N Kolay Bono Ekşi

Eğer işiniz sık sık şehir içinde veya şehirlerarası otobanlarda yolculuk yapmayı gerektiriyorsa, siz de yeni araç tercihinizi otomatik vitesten yana yapmak istiyor olabilirsiniz. Neyse ki çiçeği burnunda bir sürücüyseniz, otomatik araba kullanmayı öğrenmek düz vitesi öğrenmenizden çok daha kolay. Üstelik acemiliği çabucak yenebilmeniz için de birebir!

Ancak daha önce hep düz vites araçlar kullanmışsanız, özellikle de ilk zamanlar biraz yabancılık çekebileceğinizi bilmelisiniz. O halde gelin, otomatik vites araba kullanımının inceliklerini birlikte keşfedelim! Yolların tozunu dumana katmak ise size kalmış…

1. Otomatik Vites Nedir?

Otomatik vites, hız ve çekişi ayarlamaya yarayan dişlilerin sürücü müdahalesi olmadan kendiliğinden kontrol edilebildiği araç türlerini ifade ediyor. Otomatik şanzıman sistemine sahip olan bu araçlarda, hareket için sadece gaz ve fren pedalı kullanılıyor. Yani vites dişlilerinin yüksek tork üretebilmesi için debriyaja ihtiyaç duyulmuyor. Bunun yerine debriyajın görevini tork konvertörü üstleniyor. Tork konvertörü sayesinde aracın şanzımanı, sürüş esnasında ortaya çıkan enerjinin dişlilere devir gücü olarak iletilmesini sağlıyor.

Otomatik Vites Araç Çeşitleri Nelerdir?

Otomatik vites araçlar “triptonik şanzımanlı”, “yarı otomatik şanzımanlı” ve “tam otomatik şanzımanlı” olmak üzere üç çeşide ayrılıyor:

Triptonik Vitesli Araçlar

İsteğe bağlı olarak manuel kullanım imkânı da sunan araçlardır. Vites kolunun çekilmesi ile araç manuel kullanıma geçer. Bu durumda vites değişimi de koldaki artı ve eksi işaretleriyle sağlanır.

Yarı Otomatik Vitesli Araçlar

Şanzıman sistemi tek kavramalı olup sadece debriyaj işlevini otomatik olarak gerçekleştirebilen araçlardır. Bundan dolayı araç, vites geçişlerinde fark edilir düzeyde ses ve titreşim üretir.

Tam Otomatik Vitesli Araçlar

Çift kavramalı şanzıman sistemine sahip araçlardır. Böylece sürüş sırasında debriyaj otomatik olarak kontrol edilirken, geçilecek vites de aynı esnada kendi kendine ayarlanır. Vites geçişleri ise oldukça sessiz ve sorunsuz gerçekleşir.

Otomatik Vites Hangi Viteste Çalışır?

Otomatik araçlarda geçilen vites ayarı, gaz ve fren kullanımına göre kendiliğinden düşüyor ya da yükseliyor. Araç, vites geçişlerini harflerle belirtilen dişli ayarları doğrultusunda yapıyor. Böylece sayılarla belirtilen devir ayarlarına gerek olmadan, hız ve çekiş otomatik olarak ayarlanabiliyor.

Otomatik Vites Nasıl Değiştirilir?

Otomatik araçlarda da tıpkı manuel araçlarda olduğu gibi, vites kolu hareket ettirilerek geçiş sağlanıyor. Ancak vites kolunda rakamlı vites ayarları yerine, harf olarak farklı dişli ayarları (P - R - N - D - S - O - M - L) bulunuyor.

2. Otomatik Vites Üzerindeki Harflerin Anlamları Nelerdir?

Otomatik vites harfleri, aslında belirli İngilizce kelimelerin kısaltmalarından meydana geliyor. Bunun beraberinde yarı-otomatik vites harfleri ile tam otomatik vites harfleri, aracın sunduğu devir ayarlarına göre birbirinden farklı olabiliyor. Bu nedenle aşağıda açıklayacağımız otomatik vites harf anlamlarının yanında, bunların hangi araç çeşitlerinde bulunduklarını da açıklıyor olacağız:

Otomatik Vites D Harfi (Drive)

İleri gitmek için kullanılan dişli ayarıdır. Hem triptonik hem yarı hem de tam otomatiklerde mevcuttur.

Otomatik Vites P Harfi (Park)

Park esnasında kullanılması gereken ayardır. Triptonik, yarı ve tam otomatik şanzımanlı araçlarda bulunur.

Otomatik Vites N Harfi (Neutral)

Aracın “nötr modda”, yani boşta olması anlamına gelir. Tüm otomatik araç türlerinde mevcuttur.

Otomatik Vites R Harfi (Reverse)

Manuel araçlarda olduğu gibi geri vites görevi görür. Triptonik, yarı ve tam otomatik şanzımanlı araçlarda bulunur.

