Moğol Imparatorluğu Kaç Km2

Genel Kültür

Tarih, Sanat

Dünyanın En Büyük 10 Devleti

1- Büyük Britanya İmparatorluğu

2- Moğol İmparatorluğu

3- Sosyalist Sovyetler Cumhuriyeti Birliği

4- İspanyol Sömürge İmparatorluğu

5- Qing Hanedanı

6- Emeviler

7- Fransız Sömürge İmparatorluğu

8- Ahameniş İmparatorluğu

9- Roma İmparatorluğu

Osmanlı İmparatorluğu

Ne zaman tarihsel bir konuda araştırma yapmanız gerekse karşınıza İmparatorluklarla ilgili bilgi çıkıyor değil mi? Acaba İmparatorluk kavramı aslında ne anlama geliyor ve neden belli topluluklara bu isim veriliyor hiç merak ettiniz mi? Peki krallık, büyük bir ülke ve imparatorluk arasında ne fark var?

Tarih dersi alarak imparatorlukları öğrenmenin yanında, bu makalede imparatorluğun aslında ne olduğu, tarihte bu ismin nasıl kullanıldığı ve bu fikrin nereden çıkıp nasıl yayıldığını anlattık. Bunun yanı sıra, gelmiş geçmiş dünyanın en büyük imparatorlukları, bu imparatorlukların nasıl doğup yükseldiği ve hangi noktadan sonra düşüşe geçtiğinden bahsedeceğiz.

En iyi Tarih öğretmenleri müsait

5 (15 yorum)

Kübra çiğdem

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

İlke

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Muhammed furkan

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Mehmet

İlk ders ücretsiz!

5 (11 yorum)

Gizem

İlk ders ücretsiz!

5 (14 yorum)

Eşref

İlk ders ücretsiz!

5 (8 yorum)

Abdullah

İlk ders ücretsiz!

5 (24 yorum)

Rahym

İlk ders ücretsiz!

5 (15 yorum)

Kübra çiğdem

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

İlke

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Muhammed furkan

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Mehmet

İlk ders ücretsiz!

5 (11 yorum)

Gizem

İlk ders ücretsiz!

5 (14 yorum)

Eşref

İlk ders ücretsiz!

5 (8 yorum)

Abdullah

İlk ders ücretsiz!

5 (24 yorum)

Rahym

İlk ders ücretsiz!

Başlayın

İmparatorluk Nedir?

Öncelikle bir imparatorluğu imparatorluk yapanın ne olduğunu anlamamız lazım. Ne kadar geniş bir alanı kapsadığı ya da nüfusunun ne denli kalabalık olduğu çok da önemli değil aslında. Yani anlayacağınız nicelikle bir alakası yok bu işin.

Bir imparatorluğu oluşturan temelde iki özellik olduğunu söyleyebiliriz. Birisi yapılan fetihler; güçlü bir kumandanın öncülüğünde kendi topraklarına katılan birbirinden çok farklı bölgelerin olması, ikincisi ise tamamen konuşulan dillerle ilgilidir.

Fetihler ve Topraklar

Tarihçiler imparatorlukları çözümlemeye çalışırken ilk başta doğrudan veya dolaylı olarak tek bir yöneticiye tabi olan topraklar bütünlüğü olarak tanımladılar. Bu da demek oluyor ki, bugünkü Rusya yüzölçümü bakımında oldukça büyük olmasına rağmen bir imparatorluk değildir.

Fakat Moğolistanı işgal edip hükümeti devirecek olursa o zaman imparatorluk diyebilirdik çünkü iki veya daha fazla farklı toprak parçasına sahip olacaktı. Bunun yanısıra, imparatorluklar genelde belli bir etnik, dini, dilsel ve kültürel farklılıkları da bünyelerinde barındırırlar.

