Mutasyon Ne Demek
kaynağı değiştir]
Mutasyonlar birkaç sebepten dolayı meydana gelebilir.
1) DNA'nın kendini doğru olarak kopyalayamaması: Hücre bölünürken, DNA'sının bir kopyasını çıkarır - ve bazen bu kopyalar birebir olmaz. Orijinal DNA diziliminde meydana gelen bu farklılık bir mutasyondır. Doğal sebeplerden ötürü gerçekleşir.
2) Dış etkiler mutasyona sebep olabilir: Mutasyonlar ayrıca belirli kimyasallara ya da radyasyona maruz kalındığında gerçekleşebilir. Bunlar DNA'da bozulmaya sebep olur. Doğal olmayan yollarla gerçekleşmesi zorunlu değildir - en izole ve bozulmamış çevrelerde bile, DNA bozulur. Bu durumda, hücre DNA'yı onarırken, her zaman mükemmel şekilde gerçekleştiremez. Böylece, hücre orijinalinden farklı bir DNA ile son bulur; sonuç olarak, bir mutasyondur.[14]
Mutasyonlar; genellikle DNA'nın kopyalanması ya da onarımı sırasındaki hatalarla ortaya çıkar. Genetik çeşitliliğin ana kaynağıdır.[15]
Mutasyonlar; yararlı, etkisiz ya da zararlı olabilir. DNA'daki bir değişiklik organizmanın herhangi bir özelliğinde değişime sebep olabilir.[16]
Mutasyonun gözlenebilen bir etki olmadan ortaya çıkması çok az gözlenen bir olgudur. Daha çok çevreden gelen kimyasal ya da fiziksel etkiler nedeniyle olur. Bir dış etkinin mutasyona yol açabilmesi (mutajen olması) için hücre içine girip etkinliğini gösterebilmesi gerekir. Örneğin Güneş’in morötesi ışınları, girim gücü düşük olduğu için yalnızca deri hücrelerinde somatik mutasyona yol açabilirken, girim gücü yüksek olan X ışınları ya da atom bombası ışımaları, tohumsal mutasyona yani nesilden nesile aktarılabilen mutasyona yol açabilen çok güçlü etkenlerdir. Bu tür mutasyonların birçok örneği yakın zamanda Çernobil patlaması sonucunda çevredeki birçok canlı türünde gözlenmiştir. Günümüzde bile bu patlama sonrası etrafa saçılan radyoaktif maddelerin neden olduğu somatik mutasyonların görünür sonuçları vardır. Hâlen Rusya ve Karadeniz Bölgesi’ndeki kanser oranları çok yüksektir.
Mutasyonun diğer bir sonucu da hücre bölünmesindeki kontrol mekanizmasını ortadan kaldırabilmesidir. Bunun bilinen en tehlikeli sonucu ise hücrenin kontrolsüz bölünmesi yani kanserdir.
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
- DNA replikasyonundaki hatalar
- DNA polimerazları farklı hata oranlarına sahiptir.
- Yetersiz bilgi okuma ve düzeltme etkinliği
- Bazı DNA polimerazları hatalı yapıları bağımsız olarak tanıma ve düzeltme olanaklarına sahiptir. Ancak, ökaryotlardaki A ailesi DNA polimerazları okuma ve düzeltme etkinliğine sahip değildirler.
- Pre- ve postreplikatif onarım hataları
- Mesela urasil gibi olağan dışı bir nükleotit DNA'ya gelip yerleştiğinde çıkartılarak uzaklaştırılır. Onarımdan sorumlu enzimler, iki tipik DNA nükleotiti arasında oluşan olası bir hatalı eşleşmede ise yüzde 50 oranında bir hata olasılığıyla ikisi arasında bir karar vermek zorunda kalırlar.
- Dengesiz Krosover
- Bir DNA dizisi üzerinde birbirlerinin yakınlarında yer alan satelit DNA veya transpozonlar gibi benzer veya özdeş sekansların mayoz bölünme sırasında hatalı çiftleşmesi sonucu oluşan bir mutasyon türüdür.
- Hücre bölünmesi sırasında eş kromozomların bölünmemesi
- kromozomların yanlış dağılımına ve aynı zamanda böylece trizomi ve monozomi oluşumuna yol açar.
- Transpozonların veya retrovirüslerin bütünleşmesi ya da dışarı çıkması
- Bu öğeler genlere veya gen düzenleyici bölgelere entegre olup onlarla bütünleşirler.
Değişimlerin boyutuna göre ayrım[değiştir Mutasyon nedir, ne demek? Koronavir&#;s mutasyonunda uzmanların g&#;r&#;şleri
Haberin Devamıİngiltere’nin ‘Koronavirüs mutasyona uğradı” açıklaması dünyada paniğe neden olurken Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir” diyerek tartışma başlattı. Uzmanlar bu olasılığı Hürriyet için değerlendirdi. Prof. Dr. Tevfik Özlü ''Mutasyonun sonucu önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak'' derken, Doç. Dr. Sema Kultufan Turan ise araştırmak gerek yorumunda bulundu.
