Milletvekili Emekliliği Nasıl Oluyor
Milletvekilleri kaç yaşında emekli olur? Milletvekili emeklilik şartları!
Emeklilikte yaşa takılanlar arasında, TBMM’nin en genç Milletvekili AK Partili Rümeysa Kadak da yer aldı. Meclis Başkanlığı da Kadak'ın 65 yaşında emekli olacağı cevabını verdi. Bu cevabı takipçileriyle paylaşan genç vekil, “Size kötü bir haberim var; iki yıl sonra emekli olamıyorum” dedi.
EYT tartışması 2 yıl milletvekilliği yaptıktan sonra emekliliği hak edenlerin durumunu da gündeme getirdi. Binlerce kişi AK Partili Rümeysa Kadak'ın anne-babasıyla milletvekili rozeti takılırken çekilmiş fotoğrafının altına, “Adı: Rumeysa Kadak, Yaşı: Kendisi Türkiye'nin en genç milletvekili. 24 Haziran tarihinde sadece 24 yaşında emekliliğe hak kazanacak. Ama o hiçbir zaman ‘bu millete kambur' olmayacak. Reis öyle diyor”diye yazdı.
Kadak ise bu eleştirileri yanıtladı ve “Adım: Rumeysa Kadak Yaşım: 65 yaşında emekli olacağım. 2 yıl sonra emekli olamıyorum. Biliyorum, 24 yaşında emekli olmamamı dileyenleriniz vardı. Fakat 65'i beklemem gerek.” dedi. AK Partili vekil, Milletvekili Hizmetleri Başkanı Ahmet Yurtman'ın kendisine gönderdiği emekliliğiyle ilgili şu bilgi notunu da paylaştı:
PRİM VE YAŞ ŞARTI TAMAMLANIRSA
Bilgi notunda “ sayılı kanunun Maddesine göre en az 2 yıl milletvekilliğinde bulunup bu süre içerisinde Başbakanlık Müsteşarına endeksli prim ödenmesi şartının yanında, kanunun Maddesinde belirtilen prim ödeme ve yaş şartının tamamlanması halinde milletvekili statüsünde emekli olunabilmektedir. Yapılan incelemede doğum tarihiniz itibariyle 65 yaşını dolduracağınız tarihinden seçimlerin normal süresinde yapılacağı dikkate alınarak hak edeceğiniz fiili hizmet zammı süresi düşüldükten sonra tarihinde emekli aylığı bağlanabileceği anlaşılmıştır” denildi.
MİLLETVEKİLİ NASIL EMEKLİ OLUR?
Milletvekillerinin emekliliğinde de devlet memurları veya diğer çalışanların emeklilik şartları geçerli. Ancak bazı meslek gruplarındaki yıpranma hakkı milletvekillerine de tanınmış durumda. Yani 25 yıllık zorunlu çalışma süresinden 4 yıl düşülüyor. Bir kişinin milletvekili emekli maaşına hak kazanması için öncelikle 25 yılı doldurması ve en az iki yıl TBMM üyesi olması zorunlu. 2 bin lira emekli maaşı alırken, TBMM üyesi seçildikten 2 yıl sonra maaşı bugünkü rakamlarla ortalama 7 bin liraya yükseliyor. TBMM üyeliği sona erdiğinde emekliliği hak etmeyenler, şartlarını (prim gün sayısı ve yaş) tamamladıktan sonra milletvekili emekli maaşına hak kazanıyor.
MİLLETVEKİLİ EMEKLİ OLMA ŞARTLARI
- Emeklilik Yaş Gruplarının tamamlanması: Bu kurallar, sayılı seafoodplus.info Sandığı Kanunu Madde 39, Geçici Madde ; sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 28 hükümlerinde bulunmaktadır.
Milletvekilleri de diğer memurlar gibi yılı Ekim ayından önce Milletvekili seçilmiş iseler sayılı seafoodplus.info Sandığı Kanununa; yılı Ekim ayından önce memurluk, SSK., Bağ-Kur hizmeti olmayıp, ilk defa Milletvekili olarak seçilip göreve başlamışlarsa sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendine tabi olmaktadırlar.
Nasıl ki, milletvekili olmayan devlet memurları emekli olabilmeleri için Hizmet + Yaş = Emeklilik koşuluna tabi iseler,
Milletvekili olan kişiler de aynı şekilde Hizmet + Yaş = Emeklilik koşuluna tabi olmaktadırlar.
