Moğolların Işkenceleri

"Sadece Kubilay döneminde toplam kamu okulu açılır. Evrensel eğitim için doğuda batıda hiçbir ülkenin böyle dev bir projeyi gerçekleştirememiş olduğu düşünüldüğünde Moğolların bu başarısı çok çok şaşırtıcıdır.

Moğollar yüzyıl başlarında Çin’i fethettikleri zaman Çin köylüleri sürünen en alt kesimi oluşturuyorlarmış. Devlet memurları da bunların yaşamlarının her alanına karışırlarmış. Moğollar bu yapıyı değiştirirler. Köylüleri yaklaşık ellişer kişilik aile birimleri şeklinde örgütlerler. Bu birimlere kendi kendilerini yönetmek üzere geniş yetki ve sorumluluklar verirler. Bunlar artık özgürce çiftçilik yapar, toprağı işleme sorumluluğu taşır; su ve diğer doğal kaynaklardan yararlanır, kıtlık dönemleri için yiyecek depolar hale gelirler. Doğrusu bu birimler, Cengiz Han’ın 10’lu örgütlenme sistemi ile Çin Köylü geleneğinin kaynaşmasından doğan birer yerel yönetim kurumları halini alırlar.

Moğollar bir yandan bu yerel yönetim kurumlarını çocuklarına bir çeşit eğitim olanakları sağlamakla görevlendirirlerken, öbür yanda da herkesin yaşam kalitesini artırmak üzere okuryazarlığın artmasına büyük önem verirler.

Kubilay Han köylüler dahil ülkenin tüm çocukları için evrensel eğitim vermek üzere kamu okulları açar. Bu büyük bir devrimdir. Oysa daha önce sadece zenginler çocuklarını okutuyorlar ve bu yolla cahil köylüler üzerinde otorite kuruyorlarmış.

Moğollar köylü çocuklarının öğrenim görmeleri için kış aylarının uygun olduğuna karar verirler. Öğretmenlerden derslerinde klasik Çince yerine yerel dili kullanmaları istenir. Sadece Kubilay döneminde toplam kamu okulu açılır. Evrensel eğitim için doğuda batıda hiçbir ülkenin böyle dev bir projeyi gerçekleştirememiş olduğu düşünüldüğünde Moğolların bu başarısı çok çok şaşırtıcıdır. Batı’da yazarlar bundan ancak bir yüz yıl sonra yerel dilleri kullanmaya, ülkeler de bundan ancak yıl sonra sade insanların çocuklarının eğitim sorumluluklarını üzerlerine almaya başlarlar.

Konfüçyüs’e inanan toplumlarda da yazınsal sanatlar hep, ulusal sınavlarda kullanılan ve bürokrasinin tercih ettiği yazıya yönlendirilmişler. Bu uygulama sanatların ve sanatçıların memurların etkisi altında kalması anlamını taşıyormuş.

O nedenle Moğollar büyük bir okuma-yazma kampanyası başlatır ve yazarların da okuryazarların kullandığı klasik Çinceyi değil yerel halkın dilini kullanmalarını sağlar. Ve ayrıca Moğollar gerektiğinde tercihlerini elitlerden yana değil halk yığınlarından yana kullanırlar. Yeni ve çok daha heyecan verici eğlence türleri üretmek üzere halk kültürü ile hanedan kültürünü birleştirirler.

SANATA DESTEK

Moğollar yılında Cengiz Han’ın tahta çıkışı için yapılan, haftalar süren kutlamalarda binlerce insanla oynanan o görkemli tiyatro oyunlarını destekler. yılında da ordu tarafından sahnelenen bir oyunla zaferlerini kutlarlar. Bu oyun, İmparatorluğun Cengiz Han’dan Monke Han’a kadar uzanan döneminde meydana gelen altı önemli evreyi simgeler.