TAHMİN EDİLEMEZ
Prof. Dr. Tevfik Özlü: Mutasyonlar tamamen rastlantısal olarak ortaya çıkar. Kuralı yoktur ve önceden tahmin edilemezler. Virüsün amacı bizi öldürmek değil. Çünkü konakçı ölünce, virüs de ölür. Mutasyonun sonucu önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak. Bizim istediğimiz hastalık oluşturma gücünü yitirmesi. Ancak ne yazık ki henüz o yönde bir bulgu yok. Bu nedenle de tedirginlik ve endişe var. Mutasyonun şekli sahada doğrulanmalı.
ARAŞTIRMAK GEREK
Doç. Dr. Sema Kultufan Turan: Beklenti, virüsün mutasyona uğrayıp hastalık yapıcı özelliğinin ya da öldürme ihtimalinin yok olması yönünde. Ancak mutant virüsün daha az hastalık yaptığına dair henüz kanıt yok. O nedenle ‘Beklenen mutasyon gerçekleşti’ demek ya da tersi bir yorum yapmak için çok erken. Ülkemizde de henüz mutasyona uğrayan virüse rastlanmadı ancak enfekte olanlara bakılarak araştırılıyor.
SARS MUTASYONLA BİTMİŞTİ
Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz: SARS koronavirüsü, ay içinde mutasyona uğrayarak gücünü kaybetmişti. Şimdiki koronavirüsteki olası mutasyonlarda böyle bir beklenti var fakat virüslerdeki mutasyonik değişimler iyi yönde olabildiği gibi kötü yönde de olabilir. Bunun hiçbir garantisi yok. Önümüzde aylar virüsün bu özelliğinin olup olmadığını kanıtlayacak.
MEHMET CEYHAN NE DEMİŞTİ?
'TELAŞA GEREK YOK'
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şu açıklamalarda bulunmuştu: “Birkaç gündür herkes İngiltere’de ortaya çıkan yeni mutant koronavirüsle (B) ilgili telaş içerisinde. Henüz karamsarlık için bir neden yok. Çünkü;
1) Bulaşıcılığın yüzde 70 arttığı bulgusu şimdilik sadece bir modelleme sonucu. Henüz gerçekten daha bulaştırıcı olduğu bile laboratuvar ve klinik verilerle doğrulanmış değil.
2) Ülkelerin önlem alması doğal, çünkü virüsün özellikleri tam anlaşılıncaya kadar, yani daha bulaştırıcı ve ağır hastalığa neden olmadığı belli oluncaya kadar yayılması önlenmelidir.
3) Bu mutasyon eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise, salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir. Çünkü o mutasyonda virüsün daha bulaşıcı, ancak zararsız hale gelmesini bekliyoruz. Yani ilk değişiklik gerçekleşmiş olabilir.
4) Ancak istemediğimiz yönde bir mutasyon olursa, zorunlu olarak virüsün yayılmamasına gayret edeceğiz. Sonuç olarak henüz telaşlanacak bir noktada değiliz. Her zamanki gibi dikkatli olmalıyız.”
Mutasyon nedir, ne demek? Koronavir&#;s mutasyonunda uzmanların g&#;r&#;şleri
İngiltere’nin ‘Koronavirüs mutasyona uğradı” açıklaması dünyada paniğe neden olurken Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir” diyerek tartışma başlattı. Uzmanlar bu olasılığı Hürriyet için değerlendirdi. Prof. Dr. Tevfik Özlü ''Mutasyonun sonucu önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak'' derken, Doç. Dr. Sema Kultufan Turan ise araştırmak gerek yorumunda bulundu.
TAHMİN EDİLEMEZ
Prof. Dr. Tevfik Özlü: Mutasyonlar tamamen rastlantısal olarak ortaya çıkar. Kuralı yoktur ve önceden tahmin edilemezler. Virüsün amacı bizi öldürmek değil. Çünkü konakçı ölünce, virüs de ölür. Mutasyonun sonucu önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak. Bizim istediğimiz hastalık oluşturma gücünü yitirmesi. Ancak ne yazık ki henüz o yönde bir bulgu yok. Bu nedenle de tedirginlik ve endişe var. Mutasyonun şekli sahada doğrulanmalı.
ARAŞTIRMAK GEREK
Doç. Dr. Sema Kultufan Turan: Beklenti, virüsün mutasyona uğrayıp hastalık yapıcı özelliğinin ya da öldürme ihtimalinin yok olması yönünde. Ancak mutant virüsün daha az hastalık yaptığına dair henüz kanıt yok. O nedenle ‘Beklenen mutasyon gerçekleşti’ demek ya da tersi bir yorum yapmak için çok erken. Ülkemizde de henüz mutasyona uğrayan virüse rastlanmadı ancak enfekte olanlara bakılarak araştırılıyor.
SARS MUTASYONLA BİTMİŞTİ
Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz: SARS koronavirüsü, ay içinde mutasyona uğrayarak gücünü kaybetmişti. Şimdiki koronavirüsteki olası mutasyonlarda böyle bir beklenti var fakat virüslerdeki mutasyonik değişimler iyi yönde olabildiği gibi kötü yönde de olabilir. Bunun hiçbir garantisi yok. Önümüzde aylar virüsün bu özelliğinin olup olmadığını kanıtlayacak.
