Geçen onca zaman diliminde çeşitli nedenlerle birden fazla hayvanın nesli tükenmiştir. Hayvanların nesli neden tükendiğine sorguladığımızda ise, bazen insan müdahaleleri ya da iklim değişikliği gibi etkenler sebep olduğu görmüşüzdür. Zaman ilerledikçe bilim alanında çeşitli gelişmeler olmuştur ve bunlardan biri de biyoteknolojidir. Bilim insanlarının bu hayvanların bir kısmını yok etmeden geri getirebilmelerine olanak sağlar. Biz de hayvan sever insanlar olarak sizlere bu listeyi hazırladık. Nesli tükenmekte olan hayvanlar içeriğimizde henüz nesli tükenmemiş ama tehlike altında olan 14 hayvanı inceleyebilirsiniz.
Yeniden hayat verilmeye çalışılacak 25 hayvan türü
Aurochs, Asya, Avrupa ve Kuzey Afrikada yaşayan evcil sığırların atasıdır. Bilim adamları bazı aurochs DNAsı taşıyan türlerin, seçici olarak üremesi yoluyla onları geri getirmek istiyor. Bu sebeple yılından beri uğraşmaktadırlar.
Hazar kaplanları, Türkiye, İran ve Irakın yanı sıra Orta Asyanın çoğunda ve Kuzeybatı Çinde de bulunduğu biliniyor. Ancak yılında nesli tükendiği biliniyor. Bazı bilim adamları, neredeyse aynı Sibirya kaplanını eski habitatlarına yeniden sokarak onları geri getirmeye çalıştığı bilinmektedir.
Carolina Parakeet, Amerika Birleşik Devletlerinin doğusunda yaşayan ve yerlisi olan hayvandır. Parlak sarı kafa ve turuncu yüzü olan küçük, yeşil bir papağandır. yıllarında nesli tükendiği biliniyor ve Karayiplerde yakın akrabası olan kuşlar olduğu bilinmektedir.
yıllarında nesli tükenen bu hayvan adından da anlaşılacağı üzere Küba ülkesinde yaşamaktaydı. Aşırı avlanma gibi konular yüzünden nesli tükendiği söyleniyor.
Dodo, belkide en meşhur nesli tükenen hayvanlardan birisi olabilir. Doğal yırtıcılar olmaksızın evrim geçiren kuş türüdür. Mauritiusa gelen insanlar yırtıcı olmadığı için avladı ve besin kaynağı olarak kullandılar. de, bilim adamları değerli DNA örnekleri tutabilen en iyi korunmuş dodo iskeletini buldu.
Arktik Okyanusu’nun Wrangel Adasında yoğun olarak bulunuyordu. Nesli yıl önce tükendi. Bilim adamlarının elinde çok iyi durumda olan DNA örnekleri olduğu biliniyor.
Labrador Ördek, yılları arasında nesli tükenmiştir. Ördeğin lezzeti çok sevilmediği için pek fazla avlanılmamıştır. Neslinin tükenmesini insanlar yüzünden olduğuna inanılmaktadır. Bilim adamları geri getirmek için uğraşıyor.
Yünlü gergedanlar olarak bildiğimiz bu hayvan Asya ve Avrupada oldukça yaygındı. Buzul çağına uygun yünü olduğu bile bilinmektedir. Aşırı avlanma sonucu neslinin tükendiği biliniyor.
Heath Hen, yılına kadar Kuzey Amerika kıyılarında yaşamaktaydı. Şükran günü yemeği bu kuşla açıldığı söyleniliyor. Aşırı tüketim sonucu nesli tükenmiştir.
Fildişi Gagalı Ağaçkakan, ABDnin güneydoğusunda bulunan Virjin ormanlarında yaşıyordu, ancak yıllarında nesli tükendiği biliniyor. Ornitoloji Cornell Laboratuvarı çalışanları, canlı bir örnek getirene $ ödül vereceğini söylüyor.
İmparator Ağaçkakanı günümüzde halen hayatta olabilir fakat 50 yıldır herhangi bir yerde görülmedi. Resmi olarak kritik derecede yok olma tehlikesinde olan hayvan (muhtemelen soyu tükenmiş) olarak listelendi. Neslinin tükenmesinin sebebi insanların yaşam alanlarını yok ettiğinden dolayı olduğu söyleniyor.
Moa, 3,5 metre uzunluğunda kilo ağırlığa kadar çıkabilen ve uçamayan kuş türüdür. Yeni Zelanda ülkesinde olduğu bilinmekteydi ama aşırı avlanma sonucu yıllarında nesli tükenmiştir. Bazı genleri Güney Amerikada bulunduğu söylenmektedir.
