılmasını bu adların verilmesindeki önemli birkaç etken arasında sayabiliriz. KISALTMALAR VE KAYNAKLAR A. : Arapça. Al. : Altayca. E : Erkek. F. : Farsça. . : talyanca. K : Kız. P. : Portekizce. Sl. : Slovence. T. : Türkçe. Y. : Yunanca (AA) Aysan, Adviye, Selma Tuncay; Türkiye’de Kadın ve Erkek Adları Sözlü ü, Doruk Yayınları, Ankara, (AE) Andaç, Emre; En Güzel Çocuk simleri, Alperen Yayınları, Ankara, (AH) Arat, R. Rahmeti; Atabetü’l- Hakayık, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, (AM) Aydın, Münire; Çocuk simleri Ansiklopedisi, Seda Yayınları, stanbul, (AT) Altınta , Günel; E Anlamlarıyla Ansiklopedik Çocuk Adları Sözlü ü, Seçme Yayıncılık, stanbul, (BL) Bayrak, Lale, M. Faruk Bayrak; Ça da Çocuk Adları Sözlü ü, Alfa yayınları, stanbul, (EA) Erol, Aydil; arkılarla, iirlerle, Türkülerle ve Tarihi Örneklerle Adlarımız. Türk Kültürünü Ara tırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, (E A) E ilmez, Ahmet; A’dan Z’ye Çocuk simleri, Asya Yayın Da ıtım, stanbul, (EK) Ermi , F. Kemal; Feyza Ermi , A’dan Z’ye Ansiklopedik Çocuk Adları Sözlü ü, Gün Yayıncılık, stanbul, (Tarih yok). 8 Boyraz, erif; ‘Karacao lan’da Hayvan ve Bitki Adları’, Türklük Bilimi Ara tırmaları, S. 2, Sivas, , s Erdo an BOZ 13 (EO) Ermi , Orhan, Sema Ermi ; Çocuk Adları Sözlü ü, Gün Yayıncılık, stanbul, (GÖ) Gencer, Ömer; Çocu umun smi Ne Olsun, Ay Yayınevi, stanbul, (KD) Arat, R. Rahmeti; Kutadgu Bilig III ndeks, Türk Kültürünü Ara tırma Enstitüsü Yayınları, stanbul, (KH) Kaya, Hüsamettin; Çocuk simleri Ansiklopedisi, Gonca Yayınevi, stanbul, (ME) Yüce, Nuri; Mukaddimetü’l- Edeb, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, (ML) Özönder, F. Sema Barutçu; Muhakemetü’l- Lügateyn, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, (NF) Ata, Aysu; Nehcü’l- Feradis III Dizin-Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, (OF) Okumu , Fatih; Çocuk simleri Ansiklopedisi, Tima Yayınları, stanbul. (OG) Okay, Gökdal; Adlar Sözlü ü, Saypa Yayınevi, Ankara, (PA) Püsküllüo lu, Ali, Çocuk Adları Sözlü ü, Özgür Yayınları, stanbul, (PAH) Par, Arif Hikmet; A’dan Z’ye Türk Adları Sözlü ü, Serhat Yayınları, stanbul, (PG) Pamuk, Gökçen; En Güzel Anlamlı Çocuk simleri, Pamuk Yayıncılık, stanbul, (RA) Rüzgar, U ur; En Güzel Çocuk simleri, Rüzgar Yayınları, stanbul, (SV) Sa lam, Vedat; Çocuk simleri Ansiklopedisi, Kahraman Yayınları, stanbul, (TM) Türkmeno lu, Mustafa, Osman Türkmeno lu; Türkmen Kitabevi, stanbul, (TT) Temur, Tuba; En Güzel Çocuk simleri, Gül Yayıncılık, stanbul, (U ) Uysal, eyma; Çocuk simleri ve Oyunları, Uysal Kitabevi, Konya (tarih yok). (YA) Yalçın, Ayhan; Dünden Bugüne Adlarımız, Soyadlarımız, Geçit Kitabevi, Ankara, (YÖ) Ya cı, Öner; En Güzel Çocuk Adları Sözlü ü, Deniz Kitaplar Yayınevi, stanbul, (tarih yok).