MEHMET CEYHAN NE DEMİŞTİ?
'TELAŞA GEREK YOK'
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şu açıklamalarda bulunmuştu: “Birkaç gündür herkes İngiltere’de ortaya çıkan yeni mutant koronavirüsle (B) ilgili telaş içerisinde. Henüz karamsarlık için bir neden yok. Çünkü;
1) Bulaşıcılığın yüzde 70 arttığı bulgusu şimdilik sadece bir modelleme sonucu. Henüz gerçekten daha bulaştırıcı olduğu bile laboratuvar ve klinik verilerle doğrulanmış değil.
2) Ülkelerin önlem alması doğal, çünkü virüsün özellikleri tam anlaşılıncaya kadar, yani daha bulaştırıcı ve ağır hastalığa neden olmadığı belli oluncaya kadar yayılması önlenmelidir.
3) Bu mutasyon eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise, salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir. Çünkü o mutasyonda virüsün daha bulaşıcı, ancak zararsız hale gelmesini bekliyoruz. Yani ilk değişiklik gerçekleşmiş olabilir.
4) Ancak istemediğimiz yönde bir mutasyon olursa, zorunlu olarak virüsün yayılmamasına gayret edeceğiz. Sonuç olarak henüz telaşlanacak bir noktada değiliz. Her zamanki gibi dikkatli olmalıyız.”
Mutasyon Ne Demek? TDK'ya Göre Mutant Virüs Anlamı ve Virüsün Mutasyona Uğraması Nedir?
En kaba tabiriyle organizmanın değişime uğraması olarak adlandırılan mutasyon terimi, virüs ile yan yana geldiğinde elbette korkutucu bir hal alıyor. Dünya çapında milyonlarca insanın ölümüne sebep olan Koronavirüs salgınında mutasyon haberleri, vatandaşları mutasyon ne demek, virüsün mutasyona uğraması nedir, mutasyonlu virüs ne demek gibi araştırmalara sevk etti. Mutant virüs ve varyant virüs hakkında pek çok sorgulama yapıldı.
MUTASYON ANLAMI TDK
Latince kökenli olan bu kelime, İngilizce ve Fransızca'da mutation "değişim, başka bir hale girme" manalarında kullanılmaktadır. Bir biyoloji terimi olan bu sözcük, canlı biliminde biyolojik değişim olarak karşımıza çıkar. Türk Dil Kurumu'nca verlien sözlük anlamı da değişim, form değiştirme, başka bir hale girme şeklindedir.
MUTASYON NE DEMEK?
Mutasyon ya da diğer bir adıyla değişinim, bir canlının gen haritasındaki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişimlerdir. İlk kez yirminci yüzyılın başında ortaya çıkan mutasyon terimi, genetik çalışmaların temelini oluşturan bir olgudur. Mutasyona uğrayan organizma eskisinden farklı bir forma bürünür ya da farklı davranış sergiler.
VİRÜSÜN MUTASYONA UĞRAMASI NEDİR?
Koronavirüslerin tüm genetik materyalleri RNA (ribonükleik asit) adı verilen bir yapıda bulunur. RNA, DNA ile bazı benzerlikler taşır. Ancak bu ikisi aynı değildir. Virüsler insanlara bulaştığında hücrelere bağlanır, hücre içine girerler ve RNA'larının kopyalarını çoğaltarak yayılmasını sağlarlar. Bir kopyalama hatası olursa RNA değişime uğrar. Bilim dünyası bu değişikliklere 'mutasyon' adını verir. Bu değişiklikler rastgele ve tesadüfen meydana gelir. Virüsler çoğalırken ve insanlar arasında yayılırken başlarına gelen sıradan bir olaydır.
MUTASYONLU VİRÜS NE DEMEK?
Örneğin, her yıl grip aşısı yaptırmamızın nedeni, grip virüslerinin yıldan yıla değişime uğramasıdır. Bu yılki grip virüsü muhtemelen geçen yıl dolaşan virüsle aynı yapıda değildir. Bir virüsün insanları enfekte etmeyi kolaylaştıran rastgele bir değişikliği varsa ve yayılırsa, bu tür daha yaygınlaşır. Hızlı bulaşma söz konusu olur. Sonuç olarak, koronavirüsler dahil tüm virüsler zamanla değişebilir. Virüs mutasyona uğradığında ve enfekte etme durumunda değişimler meydana gelir. Virüsün bir hücreye bağlanma, o hücreye girme ve hücrede çoğalma yeteneği etkilenebilir.
MUTANT VİRÜS NE DEMEK?
Mutant, tıpkı mutasyon kelimesi gibi kökünü "mutate" fiilinden alan bir sözcüktür ve mutasyona uğramış, değişmiş anlamına gelir. Mutant virüs terimi de mutasyonlu virüsle aynıdır.
VARYANT VİRÜS NE DEMEK?
Varyant virüs, virüsün mutasyona uğrayarak çeşitlenmesi halidir. Mutant virüs kullanımıyla aynı anlama gelir.