Netcad 5.1 Eğitim Videoları

Netcad

Bu belgedeki tüm bilgiler önceden uyari yapilmadan degistirilebilir ve Ulusal Cad ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.S. adina verilmis herhangi bir taahhüt niteligi tasimaz. Bu belgede açiklanan yazilim bir lisans ya da sinirli kullanim sözlesmesine tabidir. Bu yazilim lisans ya da sinirli kullanim sözlesmesinde açiklanan amaçlar disinda herhangi bir ortama kopyalanmasi yasalara aykiridir.  Copyright Ulusal Cad ve GIS Çözümleri Mühendislik Bilgisayar A.S. Bütün Haklari Saklidir. Telif hakki kanunlari çerçevesinde izin verilen haller disinda, önceden yazili izin alinmaksizin çogaltilmasi, uyarlanmasi ve tercüme edilmesi yasaktir. Birinci baski, Nisan Basildigi Yer: Ankara Versiyon: V.3 Revizyon Tarihi Revizyon No: Doküman No: NC_NETCAD_01 seafoodplus.info [email protected]

Netcad Anamodül 1

Bölüm : Giris 16 NETCAD Nedir? 16 PROGRAM KURULUMU 18 Kurulum Ekrani CD IÇERIGI DIGER ÜRÜNLER HIZMETLER KUR NETCAD EGITIM VIDEOLARI NETCAD ARAÇLARI BDE KURULUMU HASP KILIT SÜRÜCÜSÜ NETWORK KURULUMU BELNET Program Lisanslari NETCAD Yardim 23 Bölüm : Netcad Tanitimi 24 NETCAD Ekrani 24 Proje Adi Tabakalar Çizgi Tipleri Fontlar Yakalama Modlari Karelaj Modu Eksene Dik Kopyalama Modu Görüntü Modu Komut Penceresi NETCAD Menüleri 28 NETCAD Objeleri 28 Dogru Çoklu Dogru Nokta Yay ve Daire Sembol Grup Pafta Yazi (Egri) Münhani Üçgen Tarama Blok Genel Bilgiler 31 Süzgeçler Bölüm : Netcad Nokta Yapisi 34 NETCAD Nokta Yapisi 34 NETCAD 'de Noktalarin Elde Edilmesi 34 NETCAD ' de Nokta Seçme Kurallari 35 Bölüm : Tabaka Yapisi, Çizgi Tipleri, Fontlar 36 Netcad Anamodül 2

Tabaka Yapisi Nedir ? 36 Hiyerarsik ( Baglantili ) Tabaka Yapisi Tabaka Adini Girmek/Degistirmek Yeni Tabaka Eklemek Tabaka Özelliklerinin Verilmesi Standart Bölüm Ölçek Bölümü Boyutlar Tabaka Silmek Tabakaya Ulasmak Islemler Gösterim Sirasi Tabaka Sakla\ Yükle Proje Tabakalari Tabaka Rengini Degistirmek Tabaka Açmak / Kapamak Tabakalari Tek Tek Açmak/ Kapatilmak Tüm Tabakalari Açmak/ Kapamak / Ters Çevirmek (Kapaliß>Açik) Tabaka Kilidi Nokta Adi Açik/Kapali Nokta Kodlari Açik / Kapali Alan Adlari Açik /Kapali Blastro Açik / Kapali Plottere Gönder/Gönderme Alan Taramalari Açik /Kapali Alan Taramasi Plotter Kalem No. Ayari Çizgi Tipi Menüsü 46 Çizgi ( HAT ) Tipini Seçmek Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM ) OTM ' den Çikmak Fontlar 49 Font Degistirmek Bölüm : Genel Özellikler 50 Obje Seçme Menüsü 50 Yöntemler Objelerin Pencere Içerisine Alarak Seçmek Kesenler Seçenegi ile Beraber Içindekiler Seçenegi ile Beraber Kesenler ve Içindekiler Seçenegi ile Beraber Üzerindekiler Seçenegi ile Beraber Daire Içine Alarak Seçmek Çokgen Bölge Içerisine Alarak Seçmek Kesenler Seçenegi ile Beraber Içindekiler Seçenegi ile Beraber Üzerindekiler Seçenegi ile Beraber Obje Tipi Süzgeci Dogruyu Kesen Objeleri Seçmek Çokgen Alani Kesen Objeleri Seçmek Netcad Anamodül 3

Noktayi Içeren Objeleri Seçmek Noktadan Geçen Objeleri Seçmek Tüm Objeleri Seçmek Son Seçilenler Objeleri Bölgeden Kirpmak Seçilenleri Tersine Çevirmek Gruplanmis Objeleri Seçmek Süzgeç Tabaka Adi Süzgeci Obje Adi Süzgeci Yazi Süzgeci Sembol Numarasi Süzgeci Renk Numarasi Süzgeci Çizgi Tipi Süzgeci Uzunluk Süzgeci Boy Süzgeci Çizgi Kalinligi Süzgeci Nokta Kodu Süzgeci Referans Menüsü 59 Dy / Dx Kadar Gitmek Açi / Mesafe Kadar Gitmek Dik Dogru Baglamak Daireye Teget Çizmek En Yakin Noktaya Baglanmak Nokta Numarasi ile Hat Baglamak , Sembol Yerlestirmek Dik Ayak / Dik Boy Degeri Kadar Gitmek Daire Asal Noktalarina Baglanmak 2 Noktadan Kestirme Noktasina Baglanmak Verilecek % Egimle Gitmek Noktadan Kesisim Noktasina Baglanmak Referans Nokta Vermek Ekrandan Tabaka ve Çizgi Tipi Degistirmek Istenilen Koordinata Gitmek Son Noktaya Gitmek Uzunluk Degerleri Vermek Sayisal Deger Vermek N ile IKI NOKTA Referansi Vermek O ile OBJE Referansi Vermek Y ile Gösterilecek Iki Nokta Arasindaki DY Uzakligini Vermek X ile Gösterilecek Iki Nokta Arasindaki DX Uzakligini Vermek Açi Degeri Vermek Sayisal Deger Vermek N ile IKI NOKTA Referansi Vermek O ile OBJE Referansi Vermek Diger Paralel Nokta Hattin 1\3 Noktasi Hattin1\4 Noktasi Hat Üzerinde a/b Noktasinda Yay Dik ABS Yakalama Modlari 72 Netcad Anamodül 4

Serbest Mod Nokta Yakalama Modu Uç Nokta Yakalama Modu Kesisim Yakalama Modu Orta Nokta Yakalama Modu Uygulama Noktasi Yakalama Modu En Yakin Nokta Yakalama Modu Görüntü Modlari 76 Hizli Egri Karelaj modu Kalin Obje Çizimi Nokta Adlari , Kotlari , Kodlari, Taramalar Çizgi Kalinligi Referans Bitmapleri Göstermek Aktif Referansi Isaretlemek Liste Bölüm : Dosya Menüsü 79 Aç 79 Dosya Seçimi Dosya Tipini Seçmek Projeye Ekle Ön Izleme Penceresi Son Dosyalar Aç 81 Iptal Yeni 82 Kapat 82 Proje Özellikleri 82 Yardimci Islemler 83 Projeyi Düzenlemek Çift Objeleri Ayiklamak Çift Çizgileri Ayiklamak Tabaka Siralamak Rulo Seklinde Kaydet Rulo Için Grid Blok Kaydet 87 Saklanacak Objeleri Seçmek Islem Sirasi Blok Ekle 88 Kaydet 88 Dosyalarin Saklama Öncesi Otomatik Yedekleme Farkli Kaydet 90 Bölüm : Çizim Menüsü 90 Tarama 90 Alan Taramalari Düz Tarama Taranacak Alanin Seçilmesi Alan Kapali ise Alan Kapali Degilse Alan Çoklu Dogru ise Taranacak Alanin Içerisinde Taranmayacak Bölgeyi Seçmek Netcad Anamodül 5

Taranacak Alanin Içerisinde Dikkate Alinacak Objeleri Seçmek Bina Taramasi Bina Kenar Taramasi Merdiven Taramasi Daire Çizimi 95 3 Noktadan Geçen Daire 1 Teget - 2 Noktadan Geçen 2 Teget - 1 Noktadan Geçen 1 Teget - 1 Noktadan Geçen 2 Teget – Yariçap 3 Objeye Teget Yariçap ve Merkezi Belli Bir Dogruya Teget Daire Yay Çizimi 98 Yay – Merkez ve 2 Nokta 3 Noktadan Geçen Yay Elips Yazi islemleri 99 Özellikli Yazi Bul Degistir Paragraf Yazmak Kelimeden Bölmek Dosyadan Yüklemek Dosyaya Saklamak Projeden Paragraf Almak Genisligi Kullanmak Genisligi Kullan, Oldugu Gibi Yazmak Genisligi Kullan, Paragraf Gibi Yazmak Paragraf Genisligi Yazi Boyu Satir Araligi Açi Aktif Fonta Çevirmek Normale Çevirmek Italige Çevirmek Altini Çizmek Text Dosya Yüklemek Grid Koordinatlari Yazmak Nokta Adi ve Kotu Üretmek Yardimci Islemler Çoklu Dogruya Çevirmek Taslak Çizmek Dizi Yaratmak (Objelerin Sistemli Çogaltilmasi) Kartezyen( Dik) Koordinat Sisteminde Çogaltmak Obje Üzerinde Çogaltmak Karelaj (Grid) Üretmek 2 Daireye Teget Dogru Kutu Çizmek Röleve Röleve Parametreleri Netcad Anamodül 6

Poligon Hatti Cepheleri Yazmak Kutur Baglamak Dik Düsmek Ara Mesafe Yazmak Alinmana Cephe Yazmak Alan Yazmak Hizli Kaydirmak Hizli Silmek Poligon Noktalari Kaydirmak Poligon Hatti ( Yön ) Koordinat Yaz Kot Yaz Ölçü Ölçü Parametreleri Yatay Ölçülendir Dikey Ölçülendir Paralel Ölçülendir Paralel Ölçülendir (Yay) Açi Ölçülendir Yariçap Ölçülendir Uzunluk Ölçülendir Paralele Dik Hat Çizgi Çiz Çoklu Dogru Noktadan Geçen Egri Yumusatilmis Egri Paralel Dogru Nokta Atmak/ Degistirmek Ardisil Nokta Atmak Sembol Yerlestirmek Vektör Sembol Yerlestirmek Bitmap Sembol Olusturmak Liste Büyültme Katsayisi Blok Islemleri Sil Blok Renkleri Tabakadan Yenile Yeni Ad Yeni Blok Yerlestirmek 2 Noktadan Yerlestirmek Boy Parçala Yerlestir Bölüm : Düzenle Menüsü Alan Islemleri Alan Içerisinde Alan Alan Bölmek Alan Kesisimleri Netcad Anamodül 7

Alan Çikartma Alan Birlestirme Yardimci Islemler Ayristirmak Köse Yuvarlatmak Obje Bölmek X,Y Yönünde Ölçeklemek Çizgi Yönünü Degistirmek Çokludogru / Alan Kösesi Silmek Geri Al ( Undo ) Yeniden Yap Objeleri Silmek Tabaka Degistirmek Çizgi Tipi Degistirmek Birlestir Paralel ( Ofset ) Uzat Obje Kesmek ( Trim ) Obje Kirmak Obje Editlemek Kaydir Döndür Ölçekle Aynala 2 Noktadan Dönüsüm Bölüm: Sorgu Menüsü Degistir Obje Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Yazi Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Font Degistirmek Yazilarin Altini Çizmek Yazilari Italik Yapmak Ek Yazi Yazmak Dayanma Noktasi Ek Yazi Yazi Boyunu Degistirmek Yazi Açisini Degistirmek Genislik Çarpani Çoklu Dogru Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Hat Tipi Degistirmek Çizgi Kalinligi Degistirmek Çoklu Dogru Kapatmak Netcad Anamodül 8

Çoklu Dogru Taramak Çoklu Dogru Adlandirmak Çoklu Dogru Yumusatmak Sembol Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Sembol Degistirmek Boy Degistirmek Açi Degistirmek Kot Degistirmek Daire \ Yay Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Hattipi Degistirmek Çizgi Kalinligini Degistirmek Yariçapi Degistirmek Blok Özelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Büyütme Katsayisini Degistirmek Blok Dönüklügünü Degistirmek Kotu Degistirmek Bul Obje Özniteliklerini Sormak YXZ Sorgulama Dik Ayak / Dik Boy Sorgu Ardisil Mesafe/Semt/Açi Tek Nokta Mesafe/Semt/Açi Alan Sormak Hesap Makinesi Genel Obje Sorgula Bölüm : Görüntü Menüsü Pencere Tek Pencere 2 Pencere Açmak 3 Pencere Açmak 4 Pencere Açmak Pencere Eklemek Yardimci Islemler Noktaya Yaklasmak Noktadan Uzaklasmak Görüntü Eklemek Görüntüye Gitmek Pencere Büyütmek Önceki Pencere Tümünü Görmek Tümünü Görmek (Foto) Yeniden Çizmek Netcad Anamodül 9

Yaklasmak Uzaklasmak Ekran Kaydirmak Limit Bulmak Bölüm:Araçlar Menüsü Referans Yöneticisi Referans Dosya Olusturma ve Saklama Kategori Nedir? Kategori Ekleme Silme Kategori Limitlerinin Bulunmasi Kategori Özellikleri Kategorilerin Özellikleri Kategori Yardimci Islemleri Kategori Yeniden Çiz Referans Dosya Gösterimi Referans Yöneticisine Dosya Ekleme Referans Dosyalarin Özellikleri Referans Dosya Özellikleri Referans Dosyalarda Çizim Bölgesi Belirleme Referans Dosyalarin Çizim Sirasi Referans Dosyalarin Orjinal Bilgilerinin Okunmasi Referans Dosyalarda Dönüsüm ve Projeksiyon Belirleme Islemleri Seçilen Referansin Yüklenmesi Yöneticiye Netcad (*.ncz) Formatinda Dosyalari Ekleme Yöneticiye Raster (*.dre) Formatinda Dosya Ekleme Yöneticiye *.Sea Dosyalari Ekleme Yöneticiye Spatial Dosya Ekleme Etiket Lejant Lejant Özellikleri Yöneticiye DW G/DXF Dosyalari Ekleme Yöneticiye OLE Doküman Ekleme Yöneticiye DTED Ekleme Yöneticiye Macro Dosyasi Ekleme(*.Nvb, *.Njv) Baglanti Yöneticisi Yeni Baglanti Olusturma Sayisallastirma Sihirbazi Kiymetlendirme Sayisallastir (ToolBar) Sayisallastir (liste) Iliskilendir Sihirbaz Topoloji Alanlari Otomatik Kapat Pafta Birlestir Topolojik Düzeltme( Kir ) Topolojik Düzeltme ( Kesisim ) Topolojik Düzeltme ( Son Nokta ) Netcad Anamodül 10

Topolojik Düzeltme (Uzat / Kes ) Topolojik Düzeltme ( Hat Sil ) Topolojik Düzenleme ( Sirala ) Sonraki Isarete Gitmek Isaret Düzeltmek Isaret Silmek Çoklu Dogrulari Basitlestirmek Network Analizi Network Opsiyonlari En Kisa Yol Bulmak Veri Sözlügü Bölüm : Raster Menüsü Yükle Referans Bitmap Dosyalari Raster Dosya Menüsü Raster ekle Raster sil Raster dosyalari yer degistir Aktif yap Listeyi Temizle Çerçeve Çiz Raster Sakla Göster Görüntü Seffaf Monochrome Görüntü Özellikleri Iyilestirme Aralikli örnekleme Noktalar Nokta Sayisi MO (cm) Noktalarini ekle Rapor Al Palet Raster Rengini Degistirmek Paleti Sakla Paleti Yükle Paleti Griye Çevir Orjinal Paleti Yükle Raster Dosyalari Proje ile Saklamak Bitmap Register (Afin) Dosya Menüsü Raster Yükle Uydu Görüntüsü Yükle Tara Raster Sakla Tercihler Bilgi Netcad Anamodül 11

Çik Dönüsüm Menüsü Affine Dönüsümü Affine Dönüsüm Raporu Raster Islemleri Görüntüleme Özellikleri Çevir Yatay Aynala Düsey Aynala Boyut Degistir Negatif Yap Renk Azalt Gri Skalaya Çevir Renk Ayarlari Raster Ekrani Alt Çubuk Islemleri Otomatik Koordinat Register Islemi Register (Iki Nokta) Raster Dizin Yükle Raster Kenarlarini Sil Raster Böl Histogram Geriye ÇevirHata! Yer isareti tanimlanmamis. Boyut Degistir Renk Ayarlari Renk Derinligi Projeksiyon Dönüsümü(V) Projeksiyon Dönüsümü(R) Raster Aktif Alan Seç Bölüm:GIS HTML Sorgu Ayarlar HTML Sorgu Nedir? HTML Sorgu Ne Ise Yarar? HTML Sorgu Mimarisi HTML Sorgu kullanimi Obje Sorgulama Bölüm : Genel Menüsü Program Geneli Kus Gözü Menüler Alt Çubuk Büyük Butonlar Ekran Saklamak Ayarlamalar Genel Aktif Font Dosyasi Aktif Sekil Dosyasi Aktif Çizgi Dosyasi Saklama zamani ( dk.) Netcad Anamodül 12

True Type Karakter Seti Hat Kullanimini Izlemek Sol Mouse Tusu Son Islemi Tekrarlasin Modelden Kot Oku Son Seçimi Saklamak HTMLHELP Genel2 Kurala Uygun Nokta Yoksa Kabul Etmek Çokludogru Dialogu Görünsün Saklama Sonrasinda Geri Al Rapor Koordinat Duyarliligi Kot Duyarliligi Alan Duyarliligi Uzunluk Duyarliligi Ekran Yaklas/Uzaklas Faktörü( >1 ) % Kursor Boyu (Piksel) Kursor Rengi Kursor Kalinligi Kiris Dik Boyu Nokta Ad/Kot/Kod Boyu Ada / Parsel Yazi Boyu Ada/Parsel Seklinde Balastro Yariçapi Nokta No. Uzunlugu Menü Editörü Dosya Menüleri Saklanmak Renk Editörü Text Editörü Font Çevirmek Bölüm : Genel Menüsü Içindekiler Program Hakkinda Modüller Hakkinda Modül Düzenleyici Bölüm : Dosya Dönüsümleri EGHAS Dosyalarini Okumak TKGM Formatindaki Dosyalari Okumak ve Çevirmek ASCII Dosyalarini Okumak DXF ve DWG Dosyalarini Okumak DGN Dönüsümleri Genel DGN Dosyalari DGN Yüklemek ve Saklamak Çevrim Tablosu ve Amaci DGN Yazarken Tablo Siralamak DGN Okurken Tablo Siralamak DGN Saklamak Netcad Anamodül 13

Çizgi Tipi Objeler Sekil Tipi Objeler Yazi Tipi Objeler Blok Tipi Objeler Tabaka Çizgi Tipi Renk Sembol Dosyasi Sembol No Font Dosyasi Blok Adi DGN Okumak Tüm Objeler Çizgi Tipi Objeler Sekil Tipi Objeler Yazi Tipi Objeler Blok Tipi Objeler DGN Okurken DGN Yazarken Database DGN Okurken Database Çevrimi DGN Yazarken Database Çevrimi Yardimci Dosyalar seafoodplus.info seafoodplus.info MS_seafoodplus.info FONTDAT, FONTDAT ve FONTDAT MS_seafoodplus.info *.DGC Dosya lari Database Sinif Çevrim Dosyalari *.ini Bölüm : Çikti Alimi Plot Islemleri Kagit Bosluklar Kullanici Tanimli Kagit Kagidi Döndürmek Çizimi Döndürmek Çerçeve Çizmek Ölçek Kalemler Kalem Ayarlari Kalemli Çizicilerde Mürekkep Püskürtmeli Çizicilerde Süzgeç Sembol Nokta Adi Nokta Kotlari Tüm Noktalar +*3+*5+*7+*9 Tek Numarali Noktalar P.*+ Poligonlar ve ile Numarali Noktalar Arasi Netcad Anamodül 14

Yazi Boyu Çizici Plotter Dilinin Belirlenmesi Baglanti Portunun Belirlenmesi X ve Y Düzeltmesi Kalemlere Göre Siralama Çizim Islemi Print Islemleri Kagit Bosluklar Kagit Ayari Ölçek Referans Bitmapleri Çizmek Çerçeve Çizmek Renkli Baski Süzgeç Sembol Nokta Adlari Nokta Kotlari Yazi Boyu Kalem ile ilgili Parametreler Çizim Ön Izleme Çizici X ve Y Düzeltmesi Diger 3B ’ de Aksisler Çizilsin 3B ’ de Gizli Çizgiler Kaldirilsin Bölüm : Ekler Çizgi Tipleri Tarama Tipleri Yazi Tipleri Semboller TUF ÇEVIRIMI ILLER BANKASI TEKNIK SARTNAMESINDE BELIRTILEN TEMEL ESASLAR TUF ÇEVRIMINDE VEREBILECEK HATALAR Sözlük Dizin SIK SORULAN SORULAR

Netcad Anamodül 15

Bölüm : Giris NETCAD Nedir? NETCAD, harita ve baglantili uygulamalar için özel olarak, Firmamiz tarafindan tasarlanmis bir CAD yazilimidir (Ked okunur). CAD, Ingilizce’de Bilgisayar Destekli Tasarim/Çizim anlamina gelen kelimelerinin bas harflerinden olusmus bir kelimedir (Computer Aided Design/Drafting). Bilinen yabanci CAD yazilimlari arasinda AutoCAD, Mikro Station, Design CAD, EasyCAD sayilabilir. Netcad Anamodül 16

Noktaya bagimli olmayan, serbest tasarim ve çizim olanagina sahip olunmasi CAD yazilimlarinin genel ortak özelligi olarak sayilabilir. NETCAD bit olarak Windows 95, Windows 98, Windows Xp, Windows Me, Windows ve Windows NT isletim sistemlerinde ayni performans ve tüm özellikleri ile çalismaktadir. NETCAD ile daha özel özel uygulamalar gelistirebilmek için Delphi, C++, V. Basic destegi vardir. Tüm digitizer, plotter ve diger çikis cihazlarini desteklemektedir. NETCAD'de yapilan tüm çizimler birebir ölçekte çizilir. Degisken çalisma ölçegi sayesinde istenilen ölçekte çizim yapilabilir. Zengin obje ve tarama çesitleri ile sundugu çesitli menülerle (Tabaka, Süzgeç, Referans, Sorgu vb.) çizim ve editleme islemlerinde saglanan kolayliklarla tüm çizim islemlerinde kullanilabilme özelligine sahiptir. NETCAD ile DGN, DXF, ASCII, TKGM formatindaki dosyalari dönüstürebilir ve doküman alisverisinde bulunabilirsiniz. NETCAD , NETCAD yazilimlarinin temel grafik modülüdür. NETKAMU, NETÇAP, NETSURF, NETMAP, NETPRO, PLANET, GIS, NET3D, PEYCAD, VECTORY, IÇMESUYU, TSK , FOTOCAD modülleri, gerçekte NETCAD ana modülünün üzerinde çalisan programlardir. An a yapiya, bu özel modüller eklenmekte veya çikartilmaktadir. Bu yüzden genel NETCAD ana modül kullaniminin bilinmesi önem tasimaktadir. Böylelikle diger modüllerin kullanimi daha kolay olmaktadir. NETCAD 14 yildir kullanilmakta ve halen Türkiye'de yaklasik nin uzerinde kullanicisi vardir. Bunlarin içinde harita ve planlama bürolari, ilgili kamu kuruluslari (Belediyeler, Kadastro Müdürlükleri, DSI vb.), insaat, altyapi ve madencilik firmalari bulunmaktadir. NETCAD programi düzenli güncelleme, teknik destek programlari ve kullanici istekleri dogrultusunda modüllerde yapilan gelistirmeler ile haritacilar, plancilar ve diger is alanlari için tercih edilen bir yazilim olmustur. NETCAD yalnizca harita üretimine ve analizlerine hizmet saglayan bir yazilim degildir. Imar, Kadastro ve Halihazir çalismalarinin yani sira Sehir Planlama, Yol Projelendirme, Kamulastirma ve Kent Bilgi Sistemi gibi uygulamalari da desteklemektedir. Genel Özellikleri: CAD yazilimlarinin ortak özelligi olan, noktaya bagimli olmayan, serbest tasarim ve çizim olanagi, bit olarak Windows 95, Windows 98, Windows , Windows NT, Windows Me ve Windows XP isletim sistemlerinde ayni performans ve tüm özellikleri ile çalismak, NETCAD ile daha özel uygulamalar gelistirmek için programlanabilir yapi, Otomatik ölçek degisimleri, Zengin çizgi tipi, tarama, sembol ve blok kütüphanesi, Istenildigi kadar raster dosyanin yüklenip, gerçek koordinatlarinda görüntülenmesi ve sayisallastirilmasi, Otomatik raster dosya kenarlastirma islemleri, Windows print ve plotter sürücülerinin desteklenmesi, Ayni anda birden çok projenin birden çok pencerede görüntülenmesi, Kullanici tanimli menüler.

Netcad Anamodül 17

PROGRAM KURULUMU Netcad For Windows’un yüklenmesi için gerekli olan donanim ve yazilimlar sunlardir; Yazilim Gereksinimi Windows 95, Windows 98, Windows ,Windows Xp ,Windows Me veya Windows NT. Donanim Gereksinimi Pentium tabanli IBM uyumlu PC’ler Mouse (Fare) En az rengi destekleyen ekran karti ve monitör CD Sürücü

Kurulum Ekrani

Program kurulum CD’si, CD sürücüye yerlestirildiginde bir süre sonra CD KUR programi otomatik olarak çalisacaktir. CD KUR programinin otomatik olarak yüklenmemesi durumunda CD sürücüden ana dizin içerisindeki seafoodplus.info dosyasinin çalistirilmasi ile de isleme devam edilebilir. Ekrana gelen pencerede satin almis oldugunuz programlar, programlarin tanitimi, modullerin çalisabilmesi için ek programlar ve firmanin sundugu hizmetler ile ilgili bilgiler bulunmaktadir.

Netcad Anamodül 18

CD IÇERIGI

Bu bölümde program CD’sinde kurulum dosyalari bulunan, satin almis oldugunuz programlarin listesi, kurulmak istenen egitim videolari ve araçlar bulunmaktadir. Kurulmasi istenilen moduller buradan seçilmelidir.

DIGER ÜRÜNLER

Bu bölümde ise firmamiz tarafindan üretilen diger programlar ile ilgili açiklayici bilgiler bulunmaktadir. Çalisma yaptiginiz diger alanlarla ilgili program çözümleri için firmamizdan Satis Bölümü ile baglanti kurabilirsiniz.

HIZMETLER

Firmamiz tarafindan verilen hizmetler ile ilgili bilgilerin bulundugu bölümdür. Ilgilendiginiz konular için firmamizdan ilgili bölümle baglanti kurabilirsiniz.

KUR

CD’deki programlarin kurulumunun yapildigi bölümdür. Bu bölüm seçildiginde ekrana yeni bir pencere gelir. Bu pencerede programin nereye kurulucagini soracaktir.

NETCAD Netcad Ana Modül ve d iger modüllerin listesinin bulundugu bölümdür. Kurulacak programlar listeden isaretlenir. Devam butonu ile seçilen programlar “C:\NETCAD” dizini içerisine kurulur. Netcad Ana Modül programinin, network kilitleri (kirmizi kilit) ve tek kullanici kilitleri (beyaz kilit) için iki farkli versiyonu vardir. Kurulum için uygun program seçilmelidir. Programlarin kurulacagi dizin istenirse degistirilebilir fakat gerekmedikçe degistirilmesi önerilmez. EGITIM VIDEOLARI Netcad Anamodül 19

Bazi programlarin yardim dosyalari video g örüntüler ile zenginlestirilmistir. Hard diskte yer kaplamamasi amaciyla bu video görüntülerin yüklenmesi kullanici tercihine birakilmistir. Istenirse video görüntüler bu bölümden seçilerek kurulabilir. NETCAD ARAÇLARI Bu bölümde yardimci bir takim programlari bulabilirsiniz. Buradan herhangi bir program kaldirilmak istendiginde kurulmak istenen modullere bagli olarak asagidaki hata mesajini verecektir. Bu bölümdeki programlarin kurulmasi tavsiye edilir.

BDE KURULUMU BDE32 programi; Imar Dagitim, Kamulastirma, BELNET belediye çözümleri ve Kent Bilgi Sistemi için kurulmasi zorunlu programdir. HASP KILIT SÜRÜCÜSÜ Program kilitlerini görmek amaci ile kurulmaktadir. Aksi takdirde hasp kurulumu yapilmamis hatasi ile karsilasilacaktir.

NETWORK KURULUMU

Network program kilidinin çalistirilabilmesi için ilk olarak kilidin takili oldugu makinaya “Nethasp Lisans Menager” adli programin kurulmasi ya da bu programin olusturdugu “nhsrwexe”dosyasinin kopyalanmasi gerekmektedir. Size gelen Netcad kurulum Cd’lerinin içinde “Server” adli bir dizin seafoodplus.info dizin içindeki “win32” adli klasöre girip “seafoodplus.info” yi çseafoodplus.infom baslayacaktir.Çikan mesajlari sürekli olarak “ileri” ya da “evet” ile geçiniz.

Netcad Anamodül 20

Kurulum bittikten sonra program Files içine “Nethasp Lisans Menager” adli bir dosya seafoodplus.info dosyayi “masaüstüne” ya da “baslangiç” içine atabilirsiniz. Bu dosyaya Baslat/Programlar/Nethasp Licence Menager/Nethasp License Menager” yolu ile de ulasabilirsin iz. Bu programi çalistirdiktan sonra asagidaki tablo çseafoodplus.info tablo kilidin çalistigini göseafoodplus.info sonra da Netcad programina girebilirsiniz.

Not: Network kilidinin çalismasi için bilgisayar sisteminizde protokol ayarlari dedigimiz Ag Yapilandirma ayarlarinin yapilmasi seafoodplus.infon “Iletisim Kurallari” olarak TCP/IP,Netbios ya da IPX yollarindan birinin eklenmesi gerekmektedir. BELNET Firmamizin Belediyelere yönelik çözümler için ürettigi programlarin bulundugu bölümdür. Kurulacak programlar listeden isaretlenir. Devam butonu ile seçilen programlar “C:\NETCAD” dizini içerisine kurulur. BELNET Program yöneticisi programinin, network kilitleri (kirmizi kilit) ve tek kullanici kilitleri (beyaz kilit) için iki farkli versiyonu vardir. Kurulum için uygun program seçilmelidir. Programlarin kurulacagi dizin mutlaka Netcad programlarinin kurulu oldugu dizin olmalidir.

Program Lisanslari

Bazi programlarin çalismasi için güncel lisans dosyalari gerekmektedir. Bu lisans dosyalari programlarin kurulumu ile birlikte gelir. Özel durumlarda kilidinin hazirlanmasi sirasinda gereken lisans dosyasi da hazirlanir ve program kurulumundan ayri olarak kullaniciya gönderilir. Bu dosyalar Program Kurulum CD’si içerisinde lisans dizini içerisinde bulunmaktadir. Gereken lisans dosyasini

Netcad Anamodül 21

Netcad’ i kurmus oldugunuz dizin içerisinde bulunan Lisans dizinine kopyalamaniz ve dosyanin Salt Okunur özelligini kaldirmaniz gerekmektedir. Örnek olarak uygulama su sekilde yapilmalidir. Masa üstündeki Bilgisayarim ikonu çift kliklenerek açilir. CD sürücü üzerinde Mouse sag tusuna basilarak Aç islemi seçilir. Lisans dizini bulunur ve çift klik ile açilir. Içerisindeki dosyalar klavyeden Ctrl tusuna basili tutularak mouse ile seçilir ve Düzen menüsünden Kopyala islemi seçilir. Bilgisayarim içerisinden Netcad’ in kurulu oldugu sürücü seçilir ve Netcad dizini ve içerisindeki Lisans dizini.çift klik ile açilir. Düzen menüsünden Yapistir islemi seçilir ve dosyalarin kopyalanmasi islemi tamamlanir. Kopyalanan dosyalar klavyeden Ctrl tusuna basili tutularak mouse ile seçilir ve mouse sag tusuna basarak Özellikler islemi seçilir. Salt Okunur özelligi kapatilir ve Tamam butonu ile çikilir. Programlar için gereken lisans dosyalari; Programlarin çalismasi için gerekli lisanslari satin almis olmaniz gerekmektedir. Nclis seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info Tsklis seafoodplus.info Tsklis seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info

Dgn formatina çevrim için gereklidir. Enerji Nakil Hatti kamulastirmasi ve Otomatik beyanname hazirlama için gereklidir. Vectory modülünün çalismasi için gerekir. Program Çiz menüsü altinda bulunmaktadir. Arazi modeli olusturmak için gereklidir. Netfly modülünün çalismasi için gereklidir. Netpro modülünün çalismasi için gereklidir. GIS modülünün çalismasi için gereklidir. Gis modülünde Askeri uygulamalar için eklenen Tsk modülünü çalistirmak için gereklidir. Html Sorgu için gereklidir. Tsk modülünün çalismasi için gereklidir. Içmesu modülünün çalismasi için gereklidir. Sebeke modülünün çalismasi için gereklidir. Elektrik modülünün çalismasi için gereklidir. Belnet programinin çalismasi için gereklidir. Araç takip sistemi modülünün çalismasi için gereklidir. Ortafoto modülünün çalismasi için gereklidir. Fotogrametri modülünün çalismasi için gereklidir

Netfly modülünün çalismasi için gereklidir Ats modülünde sesli kayit yapabilmek için eklenen modülü çalistirmaktadir. Uzaktan algilama modülünün çalismasi için gereklidir Netcad Anamodül 22

seafoodplus.info seafoodplus.info

Toplulastirma modülünün çalismasi için gereklidir. Sokak bilgi Sistemi modülünün çalismasi için gereklidir.

Shortlis seafoodplus.info

Sulama modülünün çalismasi için gereklidir.

NETCAD Yardim Programla ilgili tüm islemler için kullaniciya bilgiler sunun yardimci metinlere 3 farkli yöntemle ulasilabilir: Menülerden seçilen islem üzerinde F1 tusuna basilmasi Yardim Menüsünden Içindekiler ya da Konu Basliklarina Göre bölümlerinden Isleme girdikten sonra yardim ikonuna basilarak konu hakkinda bilgi edinilebilir. GENEL\AYARLAMALAR bölümünde HTLMHELP ikonu aktif hale getirilirse HTLM formatindaki yardimcilara ulasilabilir. Bunun için islem üzerinde F1 tusuna basmak yeterlidir. Yardimci metinler program ve islemler hakkinda bilgi sunarken ayrica islem ile ilgili yöntemleri de açiklayarak kullaniciya rehber olurlar.

Netcad Anamodül 23

Bölüm : Netcad Tanitimi NETCAD Ekrani NETCAD Windows ekra ni, menüler, çizim ekrani, komut penceresi ve pek çok alt ve üst araç çubuklarindan olusur.

En üst satir, standart Windows satiridir. Programin ismi yer aldigi bu satirin sol kösesinde yer alan ikon Windows 95 ve Windows NT ortamina bagli olarak farkli islevlere sahip olacaklardir.

Yukaridaki Windows satiri Windows 95 içindir. Önceki Boyut, ekrani küçültmek için kullanilir. Simge Durumuna Küçült ise, ekrani minimize eder. Kapat (Alt+F4), ekrani kapatir ve böylelikle programdan da çikilmis olur.

Netcad Anamodül 24

Yukaridaki Windows satiri Windows NT içindir. (Önceki Boyut), Minimize (Simge Durumuna Küçült) ve Close (Kapat) islemleri yukarida açiklandigi gibidir. Üstten ikinci satir, yine birçok Windows uygulamasinda oldugu gibi, ana menülerin yer aldigi satirdir.

Bu satirda, NETCAD Ana Modülünün menüleri ve eklenen modüllerin (Imar, Harita, Planet, GIS vb.) menüleri yer alir. Üstten üçüncü satir, kullanici tanimli PopUP Menülerin yer aldigi satirdir. Ayrica bu satirda, kursor koordinatlari, çizilen dogrunun uzunluk ve kuzey ile yaptigi açi (Semt açisi), yazinin boyu ve açisi gibi ölçüye dayali bilgiler yer alir. En alt satirda ise, o anda aktif durumda olan Projenin Adi, Tabakasi , Çizgi Tipi , Aktif Yazi Fontu ile Yakalama Modlari, Karelaj Modu, Eksene Dik, Kopyalama Modu, Görüntü ve Komut Pencereleri yer alir.