Mesela Osmanlı İmparatorluğunu ele alalım. Şanlı Osmanlı tarihinde öyle bir zaman vardı ki Mısır, Bulgaristan, Yunanistan ve Lübnan dahil daha birçok farklı toprak Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında sayılıyordu. Bu ülkeler farklı eyaletlerden yani dar birimlerden oluşuyor ve Sultana bağlı eyalet valisi tarafından idare ediliyordu. Fetihleri ve imparatorluğun günden güne gelişmesini izleyen bu tür bağlılık ve itaat de imparatorlukları tanımlayan özellikler arasında yer alır.

Kara ve Deniz

Bu fikirde iki ana imparatorluk türü olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar 'karasal imparatorluklar' ve 'talassokrasiler' olarak bilinir. İlki toprakları kara yoluyla fethederken ikincisi deniz yoluyla fetihlerini gerçekleştirir.

Moğol İmparatorluğu ilkine çok uygun bir örnek teşkil eder. Cengiz Han'ın direktifleri doğrultusunda Moğol steplerinden çıkıp çok geniş bir alanı ele geçirmişlerdir. İmparatorluğun ilk zamanlarında Cengiz Han, olabildiğince hızlı bir şekilde daha fazla toprak kazanmak için ordularını dört bir yana göndermiş ve her gittikleri yeri işgal etmelerini istemiştir.

Karasal fetihler yakın yerlere doğru yayılma imkanı sağlarken denizden yapılan fetihlerin böyle bir sınırlandırılması bulunmaz. Örneğin Britanya İmparatorluğu inanılmaz güçlü donanmasıyla dünyanın her yanında ülkelerin yanı sıra adalar ve limanlar gibi çeşitli bölgeleri ele geçirmeyi başarmıştır.

'İmparatorluk' İsmi

Bazen de kendine İmparatorluk diyen devletler kısaca bu şekilde anılmaya başlanmıştır. Bir yöneticinin, ülkenin adından ' krallığı'  kaldırıp ' imparatorluk' koyması gibi. Bu tarihte pek çok kez karşımıza çıkar.

Rus İmparatorluğu bunun için en iyi örneklerden biridir. Burada, Türklerin deyimiyle Korkunç Ivan'dan (Ruslara göre Ivan the Great) beri hatta daha da öncesinde krallar çeşitli bölgeleri işgal edip topraklarına katarak sınırlarını genişlettikleri imparatorluk aktiviteleriyle uğraşmaktaydı. En son yılında Büyük Petro'nun Rusya'nın adını çarlıktan imparatorluğa değiştirmesiyle resmi adı Rus İmparatorluğu oldu.

Roma İmparatorluğu da buna benzer bir hareketle Octavian veya Augustus'un imparator ünvanını kendi adına eklemesinden önce de sınırlarını uzun zamandır genişletmeye devam ediyordu.

Diğer bir yanda, yılında Kore, kendi topraklarından başka bir toprağa sahip olmamasına rağmen, adını Büyük Kore İmparatorluğu olarak değiştirdi ve sekiz yıl sonra Japonya tarafından yerle bir edildi.

İmparatorluklar Neden Çöker?

Her ne kadar insanlarına barış ve refah da getirse 'imparatorluklar eninde sonunda yıkılmaya mahkumdur' söylemi oldukça gerçekçidir. Roma İmparatorluğundan önce yaşamış, Yunanlı tarihçi Heredot bunu çok önceden biliyordu. Fakat günümüzde tarihçiler hala imparatorlukların neden çöktüğüne dair ortak bir noktaya varmakta zorlanıyorlar.

Yöneticilerin doyuma ulaşması veya tam tersi güçsüzleşmesi sonucunda hepsi bir şekilde çöküyor. Moğol İmparatorluğunda olduğu gibi yönetmek için fazla büyük hale gelebiliyor veya Roma ve Qing İmparatorluklarında olduğu gibi dışardan istilalara maruz kalabiliyorlar.

Bu İmparatorluklardan dördü savaş nedeniyle ya çöktü ya da ciddi anlamda zayıfladı. Güçlenmelerini sağlayan da çöküşlerine sebep olan da yine savaşlardır!

