İnsan Boyunda ki 500 yıllık Paralar Bitcoinle Benzeştirildi “Rai Taşları”
Dünyada çok az para sistemi, küçük Batı Mikronezya adası Yap’ta kullanılan rai taş halkalarından daha benzersiz ve ilgi çekicidir. Kireçtaşı levhalardan oyulmuş halka taş dairelerin çapı 4 metreye (12 fit) kadar çıkabiliyor, bir Oreo’dan bir el arabasına veya bir minibüse kadar değişen boyutlarda yapılmışlardır.
Taşlar, metal veya benzeri yapı malzemesinin bulunmadığından Yap adasında aslında işlenmiyor, yaklaşık 640 kilometre (~400 mil) uzaklıktaki Anagumang adasından geliyor. Başlangıç hikayesinin bir versiyonuna göre , para birimi Yap’tan bir grup kaşif 500 yıl önce Anagumang’a seyahat ettiğinde ortaya çıktı. Adadaki kireçtaşı zenginliğine hayran kalan Yap halkının Anagumang halkına mal ve hizmet karşılığında kireçtaşı madenciliği yapmasına ve oymasına izin verildi. Oyulmuş kayalar daha sonra okyanusa karşı Yap’a geri döndü; bu, bazılarının bir filden daha ağır olduğu düşünüldüğünde kesinlikle küçük bir başarı değil.
Rai taşlarını elde etmenin bu yorucu süreci, onları bir değer duygusuyla zenginleştirdi. Dev bir madeni para gibi, rai taşları evlilik, miras, bir anlaşmazlığın çözümü veya siyasi bir anlaşma gibi kültürel açıdan önemli törenlerde bir değer sembolü olarak kullanıldı. Adanın günlük yaşamında genellikle nakit para kullanılmasına rağmen, rai taşları bugün hala tören alışverişi için kullanılmaktadır.
Bununla birlikte, rai taşlarının boyutu ve ağırlığı göz önüne alındığında, bir cüzdanda taşınmazlar ve tipik olarak, kamu binaları veya ortak yollar gibi önemli alanların dışında hareketsizdirler. Halka açık bir sözlü gelenekte kayıtlı olanın kime ait olduğunun bilgisi, herkesin görmesi için halka açık bir törenle gerçekleştirilen taş transferleri yapılıyor.
2019 yılında Oregon Üniversitesi’nden arkeologlar ve ekonomistler bu para sistemini incelediler ve Bitcoin gibi kripto para birimleriyle bazı çarpıcı benzerlikler taşıdığını savundular.
Bitcoin, işlemleri işlemek için banka gibi merkezi bir otorite gerektirmeyen merkezi olmayan bir dijital para birimidir. İşlemleri takip etmek için, borsalar, sürekli güncellenen paylaşılan bir elektronik tabloya benzeyen, blok zinciri olarak bilinen bir kamu işlem defterine kodlanır. İşlemler sistemdeki herkes tarafından toplu olarak doğrulanır ve tüm işlem geçmişleri herkesin görebileceği şekildedir. Para birimine ortak bilgi ve ortak inanç rai stone’un kalbinde yer aldığından, bu araştırma ekibi, 21. yüzyılın kripto para birimi kavramına belirgin bir şekilde benzediğini savundu.
“Rai taşlarında olduğu gibi, bitcoinlerin değeri ve mülkiyeti hakkındaki bilgiler toplu olarak yönetilir; üçüncü taraf finans kurumlarını içeren daha tanıdık, merkezi sistemlere karşıt olarak dağıtılmış mali sistem var,”Stephen McKeon, proje üzerinde çalıştı Oregon Üniversitesi’nin Maliye Bölümü’nde doçent, bir de söz konusu açıklamada
“Tarih sık sık tekerrür eder ve bu da bir örnektir. Yapese modelinin, çok benzer bir şey yapmanın dijital bir yolunun itici gücü olduğu sonucuna varmak mantıklı,” diyor.
Araştırmaya öncülük eden bir arkeolog olan Scott Fitzpatrick, “Ya bu, ya da zamansal ve coğrafi olarak farklı iki kültürün dikkate değer ölçüde benzer bir sistem geliştirdiği bir kültürel yakınsak evrim vakası ki bu oldukça ilgi çekici olurdu” dedi.
Temel olarak, rai taşları, para birimi fikrinin gerçekte ne kadar ince ve karmaşık olduğunu vurgular. Para birimi, mal ve hizmetler için bir değişim aracı olarak kullanılan herhangi bir şey olarak tanımlanabilir. 21. yüzyılda uluslar, gerçek bir değeri olmayan itibari para birimini kullanıyor – yemek yiyemez veya banknot giyemezsiniz – ve bu , altın gibi herhangi bir değerli emtianın fiyatına bağlı değildir . Sadece değerli çünkü bir hükümet tarafından destekleniyor ve hepimiz bunun değeri temsil ettiği konusunda hemfikir olduk. Gerçekte, hepsi sadece soyuttur.
Tıpkı Mikronezya ormanındaki dev bir taş, hücre arkadaşları arasında bir paket sigara gibi ya da bir çanta eski boncuk gibi , para birimimiz sadece hepimiz kabul ettiğimiz için değerlidir.