Fare kursorunun buton üzerine getirilmesi ile, butonlarin islevi ile ilgili kisa açiklamalar görülebilir.

Proje Adi O anda çalisilan aktif projenin ismini belirtir. Ikonun üstüne basilarak o anda bellekte bulunan projelerin listesinin yer aldigi menü ekrana getirilebilir. Üzerinde alisilmak istenen proje, listeden seçilerek aktiflestirilebilir. Netcad Anamodül 25

Proje isimlerinin yaninda yer alan sayi projenin çalisma ölçegini belirtir (, vb.). ESC ikonuna basilarak bu menüden çikilabilir.

Tabakalar Tabaka yapisi, bir CAD yaziliminin vazgeçilemeyecek özelliklerinden birisidir. Ekrandaki farkli özelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrilabilmesi için gerekli ayiraçtir. Her tabaka ismi, rengi ve çizgi tipiyle tanimlanir. Örnegin; projenizde adakenari çizimleri için bir tabaka ismi, çizgi tipi ve rengini belirlediniz. Bundan sonra artik her adakenari çiziminizde tabakayi seçerek belirttiginiz tipte ve renkte çizim yapabilirsiniz. Böylelikle, her çizimde yeni çizgi ayarlari yapmak zorunda kalmazsiniz. NETCAD' de tabaka açabilirsiniz.

Çizgi Tipleri Farkli çizgi tipleri kullanilarak degisik amaçli çizimlerde kullanilan çizgiler birbirlerinden ayirt edilebilirler. Çizgi tipleri, birbirini takip eden nokta, kisa çizgi ve bosluklardan olusur. Farkli çalisma ölçeklerine göre çizgi tipleri bulunmaktadir. Default olarak DÜZ çizgi tipi gelir. Çizgi tiplerine örnekler:

Fontlar Fontlar, yazi islemlerinde kullanilan harflerin karakterini belirtir. NETCAD' de istenilen tüm fontlar kullanilabilir. NETCAD' seafoodplus.info uzantili dosyalar font dosyalaridir ve seçilen bu dosyalardan istenilen font kullanilabilir. Eger kullanilmak istenilen font bu dosyalarda yoksa islemi ile çevirme yapilir ve böyle istenilen font kullanilabilir. Netcad Anamodül 26

Ikonuna basilarak istenilen font Ekrana gelen menüden seçilebilir. Bk. Font Degistirmek Bk. Font Çevirmek

Yakalama Modlari Yakalama modlari kullanilarak koordinatlari bilinmeksizin obje üzerinde belirli nokta yakalanabilir. Örnegin; bir dogrunun orta noktasi, sembolün uygulama noktasi ya da iki objenin kesisim noktalari bu modlarla yakalanabilir. Nokta Yakalama seafoodplus.info Yakalama Modu Son Nokta Yakalama Bk.

Son Nokta Yakalama Modu

Kesisim Noktasini Yakalama Bk. Orta Nokta Yakalama Bk.

Kesisim Noktasini Yakalama Modu

Orta Nokta Yakalama Modu

Uygulama Noktasi Yakalama Bk.

Uygulama Noktasi Yakalama Modu

Karelaj Modu Bu butonun aktiflestirilmesi ile, farenin ekranda belirlenen araliktaki gridlerde dolasmasi saglanir.

Eksene Dik Eksene dik X veya Y eksenine dik çizimler yapmak için kullanilir. Özellikle X ve Y eksenine göre düz çizgiler çizilmek istenirse kullanilabilir. Kursorun durumu ne olursa olsun yatay ve düsey çizgi çizilebilir.

Kopyalama Modu Bu ikon aktif yapildiktan sonra, obje kaydirma, döndürme, aynalama ya da ölçekleme islemlerinde seçilen objeler kopyalanarak çogaltilir.

Görüntü Modu Objelerin ve Referans Bitmapin görüntüleme özelliklerinin dinamik olarak ayarlandigi menüdür. Klavyeden G tusuna basilarak bu menüye ulasabilirsiniz. Netcad Anamodül 27

Bk. Görüntü Modu

Komut Penceresi Komut Penceresinde, o anda yapilmasi gereken islem ile ilgili kisa açiklamalar görüntülenir. "ILK NOKTAYI SEÇ ", " KAYDIRILACAK OBJEYI SEÇ " vb. Bu komutlar ile kullanici yönlendirilerek islemin kolayca yapilmasi saglanir. Bu satirin sag kösesinde bulunan ikonlar çizim ve seçme islemlerinde kolaylik saglayici araçlardir.

NETCAD Menüleri NETCAD ekraninin üst bölümünde yer alan araç çubuklari programin menü ikonlarinda olusur. Ikonlarin sol üst kösesinde kirmizi renk var ise, menü ekranda degil, yesil ise, menü ekranda açik demektir. Ekranda açilan menü yardimiyla islemlerin komutlarina ulasmak daha da kullaniciya zaman kazandirmasi açisindan önemlidir.

hizli olur ve bu

NETCAD ekraninin alt bölümünde yer alan araç çubuklari ise, tabaka menüsü Tabaka Yapisi Nedir? , yakalama modlari Yakalama Modlari, çizgi tipleri Çizgi Tipi Menüsü, vb. alt menülerle ilgilidir.

NETCAD Objeleri

Netcad Anamodül 28

Dogru Her türlü hat baglamak için kullanilan obje türüdür. Dogru çizerken, düz çizginin disinda degisik tipte çizgilere de ihtiyaç olur. Farkli çizgi tipleri ekranin altindaki Çizgi Menüsünden seçilerek kullanilabilir. Bu çizgi tipleri NETSHAPE ( Netshape NETCAD programinin sembol, hattipi ve tarama guruplarinin olusturuldugu programdir ) programi yardimi ile olusturularak kullanilabilir.

Dogru çizerken, ihtiyaçlara göre degisik kalinlikta dogru çizmek gerekebilir. Program bu tip ihtiyaçlara göre istenilen kalinlikta dogrular üretebilir. Özellikle plancilarin, haritacilarin, serbest tasarim yapan is kollarinin ihtiyaç duyduklari obje türleridir. Bk. Dogru Çizme

Çoklu Dogru

Birçok dogru parçasindan olustugu halde bir bütün olarak algilanan bir obje tipidir. Çizgilerin yumusatilmis halleri de olusturulabilir. Yumusatilmis çizgiler programda yol, kavsak, sev çizimlerinde çizgileri yumusatarak geçirmek istendiginde kullanilir.

Nokta

Özellikle haritacilarin vazgeçemeyecegi obje türüdür. Noktalara serbest olarak koordinat, kot, isim, renk, pafta bilgileri verilebilir. Kot ve koordinatlari hesaplatilabilinir.

Yay ve Daire

Merkezlerine teget durumlarina , serbest noktalara kombinasyonlarina göre üretilebilen obje türleridir.

ve

bunlarin

Bk. 1 Teget-2 Noktadan Geçen Daire

Sembol

Birden fazla dogru ve / veya daireden olusan, islem gördügünde tek bir obje gibi davranan obje türleridir. NETSHAPE programi tarafindan olusturulabilir. Program tarafindan *.NCS uzantili dosyalarda tutulur.

Netcad Anamodül 29

Program sembol dosyalari NETCAD'in yüklendigi dizin altinda SEMBOL dizini içinde bulunur. Birden fazla sembol dosyalari ayni anda program tarafindan kullanilabilir. Bk. Sembol Yerlestirmek

Grup

Program tarafindan olusturulan her tip objeleri, belirli amaçlar dogrultusunda seçip isim verilerek olusturulan yeni bir obje tipleridir. Grubu olusturan herhangi bir obje ile islem yapildiginda, grubu olusturan tüm objeler isleme girmis olur ( Silme , kaydirma , kopyalama gibi ). Program tarafindan otomatik olarak gerekli hallerde olusturulur. Bk. Küme

Pafta

Paftalandirma bilgilerinin ( pafta koordinatlari , pafta dilim orta boylami vb. ) tutuldugu obje seafoodplus.info tip pafta türü vardir. Standart ve Topografik. Pafta landirma islemi bu objeye göre yapilir.

Yazi

Her türlü yazi bilgilerinin bulundugu obje gurubudur. Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi programa yüklenerek çalisabilinir. Font yükleme islemi, ekranin en alt satirinda font menüsünden Font Degistir + isareti ile yüklenebilir. Program fontlari NETCAD'in yüklendigi dizin altinda FONT dizini içinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Program Windows içinde kullanilan fontlari da Genel Menüsü altinda Font Çevir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dönüstürür.

(Egri) Münhani

Kotlu noktalar yardimi ile olusturulan obje çesitidir. Noktalari üçgenleme yaptiktan sonra olusur. Halihazir haritalarda, arazi egimlerinin gösteriminde kullanilir. Bu obje üzerinde silme, kaydirma gibi islemler yapilamaz. Bu gibi islemlerin yapilabilmesi için münhani objesini ÇIZ\YARDIMCI ISLEMLER\Obje Ayristir islemi ile ayristirmak gerekir. Münhani üzerindeki islemler, genelde Halihazir Modülünde yapilabilir ( silme , kot yazdirma gibi).

Üçgen Kotlu noktalar yardimi ile olusturulan obje çesitidir. Üçgeni olusturan tüm hatlarin ucunda kotlari vardir. Bu kotlar yardimi ile münhani objeleri olusturulabilir. Üçgen objeleri üzerinde de herhangi bir editleme islemi yapilamaz Netcad Anamodül 30

Tarama Tarama islemi yapilabilmesi için olusturulmus objelerdir. Tarama obje tipleri NETSHAPE programi yardimi ile olusturularak kullanilabilir. Taramalar üzerinde her türlü islemler yapilabilir. Bk. Tarama Menüsü

Blok NETCAD ekranindan herhangi bir bölümü , yakalama noktasi vererek saklanip olusturulan obje gurubudur. Projelerin istenilen yerlerine birakilabilir. Çap bloklari, aplikasyon bloklari, beyanname bloklari gibi bloklar olusturulup kullanilabilir. Bk. Blok Islemleri

Genel Bilgiler Bu bölüm NETCAD ekranin en üst ve en alt satirlari bilgi vermek için ayrilmistir. En alt satirda o anda sizden istenen islem yazilir. "ILK NOKTAYI SEÇ", "KAYDIRILACAK OBJELERI SEÇ" gibi. Yine alt taraftaki satirda, o anda aktif durumda olan Tabaka , Çizgi Tipi ve üzerinde çalisilan Dosya Adi görüntülenir. En üst satir, fare kursorunun o anda bulundugu koordinat degerlerini gösterir. Ekranin en altinda, ekran yönetimi ve yakalama modlari ile ilgili ikon menüsü bulunur. Bu menüye her zaman erisim vardir. Örnegin, bir obje seçerken, bir dogru çizilirken ilk nokta KESISIM modu açilip kesisim noktasi, ikinci nokta ORTANOKTA modu açilip bir orta nokta olarak alinabilir. Ya da bir obje seçilirken istenmeyen tabakalar kapatilip seçim sonrasinda tekrar açilabilir. Yakalama modlarina klavyeden de erisilebilir. Ayrica klavyeden asagidaki tuslarda her zaman etkindir: * Ekran yeniden çizilir + Ekrani büyütür - Ekrani küçültür Ctrl+Asagi-Yukari ve Ctrl+Sag-Sol tuslari ekrani asagi-yukari ve saga-sola kaydirir alt-Z Gösterilen pencere ekrana getirilir alt-X Ekran kaydirilir alt-C Önceki pencere getirilir f 4 NOKTA Yakalama Modu Netcad Anamodül 31

f 5 SON NOKTA Yakalama Modu f 6 KESISIM Yakalama Modu f 7 ORTA NOKTA Yakalama Modu f 8 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu f 9 KARELAJ Modu f 11 EKSENE DIK Modu A EN YAKIN NOKTA YAKALA Modu K Koordinata Git Diger islemler, ana veya ana menülere bagli alt menülerde sunulur. Üzerlerinde, islemi ile ilgili yazi veya sekillerin bulundugu butonlarin olusmus bu menüler , istenilen yere kaydirilabilir. Bu sekilde, menüler, en kolay erisilebilen, alisma zevkine uygun yerlere tasinabilir. Tasima islemi sonrasi menüler hep ayni yerlerde açilacaklari için, farkli farkli yerlerde açilmalarinin yaratacagi uyumsuzluk önlenebilir. Son kullanilan isleme tekrar girmek için, ekranin herhangi bir yerinde fare sol butonuna basilmasi yeterlidir. Alt-k komutu ile , herhangi bir islem içersindeyken istenilen koordinata gidilebilir. Örnegin çizgi çizme islemi yapacaksiniz , çizginin baslangiç koordinatinin ( , ) olmasini istiyorsaniz, çizgi çizme islemini seçtikten sonra alt -k yaparsaniz Y-X menüsü gelir. Y ve X degerlerini girdikten sonra Tamam butonuna basilirsa çizgi baslangiç koordinatlari ( , ) olacaktir. Ayni sekilde döndürme, kaydirma, ölçekleme gibi islemlerde kullanilabilir.

Süzgeçler

Koordine özet almak, dönüsüm noktalarinin seçilmesi, alan hesabi gibi bir çok islemde ilgili noktalarin veya ada/parsellerin seçilmesi gerekecektir. Süzgeçlerin amaci, büyük kümeler içerisinden istenilen küçük kümelerin seçilmesini saglamaktir. Süzgeçler içerisinde parantezler ve asagidaki islemler (operatörler) kullanilabilir: "-" Degil operatörü "+" Veya ( Biri,digeri yada her ikisi) "&" Ve (her ikisi)

Netcad Anamodül 32

"%" dir. (her ikisi ya da hiçbiri) Bu operatörler disinda iki karakter dizininin (string) birbirine benzeyip benzemedigini bulmak için asagidaki karakterler/operatörler tanimlanmistir: “*" karakteri herhangi bir dizin anlamindadir. örnegin: A*, A ile baslayan tüm dizinlerin kabul edilmesini saglar. Benzer sekilde *12, 12 ile biten tüm dizinleri kabul eder. "~", içinde "~" yi takip eden karakterlerin bulundugu dizinleri seçer. örnegin: ~/ içinde "/" olan dizinleri, -(~/) içinde "/" olmayan dizinleri seçer. -(~/) örnegin yalnizca adalari seçmek için kullanilabilir. “#" ile, istenilen karakterlerin, bir dizin içerisinde yerlerinin belirlenmesi de saglanabilir. Örnegin, 3. rakamdan itibaren rakamlarinin oldugu bir sayi dizininin bulunmasi için, @3, seklinde bir filtre verilmelidir. @4,ABC ise, seafoodplus.infoerden itibaren ABC harflerinin yer aldigi dizinleri seçer. ".." aralik belirmek için kullanilir. Örnegin : PP , P dahil P numarali poligona kadar seçimi saglar. Sinirlar, seçilen kümeye dahildir. Ayrica, nümerik islemlerde geçerli olmak üzere “> " (büyük),"<" (küçük) isaretleri de seçme amaciyla kullanilabilir. Örnegin, > filtresi, ' den büyük rakamlarin seçimi için kullanilabilir. Yukarida anlatilan ikili operatörler ve dizin benzetme kurallari kullanilarak hazirlanabilecek bir filtre tamamen kullanicin gereksinimlerine baglidir. Asagidaki örnekler bu konuda daha açik bir fikir verebilir: -A* : Adi A ile baslayanlar disinda her seyi seçer. Bu örnekte önemli nokta ikili ve benzetim operatörlerinin bir arada kullanilarak sonucun nasil kolaylikla degistirilebilecegidir. A* A ile baslayan tüm adlara uyar. Ancak - operatörü bunu tam tersine çevirir. -(A*+B*) : Bu kural ile adi A veya B ile baslayanlarin disinda her sey seçilir. -A* + AH* :Kuralinin 1. örnekten en önemli farki seçilen kümeye adi AH ile baslayanlarin eklenmis olmasidir. Bu kural su sekilde okunabilir. Adi A ile baslamayanlar ile AH ile baslayanlar. -(#2,A) + seafoodplus.infoA : Ad sirasinda Mehmet ile Mustafa arasindaki herkes ile Adinin ikinci harfi A olmayanlari seçer. Bu seçme kurallari ile istenilen nokta kümesi kolaylikla seçilebilir. Örnegin P.* + N + /1+ /* + S* kurali ile, tüm poligonlari, Nirengi 12'yi, adanin 1 nolu kösesini, adanin tüm köselerini ve tüm S ile baslayan noktalarin seçilmesi saglanabilir. Sik kullanilan kurallar kisa bir ad altinda (makro) saklanabilir ve daha sonra yalnizca bu ad ile tekrar çagrilabilir.

Netcad Anamodül 33

Bölüm : Netcad Nokta Yapisi NETCAD Nokta Yapisi Öncelikle NETCAD ortaminin gelismis nokta numarasi verme sistemi ile ilgili bazi bilgiler vermek istiyoruz: Nokta adlari 10 karakterden fazla olamaz. Nokta adi içerisinde "~, !, @, #, $, %, ^, &" karakterleri olmamalidir. Bu karakterlerin disinda kalan tüm rakam ve harfler kombinasyonlu olarak nokta adlandirmasinda kullanilabilirler (Alfa nümerik yapi)., Özelligi olmayan diger noktalardan kolayca ayrilabilmeleri için Poligonlar "P.", Nirengiler "N.", Binderler "B." ile baglanmalidir. Örnegin : P/, P, N , NA , BB gibi. Kullanim kolayligi olarak, bir adanin köse noktalari Ada/Köse no formunda olmasi önerilir. Rasgele verilmis numaralari otomatik olarak bu formata çeviren rutinler mevcuttur. Örnegin : /1, /, SINIR/1, K/12 gibi. Bu kurallara uyulmasi zorunlu olmamakla birlikte programin noktalar arasinda ayirim yapabilmesinin tek yolu adlandirmadir ve ileride göreceginiz pek çok kolaylik saglayici islemlerin yürütülebilmesi için gereklidir. NETCAD ' da Noktalar nasil elde edilir ? NETCAD ' da Nokta Seçme Kurallarina Iliskin Bazi Örnekler Genel Bilgiler

NETCAD 'de Edilmesi

Noktalarin

Elde

Isin dogal akisi içerisinde noktalar su yollarla elde edilebilir: Sayisallastirma yolu ile gelmis olabilir, Nokta At islemine ile girilebilir, Grafik Nokta Editörüne girilebilir, Disaridan, NETVERI Nokta editörüne girilmis olabilir, Yan Nokta, Kesisim, Kutupsal Uygulama vb. hesaplama sonucu olusmus olabilir, Baska veri yapilarindan aktarilmis olabilir, Noktasiz olusturulmus dogru ve alanlar için otomatik olarak üretilmis olabilir, Grafik bölme sonucu olusmus olabilir, Yukaridaki yöntemlerin karisimi yolu ile elde edilmis olabilir, Noktalarin gerçekte nasil üretildikleri önemli degildir. Degerlendirme ve isleme ayni sekilde yapilacaktir.

Netcad Anamodül 34

NETCAD ' de Nokta Seçme Kurallari Noktalarin toplu olarak islenecegi islemlerde seçim için bu süzgeç sorulur. Örnek olarak : * : Tüm noktalar P.* : Poligon noktalari N.* : Nirengi noktalari P.*+N.* : Poligon ve Nirengi noktalari -(P.*+N.*) : Poligon ve Nirengi noktalari disindakiler : Sadece nolu nokta : nolu nokta hariç tümü /* : ada noktalari /*+/* : ve ada noktalari : ile ada arasinda kalanlar 10* : 10 ile baslayanlar 2*+*2 : Basi veya sonu 2 olan noktalar 2*&*2 : Basi ve sonu 2 olan noktalar *1 : Sonu 1 ile bitenler PARK* : Park noktalari *1+*3+*5+*7+*9 : Tek noktalar *0+*2+*4+*6+*8 : Çift noktalar ~ : Bu isaretten sonra yazilacak karakterler nokta adi içerisinde olmasi arzu edilen karakterler olmalidir. ~/ : Tüm Ada/parsel noktalari -( ~/ ) : Ada/parsel noktalari olmayanlar ~PARK : Park noktalari ~/12 : her adanin Kösesi ~A+~B : Adi içinde A veya B olan noktalar ~A &~B : Adi içinde A ve B olan noktalar

Ada/Parsel adlandirmasinda ve seçme islemlerinde noktalar ile ilgili ayni kurallar geçerlidir.

Ada ve parsel ayrimi yalnizca adlandirma yolu ile yapilabilir. Bir adanin adi içerisinde "/" isareti yoktur. Bir parselin adi ise Ada/Parsel No seklinde verilir. , , , A, SINIR, K, K, E1 : Geçerli ada adlari /1, /A, CD/D, 0/, /PARK : Geçerli parsel adlari.

Netcad Anamodül 35

Bölüm : Tabaka Yapisi, Çizgi Tipleri, Fontlar Tabaka Yapisi Nedir ? Tabaka Yapisi, bir CAD yaziliminin vazgeçilemeyecek özelliklerinden birisidir. Ekrandaki farkli özelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrilabilmesi için gerekli ayiraçtir. Tabakayi bir örnekle açiklamaya çalisalim. Bir saydam paftada kadastro durumu kirmizi renkte, ikinci saydam paftada yeni olusan imar adalari sari renkte, üçüncü paftada imar parselleri mavi, dördüncü paftada evler ve duvarlar vb. yesil renkte çizilmis olsun. Tüm proje, ancak bu dört saydam paftanin üst üste gelmesi sonucu görülebilecektir. Iste bilgisayarin grafik ekraninda, bu sistemi olusturmak için kullandigimiz saydam paftalari

Tabaka olarak adlandirabiliriz. NETCAD'de tabaka açabilirsiniz. Aktif tabaka, o anda geçerli olan tabakadir. Projeye eklenen her türlü çizgi, sekil vb. objeler aktif tabakaya yerlestirilirler. Tabakayi aktiflestirmek için tabaka adinin fare ile gösterilmesi yeterlidir. Ayni anda yalnizca 1 tabaka aktif olabilir. Aktif tabaka mavi renkte görülür. Tabaka adi üzerinde fare sol tusu ile basilarak tabaka aktif duruma getirilir. Aktif tabaka her istenildiginde degistirilebilir. NETCAD'e ilk girildiginde yalnizca “0” tabakasi vardir ve aktiftir. Eger yeni tabaka açilmazsa tek renk ve tek kalemli bir çizim elde edilecektir. Çalisma sirasinda hangi tabakanin aktif oldugu ekranin en satirindan ögrenilebilir. Aktif tabaka Netcad Anamodül 36

silinemez ve kapatilamaz. Gerekiyorsa baska bir tabaka aktiflestirildikten sonra, silme veya kapatma islemi yapilmalidir.

Hiyerarsik ( Baglantili ) Tabaka Yapisi Normalde tabakalar birbirlerinden bagimsizdir. Islemleri tabaka bazinda tekrarlamak gerekir. Ancak, bazi tabakalar birbirlerine baglanabilir. Bu baglanma daha çok bir tus ile baglantili diger tabakalari açmak / kapamak isteginden dogmustur. Özellikle bloklar, lejantlar, tip çizimler (kanal, kesit vb) gibi bir bütün olarak islem görebilecek yapilarda bu tip bir tabakalandirmaya gidilebilir. Bunun için diger ana tabakanin basina (@) karakteri getirilmeli ve diger alt tabakalarin Ana tabakaya (_) isareti ile baglanmalari gerekmektedir. Tabaka yapisi içerisinde, ana tabakalar farkli renkte görünürler. Örnegin ; @ADA ADA_NO ADA_ALN ADA_NOK tabakalari @ADA tabakasi ile baglantilidir. Sadece @ADA tabakasini açmak veya kapamakla ona bagli tüm tabakalarda açilacak veya kapanacaktir. Ancak, tabakalari bagimsiz olarak açmak ve kapatmak da olasidir.

Tabaka Adini Girmek/Degistirmek Menüde yer alan Tabaka butonu kliklenerek, tabakanin yeni adi pencereye yazilir. Eger, pencereye var olan bir Tabaka adi yazilirsa, Tabaka adi degisikligi gerçeklesmez. Menüden çikista, o tabaka aktiflestirilir ve tabakanin bulundugu pencere ekrana getirilir. Bu özellik, kalabalik Tabaka yapisina sahip projelerde, istenen tabakaya ulasmak için de kullanilabilir. Tabaka adindaki degisikligin geçerli olabilmesi için enter ile çikilmasi gerekir.

Netcad Anamodül 37

Yeni Tabaka Eklemek Butonuna basilmasi ile açilan pencereye, açilacak tabaka adi girilmelidir. Açilan yeni tabaka, aktif tabaka yapilacak ve sirayla girecektir. Rengi arzu edilen bir renge çevrilebilir. Yapilan islemin geçerli olabilmesi için, menüden , Tamam butonu ile çikilmalidir. Menüden ESC veya fare sag tusu ile çikilmasi durumunda yapilan eklenti veya degisiklikler kabul edilmeyecektir. Tabaka adi olarak mevcut bir tabakanin adi verilirse; Tabaka daha önceden açildigina dair bir mesaj verecek ve yeni tabaka ismi istiyecektir.

Tabaka Özelliklerinin Verilmesi Standart Bölüm Tabaka Rengi : Tabaka rengi tabakaya iki sekilde verilebilir. Tabaka açildiktan sonra tabaka ismi karsisindaki renk butonuna basilir. Gelen renk paletinden istenilen renk seçilerek Tabaka rengi verilir. Ikinci yöntem ise yeni tabaka açilirken veya tabaka ismi üzerine çift kliklendigi zaman Standart özelliklerinden renk seçenegine çift kliklenerek gelen renk paletinden seçilebilir. Tabaka Taramasi: Standart bölüme girilerek tarama özelliklerinden istenilen özellikler verilir. Tabaka taramalari için detayli bilgi Tabakadan Alan taramasi bölümünde anlatilmistir. Kalem No: Kalem no bölümüne ploter kalem numarasi girilir. Detayli bilgi Tabakadan Plotter Kalem No Ayari bölümünde anlatilmistir. Ölçek Bölümü Büyük projelerde çalisirken belli bir ölçekte tüm objelerin görünmesi çalisma hizini yavaslatacaktir. Bu yavaslatmayi minimum seviyeye indirmek amaci ile objelere tabaka bazli ölçek verilebilir. Böylece çalisma sirasinda ekran ölçegi degistirildikçe detay artirilabilir veya azaltilabilir. Tabakadaki objeler ölçek özelliklerinin girilmesi sayesinde istenilen ölçek araliklarinda ekrana çizdirilir. Boyutlar Ekran ölçegi büyüdükçe obje kalinliklari, yazi boylari ve sembol boylari küçülmektedir. Bundan dolayi belli bir ölçege gelindiginde bu özellikleri seçilemeyecek hale gelecektir. Çizgi Kalinliklari Sabit: Verilen degerlere göre çizgi kalinliklari her ölçekte sabit olarak görüntülenecektir. Yazi Boylari Sabit: Yazilar ölçek büyüdükçe daha küçük ve belli bir ölçekten sonra yazilar çizgi seklinde görüntülenmektedir. Bu ölçeklerdede yazilarin okunmasi

Netcad Anamodül 38

istenirse bu özellik aktif yapilmalidir. Yazilarin dayanma noktasi sabit kalacak sekilde her ölçekte yazi boylari sabitlenmistir.

Tabaka Silmek Tabaka Sil butonuna basildiktan sonra ekrana gelen menüden silinmek istenilen tabakalar seçilir. Tamam ikonu ile menüden çikilir. Eger silinecek tabaka bos degilse ekrana bir uyari mesaji gelir. Sil ikonuna basilarak tabaka silinir ya da Vazgeç ikonunana basilarak islemden çikilir.

Tabakaya Ulasmak Ulasilmak istenilen tabakanin ilk harfi tuslanarak , o harf ile baslayan tabakalarin listeye gelmesi saglanir , her basista bir sonraki tabakaya ulasilir. Tabaka liste içersinde ise fare ile seçilebilir.

Islemler Tabaka yapisini kullanirken , isinizi kolaylastiracak ekstra islemlerden olusan komutlar dizisidir. Dört basliktan olusur : Gösterim Sirasi Sirala Tabaka Yapisini Yükle - Sakla Proje Tabakalari Proje Tabakalari Gösterim Sirasi Tabakalar açilirken , isimleri rasgele girilebilir veya varolan tabaka yapisi üzerine diskten baska tabaka dosyasi (*.LYR) yüklenebilir. Tabakalar karisik bir sekilde gelecektir. Tabakalarin belirli bir sirada olmasi , erisim açisindan büyük kolaylik saglayacaktir. Siralamada sunulan seçenekler : Giris Sirasi : Tabakalari ilk giris siraniza göre siralar. Netcad Anamodül 39

A - Z : Tabakalar alfabetik siraya göre A'dan Z'ye olacak sekilde siralanir. Eger nümerik karakterle baslayan tabakalar varsa en basa gelir. Z - A : Tabakalar yine alfabetik siraya göre , ancak tersten Z'dan A'ye olacak sekilde siralanir. Yine nümerik karakterle baslayan tabakalar varsa en sona sirali sekilde gelir. Ana Tabakalar : Basinda " @ " karakteri olan Ana Tabakalar en basa gelecek sekilde siralama yapilir. Açiklar Önce : Açik tabakalar basta , kapali tabakalar sonda olacak sekilde siralanir. Kilitliler Önce : Kilitli tabakalar sonda , açiklar basta olacak sekilde siralanir. Kalem Numarasina Göre : Tabakalar Kalem numaralarina göre küçükten büyüge göre siralanir. Tabaka Sakla\ Yükle Daha önceden çalisilmis projenin tabaka yapisinin yeniden kullanilmasi ya da çalisilan projenin tabaka yapisinin saklanmasi için kullanilan islemlerdir. Özellikle Imar ve Halihazir projelerinde çesitli tabakalarin kullanicinin istegine göre açilmasi gereklidir. Her seferinde birtakim yeni Tabakanin açilmasi yerine, olusturulmus ve o anda mevcut Tabaka Sistemi: Tüm Tabaka adlari Açik/Kapali durumlari Renkleri Kalem numaralari Tabaka Ek özellikleri ile verilecek dosya adi altinda saklanabilir. Bu dosyanin seafoodplus.info dir. Daha sonra, bu tabaka yapisi, diger projelere istege bagli olarak yüklenebilir. Daha önce olusturularak seafoodplus.info dosyalari yüklenebilir. Yükleme islemi, o anda üzerinde çalisilan projenin her hangi bir asamasinda yapilabilir. Mevcut tabakalar varsa, kaybolmazlar , yeni gelen tabakalar listenin sonuna ekleneceklerdir. Bu kolayliktan yararlanmak için her projede degisik tabakalar açmak yerine belli bir standartlasmaya gidilmesi önerilir. Imar ve Halihazir Tabaka Sistemi öneri olarak tarafimizdan hazirlanmistir. Bu yapi yeniden olusturulabilecegi gibi seafoodplus.info veya seafoodplus.info dosyalari yapilacak çalismaya bagli olarak yüklenebilir. Tabakada yapilmasi gereken renk, kalem numarasi belirleme gibi islemlerin projenin paftalarina ayrilmadan yapilmasi önerilir. Aksi durumda pafta çizim sirasinda, saklanmis kalem yapilari yüklenecek veya ayarlamalar tekrarlanacaktir.

Netcad Anamodül 40

Proje Tabakalari Bu islem ile tabaka menüsünde yalnizca ekranda bulunan projenin tabaka yapisi yer alir.

Tabaka Rengini Degistirmek Tabakanin renk kutusunun seçilmesi ile rengin bulundugu renk paleti gelir. Diger renklere ulasmak için , renk paletinin sagindaki asagi-yukari yön tuslari ile diger renklere ulasilabilir. Renk paleti üzerinde hangi renk kliklenirse tabakanin rengi o renge çevrilmis olur. Degisim, tabakalarin karsilarindaki renk kutularindan anlasilabilir. Rengi 0'dan farkli objeler bulunduklari tabakanin renginden bagimsiz olarak her zaman tabaka renginde çizilir.

Tabaka Açmak / Kapamak Tüm Tabakalarin açilmasi üzerinden saglanabilir.

kapatilmasi

veya ters çevrilmesi ayni buton

Tabakalari Tek Tek Açmak/ Kapatilmak Tabaka adlarinin yanindaki gözlerin açik olmasi tabakanin açik oldugunu gösterir. Bu gözlerin gösterilmesi ile gözler kapanir ve tabaka kapatilir. Tekrar gösterilmesi ile tabaka açilabilir. Kapatilan tabakalardaki objeler, ekranda, çizicide ve yazicida çizilmezler. Ayrica obje seçme islemlerinin disinda tutulurlar. Aktif tabaka kapatilamaz. O anda aktif olan tabakanin kapatilmasi gerekiyorsa baska bir tabaka aktif yapildiktan sonra ilgili tabaka kapatilmalidir.

Netcad Anamodül 41

Tüm Tabakalari Açmak/ Kapamak / Ters Çevirmek (Kapaliß -->Açik) Tabakalarin tümüne yönelik islemler tek tusla saglanabilir. Ikonlar sirasi ile , tüm kapali tabakalarin açilmasini , tüm açik tabakalarin kapanmasini ve tüm açiklarin kapanmasini / tüm kapalilarin açilmasini saglayacaktir.

Tabaka Kilidi

Bu ikonun pasiflestirilmesi ile sadece bu tabakada yer alan objeler kilitlenmis olurlar. Kilitlenmis bir tabakadaki objeler, ekranda görünmelerine karsin her türlü seçme isleminin disinda tutulurlar. Bu yöntem ile, kilitli tabakada bulunan objelerin yanlislikla silinmesi veya degistirilmesi önlenebilir. Örnegin; Halihazir harita üzerine sehir plani çizen bir planci kendisini ilgilendirmeyen tabakalari kilitleyebilir.

Nokta Adi Açik/Kapali Programa giriste nokta adlari kapalidir. aktiflestirilir.

Buton

kliklenerek

Tabaka Menüsünden çikista nokta numaralari görünür hale gelecektir. Tekrar basista kirmizi çarpi gelecek ve nokta adlari kapanacaktir. Bu buton genel olarak çalisan bir butondur. Tabakaya özel Nokta No butonu pasiflestirilmisse, bu buton a ktif olsa bile, o tabakada yer alan noktalarin numaralari görünmeyecektir.

Netcad Anamodül 42

Nokta Kotlari Açik/Kapali Ilgili buton kliklenerek aktiflestirilir. Tabaka Menüsünden çikista nokta kotlari görünür hale gelecektir. Tekrar basista kirmizi çarpi kaybolacak ve Nokta kotlari kapanacaktir.

Nokta Kodlari Açik / Kapali Ilgili buton kliklenerek aktiflestirilir. Tabaka Menüsünden çikista nokta kodlari görünür hale gelecektir. Tekrar basista kirmizi çarpi kaybolacak ve nokta kodlari kapanacaktir. Nokta kodlamasi arazi ölçümü sirasinda yapilabilecegi gibi, özellikle NETPRO Yol programinda program tarafindan gerçeklestirilebilir. Noktalara Obje Sor islemi ile de kod verilebilir.

Alan Adlari /Kapali

Açik

Alan (ada/parsel) adlarinin görünmesini veya kapanmasini saglayan bir özelliktir. Alan adlarinin boylari ve yazim sekilleri Genel / Ayarlamalar / Program Geneli Ada / parsel yazi boyu menüsünde toplu olarak degistirilebilir.

Netcad Anamodül 43

Blastro Açik / Kapali Bu ikonun aktif olmasi durumunda, bu tabakadaki noktalara balastro koyulacak ve dogrular, blastrolari ezmemeleri için uçlarindan dinamik olarak kirpilacaktir. Noktalarin baska, çizgilerin baska tabakada olmasi durumunda her iki tabakada da Blastro ikonu aktifle stirilmelidir. NETCAD'in balastro yapisi dinamiktir. Blastro yariçapi Genel / Ayarlamalar / Program Geneli Balastro Yariçapi menüsünde istege bagli olarak degistirilebilir.

Dogrulari n baglanti yerlerinde veya köselerde nokta yoksa, balastro daireleri dogal olarak görülmezler. Ancak, dogrular her iki uçtan, balastro yariçapi kadar kirpilacaktir. Otomatik balastrolu alanlarda, Alan Kapat islemi Çizginin ve noktanin balastrosu kapali. Çizginin balastrosu açik , noktanin balastrosu kapali. Çizginin balastrosu kapali , noktanin balastrosu açik. Çizginin ve noktanin balastrosu açik.