İlk İmparatorluklar

İlk imparatorluk faaliyeti muhtemelen insan uygarlığının ilk ortaya çıkışından bu yana devam etmektedir. Bu konuda kesin olarak bildiğimiz ilk şey, M.Ö. 'li yıllarda, Mısır Üst Vadisi Kralı Narmer'in Alt Vadiyi fethettiği ve hepsini tek bir yönetim altına soktuğudur.

Yaklaşık altı yüz yıl sonra, Akad İmparatorluğu, şimdi Irak, Kuveyt ve Suriye, Suudi Arabistan ve Türkiye'nin bazı bölgelerini içine alan Mezopotamya'nın çoğunu ele geçirmişti.

Çin'de M.Ö. ila yılları arasında hüküm süren Shang ve Zhou İmparatorlukları,  hem çok büyüktü hem de Roma İmparatorluğu'ndan yedi yüzyıldan fazla bir süre önce varlığını sürdürdü.

Roma İmparatorluğu

Bilindiği kadarıyla tarihte ilk ‘İmparatorluk’ ünvanını kullananlar Romalılardır ve kelimenin kökeni Latincedeki ‘impretor’ yani kumandan kelimesine dayanıseafoodplus.infoılar daha sonra adımlarını izleyecek batı emperyalizminin temelini oluşturan ve sonradan kurulacak batı devletlerine yönetimsel ve politik yol çizen bir sistem kurdular.

Roma İmparatorluğu M.Ö 27 ve  M.S arasında hüküm sürmüş ve o zamanki dünya nüfusunun yüzde yirmi birine hakim olmuş, doğuda İran’a batıda İngiltere’ye kadar uzanan ve kalbi Akdeniz’de atan en ihtişamlı zamanlarını İmparator Trajan zamanında ulaşılmıştır.

En iyi Tarih öğretmenleri müsait

5 (15 yorum)

Kübra çiğdem

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

İlke

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Muhammed furkan

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Mehmet

İlk ders ücretsiz!

5 (11 yorum)

Gizem

İlk ders ücretsiz!

5 (14 yorum)

Eşref

İlk ders ücretsiz!

5 (8 yorum)

Abdullah

İlk ders ücretsiz!

5 (24 yorum)

Rahym

İlk ders ücretsiz!

5 (15 yorum)

Kübra çiğdem

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

İlke

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Muhammed furkan

İlk ders ücretsiz!

5 (12 yorum)

Mehmet

İlk ders ücretsiz!

5 (11 yorum)

Gizem

İlk ders ücretsiz!

5 (14 yorum)

Eşref

İlk ders ücretsiz!

5 (8 yorum)

Abdullah

İlk ders ücretsiz!

5 (24 yorum)

Rahym

İlk ders ücretsiz!

Başlayın

Moğol İmparatorluğu

Dünya tarihinde birbirine yakın topraklarda en büyük hakimiyeti kuran tek imparatorluk olarak anılan Moğol İmparatorluğu, yılında göçebe Moğol kabilelerini birleştiren Cengiz Han tarafından kuruldu. Sonra dünyayı fethetmek için yola çıktı ve neredeyse bu amacını tamamlıyordu. Doğu Asya’da Beijing’ten batıda Tuna nehri ve Basra körfezine kadar uzanıyor, toplamda km2'ye ulaşıyordu.

Cengiz Han fethettiği yerlerde, Moğol Barışı diye adlandırılan, eşi benzeri görülmemiş bir huzur ve refah ortamı kurmasına rağmen bu imparatorluk yılında dört parçaya ayrılarak bütünlüğünü yitirdi. Bu parçaların her biri siyasi anlamda bağımsız olmak istedi ve bir süre sonra birer birer çökmeye başladılar.

Osmanlı İmparatorluğu

Roma İmparatorluğu ikiye bölündükten sonra, doğu yarısı Bizans İmparatorluğu olarak bilinmeye başladı ve bu imparatorluğu yaşatan bölge Konstantiniye idi.

yılına kadar dayanmayı başaran Bizanslıların Konstantiniye'si Fatih Sultan Mehmed'in şanlı zaferiyle Osmanlı'nın eline geçti. Osmanlı İmparatorluğu yılında seafoodplus.info tarafından kurulmuştur. Hanedanlığı fetihten sonra İstanbul'dan yönetilmeye devam etti ve toplamda yıl boyunca bu hanedanlık hüküm sürdü.