Hizmet ve emeklilik yaş grubunu tamamlamayan milletvekiline emekli aylığı bağlanması mümkün değildir. Ne zaman, hizmetini ve emeklilik yaş grubunu tamamlarlarsa o zaman emekli aylığı bağlanabiliyor.
Memurların emeklilik hizmet ve emeklilik yaş grupları nasıldır?
Memurların emeklilik hizmet ve emeklilik yaş grupları nasılsa, aynı durumdaki bir Milletvekili de aynı şekilde hizmet ve emeklilik yaş gruplarına dahil olmaktadırlar.
- Bir memurun 8 Eylül 'dan önce hizmeti var ise kadın 20, erkek 25 hizmet yılını ve sayılı seafoodplus.info Sandığı Kanunu Geçici Madde hükmünde belirlenmiş olan emeklilik yaş gruplarını tabi olmaktadırlar. Aynı kural Milletvekili seçilenin 8 Eylül tarihinden önce hizmeti var ise kadın milletvekili 20, erkek milletvekilinin 25 hizmet yılını ve emeklilik yaş gruplarından hangi yaş grubuna dahil iseler o yaş grubuna tabi olmaktadırlar.
- Bir memur çalışmaya 8 Eylül tarihinden sonra ilk defa başlamışsa; sayılı seafoodplus.info Sandığı Kanunu Madde 39 hükmüne göre kadın ve erkek memurun 25 yıl hizmetini ve kadın 58, erkek 60 yaş şartını doldurması gerekmektedir. Aynı kural Milletvekili seçilenler içinde geçerli olmaktadır.
- Bir memur çalışmaya yılı Ekim ayından sonra ilk defa başlamışsa bu defa sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 28 hükmündeki kurallara tabi olacaklardır. Bu maddeye göre kadın memurun 58, erkek memurun 60 yaş şartı ve kadın ve erkek memurun bin gün prim şartını doldurduklarında emekli aylığı bağlanabiliyor. 01/01/ tarihine kadar kademeli yaş gruplarına tabi olmaktadırlar. 01/01/ tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65 yaşını doldurmaları gerekiyor. Aynı kural Milletvekili seçilenler için de geçerli olmaktadır.
Özetle bir milletvekilinin sadece seçildiği için ve Milletvekilliğinde 2 yıl, 3 yıl, 1 dönem 2 dönem vb. gibi sürede görev yapması, bu görevlerinin sona ermesi veya görev yaparken hemen emekli aylığı alması gibi bir durum söz konusu değildir. Milletvekili emekli aylığı bağlanabilmesi için sosyal güvenlik kanunlarında yerini bulan şartları taşımaları gerekiyor. Bu şartlarda HİZMET + YAŞ GRUPLARI nın tamamlanması olmaktadır.
Vekillerin emeklilik için 2 yıl beklemesine gerek kalmadı
Vekillerin eskiden emekli aylığı sayılı Kanun'a göre hesaplanıyordu ve en az 2 yıl vekillik yapmış olmaları gerekiyordu. Artık emekli aylıkları, sayılı Kanun'a göre hesaplanıyor ve 2 yıl beklemelerine gerek yok. Vekil oldukları anda milletvekili emekli aylığı alabiliyorlar
Milletvekillerimiz, 2 yıl çalışma sürelerini doldurduktan sonra geriye dönük borçlanıp, emekli olabilirler mi? Bununla ilgili yasa var mı? Işılay Yalaz
Milletvekillerinin emeklilik zamanının tespiti sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu (Öncesinde hiç memuriyeti olmadan gününden sonra ilk defa vekil seçilenler için sayılı Kanun) ile hesaplanmaktadır. Bu sebeple memurlar, SSK'lılar veya Bağ-Kur'lular kaç yıl prim ödemek zorunda ise kaç yaşında emekli olacak ise vekiller de aynı şart ve yaşlarda emekli olurlar. Mesela, doğumlu olup da yılında memur olmuş ve en son seçimde vekil seçilmiş birisi 49 yaşını ( yılı) tamamlamadan emekli olamaz.