Otomatik Vites S Harfi (Speed)

Spor sürüş modu olarak da bilinir. Hızlı sürüşlerde kullanılır. Araç bu dişli ayarında iken vites değişim hızı ve devir aralığı daha yüksek olur. Genellikle yüksek segment olan tüm triptonik, yarı ve tam otomatik araç türlerinde görülebilir.

Otomatik Vites O Harfi (Overdrive)

Sürüş esnasında yüksek viteslere geçişi önleyerek daha seri hızlanma sağlar. Ağırlıklı olarak yüksek segment olan tüm otomatik araç çeşitlerinde bulunur.

Otomatik Vites M Harfi (Manuel)

Aracı düz vites moduna almak için kullanılır. Triptonik-yarı otomatik araçlarda mevcuttur.

Otomatik Vites L Harfi (Low)

Bu dişli ayarı, hızı 1’inci vitese sabitlemek için kullanılır. Bu ayara sahip otomatik araç çeşitlerinin bazılarında 2 ve 3 vitesleri de bulunur. Triptonik-yarı otomatik vitesli araçlarda mevcuttur.

3. Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır?

“Otomatik vites PRND ne demek?” sorusunun yanıtını ve işinize yarayacak çok daha fazla bilgiyi artık öğrendiniz. Otomatik vites araba ileri geri hangisi bunu da zaten bildiğinize göre, artık devamı oldukça basit! Ancak yeni bir şoför adayıysanız, ilk kez otomatik vites kullanımı konusunda bunlardan daha fazlasını merak ediyor olabilirsiniz. Aradığınız tüm yanıtlar, yazının buradan sonrasında…

Otomatik Viteslerde 1 ve 2 Ne İşe Yarar?

Otomatik vites araçlarda devir ayarı kendiliğinden yapılabilmesine rağmen, bazılarının vites kolunda ayrıca “L” veya “” seçenekleri de bulunuyor. Bu dişli ayarları, dik yokuşlarda ve yağmurlu-karlı hava şartlarında aracın çekişten düşmemesi ve daha güvenli sürüş sağlamak için gerekebiliyor.

Otomatik Arabada El Freni Ne Zaman İndirilir?

Otomatik araçlarda el freninin; kalkış esnasında, ayak frene basılıyken, vites herhangi bir hareket ayarına getirildikten sonra indirilmesi gerekiyor.

Otomatik Vites Araba İlk Nasıl Çalıştırılır?

• Adım 1: Emniyet kemerinizi bağlayın ve aynalarınızı kontrol edin.
• Adım 2: Sağ ayağınızı fren pedalına tamamıyla basılı tutun.
• Adım 3: Vitesin P konumunda bulunduğundan emin olun.
• Adım 4: Anahtarı saat yönünde çevirerek kontağı çalıştırın.
• Adım 5: Ayağınız hala fren pedalındayken vitesi R, L veya D konumuna alın.
• Adım 6: El frenini aşağı indirin ve yavaşça gaza basın.
• Adım 7: Harekete L modunda geçtiyseniz, vitesi varsa sırasıyla 2 ve 3’üncü ayara, ardından da D moduna alın.

Otomatik Vites Nasıl Kullanılır? Nelere Dikkat Edilmelidir?

Otomatik vites araçları kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar bulunuyor:

• Araç kalkış yaparken frene basılı tutulmalıdır.
• Kalkış esnasında el freni aşağıda ise ayak frenden çekildiği anda araç hareket etmeye başlar.
• Soldaki fren ve sağdaki gaz pedalları için sadece sağ ayağın kullanılması gerekir.
• Park pozisyonuna geçmeden önce araç mutlaka durdurulmalı ve dişli ayarı P’ye getiririlmelidir.
• Park sonrası, aracın N moduna getirilmesi ve el freninin çekilmesi gerekir.
• Araçtan inmeden önce, ayak frende tutularak vites modu P’ye alınmalı ve kontak ondan sonra kapatılmalıdır.

Otomatik Vites Araba Nasıl Durdurulur?

Otomatik araçlarda debriyaj pedalı bulunmadığından durmak için sadece frene basılması yeterli oluyor. Ancak aracı sarsmamak için bu pedalın yavaş hareketlerle kullanılması gerekiyor. Ayrıca dişli ayarı değişimi sırasında aracın mutlaka durdurulması gerektiğini de hatırlamak gerekiyor.

4. Araç Kiralamada Otomatik Vites Tercihi

Otomatik araba kullanma teknikleri, görüldüğü üzere düz vitesten daha basit bir işlemler dizininden oluşuyor. Bu nedenle de -özellikle iş vb. nedenlerle- uzun süreli kullanımlarda sürücülere büyük kolaylıklar sağlıyor. Şirket aracı kullanımında artık sizin de tercihiniz otomatik vitesten yanaysa, dilediğiniz marka, segment ve modeldeki otomatik araçları Hedef Filo aracılığıyla kiralayabilirsiniz. Hedef Filo’dan uzun dönem otomatik vites araç kiralama için atmanız gereken ilk adım, linkin hemen ardında sizi bekliyor!