Bu uçmayan dev kuş sadece Madagaskarda yaşandığı biliniyor. yüzyılında nesli tükenmiştir. İnsanların neslini tükettiği düşünülüyor ve bu yüzden bilim adamları geri getirmek için çabalar sarf etmektedir.
Pyrenean ibex Güney Fransada ve Kuzey Pirenelerde yaşadığı biliniyor ancak Ocak tarihlerinde nesli tükenmiştir. Bilim adamları bu türün son dişisini klonlamaya çalıştı fakat klon hayvan doğumdan kısa bir süre sonra öldü.
Soyu tükenen Quagga türü zebradır. Bir zamanlar Güney Afrikada yaşadığı biliniyor. de başlayan Quagga Projesi onları yok olma yönünde geri getirme girişimi olmuştur.
Bu tatlı su balığı yunus Baiji olarak bilinir ve Çinin Yangtze Nehrinde yaşar. Bundan tam on yıl önce nesli tükendiği biliniyor ama bili madamları geçen yıl bir tane buldular. Buldukları Baiji ile sevinen bilim adamları halen hayatta olanları aramaktadırlar ve nüfusunu arttırmaya çalışmaktadırlar.
Avustralya, Tazmanya ve Yeni Gine’de yaşadığı biliniyor. Tazmanya kaplanlarının soyu ’lu yıllarda nesli tükendiği söyleniyor. Bilim adamları tazmanya şeytanlarının DNAsını kullanarak geri getirmeye çalıştığı biliniyor.
İrlanda geyiği, Dünyanın her yerinde yürüyen en büyük geyiklerden birisidir. Türlerinin son kalıntıları Sibiryada bulunduğu biliniyor. Yaklaşık olarak yıl önce nesli tükenmiştir. Günümüzde ise yaşayan kırmızı geyik ve nadas geyiği ile benzer DNA yapılarına sahip olduğu biliniyor.
Karayip Denizi ve Meksika Körfezi’nde yaşadığı biliniyor. İnsanların avlaması sonucu yılında neslinin tükendiği söyleniyor.
Huia, Yeni Zelanda ülkesinde yaşayan bir kuş türüydü. yüzyılda müzeler ve özel toplayıcılar için örnekler gibi çıkarmak amacıyla avlanarak yok edildiği biliniyor. Dişi uzun, eğri bir gagaya sahipken, erkeklerin gagası daha kısadır. Gerçek biyolojileri hakkında çok az şey biliniyor.
Moho, Hawaiide yaşayan soyu tükenmiş bir kuş cinsidir. Çoğu, insanların yaşam alanlarının tahrip etmesi ve avlaması nedeniyle öldü. Son olarak tarihinde görüldü.
Steller deniz ineği, kalan iki deniz ineği türü olan deniz tırnağı ve dugong ile yakın akraba olduğu biliniyor. Bir zamanlar Kuzey Pasifik’te bol miktarda bulunuyordu. Ancak son 27 yıl içinde yok olma pahasına avlandılar.
Son olarak yılında görüldü ve köleler için gıda malzemesi sağlamak amacıyla yoğun bir şekilde avlandı.
Bu kurbağa türü doğumunu ağzından gerçekleştirmektedir. te nesli tükendi, ancak yılında bilim adamları, bir başka kurbağa türünden yeni bir yumurta içine ölü hücre çekirdeği yerleştirmeyi başardılar.
Büyük Auk, Kanada, Kuzey İspanya ve Kuzey Atlantikte yaşadığı biliniyor. Nesli 19, yüzyılda tükenmiştir. Neslinin tükenmesinin nedeni buz çağı olduğu söyleniyor.
KAYNAK:1
Doğada bulunan tüm varlıklar muhteşem bir denge ve uyum içinde Bu dengeyi bozan tek canlı türü ise maalesef insan. İnsanoğlunun doğa üzerindeki yıkıcı faaliyetleri bu kusursuz dengeyi bozuyor ve hayvanların yaşam alanlarını tehdit ediyor.
İçinde bulunduğumuz yüzyılda, insanoğlunun doğada var olma mücadelesi yüzünden birçok hayvanın nesli tükenmek üzere Plansız nüfus artışı, kentleşme, ormanların ve hayvanların doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve bunun gibi insan kaynaklı birçok sebep, çeşitli hayvanların sayısını azaltıyor ve ekosistemin dengesini hızlı bir şekilde bozuyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar nesli tükenmekte olan hayvanların sayısının giderek arttığını gösteriyor. Doğal beslenme zincirinin bozulmaması için insanoğlunun vakit kaybetmeden harekete geçmesi ve nesli tükenmekte olan hayvanları koruma altına alması gerekiyor. Uzmanlara göre bu sorunun çözümü çok açık ve basit: İnsanlar hayvanları koruma konusunda bilinçlendirilmeli!
