Mısır hangi bölgede yetişir? Hangi ürün hangi bölgede yetişir? Tarım sektörü ile uğraşanlar bu soruların yanıtlarını arıyor. Peki mısır hangi bölgede yetişir? İşte bölge bölge yetişen tarım ürünleri
Hangi tarım ürünü hangi bölgede yetişir?
Buğday
Ülkemizde en fazla yetiştirilen tarım ürünlerinin başında buğday gelmektedir. Buğday tarım sektöründe önemli bir yere sahiptir. Yetiştirilmesi kolay olduğundan dolayı Buğday ülkemizin pek çok bölgesinde yetiştirilmektedir. Sıcaklık ve kuru ortamlarda buğday daha hızlı yetişir. Özellikle ülkemizde yaz yağışları ile birlikte buğday sürekli olarak yetişir. Akdeniz bölgesi ve Güney Doğu bölgesinde buğday yetiştiriciliği oldukça fazladır.
Arpa
En çok üretilen tahıl ürünlerinin başında yer alan arpa yetiştiriciliği neredeyse buğday yetiştiriciliği ile aynıdır. Bundan dolayı daha kısa zamanda yetişen arpa Türkiye'de önemli bir ihracat payı oluşturmuştur. Arpa daha fazla İç Anadolu bölgesinde yetişmektedir. Boyları ise 35 santimetre ila santimetre arasında değişkenlik göstermektedir. Türkiye Arpa üretiminde dünyada önemli bir konumda yer almaktadır.
Çavdar ve Yulaf
Tahıl ürünlerinden bir diğeri de çavdar ve yulaftır. Çavdar ve yulaf bisküvi yapımında oldukça fazla kullanılmaktadır. En çok üretilen tarım ürünleri arasında yer alan çavdar ve yulaf ülkemizde daha çok yüksek kesimlerde yani Karadeniz bölgelerinde yetişmektedir. Çavdar üretiminde Türkiye dünyada genelinde önemli bir paya sahiptir.
Mısır
Sıcak bölgelerde daha fazla yetişen Mısır da yine tarım ürünleri arasında çokça üretilmektedir. Türkiye'de nemli iklimlerde yetişen Mısır Karadeniz ve Marmara bölgesinde sıklıkla yetiştirilmektedir. Mısır üretiminde sulama da bir hayli fazla önemlidir. Özellikle bu tarım ürünü yağ sanayinde önemli bir paya sahiptir. Akdeniz bölgesinde de yine Mısır üreticiliği yaygındır.
Pirinç
Dünya'da en fazla yetiştirilen tarım ürünlerinden olan pirinç yetiştiriciliği de yine ülkemizde yaygındır. Su içerisinde yetiştirilen pirinç daha fazla kurak alanlarda yetiştirilmektedir. Türkiye'de hemen hemen her bölgede yetişen pirinç önemli bir ihracat payı oluşturulmaktadır. Ülkemizde özellikle Çukurova bölgesinde ve Amik ovasında bolca pirinç yetiştiriciliği yapılmaktadır. Pirinç aynı zamanda çeltik olarak da bilinmektedir. Dünya genelinde ise en fazla pirinç üretimi Güneydoğu Asya tarafında yapılmaktadır.
Türkiye'de yetiştirilen endüstri (sanayi) bitkileri
Tütün
Kıraç topraklarda daha iyi yetişen tarım ürünüdür. Tütün olgunlaşma döneminde nem ve sıcaklığa ihtiyaç duymaktadır. Sigara, puro ve kimya sanayisinde ham madde olarak kullanılmaktadır. Yetiştirilen tütünler kurutularak işlenir. Türkiye'de iklim ve toprak şartlarına göre farklı bölgelerde tütün üretimi yapılmaktadır. Ege Bölgesi'nde: Manisa, İzmir, Denizli, Aydın, Uşak Muğla, Marmara Bölgesi'nde; Balıkesir, Bursa, Karadeniz Bölgesi'nde; Samsun, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Bitlis, Muş, Malatya, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Akdeniz Bölgesi'nde; Hatay ve çevresi tütün üretimi yapılan başlıca alanlardandır. Türkiye'de tütün üretimi devletten alınan yasal izinle yapılmaktadır. Türkiye, Gıda ve Tarım Örgütü'nün verilerine göre dünyada en fazla tütün eken 6. ülke konumundadır.