Diyelim ki Hazine&#;nin tahvil ihalesine girdiniz ve bir yıl vadeli % 5 faizli bir tahvil aldınız. Yılsonunda TL&#;lik tahvili Hazine&#;ye götürdüğünüzde karşılığında TL alacaksınız. Bu tahvilin ikincil piyasadaki faizinin de aynı olduğunu varsayalım. Bu durumda bu tahvili aldığınız gün ikincil piyasada başkasına satsanız fiyatı yine TL olur. Siz tahvili satamadan aynı gün içinde olağanüstü bir olay olduğunu ve faizlerin % 7&#;ye yükseldiğini varsayalım. Bu durumda sizin tahvilinizin değeri artık TL etmez. Çünkü Hazine&#;nin yeni çıkaracağı tahvil artık yılsonunda TL ederken sizin tahviliniz TL edecektir. Bu durumda siz bu tahvili ikincil piyasada TL&#;ye satamazsınız. Daha ucuza satmanız gerekir ki alan da %7 faiz kazanabilsin. Aksi takdirde sizin TL edecek tahvilinizi alacağına gidip Hazine&#;nin % 7 faizli tahvilini satın alır. Bu durumda eski fiyatla tahvil satın almış olduğunuz için zarar edersiniz. Tahvili vadesinden önce ikincil piyasada satmayıp vade sonuna kadar elinde tutsanız da zarar edersiniz çünkü sizden hemen sonra tahvil alanlar TL&#;lerine karşı vade sonunda TL alırken siz TL alacaksınız demektir.   

Şimdi hesabı tersine çevirelim. Diyelim ki siz tahvili aldıktan sonra olağanüstü bir olay oldu ve faizler yüzde 4&#;e düştü. Bu durumda sizin tahviliniz değer kazanır. Çünkü siz yılsonunda o tahvili götürüp TL alacaksınız oysa sizden hemen sonra % 4 ile tahvil alanlar TL&#;lik tahvili götürdüklerinde TL alacaklar. Bu durumda siz piyasada bu tahvili TL&#;den daha yüksek fiyata satabilirsiniz.  

Hazine&#;nin çıkardığı Devlet Tahvilleri ve Hazine Bonoları, ağırlıklı olarak yabancıların ve bankaların ellerinde bulunuyor. Nisan sonu itibariyle Hazine iç borçlanma senetlerinin her TL&#;sinin 47,6 TL&#;lik bölümü bankacılık kesiminde, 25,7 TL&#;lik bölümü yurtdışı yerleşiklerin elinde, 24,6 TL&#;lik bölümü banka dışı kesimde ve 2,1 TL&#;lik bölümü TCMB&#;de bulunuyor. Faiz lobisi deyimiyle kastedilen bankalar ile yabancı yatırımcılar her TL&#;lik tahvil ve bononun 73,3 TL&#;lik bölümüne sahipler. Yukarıda açıklamaya çalıştığım gibi bu kesim ellerindeki tahvil ve bonolar nedeniyle faizlerin yükselmesiyle değil düşmesiyle kazançlarını artırıyorlar. Bankalarımızın son yıllarda kârlarındaki artışın önemli bir nedeni faizlerin düşmesiyle ortaya çıkmış bulunuyor. O nedenledir ki faizlerin yükselmesinden en çok zarar görenler bu iki kesim.

Faizler düşerken bankalar, maliyetleri daha çabuk düştüğü için kâr ederler, faizler yükselirken ise bankalar maliyetleri daha hızlı arttığı için kayıpla karşılaşırlar. Bunun nedeni mevduat vadelerinin ortalama 1,5 ay olmasına karşılık kredi vadelerinin ortalama 1 yıl olmasındandır. Faizler yükseldiğinde bankalar vadesi çabuk dolan mevduatı elden kaçırmamak için faizleri artırmak zorunda kalırlar, buna karşılık gelirlerini yükseltmek için aynı hızla kredi faizlerini artıramazlar çünkü açtıkları kredilerin vadesi geç dolar. Yani bankalar faiz düşüşünden kazanç elde ederken, faiz artışından kayıpla çıkarlar.    

İddia edildiğinin tam aksine faiz lobisinin faizlerin yükselmesini değil düşmesini desteklemesi gerekiyor. Ortada bir faiz lobisi yok tabii ama tahvil ve bonoları ağırlıklı olarak ellerinde tutan yabancı yatırımcıların ve bankaların faizlerin düşmesine dua ettikleri son yıllardaki kazançlarına bakınca çok açık bir biçimde ortaya çıkıyor.

Faizlerin yükselmesinden kazançlı çıkabilecek bir tek kesim vardır: Mevduat sahipleri. Onlar da örgütlü olmadıkları için faizlerin artmasını etkileyemezler.