Bilinçli koruma çabaları olmadan bir gün sadece hayvan türlerinin değil doğal yaşamın da yok olabileceğini unutmamalıyız. Doğada bulunan en ufak canlının bile yaşama hakkı var ve hiç kimse hiçbir canlının yaşam hakkına müdahale etmemeli.
Peki bu bilinçlendirme nasıl yapılabilir? Bu bilinç küçük yaşlardan itibaren oluşturulmalı; okullarda, aile içi verilen eğitimlerde ve sosyal sorumluluk projeleri aracılığıyla bu konu yaygınlaştırılmalı ve doğal dengedeki bozulmanın insanlara da zarar vereceği anlatılmalı.
Nesli tükenen hayvanların sayısı hiç de azımsanmayacak kadar çok. Doğal afetler, iklim ya da yerküre değişimleri gibi birçok sebepten ötürü birçok canlı türünün nesli tükenmiştir. Dünyanın doğal bir dengesi olduğu için bazı canlıların yok olması tabii bir sonuçtur. Ancak insan faktöründen ötürü doğal dengenin bozulması da beraber birçok canlı türünün neslinin insanoğlu faktöründen ötürü tükenmesini ortaya çıkarmıştır. Doğrudan avlanma sonucunda birçok canlı türünün nesli sona ermiştir.
Dinozorlar
Dünya üzerinde bugüne kadar en az canlı türünün nesli tamamen tükenmiştir. Bu nesli tükenen hayvanlar arasında elbette en bilinen dinozorlardır. Dinozorlar tam milyon yıl boyunca kara hayatına egemen olmuşlardır. Bugüne kadar dinozorların nasıl yok olduklarına dair pek çok iddia ortaya atılmıştır. Nobel ödüllü fizikçi Luis Alvarez ile jeolog Walter Alvarez'in ortaya koyduğu 'dinozorların nesillerinin 65 milyon yıl önce bir göktaşının Dünya'ya çarpmasıyla sona erdiği görüşü en çok kabul gören görüş olmuştur. Yeryüzündeki dinozor türünün neslinin
bundan 65 milyon yıl önce tükendiği bilinmektedir.
Javan gergedanı
Gergedanların çok değil sadece birkaç yıl neslinin tamamen tükeneceği düşünülüyor. Dünyamızdaki nadir kalan büyük memelilerden olan gergedanlar bol su olan yerlerde yaşar. Yağmur ormanlarında yaşayan bu javan gergedanları Tayland, Hindistan ve Endonezya'da yaşıyorlar.
Fildişi gagalı ağaçkakan
Fildişi gagalı ağaçkakan türü dünyanın en büyük ağaçkakanları olarak sıralanıyor. ABD'de Arkansas ve Louisiana'da görülse de dünya üzerinde nesli tükenmeye yüz tutmuş canlıların en başında geliyor.
Hazar kaplanı
Hazar kaplanları batıda Türkiye, Kafkasya'da İran, Türkmenistan ve Afganistan'ın kuzey kesimleri ile Mogolistan'da ve elbette ismini aldığı Hazar denizi etrafında yaşamaktaydı. Hazar kaplanlarının yılında Rusya'daki türün son üyesinin ölümüyle yok olduğu biliniyor.
Moa
Moalar dünyanın en büyük kuş türü olarak kabul edilseler de nesilleri insanlar tarafından yok edilmiştir.
Tazmanya kurdu
Avustralya'ya özgü büyük bir etçil keseli olan Tazmanya kurdu 'lara kadar yaşamıştır.
Çizgili sırtlanlar
Afrika kıtasının kuzeyinde, Asya'nın batısında ve Hindistan'da yaşamış olduğu bilinen çizgili sırtlanların nesillerinin tükendiği kabul ediliyor.
Kuzey pasifik balinaları
Kuzey pasifik balinaları özellikle 'lı yıllarda başlayan balina avı nedeniyle hızla tükenmiştir. 70 ton ağırlığındaki bu balinaları dişleri sayesinde yaşları ortaya çıkmaktadır.
Kuzey sportif lemuru
Yaklaşık 28 cm boyunda olan kuzey sportif lemuru tehlike altında kaldığında boksör duruşu yaparak kendini savunmaya çalışır. Madagaskar bölgesinde yaşamakta olan kuzey sportif lemuru yaprak ve meyveler ile beslenir. Kuzey sportif lemuru sayıları ormanların kesilmesi yüzünden gün geçtikçe azalmakta.