VEKİLLERE 15 YILLIK BORÇLANMA HAKKI
Kimseye yok ama sadece milletvekili olanlara 15 yıl borçlanma hakkı vardır. Sosyal Güvenlik Kurumu bu durumu herkesin anlayamayacağı bir dille yazmış ve Tebliğe geçirmiştir. Bakın Tebliğin ilgili bölümünü aynen veriyorum. Metinden bu borçlanmayı milletvekillerinin yapacağını, milletin asillerinin yapamayacağını anlayabilecek misiniz? " sayılı Kanun'un yürürlükte bulunan ek 31'inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince aylıklarını 22 Ocak İ tarihli ve 1 sayılı Kanun ile ek ve tadillerine göre alan ve almış olan sayılı Kanun gereğince 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (c) kapsamındaki sigortalıların ,, ve sayılı kanunlar ile sayılı Kanun'un geçici 20'nci maddesinde sözü edilen sandıkların kanunlarının kapsamındaki serbest meslekte geçmiş ve değerlendirilmemiş hizmet sürelerinin 15 yılı, bu hizmetlerin adı geçen kanun hükümleri uyarınca belgelenmeleri halinde, öğrenim durumları itibarıyla memuriyete giriş derecesi esas alınarak yapılacak borçlanmalara önceki mevzuat gereğince devam edilecektir."
Milletvekili olunca hemen geriye doğru 15 yıl borçlanma hakkınız oluyor ve ben geçmişte 15 yıl serbest çalıştım primini ödeyeceğim diyorsunuz hemen kabul ediyorlar. Yaşınız uygunsa 15 yıllık borçlanmayla aynı gün milletvekili emeklisi olabiliyorsunuz.
SİYASİLERİN EMEKLİ AYLIKLARI GÜZELLEŞTİRİLDİ
Geçen aylarda basından takip etmişsinizdir milletvekillerinin emekli aylığı hesaplama sistemi değiştirildi. Eskiden sayılı Kanun'a göre en yüksek devlet memuru olan Başbakanlık müsteşarının maaşına (ve kurallarına) endeksli olan vekil emekli aylıkları artık cumhurbaşkanının emekli aylığına endekslendi ve kural olarak da 2 yıl bekleme veya 2 yıl vekillik yapma kuralı da kaldırıldı.
Bu arada vekiller, bakanlar, başbakanlar kendi belirledikleri cumhurbaşkanı aylığına göre kendi emekli aylıklarını da her yıl belirleyecekler. Yani kendileri çalıp kendileri oynayacaklar
CUMHURBAŞKANI AYLIĞI VE EMEKLİ AYLIĞI
Cumhurbaşkanının alacağı aylık her yıl Bütçe Kanunu ile TBMM tarafından belirleniyor ve Bütçe Kanunu gereğince bu yıl cumhurbaşkanı maaşı, liradır. Yeni ( sayılı) yasa gereğince cumhurbaşkanının emekli aylığı da normal maaşının yüzde 40'ı yani lira olacak.
TBMM eski ve yeni başkanları normal milletvekili maaşı olarak lira maaş alırlar. Yeni yasa ile emekli aylıkları ise epey artırılmış ve cumhurbaşkanı emekli maaşına endekslenmiştir. Unutmayalım cumhurbaşkanı aylığını kendileri (vekiller) belirliyorlar, kendi belirledikleri aylığa göre de alacakları emekli aylığını belli ediyorlar. Yeni yasa ile TBMM eski ve yeni başkanlarının emekli aylığı cumhurbaşkanı emekli aylığının () yüzde 80'i ( lira) olacak. Halen vekilliği devam eden eski-yeni meclis başkanları lira vekil aylığı, lira emekli aylığı ile birlikte toplam lira alacaklar.
Eski yeni fark etmez tüm başbakanların emekli aylığı da cumhurbaşkanı emekli aylığına endekslendi. Artık başbakanlar da cumhurbaşkanı emekli aylığının yüzde 80'ini ( lira) alacaklar. Halen vekilliği devam eden başbakanlar da ayda lira maaş alacaklar.
Önce eski vekil yeni vekil ayrımı kaldırıldı. Eski yeni fark etmez tüm emekli vekiller, cumhurbaşkanının emekli aylığının yüzde 45'i kadar ( lira) emekli aylığı alacaklar. Vekillikleri devam ediyorsa lira vekil aylığı ve lira emekli aylığıyla birlikte her ay lira alacaklar.
Milletvekili nasıl emekli olur?
Milletvekillerinin emekliliği konusunda çok yanlış bir algı bulunmaktadır.
Sanki seçilen her milletvekilinin, milletvekilliği görevinin sona ermesi sonrasında, milletvekili emekli aylığına hak kazandığı düşünülmektedir.
Oysaki bir milletvekili de diğer tüm çalışanlar gibi hizmet yılı ve yaş koşuluna tabidir.
