Milli Eğitim Bakanlığı Işletmelerde Mesleki Eğitim Staj Sözleşmesi

Kovid salgınından en çok etkilenen alanlardan biri eğitim. Stajların da ciddi anlamda etkilendiğini söylemek mümkün. 30 Kasım’dan itibaren stajlar başlıyor. Detayları inceleyelim

Kovid salgını hayatımızı pek çok yönden olumsuz etkiliyor. Kış aylarına girdiğimiz süreçte virüse yakalananların sayısındaki artış ve hastalığın bulaşması açısından işyerlerinin taşıdığı risk, gün geçtikçe daha sıkı önlemlerin alınmasına yol açıyor. Salgından en fazla etkilenen alanlardan biri de eğitim. Bu bakımdan, mesleki eğitim faaliyetlerinin önemli bir unsuru olan stajların ciddi anlamda etkilendiğini söylemek mümkün.

Resmi ve özel örgün eğitim faaliyetlerine 20 Kasım ile 4 Ocak tarihleri arasında uzaktan eğitim yoluyla devam edileceğinin açıklanmasının ardından işletmelerde beceri eğitim kapsamında gerçekleştirilen stajlar konusunda nasıl bir yol izlenmesi gerektiği sorusu akıllara geldi.

Üstelik bu konu, sadece Millî Eğitim Bakanlığını değil, aynı zamanda staj sözleşmelerini yapmış ve/ veya yapacak olan öğrenciler ve aileleri ile stajyer çalıştırma zorunluluğu olan işletmeleri de ilgilendiriyor.

30 Kasım’da başlıyor

Millî Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamaya göre, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında eğitim gören, işletmelerde mesleki eğitim/ staj sözleşmesi bulunan ve işletmelerde beceri eğitimine giden mesleki eğitim merkezine kayıtlı çırak öğrenciler ile sınıf öğrencilerinin işletmelerde mesleki eğitim veya staj uygulamalarına tarihinden itibaren devam edilebilecek.

Ancak staj uygulamalarına devam edilebilmesi bazı koşullara bağlanmış durumda.

Nasıl devam edilecek?

Millî Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında eğitim gören, işletmelerde mesleki eğitim/ staj sözleşmesi bulunan ve işletmelerde beceri eğitimine giden mesleki eğitim merkezine kayıtlı çırak öğrenciler ile sınıf öğrencilerinin işletmelerde mesleki eğitim veya staj uygulamalarına devam edebilmeleri için;

İşletmenin talebi olması,

Öğrenci velisinin izninin bulunması ve

İşletmeler tarafından Kovid salgınına yönelik gerekli tedbirlerin alınması gerektiği belirtiliyor.

Staj döneminde prim ödenir mi?

Sayılı Kanuna göre, staj yapan öğrenciler için staj süresine ait sigorta primlerinin okulları tarafından ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla, işveren için prim ödeme yükümlülüğü söz konusu değil.

Gidiş dönüşte denetime dikkat

Bilindiği üzere, Kovid salgınının yayılmasını önlemek için alınan önlemlerden biri de belirli yaş gruplarının sokağa çıkması noktasında getirilen kısıtlamalar.

Staj yapan 20 yaş altındaki öğrenciler de söz konusu kısıtlamaya tabii. Yaş grubu itibarıyla sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında olan ancak işletmelerde mesleki eğitim/staj uygulamasına devam eden öğrenci ya da çırak öğrencilerin herhangi bir sorunla karşılaşmamak için İçişleri Bakanlığına bağlı birimlerce yapılan denetimler sırasında işyerleri ile staj ilişkilerini gösteren çalışma/Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kaydı vb. belgeleri ibraz etmeleri gerekiyor.

Okuldan belge

Bu bakımdan, eğitimlerini sürdürdükleri okul müdürlüğünce söz konusu öğrencilerin işletmelerde mesleki eğitime/staja gittiklerini belirten belge düzenlenmesi ve bu belgelerde özellikle staj günlerinin belirtilmesi önemli.

Ayrıca, staj gören öğrencilerin söz konusu belgeyi işletmelere gidiş ve dönüşlerinde yanlarında bulundurmaları konusunda bilgilendirilmeleri de öğrencilerin denetimler sırasında sorun yaşamaması açısından yararlı olacaktır.

Hangi işletme için zorunlu?

Sayılı Kanuna göre, 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmelerin, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırma zorunluluğu bulunuyor. Çalışan sayısının en az yüzde 5’i kadar öğrenci işletmede beceri eğitimi, tamamlayıcı eğitim veya staj görmek zorunda. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tam sayıya tamamlanıyor.

Ya uyulmazsa?

Stajyer çalıştırma zorunluluğunu yerine getirmeyen işletmelere tam olarak idari para cezası olarak adlandırılması mümkün olmasa da mesleki eğitim yaptırmadığı her bir öğrenci için mesleki eğitime katkı payı ödeme şeklinde bir yaptırım getirilmiş durumda.

Buna göre, on ve daha fazla personel çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay asgari ücretin net tutarının 1/3’ü nispetinde, yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde ise 2/3’ü nispetinde Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.

Ücret ödenmesi şart mı?

Zorunlu staj dönemi için işletmelerde istihdam edilen stajyerlere asgari geçim indirimi hariç net asgari ücretin yüzde 30’u tutarında ücret ödenmesi gerekiyor.

Devlet katkısı

yılı için stajyerlere ödenmesi gereken en az ücret TL. Stajyerlerin ücretlerinden herhangi bir vergi vb. kesinti yapılmadığından asgari geçim indirimi stajyerlere ödenmesi gereken ücret hesaplamasında dikkate alınmıyor.