Pamuk
Yetişme döneminde bol su, olgunlaşma döneminde ise sıcaklık ve kuru hava isteyen tarım ürünüdür. Pamuk alüvyal topraklarda daha kolay yetişmektedir. Hasat döneminde yağış olan iklim bölgelerinde yetişmesi kısıtlı olmuştur. Buna örnek olarak Karadeniz kıyıları verilebilir. Ayrıca uzun bir yaz dönemi isteyen pamuk, iç kesimlerde, özellikle de yükseltisi fazla olan yerlerde üretimi yapılamaz. Türkiye'de pamuk üretimi en çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yapılmaktadır. Bu bölgeyi Kıyı Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgeleri takip etmektedir. Pamuktan elde edilen lif, tohum ve küspe, sanayi faaliyetlerinde de kullanılır. Çekirdeğinden ise yağ üretimi yapılır. Türkiye, Gıda ve Tarım Örgütü'nin verilerine gere dünyada en fazla pamuk üreten 7. ülke konumundadır.
Şeker pancarı
Şeker pancarı ilkbahar döneminde yağış, yaz döneminde ise sıcak bir hava ve sulama ister. Şeker pancarının suyundan şeker elde edilirken posasından ise küspe elde edilir. Şeker pancarı hasat edildikten hemen sonra işlenmesi gereken bir tarım ürünüdür. Türkiye'de yılında Uşak ve Alpullu'da kurulan şeker fabrikaları ile birlikte şeker üretimi de ivme kazanmıştır. Şeker pancarı Türkiye'de en çok İç Anadolu Bölgesi'nde üretilmektedir. Yetiştirildiği diğer bölgeler ise: İç Batı Anadolu, Orta ve Batı Karadeniz, Marmara ve Doğu Anadolu Bölgesi'dir. Yaz yağışlarının fazla olduğu Karadeniz Bölgesi'nde ve sıcaklık ile buna paralel olarak da sulama ihtiyacının fazla olduğu Güneydoğu Anadolu bölgesindeki üretimi kısıtlıdır. Ayrıca Ege Bölgesi'nin alt kesimlerinde daha fazla gelir sağlayan tarım ürünleri üretildiği için bu bölgede de şeker pancarı üretimi azdır. Pancar atıkları hayvanlara yem olarak da verilmektedir, bu sebepten şeker fabrikalarının çevresinde besicilik faaliyetleri gelişmiştir. Türkiye, Gıda ve Tarım Örgütü'nün verilerine göre dünyada en fazla şeker pancarı üreten 5. ülke konumundadır.
Çay
Yaprakları için üretilen bitkidir. Çay bitkisi yıkanmış ve kireçsiz topraklarda, ayrıca da bol yağışın olduğu, nemli, bulutlu ve serin iklim bölgelerinde yetişmektedir. Tarım için üretilen çay bitkisinin boyu 1 ile 1,5 metre arasında değişmektedir. Türkiye'de çay bitkisinin yetişme alanı kısıtlıdır. Doğu Karadeniz'de Rize şehri başta olmak üzere Trabzon, Giresun ve Artvin'de çay üretimi yapılmaktadır. Rize şehrindeki fabrikalarda çay yaprakları fermante edilerek (kurutularak) işlenmektedir. Türkiye'de çay üretimi 'lı yıllardan sonra ivme kazanmış yılında ise çayın üretimini ve kalitesini kontrol etme amacıyla Çay Kurumu (Çay-Kur) kurulmuştur.