Örneğin bir milletvekili de, diğer memurlar gibi,
- 8 Eylül 'dan önce hizmeti var ise kadın 20, erkek 25 hizmet yılı ve kademeli yaş grubu,
- 8 Eylül tarihinden sonra ilk defa çalışanların; 25 yıl fiili hizmet ve kadın 58, erkek 60 yaş şartını doldurmaları,
- yılı Ekim ayından sonra ilk defa çalışanların ise kadın 58, erkek 60 yaş şartı ve bin gün prim şartını doldurmaları,
gerekmektedir.
Özetle bir milletvekilinin sadece seçildiği için hemen emekli aylığı alması gibi bir durum söz konusu değildir.
Diğer taraftan, seçilen bir milletvekilinin, Cumhurbaşkanlığı ödeneği üzerinden emekli aylığına hak kazanabilmesi için, en az 2 yıl milletvekili olarak görev yapması gerekir. En az 2 yıl milletvekili olanlar, milletvekilliğinden ayrıldıktan sonra başka bir işte çalıştıklarında, emeklilik primlerini milletvekili ek göstergesi üzerinden yatırarak, yaş+hizmet koşullarını taşıdığı tarihte, emekli olabilir. Bu uygulama bürokratlarda da bu şekildedir. Örneğin bir bürokrat, genel müdür olduğunda, eğer 2 yıl görev yaptıktan sonra genel müdürlükten ayrılırsa, genel müdür ek gösterge primini kendisi karşılayarak, genel müdürlük ek göstergesi üzerinden emekli olabilir.
MİLLETVEKİLİ EMEKLİ AYLIĞIYLA İLGİLİ DİĞER TEKNİK DETAYLAR ŞU ŞEKİLDEDİR:
Milletvekillerinin ve Dışarıdan Atanan Bakanların Emeklilik Koşulları nasıldır?
Yazımızda ana hatları ile bu konuları açıklamaktayız.
Milletvekilleri ve Dışarıdan Atanan Bakanlar sayılı seafoodplus.info Sandığı iştirakçisi veya sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında sigortalı, yani aynı şekilde yine iştirakçi olmaktadırlar. ( sayılı Kanun Madde 12; sayılı Kanun Madde 4)
Milletvekilleri ve Dışarıdan Atanan Bakanlar diğer memurlar gibi mutlaka hizmet + yaş = EMEKLİLİK koşulunu taşımaları gerekmektedir.
Milletvekilleri ve Dışarıdan Atanan Bakanlar diğer memurlarda olduğu gibi hizmet ve yaş şartını doldurmamışlarsa emekli aylığı alamazlar. Yani Milletvekili seçildikten veya dışarıdan bakanlığa atandıktan sonra şayet hizmet ve yaş koşulu yerine getirilmemişse aylık bağlanması söz konusu olmaz.
8 Eylül tarihinden önce çalışmaları var ise Kadın ise 20, Erkek ise 25 hizmet yıllarını ve sayılı seafoodplus.info Sandığı Kanunu Geçici Madde hükmünde belirlenmiş olan yaş gruplarını da doldurmaları gerekmektedir. ( sayılı Kanun Geçici Madde )
8 Eylül tarihinden sonra ilk defa çalışmaları olanların ise Kadın ise 58, Erkek ise 60 yaşını doldurmaları ve Kadın ve Erkek fark etmeden her ikisi için de 25 yıl hizmetlerinin olması gerekmektedir. ( sayılı Kanun Madde 39)
Şayet 15 yıl ve 61 yaşlarını doldurmaları halinde de emekli aylığı bağlanması mümkün olmaktadır. ( sayılı Kanun Madde 39)
Emekli olmayan Milletvekilleri ve Dışarıdan Atanan Bakanların görev aylıklarından tüm memurlarda olduğu gibi Sosyal Güvenlik Kurumuna sigorta primi kesintisi yapılmaktadır. ( sayılı Kanun Madde 14; sayılı Kanun Madde 80, 81)
Milletvekilliğinde diğer memurlarda olduğu gibi 65 yaş koşulu veya yaş haddi bulunmamaktadır. ( sayılı Kanun Madde 40; sayılı Kanun)
Ayrıca, yılı Ekim ayından sonra ilk defa çalışan ve daha sonra Milletvekili olanların emeklilik hizmet ve yaş koşullarında sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 28 hükümleri uygulanmaktadır. Buna göre, Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az gün prim yatırılmış sürelerinin olması gerekiyor. Ayrıca Kadın ise 58 yaşını, erkek ise 60 yaşını belirli tarihlerde dolduracak olanlar için de kademeli yaş grupları artırılmıştır. tarihinden itibaren kadın ve erkek için yaş grubu 65 olarak belirlenmiştir. ( sayılı Kanun Madde 28)