Staj yapan öğrencilerin ücretlerine devlet tarafından katkı yapılıyor.

Buna göre, mesleki eğitim gören veya stajyer öğrencilere ödenebilecek en az ücretin 20’den az çalışanı olan işletmeler için üçte ikisi, 20 ve üzerinde çalışanı olan işletmeler için üçte biri sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında devlet katkısı olarak ödeniyor.

yılı için çalışan sayısı 20’den az olan işyerleri için TL ve 20’den fazla çalışanı olan işyerleri içinse TL destek veriliyor.

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında Anadolu Meslek Programı 12'nci sınıf öğrencilerinin İşletmelerdeBeceri Eğitimi/Mesleki Eğitim dersini öncelikle işletmelerde almaları esastır. Anadolu Teknik Programı öğrencileri ile yeterli sayıda uygun işletme bulunamaması nedeniyle işletmeye gönderilemeyip okul/kurumda eğitim öğretimini sürdüren Anadolu Meslek Programı öğrencileri ise okuldan mezun olabilmek için ayrıca 40 iş günü staj çalışması yapmakla yükümlüdür.

İlgili mevzuat hükümleri gereği işletmelerde mesleki eğitim gören veya staj çalışması yapan öğrenciler, yaşına uygun asgari ücretin sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirlenen tutarı kadar ödenecek ücret, ücret artışı ve diğer imkanlar konusunda öğrenci reşitse kendisi; değilse yasal temsilcisiyle birlikte tarihli ve sayılı yazımız ekinde yer alan ve e-Okul Yönetim Sisteminde de yayımlanan "Milli Eğitim Bakanlığı işletmelerde Mesleki Eğitim/Staj Sözleşmesi" imzalamaktadır.

Söz konusu sözleşmenin "İzin" başlıklı 7'nci maddesinin birinci fıkrasında "İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciye yarıyıl ve yaz tatili süresince toplam bir ay ücretli izin verilir. Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere okul/kurum müdürlüğünün görüşü alınarak bir aya kadar ücretsiz mazeret izni de verilebilir." hükmü, "Sözleşmeninfeshi" başlıklı 24'üncü maddesinde "(1) Sözleşme; ğ) Deprem, yangın ve sel gibi afetler, hallerinde tek taraflı olarak feshedilir. Fesih durumu, sözleşmenin feshi tarihinden itibaren 3 iş günü içinde ilgili okul/kurum müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir." hükmü yer almaktadır.

Ayrıca; Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 'nci maddesinin ikinci fıkrasında "Bu Yönetmelik kapsamında; işletmelerde en az bir dönem mesleki eğitim gören öğrenciler, eğitim ve öğretim etkinlikleri dışında okullardaki döner sermaye kapsamında mal ve hizmet üretiminde en az staj süresi kadar fiilen çalışanlarla Mesleki Açık Öğretim Lisesine kayıtlı olup yüz yüze eğitime devam eden öğrencilerden kayıtlı oldukları alan/dalda kalfalık belgesine sahip olanlar staj süresini tamamlamış sayılır ve doğrudan staj bitirme sınavına girmeye hak kazanırlar. Aynı alanda olmak kaydıyla ustalık belgesi sahipleri ise stajdan muaf tutulur." hükmü yer almaktadır.

Bu bilgiler ışığında Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün tarih ve sayılı görüş yazısında; "Buna göre, yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde;

1-İşletmelerde mesleki eğitim yapan öğrencilerin eğitim öğretim sürecinde; ara tatil, yarıyıl/yaz tatili, özürlü devamsızlık hakları, Valiliklerce belirlenen kar tatilleri ile olağanüstü gelişmelerin yaşandığı salgın hastalık, yangın, deprem gibi doğal afetler vb. durumlarda işletmeye gidemeyecekleri göz önünde bulundurularak, işletmelerin yaşanan deprem sonrasında faaliyetlerine devam etmesi halinde, öğrencilerin eğitim ve öğretim faaliyetlerine ara verilen tarihler arasında ücretli izinli sayılmalarına ilişkin değerlendirmenin yapılması ve ilgili taraflarla kayıt altına alınan sözleşmede belirtilmesi kaydıyla bu süredeki ücretlerinin işletmeler tarafından karşılanması,

2-Yaşanan deprem nedeniyle eğitim ve öğretim yılının ikinci döneminde işletmelere mesleki eğitim için gidemeyecek olan öğrencilerin, sözleşmelerinin ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yeniden değerlendirilerek, sözleşmenin feshedilmesi halinde öğrencilerden işletmelerde en az bir dönem mesleki eğitim görenlerin veya eğitim ve öğretim etkinlikleri dışında okullardaki döner sermaye kapsamında mal ve hizmet üretiminde en az staj süresi kadar fiilen çalışanların staj süresini tamamlanmış sayılarak ilgili mevzuat hükümlerine göre değerlendirilmesi, söz konusu dersin eğitiminin ise derslik, atölye, laboratuvar veya işletmelerin eğitim birimi gibi eğitim ortamlarında öğretmen gözetiminde yüz yüze eğitim kapsamında yapılması,

3- eğitim ve öğretim yılının ikinci döneminde mesleki eğitim için işletmelere gitmesi uygun görülen öğrencilerin ise söz konusu eğitimde iş dosyası tutması ve beceri sınavında da iş dosyasına takdir edilen puan dikkate alındığından işletmelerde mesleki eğitime devam edilmesi,

gerektiğine ilişkin ilgililere gerekli rehberlik ve yönlendirmenin yapılması gerekmektedir." açıklamalarına yer verilmiştir.

İşte o görüş yazısı;

Ahmet KANDEMİR