Haşhaş
Haşhaş, yaz aylarının sıcak geçtiği ve orta derecede yağış alan yerlerde yetişmektedir. Haşhaş kapsülünden afyon adlı uyuşturucu, tohumlarından yağ, küspesinden ise hayvan yemi elde edilmektedir. Türkiye'de haşhaş üretimi ise uzun yıllardır yapılmaktadır fakat bu üretim devlet iznine bağlıdır. Üretilen haşhaşın %90'ı tıbbi amaçlı olarak ihraç edilmektedir. Türkiye'de en fazla Afyonkarahisar'da üretilmektedir.
Keten ve Kenevir
Keten tropikal iklim bölgelerinde yetişmektedir. Ketenin liflerinden kumaş ve kot bezi yapılırken, tohumundan ise boya sanayisinde kullanılan bezir yağı elde edilir. Kenevir lifleri ise sert bir yapıya sahip olduklarından çuval ve gemi halatı yapımında kullanılır. Türkiye'de keten ve kenevir üretimi en çok Batı Karadeniz'de Sinop, Kastamonu, Zonguldak çevresi ve Marmara'nın Kocaeli ilinde üretilmektedir. Kenevir bitkisi uyuşturucu yapımında kullanıldığı için üretimi devlet iznine bağlıdır. Mayıs 'de Sakarya Büyükşehir Belediyesi, Tarım AŞ bünyesinde Sakarya’da endüstriyel kenevir üretimine başlayacaklarını açıklamıştır.
Türkiye'de yetiştirilen yağ bitkileri
Zeytin
Zeytin Akdeniz iklimine has bir bitki türüdür. Genellikle kışların ılık geçtiği ve don olayının görülmediği kıyılarda üretimi yapılır. Meyvesi sofralık zeytin ve yağ olarak kullanılır. Türkiye'de, Ege Bölgesi'nde yetiştirilenler daha çok yağlı zeytin üretimi olurken, Marmara'da yetiştirilenler ise sofralık zeytin ayrımına girmektedir. Türkiye'de genel olarak bakıldığında ise en fazla zeytin üretimi Ege Bölgesi'nde yapılmaktadır. Güney Marmara, Akdeniz kıyıları, ve Kilis çevresi de zeytin üretiminin yaygın olduğu yerlerdir. Ayrıca mikroklima iklim şartlarına bağlı olarak Çoruh-Kelkit vadisinde de yetişmektedir. Türkiye'de zeytin üretimini olumsuz etkileyen faktörlere: gübre yetersizliği, sırıkla çırpma yoluyla yapılan hasat ve budama hataları örnek verilebilir. Türkiye, Gıda ve Tarım Örgütü'nün verilerine göre dünyada en fazla zeytin üretimi yapılan dördüncü ülke konumundadır.
Ayçiçeği
Ayçiçeği yetişme döneminde yağış, olgunlaşma döneminde ise sıcak hava koşulları ister. Türkiye'de bitkisel yağ üretiminde en çok kullanılan ürün ayçiçeğidir. Ayçiçeği çerez (Ayçekirdeği) ve hayvan yemi olarak da kullanılır. Türkiye'de bol yağış alan Doğu Karadeniz bölgesi hariç her yerde yetiştirilmektedir. Ayçiçeği üretiminin %70'i Marmara Bölgesi'nde bulunan Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Bursa ve Balıkesir illerinde yapılmaktadır. İç Anadolu ve ve Orta Karadeniz bölgesi ise ayçiçeği üretimi yapılan diğer bölgelerdir. Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Doğu Anadolu'da ise üretimi kısıtlıdır.