Plottere Gönder/Gönderme Bu ikonun pasiflestirilmesi ile, sadece bu tabakadaki objeler, ekranda görünecek, ancak, tabaka açik olsa bile çiziciye gönderilme yecektir. Kapali alanlar olusturmak için kullanilan geçici tabakalar veya sadece bilgi Netcad Anamodül 44

için çizime eklenmis obje tabakalarinin çizdirilmesi bu yöntem ile önlenebilir.

Alan Taramalari Açik /Kapali Kapali Çoklu dogrularin ( Bina, ada, parsel vb) boyamalarinin görünmesini veya kaybolmasini saglayan bir özelliktir. Ilgili buton kliklenerek aktiflestirilir. Tabaka Menüsünden çikista çoklu dogrulardan olusmus kapali alanlar, tabaka renginde boyanacaktir. Tekrar basista kirmizi çarpi kaybolacak ve çikista boyamalar kaybolacaktir. Ancak, çoklu dogrudan olusmus bir alanin boyanabilmesi için, olusturulmasi sirasinda tarama (Boyama) özelligi aktif yapilmis olmalidir. Eger yapilmamissa ve alanlarin boyanmasi isteniyorsa, ilgili alanlarin tarama özelligi, Obje Sor islemi ile açilmalidir. Bu islem tek tek yapilabilecegi gibi tümden de yapilabilir.

Alan Taramasi Alanlarin boyama tipi normalde kati boyama seklindedir. Ancak menüde yer alan tarama tiplerinden herhangi birisi seçilebilir. Taramalar renklerini tabakadan seafoodplus.info Alan Tarama butonu aktif degilse taramalar görülmezler. Tabaka bazinda verilen alan tarama patterninde ilk seçenek (içi bos kutu) kati ancak seffaf tarama yapar. Yani bir baska taramanin üzerine geldiginde önceki taramayi korur. Ikinci seçenek (içi dolu kutu) ise önceki taramalari tamamen ezer. Kati tarama türüdür. Bu taramanin altinda kalan objeler görünmezler. A2 Saydam tarama türüdür. Bu taramanin altinda kalan objeler görünürler. Diger tüm taramalar da altindaki objeleri gösteririler. Tabaka bazinda verilen tarama seçeneklerinden ilki A1 kati tarama yapar. Yani bir baska taramanin üzerine geldiginde önceki taramayi ezer. Yandaki örnekte alttaki tarama A2 üstteki A1 tarama 'dir. Ikinci seçenek A2 ise Netcad Anamodül 45

önceki taramalari korur yani seffaftir. Yukardaki örnekte tarama 'dir. Bu tarama tipi seffaf olmasi nedeni ile alttaki raster veriyi göstermektedir. Asagidaki örneklerde alttaki tarama üstteki taramalar ise, diger tarama çesitleridir. Bu taramalar seffaftir.

Plotter Kalem No. Ayari Her Tabakaya ayri ayri, çizici kalem numarasi atanabilir. Herhangi bir degisiklik yapilmazsa tüm tabakalar, çizicideki 1 numarali kalem ile çizilirler. Kalem numarasi degisikligi için, menüde yer alan arasi rakamlardan birisinin kliklenmesi yeterlidir. Çizim, burada belirlenen kalem numaralarinin çizicideki karsiliklarina uygun kalemlerin (Tip, renk ve kalinlik) kullanilmasi ile ger eklestirilir. Halihazir harita çizimlerinde, kalemlerin ,1 ince Siyah, 2 kalin siyah, 3 ince kirmizi, 4 kalin kirmizi olarak ayarlanmasi ve standartlasmaya gidilmesi önerilir. Menüden çikista o tabakaya ait kalem numarasi ilgili sütunda belirecektir. Verilen kalem numaralarina ait kalinlik,renk vb. diger bilgiler PRINT veya PLOT isleminde belirlenecektir. Renkli print islemlerinde rengi sifirdan farkli objeler kendi renklerinde çizilirler.

Çizgi Tipi Menüsü NETCAD'de Yönetmeliklerde belirtilen tüm çizgi tipleri tanimlanmistir. Dogru, Çoklu dogru, daire ve yay objelerinin çizgi tipleri , ekranin alt satirin da yer alan Çizgi Tipi Menüsü'nde yer almistir. Çizgi tipleri bu buton üzerinde farenin

Netcad Anamodül 46

kliklenmesi ile açilan pencereden görsel olarak seçilebilir. Seçilen aktif çizgi tipi butonun üzerinde görülecektir. Çizgi ( HAT ) Tipini Seçmek Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM ) OTM ' den Çikmak Dogru tipleri seafoodplus.info dosyasi içerisinde bulunurlar. Eger baska bir dosyanin yüklenmesi isteniyorsa bu dosyanin adi Genel / Ayarlamalar Menüsünden Aktif sekil dosyasi seçilerek verilmelidir. Yeni dosyadaki çizgi tipleri, programdan çikilip tekrar girilmesi durumunda geçerli olacaktir. Gerekli görülen ve istege bagli hazirlanacak diger çizgi tipleri NETSHAPE'de ( sekil / Dogru Tipi ve Tarama Tasarim Programi) hazirlanir ve NETCAD'e yüklenebilir.

Çizgi ( HAT ) Tipini Seçmek

Açilan çizgi tipi menüsünde o anda mevcut tüm çizgi tipleri görüntülenir. Programa veya menüye ilk girildiginde düz çizgi tipi aktiftir. Seçilmek istenen çizgi tipi kliklenerek aktiflestirilmelidir. Seçilen satirin maviye dönüsmesi Aktiflestiginin göstergesidir. Seçilmek istenen Çizgi Tipi o andaki pencerede görülmüyorsa ilgili butonlarla menüde Asagi-Yukari dolasilabilir. Islemden çikildiktan sonra çizilecek dogrular, çoklu dogrular, daireler ve yaylar aktif çizgi tipinde çizilirler. Fare sag tusu ile menüden çikilabilir. Çizgi Tipinin seçilmesi islemi çizimin her asamasinda, islemden çikmadan gerçeklestirilebilir. Çizgi tipi tabakadan tamamen bagimsiz olarak tanimlanabilir. Diger bir deyisle, bir tabakada farkli çizgi tipleri bulunabilir. Aktif çizgi tipi ekranin en alt satirinda görüntülenir. Eger, çizgi tipi olarak, ekranda mevcut bir çizgi tipi ve tabakasi seçilecekse, Referans Menüsü \ Ekrandan Tabaka ve Çizgi Tipi Degistirme butonu kullanilabilir. Daha önce çizilmis bir çizginin , çizgi tipi degistirilecekse Çizgi Tipi Degistir butonu kullanilabilir. Istenilen çizgi tipi daha önce aktiflestirilmis olmalidir. Daha önce çizilmis bir çizginin, yönü veya tarafi degistirilmek isteniyorsa Çizgi Yönü Degistir butonu ile yapilabilir. Daha çok duvar, çit gibi dogrularin sembol taraflarinin degistirilmesi için kullanilir. Ayni zamanda kalin dogrularin, kalinlik tarafi da bu yöntemle degistirilebilir.

Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM )

Bilindigi gibi her objenin bir tabakasinin olmasi zorunludur. Objeler çizime eklenirken o andaki aktif tabakaya yerlestirilirler. Ayni özellik çizgiler için de geçerlidir. Çizgiler aktif çizgi tipi ile çizilirler. Netcad Anamodül 47

Kroki baglarken, uygun dogru tipinin seçilmesi gerekecegi gibi, dogrunun yerlestirilecegi tabakaninda seçilmesi gerekecektir. Iste islemin ikinci bölümü, yani çizgi tipinin degismesi sirasinda ek olarak tabaka islemi ile ugrasmamak için OTM olarak adlandirdigimiz bir yapi kuruldu. Otomatik Tabakalandirma, çizim sirasinda belirlenecek dogru tiplerinin, aktif tabaka ne olursa olsun, önceden belirlenmis tabakalara, otomatik olarak yerlestirilmesi olarak tanimlanabilir. OTM sadece çizgiler için geçerlidir. Çizgilerin yerlestirilecegi tabakalarin, Tabaka Menüsünde önceden açilmasi gereklidir. OTM'ye geçmek için öncelikle Genel / Ayarlamalar Menüsünde Hat Kullanimini Izle aktif hale getirilmelidir. Bu islem sonrasi, Çizgi menüsünde, sag üst köseye ekstra bir buton eklenecektir. Bu butonun kliklenmesi ile, yan tarafta Tabaka Penceresinin açilmasi saglanmalidir. Istenilen dogru tiplerinin karsisindaki ( * ) kliklenerek, bu çizgi tipinin otomatik olarak yerlestirilecegi Tabaka adi yazilmalidir. Fare sol tusu ile islemin tamamlanmasi gerekir. Tabakalarin çizgilerle ayni ismi tasimasi gereklilik degildir. Bu islemden çiktiktan sonra OTM geçerli olacaktir. Karsisinda tabakasi bulunan çizgi tipleri ile dogru çizimi yapilirsa otomatik olarak kendi tabakalarina yerlestirileceklerdir. Karsisinda tabaka bulunmayan çizgi tipleri, çizim sirasinda dogal olarak o andaki Aktif Tabakaya yerlestirilecektir. Bu yöntemin amaci çizgi baglarken ayni zamanda tabaka degistirme külfetinden kurtulmaktir. Ayni anda çizgi tipi ve tabaka seçilmis olacaktir.

OTM ' den Çikmak

Çizgi tipi menüsündeki ilgili buton yeniden kliklenerek yandaki Tabaka bölümü kapatilir ve OTM'den çikilabilir. Kapatma isleminden sonra olusturulan dogrular yine aktif tabakaya yerlestirilecektir. Tabaka Menüsüne girilmesi ve Aktif Tabakanin degistirilmesi de yine OTM'den çikilmasina neden olacaktir. Çizgi menüsüne tekrar girilerek ilgili buton ile Tabaka yapisi tekrar açilirsa, yeniden OTM'ye dönülebilir.

Netcad Anamodül 48

Fontlar Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi programa yüklenerek çalisabilinir. Font yükleme islemi, ekranin en alt satirinda font menüsünden Font Degistir + isareti ile yüklenebilir. Program fontlari NETCAD'in yüklendigi dizin altinda FONT dizini içinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Program Windows içinde kullanilan fontlari da Genel Menüsü altinda Font Çevir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dönüstürür.

Font Degistirmek Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi , programa yüklenerek çalisabilinir. Degisik fontlarla çalisabilmek için NETCAD ekraninin altinda F1 butonuna basildiginda font menüsü gelir. + butonuna basildiktan sonra font yükleme menüsü gelir.

Program fontlari NETCAD'in yüklendigi dizin altinda FONT dizini içinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Bu menüden istenilen font seçilerek kabul edilir. Seçilen font mavi bir bantla örtülecektir. Artik yazdigimiz tüm yazilar bu fontta yazilacaktir. Istenilen anda font tipi bu menüden degistirilebilir veya sayisi arttirilabilir.

Netcad Anamodül 49

Program Windows içinde kullanilan fontlari da Ge nel menüsü altinda Font Çevir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dönüstürür.

Bölüm : Genel Özellikler Obje Seçme Menüsü Kaydirma, Döndürme, Silme, Ölçekleme, Bloklama vb. islemler geregi istenilen obje veya objeler grubunun seçilmesi gerekecektir. Obje Seçme Menüsü bu islemlerden herhangi birine girdikten sonra Orta Tusa basildiktan sonra ekrana gelir. NETCAD disindaki yerli yazilimlarda, obje tabani olmadigi için, farkli nitelikteki her obje için, ayni islemin farkli türevleri tanimlanmis durumdadir. Örnegin, Yazi Sil, Nokta Sil, Sembol Sil, Hat Sil gibi bir çok komutun, NETCAD'deki karsiligi sadece Sil komutudur. Ayni sekilde,Yazi Kaydir, Nokta Kaydir, Sembol Kaydir gibi bir çok komutun, NETCAD'deki karsiligi sadece Kaydir komutudur. Ilgili isleme girildikten sonra, asagida açiklanacak yöntemler kullanilarak gerekli objeler seçilecektir. Asagida açiklanan yöntemler tamami ile kullanicinin tercihine birakilmistir. Kullanici, yöntemlerden biri veya birkaçini istekleri dogrultusunda kullanmayi ögrenmek durumundadir. Çokgen bir bölge veya pencere içerisine alinarak, bir kerede ve kolaylikla seçilecek objelerin, teker teker gösterilerek seçilmesinin zaman kaybi olacagi açiktir. Tüm Obje Seçme yöntemleri, ardisik veya Netcad Anamodül 50

karisik olarak kullanilabilir. Objelerin Pencere Içerisine Alinarak Seçilmesi Dogruyu Kesen Objelerin Seçilmesi Daire Içine Giren Objelerin Seçilmesi Seçilenleri Tersine Çevir Obje Süzgeçleri Objelerin Çokgen Bölge Içerisine Alinarak Seçilmesi Çokgen Bölge Hatlarini Kesen Objelerin Seçilmesi Objelerin Bölgeden Kirpilmasi ( Makaslanmasi ) Bölgenin Disinda Kalanlarin Seçilmesi Obje Özelliklerine Göre Seçim Obje Süzgeçleri Noktadan Geçenleri Seçmek Ada / Parsel ( Kapali Alan ) Seçmek Tümünü Seçmek / Seçilenleri Seçmek Gruplanmis Objelerin Seçimi Son Seçilenler Obje seçme yöntemlerinin iyi kavranilmasi gerekir. Büyük bir küme içerisinden istenilen özellikteki objelerin kolaylikla seçilmesi için yöntemler bilinmelidir. Objeleri teker teker seçmek için fare kursoru seçilecek objenin herhangi bir yeri üzerine getirilir ve sol tusa basilir. Objelerin seçildigi renklerinin degismesinden anlasilir. Islemden çikmadan birden fazla obje arka arkaya seçilebilir. Objenin mutlaka bir bölümünün kursor isareti içinde olmasi gereklidir. Yanlislikla seçilen objeler tekrar seçilerek birakilabilir. Obje seçimi sirasinda Menülere ulasilabilir. Denemeler sonucu seçilemeyen objelere yaklasilmali veya seçme yöntemi degistirilmelidir. Seçme islemi fare sag tusuna basilarak bitirilir. Objelerin toplu olarak seçilmesi de mümkündür. Seçme islemi sirasinda klavyedeki Bosluk tusuna veya fare orta tusuna (3 tuslu farelerde geçerlidir) basilarak çikan OBJE SEÇME MENÜSÜ'ne ulasilir.

Yöntemler Objelerin Pencere Içerisine Alarak Seçmek Objelerin topluca seçilmesine yönelik rutinlerden biridir. Asagida açiklanan süzgeç düzenleri kullanilmadiysa: Kesenler Seçenegi ile Beraber Açilacak dörtgen pencerenin kestigi objeler seçilecektir.

Netcad Anamodül 51

Içindekiler Seçenegi ile Beraber Açilacak dörtgen pencere içerisine tam olarak giren objeleri seçmek amaciyla kullanilir. Pencere içerisine tam girmeyen objeler seçilmezler. Örnegin, bir ucu pencerenin disinda kalan bir dogru seçilmeyecektir. Kesenler ve Içindekiler Seçenegi ile Beraber Açilacak dörtgen pencere içerisine tam olarak giren ve pencerenin kestigi objeler seçilir. Üzerindekiler Seçenegi ile Beraber Bir hat üzerindeki sembollerin, noktalarin seçilmesine yönelik bir islemdir. Kesenler seçenegi ile kullanildiginda olusturulacak pencere tarafindan kesilen hatlar üzerindeki semboller ve noktalar varsa seçilir. Içindekiler seçenegi ile beraber kullanilirsa açilacak pencere içerisine tam olarak giren ve pencere tarafindan kesilen hatlarin üzerindeki semboller ve noktalar seçilir. Süzgeç düzenleri kullanildiysa, seçilmesi istenmeyen objeler, pencere içerisine girseler bile seçilmezler. Kullanimi Zoom penceresi ile ayni sekildedir. Pencere açildiktan sonra, fare sol tusu yerine orta tusa basilirsa, açilan pencere serbest olarak kaydirilabilir. Yeniden orta tusa basilmasi ile de boyutlari degistirilebilir. Kursor ile seçilemeyen bir yazi, sadece onun girebilecegi küçük bir pencere açilarak seçilebilir. Ayni sekilde tüm proje de pencere içerisine alinarak seçilebilir. Kesenler , içindekiler , üzerindekiler seçeneklerinden bir veya birkaçi ile beraber kullanilir. Sembolün yarisi disarida , fakat yakalama noktasi seçim penceresinin içinde kaldigi için seçilir. Dogrunun baslangiç ve bitis noktalari seçim penceresinin içinde kaldigi için seçilir. Sembolün tamami seçim penceresinin içinde kaldigi

için seçilir. Dogrunun bir kismi disarida kaldigi için seçilemez. Dairenin tamami seçim penceresinin içinde kaldigi için seçilir.

Dairenin yarina yakin bölümü seçim penceresinin içinde fakat merkezi disarida kaldigi için seçilmez. Sembolün yarisi içerde , fakat yakalama noktasi seçim penceresinin disinda kaldigi için seçilmez. Dairenin yarisi disarida fakat merkezi seçim penceresinin içinde kaldigi için seçilir. i ve j. Seçeneklerinde dairelerin me rkezi , sembollerin yakalama noktalari seçim penceresi üzerinde ise seçme islemini yapmaz.

Netcad Anamodül 52

Daire Içine Alarak Seçmek

Ekranda merkezi gösterilip,büyüklügü belirlenen dairenin içindekiler seçilir.

etkilesimli

olarak

Olusturulacak dairenin merkezi belirlendikten sonra ikinci nokta için orta tus referans menüsü kullanilabilir. Kesenler seçenegi ile beraber : Olusturulacak dairenin kestigi objeler seçilir. Içindekiler seçenegi ile beraber: Olusturulacak dairenin içerisine tam olarak giren objeler seçseafoodplus.infoer,içindekiler,üzerindekiler seçeneklerinden bir veya birkaçi ile beraber kullanilir. Çokgen Bölge Içerisine Alarak Seçmek Tanimli veya tanimsiz çokgen bölgeler içerisine giren objeler islem için seçilebilirler. Seçim islemi, bir çok islemdekine benzer sekilde seçenekli olarak gerçeklestirilebilir. Kapali alanin ortasi gösterilebilir, F3 ile alani belirleyen çoklu dogru seçilebilir. Kapali alan yoksa F2 tusu ile seçilecek objeleri içerisine alacak sekilde çokgen bir alan olusturulabilir. Fare sag tusu ile son nokta, ilk noktaya birlestirilerek, çokgen otomatik olarak kapatilir. Gerektiginde Yakalama modlari etkin sekilde kullanilabilir. Kesenler Seçenegi ile Beraber Olusturulacak veya seçilecek çokgen bölgenin kestigi objeler seçilir.

Içindekiler Seçenegi ile Beraber Olusturulacak veya seçilecek çokgen bölgenin içerisine tam olarak giren objeler seçilir. Üzerindekiler Seçenegi ile Beraber Bir hat üzerindeki sembollerin, noktalarin seçilmesine yönelik bir islemdir. Kesenler seçenegi ile ku llanildiginda olusturulacak veya seçilecek çokgen tarafindan kesilen hatlar üzerindeki semboller ve noktalar varsa seçilir.Içindekiler seçenegi ile beraber kullanilirsa olusturulacak veya seçilecek

Netcad Anamodül 53

çokgen içerisine tam olarak giren ve pencere tarafindan ke silen hatlarin üzerindeki semboller ve noktalar seçilir. Süzgeç düzenleri kullanildiysa, seçilmesi istenmeyen objeler, çokgen bölge içerisine girseler bile seçilmezler. Kesenler , içindekiler , üzerindekiler seçeneklerinden bir veya birkaçi ile beraber ku llanilir. Obje Tipi Süzgeci Menüde bulunan küçük ikonlar seçim islemine katilacak obje tiplerini sinirlama amaci ile kullanilir. Tabaka Süzgecine benzer sekilde objeler için de süzgeç kullanilabilir. Seçim islemine katilmasi istenmeyen objelerin kutularina bir kez tiklanarak X isareti silinmesi bu objelerin seçme islemi disinda tutulmasi için yeterlidir. Yandaki obje seçim bölümünden seçmek istenilen objeler isaretlenir. Çokludogru ikonu ile açik çokludogrular, Alan ikonu ile kapali çokludogrular seçilir. Islemin kullanimi konusunda asagidaki örnek verilebilir. Diger bir programdan veri aktarildi ve dogrular ile yazilar ayni tabakada geldi. Ancak yazilarin tabakasinin degistirilmesi gerekebilir. Buna neden farkli renkte görmek, farkli kalem ile çizdirmek veya hiç çizdirmemek olabilir. Bu durumda Tabaka Degistir islemi içerisinde seçim yapilirken yalnizca YAZI ikonunun aktif olmasi durumunda, sadece yazilar seçilecektir. Ayni sekilde kroki baglarken sembollerin yerlestirilmesi sirasinda tabakalandirmaya dikkat edilmemis olabilir. Sadece sembol ikonu aktifken pencere yöntemi ile seçme islemi yapilarak binlerce obje arasindan sadece semboller seçilerek baska bir tabakaya alinabilirler. Tüm projedeki noktalar seçilerek blok olarak saklanabilir. Tüm çoklu dogrular (ada/parseller) seçilerek silinebilir. Ayrica obje gruplarinin kendi içlerinde de ayrim yapilmasi gerektiginde yukarida anlatilan süzgeç düzenleri kullanilabilir. Yan taraftaki göz ikonlari seçim islemlerini kolaylastirmak için kulanilabilir. Tüm seçeneklerin isaretli olmasi saglanir. Bu yöntem ile bütün objeler seçme islemi içerisine dahil edilecektir. Bir seçme isleminde dogrulari ve noktalari seçme islemi disinda tutmak istediniz ve X isaretlerin kaldirdiniz fakat islemi sonuçlandirmadan va zgeçtiniz ve bütün objeleri seçmek istiyorsaniz bu ikona basarak tüm seçeneklerin isaretli olmasini saglayabilirsiniz. Bütün seçeneklerin isaretli olmamasi seafoodplus.info yöntem ile bütün objeler seçme Netcad Anamodül 54

islemi disarisina alinip içlerinden herhangi biri veya birkaçi seçilebilir. Silmek için sadece dogrulari seçmek istiyorsaniz bu yöntem ile bütün isaretleri kapatip dogrularin kutusunu klileyerek sadece dogrularin seçili olmasini saglayabilirsiniz. Isaretli olanlarin birakilip isaretli olmayanlarin seçili olmasi saglanir. Bu yöntem ile seçili olanlarin birakilmasi diger seçeneklerin seçili olmasi saglanir. Silmek için sadece dogrulari seçmek istiyorsaniz dogrularin isaretini kapatip bu ikon ile (tersine çevir) sadece dogrularin seçili olmasini saglayabilirs iniz. Dogruyu Kesen Objeleri Seçmek Ekrana çizilecek dogruyu kesen objeler seçilirler. Yanyana konumlanmis dogrularin seçilmesi amacina çok uygun bir rutindir. Gerekirse tek bir dogru parçasi bile bu yöntemle digerlerinden ayrilarak seçilebilir. Eger seçim kümesi bir çoklu dogru tarafindan çevrelenmis durumda ise F3 tusu ile bu dogru seçilmelidir. Benzer sekilde objeler seçilecektir.

Çokgen Alani Kesen Objeleri Seçmek Dogruyu kesenler rutinine benzer sekilde, ekrana çizilecek kapali bir çokgen kenarlarini kesen objeler seçilecektir. Dogruyu kesenler rutininin ardisil olarak uygulanan seklidir.

Noktayi Içeren Objeleri Seçmek

Belirtilen noktayi içeren objelerin seçilmesinde kullanilan bir islemdir. Obje Süzgeç Menüsünde bu ikon seçilir ve ekranda fare ile nokta gösterilir.

Netcad Anamodül 55

Eger noktayi içeren birden fazla alan var ise, ekrana gelen menüden istenilen alan seçilir. Noktadan Geçen Objeleri Seçmek Bu rutin, gösterilecek bir noktadan geçen veya o noktada kesisen objelerin tek seferde seçilmesi amacina yöneliktir. Obje Seçme Menüsünde bu ikon isaretlendikten sonra ekranda nokta seçilir ve bu noktadan geçen objeler seçilmis olur. Tüm Objeleri Seçmek Gerekli ayarlamalar yapildiktan sonra, Obje Seçme Menüsünden, bu butona basilarak çikilirsa, seçilmesi gereken tüm objeler seçilecektir. Herhangi bir süzgeç düzeninin kullanilmamasi durumunda, dogal olarak projedeki tüm objeler islem için seçilecektir. Örnegin projedeki tüm yazilarin seçilmesi için, Obje Süzgeci butonlarinin, yazi butonu disindakiler kliklenerek pasiflestirildikten sonra, menüden bu ikon ile çikilmasi yeterlidir. Herhangi bir süzgeç düzeni kullanilmamasi durumunda, bu butona basilmasi ile projedeki tüm objeler islem için seçilecektir. Son Seçilenler Herhangi bir seçim yaparken , son seçilen objelerin tekrar seçilmesi istenirse kullanilir. Objeleri Bölgeden Kirpmak Pencere içini seçme islemi ile beraber kullanilir. Açilacak pencerenin içerisine tam olarak giren objeler ile pencerenin kestigi objelerin pencere içerisinde kalan bölümleri seçilecektir. Bunun için seçme islemi sonrasi açilacak diyalog penceresinden "ONAYLA" butonu seçilmelidir. "KESME" butonu seçilecek olursa sadece pencere içerisine giren objeler seçme islemine seafoodplus.infor, semboller, münhaniler kesme islemine tabi tutulmaz yakalama noktalari pencere içerisine giriyorsa yazilarin ve sembollerin tamami seçilir, kirpilmak isteniyorsa Edit/Ayristir islemine tabi tutulmasi gerekir. "IPTAL" butonu ile islem iptal edilebilir. Seçilenleri Tersine Çevirmek

Netcad Anamodül 56

Kesenler, Içindekiler, Üzerindekiler seçeneklerini tersine çevirmek için kullanilir. Örnegin seçme islemi için Kesenler seçenegi isaretlendiyse Tersine Çevir islemi ile Üzerindekiler ve Içindekiler seçme , islemine alinabilir. Gruplanmis Objeleri Seçmek NETCAD'de bazi objelere otomatik olarak grup olma özelligi verilmistir. Gruplandirilmis objeler bu buton aktiflestirilerek islem için ayni anda seçilebilir. Taramalar, sevler, grafik olarak olusturulan çizelgeler (alan hesaplari, koordinat özetler vb.) gruplandirilmis objelerdir. Bu yolla yanlis yapilmis bir tarama, yanlis yerlestirilmis bir çizelge herhangi bir objesinden tutularak silinebilir veya baska yere kaydirilabilir.

Süzgeç Kullanici seçmek istedigi obje veya objelere göre gerekli satirlari doldurmalidir. Bulunulan satirin seçme islemine etki etmemesi isteniliyorsa satirlarda herhangi bir deger yerine * veya 0 karakterleri bulunmalidir. Asagidaki tabloda satirlara örnek olmasi amaci ile bazi degerler yazilmistir. Dogal olarak hepsini ayni anda kullanmanin pratikte bir anlami yoktur. Sembol no, renk no, çizgi tipi, uzunluk ve boy degerlerinin, seçme islemlerinde etkin kullanilabilmesi için sag taraflarinda bulunan kutucuklara isaretinin konmasi gerekir. Süzgeçteki seçme islemleri bittikten sonra, tekrar yöntemler bölümüne geçilerek islemler yapilabilir. Tabaka Adi Süzgeci

Seçilmek istenilen objelerin tabaka adi süzgeci kullanilarak seçilmesi için kullanilan süzgeçtir. Tabaka bölümüne seçilecek objelerin tabaka isimleri yazilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen menüden istenilen tabakalar isaretlenebilir. Burada kullanilacak süzgeçler Genel Bilgiler bölümündeki süzgeçler kisminda ayrintili olarak anlatilmaktadir.

Netcad Anamodül 57

Obje Adi Süzgeci Bu özellik ile numarasi veya numaralari verilen Ada/Parseller(Çoklu dogrular) islem için seçilirler. Genel süzgeç kurallari geçerlidir. Yazi Süzgeci Bu özellik ile bir yazi islem için seçilebilir. Genel süzgeç kurallari geçerlidir. A*, ~OKUL, * gibi süzgeçler kullanilabilir. Sembol Numarasi Süzgeci Bu özellik ile istenen bir sembol veya semboller çizimdeki diger tüm sembollerden ayrilarak kolayca seçilebilir. Örnegin sadece pilonlar diger sembollerden ayrilarak farkli bir tabakaya yerlestirilebilirler. Bunun için seçilmesi istenen sembolün numarasinin verilmesi yeterlidir. Eger sembol numarasi bilinmiyorsa , sembol kutucuguna iki defa tiklanarak sembol karti gelir. Bu karttan istenen sembol seçilerek , bu alana sembol numarasi yazilmasi saglanabilir. Genel süzgeç kurallari geçerlidir. Sembol numaralari, Obje Sor islemine gösterilmesi ile ögrenilebilir.

girilerek

mevcut,

bir

sembolün

Yanlislikla, elektrik diregi (Sembol No 6), yerine, tüm noktalara, telefon diregi (Sembol no 7) sembolü yerlestirilmis olabilir. Bu durumda, Sorgu\Obje Sor\Sembol Özellikleri islemi kullanilmalidir. Bu rutine girildikten sonra sembollerin seçilmesi gerekecektir. Yanlislikla yerlestirilen, 7 numarali telefon direginin seçilmesi sembol süzgeci ile yapilacaktir. Sembol numarasi olarak 7 verilerek Tümünü Seç butonuna basilmalidir. Seçim islemi sonrasi, Sembol Özellikleri isleminde , sembol numarasi olarak 6 verilerek dönüsüm islemi gerçeklestirilmis olacaktir. Renk Numarasi Süzgeci Bu islem objelerin , renk numarasina göre seçilebilmesi olanagini verir. Renk numarasina göre seçim yaparken , ya Obje Sor islemi ile renk no ögrenilip girilebilir , ya da renk no kutucuguna çift tiklanarak gelen renk paletinden seçme yapilabilir. Çizgi Tipi Süzgeci Bu islemde objelerin , çizgi tiplerine göre seçilebilmesi olanagini verir. Bunun için seçilmesi istenen çizginin , çizgi tipi kutucugundan seçilmesi yeterlidir. Çizgi tipi , Obje Sor rutinine girilerek mevcut bir hattin gösterilmesi ile ögrenilebilir. Bu yolla , örnegin çizimdeki tüm tarla sinirlari, diger çizgilerden ayrilarak islem için seçilebilir. Anlatilan süzgeçleme yöntemleri ile gerek sembol, gerekse çizgi menüsündeki herbir obje için ayri ayri islem yapmak olanakli hale gelmistir. Bu özellikler ile hat baglarken veya sembol yerlestirirken tabakalandirmaya dikkat etmek eski önemini yitirmistir. Çünkü, kalin veya farkli renkte çizilmesi gereken noktalar , Netcad Anamodül 58

semboller ve çizgiler , digerlerinden kolaylikla ayrilarak tabakalari degistirilebilmektedir. Ayni sekilde 1/ ölçeginde görünmesi gereken, ancak 1/ ölçeginde görünmesi gerekmeyen semboller de digerlerinden kolayca ayrilabilecektir. Uzunluk Süzgeci Çizgisel objelerin verilen minimum ve maksimum deger ile seçilmesi için kullanilan süzgeçtir. Boy Süzgeci Verilen deger , yazilarda boy , sembollerde büyütme katsayisi olarak algilanir ve bu degere uyan yazi ve sembolleri seçmek için kullanilir. Bu islem çok kisa dogrularin seçilip silinmesi, bir imar projesinde kisa cephelerin bulunmasi gibi amaçlar için kullanilabilir. Çizgi Kalinligi Süzgeci Bu islem objelerin,çizgi kalinliklarina göre seçilebilmesi olanagini verir. Çizgi kalinligina göre seçim yaparken çizgi kalinligi kutucuguna seçmek istenilen objelerin kalinlik degerleri yazilir. Örnegin, çizgi kalinligi 0 ile 3 arasinda olan objeler seçilmek isteniyorsa çizgi kalinliginin 1. kutucuguna "0", 2. kutucuguna "3" yazilir. Nokta Kodu Süzgeci Bu islem noktalarin kodlarina göre seçilebilmesi olanagini verir. Nokta Kodlarina göre seçim yaparken nokta kodlari kutucuguna seçmek istenilen noktalarin kodlari yazilir. Bu kutucuga nokta kodlari yazilirken genel seçimde kullanilan süzgeçler geçerlidir. Örnegin, A* : Nokta kodu A ile baslayan noktalar ~A+~B : Nokta kodu içinde A veya B olan nokta lar, ~A&~B : Nokta kodu içinde A ve B olan noktalar vb. NETCAD 'da Nokta Seçme Kurallarina Iliskin Bazi Örnekler

Referans Menüsü Dy / Dx Kadar Gitmek O anda fare kursorunun bulundugu yerden m cinsinden verilecek DY ve DX degerleri kadar gidilebilir. Veya deger seç menüsü kullanilarak islem yapilabilir.

kullanilir.

Bu menüden mesafe formülü seçilerek O, N, Y ve X referanslari verilebilir. Yatay ve düsey bilesenlerin bilindigi durumlarda Netcad Anamodül 59

Dy ve Dx'in karsisindaki ikona basilinca ekrana gelen menüde 2 No ktadan Mesafe, Mesafe Formülü ya da istenilen deger seçilebilir. Mesafe Formülü seçilirse ekrana gelen menüye istenilen formül yazilir. Örnek : Genisligi m ( ölçeginde 30 cm) ve yüksekligi tam olarak bilinmeyen, ancak ekranda mevcut bir dogrunun yari boyu kadar olmasi gereken bir dikdörtgen çizilmesi gerekebilir. Tüm Yakalama modlari kapatilir, Dogru rutinine girilir, ilk nokta seçilir. Fare orta tusuna( veya klavye bosluk tusu) basilir. Dy/Dx seçilir. Dy olarak (m) verilir ( degeri sola gider). Dx için 0 verilir. Saga dogru mlik yatay dogru çizildi. Fare orta tusuna ( Veya bosluk tusu) basilir. 1 nolu buton (Dy/Dx) seçilir. Dy olarak 0 verilir. Dx için mesafe formülü menüsünden O/2 verilir. (Obje/2). Ekranda mevcut dogru gösterilir. Yukari dogru, gösterilen dogru boyunun yarisi kadar çizildi. Fare orta tusuna( Veya bosluk tusu) basilir. 1 nolu buton (Dy/Dx) seçilir. Dy olarak (m) verilir. Dx için 0 verilir. Sola dogru m' lik yatay dogru çizildi. Uç Nokta Yakalama modu aktiflestirilir. Ilk nokta tekrar gösterilir. (Dikdörtgen hazirdir) Yukaridaki örnekte, dikdörtgenin yüksekligi olarak alinmasi gereken iki nokta arasinda baglanmis bir dogru olmasa idi, N/2 seçenegi kullanilacakti. Bu durumda bir dogru yerine iki noktanin gösterilmesi gereke cektir.

Açi / Mesafe Kadar Gitmek

O anda fare kursorunun bulundugu yerden, verilecek MESAFE kadar, verilecek AÇI dogrultusunda gidilebilir. Netcad Anamodül 60

Açi formülü menüsünden O, N, Y ve X referanslari verilebilir. Açilar yatay eksenden ve ters saat yönünde alinirlar. Mesafenin karsisinda bulunan ikona basilarak ekrana gelen menüden 2 Nokta Mesafe, Mesafe Formülü ya da deger seçilir. Mesafe Formülü seçenegi seçilirse ekrana gelen menüye istenilen formül yazilir. Açi'nin karsisindaki ikona basilirsa ekrana gelen menüden 2 Noktadan Açi,Açi Formülü ya da istenilen deger seçilebilir.

Açi Formülü seçilirse ekrana gelen menüde istenilen formül seçilebilir. Örnegin bir dogrunun undan ona dik olarak, dogru uzunlugu kadar çizgi çiz mek için; Dogru çiz rutinine girilerek ilgili dogrunun ucu yakalanir. Referans menüsü açilarak bu rutin seçilir. Mesafe olarak O, açi degeri olarak N+ verilir. Önce, uzunluk için dogru objesi gösterilir, ardindan dogrunun iki ucu gösterilir. Noktalarin gösterilme sirasina göre dik dogrunun yönü belirlenecektir. Yanlis gösterimlerde son noktanin tekrar gösterilmesi ile çizgi serbest birakilir ve islem yenilenir.