Osmanlı İmparatorluğu'nun üç ayrı kıtaya yayılması denizden yapılan fetihlerin inanılmaz bir deniz kuvveti sayesinde ne denli güçlü olabileceğini de bize kanıtlıyor. Sultanlar ve Türk halk genelde müslümanken imparatorluğun içersinde oldukça çeşitli dine sahip kişiler barınabiliyor ve herhangi bir dini zorlama asla görülmüyordu.

Qing Hanedanlığı

yy'da Çin'in kuzeyindeki Mançurya’da başlayan, Çing İmparatorluğu, Çin'in tarihinde en uzun süre ayakta kalmayı başaran Çin imparatorluklarından biri olmuştur.

Modern Çin'in sınırlarını oluşturmayı ve Mançus, Moğol ve Han Çinlilerini aynı yönetim altında bir arada toplamayı başarmıştır. On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde, Çin'de hristiyanlığın yayılması, ayaklanmalar ve devrimle birlikte sıkıntılar baş göstermeye başladı. 

Çing'in çöküşünün nedenlerinden biri de, teknolojik olarak inanılmaz derecede gelişmiş güçler karşısında modernleşememesiydi. Bu da demek oluyor ki, savaş başladığında karşılarındakilere karşı hiç bir şansları yoktu.

 Rus İmparatorluğu

Rus İmparatorluğu, 'de Rusya Çarlığı olarak başlayan Rus krallığının yalnızca bir enkarnasyonuydu. 'de Büyük Petro'nun yönetimi altında adını Rusya İmparatorluğu olarak değiştirdi ve adeta bir dünya gücü haline geldi.

En güçlü zamanlarında, Büyük Peter ve seafoodplus.infona yönetimi altında, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da toprakları üç kıtaya yayılan Rus İmparatorluğu oldukça genişlemişti.

Hatta o kadar büyüktü ki, İngiliz ve Moğol İmparatorluğu'ndan sonra en büyük üçüncü imparatorluk olarak kabul edilir.

Rus İmparatorluğu, isyan ve suikastların tahtın istikrarını ve güvenliğini tehdit ettiği bir gerileme dönemine girdi. Monarşi, 'de Bolşevik Devrimiyle yıkıldı ve İmparatorluk halkın seçtiği bir yönetici tarafından yönetilen cumhuriyet rejimine geçildi.

Britanya İmparatorluğu

Britanya İmparatorluğu'nun kolonileri o kadar fazlaydı ki, bugünkü modern dünyayı şekillendirdiğini söylemek sanırım yanlış olmaz. İspanya ve Portekiz'in coğrafi keşiflerini takiben Britanya, dünyanın çeşitli bölgelerinde sömürgeler oluşturmaya başladı.

On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde, Britanya İmparatorluğu'nun, Avustralya'dan Karayiplere, Hindistan'dan Afrika'nın bazı bölgelerine kadar dünya üzerindeki her bir kıtada sömürgeleştirdiği ülkeler bulunuyordu. O dönemde dünya nüfusunun yüzde yirmi üçü Britanya'nın yönetimi altındaydı.

Sömürgelerin bağımsızlık ve otonomi ayaklanmalarıyla ve Britanya'nın son dönemlerde iyice zayıf düşmesiyle birlikte İmparatorluk çöküşe geçti.

Bu yazımızda 9 sınıf tarih dersi konuları arasında olan Britanya İmparatorluğu ve imparatorluk nedir ve tarihteki en büyük imparatorluklar, yükseliş ve çöküşlerinden bahsettik. İmparatorluklar hakkında ayrıntılı bilgi için diğer makalelerimize de göz atın!

Şule

Selam ben Şule! Seyahat etmeyi, keşfetmeyi ve yeni insanlar tanımayı seven, dillerin yapı ve kurallarına büyük ilgi duyan biriyim.