Soya fasulyesi
Soya fasulyesi protein bakımından zengindir. Yağ üretiminde kullanılmasının dışında kuru ve yaş sebze olarak da kullanılır. Tavuklara yem olarak da verilmektedir. Sanayide geniş kullanım alanına sahiptir ve ekildiği bölgelerde azot miktarını artırarak toprak verimini etkilemektedir. Türkiye'de doğal yetiştirme alanları: Orta ve Doğu Karadeniz bölümüdür fakat bu bölgelerde daha çok fındık ve çay üretimi yapıldığından, soya fasulyesinin buralardaki üretimi azalmıştır. Soya fasulyesinin yetişme süresi kısa olduğundan Çukurova, Antalya Ovası ve Ege kıyılarında ise ikincil ürün olarak yetiştirilmektedir.
Yer fıstığı ve susam
Yer fıstığı sıcak ve nemli iklim bölgelerinin gevşek topraklarında yetişmektedir. Hem kuru yemiş hem de yağ sanayisinde kullanılmaktadır. Türkiye'de yer fıstığı üretiminin %90'ı Akdeniz Bölgesi'nde yapılmaktadır. Osmaniye ve Adana yer fıstığı üretiminde öne çıkan şehirler arasındadır. Susam ise daha çok Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'da üretilmektedir. Susamın tohumundan yağ elde edilirken ayı zamanda tahin, pasta, bisküvi ve simit yapımında da kullanılır.
Türkiye'de yetiştirilen baklagiller
Fasulye, bakla, nohut, soya, mercimek, bezelye gibi ürünlerden oluşur. Daha çok kuru şeklide tüketilmekte olup Türkiye'nin iç ve dış ticaretinde pay sahibidirler. Türkiye 'li yıllardan itibaren baklagil üretiminde ivme kazanmıştır. Bu ivmenin nedenler arasında nadas alanlarının kısıtlanması ve kırsal kesim projelerinin desteklenmesi örnek verilebilir. yılı istatistiklerine göre Türkiye'de bulunan milyon hektarlık tarım arazisinin milyonluk hektarında tarla ürünleri yetiştirilmektedir. milyonluk alanın % 'sinde yemeklik baklagiller yetiştirilmektedir. Bakliyat üretiminde nohut ilk sırada yer almaktadır, ardından da sırasıyla mercimek, fasulye, börülce ve bezelye gelmektedirler.
Mercimek
Mercimek yetişme döneminde yağış, olgunlaşma döneminde ise sıcak ve kuru bir hava ister. Türkiye'de kırmızı mercimek en fazla Güneydoğu Anadolu'da, yeşil mercimek ise İç Anadolu'da üretilmektedir. Mercimekler yüksek protein içerdiklerinden insan gıdası olarak oldukça fazla tüketilir. Harman edilen mercimekler selektörleme işlemiyle içindeki yabancı maddelerden arındırılır. Türkiye'de baklagiller arasından en fazla mercimek ve nohut üretilir.
Nohut
Nohut yarı kurak iklim bölgelerinde yağmura bağlı olarak yetişir. Türkiye'de baklagiller arasında en fazla yetiştirilen üründür. Ani soğuklara ve sert kışlara karşı hassastır. Türkiye'de nohut ekimi en erken ilkbahar mevsiminde yapılır. Nohut üretimi en fazla İç Anadolu, İç Ege ve Güneydoğu'da yapılır, ayrıca ihracatta pay sahibidir.
Fasulye
Fasulye yükseltisi metreyi geçmeyen ve yaz aylarında sulanabilen bölgelerde yetiştirilir. Fasulye ılık iklim sebzesi olarak da bilinir. Yetiştirildiği bölgelerde sıcaklığın 2 veya 3 dereceye kadar düşmesi fasulyeye zarar verir. Türkiye'nin kıyı bölgelerinde sulanabilen alanlarda yetişirken, iç bölgelerde ise akarsu boylarında fasulye yetiştiriciliği yapılmaktadır. Fasulyeler de tıpkı mercimekler gibi protein bakımından zengindir ve insan gıdası olarak kullanılmaktadır.
Bezelye
Bezelye de tıpkı diğer baklagillerde olduğu gibi insan gıdası olarak kullanılır. Protein, karbonhidrat, A, B ve D vitaminlerince zengindir ve birçok çeşidi vardır.