Dik Dogru Baglamak Binalarin olusturulmasi sirasinda, ölçülemeyen, içte kalan bazi kösele rin daha kolay olusturulmasina yönelik bir rutindir. Daha çok dogru islemi içerisinde kullanilir. En son noktada, bir önce çizilen noktanin gösterilmesiyle, ancak o çizgiye dik dogrultuda islem yapilabilir.

Netcad Anamodül 61

Örnek çizimde, amaç ölçülemeyen 2 noktasini olusturmaktir. 1 numarali noktada iken Referans Menüsü açilarak bu islem seçilmelidir. N noktasi gösterildikten sonra, sadece, 1 -N dogrusuna dik olacak sekilde dogru çizilebilir. Bu durumda, 3 noktasi gösterilecek olursa, 2 noktasi olusturulmus olur, daha sonra, dogru 3 noktasina ardisil olarak baglanir. Bu sorun, Referans Menüsü diger islemleri ile de kolaylikla çözülebilir.

Daireye Teget Çizmek Bulunulan yerden, gösterilecek bir daire veya yaya teget olacak sekilde gidilir.

En Yakin Noktaya Baglanmak Gösterilecek objenin (dogru, yay, daire vb.) o anda kursorun bulundugu noktaya en yakin yerine baglanilir. Bu yolla, bir dogrunun tam üzerine nokta atilabilir veya tam üzerine dogru ile baglanilabilir. Bu yöntemle, dogrultu belirlemek amaci ile, uzun bir dogrunun her iki ucunun gösterilmesi yerine, ardisil olarak üzerinde iki nokta olusturulabilir.

Nokta Numarasi Yerlestirmek

ile

Hat

Baglamak

,

Sembol

Bulunulan yerden Numarasi verilecek bir noktaya baglanilabilir. Bu rutin nokta numarasi vererek hat baglamak veya seçilen sembolü, numarasi verilecek noktalara yerlestirmek için kullanilir.

Netcad Anamodül 62

Noktalar, tek, tek verilebilecegi gibi, ardisil giden noktalar, seklinde, bir seferde verilebilir. Hat baglanacak veya sembol yerlestirilecek noktalar ardisil degil de, 2'ser, 3'er vb. degerler atlayarak gidiyorsa, bunun için, ( 2 ) seklinde bir bosluktan sonra atlanacak degerin yazilmasi yeterlidir. Böylece sadece ilk rakama bagli olarak tek veya çift noktalar arasinda hat baglamak olasidir. Bu yöntemle, çapraz olarak ölçülmüs yol, kanal, sev kenarlari da ardisil olarak baglanabilir. Semboller de ayni sekilde görmeden ilgili Nokta Numaralari verilerek yerlestirilebilir. Örnegin, some sembolü, S.* seklinde tüm some noktalarina bir seferde yerlestirilebilir. Genel nokta süzgeçleri geçerlidir.

Dik Ayak / Dik Boy Degeri Kadar Gitmek Bulunulan yerden, iki nokta ile gösterilecek bir referans çizgiye göre, dik ayak, dik boy degerleri verilecek, koordinata veya noktaya gidilir veya bu noktadan çikis yapilabilir. Isleme girdikten sonra ekrana gelen menüye dik ayak-dik boy mesafeleri girilir. Örnek : Ekranda mevcut bir dogrunun ilk 10 metresinden baslayacak ve dogruya dik bir sekilde 30 m uzunlugunda bir dogru çizimi gerekebilir. Dogru islemi seçilir. Referans Menüsü açilir. Bu rutin seçilir. Referans dogrunun her iki ucu gösterilir. Dik Ayak Degeri olarak 10 m verilir. Dik Boy olarak 0 verilir. Çizilecek Dogrunun baslangici bulundu, sira dik çikmakta. Referans Menüsü yeniden açilir. Açi/Mesafe islemi seçilir. Mesafe olarak 30 verilir. Açi olarak N (veya N+) verilir. Referans 2 nokta ardisil olarak gösterilir. Islem tamamlanir. (Açilar noktalarin gösterilme yönüne ve dogrularin baglanma yönüne göre g farkli olabilir. Bu durumda son nokta, fare ile tekrar gösterilerek çizilen dogru geri alinir ve islem, açi degerine N+ veya O+ verilerek tekrarlanir.

Daire

Asal Noktalarina Baglanmak

Bulunulan yerden, gösterilecek bir dairenin 4 asal noktasindan en yakin olanina baglanilir. Netcad Anamodül 63

2 Noktadan Kestirme Noktasina Baglanmak Bu islem ile islem içerisinde, 2 nokta ve uzakliktan kesisim olanagi saglanmistir. Öncelikle iki nokta seçilir.

Daha sonra kestirme noktasinin bu iki noktaya olan uzakliklari verilir. Kesisim 2 tarafta olacagindan uygun kesisim noktasi fare ile gösterilir.

Verilecek % Egimle Gitmek Bulunulan yerden verilecek egim degeri ile, verilecek mesafe kadar gidilir. Egim x,y düzleminde hesaplanir. Açi mesafeye denktir.

Isleme girdikten sonra ekrana gele n menüye egim ve uzunluk degerleri yazilir. Uzunlugun karsisindaki butona basilirsa ekrana gelen menüde 2 Noktadan Mesafe, Mesafe Formülü ya da istenilen deger seçilir.

Netcad Anamodül 64

Mesafe Formülü seçilirse ekrana gelen menüde istenilen formül yazilabilir.

Noktadan Kesisim Noktasina Baglanmak Bu rutin ile islem içerisinde, 4 noktadan kesisim olanagi saglanmistir. Kesisim sonrasi dogrudan kesisim noktasina baglanilir. Dogrultulari olusturan noktalarin ardisil olarak gösterilmesi yeterlidir. Nokta atma, hat baglama veya benzeri islemlere devam ederken, kesisim hesabi yapilmasi gerekebilir. Aksi durumda islemden çikmak, kesisim hesabini yapmak ve geri dönerek kalinan yerden devam edilmesi gerekir.

Referans Nokta Vermek Özellikle ve numarali islemlerde verilen Dy, Dx, Açi ve mesafe degerleri, o anda bulunulan noktadan degil de, referans olarak gösterilecek bir noktadan alinmasi gerekiyorsa, Nokta Referansi verilebilir. Bu durumda, öncelikle bu rutine girerek , referans noktanin gösterilmesi gerekir. Daha sonra, ilgili rutine girerek degerlerin verilmesi gerekir. Örnegin, bulunulan noktadan, herhangi bir noktaya olan, Dy, Dx uzakligi bilinen bir noktaya dogrudan hat baglanilabilir.

Netcad Anamodül 65

Ekrandan Tabaka ve Çizgi Tipi Degistirmek Çizgi çizerken veya sembol ye rlestirirken, Tabaka ayarlamalari veya çizgi tipi seçimleri, bilindigi gibi ekranin altindaki Tabaka ve Çizgi tipi Menüsünde yapilmaktadir. Burada, islemlerin daha kolay ve hizli yapilabilmesi

için ek yöntem saglanmistir. Tabaka ve çizgi tipi degisikligi, ayni anda ger eklestirilebilir. Bu rutine girdikten sonra, ekranda gösterilecek objenin, tabakasi ve çizgi tipi seafoodplus.info islemden sonra, yeni çizilecek dogrular, o objenin tabakasi ve çizgi tipi ile çizilmeye baslayacaktir. Çizgiler , semboller, daire ve yaylar vb. islem için seçilebilir.

Istenilen Koordinata Gitmek Y , X degerleri bilinen bir yere nokta atilabilir. Veya herhangi bir yere nokta atilmasi sirasinda , Y ve X degerlerine , arzu edilen koordinat degerlerinin yazilmasi ile , noktanin koordinatlara atilmasi saglanabilir. Isleme girdikten sonra ekrana gelen menüye istenilen Y ve X degerleri girilir. Y ve X'in karsisindaki butona basilirsa ekrana gelen Menüden 2 Noktadan Mesafe, Mesafe Formülü ya da istenilen deger seçilebilir. Mesafe Formülü seçilirse ekrana gelen menüde istenilen formül yazilabilir. Bu isleme alt-K tusuna basilarak da erisilebilir.

Netcad Anamodül 66

Son Noktaya Gitmek Projede en son atilan noktaya veya son çizilen çizginin son noktasini yakalar.

Uzunluk Degerleri Vermek Referans menüsü içerisinde yer alan, herhangi bir islem içerisinde 5 sekilde uzunluk degeri verilebilir : Sayisal Deger Vermek Uzunluk degerleri metre cinsindendir. Mesafeler, o anda bulunulan yerden itibaren alinirlar. Sayisal deger, bir formülün sonucu olarak da ortaya çikabilir. Örnegin; Uzunluk degeri olarak benzer degerler verilebilir. + 50+/3-COS(50)* (Formül sonucu program tarafindan hesaplanir.) N ile IKI NOKTA Referansi Vermek Uzunluk degerinin rakamsal karsiligi tam olarak bilinmiyorsa, ancak ekranda bu uzunlugu belirleyen en az iki nokta varsa, uzunluk degeri ekrandan alinabilir. Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta arasindaki mesafe, islem için alinabilir. Noktalarin gösterilme sirasi önemli degildir. Birden fazla N harfi kullanilabilir. Bu durumda, noktalar uygun sirada gösterilmelidir. Nokta yakalama modlarina dikkat edilmelidir. Örnegin; uzunluk degeri olarak: N :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta arasi uzunluk alinir N+N :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki uzunluk toplami alinir N+ :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta arasi uzunluktan m. fazlasi alinir (N+N)/2 :Ekrandaki iki uzunlugun ortalamasi kadar 2*N-N+ :Birinci uzunlugun 2 kati, eksi, ikinci uzunluk ve arti m. N/3 :Ekrandaki iki nokta arasi uzakligin 1/3 uzunlugu kadar

Netcad Anamodül 67

O ile OBJE Referansi Vermek Kullanimi N ile çok benzerdir. Tek farki, uzunluk degeri olarak, ekranda mevcut 2 nokta yerine, bir dogrunun, dairenin, yayin veya çoklu dogrunun gösterilmesidir. Bu durumda, sayilan objelerin uzunlugu, uzunluk degeri olarak alinacaktir. N ve O referanslari ayni formülün içerisinde karisik olarak kullanilabilir. Bu durumda Objelerin ve Noktalarin gösterilme sirasi, formüldeki siraya uygun olmalidir. O : Ekranda gösterilecek objenin uzunlugu alinir O+ : Ekranda gösterilecek obje uzunlugundan m daha fazla bir uzunluk (O+O)*2 : Ekrandaki ardisil olarak gösterilecek iki objenin toplam uzunlugunun iki kati kadar O/4 : Gösterilecek dogrunun 1/4 uzunlugu kadar 2*N-O/3++N-O: Birinci uzunlugun 2 kati, eksi, gösterilen dogrunun 1/3 uzunlugu, arti, m., arti, birinci uzunluk ile gösterilen dogrunun arasindaki fark Y ile Gösterilecek Iki Nokta Arasindaki DY Uzakligini Vermek Ekranda a rdisil olarak gösterilecek iki nokta arasindaki uzakligin yatay bileseni (Dy), uzaklik degeri olarak alinmasi gerekirse Y sembolik gösterimi uzaklik degeri olarak verilmelidir. X ile Gösterilecek Iki Nokta Arasindaki DX Uzakligini Vermek Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta arasindaki uzakligin düsey bileseni (Dx), uzaklik degeri olarak alinmasi gerekirse X sembolik gösterimi uzaklik degeri olarak verilmelidir. Tüm özelliklerin formül seklinde ortak kullanimi saglanabilir. Bir formül dizisi içerisinde birden fazla O, N, Y ve X harflerini kullanarak farkli referanslar verilebilir. O/3+N/2++O-Y gibi. Ayni harften birden çok kullanilmasi durumunda, ayni veya farkli objeler gösterilebilir.

Açi Degeri Vermek Referans Menüsü içerisinde yer ala n, herhangi bir rutin içerisinde, Açi degeri verilmesi gerektiginde 3 sekilde açi verilebilir.

Netcad Anamodül 68

Sayisal Deger Vermek Açi degerleri grad cinsindendir. Açilar yatay eksenden ve saat istikametinin tersine dogru alinirlar. Sayisal deger, bir formülün sonucu olarak da ortaya çikabilir. Örnegin; açi degeri olarak benzer degerler verilebilir. + 50+/3-COS(50) (Formül sonucu program tarafindan hesaplanir.) N ile IKI NOKTA Referansi Vermek Açi degerinin rakamsal karsiligi tam olarak bilinmiyorsa, ancak ekranda bu dogrultuyu belirleyen en az iki nokta varsa, açi degeri ekrandan alinabilir. Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki noktanin olusturdugu dogrultunun, yatayla yaptigi açi islem için alinacaktir. Noktalarin gösterilme sirasi önemlidir. Ters gösterimlerde açi degeri grad farkli alinacaktir. Genellikle, ekranda mevcut dogrultulara, paralel/dik/belli bir açi yapan dogrular olusturmak veya kaydirmalar yapmak amaci ile kullanilir. Birden fazla N harfi kullanilabilir. Bu durumda, dogrultular, ardisil olarak ve uygun sirada gösterilmelidir. Nokta yakalama modlarina dikkat edilmelidir. Örnegin ; Açi degeri olarak: N :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta ile belirlenen dogrultunun yatayla yaptigi açi alinir. N+N :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki dogrultunun (4 nokta) yatayla yaptiklari açilarin toplami alinir. N-N :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki dogrultunun (4 nokta) yatayla yaptiklari açilarin farki alinir. N+ :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki nokta ile belirlenen dogrultuya dik bir açi alinir. (N+N)/2 :Ekranda ardisil olarak gösterilecek iki dogrultunun açi ortayi kadar. 2*N-N+ :Birinci açinin 2 katinin g fazlasindan, ikinci açi degeri çikartilacak. N/2+N+N/4 :Birinci açinin yarisi+ ikinci açi+ grad - üçüncü açinin 1/4 ü O ile OBJE Referansi Vermek Netcad Anamodül 69

Kullanimi N ile çok benzerdir. Tek farki, ekranda mevcut 2 nokta yerine, bir dogrunun gösterilmesidir. Bu durumda, bu dogrunun dogrultusu açi degeri olarak alinacaktir. Dogrunun baglama yönü önemlidir. Açi degerinin ekrandan alinmasinda, her durumda O yerine, N kullanilabilir. Bu durumda dogrunun her iki noktasin n gösterilmesi yeterlidir. Nokta yakalama modlarina dikkat edilmelidir. N ve O referanslari ayni formülün içerisinde karisik olarak kullanilabilir. Bu durumda Objelerin ve Noktalarin gösterilme sirasi, formüldeki siraya uygun olmalidir. O : Ekranda gösterilecek dogru dogrultusunun yatayla yaptigi açi alinir. O+ : Ekranda gösterilecek dogruya dik bir açi (O+O)*2 : Ekrandaki ardisil olarak gösterilecek iki dogrunun yatayla yaptigi açilarin toplaminin iki kati kadar 2*N-O++N-O seklinde ardisil kullanimlar da gerçeklestirilebilir.

Diger Paralel Nokta Çizgi çizmek veya nokta atmak vb. islemlerde paraleli referans alinacak obje gösterilerek objeye paralel dogru çizimi yapilabilir, nokta atilabilir ya da sembol yerlestirilebilir. Örnegin ekranda çizili bir dogruya paralel bir dogru çizmek isteyelim. Bunun için Çizim menüsünden dogru çiz islemine girilir. Daha sonra orta tusa basilarak Edit Menüsüne girilerek Diger bölümünden Paralel Nokta ikonuna basilarak ekrandan paraleli referans alinacak dogru gösterilir. Ekrana gelen menüde Paralel Mesafe degeri dogrudan ne kadar mesafede paralel alinacagini belirtir. Hat Ucundan Sapma ise, hat uçlarindan ne kadar uzaklikta sapma ile paralel noktalarini gösterir. Bu degerler istege bagli olarak menüden girilir ve çizim islemine devam edilir. Diger bir örnek dogruya paralel sembol yerlestirmek olabilir. Bunun için Çizim Menüsünden Sembol Yerlestir islemine girilerek istenilen sembol seçildikten sonra orta tusa basilarak Edit menüsüne ulasilir. Diger bölümünden Paralel Nokta seçilerek ekranda sembolü paraleline yerlestirilecek dogru gösterilir ve sembol yerlestirilir. Netcad Anamodül 70

Hattin 1\3 Noktasi Bu menü ile seçilen dogrunun 3 esit parçaya ayrilarak farenin bu noktalara göre referans alip hareket etmesi ve çizimin yapilmasini saglar. Örnegin ekrandaki bir dogrunun 1/3'lük referans noktasindan baslayarak çizime devam etmek istiyorsunuz. Bunun için Çizim Menüsünde Dogru Çiz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit menüsüne ulasabilirsiniz. Burada Diger bölümünden Hattin 1/3 Noktasi seçilir ve ekrandan referans dogru seçilir ve istenilen noktadan çizime devam edilir. Hattin1\4 Noktasi

Bu menü ile seçilen dogrunun 4 esit parçaya ayrilarak farenin bu noktalara göre referans alip hareket etmesi ve çizimin yapilmasini saglar.

Örnegin ekrandaki bir dogrunun 1/4'lük referans noktasindan baslayarak çizime devam etmek istiyorsunuz. Bunun için Çizim Menüsünde Dogru Çiz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit menüsüne ulasabilirsiniz. Burada Diger bölümünden Hattin 1/4 Noktasi seçilir ve ekrandan referans dogru seçilir ve istenilen noktadan çizime devam edilir. Hat Üzerinde a/b Noktasinda Bu menü ile seçilen dogrunun n esit parçaya ayrilarak farenin bu noktalara göre referans alip hareket etmesi ve çizimin yapilmasini saglar. Örnegin ekrandaki bir dogrunun 1/6'lik referans noktasindan baslayarak çizime devam etme k istiyorsunuz. Bunun için Çizim Menüsünde Dogru Çiz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit menüsüne ulasabilirsiniz. Burada Diger bölümünden Hattin a/b Noktasinda seçilir ve ekrana gelen menüye Netcad Anamodül 71

kaç noktadan referans olusturulmak isteniyorsa o deger yazilir. Daha sonra ekrandan referans dogru seçilir ve istenilen noktadan çizime devam edilir. Yay Dik ABS Yay üzerinde verilen parametreye göre istenilen noktaya ya da verilen sapma degerine göre yayin çevresinde bir noktaya gitmek için kullanilanilabilir. Ikona bastiktan sonra ekrana gelen menüden Baslangiç Mesafesi ve Sapma degerleri girilir. Baslangiç Mesafesi baslangiçtan itibaren yay üzerinde gidilecek uzunlugu belirtir. Buraya istenilen deger girilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen Deger Seçme menüsünden 2 Nokta Mesafe ile ekranda gösterilen nokta arasindaki uzunluk yazdirilabilir, Mesafe Formülü ile istenilen formül yazilabilir ya da asagida bulunan degerlerden biri seçilir. Sapma ise yaya olan dik mesafeyi belirtir. Buraya iste nilen deger girilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen Deger Seçme menüsü kullanilir. Bu referans ile yay üzerine istenilen noktaya yazi yazdirilabilir. Yazinin uygulama noktasi bu referans kullanilarak yay üzerinde ya da yaya istenilen dik uzaklikta olacak sekilde yazilar ekrana yerlestirilebilir.

Yakalama Modlari Bu bölümde, kullanicilarin mutlaka bilmesi gereken önemli özelliklerden bir baskasini, Yakalama Modlarini açiklamaya çalisacagiz. Yakalama Modlari ,NETCAD' in CAD tabanina iliskin özelliklerden bir tanesidir. Nokta tabanli yazilimlara göre önemli farklardan bir tanesidir. Dogru çizmek için mutlaka nokta gerekmedigi daha önce belirtilmisti. Nokta kavrami , haritacilik ve benzer uygulamalarda dogal olarak önemlidir. Ancak her sey degildir. Kullanicilar , programi tanidikça , farkli projeler gerçeklestirdikçe , noktanin bir çok durumda hemen hiç gerekmediginin farkina varacaklardir. Yakalama olarak tanimladigimiz kavram , bir dogrunun baslama ve bitis noktalarinin , bir sembolün veya bir yazinin yerlestirilecegi noktalarin istege göre belirlenmesidir. Bu seçme isleminde , asagida belirtilen modlar istege bagli olarak ayarlanmalidir. Asagidaki açiklanan yakalama modlari için birer ikon bulunmaktadir(Bu ikona atanmis tuslar yaninda belirtilmistir). Diger yakalama modlarina nasil erisilecegi ileride anlatilacaktir(En yakin, dik vb.). Netcad Anamodül 72

SERBEST Mod NOKTA Yakalama Modu F4 UÇ NOKTA Yakalama Modu F5 KESISIM Yakalama Modu F6 ORTA NOKTA Yakalama Modu F7 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu F8 EN YAKIN NOKTA Yakalama Modu KARELAJ Modu F9 EKSENE DIK Modu F11 Hat baglama, sembol yerlestirme, alan çevirme, çizim penceresinin birakilmasi veya referans yakalama noktasinin gösterilmesi gibi nokta seçme islemlerinde, fare kursoru seçilmek istenilen noktanin üzerine götürülür ve sol tusa basilir. Bu asamada seçilen nokta ve koordinatlari o anda aktif durumda olan Yakalama Moduna göre degisir. Eger fare kursoru altinda o anda aktif durumd a olan yakalama modlarina uygun bir durum bulunamamasi durumunda, yakalama islemi gerçeklesmez. Yakalama modlarinin aktif olup olmadigi ilgili ikon'un renginden anlasilir. Gri renk kapali, Kirmizi aktif seafoodplus.info arasinda geçis ve degisim, her a samada kolaylikla yapilabilir. Modlar , ayni zamanda , fare orta tusu veya klavye bosluk tusu ile açilan , Referans Menüsü' nden de degistirilebilir.

Serbest Mod Serbest yakalama modu, tüm yakalama ikonlarinin kapali oldugu durumdur. Fare sol tusuna basildigi an, o andaki kursor koordinatlari, ekranin duyarligi ile dogru orantili olarak alinir. Herhangi bir nokta aramasi yapilmaz. Kursor altina rasgelse bile , bir nokta olup olmadigi arastirilmaz. Varsa bile, nokta yakalanmaz. Dogrular serbestçe çizilebilir, semboller istenilen yere birakilabilir. Noktadan noktaya sev baglarken, bu moda geçip arada baska nokta olmasa da yumusatma amaci ile çizgiler istenildigi sekilde baglanabilir. Pafta Lejantlari, Çizelgeler, Örnek Kanal kesitleri (Kamulastirma), Ifraz Beyannameleri, Kadastro Ayirma Çapi, Malik çizelgeleri, Koordinat çizelgeleri, alan hesap çizelgeleri, binalarin ölçülmeyen köseleri, imar plani tasarimlari ve çizimleri, mimari izimler, Netcad Anamodül 73

kavsak tasarimlari, alan taramalari, sev taramalari vb. gibi herhangi bir noktaya bagimli olmayan sayisiz çalisma bu yolla ve kolaylikla yapilabilir. Bir ayricalik olarak , Dogru / Çoklu dogru çizme isleminde, kapali bir alan olusturacak sekilde, son nokta, ilk nokta üzerine birakilmak istenirse, Nokta veya Uç Nokta Yakalama modu aktif olmasa bile ilk nokta otomatik yakalanarak , alan kapatilir.

Nokta Yakalama Modu Bu mod Haritacilik Modudur. Bu mod aktifken, kursor isareti altinda bir , NOKTA var ise yakalanir. Yoksa yakalama islemi yapilmaz. Nokta yoksa, Yakalama Modlari degistirilerek veya uygun nokta gösterilerek isleme devam edilebilir. Yakalanacak nokta , kursor isareti içersinde olmalidir. Kursor isaretinin içerisine birden çok nokta giriyorsa, ilk olusturulan nokta yakalanir. Diger noktanin yakalanmasi gerekiyo rsa, Referans Menüsü kullanilarak, nokta numarasi verilmeli veya o bölge büyültülmelidir. Imar ve Halihazir harita projelerinde genelde aktif olmalidir. Bu moda F4 tusu ile ulasilabilir.

Uç Nokta Yakalama Modu Bu mod aktifken, kursor isareti altinda bir, dogru ucu veya çokludogru kösesi alan kösesi , yay ucu var ise uç noktasindan yakalanir, NOKTA var ise yakalanmaz. Yukaridakilere uygun bir durumun bulunmamasi durumunda seçim islemi yapilmaz. Bu durumda Yakalama Modlarini degistirilerek veya uygun nokta gösterilerek isleme devam edilebilir. Yukaridakilere ek olarak, ayni zamanda Nokta objelerinin de seçilmesi isteniyorsa , NOKTA Yakala ikonu da aktiflestirilmelidir. Istege göre ayni anda birden çok mod aktiflestirilmelidir. Bu durumda , yaklama önceligi , NOKTA , KESISIM , UÇ , ORTANOKTA sirasindadir. Bu moda F5 tusu ile ulasilabilir.

Kesisim Yakalama Modu Bu mod aktifken, varsa, kursor isareti içerisine giren iki objenin kesisim noktasi otomatik olarak bulunur ve islem için yakalanir. Yakalanan kesisim noktasina nokta atilmaz. Kesisim noktasini bulma islemi dogru, Netcad Anamodül 74

Bu belgedeki tm bilgiler nceden uyari yapilmadan degistirilebilir ve Ulusal Cad ve GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.S. adina verilmis herhangi bir taahht niteligi tasimaz. Bu belgede aiklanan yazilim bir lisans ya da sinirli kullanim szlesmesine tabidir. Bu yazilim lisans ya da sinirli kullanim szlesmesinde aiklanan amalar disinda herhangi bir ortama kopyalanmasi yasalara aykiridir. Copyright Ulusal Cad ve GIS zmleri Mhendislik Bilgisayar A.S. Btn Haklari Saklidir. Telif hakki kanunlari erevesinde izin verilen haller disinda, nceden yazili izin alinmaksizin ogaltilmasi, uyarlanmasi ve tercme edilmesi yasaktir. Birinci baski, Nisan Basildigi Yer: Ankara Versiyon: V.3 Revizyon Tarihi Revizyon No: Dokman No: NC_NETCAD_01 seafoodplus.info [email protected]

Netcad Anamodl 1

Blm : Giris 16 NETCAD Nedir? 16 PROGRAM KURULUMU 18 Kurulum Ekrani CD IERIGI DIGER RNLER HIZMETLER KUR NETCAD EGITIM VIDEOLARI NETCAD ARALARI BDE KURULUMU HASP KILIT SRCS NETWORK KURULUMU BELNET Program Lisanslari NETCAD Yardim 23 Blm : Netcad Tanitimi 24 NETCAD Ekrani 24 Proje Adi Tabakalar izgi Tipleri Fontlar Yakalama Modlari Karelaj Modu Eksene Dik Kopyalama Modu Grnt Modu Komut Penceresi NETCAD Menleri 28 NETCAD Objeleri 28 Dogru oklu Dogru Nokta Yay ve Daire Sembol Grup Pafta Yazi (Egri) Mnhani gen Tarama Blok Genel Bilgiler 31 Szgeler Blm : Netcad Nokta Yapisi 34 NETCAD Nokta Yapisi 34 NETCAD 'de Noktalarin Elde Edilmesi 34 NETCAD ' de Nokta Seme Kurallari 35 Blm : Tabaka Yapisi, izgi Tipleri, Fontlar 36 Netcad Anamodl 2

Tabaka Yapisi Nedir ? 36 Hiyerarsik ( Baglantili ) Tabaka Yapisi Tabaka Adini Girmek/Degistirmek Yeni Tabaka Eklemek Tabaka zelliklerinin Verilmesi Standart Blm lek Blm Boyutlar Tabaka Silmek Tabakaya Ulasmak Islemler Gsterim Sirasi Tabaka Sakla\ Ykle Proje Tabakalari Tabaka Rengini Degistirmek Tabaka Amak / Kapamak Tabakalari Tek Tek Amak/ Kapatilmak Tm Tabakalari Amak/ Kapamak / Ters evirmek (Kapali>Aik) Tabaka Kilidi Nokta Adi Aik/Kapali Nokta Kodlari Aik / Kapali Alan Adlari Aik /Kapali Blastro Aik / Kapali Plottere Gnder/Gnderme Alan Taramalari Aik /Kapali Alan Taramasi Plotter Kalem No. Ayari izgi Tipi Mens 46 izgi ( HAT ) Tipini Semek Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM ) OTM ' den ikmak Fontlar 49 Font Degistirmek Blm : Genel zellikler 50 Obje Seme Mens 50 Yntemler Objelerin Pencere Ierisine Alarak Semek Kesenler Seenegi ile Beraber Iindekiler Seenegi ile Beraber Kesenler ve Iindekiler Seenegi ile Beraber zerindekiler Seenegi ile Beraber Daire Iine Alarak Semek okgen Blge Ierisine Alarak Semek Kesenler Seenegi ile Beraber Iindekiler Seenegi ile Beraber zerindekiler Seenegi ile Beraber Obje Tipi Szgeci Dogruyu Kesen Objeleri Semek okgen Alani Kesen Objeleri Semek Netcad Anamodl 3

 Noktayi Ieren Objeleri Semek Noktadan Geen Objeleri Semek Tm Objeleri Semek Son Seilenler Objeleri Blgeden Kirpmak Seilenleri Tersine evirmek Gruplanmis Objeleri Semek Szge Tabaka Adi Szgeci Obje Adi Szgeci Yazi Szgeci Sembol Numarasi Szgeci Renk Numarasi Szgeci izgi Tipi Szgeci Uzunluk Szgeci Boy Szgeci izgi Kalinligi Szgeci Nokta Kodu Szgeci Referans Mens 59 Dy / Dx Kadar Gitmek Ai / Mesafe Kadar Gitmek Dik Dogru Baglamak Daireye Teget izmek En Yakin Noktaya Baglanmak Nokta Numarasi ile Hat Baglamak , Sembol Yerlestirmek Dik Ayak / Dik Boy Degeri Kadar Gitmek Daire Asal Noktalarina Baglanmak 2 Noktadan Kestirme Noktasina Baglanmak Verilecek % Egimle Gitmek Noktadan Kesisim Noktasina Baglanmak Referans Nokta Vermek Ekrandan Tabaka ve izgi Tipi Degistirmek Istenilen Koordinata Gitmek Son Noktaya Gitmek Uzunluk Degerleri Vermek Sayisal Deger Vermek N ile IKI NOKTA Referansi Vermek O ile OBJE Referansi Vermek Y ile Gsterilecek Iki Nokta Arasindaki DY Uzakligini Vermek X ile Gsterilecek Iki Nokta Arasindaki DX Uzakligini Vermek Ai Degeri Vermek Sayisal Deger Vermek N ile IKI NOKTA Referansi Vermek O ile OBJE Referansi Vermek Diger Paralel Nokta Hattin 1\3 Noktasi Hattin1\4 Noktasi Hat zerinde a/b Noktasinda Yay Dik ABS Yakalama Modlari 72 Netcad Anamodl 4

 Serbest Mod Nokta Yakalama Modu U Nokta Yakalama Modu Kesisim Yakalama Modu Orta Nokta Yakalama Modu Uygulama Noktasi Yakalama Modu En Yakin Nokta Yakalama Modu Grnt Modlari 76 Hizli Egri Karelaj modu Kalin Obje izimi Nokta Adlari , Kotlari , Kodlari, Taramalar izgi Kalinligi Referans Bitmapleri Gstermek Aktif Referansi Isaretlemek Liste Blm : Dosya Mens 79 A 79 Dosya Seimi Dosya Tipini Semek Projeye Ekle n Izleme Penceresi Son Dosyalar A 81 Iptal Yeni 82 Kapat 82 Proje zellikleri 82 Yardimci Islemler 83 Projeyi Dzenlemek ift Objeleri Ayiklamak ift izgileri Ayiklamak Tabaka Siralamak Rulo Seklinde Kaydet Rulo Iin Grid Blok Kaydet 87 Saklanacak Objeleri Semek Islem Sirasi Blok Ekle 88 Kaydet 88 Dosyalarin Saklama ncesi Otomatik Yedekleme Farkli Kaydet 90 Blm : izim Mens 90 Tarama 90 Alan Taramalari Dz Tarama Taranacak Alanin Seilmesi Alan Kapali ise Alan Kapali Degilse Alan oklu Dogru ise Taranacak Alanin Ierisinde Taranmayacak Blgeyi Semek Netcad Anamodl 5

 Taranacak Alanin Ierisinde Dikkate Alinacak Objeleri Semek Bina Taramasi Bina Kenar Taramasi Merdiven Taramasi Daire izimi 95 3 Noktadan Geen Daire 1 Teget - 2 Noktadan Geen 2 Teget - 1 Noktadan Geen 1 Teget - 1 Noktadan Geen 2 Teget Yariap 3 Objeye Teget Yariap ve Merkezi Belli Bir Dogruya Teget Daire Yay izimi 98 Yay Merkez ve 2 Nokta 3 Noktadan Geen Yay Elips Yazi islemleri 99 zellikli Yazi Bul Degistir Paragraf Yazmak Kelimeden Blmek Dosyadan Yklemek Dosyaya Saklamak Projeden Paragraf Almak Genisligi Kullanmak Genisligi Kullan, Oldugu Gibi Yazmak Genisligi Kullan, Paragraf Gibi Yazmak Paragraf Genisligi Yazi Boyu Satir Araligi Ai Aktif Fonta evirmek Normale evirmek Italige evirmek Altini izmek Text Dosya Yklemek Grid Koordinatlari Yazmak Nokta Adi ve Kotu retmek Yardimci Islemler oklu Dogruya evirmek Taslak izmek Dizi Yaratmak (Objelerin Sistemli ogaltilmasi) Kartezyen( Dik) Koordinat Sisteminde ogaltmak Obje zerinde ogaltmak Karelaj (Grid) retmek 2 Daireye Teget Dogru Kutu izmek Rleve Rleve Parametreleri Netcad Anamodl 6

 Poligon Hatti Cepheleri Yazmak Kutur Baglamak Dik Dsmek Ara Mesafe Yazmak Alinmana Cephe Yazmak Alan Yazmak Hizli Kaydirmak Hizli Silmek Poligon Noktalari Kaydirmak Poligon Hatti ( Yn ) Koordinat Yaz Kot Yaz l l Parametreleri Yatay llendir Dikey llendir Paralel llendir Paralel llendir (Yay) Ai llendir Yariap llendir Uzunluk llendir Paralele Dik Hat izgi iz oklu Dogru Noktadan Geen Egri Yumusatilmis Egri Paralel Dogru Nokta Atmak/ Degistirmek Ardisil Nokta Atmak Sembol Yerlestirmek Vektr Sembol Yerlestirmek Bitmap Sembol Olusturmak Liste Byltme Katsayisi Blok Islemleri Sil Blok Renkleri Tabakadan Yenile Yeni Ad Yeni Blok Yerlestirmek 2 Noktadan Yerlestirmek Boy Parala Yerlestir Blm : Dzenle Mens Alan Islemleri Alan Ierisinde Alan Alan Blmek Alan Kesisimleri Netcad Anamodl 7

 Alan ikartma Alan Birlestirme Yardimci Islemler Ayristirmak Kse Yuvarlatmak Obje Blmek X,Y Ynnde leklemek izgi Ynn Degistirmek okludogru / Alan Ksesi Silmek Geri Al ( Undo ) Yeniden Yap Objeleri Silmek Tabaka Degistirmek izgi Tipi Degistirmek Birlestir Paralel ( Ofset ) Uzat Obje Kesmek ( Trim ) Obje Kirmak Obje Editlemek Kaydir Dndr lekle Aynala 2 Noktadan Dnsm Blm: Sorgu Mens Degistir Obje zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Yazi zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Font Degistirmek Yazilarin Altini izmek Yazilari Italik Yapmak Ek Yazi Yazmak Dayanma Noktasi Ek Yazi Yazi Boyunu Degistirmek Yazi Aisini Degistirmek Genislik arpani oklu Dogru zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Hat Tipi Degistirmek izgi Kalinligi Degistirmek oklu Dogru Kapatmak Netcad Anamodl 8

 oklu Dogru Taramak oklu Dogru Adlandirmak oklu Dogru Yumusatmak Sembol zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Sembol Degistirmek Boy Degistirmek Ai Degistirmek Kot Degistirmek Daire \ Yay zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Hattipi Degistirmek izgi Kalinligini Degistirmek Yariapi Degistirmek Blok zelliklerini Degistirmek Tabaka Degistirmek Sinif Degistirmek Renk Degistirmek Bytme Katsayisini Degistirmek Blok Dnklgn Degistirmek Kotu Degistirmek Bul Obje zniteliklerini Sormak YXZ Sorgulama Dik Ayak / Dik Boy Sorgu Ardisil Mesafe/Semt/Ai Tek Nokta Mesafe/Semt/Ai Alan Sormak Hesap Makinesi Genel Obje Sorgula Blm : Grnt Mens Pencere Tek Pencere 2 Pencere Amak 3 Pencere Amak 4 Pencere Amak Pencere Eklemek Yardimci Islemler Noktaya Yaklasmak Noktadan Uzaklasmak Grnt Eklemek Grntye Gitmek Pencere Bytmek nceki Pencere Tmn Grmek Tmn Grmek (Foto) Yeniden izmek Netcad Anamodl 9