Halkın dikkatini ve hayranlığını çekmek için Kubilay geleneksel Çin kültüründe önemsenmeyen tiyatro oyunlarına arka çıkar ve hanedanda sık sık tiyatro oyunları sahnelenir. Moğol hanedan çalışanları akrobatik hareketler, duygusal müzik, renkli giysiler vs. ile çeşitlendirilen bu oyunlardan çok keyif alırlar.

Avrupa’da Shakespeare’in yapıtlarında olduğu gibi, Moğol dönemi oyun yazarları da bir yandan güç ile fazilet arasındaki ilişkiye benzer konuları ele alırken, öbür yandan da eğlenceye daha çok önem verirler .Bu arada tarih Kubilay döneminde hiçbir oyunun sansür edilmediği kaydını düşer.

Çin’de sahneye çıkma yürekliliğini gösterebilen oyuncu ve şarkıcı gibi sanatkarlar saygı ve prestij sıralamasında orospu ve cariyeler düzeyindeymişler. Moğallar bunların statülerini profesyoneller düzeyine çıkarır; oyunların pazaryerlerinde, genelevlerde ve meyhanelerde oynanmaması için özel tiyatro oyun alanları inşa ederler. Statüsü yükseltilen Çin tiyatrosu ile üstün Moğol müziğinin karışımı bugünkü Pekin Operasının temelini oluşturduğundan bugün herkes hemfikirdir.

GLADYATÖR YOK

Moğollar güreş ve okçuluktan keyif almalarına rağmen, Romalıların çok sevdiği gladyatörel oyunlara, halkın önünde hayvan doğramalara; boğa güreşi, ayı oynatma ve köpek döğüşü gibi hayvanların birbirleriyle kapıştırılmasına ilişkin Avrupa’nın geleneksel gösterilerinin hiçbirine itibar etmezler.

Üstelik bunlar, Avrupalıların idam mahkûmlarının başlarını uçurma ya da darağacında asmayı işkenceye, gösteriye veya eğlenceye dönüştürmeye benzer uygulamalara kesinlikle izin vermezler. Kiliselerin güçlü olduğu Batı Avrupa’da sık yapılan canlı canlı insan yakmaları da yasaklarlar.

Görüldüğü gibi, Moğolların yönetim anlayışları, uygulamaları ve başarıları bugünlerin sorunları için bile hâlâ hem yol gösterici ve hem de ders verici nitelikte önemlidirler, uygardırlar…

Adil ve sosyal devlet anlayışında, insan ve hayvan hakları konusunda, sanat ve sanatkârlara gösterilen saygı alanında bundan yıl evvel Moğolların ulaştığı düzeyi bugün doğuda batıda kaç devlet yakalamıştır? Daha doğrusu hâlâ o düzeye gelebilenleri var mıdır?

İşte o nedenle Moğolların lideri Cengiz Han büyük bir uygarlık yaratıcısıdır. İşte o nedenle Cengiz Han tüm Asyalı ülkelerin onur duyduğu şanlı bir tarih yapıcısıdır. İşte o nedenle Cengiz Han eşsizdir.

İşte o nedenle Sayın Celal Şengör’ün, “Cengiz Han, ortaçağda doğup ölmüştür, ama ortaçağa ait değildir. O her dahi gibi zaman ve mekânla sınırlanamaz. Bu nedenle ortaçağ tartışmalarının dışında ele alınması gerekir” şeklindeki saptaması çok doğrudur." (Bilim Teknoloji eki - İsmet Taşkale, Cumhuriyet)

seafoodplus.info

Osmanlı döneminde en yaygın ceza yöntemlerinden biri idamdı. İnfaz kararı alınan kişi önce Topkapı Sarayı’nın ana giriş kapısı olan Bâb-ı Hümâyun ile sarayın ikinci kapısı olan Bâb’üs Selâm arasındaki Cellat Çeşmesi&#;nin önüne getirilirdi. Siyasi mahkumların infazı da burada yapıldığından bu çeşme Siyaset Çeşmesi olarak da anılırdı. Meydân-ı Siyâset Ustaları infazı gerçekleştirdikten sonra kanlı palalarını, satırlarını bu çeşmede yıkar, kelleleri ise halka ibret olsun Bâb-ı Hümâyun’un nişlerine asıp, üç gün teşhir ederlerdi. Yakalanan eşkıya reislerinin çengele vurulması, kazığa geçirilmesi, çarmıha gerilip at sırtında gezdirilmesi gibi türlü işkenceler Sultan Abdülmecid&#;e kadar sürüp giden diğer ceza yöntemleriydi.

