Mıknatısla Ilgili Deneyler

ELEKTRO MIKNATIS YAPALIM

Deney: Elektro Mıknatıs Yapımı

  Pusula

  Orta boy iki kalın demir çivi

  Yeteri kadar kablo,

  Yeteri kadar toplu iğne

- uzunluğunda bir kablo parçası kesiniz. Kablonun iki ucundaki yalıtkan kısmı sıyırarak bakır teli ortaya çıkarınız. Kabloyu demir çivi üzerine sarınız. Kablonun Çıplak uçlarını, pilin kutuplarına bağlayınız . Devreden akım geçince, düzenek bir çubuk mıknatıs gibi bir manyetik alan oluşturur. Bu cins düzeneklere elektromıknatıs denir.

- uzunluğunda bir kablo parçası keserek, yeni bir elektromıknatıs yapınız. Aynı pilin uçlarına bağlayınız. Ard arda takılı kaç tane toplu iğne çektiğini saptayınıseafoodplus.info sayıyı sarım sayısı daha az olan mıknatısın çektiği iğne sayısı ile karşılaştırınız.

- Elektromıknatısın ucunu pusulaya yaklaştırınız.

- Genelde, elektromıknatıslar ve çubuk mıknatısların oluşturduğu manyetik alan arasında bir fark yoktur. Çubuk mıknatıslarda olduğu gibi elektro mıknatısların uç noktaları, yani kutupları daha çok iğneyi çeker.

Aynı şiddette akım geçtiğinde sarım sayısı fazla olan mıknatısın çektiği toplu iğne sayısı, sarım sayısı az olandan daha fazladır.

Kuvvet çizgileri sık ise manyetik alan kuvvetli, seyrek ise zayıftır. Şekil ’de,

                 Alıntı.

MIKNATIS ve ÖZELLİKLERİNİ BİLELİM

Deneyin  Amacı:  Mıknatısları tanıyabilme ve özelliklerini öğrenebilmek. Düşünce Soruları? 1. Evinizde mıknatıs var mıdır? 2. Bütün metaller mıknatıs tarafından çekilirler mi? 3. Bir mıknatısa toplu iğnelere yaklaştırıldığında, mıknatısın en çok hangi kısmında toplu iğneler toplanır? Nedenini tartışınız. Araç ve Gereçler:  mıknatıs, küçük çivi ya da toplu iğneler, çeşitli metal paralar, bakır, çinko, alüminyum gibi metaller. Uygulama: 1. Mıknatısı çivilere yaklaştırınız. Mıknatıs çivileri hangi mesafede çektiğine dikkat ediniz. 2. Mıknatısı bakır ve çinko gibi metallere yaklaştırınız. 3. Deneyi çeşitli metal paralarla tekrarlayınız. Sonuçları gözlemleyiniz. 4. Mıknatısın toplu iğnelere yaklaştırınız. Toplu iğnelerin mıknatısını en çok hangi bölümlerinde toplandığını gözlemleyiniz?

Değerlendirme Yapalım:

Toplu iğneleri en fazla mıknatısın uç kısımları çekmektedir. Bu uç kısımlara “Mıknatısın kutupları” denir. Çivi ve toplu iğneler belirli mesafelerden sonra mıknatıs tarafından çekilirler. Alüminyum, bakır ve çinko metalleri mıknatıs tarafından çekildiği gözlenemez. Gerçekte gözlenemeyecek kadar az seviyede çeker.

Bilgilenelim:     

Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekme özelliği gösteren magnetit maddelere “mıknatıs” denir. Mıknatıslar; Doğal mıknatıs, yapay mıknatıs ve elektromıknatıs olmak üzere üçe çeşide ayrılırlar.

Mıknatısların uç kısımlarında çekme özelliği daha fazladır. Bir mıknatısın kuzey (N) ve güney (S) olmak üzere iki kutbu vardır. Bu harfler İngilizce kuzey ve güney kelimelerinin baş harfleridir. Bir mıknatıs kaç parçaya bölünürse bölünsün daima iki kutbu olur.
 

Siz Deneyin: Bozuk bir hoparlörü (başka bir yerden de bulunabilir) açınız. İçerisindeki mıknatısı alınız. Evinizdeki bir çok eşyaya bu mıknatısı yaklaştırınız. Eşyaları magnetit özelliklerine göre sınıflandırınız.

seafoodplus.info - Hidayet TERECİ

Bu deneyimizde çocuklar için eğlenceli mıknatıs deneyi hazırladık. Neodyum mıknatıslar, güçlü mıknatıs özelliği gösterirler. Demir çengel üzerine iki adet Neodyum mıknatıs yerleştirerek, 5 kiloluk ağırlığı rahatlıkla taşıyabildiğini görüyoruz. Mıknatısa güçlü şekilde yapışan 5 kiloluk ağırlık, hiç yerinden çıkmayacakmış gibi tutunuyor. Burada mıknatısın ne kadar güçlü olduğunu test ettikten sonra asıl deneyimize geri dönebiliriz. Sahil kenarında birçok kayaç ve kum görüyoruz. Görünürde kumdaki renklerin açık ve koyu parçalardan oluştuğunu görüyorsunuz. Özellikle koyu renkli kuma baktığımızda, kumun içerisinde ne olduğu ve rengin neden koyu olduğunu incelemeye ne dersiniz?

Neodyum Mıknatıs Bir Örümceği Korkutabilir Mi?

Sahil kenarındaki koyu renkli kumu şimdiki deneyimiz için incelemeye alıyoruz. Koyu renkli olmasına neden olan şey nedir? Deneyimiz için gerekli olan malzemeler, bir bardak dolusu kum, iki adet küçük mıknatıs ve hunidir. Öncelikle mıknatısları demir bir mandala sabitleyerek, huni yardımı ile mıknatıs üzerine, koyu renkli sahil kumunu döküyoruz. Bir süre sonra kumun renginin giderek koyulaştığını ve manyetik parçaların mıknatısa yapıştığını görüyoruz. Bardakta kalan kumu zemine yaydıktan sonra, alttan mıknatısı gezdirdiğimizde, tüm manyetik parçaların yüzeyde bir arada gezindiğini görebilirsiniz. Mıknatısın etrafına toplanan parçalar, tıpkı dans eden insanlar gibi görünüyor. Deney alanımıza bir örümcek koyduğumuzda, manyetik parçalarla örümceğin karşılaşmasını izliyorsunuz. Örümcek gayet meraklı şekilde yaklaşarak, manyetik parçalara tepki veriyor. Çok fazla uzun sürmeyen bu karşılaşma örümceğin ilgisiz kalmasıyla son buluyor.