 Yaklasmak Uzaklasmak Ekran Kaydirmak Limit Bulmak Blm:Aralar Mens Referans Yneticisi Referans Dosya Olusturma ve Saklama Kategori Nedir? Kategori Ekleme Silme Kategori Limitlerinin Bulunmasi Kategori zellikleri Kategorilerin zellikleri Kategori Yardimci Islemleri Kategori Yeniden iz Referans Dosya Gsterimi Referans Yneticisine Dosya Ekleme Referans Dosyalarin zellikleri Referans Dosya zellikleri Referans Dosyalarda izim Blgesi Belirleme Referans Dosyalarin izim Sirasi Referans Dosyalarin Orjinal Bilgilerinin Okunmasi Referans Dosyalarda Dnsm ve Projeksiyon Belirleme Islemleri Seilen Referansin Yklenmesi Yneticiye Netcad (*.ncz) Formatinda Dosyalari Ekleme Yneticiye Raster (*.dre) Formatinda Dosya Ekleme Yneticiye *.Sea Dosyalari Ekleme Yneticiye Spatial Dosya Ekleme Etiket Lejant Lejant zellikleri Yneticiye DW G/DXF Dosyalari Ekleme Yneticiye OLE Dokman Ekleme Yneticiye DTED Ekleme Yneticiye Macro Dosyasi Ekleme(*.Nvb, *.Njv) Baglanti Yneticisi Yeni Baglanti Olusturma Sayisallastirma Sihirbazi Kiymetlendirme Sayisallastir (ToolBar) Sayisallastir (liste) Iliskilendir Sihirbaz Topoloji Alanlari Otomatik Kapat Pafta Birlestir Topolojik Dzeltme( Kir ) Topolojik Dzeltme ( Kesisim ) Topolojik Dzeltme ( Son Nokta ) Netcad Anamodl 10

 Topolojik Dzeltme (Uzat / Kes ) Topolojik Dzeltme ( Hat Sil ) Topolojik Dzenleme ( Sirala ) Sonraki Isarete Gitmek Isaret Dzeltmek Isaret Silmek oklu Dogrulari Basitlestirmek Network Analizi Network Opsiyonlari En Kisa Yol Bulmak Veri Szlg Blm : Raster Mens Ykle Referans Bitmap Dosyalari Raster Dosya Mens Raster ekle Raster sil Raster dosyalari yer degistir Aktif yap Listeyi Temizle ereve iz Raster Sakla Gster Grnt Seffaf Monochrome Grnt zellikleri Iyilestirme Aralikli rnekleme Noktalar Nokta Sayisi MO (cm) Noktalarini ekle Rapor Al Palet Raster Rengini Degistirmek Paleti Sakla Paleti Ykle Paleti Griye evir Orjinal Paleti Ykle Raster Dosyalari Proje ile Saklamak Bitmap Register (Afin) Dosya Mens Raster Ykle Uydu Grnts Ykle Tara Raster Sakla Tercihler Bilgi Netcad Anamodl 11

 ik Dnsm Mens Affine Dnsm Affine Dnsm Raporu Raster Islemleri Grntleme zellikleri evir Yatay Aynala Dsey Aynala Boyut Degistir Negatif Yap Renk Azalt Gri Skalaya evir Renk Ayarlari Raster Ekrani Alt ubuk Islemleri Otomatik Koordinat Register Islemi Register (Iki Nokta) Raster Dizin Ykle Raster Kenarlarini Sil Raster Bl Histogram Geriye evirHata! Yer isareti tanimlanmamis. Boyut Degistir Renk Ayarlari Renk Derinligi Projeksiyon Dnsm(V) Projeksiyon Dnsm(R) Raster Aktif Alan Se Blm:GIS HTML Sorgu Ayarlar HTML Sorgu Nedir? HTML Sorgu Ne Ise Yarar? HTML Sorgu Mimarisi HTML Sorgu kullanimi Obje Sorgulama Blm : Genel Mens Program Geneli Kus Gz Menler Alt ubuk Byk Butonlar Ekran Saklamak Ayarlamalar Genel Aktif Font Dosyasi Aktif Sekil Dosyasi Aktif izgi Dosyasi Saklama zamani ( dk.) Netcad Anamodl 12

 True Type Karakter Seti Hat Kullanimini Izlemek Sol Mouse Tusu Son Islemi Tekrarlasin Modelden Kot Oku Son Seimi Saklamak HTMLHELP Genel2 Kurala Uygun Nokta Yoksa Kabul Etmek okludogru Dialogu Grnsn Saklama Sonrasinda Geri Al Rapor Koordinat Duyarliligi Kot Duyarliligi Alan Duyarliligi Uzunluk Duyarliligi Ekran Yaklas/Uzaklas Faktr( >1 ) % Kursor Boyu (Piksel) Kursor Rengi Kursor Kalinligi Kiris Dik Boyu Nokta Ad/Kot/Kod Boyu Ada / Parsel Yazi Boyu Ada/Parsel Seklinde Balastro Yariapi Nokta No. Uzunlugu Men Editr Dosya Menleri Saklanmak Renk Editr Text Editr Font evirmek Blm : Genel Mens Iindekiler Program Hakkinda Modller Hakkinda Modl Dzenleyici Blm : Dosya Dnsmleri EGHAS Dosyalarini Okumak TKGM Formatindaki Dosyalari Okumak ve evirmek ASCII Dosyalarini Okumak DXF ve DWG Dosyalarini Okumak DGN Dnsmleri Genel DGN Dosyalari DGN Yklemek ve Saklamak evrim Tablosu ve Amaci DGN Yazarken Tablo Siralamak DGN Okurken Tablo Siralamak DGN Saklamak Netcad Anamodl 13

 izgi Tipi Objeler Sekil Tipi Objeler Yazi Tipi Objeler Blok Tipi Objeler Tabaka izgi Tipi Renk Sembol Dosyasi Sembol No Font Dosyasi Blok Adi DGN Okumak Tm Objeler izgi Tipi Objeler Sekil Tipi Objeler Yazi Tipi Objeler Blok Tipi Objeler DGN Okurken DGN Yazarken Database DGN Okurken Database evrimi DGN Yazarken Database evrimi Yardimci Dosyalar seafoodplus.info seafoodplus.info MS_seafoodplus.info FONTDAT, FONTDAT ve FONTDAT MS_seafoodplus.info *.DGC Dosya lari Database Sinif evrim Dosyalari *.ini Blm : ikti Alimi Plot Islemleri Kagit Bosluklar Kullanici Tanimli Kagit Kagidi Dndrmek izimi Dndrmek ereve izmek lek Kalemler Kalem Ayarlari Kalemli izicilerde Mrekkep Pskrtmeli izicilerde Szge Sembol Nokta Adi Nokta Kotlari Tm Noktalar +*3+*5+*7+*9 Tek Numarali Noktalar P.*+ Poligonlar ve ile Numarali Noktalar Arasi Netcad Anamodl 14

 Yazi Boyu izici Plotter Dilinin Belirlenmesi Baglanti Portunun Belirlenmesi X ve Y Dzeltmesi Kalemlere Gre Siralama izim Islemi Print Islemleri Kagit Bosluklar Kagit Ayari lek Referans Bitmapleri izmek ereve izmek Renkli Baski Szge Sembol Nokta Adlari Nokta Kotlari Yazi Boyu Kalem ile ilgili Parametreler izim n Izleme izici X ve Y Dzeltmesi Diger 3B de Aksisler izilsin 3B de Gizli izgiler Kaldirilsin Blm : Ekler izgi Tipleri Tarama Tipleri Yazi Tipleri Semboller TUF EVIRIMI ILLER BANKASI TEKNIK SARTNAMESINDE BELIRTILEN TEMEL ESASLAR TUF EVRIMINDE VEREBILECEK HATALAR Szlk Dizin SIK SORULAN SORULAR

Netcad Anamodl 15

Blm : Giris NETCAD Nedir?

Noktaya bagimli olmayan, serbest tasarim ve izim olanagina sahip olunmasi CAD yazilimlarinin genel ortak zelligi olarak sayilabilir. NETCAD bit olarak Windows 95, Windows 98, Windows Xp, Windows Me, Windows ve Windows NT isletim sistemlerinde ayni performans ve tm zellikleri ile alismaktadir. NETCAD ile daha zel zel uygulamalar gelistirebilmek iin Delphi, C++, V. Basic destegi vardir. Tm digitizer, plotter ve diger ikis cihazlarini desteklemektedir. NETCAD'de yapilan tm izimler birebir lekte izilir. Degisken alisma legi sayesinde istenilen lekte izim yapilabilir. Zengin obje ve tarama esitleri ile sundugu esitli m enlerle (Tabaka, Szge, Referans, Sorgu vb.) izim ve editleme islemlerinde saglanan kolayliklarla tm izim islemlerinde kullanilabilme zelligine sahiptir. NETCAD ile DGN, DXF, ASCII, TKGM formatindaki dosyalari dnstrebilir ve dokman alisverisinde bulunabilirsiniz. NETCAD , NETCAD yazilimlarinin temel grafik modldr. NETKAMU, NETAP, NETSURF, NETMAP, NETPRO, PLANET, GIS, NET3D, PEYCAD, VECTORY, IMESUYU, TSK , FOTOCAD modlleri, gerekte NETCAD ana modlnn zerinde alisan programlardir. An a yapiya, bu zel modller eklenmekte veya ikartilmaktadir. Bu yzden genel NETCAD ana modl kullaniminin bilinmesi nem tasimaktadir. Bylelikle diger modllerin kullanimi daha kolay olmaktadir. NETCAD 14 yildir kullanilmakta ve halen Trkiye'de yaklasik nin uzerinde kullanicisi vardir. Bunlarin iinde harita ve planlama brolari, ilgili kamu kuruluslari (Belediyeler, Kadastro Mdrlkleri, DSI vb.), insaat, altyapi ve madencilik firmalari bulunmaktadir. NETCAD programi dzenli gncelleme, teknik destek programlari ve kullanici istekleri dogrultusunda modllerde yapilan gelistirmeler ile haritacilar, plancilar ve diger is alanlari iin tercih edilen bir yazilim olmustur. NETCAD yalnizca harita retimine ve analizlerine hizmet saglayan bir yazilim degildir. Imar, Kadastro ve Halihazir alismalarinin yani sira Sehir Planlama, Yol Projelendirme, Kamulastirma ve Kent Bilgi Sistemi gibi uygulamalari da desteklemektedir. Genel zellikleri: CAD yazilimlarinin ortak zelligi olan, noktaya bagimli olmayan, serbest tasarim ve izim olanagi, bit olarak Windows 95, Windows 98, Windows , Windows NT, Windows Me ve Windows XP isletim sistemlerinde ayni performans ve tm zellikleri ile alismak, NETCAD ile daha zel uygulamalar gelistirmek iin programlanabilir yapi, Otomatik lek degisimleri, Zengin izgi tipi, tarama, sembol ve blok ktphanesi, Istenildigi kadar raster dosyanin yklenip, gerek koordinatlarinda grntlenmesi ve sayisallastirilmasi, Otomatik raster dosya kenarlastirma islemleri, Windows print ve plotter srclerinin desteklenmesi, Ayni anda birden ok projenin birden ok pencerede grntlenmesi, Kullanici tanimli menler.

Netcad Anamodl 17

PROGRAM KURULUMU
Netcad For Windowsun yklenmesi iin gerekli olan donanim ve yazilimlar sunlardir; Yazilim Gereksinimi Windows 95, Windows 98, Windows ,Windows Xp ,Windows Me veya Windows NT. Donanim Gereksinimi Pentium tabanli IBM uyumlu PCler Mouse (Fare) En az rengi destekleyen ekran karti ve monitr CD Src

Kurulum Ekrani

Program kurulum CDsi, CD srcye yerlestirildiginde bir sre sonra CD KUR programi otomatik olarak alisacaktir. CD KUR programinin otomatik olarak yklenmemesi durumunda CD srcden ana dizin ierisindeki seafoodplus.info dosyasinin alistirilmasi ile de isleme devam edilebilir. Ekrana gelen pencerede satin almis oldugunuz programlar, programlarin tanitimi, modullerin alisabilmesi iin ek programlar ve firmanin sundugu hizmetler ile ilgili bilgiler bulunmaktadir.

Netcad Anamodl 18

CD IERIGI

Bu blmde program CDsinde kurulum dosyalari bulunan, satin almis oldugunuz programlarin listesi, kurulmak istenen egitim videolari ve aralar bulunmaktadir. Kurulmasi istenilen moduller buradan seilmelidir.

DIGER RNLER

Bu blmde ise firmamiz tarafindan retilen diger programlar ile ilgili aiklayici bilgiler bulunmaktadir. alisma yaptiginiz diger alanlarla ilgili program zmleri iin firmamizdan Satis Blm ile baglanti kurabilirsiniz.

HIZMETLER

Firmamiz tarafindan verilen hizmetler ile ilgili bilgilerin bulundugu blmdr. Ilgilendiginiz konular iin firmamizdan ilgili blmle baglanti kurabilirsiniz.

KUR

CDdeki programlarin kurulumunun yapildigi blmdr. Bu blm seildiginde ekrana yeni bir pencere gelir. Bu pencerede programin nereye kurulucagini soracaktir.

NETCAD Netcad Ana Modl ve d iger modllerin listesinin bulundugu blmdr. Kurulacak programlar listeden isaretlenir. Devam butonu ile seilen programlar C:\NETCAD dizini ierisine kurulur. Netcad Ana Modl programinin, network kilitleri (kirmizi kilit) ve tek kullanici kilitleri (beyaz kilit) iin iki farkli versiyonu vardir. Kurulum iin uygun program seilmelidir. Programlarin kurulacagi dizin istenirse degistirilebilir fakat gerekmedike degistirilmesi nerilmez. EGITIM VIDEOLARI Netcad Anamodl 19

Bazi programlarin yardim dosyalari video g rntler ile zenginlestirilmistir. Hard diskte yer kaplamamasi amaciyla bu video grntlerin yklenmesi kullanici tercihine birakilmistir. Istenirse video grntler bu blmden seilerek kurulabilir. NETCAD ARALARI Bu blmde yardimci bir takim programlari bulabilirsiniz. Buradan herhangi bir program kaldirilmak istendiginde kurulmak istenen modullere bagli olarak asagidaki hata mesajini verecektir. Bu blmdeki programlarin kurulmasi tavsiye edilir.

BDE KURULUMU BDE32 programi; Imar Dagitim, Kamulastirma, BELNET belediye zmleri ve Kent Bilgi Sistemi iin kurulmasi zorunlu programdir. HASP KILIT SRCS Program kilitlerini grmek amaci ile kurulmaktadir. Aksi takdirde hasp kurulumu yapilmamis hatasi ile karsilasilacaktir. NETWORK KURULUMU

Network program kilidinin alistirilabilmesi iin ilk olarak kilidin takili oldugu makinaya Nethasp Lisans Menager adli programin kurulmasi ya da bu programin olusturdugu nhsrwexedosyasinin kopyalanmasi gerekmektedir. Size gelen Netcad kurulum Cdlerinin iinde Server adli bir dizin seafoodplus.info dizin iindeki win32 adli klasre girip seafoodplus.info yi seafoodplus.infom seafoodplus.info mesajlari srekli olarak ileri ya da evet ile geiniz.

Netcad Anamodl 20

Kurulum bittikten sonra program Files iine Nethasp Lisans Menager adli bir dosya seafoodplus.info dosyayi masastne ya da baslangi iine atabilirsiniz. Bu dosyaya Baslat/Programlar/Nethasp Licence Menager/Nethasp License Menager yolu ile de ulasabilirsin iz. Bu programi alistirdiktan sonra asagidaki tablo seafoodplus.info tablo kilidin alistigini seafoodplus.info sonra da Netcad programina girebilirsiniz.

Not: Network kilidinin alismasi iin bilgisayar sisteminizde protokol ayarlari dedigimiz Ag Yapilandirma ayarlarinin yapilmasi seafoodplus.infon Iletisim Kurallari olarak TCP/IP,Netbios ya da IPX yollarindan birinin eklenmesi gerekmektedir. BELNET Firmamizin Belediyelere ynelik zmler iin rettigi programlarin bulundugu blmdr. Kurulacak programlar listeden isaretlenir. Devam butonu ile seilen programlar C:\NETCAD dizini ierisine kurulur. BELNET Program yneticisi programinin, network kilitleri (kirmizi kilit) ve tek kullanici kilitleri (beyaz kilit) iin iki farkli versiyonu vardir. Kurulum iin uygun program seilmelidir. Programlarin kurulacagi dizin mutlaka Netcad programlarinin kurulu oldugu dizin olmalidir.

Program Lisanslari

Bazi programlarin alismasi iin gncel lisans dosyalari gerekmektedir. Bu lisans dosyalari programlarin kurulumu ile birlikte gelir. zel durumlarda kilidinin hazirlanmasi sirasinda gereken lisans dosyasi da hazirlanir ve program kurulumundan ayri olarak kullaniciya gnderilir. Bu dosyalar Program Kurulum CDsi ierisinde lisans dizini ierisinde bulunmaktadir. Gereken lisans dosyasini

Netcad Anamodl 21

Netcad i kurmus oldugunuz dizin ierisinde bulunan Lisans dizinine kopyalamaniz ve dosyanin Salt Okunur zelligini kaldirmaniz gerekmektedir. rnek olarak uygulama su sekilde yapilmalidir. Masa stndeki Bilgisayarim ikonu ift kliklenerek ailir. CD src zerinde Mouse sag tusuna basilarak A islemi seilir. Lisans dizini bulunur ve ift klik ile ailir. Ierisindeki dosyalar klavyeden Ctrl tusuna basili tutularak mouse ile seilir ve Dzen mensnden Kopyala islemi seilir. Bilgisayarim ierisinden Netcad in kurulu oldugu src seilir ve Netcad dizini ve ierisindeki Lisans seafoodplus.info klik ile ailir. Dzen mensnden Yapistir islemi seilir ve dosyalarin kopyalanmasi islemi tamamlanir. Kopyalanan dosyalar klavyeden Ctrl tusuna basili tutularak mouse ile seilir ve mouse sag tusuna basarak zellikler islemi seilir. Salt Okunur zelligi kapatilir ve Tamam butonu ile ikilir. Programlar iin gereken lisans dosyalari; Programlarin alismasi iin gerekli lisanslari satin almis olmaniz gerekmektedir. Nclis seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info Tsklis seafoodplus.info Tsklis seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info Dgn formatina evrim iin gereklidir. Enerji Nakil Hatti kamulastirmasi ve Otomatik beyanname hazirlama iin gereklidir. Vectory modlnn alismasi iin gerekir. Program iz mens altinda bulunmaktadir. Arazi modeli olusturmak iin gereklidir. Netfly modlnn alismasi iin gereklidir. Netpro modlnn alismasi iin gereklidir. GIS modlnn alismasi iin gereklidir. Gis modlnde Askeri uygulamalar iin eklenen Tsk modln alistirmak iin gereklidir. Html Sorgu iin gereklidir. Tsk modlnn alismasi iin gereklidir. Imesu modlnn alismasi iin gereklidir. Sebeke modlnn alismasi iin gereklidir. Elektrik modlnn alismasi iin gereklidir. Belnet programinin alismasi iin gereklidir. Ara takip sistemi modlnn alismasi iin gereklidir. Ortafoto modlnn alismasi iin gereklidir. Fotogrametri modlnn alismasi iin gereklidir

Netfly modlnn alismasi iin gereklidir Ats modlnde sesli kayit yapabilmek iin eklenen modl alistirmaktadir. Uzaktan algilama modlnn alismasi iin gereklidir Netcad Anamodl 22

seafoodplus.info seafoodplus.info Shortlis seafoodplus.info

Toplulastirma modlnn alismasi iin gereklidir. Sokak bilgi Sistemi modlnn alismasi iin gereklidir. Sulama modlnn alismasi iin gereklidir.

NETCAD Yardim
Programla ilgili tm islemler iin kullaniciya bilgiler sunun yardimci metinlere 3 farkli yntemle ulasilabilir: Menlerden seilen islem zerinde F1 tusuna basilmasi Yardim Mensnden Iindekiler ya da Konu Basliklarina Gre blmlerinden Isleme girdikten sonra yardim ikonuna basilarak konu hakkinda bilgi edinilebilir. GENEL\AYARLAMALAR blmnde HTLMHELP ikonu aktif hale getirilirse HTLM formatindaki yardimcilara ulasilabilir. Bunun iin islem zerinde F1 tusuna basmak yeterlidir. Yardimci metinler program ve islemler hakkinda bilgi sunarken ayrica islem ile ilgili yntemleri de aiklayarak kullaniciya rehber olurlar.

Netcad Anamodl 23

Blm : Netcad Tanitimi NETCAD Ekrani

En st satir, standart Windows satiridir. Programin ismi yer aldigi bu satirin sol ksesinde yer alan ikon Windows 95 ve Windows NT ortamina bagli olarak farkli islevlere sahip olacaklardir.

Yukaridaki Windows satiri Windows 95 iindir. nceki Boyut, ekrani kltmek iin kullanilir. Simge Durumuna Klt ise, ekrani minimize eder. Kapat (Alt+F4), ekrani kapatir ve bylelikle programdan da ikilmis olur.

Netcad Anamodl 24

Yukaridaki Windows satiri Windows NT iindir. (nceki Boyut), Minimize (Simge Durumuna Klt) ve Close (Kapat) islemleri yukarida aiklandigi gibidir. stten ikinci satir, yine birok Windows uygulamasinda oldugu gibi, ana menlerin yer aldigi satirdir.

Bu satirda, NETCAD Ana Modlnn menleri ve eklenen modllerin (Imar, Harita, Planet, GIS vb.) menleri yer alir. stten nc satir, kullanici tanimli PopUP Menlerin yer aldigi satirdir. Ayrica bu satirda, kursor koordinatlari, izilen dogrunun uzunluk ve kuzey ile yaptigi ai (Semt aisi), yazinin boyu ve aisi gibi lye dayali bilgiler yer alir. En alt satirda ise, o anda aktif durumda olan Projenin Adi, Tabakasi , izgi Tipi , Aktif Yazi Fontu ile Yakalama Modlari, Karelaj Modu, Eksene Dik, Kopyalama Modu, Grnt ve Komut Pencereleri yer alir.

Fare kursorunun buton zerine getirilmesi ile, butonlarin islevi ile ilgili kisa aiklamalar grlebilir.

Proje Adi

Proje isimlerinin yaninda yer alan sayi projenin alisma legini belirtir (, vb.). ESC ikonuna basilarak bu menden ikilabilir.

Tabakalar
Tabaka yapisi, bir CAD yaziliminin vazgeilemeyecek zelliklerinden birisidir. Ekrandaki farkli zelliklerdeki objelerin, birbirlerinden ayrilabilmesi iin gerekli ayiratir. Her tabaka ismi, rengi ve izgi tipiyle tanimlanir. rnegin; projenizde adakenari izimleri iin bir tabaka ismi, izgi tipi ve rengini belirlediniz. Bundan sonra artik her adakenari iziminizde tabakayi seerek belirttiginiz tipte ve renkte izim yapabilirsiniz. Bylelikle, her izimde yeni izgi ayarlari yapmak zorunda kalmazsiniz. NETCAD' de tabaka aabilirsiniz.

izgi Tipleri

Fontlar
Fontlar, yazi islemlerinde kullanilan harflerin karakterini belirtir. NETCAD' de istenilen tm fontlar kullanilabilir. NETCAD' seafoodplus.info uzantili dosyalar font dosyalaridir ve seilen bu dosyalardan istenilen font kullanilabilir. Eger kullanilmak istenilen font bu dosyalarda yoksa islemi ile evirme yapilir ve byle istenilen font kullanilabilir. Netcad Anamodl 26

Ikonuna basilarak istenilen font Ekrana gelen menden seilebilir. Bk. Font Degistirmek Bk. Font evirmek

Yakalama Modlari

Kesisim Noktasini Yakalama Bk. Orta Nokta Yakalama Bk.

Orta Nokta Yakalama Modu Uygulama Noktasi Yakalama Modu

Uygulama Noktasi Yakalama Bk.

Karelaj Modu

Eksene Dik

Kopyalama Modu

Grnt Modu

Bk. Grnt Modu

Komut Penceresi

NETCAD Menleri
NETCAD ekraninin st blmnde yer alan ara ubuklari programin men ikonlarinda olusur. Ikonlarin sol st ksesinde kirmizi renk var ise, men ekranda degil, yesil ise, men ekranda aik demektir.
Ekranda ailan men yardimiyla islemlerin komutlarina ulasmak daha da kullaniciya zaman kazandirmasi aisindan nemlidir. hizli olur ve bu

NETCAD ekraninin alt blmnde yer alan ara ubuklari ise, tabaka mens Tabaka Yapisi Nedir? , yakalama modlari Yakalama Modlari, izgi tipleri izgi Tipi Mens, vb. alt menlerle ilgilidir.

NETCAD Objeleri

Netcad Anamodl 28

Dogru
Her trl hat baglamak iin kullanilan obje trdr. Dogru izerken, dz izginin disinda degisik tipte izgilere de ihtiya olur. Farkli izgi tipleri ekranin altindaki izgi Mensnden seilerek kullanilabilir. Bu izgi tipleri NETSHAPE ( Netshape NETCAD programinin sembol, hattipi ve tarama guruplarinin olusturuldugu programdir ) programi yardimi ile olusturularak kullanilabilir.

Dogru izerken, ihtiyalara gre degisik kalinlikta dogru izmek gerekebilir. Program bu tip ihtiyalara gre istenilen kalinlikta dogrular retebilir. zellikle plancilarin, haritacilarin, serbest tasarim yapan is kollarinin ihtiya duyduklari obje trleridir. Bk. Dogru izme

oklu Dogru

Birok dogru parasindan olustugu halde bir btn olarak algilanan bir obje tipidir. izgilerin yumusatilmis halleri de olusturulabilir. Yumusatilmis izgiler programda yol, kavsak, sev izimlerinde izgileri yumusatarak geirmek istendiginde kullanilir.

Nokta

zellikle haritacilarin vazgeemeyecegi obje trdr. Noktalara serbest olarak koordinat, kot, isim, renk, pafta bilgileri verilebilir. Kot ve koordinatlari hesaplatilabilinir.

Yay ve Daire
ve bunlarin

Merkezlerine teget durumlarina , serbest noktalara kombinasyonlarina gre retilebilen obje trleridir. Bk. 1 Teget-2 Noktadan Geen Daire

Sembol

Birden fazla dogru ve / veya daireden olusan, islem grdgnde tek bir obje gibi davranan obje trleridir. NETSHAPE programi tarafindan olusturulabilir. Program tarafindan *.NCS uzantili dosyalarda tutulur.

Netcad Anamodl 29

Program sembol dosyalari NETCAD'in yklendigi dizin altinda SEMBOL dizini iinde bulunur. Birden fazla sembol dosyalari ayni anda program tarafindan kullanilabilir. Bk. Sembol Yerlestirmek

Grup

Program tarafindan olusturulan her tip objeleri, belirli amalar dogrultusunda seip isim verilerek olusturulan yeni bir obje tipleridir. Grubu olusturan herhangi bir obje ile islem yapildiginda, grubu olusturan tm objeler isleme girmis olur ( Silme , kaydirma , kopyalama gibi ). Program tarafindan otomatik olarak gerekli hallerde olusturulur. Bk. Kme

Pafta

Paftalandirma bilgilerinin ( pafta koordinatlari , pafta dilim orta boylami vb. ) tutuldugu obje seafoodplus.info tip pafta tr vardir. Standart ve Topografik. Pafta landirma islemi bu objeye gre yapilir.

Yazi

Her trl yazi bilgilerinin bulundugu obje gurubudur. Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi programa yklenerek alisabilinir. Font ykleme islemi, ekranin en alt satirinda font mensnden Font Degistir + isareti ile yklenebilir. Program fontlari NETCAD'in yklendigi dizin altinda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Program Windows iinde kullanilan fontlari da Genel Mens altinda Font evir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dnstrr.

(Egri) Mnhani

Kotlu noktalar yardimi ile olusturulan obje esitidir. Noktalari genleme yaptiktan sonra olusur. Halihazir haritalarda, arazi egimlerinin gsteriminde kullanilir. Bu obje zerinde silme, kaydirma gibi islemler yapilamaz. Bu gibi islemlerin yapilabilmesi iin mnhani objesini IZ\YARDIMCI ISLEMLER\Obje Ayristir islemi ile ayristirmak gerekir. Mnhani zerindeki islemler, genelde Halihazir Modlnde yapilabilir ( silme , kot yazdirma gibi).

gen
Kotlu noktalar yardimi ile olusturulan obje esitidir. geni olusturan tm hatlarin ucunda kotlari vardir. Bu kotlar yardimi ile mnhani objeleri olusturulabilir. gen objeleri zerinde de herhangi bir editleme islemi yapilamaz Netcad Anamodl 30

 Tarama
Tarama islemi yapilabilmesi iin olusturulmus objelerdir. Tarama obje tipleri NETSHAPE programi yardimi ile olusturularak kullanilabilir. Taramalar zerinde her trl islemler yapilabilir. Bk. Tarama Mens

Blok
NETCAD ekranindan herhangi bir blm , yakalama noktasi vererek saklanip olusturulan obje gurubudur. Projelerin istenilen yerlerine birakilabilir. ap bloklari, aplikasyon bloklari, beyanname bloklari gibi bloklar olusturulup kullanilabilir. Bk. Blok Islemleri

Genel Bilgiler
Bu blm NETCAD ekranin en st ve en alt satirlari bilgi vermek iin ayrilmistir. En alt satirda o anda sizden istenen islem yazilir. "ILK NOKTAYI SE", "KAYDIRILACAK OBJELERI S E" gibi. Yine alt taraftaki satirda, o anda aktif durumda olan Tabaka , izgi Tipi ve zerinde alisilan Dosya Adi grntlenir. En st satir, fare kursorunun o anda bulundugu koordinat degerlerini gsterir. Ekranin en altinda, ekran ynetimi ve yakalama modlari ile ilgili ikon mens bulunur. Bu menye her zaman erisim vardir. rnegin, bir obje seerken, bir dogru izilirken ilk nokta KESISIM modu ailip kesisim noktasi, ikinci nokta ORTANOKTA modu ailip bir orta nokta olarak alinabilir. Ya da bir obje seilirken istenmeyen tabakalar kapatilip seim sonrasinda tekrar ailabilir. Yakalama modlarina klavyeden de erisilebilir. Ayrica klavyeden asagidaki tuslarda her zaman etkindir: * Ekran yeniden izilir + Ekrani bytr - Ekrani kltr Ctrl+Asagi-Yukari ve Ctrl+Sag-Sol tuslari ekrani asagi-yukari ve saga-sola kaydirir alt-Z Gsterilen pencere ekrana getirilir alt-X Ekran kaydirilir alt-C nceki pencere getirilir f 4 NOKTA Yakalama Modu Netcad Anamodl 31

f 5 SON NOKTA Yakalama Modu f 6 KESISIM Yakalama Modu f 7 ORTA NOKTA Yakalama Modu f 8 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu f 9 KARELAJ Modu f 11 EKSENE DIK Modu A EN YAKIN NOKTA YAKALA Modu K Koordinata Git Diger islemler, ana veya ana menlere bagli alt menlerde sunulur. zerlerinde, islemi ile ilgili yazi veya sekillerin bulundugu butonlarin olusmus bu menler , istenilen yere kaydirilabilir. Bu sekilde, menler, en kolay erisilebilen, alisma zevkine uygun yerlere tasinabilir. Tasima islemi sonrasi menler hep ayni yerlerde ailacaklari iin, farkli farkli yerlerde ailmalarinin yaratacagi uyumsuzluk nlenebilir. Son kullanilan isleme tekrar girmek iin, ekranin herhangi bir yerinde fare sol butonuna basilmasi yeterlidir. Alt-k komutu ile , herhangi bir islem iersindeyken istenilen koordinata gidilebilir. rnegin izgi izme islemi yapacaksiniz , izginin baslangi koordinatinin ( , ) olmasini istiyorsaniz, izgi izme islemini setikten sonra alt -k yaparsaniz Y mens gelir. Y ve X degerlerini girdikten sonra -X Tamam butonuna basilirsa izgi baslangi koordinatlari ( , ) olacaktir. Ayni sekilde dndrme, kaydirma, lekleme gibi islemlerde kullanilabilir.

Szgeler

Koordine zet almak, dnsm noktalarinin seilmesi, alan hesabi gibi bir ok islemde ilgili noktalarin veya ada/parsellerin seilmesi gerekecektir. Szgelerin amaci, byk kmeler ierisinden istenilen kk kmelerin seilmesini saglamaktir. Szgeler ierisinde parantezler ve asagidaki islemler (operatrler) kullanilabilir: "-" Degil operatr "+" Veya ( Biri,digeri yada her ikisi) "&" Ve (her ikisi)

Netcad Anamodl 32

"%" dir. (her ikisi ya da hibiri) Bu operatrler disinda iki karakter dizininin (string) birbirine benzeyip benzemedigini bulmak iin asagidaki karakterler/operatrler tanimlanmistir: *" karakteri herhangi bir dizin anlamindadir. rnegin: A*, A ile baslayan tm dizinlerin kabul edilmesini saglar. Benzer sekilde *12, 12 ile biten tm dizinleri kabul eder. "~", iinde "~" yi takip eden karakterlerin bulundugu dizinleri seer. rnegin: ~/ iinde "/" olan dizinleri, -(~/) iinde "/" olmayan dizinleri seer. -(~/) rnegin yalnizca adalari semek iin kullanilabilir. #" ile, istenilen karakterlerin, bir dizin ierisinde yerlerinin belirlenmesi de saglanabilir. rnegin, 3. rakamdan itibaren rakamlarinin oldugu bir sayi dizininin bulunmasi iin, @3, seklinde bir filtre verilmelidir. @4,ABC ise, seafoodplus.infoerden itibaren ABC harflerinin yer aldigi dizinleri seer. ".." aralik belirmek iin kullanilir. rnegin : PP , P dahil P numarali poligona kadar seimi saglar. Sinirlar, seilen kmeye dahildir. Ayrica, nmerik islemlerde geerli olmak zere > " (byk),"<" (kk) isaretleri de seme amaciyla kullanilabilir. rnegin, > filtresi, ' den byk rakamlarin seimi iin kullanilabilir. Yukarida anlatilan ikili operatrler ve dizin benzetme kurallari kullanilarak hazirlanabilecek bir filtre tamamen kullanicin gereksinimlerine baglidir. Asagidaki rnekler bu konuda daha aik bir fikir verebilir: -A* : Adi A ile baslayanlar disinda her seyi seer. Bu rnekte nemli nokta ikili ve benzetim operatrlerinin bir arada kullanilarak sonucun nasil kolaylikla degistirilebilecegidir. A* A ile baslayan tm adlara uyar. Ancak - operatr bunu tam tersine evirir. -(A*+B*) : Bu kural ile adi A veya B ile baslayanlarin disinda her sey seilir. -A* + AH* :Kuralinin 1. rnekten en nemli farki seilen kmeye adi AH ile baslayanlarin eklenmis olmasidir. Bu kural su sekilde okunabilir. Adi A ile baslamayanlar ile AH ile baslayanlar. -(#2,A) + seafoodplus.infoA : Ad sirasinda Mehmet ile Mustafa arasindaki herkes ile Adinin ikinci harfi A olmayanlari seer. Bu seme kurallari ile istenilen nokta kmesi kolaylikla seilebilir. rnegin P.* + N + /1+ /* + S* kurali ile, tm poligonlari, Nirengi 12'yi, adanin 1 nolu ksesini, adanin tm kselerini ve tm S ile baslayan noktalarin seilmesi saglanabilir. Sik kullanilan kurallar kisa bir ad altinda (makro) saklanabilir ve daha sonra yalnizca bu ad ile tekrar agrilabilir.