Osmanlı döneminde öyle cezalar vardı ki ceza şölen, ölmek kurtuluş demekti.

1. Burun deliğinden iplik geçirme

Eşit aralıklarla düğüm atılan yün ipliği mahkumun burnundan sokup ucunu ağzından çıkararak yapılan işkence yöntemini Evliya Çelebi de Seyahatname’sinde yazdı. Bahadır Boysal ‘Osmanlı İşkenceleri ve Diğerleri’ kitabında bu işkence yöntemini böyle anlattı.

2. Hadım etme ve mil çekme

İşkencelerin Kanuni Sultan Süleyman devrinde artığı Osmanlı&#;da kızlarını zorla evlendirmek isteyenler, genç oğlan ve kız kaçıranlar hadım edilerek, ailesinin izni olmadan bir erkeğe kaçan kızlarsa cinsel organları dağlanarak cezalandırılıyordu.

Fermanları ve el yazmalarını taklit edenlerle yalancı şahitlerin kolları dağlanıyor, ev ve harmanları ateşe verenler bir kümese konulup yakılıyor, kimileri de gözlerine kızgın demirle mil çekilerek cezalandırılıyordu.

3. Yağlı kementle boğma

Kanı kutsal sayılan hanedan mensupları yay kirişi ile, siyasi mahkûmlar ise yağlı kementle boğulurlardı. Bazen idamdan sonra kurbanın başı, ‘şifre’ denilen gayet keskin bir usturayla gövdesinden ayrılır, kelleleri Seng-i İbret (İbret Taşı) ile Bâb-ı Hümâyun’un nişlerine asılıp üç gün teşhir edilirdi.

4. Çarmıha germe

Osmanlı&#;da eşkiya ve casuslar anadan doğma soyulur, kolları ve bacakları açık şekilde çarmıh üzerine sımsıkı bağlanırdı. Ancak işkence bununla sınırlı kalmaz omuz başları, butları ve kaba etleri bıçakla oyulur buralara gayet iri yağ mumları dikilir ve yakılırdı. Çarmıh üzerindeki mahkûm bir devenin üzerinde dolaştırılarak teşhir edilirdi.

5. Sandalın arasında bekletme

En az on yedi gün can çekiştiren ve eşine az rastlanan bir başka ceza yöntemi de sandal işkencesiydi. Mahkum aynı ölçü ve biçimde iki sandalın arasına başı ve ayakları yanlardan çıkacak biçimde yatırıldıktan sonra zorla yiyecek verilirdi. Kurban yiyecekleri yemeyi reddederse kabul edinceye kadar iğne batırıldı.İkinci aşamada ise bal ve süt karıştırılıp mahkumun ağzına doldurulur ve yüzüne sıvanırdı. Bu halde günlerce güneşin altında bekletilen ve böceklerin saldırısına maruz kalan mahkum çıldırarak ölürdü.

6. Kazığa oturtma

III. Selim zamanında sarayın önünde yüksek sesle türkü söyleyenlerden vergisini zamanında ödemeyenlere kadar pek çok kişi kazığa oturtularak cezalandırılırdı. Daha ilk düşman saldırısında askerden kaçanların önce burunları yarılır, sonra anüslerinden girip ağızlarından çıkacak şekilde kazığa oturtulurlardı. Uygulama esnasında kurbanın ölmemesi esastı. Eğer hemen ölürse cellat da öldürülürdü.