Milletvekilliği görevi sona ermiş olanların, tekrardan seçilememeleri halinde herhangi bir statüde (Bağ-Kur veya SSK) çalışsalar dahi yine Milletvekilliği primlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna göndermek suretiyle, hizmet sürelerini tamamlama durumları bulunmaktadır. Bu durum, isteğe bağlı iştirakçilik ve ilgisinin devam ettirilmesine yönelik düzenlemelerle benzer bir durumu ortaya çıkarmaktadır. ( sayılı Kanun Ek Madde 76; sayılı Kanun EK Madde 7)
Ayrıca Milletvekilleri ve Dışarıdan Atanan Bakanlar için fiili hizmet süresi zammı bulunduğundan yaş gruplarından indirilmektedir. ( sayılı Kanun; sayılı Kanun Madde 40)15 yıla kadar hizmet borçlanıp emeklilik hizmet sürelerini tamamlayabilmektedirler. ( sayılı Kanun Ek Madde 31)
Milletvekillerinde değişik statülerde çalışan memurlarda olduğu gibi son yedi yıl içerisindeki hizmetin ağırlığına göre aylık bağlanacak statü yönüyle bir tespit yapılmamıştır. Milletvekilliği seçildiği andan itibaren her durumda Milletvekili olarak sayılı Kanuna veya geniş anlamda sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında sigortalı olarak aylık bağlanması durumu söz konusudur. ( sayılı Kanun Madde 8; sayılı Kanun Madde 53)
Dışarıdan Atanan Bakanlar da Milletvekillerinin sahip olduğu tüm haklara sahip olmaktadırlar. Sosyal Güvenlikleri de aynı olmaktadır. ( sayılı Kanun; sayılı Kanun Madde 43)
Emekli olduktan sonra Milletvekili seçilmiş olanlar veya Dışarıdan Bakanlığa atananlar, emekli aylıklarından vazgeçerek sayılı Kanuna veya geniş anlamı ile sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında sigortalı olabilmektedirler. Sigortalı olmak istemezlerse emekli aylıklarını alırlar. ( sayılı Kanun Madde 30)
Milletvekili aylıkları Cumhurbaşkanlığı aylık ödeneği üzerinden ödenmektedir. Aylık ödenek üzerinden ödenmesi için mutlak surette Milletvekilliği görevini en az 2 yıl süre ile yapmaları gerekmektedir. İki yıl süre ile Milletvekilliği yapmış olanlara Cumhurbaşkanı aylık ödeneğinin % 45 i üzerinde aylık ödenmektedir. Milletvekilleri bu aylıklarını, yine Milletvekilliği görev aylıkları ile birlikte alabilmektedirler. Cumhurbaşkanı aylık ödeneği üzerinden Milletvekillerinin emekli aylıkları yılı için TL. olmaktadır. 25 inci dönemde ilk defa Milletvekili seçilmiş olanlardan şayet 1 Kasımda yapılacak seçimlerde Milletvekili olamamaları durumunda, en az 2 yıl süre ile Milletvekilliği görevini yapma koşulunu yerine getiremedikleri için Cumhurbaşkanı aylık ödeneği üzerinden emekli aylığı alamayacaklardır. ( sayılı Kanun Madde 43, Geçici Madde 38)
Dışarıdan atanan bakanlarda ise durum farklıdır. Dışarıdan atanan Bakanın şayet daha önce hiç en az 2 yıl süre ile Milletvekilliği görevi veya en az 2 yıl süre ile dışarıdan atanan bakanlık görevi ile birlikte milletvekilliği görevi yok ise bunlar Cumhurbaşkanı aylık ödeneği üzerinden aylık alamıyorlar. Sadece Dışarıdan Atanan Bakanlık görevi üzerinden hesap edilen emekli aylıklarını alabiliyorlar. Dolayısıyla Dışarıdan atanan Bakanlar kısa süreli olarak bu görevi yaptıkları için, en az 2 yıl süre ile Milletvekilliği yapmış olanların emekli aylık tutarlarını, yani Cumhurbaşkanı aylık ödeneğine endekslenme sonucu ortaya çıkan seafoodplus.info alamayacaklardır. ( sayılı Kanun Madde 43, Geçici Madde 38)