Netcad Anamodl 33

Blm : Netcad Nokta Yapisi NETCAD Nokta Yapisi

NETCAD 'de Edilmesi

Noktalarin

Elde

Isin dogal akisi ierisinde noktalar su yollarla elde edilebilir: Sayisallastirma yolu ile gelmis olabilir, Nokta At islemine ile girilebilir, Grafik Nokta Editrne girilebilir, Disaridan, NETVERI Nokta editrne girilmis olabilir, Yan Nokta, Kesisim, Kutupsal Uygulama vb. hesaplama sonucu olusmus olabilir, Baska veri yapilarindan aktarilmis olabilir, Noktasiz olusturulmus dogru ve alanlar iin otomatik olarak retilmis olabilir, Grafik blme sonucu olusmus olabilir, Yukaridaki yntemlerin karisimi yolu ile elde edilmis olabilir, Noktalarin gerekte nasil retildikleri nemli degildir. Degerlendirme ve isleme ayni sekilde yapilacaktir.

Netcad Anamodl 34

NETCAD ' de Nokta Seme Kurallari

Ada/Parsel adlandirmasinda ve seme islemlerinde noktalar ile ilgili ayni kurallar geerlidir.

Netcad Anamodl 35

Blm : Tabaka Yapisi, izgi Tipleri, Fontlar Tabaka Yapisi Nedir ?

Tabaka olarak adlandirabiliriz. NETCAD'de tabaka aabilirsiniz. Aktif tabaka, o anda geerli olan tabakadir. Projeye eklenen her trl izgi, sekil vb. objeler aktif tabakaya yerlestirilirler. Tabakayi aktiflestirmek iin tabaka adinin fare ile gsterilmesi yeterlidir. Ayni anda yalnizca 1 tabaka aktif olabilir. Aktif tabaka mavi renkte grlr. Tabaka adi zerinde fare sol tusu ile basilarak tabaka aktif duruma getirilir. Aktif tabaka her istenildiginde degistirilebilir. NETCAD'e ilk girildiginde yalnizca 0 tabakasi vardir ve aktiftir. Eger yeni tabaka ailmazsa tek renk ve tek kalemli bir izim elde edilecektir. alisma sirasinda hangi tabakanin aktif oldugu ekranin en satirindan grenilebilir. Aktif tabaka Netcad Anamodl 36

silinemez ve kapatilamaz. Gerekiyorsa baska bir tabaka aktiflestirildikten sonra, silme veya kapatma islemi yapilmalidir.

Hiyerarsik ( Baglantili ) Tabaka Yapisi

Tabaka Adini Girmek/Degistirmek

Netcad Anamodl 37

 Yeni Tabaka Eklemek

Tabaka zelliklerinin Verilmesi

Netcad Anamodl 38

istenirse bu zellik aktif yapilmalidir. Yazilarin dayanma noktasi sabit kalacak sekilde her lekte yazi boylari sabitlenmistir.

Tabaka Silmek

Tabakaya Ulasmak

Islemler
Tabaka yapisini kullanirken , isinizi kolaylastiracak ekstra islemlerden olusan komutlar dizisidir. Drt basliktan olusur : Gsterim Sirasi Sirala Tabaka Yapisini Ykle - Sakla Proje Tabakalari Proje Tabakalari Gsterim Sirasi Tabakalar ailirken , isimleri rasgele girilebilir veya varolan tabaka yapisi zerine diskten baska tabaka dosyasi (*.LYR) yklenebilir. Tabakalar karisik bir sekilde gelecektir. Tabakalarin belirli bir sirada olmasi , erisim aisindan byk kolaylik saglayacaktir. Siralamada sunulan seenekler : Giris Sirasi : Tabakalari ilk giris siraniza gre siralar. Netcad Anamodl 39

A - Z : Tabakalar alfabetik siraya gre A'dan Z'ye olacak sekilde siralanir. Eger nmerik karakterle baslayan tabakalar varsa en basa gelir. Z - A : Tabakalar yine alfabetik siraya gre , ancak tersten Z'dan A'ye olacak sekilde siralanir. Yine nmerik karakterle baslayan tabakalar varsa en sona sirali sekilde gelir. Ana Tabakalar : Basinda " @ " karakteri olan Ana Tabakalar en basa gelecek sekilde siralama yapilir. Aiklar nce : Aik tabakalar basta , kapali tabakalar sonda olacak sekilde siralanir. Kilitliler nce : Kilitli tabakalar sonda , aiklar basta olacak sekilde siralanir. Kalem Numarasina Gre : Tabakalar Kalem numaralarina gre kkten byge gre siralanir. Tabaka Sakla\ Ykle Daha nceden alisilmis projenin tabaka yapisinin yeniden kullanilmasi ya da alisilan projenin tabaka yapisinin saklanmasi iin kullanilan islemlerdir. zellikle Imar ve Halihazir projelerinde esitli tabakalarin kullanicinin istegine gre ailmasi gereklidir. Her seferinde birtakim yeni Tabakanin ailmasi yerine, olusturulmus ve o anda mevcut Tabaka Sistemi: Tm Tabaka adlari Aik/Kapali durumlari Renkleri Kalem numaralari Tabaka Ek zellikleri ile verilecek dosya adi altinda saklanabilir. Bu dosyanin seafoodplus.info dir. Daha sonra, bu tabaka yapisi, diger projelere istege bagli olarak yklenebilir. Daha nce olusturularak seafoodplus.info dosyalari yklenebilir. Ykleme islemi, o anda zerinde alisilan projenin her hangi bir asamasinda yapilabilir. Mevcut tabakalar varsa, kaybolmazlar , yeni gelen tabakalar listenin sonuna ekleneceklerdir. Bu kolayliktan yararlanmak iin her projede degisik tabakalar amak yerine belli bir standartlasmaya gidilmesi nerilir. Imar ve Halihazir Tabaka Sistemi neri olarak tarafimizdan hazirlanmistir. Bu yapi yeniden olusturulabilecegi gibi seafoodplus.info veya seafoodplus.info dosyalari yapilacak alismaya bagli olarak yklenebilir.
Tabakada yapilmasi gereken renk, kalem numarasi belirleme gibi islemlerin projenin paftalarina ayrilmadan yapilmasi nerilir. Aksi durumda pafta izim sirasinda, saklanmis kalem yapilari yklenecek veya ayarlamalar tekrarlanacaktir.

Netcad Anamodl 40

Proje Tabakalari Bu islem ile tabaka mensnde yalnizca ekranda bulunan projenin tabaka yapisi yer alir.

Tabaka Rengini Degistirmek

Tabaka Amak / Kapamak

Tabakalari Tek Tek Amak/ Kapatilmak Tabaka adlarinin yanindaki gzlerin aik olmasi tabakanin aik oldugunu gsterir. Bu gzlerin gsterilmesi ile gzler kapanir ve tabaka kapatilir. Tekrar gsterilmesi ile tabaka ailabilir. Kapatilan tabakalardaki objeler, ekranda, izicide ve yazicida izilmezler. Ayrica obje seme islemlerinin disinda tutulurlar. Aktif tabaka kapatilamaz. O anda aktif olan tabakanin kapatilmasi gerekiyorsa baska bir tabaka aktif yapildiktan sonra ilgili tabaka kapatilmalidir.

Netcad Anamodl 41

Tm Tabakalari Amak/ Kapamak / Ters evirmek (Kapali -->Aik) Tabakalarin tmne ynelik islemler tek tusla saglanabilir. Ikonlar sirasi ile , tm kapali tabakalarin ailmasini , tm aik tabakalarin kapanmasini ve tm aiklarin kapanmasini / tm kapalilarin ailmasini saglayacaktir.

Tabaka Kilidi

Bu ikonun pasiflestirilmesi ile sadece bu tabakada yer alan objeler kilitlenmis olurlar. Kilitlenmis bir tabakadaki objeler, ekranda grnmelerine karsin her trl seme isleminin disinda tutulurlar. Bu yntem ile, kilitli tabakada bulunan objelerin yanlislikla silinmesi veya degistirilmesi nlenebilir. rnegin; Halihazir harita zerine sehir plani izen bir planci kendisini ilgilendirmeyen tabakalari kilitleyebilir.

Nokta Adi Aik/Kapali

Tabaka Mensnden ikista nokta numaralari grnr hale gelecektir. Tekrar basista kirmizi arpi gelecek ve nokta adlari kapanacaktir. Bu buton genel olarak alisan bir butondur. Tabakaya zel Nokta No butonu pasiflestirilmisse, bu buton a ktif olsa bile, o tabakada yer alan noktalarin numaralari grnmeyecektir.

Netcad Anamodl 42

 Nokta Kotlari Aik/Kapali

Nokta Kodlari Aik / Kapali

Alan Adlari /Kapali

Aik

Alan (ada/parsel) adlarinin grnmesini veya kapanmasini saglayan bir zelliktir. Alan adlarinin boylari ve yazim sekilleri Genel / Ayarlamalar / Program Geneli Ada / parsel yazi boyu mensnde toplu olarak degistirilebilir.

Netcad Anamodl 43

 Blastro Aik / Kapali

Dogrulari n baglanti yerlerinde veya kselerde nokta yoksa, balastro daireleri dogal olarak grlmezler. Ancak, dogrular her iki utan, balastro yariapi kadar kirpilacaktir. Otomatik balastrolu alanlarda, Alan Kapat islemi izginin ve noktanin balastrosu kapali. izginin balastrosu aik , noktanin balastrosu kapali. izginin balastrosu kapali , noktanin balastrosu aik. izginin ve noktanin balastrosu aik.

Plottere Gnder/Gnderme

iin izime eklenmis obje tabakalarinin izdirilmesi bu yntem ile nlenebilir.

Alan Taramalari Aik /Kapali

Alan Taramasi

nceki taramalari korur yani seffaftir. Yukardaki rnekte tarama 'dir. Bu tarama tipi seffaf olmasi nedeni ile alttaki raster veriyi gstermektedir. Asagidaki rneklerde alttaki tarama stteki taramalar ise, diger tarama esitleridir. Bu taramalar seffaftir.

Plotter Kalem No. Ayari

izgi Tipi Mens

Netcad Anamodl 46

kliklenmesi ile ailan pencereden grsel olarak seilebilir. Seilen aktif izgi tipi butonun zerinde grlecektir. izgi ( HAT ) Tipini Semek Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM ) OTM ' den ikmak Dogru tipleri seafoodplus.info dosyasi ierisinde bulunurlar. Eger baska bir dosyanin yklenmesi isteniyorsa bu dosyanin adi Genel / Ayarlamalar Mensnden Aktif sekil dosyasi seilerek verilmelidir. Yeni dosyadaki izgi tipleri, programdan ikilip tekrar girilmesi durumunda geerli olacaktir. Gerekli grlen ve istege bagli hazirlanacak diger izgi tipleri NETSHAPE'de ( sekil / Dogru Tipi ve Tarama Tasarim Programi) hazirlanir ve NETCAD'e yklenebilir.

izgi ( HAT ) Tipini Semek

Ailan izgi tipi mensnde o anda mevcut tm izgi tipleri grntlenir. Programa veya menye ilk girildiginde dz izgi tipi aktiftir. Seilmek istenen izgi tipi kliklenerek aktiflestirilmelidir. Seilen satirin maviye dnsmesi Aktiflestiginin gstergesidir. Seilmek istenen izgi Tipi o andaki pencerede grlmyorsa ilgili butonlarla mende Asagi-Yukari dolasilabilir. Islemden ikildiktan sonra izilecek dogrular, oklu dogrular, daireler ve yaylar aktif izgi tipinde izilirler. Fare sag tusu ile menden ikilabilir. izgi Tipinin seilmesi islemi izimin her asamasinda, islemden ikmadan gereklestirilebilir. izgi tipi tabakadan tamamen bagimsiz olarak tanimlanabilir. Diger bir deyisle, bir tabakada farkli izgi tipleri bulunabilir. Aktif izgi tipi ekranin en alt satirinda grntlenir. Eger, izgi tipi olarak, ekranda mevcut bir izgi tipi ve tabakasi seilecekse, Referans Mens \ Ekrandan Tabaka ve izgi Tipi Degistirme butonu kullanilabilir. Daha nce izilmis bir izginin , izgi tipi degistirilecekse izgi Tipi Degistir butonu kullanilabilir. Istenilen izgi tipi daha nce aktiflestirilmis olmalidir. Daha nce izilmis bir izginin, yn veya tarafi degistirilmek isteniyorsa izgi Yn Degistir butonu ile yapilabilir. Daha ok duvar, it gibi dogrularin sembol taraflarinin degistirilmesi iin kullanilir. Ayni zamanda kalin dogrularin, kalinlik tarafi da bu yntemle degistirilebilir.

Otomatik Tabakalandirma Modu ( OTM )

Bilindigi gibi her objenin bir tabakasinin olmasi zorunludur. Objeler izime eklenirken o andaki aktif tabakaya yerlestirilirler. Ayni zellik izgiler iin de geerlidir. izgiler aktif izgi tipi ile izilirler. Netcad Anamodl 47

Kroki baglarken, uygun dogru tipinin seilmesi gerekecegi gibi, dogrunun yerlestirilecegi tabakaninda seilmesi gerekecektir. Iste islemin ikinci blm, yani izgi tipinin degismesi sirasinda ek olarak tabaka islemi ile ugrasmamak iin OTM olarak adlandirdigimiz bir yapi kuruldu. Otomatik Tabakalandirma, izim sirasinda belirlenecek dogru tiplerinin, aktif tabaka ne olursa olsun, nceden belirlenmis tabakalara, otomatik olarak yerlestirilmesi olarak tanimlanabilir. OTM sadece izgiler iin geerlidir. izgilerin yerlestirilecegi tabakalarin, Tabaka Mensnde nceden ailmasi gereklidir. OTM'ye gemek iin ncelikle Genel / Ayarlamalar Mensnde Hat Kullanimini Izle aktif hale getirilmelidir. Bu islem sonrasi, izgi mensnde, sag st kseye ekstra bir buton eklenecektir. Bu butonun kliklenmesi ile, yan tarafta Tabaka Penceresinin ailmasi saglanmalidir. Istenilen dogru tiplerinin karsisindaki ( * ) kliklenerek, bu izgi tipinin otomatik olarak yerlestirilecegi Tabaka adi yazilmalidir. Fare sol tusu ile islemin tamamlanmasi gerekir. Tabakalarin izgilerle ayni ismi tasimasi gereklilik degildir. Bu islemden iktiktan sonra OTM geerli olacaktir. Karsisinda tabakasi bulunan izgi tipleri ile dogru izimi yapilirsa otomatik olarak kendi tabakalarina yerlestirileceklerdir. Karsisinda tabaka bulunmayan izgi tipleri, izim sirasinda dogal olarak o andaki Aktif Tabakaya yerlestirilecektir. Bu yntemin amaci izgi baglarken ayni zamanda tabaka degistirme klfetinden kurtulmaktir. Ayni anda izgi tipi ve tabaka seilmis olacaktir.

OTM ' den ikmak

izgi tipi mensndeki ilgili buton yeniden kliklenerek yandaki Tabaka blm kapatilir ve OTM'den ikilabilir. Kapatma isleminden sonra olusturulan dogrular yine aktif tabakaya yerlestirilecektir. Tabaka Mensne girilmesi ve Aktif Tabakanin degistirilmesi de yine OTM'den ikilmasina neden olacaktir. izgi mensne tekrar girilerek ilgili buton ile Tabaka yapisi tekrar ailirsa, yeniden OTM'ye dnlebilir.

Netcad Anamodl 48

Fontlar
Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi programa yklenerek alisabilinir. Font ykleme islemi, ekranin en alt satirinda font mensnden Font Degistir + isareti ile yklenebilir. Program fontlari NETCAD'in yklendigi dizin altinda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Program Windows iinde kullanilan fontlari da Genel Mens altinda Font evir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dnstrr.

Font Degistirmek
Program degisik font tiplerini destekler. Ayni anda birden fazla font dosyasi , programa yklenerek alisabilinir. Degisik fontlarla alisabilmek iin NETCAD ekraninin altinda F1 butonuna basildiginda font mens gelir. + butonuna basildiktan sonra font ykleme mens gelir.

Program fontlari NETCAD'in yklendigi dizin altinda FONT dizini iinde bulunur. Font dosyalarinin uzantisi *.NCF dir. Bu menden istenilen font seilerek kabul edilir. Seilen font mavi bir bantla rtlecektir. Artik yazdigimiz tm yazilar bu fontta yazilacaktir. Istenilen anda font tipi bu menden degistirilebilir veya sayisi arttirilabilir.

Netcad Anamodl 49

Program Windows iinde kullanilan fontlari da Ge nel mens altinda Font evir islemi yardimi ile NETCAD'in kullanabilecegi yapiya dnstrr.

Blm : Genel zellikler Obje Seme Mens

karisik olarak kullanilabilir. Objelerin Pencere Ierisine Alinarak Seilmesi Dogruyu Kesen Objelerin Seilmesi Daire Iine Giren Objelerin Seilmesi Seilenleri Tersine evir Obje Szgeleri Objelerin okgen Blge Ierisine Alinarak Seilmesi okgen Blge Hatlarini Kesen Objelerin Seilmesi Objelerin Blgeden Kirpilmasi ( Makaslanmasi ) Blgenin Disinda Kalanlarin Seilmesi Obje zelliklerine Gre Seim Obje Szgeleri Noktadan Geenleri Semek Ada / Parsel ( Kapali Alan ) Semek Tmn Semek / Seilenleri Semek Gruplanmis Objelerin Seimi Son Seilenler Obje seme yntemlerinin iyi kavranilmasi gerekir. Byk bir kme ierisinden istenilen zellikteki objelerin kolaylikla seilmesi iin yntemler bilinmelidir. Objeleri teker teker semek iin fare kursoru seilecek objenin herhangi bir yeri zerine getirilir ve sol tusa basilir. Objelerin seildigi renklerinin degismesinden anlasilir. Islemden ikmadan birden fazla obje arka arkaya seilebilir. Objenin mutlaka bir blmnn kursor isareti iinde olmasi gereklidir. Yanlislikla seilen objeler tekrar seilerek birakilabilir. Obje seimi sirasinda Menlere ulasilabilir. Denemeler sonucu seilemeyen objelere yaklasilmali veya seme yntemi degistirilmelidir. Seme islemi fare sag tusuna basilarak bitirilir. Objelerin toplu olarak seilmesi de mmkndr. Seme islemi sirasinda klavyedeki Bosluk tusuna veya fare orta tusuna (3 tuslu farelerde geerlidir) basilarak ikan OBJE SEME MENS'ne ulasilir.

Yntemler
Objelerin Pencere Ierisine Alarak Semek Objelerin topluca seilmesine ynelik rutinlerden biridir. Asagida aiklanan szge dzenleri kullanilmadiysa: Kesenler Seenegi ile Beraber Ailacak drtgen pencerenin kestigi objeler seilecektir.

Netcad Anamodl 51

Iindekiler Seenegi ile Beraber Ailacak drtgen pencere ierisine tam olarak giren objeleri semek amaciyla kullanilir. Pencere ierisine tam girmeyen objeler seilmezler. rnegin, bir ucu pencerenin disinda kalan bir dogru seilmeyecektir. Kesenler ve Iindekiler Seenegi ile Beraber Ailacak drtgen pencere ierisine tam olarak giren ve pencerenin kestigi objeler seilir. zerindekiler Seenegi ile Beraber Bir hat zerindeki sembollerin, noktalarin seilmesine ynelik bir islemdir. Kesenler seenegi ile kullanildiginda olusturulacak pencere tarafindan kesilen hatlar zerindeki semboller ve noktalar varsa seilir. Iindekiler seenegi ile beraber kullanilirsa ailacak pencere ierisine tam olarak giren ve pencere tarafindan kesilen hatlarin zerindeki semboller ve noktalar seilir. Szge dzenleri kullanildiysa, seilmesi istenmeyen objeler, pencere ierisine girseler bile seilmezler. Kullanimi Zoom penceresi ile ayni sekildedir. Pencere aildiktan sonra, fare sol tusu yerine orta tusa basilirsa, ailan pencere serbest olarak kaydirilabilir. Yeniden orta tusa basilmasi ile de boyutlari degistirilebilir. Kursor ile seilemeyen bir yazi, sadece onun girebilecegi kk bir pencere ailarak seilebilir. Ayni sekilde tm proje de pencere ierisine alinarak seilebilir. Kesenler , iindekiler , zerindekiler seeneklerinden bir veya birkai ile beraber kullanilir. Semboln yarisi disarida , fakat yakalama noktasi seim penceresinin iinde kaldigi iin seilir. Dogrunun baslangi ve bitis noktalari seim penceresinin iinde kaldigi iin seilir. Semboln tamami seim penceresinin iinde kaldigi

iin seilir. Dogrunun bir kismi disarida kaldigi iin seilemez. Dairenin tamami seim penceresinin iinde kaldigi iin seilir.

Dairenin yarina yakin blm seim penceresinin iinde fakat merkezi disarida kaldigi iin seilmez. Semboln yarisi ierde , fakat yakalama noktasi seim penceresinin disinda kaldigi iin seilmez. Dairenin yarisi disarida fakat merkezi seim penceresinin iinde kaldigi iin seilir. i ve j. Seeneklerinde dairelerin me rkezi , sembollerin yakalama noktalari seim penceresi zerinde ise seme islemini yapmaz.

Netcad Anamodl 52

Daire Iine Alarak Semek

Ekranda merkezi gsterilip,byklg belirlenen dairenin iindekiler seilir.

etkilesimli

olarak

Olusturulacak dairenin merkezi belirlendikten sonra ikinci nokta iin orta tus referans mens kullanilabilir. Kesenler seenegi ile beraber : Olusturulacak dairenin kestigi objeler seilir. Iindekiler seenegi ile beraber: Olusturulacak dairenin ierisine tam olarak giren objeler seafoodplus.infoer,iindekiler,zerindekiler seeneklerinden bir veya birkai ile beraber kullanilir. okgen Blge Ierisine Alarak Semek Tanimli veya tanimsiz okgen blgeler ierisine giren objeler islem iin seilebilirler. Seim islemi, bir ok islemdekine benzer sekilde seenekli olarak gereklestirilebilir. Kapali alanin ortasi gsterilebilir, F3 ile alani belirleyen oklu dogru seilebilir. Kapali alan yoksa F2 tusu ile seilecek objeleri ierisine alacak sekilde okgen bir alan olusturulabilir. Fare sag tusu ile son nokta, ilk noktaya birlestirilerek, okgen otomatik olarak kapatilir. Gerektiginde Yakalama modlari etkin sekilde kullanilabilir. Kesenler Seenegi ile Beraber Olusturulacak veya seilecek okgen blgenin kestigi objeler seilir.

Iindekiler Seenegi ile Beraber Olusturulacak veya seilecek okgen blgenin ierisine tam olarak giren objeler seilir. zerindekiler Seenegi ile Beraber Bir hat zerindeki sembollerin, noktalarin seilmesine ynelik bir islemdir. Kesenler seenegi ile ku llanildiginda olusturulacak veya seilecek okgen tarafindan kesilen hatlar zerindeki semboller ve noktalar varsa seafoodplus.infoiler seenegi ile beraber kullanilirsa olusturulacak veya seilecek

Netcad Anamodl 53

okgen ierisine tam olarak giren ve pencere tarafindan ke silen hatlarin zerindeki semboller ve noktalar seilir. Szge dzenleri kullanildiysa, seilmesi istenmeyen objeler, okgen blge ierisine girseler bile seilmezler. Kesenler , iindekiler , zerindekiler seeneklerinden bir veya birkai ile beraber ku llanilir. Obje Tipi Szgeci Mende bulunan kk ikonlar seim islemine katilacak obje tiplerini sinirlama amaci ile kullanilir. Tabaka Szgecine benzer sekilde objeler iin de szge kullanilabilir. Seim islemine katilmasi istenmeyen objelerin kutularina bir kez tiklanarak X isareti silinmesi bu objelerin seme islemi disinda tutulmasi iin yeterlidir. Yandaki obje seim blmnden semek istenilen objeler isaretlenir. okludogru ikonu ile aik okludogrular, Alan ikonu ile kapali okludogrular seilir. Islemin kullanimi konusunda asagidaki rnek verilebilir. Diger bir programdan veri aktarildi ve dogrular ile yazilar ayni tabakada geldi. Ancak yazilarin tabakasinin degistirilmesi gerekebilir. Buna neden farkli renkte grmek, farkli kalem ile izdirmek veya hi izdirmemek olabilir. Bu durumda Tabaka Degistir islemi ierisinde seim yapilirken yalnizca YAZI ikonunun aktif olmasi durumunda, sadece yazilar seilecektir. Ayni sekilde kroki baglarken sembollerin yerlestirilmesi sirasinda tabakalandirmaya dikkat edilmemis olabilir. Sadece sembol ikonu aktifken pencere yntemi ile seme islemi yapilarak binlerce obje arasindan sadece semboller seilerek baska bir tabakaya alinabilirler. Tm projedeki noktalar seilerek blok olarak saklanabilir. Tm oklu dogrular (ada/parseller) seilerek silinebilir. Ayrica obje gruplarinin kendi ilerinde de ayrim yapilmasi gerektiginde yukarida anlatilan szge dzenleri kullanilabilir. Yan taraftaki gz ikonlari seim islemlerini kolaylastirmak iin kulanilabilir. Tm seeneklerin isaretli olmasi saglanir. Bu yntem ile btn objeler seme islemi ierisine dahil edilecektir. Bir seme isleminde dogrulari ve noktalari seme islemi disinda tutmak istediniz ve X isaretlerin kaldirdiniz fakat islemi sonulandirmadan va zgetiniz ve btn objeleri semek istiyorsaniz bu ikona basarak tm seeneklerin isaretli olmasini saglayabilirsiniz. Btn seeneklerin isaretli olmamasi seafoodplus.info yntem ile btn objeler seme Netcad Anamodl 54

islemi disarisina alinip ilerinden herhangi biri veya birkai seilebilir. Silmek iin sadece dogrulari semek istiyorsaniz bu yntem ile btn isaretleri kapatip dogrularin kutusunu klileyerek sadece dogrularin seili olmasini saglayabilirsiniz. Isaretli olanlarin birakilip isaretli olmayanlarin seili olmasi saglanir. Bu yntem ile seili olanlarin birakilmasi diger seeneklerin seili olmasi saglanir. Silmek iin sadece dogrulari semek istiyorsaniz dogrularin isaretini kapatip bu ikon ile (tersine evir) sadece dogrularin seili olmasini saglayabilirs iniz. Dogruyu Kesen Objeleri Semek Ekrana izilecek dogruyu kesen objeler seilirler. Yanyana konumlanmis dogrularin seilmesi amacina ok uygun bir rutindir. Gerekirse tek bir dogru parasi bile bu yntemle digerlerinden ayrilarak seilebilir. Eger seim kmesi bir oklu dogru tarafindan evrelenmis durumda ise F3 tusu ile bu dogru seilmelidir. Benzer sekilde objeler seilecektir.

okgen Alani Kesen Objeleri Semek Dogruyu kesenler rutinine benzer sekilde, ekrana izilecek kapali bir okgen kenarlarini kesen objeler seilecektir. Dogruyu kesenler rutininin ardisil olarak uygulanan seklidir.

Noktayi Ieren Objeleri Semek

Belirtilen noktayi ieren objelerin seilmesinde kullanilan bir islemdir. Obje Szge Mensnde bu ikon seilir ve ekranda fare ile nokta gsterilir.

Netcad Anamodl 55

Eger noktayi ieren birden fazla alan var ise, ekrana gelen menden istenilen alan seilir. Noktadan Geen Objeleri Semek Bu rutin, gsterilecek bir noktadan geen veya o noktada kesisen objelerin tek seferde seilmesi amacina yneliktir. Obje Seme Mensnde bu ikon isaretlendikten sonra ekranda nokta seilir ve bu noktadan geen objeler seilmis olur. Tm Objeleri Semek Gerekli ayarlamalar yapildiktan sonra, Obje Seme Mensnden, bu butona basilarak ikilirsa, seilmesi gereken tm objeler seilecektir. Herhangi bir szge dzeninin kullanilmamasi durumunda, dogal olarak projedeki tm objeler islem iin seilecektir. rnegin projedeki tm yazilarin seilmesi iin, Obje Szgeci butonlarinin, yazi butonu disindakiler kliklenerek pasiflestirildikten sonra, menden bu ikon ile ikilmasi yeterlidir. Herhangi bir szge dzeni kullanilmamasi durumunda, bu butona basilmasi ile projedeki tm objeler islem iin seilecektir. Son Seilenler Herhangi bir seim yaparken , son seilen objelerin tekrar seilmesi istenirse kullanilir. Objeleri Blgeden Kirpmak Pencere iini seme islemi ile beraber kullanilir. Ailacak pencerenin ierisine tam olarak giren objeler ile pencerenin kestigi objelerin pencere ierisinde kalan blmleri seilecektir. Bunun iin seme islemi sonrasi ailacak diyalog penceresinden "ONAYLA" butonu seilmelidir. "KESME" butonu seilecek olursa sadece pencere ierisine giren objeler seme islemine seafoodplus.infor, semboller, mnhaniler kesme islemine tabi tutulmaz yakalama noktalari pencere ierisine giriyorsa yazilarin ve sembollerin tamami seilir, kirpilmak isteniyorsa Edit/Ayristir islemine tabi tutulmasi gerekir. "IPTAL" butonu ile islem iptal edilebilir. Seilenleri Tersine evirmek

Netcad Anamodl 56

Kesenler, Iindekiler, zerindekiler seeneklerini tersine evirmek iin kullanilir. rnegin seme islemi iin Kesenler seenegi isaretlendiyse Tersine evir islemi ile zerindekiler ve Iindekiler seme , islemine alinabilir. Gruplanmis Objeleri Semek NETCAD'de bazi objelere otomatik olarak grup olma zelligi verilmistir. Gruplandirilmis objeler bu buton aktiflestirilerek islem iin ayni anda seilebilir. Taramalar, sevler, grafik olarak olusturulan izelgeler (alan hesaplari, koordinat zetler vb.) gruplandirilmis objelerdir. Bu yolla yanlis yapilmis bir tarama, yanlis yerlestirilmis bir izelge herhangi bir objesinden tutularak silinebilir veya baska yere kaydirilabilir.

Szge
Kullanici semek istedigi obje veya objelere gre gerekli satirlari doldurmalidir. Bulunulan satirin seme islemine etki etmemesi isteniliyorsa satirlarda herhangi bir deger yerine * veya 0 karakterleri bulunmalidir. Asagidaki tabloda satirlara rnek olmasi amaci ile bazi degerler yazilmistir. Dogal olarak hepsini ayni anda kullanmanin pratikte bir anlami yoktur. Sembol no, renk no, izgi tipi, uzunluk ve boy degerlerinin, seme islemlerinde etkin kullanilabilmesi iin sag taraflarinda bulunan kutucuklara isaretinin konmasi gerekir. Szgeteki seme islemleri bittikten sonra, tekrar yntemler blmne geilerek islemler yapilabilir. Tabaka Adi Szgeci

Seilmek istenilen objelerin tabaka adi szgeci kullanilarak seilmesi iin kullanilan szgetir. Tabaka blmne seilecek objelerin tabaka isimleri yazilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen menden istenilen tabakalar isaretlenebilir. Burada kullanilacak szgeler Genel Bilgiler blmndeki szgeler kisminda ayrintili olarak anlatilmaktadir.

Netcad Anamodl 57

Obje Adi Szgeci Bu zellik ile numarasi veya numaralari verilen Ada/Parseller(oklu dogrular) islem iin seilirler. Genel szge kurallari geerlidir. Yazi Szgeci Bu zellik ile bir yazi islem iin seilebilir. Genel szge kurallari geerlidir. A*, ~OKUL, * gibi szgeler kullanilabilir. Sembol Numarasi Szgeci Bu zellik ile istenen bir sembol veya semboller izimdeki diger tm sembollerden ayrilarak kolayca seilebilir. rnegin sadece pilonlar diger sembollerden ayrilarak farkli bir tabakaya yerlestirilebilirler. Bunun iin seilmesi istenen semboln numarasinin verilmesi yeterlidir. Eger sembol numarasi bilinmiyorsa , sembol kutucuguna iki defa tiklanarak sembol karti gelir. Bu karttan istenen sembol seilerek , bu alana sembol numarasi yazilmasi saglanabilir. Genel szge kurallari geerlidir. Sembol numaralari, Obje Sor islemine gsterilmesi ile grenilebilir. girilerek mevcut, bir semboln

Yanlislikla, elektrik diregi (Sembol No 6), yerine, tm noktalara, telefon diregi (Sembol no 7) sembol yerlestirilmis olabilir. Bu durumda, Sorgu\Obje Sor\Sembol zellikleri islemi kullanilmalidir. Bu rutine girildikten sonra sembollerin seilmesi gerekecektir. Yanlislikla yerlestirilen, 7 numarali telefon direginin seilmesi sembol szgeci ile yapilacaktir. Sembol numarasi olarak 7 verilerek Tmn Se butonuna basilmalidir. Seim islemi sonrasi, Sembol zellikleri isleminde , sembol numarasi olarak 6 verilerek dnsm islemi gereklestirilmis olacaktir. Renk Numarasi Szgeci Bu islem objelerin , renk numarasina gre seilebilmesi olanagini verir. Renk numarasina gre seim yaparken , ya Obje Sor islemi ile renk no grenilip girilebilir , ya da renk no kutucuguna ift tiklanarak gelen renk paletinden seme yapilabilir. izgi Tipi Szgeci Bu islemde objelerin , izgi tiplerine gre seilebilmesi olanagini verir. Bunun iin seilmesi istenen izginin , izgi tipi kutucugundan seilmesi yeterlidir. izgi tipi , Obje Sor rutinine girilerek mevcut bir hattin gsterilmesi ile grenilebilir. Bu yolla , rnegin izimdeki tm tarla sinirlari, diger izgilerden ayrilarak islem iin seilebilir. Anlatilan szgeleme yntemleri ile gerek sembol, gerekse izgi mensndeki herbir obje iin ayri ayri islem yapmak olanakli hale gelmistir. Bu zellikler ile hat baglarken veya sembol yerlestirirken tabakalandirmaya dikkat etmek eski nemini yitirmistir. nk, kalin veya farkli renkte izilmesi gereken noktalar , Netcad Anamodl 58

semboller ve izgiler , digerlerinden kolaylikla ayrilarak tabakalari degistirilebilmektedir. Ayni sekilde 1/ leginde grnmesi gereken, ancak 1/ leginde grnmesi gerekmeyen semboller de digerlerinden kolayca ayrilabilecektir. Uzunluk Szgeci izgisel objelerin verilen minimum ve maksimum deger ile seilmesi iin kullanilan szgetir. Boy Szgeci Verilen deger , yazilarda boy , sembollerde bytme katsayisi olarak algilanir ve bu degere uyan yazi ve sembolleri semek iin kullanilir. Bu islem ok kisa dogrularin seilip silinmesi, bir imar projesinde kisa cephelerin bulunmasi gibi amalar iin kullanilabilir. izgi Kalinligi Szgeci Bu islem objelerin,izgi kalinliklarina gre seilebilmesi olanagini verir. izgi kalinligina gre seim yaparken izgi kalinligi kutucuguna semek istenilen objelerin kalinlik degerleri yazilir. rnegin, izgi kalinligi 0 ile 3 arasinda olan objeler seilmek isteniyorsa izgi kalinliginin 1. kutucuguna "0", 2. kutucuguna "3" yazilir. Nokta Kodu Szgeci Bu islem noktalarin kodlarina gre seilebilmesi olanagini verir. Nokta Kodlarina gre seim y aparken nokta kodlari kutucuguna semek istenilen noktalarin kodlari yazilir. Bu kutucuga nokta kodlari yazilirken genel seimde kullanilan szgeler geerlidir. rnegin, A* : Nokta kodu A ile baslayan noktalar ~A+~B : Nokta kodu iinde A veya B olan nokta lar, ~A&~B : Nokta kodu iinde A ve B olan noktalar vb. NETCAD 'da Nokta Seme Kurallarina Iliskin Bazi rnekler

Referans Mens
Dy / Dx Kadar Gitmek
O anda fare kursorunun bulundugu yerden m cinsinden verilecek DY ve DX degerleri kadar gidilebilir. Veya deger se mens kullanilarak islem yapilabilir. Bu menden mesafe forml seilerek O, N, Y ve X referanslari verilebilir. Yatay ve dsey bilesenlerin bilindigi durumlarda Netcad Anamodl 59

kullanilir.