7. Ağaç kavuğunda bekletme

Geniş gövdeli bir çınar ağacının içi, bir insanın oturacağı kadar oyulduktan sonra mahkum buraya zincirlenir, acıktıkça da yemek verilirdi. Dışarı çıkamadığı için tuvaletini aynı yere yapmak zorunda kalan mahkum, biriken dışkının içinde çürüyerek ölürdü.

8. Keçi derisi veya deve işkembesi kullanma

Tıraş edildikten sonra kafanın üzerine bir parça keçi derisi veya deve işkembesi geçirilen mahkum, kafası açıkta kalacak şekilde toprağa gömülüp, günlerce azgın güneşin altında bekletilirdi. Kurudukça baskı yaratan işkembe veya deri, saç tellerinin dışarıya değil içeriye doğru uzamasına sebep olurdu.

9. Çengele asma

Özellikle devlete isyan eden, disiplinsiz üst düzey kimseler için uygulanan bir ceza yöntemiydi. Saray önüne asılan bir çengele bağlanan ipe asılan suçlu, aşağıdaki bir makara yordamıyla yukarı çekilip çengele yaklaştırıldı. Şayet hırsız şanslı ise; çengel ölümcül bir noktasına temas ettirilerek öldürülür, değilse günlerce kanı akıtılarak orada asılı bırakılırdı.

 Mağaraya doldurarak tütsüleme yapma

Bir veya birden fazla suçlu mağaraya kapatılarak içeri duman salınır, böylece ölmeleri sağlanırdı.

 Tütün tıkarak boğma

Keyif verici maddelere zaafiyetin eziyetsiz kalmadığı IV. Murat döneminde, tütün içenler ağızlarına tütün tıkılarak boğuluyor, ibret olsun diye de kesilen kelleleri kıraathanelerin, kahvehanelerin önüne atılıyordu. içki içenler ise kolları ve bacakları bağlanarak denize atılıyordu.

 Tuzlu balçıkta bekletme

İçinde yoğun kaya tuzu bulunan balçık kazanına koyulup kızgın güneş altında bekletilen mahkum, belli bir süre sonra aniden balçıktan yukarı çekilip vücuduna mızraklarla vuruluyordu. Eğer eziyet sürecekse suçlu oradan çıkartılıp, buz gibi bir dereye atılıyordu. Ani şok kimi zaman mahkumun felç geçirmesine sebep oluyordu.

 Penis deliğine at kuyruğu ya da domuz kılı sokma

 Göz kapağı kesme

Moğol İmparatoru Cengiz Han, mezarını hiç kimselerin bulamayacağı bir yere yaptırmak için iki bin kişi görevlendirmiş, mezar bittikten sonraysa bu görevlileri çöle sürüp hepsinin göz kapaklarını kestirmişti. Bu görevlileri çöle getiren yüzlerce görevli de başı kesilerek öldürülmüştü.

 Deri yüzme

Mahkumun derisi bir bıçakla soyulduktan sonra ya ibret olsun diye ağaca asılır ya da denize atılırdı.

Fareye kemirtme

Mahkum çıplak bir şekilde ortası delik olan bir sandalyeye oturtulur sıcak ortamlarda hareketlenen fare, çıkacak bir yer bulamadığı için makat deliğinden kemirmeye başlayarak iç organlara doğru ilerlerdi.

 Falakaya yatırma

Kıpırdamasını engellemek için uzun bir sopaya bağlanan ayaklara vurularak yapılan bu işkence yöntemine sıklıkla başvurulurdu.

 Kol ve bacak kesme, tırnak sökme

İlk defa hırsızlık yapan kişinin sol eli, ikinci defa hırsızlık yapanın sağ ayağı, üçüncü defa hırsızlık yapanın sağ eli, dördüncü defa hırsızlık yapanın sol ayağı kesilirdi.

Kurşun dökme

Kurbanın ağzından aşağı sokulan bir borudan içine kurşun dökülürdü.