Mustafa Kemal E Suikast
Mustafa Kemal’e karşı planlanan İzmir suikastı
14 Haziran ’de Atatürk’ü hedef alan saldırı ihbarı alındı. Suikasta karışanları silahlarıyla yakalayan polis şefi Mehmet Ali Konyar’ın torunu Hakan Konyar, o olayı ve sonrasını anlattı.
Emin ÖZGÖNÜL
Yayınlanma:
Halkın nabzını tutmak amacıyla yurt gezisine çıkan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 14 Haziran tarihinde İzmir'e gitmek üzereyken İzmir Valisi Kazım Dirik'ten bir telgraf aldı. Telgrafta “Şahsı devletlerine karşı tertip edildiği anlaşılan melun bir suikast teşebbüsü ortaya çıkarılmıştır” deniliyordu. Yapılan ihbara göre, Lazistan eski Mebusu Ziya Hurşit, İttihatçı subay Sarı Efe Edip ve üç suç ortağı, Kemeraltı'nda gerçekleştirecekleri eylemle Mustafa Kemal'i öldürmeyi planlıyordu.
HAİN SALDIRI PLANI
Suikastı, Mustafa Kemal'e kin besleyen eski vekil Ziya Hurşit planlamıştı. Saldırı, Kemeraltı'nda yapılacak, Mustafa Kemal'in aracı daralan yola girdiğinde yavaşlayacak, buradaki bir tuhafiye dükkanında pusu kuran Ziya Hurşit ve arkadaşları ateş edip bomba atacaktı. Saldırganlar çıkan kargaşadan yararlanıp Giritli Şevki'nin motoruyla Sakız Adası'na kaçacaktı. İhbarı, Giritli Şevki yapmıştı ve verdiği bilgiler sonrası Ziya Hurşit, Sarı Efe Edip ile Çopur Hilmi, Laz İsmail ve Gürcü Yusuf yakalandı. Kaldıkları otel odasında tabanca ve bombalar bulundu.
Hakan Konyar
“DEDEM YAKALADI”
Suikastçıları otel odasında yakalayan ise dönemin İzmir Emniyeti Siyasi Şube Amiri Mehmet Ali Konyar'dı. yılında Manastır'a bağlı Kayalar beldesinde doğan Konyar, önce jandarma subayı, sonra da polis olmuştu.
Konyar'ın torunu 62 yaşındaki Hakan Konyar, halen Kırklareli'nde yaşıyor. Beyaz eşya ticareti yapan ve Bağkur emeklisi olan Hakan Konyar, babası ve aile büyüklerinden öğrendiği İzmir suikastı ve bu olayda dedesinin rolünü anlattı.
Atatürk, dedeme ‘Sol gözümün bebeği' dedi ve konak hediye etti
Hakan Konyar, şunları söyledi: “Atatürk'e düzenlenmek istenen suikast girişimi ihbar edilince dedem otel baskını ile suikastçıları yakalayıp adalete teslim ediyor. Bu olaydan sonra Atatürk dedemi İzmir'de kaldığı Naim Palas Oteli'ne çağırıp teşekkür ediyor. ‘Söyle bakalım çocuk, nerelisin?' diye soruyor. Manastır Kayalar'dan olduğunu öğrenince ‘O zaman akrabayız, benim annem de Konyar Türklerindendir' diyerek dedeme sarılıyor ve bir hediye vereceğini söylüyor. Karşıyaka'da şu anda ve sokak arasında bulunan konağı hediye ediyor. Konağın kapısında, ‘Sol Gözümün Bebeği Mehmet Ali Konyar'a Hediyemdir. Gazi Mustafa Kemal' yazıyor. Atatürk, ünlü, ‘Benin naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır' cümlesini de suikast girişimi sonrası söylüyor.”