Dy ve Dx'in karsisindaki ikona basilinca ekrana gelen mende 2 No ktadan Mesafe, Mesafe Forml ya da istenilen deger seilebilir. Mesafe Forml seilirse ekrana gelen menye istenilen forml yazilir. rnek : Genisligi m ( leginde 30 cm) ve yksekligi tam olarak bilinmeyen, ancak ekranda mevcut bir dogrunun yari boyu kadar olmasi gereken bir dikdrtgen izilmesi gerekebilir. Tm Yakalama modlari kapatilir, Dogru rutinine girilir, ilk nokta seilir. Fare orta tusuna( veya klavye bosluk tusu) basilir. Dy/Dx seilir. Dy olarak (m) verilir ( degeri sola gider). Dx iin 0 verilir. Saga dogru mlik yatay dogru izildi. Fare orta tusuna ( Veya bosluk tusu) basilir. 1 nolu buton (Dy/Dx) seilir. Dy olarak 0 verilir. Dx iin mesafe forml mensnden O/2 verilir. (Obje/2). Ekranda mevcut dogru gsterilir. Yukari dogru, gsterilen dogru boyunun yarisi kadar izildi. Fare orta tusuna( Veya bosluk tusu) basilir. 1 nolu buton (Dy/Dx) seilir. Dy olarak (m) verilir. Dx iin 0 verilir. Sola dogru m' lik yatay dogru izildi. U Nokta Yakalama modu aktiflestirilir. Ilk nokta tekrar gsterilir. (Dikdrtgen hazirdir) Yukaridaki rnekte, dikdrtgenin yksekligi olarak alinmasi gereken iki nokta arasinda baglanmis bir dogru olmasa idi, N/2 seenegi kullanilacakti. Bu durumda bir dogru yerine iki noktanin gsterilmesi gereke cektir.

Ai / Mesafe Kadar Gitmek

O anda fare kursorunun bulundugu yerden, verilecek MESAFE kadar, verilecek AI dogrultusunda gidilebilir. Netcad Anamodl 60

Ai forml mensnden O, N, Y ve X referanslari verilebilir. Ailar yatay eksenden ve ters saat ynnde alinirlar. Mesafenin karsisinda bulunan ikona basilarak ekrana gelen menden 2 Nokta Mesafe, Mesafe Forml ya da deger seilir. Mesafe Forml seenegi seilirse ekrana gelen menye istenilen forml yazilir. Ai'nin karsisindaki ikona basilirsa ekrana gelen menden 2 Noktadan Ai,Ai Forml ya da istenilen deger seilebilir.

Ai Forml seilirse ekrana gelen mende istenilen forml seilebilir. rnegin bir dogrunun undan ona dik olarak, dogru uzunlugu kadar izgi iz mek iin; Dogru iz rutinine girilerek ilgili dogrunun ucu yakalanir. Referans mens ailarak bu rutin seilir. Mesafe olarak O, ai degeri olarak N+ verilir. nce, uzunluk iin dogru objesi gsterilir, ardindan dogrunun iki ucu gsterilir. Noktalarin gsterilme sirasina gre dik dogrunun yn belirlenecektir. Yanlis gsterimlerde son noktanin tekrar gsterilmesi ile izgi serbest birakilir ve islem yenilenir.

Dik Dogru Baglamak

Netcad Anamodl 61

rnek izimde, ama llemeyen 2 noktasini olusturmaktir. 1 numarali noktada iken Referans Mens ailarak bu islem seilmelidir. N noktasi gsterildikten sonra, sadece, 1 -N dogrusuna dik olacak sekilde dogru izilebilir. Bu durumda, 3 noktasi gsterilecek olursa, 2 noktasi olusturulmus olur, daha sonra, dogru 3 noktasina ardisil olarak baglanir. Bu sorun, Referans Mens diger islemleri ile de kolaylikla zlebilir.

Daireye Teget izmek

En Yakin Noktaya Baglanmak

Nokta Numarasi Yerlestirmek

ile

Hat

Baglamak

Sembol

Bulunulan yerden Numarasi verilecek bir noktaya baglanilabilir. Bu rutin nokta numarasi vererek hat baglamak veya seilen sembol, numarasi verilecek noktalara yerlestirmek iin kullanilir.

Netcad Anamodl 62

Noktalar, tek, tek verilebilecegi gibi, ardisil giden noktalar, seklinde, bir seferde verilebilir. Hat baglanacak veya sembol yerlestirilecek noktalar ardisil degil de, 2'ser, 3'er vb. degerler atlayarak gidiyorsa, bunun iin, ( 2 ) seklinde bir bosluktan sonra atlanacak degerin yazilmasi yeterlidir. Bylece sadece ilk rakama bagli olarak tek veya ift noktalar arasinda hat baglamak olasidir. Bu yntemle, apraz olarak llms yol, kanal, sev kenarlari da ardisil olarak baglanabilir. Semboller de ayni sekilde grmeden ilgili Nokta Numaralari verilerek yerlestirilebilir. rnegin, some sembol, S.* seklinde tm some noktalarina bir seferde yerlestirilebilir. Genel nokta szgeleri geerlidir.

Dik Ayak / Dik Boy Degeri Kadar Gitmek

Daire

Asal Noktalarina Baglanmak

Bulunulan yerden, gsterilecek bir dairenin 4 asal noktasindan en yakin olanina baglanilir. Netcad Anamodl 63

 2 Noktadan Kestirme Noktasina Baglanmak

Daha sonra kestirme noktasinin bu iki noktaya olan uzakliklari verilir. Kesisim 2 tarafta olacagindan uygun kesisim noktasi fare ile gsterilir.

Verilecek % Egimle Gitmek

Isleme girdikten sonra ekrana gele n menye egim ve uzunluk degerleri yazilir. Uzunlugun karsisindaki butona basilirsa ekrana gelen mende 2 Noktadan Mesafe, Mesafe Forml ya da istenilen deger seilir.

Netcad Anamodl 64

Mesafe Forml seilirse ekrana gelen mende istenilen forml yazilabilir.

Noktadan Kesisim Noktasina Baglanmak

Referans Nokta Vermek

Netcad Anamodl 65

 Ekrandan Tabaka ve izgi Tipi Degistirmek

iin ek yntem saglanmistir. Tabaka ve izgi tipi degisikligi, ayni anda ger eklestirilebilir. Bu rutine girdikten sonra, ekranda gsterilecek objenin, tabakasi ve izgi tipi seafoodplus.info islemden sonra, yeni izilecek dogrular, o objenin tabakasi ve izgi tipi ile izilmeye baslayacaktir. izgiler , semboller, daire ve yaylar vb. islem iin seilebilir.

Istenilen Koordinata Gitmek

Netcad Anamodl 66

 Son Noktaya Gitmek

Uzunluk Degerleri Vermek

Netcad Anamodl 67

O ile OBJE Referansi Vermek Kullanimi N ile ok benzerdir. Tek farki, uzunluk degeri olarak, ekranda mevcut 2 nokta yerine, bir dogrunun, dairenin, yayin veya oklu dogrunun gsterilmesidir. Bu durumda, sayilan objelerin uzunlugu, uzunluk degeri olarak alinacaktir. N ve O referanslari ayni formln ierisinde karisik olarak kullanilabilir. Bu durumda Objelerin ve Noktalarin gsterilme sirasi, formldeki siraya uygun olmalidir. O : Ekranda gsterilecek objenin uzunlugu alinir O+ : Ekranda gsterilecek obje uzunlugundan m daha fazla bir uzunluk (O+O)*2 : Ekrandaki ardisil olarak gsterilecek iki objenin toplam uzunlugunun iki kati kadar O/4 : Gsterilecek dogrunun 1/4 uzunlugu kadar 2*N-O/3++N-O: Birinci uzunlugun 2 kati, eksi, gsterilen dogrunun 1/3 uzunlugu, arti, m., arti, birinci uzunluk ile gsterilen dogrunun arasindaki fark Y ile Gsterilecek Iki Nokta Arasindaki DY Uzakligini Vermek Ekranda a rdisil olarak gsterilecek iki nokta arasindaki uzakligin yatay bileseni (Dy), uzaklik degeri olarak alinmasi gerekirse Y sembolik gsterimi uzaklik degeri olarak verilmelidir. X ile Gsterilecek Iki Nokta Arasindaki DX Uzakligini Vermek Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki nokta arasindaki uzakligin dsey bileseni (Dx), uzaklik degeri olarak alinmasi gerekirse X sembolik gsterimi uzaklik degeri olarak verilmelidir. Tm zelliklerin forml seklinde ortak kullanimi saglanabilir. Bir forml dizisi ierisinde birden fazla O, N, Y ve X harflerini kullanarak farkli referanslar verilebilir. O/3+N/2++O-Y gibi. Ayni harften birden ok kullanilmasi durumunda, ayni veya farkli objeler gsterilebilir.

Ai Degeri Vermek

Netcad Anamodl 68

 Sayisal Deger Vermek Ai degerleri grad cinsindendir. Ailar yatay eksenden ve saat istikametinin tersine dogru alinirlar. Sayisal deger, bir formln sonucu olarak da ortaya ikabilir. rnegin; ai degeri olarak benzer degerler verilebilir. + 50+/3-COS(50) (Forml sonucu program tarafindan hesaplanir.) N ile IKI NOKTA Referansi Vermek Ai degerinin rakamsal karsiligi tam olarak bilinmiyorsa, ancak ekranda bu dogrultuyu belirleyen en az iki nokta varsa, ai degeri ekrandan alinabilir. Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki noktanin olusturdugu dogrultunun, yatayla yaptigi ai islem iin alinacaktir. Noktalarin gsterilme sirasi nemlidir. Ters gsterimlerde ai degeri grad farkli alinacaktir. Genellikle, ekranda mevcut dogrultulara, paralel/dik/belli bir ai yapan dogrular olusturmak veya kaydirmalar yapmak amaci ile kullanilir. Birden fazla N harfi kullanilabilir. Bu durumda, dogrultular, ardisil olarak ve uygun sirada gsterilmelidir. Nokta yakalama modlarina dikkat edilmelidir. rnegin ; Ai degeri olarak: N :Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki nokta ile belirlenen dogrultunun yatayla yaptigi ai alinir. N+N :Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki dogrultunun (4 nokta) yatayla yaptiklari ailarin toplami alinir. N-N :Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki dogrultunun (4 nokta) yatayla yaptiklari ailarin farki alinir. N+ :Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki nokta ile belirlenen dogrultuya dik bir ai alinir. (N+N)/2 :Ekranda ardisil olarak gsterilecek iki dogrultunun ai ortayi kadar. 2*N-N+ :Birinci ainin 2 katinin g fazlasindan, ikinci ai degeri ikartilacak. N/2+N+N/4 :Birinci ainin yarisi+ ikinci ai+ grad - nc ainin 1/4 O ile OBJE Referansi Vermek Netcad Anamodl 69

Kullanimi N ile ok benzerdir. Tek farki, ekranda mevcut 2 nokta yerine, bir dogrunun gsterilmesidir. Bu durumda, bu dogrunun dogrultusu ai degeri olarak alinacaktir. Dogrunun baglama yn nemlidir. Ai degerinin ekrandan alinmasinda, her durumda O yerine, N kullanilabilir. Bu durumda dogrunun her iki noktasin n gsterilmesi yeterlidir. Nokta yakalama modlarina dikkat edilmelidir. N ve O referanslari ayni formln ierisinde karisik olarak kullanilabilir. Bu durumda Objelerin ve Noktalarin gsterilme sirasi, formldeki siraya uygun olmalidir. O : Ekranda gsterilecek dogru dogrultusunun yatayla yaptigi ai alinir. O+ : Ekranda gsterilecek dogruya dik bir ai (O+O)*2 : Ekrandaki ardisil olarak gsterilecek iki dogrunun yatayla yaptigi ailarin toplaminin iki kati kadar 2*N-O++N-O seklinde ardisil kullanimlar da gereklestirilebilir.

Diger
Paralel Nokta izgi izmek veya nokta atmak vb. islemlerde paraleli referans alinacak obje gsterilerek objeye paralel dogru izimi yapilabilir, nokta atilabilir ya da sembol yerlestirilebilir. rnegin ekranda izili bir dogruya paralel bir dogru izmek isteyelim. Bunun iin izim mensnden dogru iz islemine girilir. Daha sonra orta tusa basilarak Edit Mensne girilerek Diger blmnden Paralel Nokta ikonuna basilarak ekrandan paraleli referans alinacak dogru gsterilir. Ekrana gelen mende Paralel Mesafe degeri dogrudan ne kadar mesafede paralel alinacagini belirtir. Hat Ucundan Sapma ise, hat ularindan ne kadar uzaklikta sapma ile paralel noktalarini gsterir. Bu degerler istege bagli olarak menden girilir ve izim islemine devam edilir. Diger bir rnek dogruya paralel sembol yerlestirmek olabilir. Bunun iin izim Mensnden Sembol Yerlestir islemine girilerek istenilen sembol seildikten sonra orta tusa basilarak Edit mensne ulasilir. Diger blmnden Paralel Nokta seilerek ekranda sembol paraleline yerlestirilecek dogru gsterilir ve sembol yerlestirilir. Netcad Anamodl 70

Hattin 1\3 Noktasi Bu men ile seilen dogrunun 3 esit paraya ayrilarak farenin bu noktalara gre referans alip hareket etmesi ve izimin yapilmasini saglar. rnegin ekrandaki bir dogrunun 1/3'lk referans noktasindan baslayarak izime devam etmek istiyorsunuz. Bunun iin izim Mensnde Dogru iz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit mensne ulasabilirsiniz. Burada Diger blmnden Hattin 1/3 Noktasi seilir ve ekrandan referans dogru seilir ve istenilen noktadan izime devam edilir. Hattin1\4 Noktasi

Bu men ile seilen dogrunun 4 esit paraya ayrilarak farenin bu noktalara gre referans alip hareket etmesi ve izimin yapilmasini saglar.

rnegin ekrandaki bir dogrunun 1/4'lk referans noktasindan baslayarak izime devam etmek istiyorsunuz. Bunun iin izim Mensnde Dogru iz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit mensne ulasabilirsiniz. Burada Diger blmnden Hattin 1/4 Noktasi seilir ve ekrandan referans dogru seilir ve istenilen noktadan izime devam edilir. Hat zerinde a/b Noktasinda Bu men ile seilen dogrunun n esit paraya ayrilarak farenin bu noktalara gre referans alip hareket etmesi ve izimin yapilmasini saglar. rnegin ekrandaki bir dogrunun 1/6'lik referans noktasindan baslayarak izime devam etme k istiyorsunuz. Bunun iin izim Mensnde Dogru iz islemine girdikten sonra orta tusa basarak Edit mensne ulasabilirsiniz. Burada Diger blmnden Hattin a/b Noktasinda seilir ve ekrana gelen menye Netcad Anamodl 71

ka noktadan referans olusturulmak isteniyorsa o deger yazilir. Daha sonra ekrandan referans dogru seilir ve istenilen noktadan izime devam edilir. Yay Dik ABS Yay zerinde verilen parametreye gre istenilen noktaya ya da verilen sapma degerine gre yayin evresinde bir noktaya gitmek iin kullanilanilabilir. Ikona bastiktan sonra ekrana gelen menden Baslangi Mesafesi ve Sapma degerleri girilir. Baslangi Mesafesi baslangitan itibaren yay zerinde gidilecek uzunlugu belirtir. Buraya istenilen deger girilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen Deger Seme mensnden 2 Nokta Mesafe ile ekranda gsterilen nokta arasindaki uzunluk yazdirilabilir, Mesafe Forml ile istenilen forml yazilabilir ya da asagida bulunan degerlerden biri seilir. Sapma ise yaya olan dik mesafeyi belirtir. Buraya iste nilen deger girilir ya da yandaki ikona basilarak ekrana gelen Deger Seme mens kullanilir. Bu referans ile yay zerine istenilen noktaya yazi yazdirilabilir. Yazinin uygulama noktasi bu referans kullanilarak yay zerinde ya da yaya istenilen dik uzaklikta olacak sekilde yazilar ekrana yerlestirilebilir.

Yakalama Modlari
Bu blmde, kullanicilarin mutlaka bilmesi gereken nemli zelliklerden bir baskasini, Yakalama Modlarini aiklamaya alisacagiz. Yakalama Modlari ,NETCAD' in CAD tabanina iliskin zelliklerden bir tanesidir. Nokta tabanli yazilimlara gre nemli farklardan bir tanesidir. Dogru izmek iin mutlaka nokta gerekmedigi daha nce belirtilmisti. Nokta kavrami , haritacilik ve benzer uygulamalarda dogal olarak nemlidir. Ancak her sey degildir. Kullanicilar , programi tanidika , farkli projeler gereklestirdike , noktanin bir ok durumda hemen hi gerekmediginin farkina varacaklardir. Yakalama olarak tanimladigimiz kavram , bir dogrunun baslama ve bitis noktalarinin , bir semboln veya bir yazinin yerlestirilecegi noktalarin istege gre belirlenmesidir. Bu seme isleminde , asagida belirtilen modlar istege bagli olarak ayarlanmalidir. Asagidaki aiklanan yakalama modlari iin birer ikon bulunmaktadir(Bu ikona atanmis tuslar yaninda belirtilmistir). Diger yakalama modlarina nasil erisilecegi ileride anlatilacaktir(En yakin, dik vb.). Netcad Anamodl 72

SERBEST Mod NOKTA Yakalama Modu F4 U NOKTA Yakalama Modu F5 KESISIM Yakalama Modu F6 ORTA NOKTA Yakalama Modu F7 UYGULAMA NOKTASI Yakalama Modu F8 EN YAKIN NOKTA Yakalama Modu KARELAJ Modu F9 EKSENE DIK Modu F11 Hat baglama, sembol yerlestirme, alan evirme, izim penceresinin birakilmasi veya referans yakalama noktasinin gsterilmesi gibi nokta seme islemlerinde, fare kursoru seilmek istenilen noktanin zerine gtrlr ve sol tusa basilir. Bu asamada seilen nokta ve koordinatlari o anda aktif durumda olan Yakalama Moduna gre degisir. Eger fare kursoru altinda o anda aktif durumd a olan yakalama modlarina uygun bir durum bulunamamasi durumunda, yakalama islemi gereklesmez. Yakalama modlarinin aktif olup olmadigi ilgili ikon'un renginden anlasilir. Gri renk kapali, Kirmizi aktif seafoodplus.info arasinda geis ve degisim, her a samada kolaylikla yapilabilir. Modlar , ayni zamanda , fare orta tusu veya klavye bosluk tusu ile ailan , Referans Mens' nden de degistirilebilir.

Serbest Mod

kavsak tasarimlari, alan taramalari, sev taramalari vb. gibi herhangi bir noktaya bagimli olmayan sayisiz alisma bu yolla ve kolaylikla yapilabilir. Bir ayricalik olarak , Dogru / oklu dogru izme isleminde, kapali bir alan olusturacak sekilde, son nokta, ilk nokta zerine birakilmak istenirse, Nokta veya U Nokta Yakalama modu aktif olmasa bile ilk nokta otomatik yakalanarak , alan kapatilir.

Nokta Yakalama Modu

U Nokta Yakalama Modu

Kesisim Yakalama Modu

daire ve yay objelerinin ikili kombinasyonlarinin tmnde yapilabilir. Bu moda F6 tusu ile ulasilabilir.

Orta Nokta Yakalama Modu

Uygulama Noktasi Yakalama Modu

En Yakin Nokta Yakalama Modu

Netcad Anamodl 75

Grnt Modlari
Objelerin ve Referans Bitmapin grntleme zelliklerinin dinamik olarak ayarlandigi mendr. Tabakada aik oldugu halde bazi zellikleri , bu menden de mdahalede bulunarak dzenleme yapabilirsiniz. Seilen zelliklerin solundaki kutucuk dolu olarak gelir. Seme islemi bittikten sonra Tamam butonuna basilarak menden ikilir.

Hizli Egri

Karelaj modu

 Kalin Obje izimi

Nokta Adlari , Kotlari , Kodlari, Taramalar

Netcad Anamodl 77

 izgi Kalinligi

Referans Bitmapleri Gstermek

Aktif Referansi Isaretlemek

Netcad Anamodl 78

 Liste
Proje mensnde Referans Bitmap mensnde anlatilacaktir.

Blm : Dosya Mens A

Dosya Seimi

rnegin 19*.NCZ yazilarak, listede sadece 19 ile seafoodplus.info dosyalarinin grntlenmesi saglanabilir. Bu yntem adi tam hatirlanamayan yada farkli tip bir dosya yklemek istedigimizde , rnegin bir nokta dosyasini yklemek istersek *.NCN yazarak nokta dosyalarinin listelenmesini saglayabiliriz.

Dosya Tipini Semek

Projeye Ekle
zerinde alisilan aktif proje zerine, diger bir proje eklenebilir. Bu yolla Detaylarin zerine mnhani eklenebilir. Paftalar birbirlerine eklenebilir. Bylece 1/ leginde 4 pafta, 1/ leginde bir pafta retmek iin yanyana getirilebilir. Imar planlarinin zerine kadastro eklenebilir. Ekleme islemi sonucunda iki proje koordinatlarina gre konumlanirlar.

Projeye Ekleme isleminde, mevcut objeler ve tabakalar birleserek tek bir proje olustururlar. Geri al islemi hari, birbirleri zerine eklenen iki dosyayi ayirmak mmkn olmayabilir. Ayni isimdeki tabakalar birlesecektir. Dosyalarin eklenmesi ile ift hat ve/veya ift nokta olusmasi durumunda ift Hatlari Ayikla ve / veya ift objeleri Ayikla islemi kullanilabilir. Eklenecek dosyanin her hangi bir degisiklige izin verilmeksizin sadece altlik olarak kullanilmasi amalaniyorsa Referans yneticisi islemi kullanilmalidir.

Netcad Anamodl 80

 n Izleme Penceresi

Son Dosyalar
Bu butona basilinca ortaya ikan pencerede en son yklenen 10 projeye ulasmak mmkndr.

A
Dosya seme tamamlandiktan sonra kabul tusuna basilarak dosyanin yklenmesi saglanir. Bu islem yerine dosya adina iki defa mouse tiklanarak yine dosyanin yklenme si saglanir.

Iptal
Dosya seiminden vazgemek veya dosya seim mensn terketmek iin kullanilir.

Netcad Anamodl 81

Yeni
NETCADde ayni anda birden ok proje ile alisilabilir. Herhangi bir proje zerinde alisirken, mevcut baska bir dosya yklenebilir veya bos bir ekran ailarak yeni bir projeye baslanabilir. Mevcut dosyalarin rutini ile gereklestirilir. Yeni Proje A islemi ile bos alisma ekrani olusturulabilir veya mevcut bir dosyanin ailacak bos ekranlara altlik olarak yklenmesi saglanabilir. Pencerede yeralan dosya otomatik olarak yklenecektir. En son islem yapilan dosya adi, n deger olarak pencerede yer alir. Bu dosya, pencereye ift tiklanarak veya fare orta tusu ile ailan Dosya Adi Mens ile degistirilebilir. Bu dosyanin altlik olarak yklenmesi istenmiyorsa seenek pasiflestirilmelidir. Bu durumda, dosya mevcut olsa bile yklenmeyecektir. Benzer sekilde, dosya bulunamazsa da ykleme islemi yapilmayacaktir. Bu islem ile yapilan yklemeler, yeni ailan bos dosyaya bir altlik olmasi amacin tasimalidir. rnegin bu yntemle, ailacak projenin cinsine gre tabaka yapilari ayarlanmis bir dosya altlik olmasi amaci ile yklenebilir. Ykleme islemi yapilmis olsa bile, ailan bos ekranlar seafoodplus.info , seafoodplus.info seklinde ardisil olarak isimlendirilirler.

Kapat
Ekranda alisilan projeler kapatilabilir. Kapatilacak proje ncelikle aktiflestirilmelidir. Proje penceresi, fare ile tiklanarak aktiflestirilebilir. Birden ok proje ile alisilmasi durumunda, aktif proje, en ndeki projedir ve pencere basligi mavi re nktedir. Projenin kapatilmasi sirasinda, projede bir degisiklik olmussa, uyari mesaji grntlenir.

Proje zellikleri

Genel: Projede bulunan tabaka sayisi, obje sayisi , izgi Tipi sayisi ve var ise raster sayisini gstermektedir.

Netcad Anamodl 82

Bu blmde lek olarak projenin alisma legi kutucuga yazilir. Bylelikle projenin alisma legine gre iktisi alinabilir. alisma legi izim legi degildir. Proje basinda yapilmasi gereken projenin legi dsnlerek verilecek bir degerdir. Sonradan da proje yi istenen lege getirmek mmkndr. alisma legi, Yazi Boylarini, Sekil (Sembol) boylarini ve Blok Boylarini etkiler. alisma legi proje ile birlikte saklanir. Baska bir projenin alisma legi farkli aktif projeye eklenemsi durumunda, aktif proje a lisma legi ngrlr. Her proje iin Projeksiyon degerleri giris penceresidir. Bylece Farkli projeksiyonlarda alisilmis projeler ayni anda projeksiyon degerlerinin eslestirilmesiyle ayni projeksiyon ve datumda kullanilabilir. Degerler Projeyle birlikte saklanir. Ve dosya yklenirken bu degerlere gre konumlandirilir. Eski proje ve kullanicilar iin koordinat sistem tanimini ierir. Otomatik olarak gerekli projeksiyon ayarlarini seafoodplus.info haricindeki sistemler iin gerekli ayarlar projeksiyon sekmesinden yapilmalidir.

Yardimci Islemler
Projeyi Dzenlemek
Bu islem projede kullanilmayan tabakalari, izgi tiplerini, fontlari, sekilleri ve bloklari temizlemek amaciyla kullanilir. Isleme girdikten sonra ekrana gelen menden temizlemek istenilenle r seilerek isaretlenir ve Tamam ikonuna basilarak islem baslatilir. Tamam ikonuna basildiktan sonra ekrana gelen menden kullanilmayan tabaka, izgi tipi, font dosyasi ve sembol dosyasi ile ilgili bilgiler elde edilebilir. Netcad Anamodl 83

ift Objeleri Ayiklamak Uygulama noktasi ayni olan, daire, blok, sembol, yazi gibi objeleri ve kesisen hatlari ayiklamak isteyebileceginiz durumlar iin retilmis bu komuta girildikten sonra, ift olan nesnelerin seiminin yapilmasi gerekir. Bu asamada szge kullanabilirsiniz. Ayiklama isleminden sonra, objelerin tabakasi degistitlerek IFT_OBJE tabakasina alinir Bu islemle kesisen hatlar da temizlenebilir. Komut kesisen hatlar iin kullanilarsa son olusturulan obje hari diger izgiler IFT_OBJE tabakasina alinacak ve ayiklanmis olacaktir. ift izgileri Ayiklamak Herhangi bir nedenle olusmus ift izgiler bu rutinle ayiklanabilir. ift izgiler genelde, ayni proje paralarinin birbiri zerine yanlislikla eklenmesi ile olusurlar. ift izgi ayiklamasi her iki u koordinati ayni olan hatlara gre yapilir. Tabaka kontrol yapilmaz. Bulunan ift izgiler , IFT_IZGI tabakasina alinirlar. Bu tabakanin silinmesi, kapatilmasi vb. islemler kullanicinin istegine birakilmistir.

ift izgilerden hangisinin ift izgi olarak ayrilacagi istege bagli olarak belirlenebilir. Bylece nceki veya daha sonra ste gelen izgilerin belirlenmesi saglanabilir. Bu islem oklu dogru ile izilen hatlar iin geerli degildir.

Tabaka Siralamak Bu islem ile seilen tabaka sirasina gre objeler ekranda grntlenir. rnegin; en altta ada, stnde parsel ve en stte bina objeleri grntlenmek isteniyorsa bu objelerin tabakalari ada, parsel, bina sirasi ile siralanir. Sirala ikonuna basildiktan sonra ekra na gelen mende Mevcut Tabakalar blmnde projede kullanilan tabaka isimleri bulunur. Siralama ncelikleri blmne istenilen siralamada tabakalar oklarin yardimi ile bu blme aktarilir. Tamam ikonuna basildiktan sonra ekran yenilendiginde objeler istenilen siraya gre grntlenmis olurlar. 1/ Netcad Anamodl 84

lekte izilmis planlama projelerinin 1/ lege evrilirken yollarin ve adalarin gsteriminde bu islem kullanilarak proje retilebilir

Rulo Seklinde Kaydet

Rulo iin,serit harita, plan vb. projeler normal sekilde hazirlanmali ve izime hazir hale getirilmelidir. Proje izime hazir hale getirildikten sonra, asagidaki sira izlenmelidir. ncelikle RULO adli bir tabaka ailmali ve aktiflestirilmelidir. iz Mens \ Paralel Dogru iz'e girilerek serit genisligi verilmelidir. Genislik metre cinsindendir. leginde 30 cm lik bir serit olusturmak iin, genislik degeri, saga ve sola olarak verilmelidir veya genislik tek bir tarafa toplanarak, bir tarafa , diger tarafa 0 verilebilir. Genisligi ayarlanmis, Paralel dogru iz islemi ile istenilen utan baslanarak, serit harita ortalanarak ve olabildigince az kirikli paralel hat geirilmelidir. Serit iin uygun hat ve kiriklarin belirlenebilmesi ve daha iyi bir serit olusturmak amaciyla bir nceki deneme altlik olarak kullanilmalidir. Bunun iin; o andaki RULO tabakasinin ismi degistirilmeli rnegin RULO1 yapilmalidir Yeni bir RULO tabakasi aip aktiflestirilmeli ve serit geirme islemleri yenilenmelidir. Daha nce geirilen hatali serit ekranda duracagindan, yenisi, eski hatalari tekrarlamaksizin geirilmelidir. Seritler zerinde kaydirma, uzatma, birlestirme gibi edit islemleri gerekirse yapilabilir. Serit uygun sekilde geirildikten sonra , Proje \ Yardimci islemler \ Rulo Iin Grid islemi ile, serit ierisine denk gelen karelaj noktalari olusturulur ve kenarlara gelen gridlerin koordinatlari otomatik yazdirilabilir. Grid araliklari belirlenebilir. istege gre

Netcad Anamodl 85

Proje \ Yardimci Islemler \ Rulo Seklinde Kaydet islemine girerek serit haritanin olusacagi yeni dosya ismi verilmeli. Bu islem krklemeleri otomatik olarak olusturacak, yazilar ve sembolleri uygun sekilde evirecektir. Diyalog kutusunda dzeltilecek yazi ve semboller iin szge verilebilir. Islem sonrasi olusacak dosya isim verilerek diske saklanir. Daha sonra hazirlanan rulo dosyasi yklenerek zerinde gerekli grlen degisiklikler eklentiler varsa yapilir ve dosyaya son durumu verilerek izim iin hazirlanir. Yapilan dzeltmelerin saklanmasi unutulmamalidir. Serit haritanin izimi iin, izici mensnde, uygun lek ve kagit boyutu seilmelidir. RULO butonu pencerelerin ardisil olarak izime gnderilmesini saglayacagi iin aktiflestirilmelidir. Ilk pencereyi yerlestirerek izime baslanmalidir, diger komsu pencereler ardisil olarak iziciye gnderilecektir.

Pencerelerin ardisil olarak degil de, daha kontroll bir sekilde iziciye gnderilme islemi izici mensnden yapilabilir. izicinin Mutlaka RULO Mekanizmasi olmasi gereklidir.

Rulo Iin Grid

Netcad Anamodl 86

Blok Kaydet
Bir izim veya izimin bir parasi, baska projelerde kullanilmak zere blok (.NCZ) olarak saklanabilir. Genellikle pafta indeksi, onay yazilari, tip kesitler, firma amblemleri gibi, serbeste yerlestirilmesi gereken proje veya proje paralarinin saklanmasi amaciyla kullanilir. Blok Saklama islemi bir anlamda Seilen Objelerin saklanmasi amaci ile kullanilir. Bu yntemle bir proje ierisinde sadece istenilen obje gruplarinin seilerek saklanmasi saglanabilir. rnegin, byk projelerde, sadece noktalar, kadastro parselleri, taramalar vb. obje gruplari seilebilir ve ayri dosyalar altinda saklanabilir. Bu tr dosyalarin ana projeye ekleme islemi Dosya Ekle rutini ile yapilabilir. Ayrica bu dosyalar Dosya Ykle rutini ile tek olarak yklenerek zerlerinde gerekli islemler yapilabilir.

Saklanacak Objeleri Semek

Blok dosyalarinin yapisi izim dosyalari ile tamamen aynidir. Haritacilikta sik kullanilan bir rnek verelim. Ailmis herhangi bir pafta zerinde, Pafta Lejanti, pafta kenar onay yazilari ve alt yazilarin hazirlandigini varsayalim. Diger paftalarda da olmasi gereken bu zelliklerin, tm paftalarda te krar tekrar olusturulmamasi iin, digerlerine uygun sekilde eklenmesi akillica bir zm olacaktir.

Netcad Anamodl 87

 Islem Sirasi

Blok Ekle
Daha nce NETCAD'de hazirlanarak saklanan bir izim o andaki projeye etkilesimli olarak eklenebilir. Bu yntemle Pafta kenar bilgileri, pafta lejandi paftaya eklenebilir. Dosya Eklemek isleminde iki izim koordinatlarina gre konumlanacaktir. Blok Ekle isleminde ise getirilen izim istenilen yere birakilarak koordinatlari sebeste belirlenebilir. Blok eklemede, ilgili blok, saklanirken verilen noktadan tutulacaktir. Bu yzden blok olusturma asamasinda yakalama noktasina dikkat etmek gerekmektedir.

Kaydet
Saklamanin esas amaci proje zerinde yapilan degisikliklerin kalici olmasinin saglanmasidir. zerinde alisilan projeler, elektrik kesintileri veya olusabilecek esitli Bilgisayar sorunlarina karsi nlem olarak istenilen siklikta saklanmalidir. Saklama islemi, menden Dosya Sakla isleminin seilmesi ile otomatik olarak saglanabilir. Dosya, ayni ad ve takida saklanacaktir. Proje yeni olusturuluyorsa veya proje adi olarak seafoodplus.info seklinde program tarafindan verilmis bir ad kullaniyorsa, saklama islemi ncesi projeye bir ad verilmesi istenecektir. Bu durumda saklama islemi DOSYA SAKLA Mens ile yapilir. Mennn kullanimi, genel Windows Saklama \ Ykleme Menlerine benzer sekildedir.

Netcad Anamodl 88

Saklama zamaninin belirlenecek srelerde program tarafindan hatirlatilmasi saglanabilir. Genel \ Ayarlar \ Ekran blmnde saklama sikligi dakika olarak seafoodplus.infoa isleminde kullanici adi , aiklama ve password gibi ek bilgiler girilebilir

Dosyalarin Yedekleme

Saklama

ncesi

Otomatik

Daha nce mevcut bir dosya adi zerine yapilan saklamalarda, dosyanin saklamadan nceki durumu otomatik olarak yedeklenir. Yedek dosyalarin uzantisi, dosya takisinin nne $ isareti getirilerek olusturulur. rnegin NCZ tipi dosyalarin yedegi $NC dir. Var olan bir dosyanin zerine, yanlislik ile baska bir dosya saklandigi zaman, o dosyanin.$ uzantili hali yklenerek tekrar dogru isimde saklanabilir.

Netcad Anamodl 89

Farkli Kaydet
Bazen, projenin orijinalini bozmamak iin, yapilan degisikliklerin farkli bir dosya adi altinda saklanmasi gerekebilir. Bir dosyanin farkli isimde yedeginin alinmasi da ayni sekilde saglanabilir. Yeni isimle saklama islemi, Farkli Kaydet islemi ile yapilir. Saklama islemi ncesi Dosya Tipinin Seilmesi ile farkli formatlarda dosya olusturma saglanabilir. Dosya Bilgileri blmne kullanici ismi, aiklama ve password yazilir.

Blm : izim Mens Tarama

Taranacak Alanin Ierisinde Dikkate Alinacak Objeler Varsa Seilmesi Standart tarama tiplerinden bazilari sunlardir:

Alan Taramalari

Netcad Anamodl 91

Alan taramalari tek tek yapilabilecegi gibi toplu olarak da yapilabilir. Tek tek tarama iin menden Tara seenegi ile ikilmalidir. Tarama islemi, genel tarama zelliklerinde belirtildigi sekilde gereklestirilmelidir. Ayni anda birden ok alanin taramasi tek seferde yapilacaksa menden oklu Tara seenegi ile ikilmalidir. Alanlarin daha nce kapatilarak oklu dogru haline getirilmis olmasi gereklidir. Sz konusu alanlar, tek tek veya Obje Seme Mens yardimi ile topluca seilerek taranabilirler.