Polis şefi Konyar'a lira ödül
Mehmet Ali Konyar'a suikast girişiminde rol alanların yakalanmasında gösterdiği başarı nedeniyle 2 takdirname ile lira ödül verildi. O günlerde maaşı ise liraydı. Daha sonra 60 liraya yükseltilip Emniyet Müdürlüğü Müfettişliği'ne atandı. Konyar'a Milli Mücadele'de cephede görev yaptığı için verilen Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası da torunları tarafından özenle saklanıyor. İzmir suikastı davası İstiklal Mahkemesi'nde görüldü. 14 Temmuz 'da 13 kişi idam edildi.
aileAtatürkBeninbeyazbeyaz eşyabombaÇocukEmniyetizmirKırklareliMustafa KemalMustafa Kemal AtatürkPolissaldırıTürkiye
Osmanlı İmparatorluğu'nun mağlubiyetle ayrıldığı I. Dünya Savaşı'nın ardından, Kasım'ında düzenlediği kongreyle kendini fesheden İttihat ve Terakki Cemiyetinin üyeleri birkaç gruba bölünmüştü. Bir grup padişahla iş birliğine başlamış, cemiyetin liderlerinden oluşan grup yurt dışına kaçmış, üçüncü grup ise Kurtuluş Savaşı kadrosuna katılmıştı. Son grup da kendi içinde, millî bir devlet kurmaya tamamen taraftar olanlar ve millî hareketin zaferinden sonra eski sistemin yeniden kurulmasını isteyenler olarak ikiye ayrılmaktaydı.[1] 'nin Ocak ayında İstanbul'da Kara Kemal Bey tarafından, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yeniden kurulması için çalışmalar yürütülmeye başlandı.[1] 29 Kasım 'de İstanbul'da, Kara Kemal Bey'in başkanlığında eski cemiyet üyelerinin katılımıyla gizli bir toplantı gerçekleşseafoodplus.infoa Kemal Paşa tarafından, cemiyetin yeniden kurulma faaliyetlerinin önüne geçilmesi amacıyla İstanbul'a gönderilen Kılıç Ali Bey ve Ali İhsan Bey'in Kara Kemal Bey ile yaptığı görüşmeler sonrasında da bu gizli faaliyetlere son verilmedi.[1] genel seçimleri öncesinde bir makale yayınlayan İttihat ve Terakki Cemiyetine mensup gazeteci ve eski İstanbul milletvekili Hüseyin Cahit Bey, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin bu seçimlere katılmayacağını yazmıştı. Feshedilmiş bir parti adına yazılar yayınlayan Hüseyin Cahit Bey, 7 Mayıs tarihinde Çorum'da müebbet sürgün cezasına çarptırılmış, gazetesi Tanin ise 16 Nisan 'te kapatılmıştı.
Merkezî yönetime karşı Şubat 'te başlatılan ve ilkbaharında bastırılan Şeyh Said İsyanı sonrasında, 4 Mart 'te çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu'na dayanılarak muhalif basın susturulmuş, 17 Kasım 'te kurulan ve bünyesinde bazı eski İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerini barındıran[1]Kâzım Karabekir Paşa başkanlığındaki Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası da "dinî hislere gönderme yaparak isyanı desteklediği" gerekçesiyle 3 Haziran 'te kapatılmıştı. Ancak parti milletvekilleri, bağımsız olarak Türkiye Büyük Millet Meclisindeki varlıklarını sürdürmeye devam etti. Partinin kapatılmasının ardından eski İttihat ve Terakki Cemiyetinin Cumhuriyet Halk Fırkası'na katılmayan bazı üyeleri, gizli bir muhalif hareket olarak İstanbul'da bulunmaktaydı.[1]
Diğer taraftan 7 Mayıs 'da Ankara'dan ayrılarak ülkenin çeşitli yerlerine trenle ziyaretler düzenlemeye başlayan Mustafa Kemal Paşa, 8 Mayıs'ta Eskişehir ve Afyonkarahisar'dan geçerek Akhisar'a, oradan da Konya'ya vardı. 9 Mayıs'ta Tarsus'a, 10 Mayıs'ta Mersin'e, 16 Mayıs'ta Adana'ya, 18 Mayıs'ta tekrar Konya'ya, 20 Mayıs'ta Bursa'ya, 13 Haziran'da ise Balıkesir'e uğramış; 14 Haziran'da ise İzmir'e geçmeyi planlamıştı.