Dz Tarama
Bir alanin paralel dogrularla taranmasidir. Dogrularin aisi ve araligi Menden ayarlanabilir. Ailar, grad cinsindendir, yatay eksenden baslar ve ters saat ynnde artar. Aralik degerleri, metre cinsindendir. Sik kullanilan bir tarama cinsidir. Ayrica bir sembol numarasi verilerek seilen alan sembol olarak da tarama yapilabilir.

Yukaridaki taramalar dz taramalar iin rneklerdir. Taranacak Alanin Seilmesi Alan Kapali ise

Taramanin yapilacagi alan kapali ise, ierisinin gsterilmesi yeterlidir. Alan kapatilacak ve ii seilen tarama cinsi ile taranacaktir. Alan Kapali Degilse

F2 tusuna basilarak taratilacak alan kseleri gsterilebilir. Bu yntemle tam kapanmayan veya tamamen aik alanlar e vrilerek taratilabilir. Alan Netcad Anamodl 92

evirmelerinde ayni noktanin ikinci kez gsterilmesi ile islem geri alinabilir. Yakalama Modlari amaca uygun sekilde kullanilmalidir. Alan oklu Dogru ise

Bir oklu dogrunun ii taratilacaksa F3 tusuna basildiktan sonra, tara tilacak oklu dogru gsterilmelidir. Seenekler ile bilgiler, ekranin en alt satirinda yer almaktadir. Taranacak Alanin Ierisinde Taranmayacak Blgeyi Semek Tarama yapilacak alanin ierisinde, tarama disi kalmasi ( taranmamasi ) istenen bir alan varsa, islemler benzer sekilde gereklesir. Bu alan; kapaliysa, ii gsterilmelidir, kapali degilse F2 ile evrilmelidir. oklu dogru ise F3 ile seilmelidir. Bu yntemle tarama yapilacak alanin iinde, varsa yazi ve benzeri alanlar ikartilarak taramalarin bu objeleri veya alanlari ezmesi kolayca engellenebilir. Taranacak Alanin Ierisinde Dikkate Alinacak Objeleri Semek

Bir alan taramasi yerine, dogru, oklu dogru, daire, yay gibi objeler arasinda kalan alanlar taranacaksa; isleme girildikten, sonra fare s ag tusuna basilarak, "Taramada dikkate alinacak objeleri se" asamasina gelinir. Aralari taranilacak objeler gsterilir. Fare sag tusu ile bu objelerin arasi taranacaktir. Bu yntemle, bir dairenin, yayin ii, refjlerin ileri taratilabilir. Aralari taranacak paralel dogrular ardisil olarak gsterilebilir. Taramalar otomatik olarak gruplanirlar. Obje Seme Mensnde yer alan Grup ikonu aktiflestirilerek topluca seilebilirler, silinebilirler, kaydirilabilirler. Tm tarama yntemlerinde belirtilen ortak zellikler geerlidir.

Bina Taramasi

Bina veya benzeri kapali alanlari olusturan tm dogrularin taramasi tek seferde yapilabilir. Bina kenar taramasindan farkli olarak tm kenarlar tek seferde taranir.

Netcad Anamodl 93

Isleme girdikten sonra ekrana gelen menden saak uzunlugu, tarama araligi ve ai degerleri girilir. Bina kenari vb. kapali alanlarin taranmasinda saaklarin degeri metre cinsinden belirtilir. Tarama Araligi;Tarama isleminde saaklar arasinin metre cinsinden uzunlugudur. Ai; Saaklarin ai degerini grad cinsinden belirtir. Tamam ikonu ile menden iktiktan sonra taranacak kapali alan F2 ile evrilir ya da alan oklu dogru ile izilmis ise F3 tusu ile seilerek taranir.

Bina Kenar Taramasi

Bina veya benzeri kapali alanlari olusturan tm dogrularin teke r teker taramasi yapilabilir. Isleme girdikten sonra ekrana gelen menden saak uzunlugu, tarama araligi ve ai degerleri girilir. Bina taramasi ile ayni islem adimlarini kullanir , Tamam ikonu ile menden iktiktan sonra taranacak kenar ve taramanin tarafi seilir. seafoodplus.info tarandiktan sonra ayni islem diger kenarlar iin tekrarlanir.

Merdiven Taramasi

zellikle halihazir projelerinde kolaylik saglayan bir islemdir. Iki yan dogrunun gsterilmesi ile araya basamaklar yerlestirilir. Tarama araligi istege b agli olarak ayarlanabilir.

Netcad Anamodl 94

Daire izimi
3 Noktadan Geen Daire
Daireyi belirleyecek 3 nokta etkilesimli olarak gsterilmelidir. Yariap ve daire merkezi gsterilen noktalara gre program tarafindan belirlenecektir.

1 Teget - 2 Noktadan Geen

2 Teget - 1 Noktadan Geen

Dairenin teget olacagi iki obje ve 1 nokta gsterilmelidir. zmn birden fazla olmasi durumunda, gerekli daireler seilmelidir.

1 Teget - 1 Noktadan Geen

1 NETPRO UYGULAMA KILAVUZU-I (Yol Uygulaması)

2 (C) Bu eserin tüm telif hakları ULUSAL CAD VE GIS ÇÖZÜMLERĐ MÜHENDĐSLĐK BĐLGĐSAYAR EĞĐTĐM TĐCARET A.Ş.(ULUSAL), Türkiye. Aittir. Telif hakkı kanunları çerçevesinde izin verilen haller ve yazılım lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesinde açıklanan amaçlar dışında, önceden yazılı izin alınmaksızın, elektronik veya mekanik (fotokopi vs.) ortamlarda çoğaltılması, uyarlanması ve tercüme edilmesi yasalara aykırıdır. Netcad, ULUSAL CAD VE GIS ÇÖZÜMLERĐ MÜHENDĐSLĐK BĐLGĐSAYAR EĞĐTĐM TĐCARET A.Ş. tescilli markasıdır. Bu eserde açıklanan yazılımlar lisans ya da sınırlı kullanım sözleşmesine tabidir. Satın almış olduğunuz Ürün lisanslarında tümü olmayabilir veya değişmiş olabilir. Bahsi geçen ürünlerin ve özelliklerinin bir kısmı opsiyonel lisansa bağlıdır. ULUSAL, önceden bir bildirim yapmadan, satılan ürünlerde ve ürünlerin özelliklerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir. ULUSAL, bu eserde olabilecek tipografik veya grafik hatalardan ve bu eserde yer alan bilgilerin uygulanmasından kaynaklanabilecek olası sorunlardan sorumlu değildir. Birinci baskı Basıldığı Yer: Ankara Basım Tarihi: Yayın : NETPRO Uygulama Kılavuzu-I Yazan: MKG Netcad ve ürünleri hakkında bilgi edinmek için, Netcad projeleri hakkında bilgi edinmek için, Teknik destek almak için, Netcad Eğitimi için, Görüş ve önerileriniz için, [email protected], Ürün satın almak için, [email protected] Uzaktan eğitim için, Dokümanda Bulunan Đlgili Modüllerin Versiyonları : Netcad Anamodül CAD & GIS : NETCAD/Netpro : NETCAD/Surf : NETCAD/3D MERKEZ Adres : Cyberpark B-Blok No Cyberpark, Bilkent / ANKARA Telefon : Fax : ĐSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Adres : Çınar Mah. Yeşiltepe Sok. No Maltepe / ĐSTANBUL Telefon : Fax :

3 ĐÇĐNDEKĐLER A ARAZĐ VERĐSĐNĐN OLUŞTURULMASI A.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER A.2 TOPOĞRAFĐK NOKTALARIN YÜKLENMESĐ A.3 SAYISAL ARAZĐ MODELĐNĐN OLUŞTURULMASI (ÜÇGEN MODEL) B PROJE BĐLGĐLERĐNĐN OLUŞTURULMASI C B.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER B.2 SIYIRMA DEĞERLERĐNĐN GĐRĐLMESĐ B.3 TOPRAK SINIFLARININ GĐRĐLMESĐ B.4 ÖZEL ARALIK BĐLGĐSĐNĐN GĐRĐLMESĐ B.5 DEPO-ARĐYET NOKTALARI BĐLGĐSĐNĐN GĐRĐLMESĐ YATAY GÜZERGAH TANIMLAMA C.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER C.2 CAD ARAÇLARI ĐLE YATAY GÜZERGAH ELEMANLARININ OLUŞTURULMASI 18 C.3 YATAY GÜZERGAH DOSYASININ OLUŞTURULMASI C.4 GÜZERGAH EDĐTÖRÜ ĐLE YATAY GÜZERGAH ELEMANLARININ OLUŞTURULMASI C.5 AASHTO STANDARTLARINDA DEVER UYGULAMASI C.6 GEOMETRĐK VE STANDART KONTROLLERĐN YAPILMASI C.7 YATAY GÜZERGAH RAPORLARININ, DEVER VE YATAY KROKĐSĐNĐN ALINMASI C.8 SOME VE SPĐRAL BĐLGĐLERĐ RAPOR DEĞĐŞKENLERĐ D TABĐĐ ZEMĐN ENKESĐTLERĐNĐ VE KĐLOMETRE REFERANS LĐSTESĐ DOSYASINI OLUŞTURMAK D.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER D.2 TABĐĐ ZEMĐN ENKESĐTLERĐNĐN OLUŞTURULMASI E DÜŞEY GÜZERGAH TANIMLAMA F E.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER E.2 BOYKESĐT ÇĐZĐMĐ E.3 DÜŞEY GÜZERGAH GEÇĐRĐLMESĐ (KIRMIZI HAT) E.4 DÜŞEY KURP BOYLARININ HESAPLANMASI E.5 GEOMETRĐK VE STANDART KONTROLLERĐN YAPILMASI E.6 DÜŞEY VE YATAY ĐLĐŞKĐSĐNĐN ĐZLENMESĐ RAKORTMAN TANIMLAMA F.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER F.2 KURPLARDA GENĐŞLETME G PLATFORM VE DUVAR TANIMLAMA VE ENKESĐTLERĐNĐ OLUŞTURMA G.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER NETCAD/NETPRO 1

4 G.2 PLATFORM TANIMLAMA G.3 KULLANICI TANIMLI PLATFORM GEOMETRĐSĐNĐN OLUŞTURULMASI G.4 STANDART KÜTÜPHANE ĐLE PLATFORM GEOMETRĐSĐNĐN OLUŞTURULMASI64 G.5 ŞEV UYGULAMASI G.6 KOD KATALOĞU NUN KULLANIMI G.7 TĐP KESĐT EDĐTÖRÜ&#;NDE YAPILAN KULLANICI TANIMLI DÜZENLEMELER G.8 DAYANMA YAPISI (DUVAR) TANIMLAMA H KESĐT ĐŞLEMLERĐ H.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER H.2 SIYIRMA KAZISI H.3 DĐŞ KAZISI H.4 FORMASYON YOL OLUŞTURMA H.5 KAFA VE TOPUK HENDEĞĐ UYGULAMASI VE METRAJI Đ ALAN VE HACĐM HESABI J K Đ.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER BRÜKNER DENGELEMESĐ J.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER ŞEVLĐ KOTLU PLAN, ENKESĐT VE BOYKESĐT ÇĐZĐMLERĐ K.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER K.2 ŞEVLĐ KOTLU PLAN K.3 ENKESĐT ÇĐZĐMĐ K.4 PROFĐL (BOYKESĐT) ÇĐZĐMĐ L SANAT YAPILARININ OLUŞTURULMASI M L.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER METRAJ HESAPLARI M.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER M.2 TRAFĐK ĐŞARET LEVHALARI METRAJI M.3 KENAR VE KAMULAŞTIRMA SINIR TAŞI METRAJI M.4 PALYE HENDEĞĐ METRAJI M.5 DUVAR METRAJI M.6 HENDEK KAPLAMA VE YER ALTI DRENAJI METRAJI N PROJE PAFTALARININ OLUSTURULMASI N.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER O PROJENĐN 3 BOYUTLU SUNUMU VE SĐMÜLASYONU P Q O.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER PROJENĐN VERSĐYONLANMASI P.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER VERSĐYONLARIN KARŞILAŞTIRILMASI (METRĐKLER) NETCAD/NETPRO 2

5 Q.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER R YATAY GÜZERGAH ELEMANLARININ GOOGLE EARTH EKRANINDA GÖSTERĐLMESĐ R.1 BÖLÜMDE ÖĞRENĐLMESĐ AMAÇLANAN HEDEFLER NETCAD/NETPRO 3

6 NETPRO UYGULAMA KILAVUZU-I (YOL UYGULAMASI) Aşağıdaki anlatımda, Netpro modülü kullanılarak örnek bir yol uygulaması için gereken işlem adımları anlatılmıştır. Uygulamada kullanılan eğitim verilerini Adresinden indirebilirsiniz. Her bölüm bitiminde eğitim projesinde kullanılması veya oluşturulması gereken dosyalar eğitim senaryosuna göre oluşturulmuştur. Eğitim sırasında bölümlerden herhangi biri yapılamadığı takdirde o bölüm için hazırlanan dosyalar kullanılabilir. A ARAZĐ VERĐSĐNĐN OLUŞTURULMASI A.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Noktasal verileri Netcad ekranına yükleyebilme, MS Excel ortamında oluşturulmuş koordinat verilerini nokta verisi olarak Netcad ekranına yükleyebilme, Sayısal arazi modeli oluşumunda dikkate alınması gereken kırık hatlar, detay krokiler gibi vs. yapıları altlık veriye dahil edebilme, Sayısal arazi modeli oluşturabilme, Arazi verisinin oluşturulması için öncelikle araziden total station ile alınan topoğrafik noktaların yüklenmesi, ardından da bu noktalardan sayısal arazi modelinin (S.A.M - Üçgen Model) oluşturulması gerekir. Total Station :Koordinatlar ile çalışabilen ölçü aletidir. Koordinat hesapları, yön belirleme, çabuk mesafe ölçme, ulaşılamaz yükseklik belirleme, koordinat bulma, konum belirleme gibi konularda yardımcı olur. A.2 Topoğrafik Noktaların Yüklenmesi Sayısal arazi modeli oluşturulmasında kullanılacak noktaları ekrana yüklemek için birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Altlık verinin bir bölümü olan noktaları yüklemek için : NETCAD/NETPRO 4

7 1. Proje \ Aç işlemine giriniz. Proje \ Aç Penceresi 2. Ornek_Proje_Yol klasöründeki TOPOGRAFIK_seafoodplus.info dosyasını seçiniz ve aç butonu ile ekrana yükleyiniz. Dosya Yükle Penceresi Verinin diğer bölümünü oluşturan noktasal veriler ise MS Excel dosyası içerisinde koordinat ve kot değerleri girilerek oluşturulmuştur. Bu veriyi aktif projeye yüklemek için : 3. Proje \ Yardımcı Đşlemler \ Oku işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO 5

8 Oku Menü Yolu 4. Netcad Oku penceresindeki, vektör sekmesinden Excel(*.xls) seçimini yapınız ve sağ alt köşede yer alan Proje Ekle opsiyonunu aktif hale getiriniz. Tamam butonuna tıklayınız. 5. Ornek_Proje_Yol klasöründeki TOPOGRAFIK_seafoodplus.info dosyası seçiniz ve aç butonuna tıklayınız. 6. Veri başlangıç satırına 2 giriniz ve tamam butonu ile işlemi bitiriniz. 7. Đşlem sonucunda Excel dosyasında yer alan nokta koordinatlarından üretilen noktalar Netcad ekranına yüklenmiştir. NETCAD/NETPRO 6

9 Excel Satır Bilgisi Girişi 8. Eğer arazi üzerinde üçgenleme yapılması istenmeyen alanlar(maden sahaları, binalar vs.) veya üçgenleme sırasında dikkate alınması istenilen şev altı-üstü, dere, akarsu yatağı gibi detay krokiler var ise, sayısal arazi modeli oluşturulmadan önce projeye eklenmesi gerekir. Yatay geçki üzerinde yer alan bina, şev altı-üstü ve akarsu detaylarının olduğu Ornek_Proje_Yol klasörü altındaki seafoodplus.info dosyasını aktif projeye ekleyiniz. Arazi üzerinde hali hazırda bir yol var ise ve bu yol üzerinden yatay geçki geçiyorsa, bu yollarında arazide bulunan bir detay olarak çizilmesi gerekebilir. Böylece bu noktalar enkesit üzerinde belirlenebilir ve bu kısımlarda nebati toprak sıyrılması gibi işlemler istenmediği takdirde yapılmaz. Burada dikkat edilmesi gereken husus, yol çizgilerinin tabaka adının enkesit üzerinde kod olarak verilebileceğidir. Netpro da bir noktaya verilecek kod uzunluğu 6 karakterden fazla olamaz. Örnek projeye eklenen seafoodplus.info dosyası içerisinde yer alan yol çizgilerinin solu için EYO (Eski Yol Sol), sağı için ise EYA (Eski Yol Sağ) tabaka adı kullanılmıştır. Arazi üzerinde bulunan detayları oluştururken bu objelerin kotlu halde oluşturulması gerekmektedir. Yani bu objelerin z değeri olmalıdır. Bu sebeple topografik noktalar referans alınarak bu detaylar çizilmelidir. Eğer bu detaylar başka projelerde kotsuz olarak çalışılmış ise, üçgen model oluşturulduktan sonra 3D modülündeki Objeler Kot Ver \ Kotları Araziden Oku işlemiyle bu objelere arazi kotu referans edilerek kotlu hale getirilebilir. NETCAD/NETPRO 7

10 Yukarıdaki bölümde anlatılan işlemler sonucu üretilmesi gereken dosyayı oluşturamadıysanız, SONUC_DOSYALAR \ 1_ARAZI_VERISININ_OLUSTURULMASI klasörü altında yer alan UCGEN_MODEL_seafoodplus.info dosyasını işlemlerinizde kullanınız. Detay Krokilerin ve Üçgenlenecek Noktaların Bulunduğu Veri Kümesi (Sonuç Ekran Görüntüsü) A.3 Sayısal Arazi Modelinin Oluşturulması (Üçgen Model) Projeye altlık teşkil edecek sayısal arazi modelinin oluşturulması (S.A.M) için Netsurf modülü ile gelen menü kullanılır. Bu işlem için : 1. Netsurf \ Üçgen Oluştur işlemine giriniz. 2. Üçgenlemeye esas obje tipleri olarak Noktalar seçiniz. Üçgenleme sırasında arazi üzerinde dikkate alınması istenilen şev altı-üstü, dere, akarsu yatağı gibi detaylar var ise Kırık Hatları Seç opsiyonunu işaretleyiniz ve tamam ile işleme devam ediniz. NETCAD/NETPRO 8

11 Üçgen Oluştur Menü Yolu 3. Öncelikle üçgenlenecek noktaların seçimini tümünü seç ile yapınız ve seçim işlemini bitirmek için farenin sağ tuşuna tıklayınız. 4. Akabinde kırık hatların seçilmesi istenir. Seçim işlemi için ise yine tümünü seç işlemi kullanılabilir. Üçgen Modeli Parametreleri penceresinden parametreleri belirleyiniz ve Üçgenle ile işlemi başlatınız. Đşlem sonucunda ekranda otomatik olarak üçgenler oluşturulur. Üçgenleme sonrasında, belirlenen parametreleri uymayan üçgenler program tarafından otomatik olarak BOZUK_UCGEN tabakasına alınmıştır. Đşlemlerde bu üçgenlerin dikkate alınmaması için tabakasını siliniz ve dosyayı UCGEN_seafoodplus.info olarak kaydediniz. Üçgenleme için obje Seçim Penceresi Sayısal arazi modeli : Yeryüzünün topoğrafyasının her hangi bir bölümüne ilişkin konum ve yükseklik bilgisiyle oluşturulmuş, o bölgeyi tüm arazi detaylarıyla yansıtan 3 boyutlu sayısal bir veridir. NETCAD/NETPRO 9

12 Üçgen Model Parametreleri Penceresi Yukarıdaki bölümde anlatılan işlemler sonucu üretilmesi gereken dosyayı oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 1_ARAZI_VERISININ_OLUSTURULMASI klasörü altında yer alan UCGEN_seafoodplus.info dosyasını işlemlerinizde kullanınız. Kırık Hatlar ve Üçgen Model (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

13 B PROJE BĐLGĐLERĐNĐN OLUŞTURULMASI B.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Yeni bir proje dosyası oluşturabilme, Nebati toprak kazısı için sıyırma değerini programa girebilme, Yatay Geçki üzerindeki toprak sınıflarını ve sıkışma-kabarma katsayılarını programa girebilme, Kübaj yapılmayacak köprü, viyadük gibi kısımları programa girebilme, Brükner dengelemesi için kullanılan depo ve ariyet noktalarını programa girebilme, Netpro ile yeni bir projeye başlamadan önce mutlaka *.PRJ uzantılı yeni bir proje dosyası oluşturulması gerekir. Bu dosya içerisinde proje bilgileri ve projede kullanılan dosya türlerinin bilgisayardaki konum bilgileri gibi birçok proje bazlı bilgi yer alır. Yeni bir Netpro proje dosyası oluşturmak için : 1. Proje \ Proje Yöneticisi \ Proje \ Yeni proje işlemine giriniz. Yeni Proje Menü Yolu 2. Oluşturulacak projenin bilgisayardaki konumunu ve dosya adını giriniz ve kaydet ile *.PRJ uzantılı dosyayı oluşturunuz. (Ornek_seafoodplus.info) NETCAD/NETPRO

14 Proje Yöneticisi Penceresi 3. Proje dosyası oluşturulduktan sonra Parametreler bölümünden projeye dair örneğin yapan, kontrol eden, dozer ve skrayper vs. bilgileri girilmelidir. Ayrıca parametreler bölümünden, eğer farklı tablolar kullanılacaksa AASHTO tablolarının dizini de seçilmelidir. Yine Netpro ile gelen yeni özelliklerden bir olan şevli kotlu plan çizgilerinin spline olarak çizilip, çizilmeyeceği belirlenebilir. Proje Parametreleri Penceresi NETCAD/NETPRO

15 B.2 Sıyırma Değerlerinin Girilmesi Proje hattının geçtiği zemindeki nebati toprağın kazılması için km bazlı sıyırma kalınlık değerlerinin belirlenmesi gerekir. Nebati Toprak : Yarma veya ariyetlerde genel olarak üst kısımlarda bulunan nebati toprak v.s. gibi dolgu yapılmasına elverişli olmayıp kazılıp atılması gereken zemin tabakasıdır. Bu işlem için : 1. Netpro \ Proje \ Sıyırma Değerleri işlemine giriniz. Sıyırma Değerleri Menü Yolu 2. Editörün sol tarafında yer alan Km ve Kalınlık hücrelerine aşağıdaki parametreleri giriniz. Ekle butonu ile aralıkları listeye ekleyiniz. Km Kalınlık m m m m B.3 Toprak Sınıflarının Girilmesi Proje hattının geçtiği zemine ait, arazi ve laboratuar çalışmaları yapılarak hazırlanan jeolojik-jeoteknik araştırma raporu bilgileri *.PRJ dosyası içerisine kaydedilir. Bu işlem için : NETCAD/NETPRO

16 1. Netpro \ Proje \ Toprak Sınıfları işlemine giriniz. Toprak Sınıfları Menü Yolu 2. Editörün herhangi yerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Ekle işlemine tıklayınız. Aşağıdaki toprak sınıfı bilgilerini giriniz. Toprak Sınıfları : Proje hattının geçtiği zemine ait, arazi ve laboratuar çalışmaları yapılarak hazırlanan jeolojik-jeoteknik araştırma raporu bilgileridir. Kabarma değerleri pozitif, sıkışma değeri ise negatif değer olarak 1 sabit sayısına eklenir. Örneğin : % 10 Kabarma olduğunda girilmelidir. Burada : % 10 = Sabit Sayı = 1 % 10 Kabarma = = &#; dir. % 15 Sıkışma olduğunda girilmelidir. Burada : % 15 = Sabit Sayı = 1 % 15 Sıkışıma = = &#; dir. NETCAD/NETPRO

17 Toprak Sınıfları Cetveli Kilometre Klas % Çok Sert Kaya Sert Kaya Yumuşak Kaya Genel Kazı Küskü Toprak Sıkışma % Kabarma % Dolgu Malzemesi Şev Oranı Yarma Malzemesi Şev Oranı /2 3/ S=K 3/2 3/ /2 3/ /2 1/ /2 1/ S=K 3/2 1/ /2 1/ S=K 3/2 1/2 B.4 Özel Aralık Bilgisinin Girilmesi Yatay geçki üzerinde kübaj yapılması istenmeyen köprü, tünel vb. yapılar var ise bunların özel aralık olarak projede belirlenmesi gerekmektedir. Özel Aralık Bilgisi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

18 Bu işlem için : 1. Netpro \ Proje \ Özel Aralıklar işlemine giriniz. 2. Editörün sol tarafında yer alan Baş.Km - Bitiş.Km ve Açıklama hücrelerine aşağıdaki parametreleri giriniz. Ekle butonu ile aralıkları listeye ekleyiniz. Baş.Km Bitiş.Km Açıklama (Özel Aralık Türü) Köprü 3. Kübaj Hesabı Yapma opsiyonu aktif hale getirildiğinde, bu aralıkta kübaj hesabı yapılmayacaktır. B.5 Depo-Ariyet Noktaları Bilgisinin Girilmesi Brükner dengelemesinde kullanılacak olan depo ve ariyet ocaklarının yatay geçki üzerinde hangi km, yola mesafesi gibi bilgilerinin girilmesi için Depo Ariyet Noktaları Editörü kullanılır. Brükner Dengelemesi (Kütleler diyagramı) : En ekonomik toprak dağılımını yapmak ve bu dağılımı hangi araç ile ortalama olarak kaç metre taşınacağının diyagramsal olarak hesaplanması ve gösterimidir. Depo, yarmadan çıkan malzemenin dolguyu doldurduktan sonra atıp, yol dışına uygun bir depolanma seafoodplus.info, yarmadan çıkan malzemenin dolguyu doldurmaması halinde yol dışında belirlenen malzeme alınan yerdir. Depo noktalarını belirlemek için : 1. Netpro \ Proje \ Depo Ariyet Noktaları işlemine giriniz. Depo Ariyet Noktaları Menü Yolu NETCAD/NETPRO

19 2. Editörün herhangi yerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Yeni Depo / Ariyet Ocağı Ekle işlemine giriniz. 3. Depo opsiyonu aktif hale getiriniz ve aşağıdaki depo bilgilerini editöre giriniz. Depo Bilgileri Tablosu KM / DEPO NO SOL SAĞ Mesafe DEPO01 X 50 m DEPO02 X m DEPO03 X m 4. Ariyet opsiyonunu aktif hale getiriniz ve aşağıdaki ariyet bilgilerini editöre giriniz. Sıkışma ve kabarma değerleri toprak sınıflarında kullanılan aynı metod ile girilmelidir. KM / OCAK ADI ARĐYET OCAKLARI KLAS TABLOSU Klas % Toprak Küskü Yumuşak Kaya Sıkışma % Kabarma % SOL SAĞ MESAFE Yeşildere A.O X M Oruçbaba A.O X M Yenice A.O S=K X M Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde Netpro proje dosyası oluşturamadıysanız, öncelikle Netcad i kapatınız ve ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\2_PROJE_BILGILERININ_OLUSTURUL MASI klasörü altında yer alan Ornek_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve Netpro\Proje Yöneticisi altında yer alan Proje Seç işlemi ile proje dosyası olarak seçiniz. NETCAD/NETPRO

20 C YATAY GÜZERGAH TANIMLAMA C.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Yatay güzergah dosyasını oluşturabilme, Cad araçları ve yatay editörü yardımıyla güzergah geometrisi oluşturabilme, ASSHTO standartlarında dever uygulayabilme, Geometrik ve standart kontrolleri yapabilme, Yatay Güzergah raporlarını ve dever krokisini oluşturabilme, Some ve spiral bilgilerini yazdırabilme, Proje bilgileri belirlendikten sonra öncelikle yatayın daha sonrasında ise düşey güzergahın oluşturulması gerekir. Yolun yatay ve düşey geometrisi tanımlanırken birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Yatay veya düşey geçkinin tamamı CAD araçları ile oluşturulabildiği gibi Netpro altında yer alan editörler yardımıyla da klavyeden koordinat ve yarıçap gibi değerler girilerek de oluşturulabilir. Yatay güzergahın ilk bölümünü CAD araçları ile ikinci bölümünü ise Güzergah Editörü yardımıyla oluşturalım. Öncelikle yolun başlangıç, bitiş ve aliyman (doğru) kesişimlerinin olduğu some noktalarını ekrana yükleyiniz. Böylelikle yatay güzergahı ekranda oluşturmak daha pratik olacaktır. C.2 CAD Araçları Đle Yatay Güzergah Elemanlarının Oluşturulması Proje yatay güzergahının bir kısmını cad araçları ile tanımlamak için aşağıdaki uygulama adımlarını yapınız. 1. Ornek_Proje_Yol klasörü içindeki SOME_seafoodplus.info dosyasını Proje Aç ile açınız. 2. Çiz \ Çizgi Çiz işlemine giriniz. 3. Klavyeden F4 fonksiyon tuşu ile Nokta Yakalama Modunu aktif hale getiriniz. 4. Ekranda S1 some noktasından başlayarak, S6 some noktasına kadar fare ile tıklayarak noktaları birleştiriniz. NETCAD/NETPRO

21 Çizgi Çiz Menü Yolu Yapılan işlemler sonucunda projenin bir bölümü tanımlanmıştır. Ancak aliymanların yani doğruların kesiştiği noktalara yay objelerinin yani kurpların yerleştirilmesi gerekir. Kurp oluşumunda birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Örneğin Düzenle \ Yardımcı Đşlemler \ Köşe Yuvarlat işlemi ile doğruların kesişim noktaları istenilen yarıçaplarda yuvarlatılabilir. Böylelikle belirlenen yarıçaplarda kurplar oluşturulmuş olur. S2 some noktasındaki kurbu oluşturmak için : 5. Düzenle \ Yardımcı Đşlemler \ Köşe Yuvarlat işlemine giriniz. 6. Yarıçap değeri olarak (m) giriniz. 7. Önce S1 ve S2 noktaları arasındaki doğru parçasını, ardından S2 ile S3 noktaları arasındaki doğru parçasını seçiniz ve sağ tuş yaparak işlemi tamamlayınız. Diğer some noktalarındaki kurpları da aynı yöntemi kullanarak aşağıdaki parametrelere göre oluşturunuz. Diğer Some Noktaları Yarıçap Değerleri S3 = S4 = S5 = Aliyman : Yol yapımında yol geçkisinin düz kısımlarına verilen ad. (doğru parçası) Kurp : Aliymanları birleştiren yolun eğri kısımları. Dönüş, viraj. NETCAD/NETPRO

22 Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde güzergah çizimi oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\3_YATAY_GUZERGAH_TANIMLAMA\3_2_CAD_A RACLARI klasörü altında yer alan 3_2_CAD_seafoodplus.info dosyasını açınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Doğru ve Yay Objelerinden Eksen Oluşturma (Sonuç Ekran Görüntüsü) C.3 Yatay Güzergah Dosyasının Oluşturulması Geometrik olarak güzergah elemanları ekranda oluşturulduktan sonra, güzergah dosyası oluşturulabilir. Netpro için yatay ve düşey güzergah dosyası uzantısı (*.KTB) dir. Güzergah dosyası oluşturmak için : 1. Güzergah \Güzergah Tanımla işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO

23 Güzergah Tanımla Menü Yolu 2. Güzergah dosyası oluşturmak için ekrana gelen Güzergah Oluştur penceresinde kullanıcıya iki yöntem sunulmaktadır. Oluşturulmak istenilen güzergah geometrisine göre bu yöntemlerden herhangi biri seçilerek işlem yapılabilir. Netpro ile gelen yeni özelliklerden biri de elemanlar yöntemine göre oluşturulmuş güzergahların someler yöntemine çevrilebilmesidir. Böylelikle her iki yöntem ile de oluşturulmuş güzergahların düzenlenmesinde ve birtakım işlemlerin yapılmasında Güzergah Editörü&#;nün kullanımı sağlanmıştır. Güzergah Oluştur Penceresi NETCAD/NETPRO

24 Someler yönteminin kullanımı sırasında dikkate alınması gereken birtakım hususlar bulunmaktadır. Bunlar : Güzergahın ilk elemanı ve son elemanı aliyman (doğru) ile bitirilmelidir. Güzergah objesi olarak ekranda spiral objeleri gösterilemez. (Ancak editör içerisinde spiral (klotoid) objesi oluşturulabilir.) Güzergah elemanları güzergah başında başlayarak sıra ile gösterilmelidir. 3. Someler yöntemi seçildikten sonra tamam ile işleme devam ediniz. 4. Oluşturulacak güzergah penceresinden Ekle butonuna tıklayınız ve oluşturulacak güzergahın adını ve bilgisayardaki kaydedilecek konumunu belirleyiniz. Tamam ile işleme devam ediniz. (Ornek_seafoodplus.info) *.KTB Dosyası Oluşturma Penceresi 5. Güzergah haline getirilmesi istenilen objeler ekrandan baştan başlayarak tek tek fare yardımıyla gösteriniz. Đşlemi bitirmek için farenin sağ tuşu tıklayınız. Đşlem sonucu dosya oluşturulduğunda güzergahın tanımlanan kısımları ekranda sarı renkli olarak belirtilir. Elemanlar yöntemi ise kavşak uygulaması gibi serbest dever tanımlamasının gerekli olduğu durumlarda kullanılır. Bu yöntemin kullanılmasındaki amaç : Güzergah doğru, çoklu doğru, yay ve spiral objesinden oluşabilir. Güzergah haline getirilecek objeler herhangi bir seçim yöntemi ile çoklu olarak seçilebilir. Seçim işlemi yapıldıktan sonra güzergahın başlangıç objesi gösterilir. Güzergah başlangıcı herhangi bir obje olabilir. Genellikle kavşak kolu ve özel güzergah çözümlerinde bu yöntem kullanılır. NETCAD/NETPRO

25 Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde güzergah çizimi oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\3_YATAY_GUZERGAH_TANIM LAMA\3_3_YATAY_GUZERGAH klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Doğru ve Yay Objelerinin Güzergah Haline Getirilmesi (Sonuç Ekran Görüntüsü) C.4 Güzergah Editörü ile Yatay Güzergah Elemanlarının Oluşturulması Güzergah editörü ile projede yeni some noktaları oluşturulabilir veya daha önceden oluşturulan noktalar düzenlenebilir. NETCAD/NETPRO

26 Güzergah Editörü Menü Yolu Güzergah editörüne girmek için : 1. Netpro \ Editör \ Güzergah Editörü işlemine giriniz. 2. Güzergah dosyası olarak Ornek_seafoodplus.info dosyası seçiniz. 3. Yeni bir some noktası oluşturmak için ara yüzde yer alan Some Ekle butonuna tıklayınız. 4. Y : X : koordinat değeri giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Some Koordinat Giriş Penceresi Klavyeden koordinat girişi ile some noktaları oluşturulabildiği gibi fare yardımıyla da ekrandan tıklanarak some noktaları oluşturulabilir. NETCAD/NETPRO

27 5. Bu işlem için öncelikle S7 some noktası üzerine tıklayınız ve ardından ara yüzde yer alan ardışıl nokta ekle işlemine giriniz. 6. S8, S9, S10, S11, S12, S13 noktaları ekranda sıra ile tıklayınız. Oluşturulan güzergahın ekrandaki geometrisini görüntülemek için, editörde farenin sağ tuşuna tıklanır ve açılan menüden Plan Çizimini Yenile işlemine girilir. Böylelikle güzergah elemanları ve güzergaha ait bir takım bilgiler (TO - TF km leri, Eleman geçiş noktaları vs.) otomatik olarak ekranda görüntülenir. Yatay Güzergahta Yer Alan Elemanların Geçiş Sembolleri ve Açıklamaları PB, projenin başlangıcıdır. PS, projenin bitişidir. TO (Tanjant Orjin), kurbun başlangıcıdır. TF(Tanjant Final), kurbun bitişidir. CC (Curve to Curve), iki kurbun birleşme noktasıdır. ST(Spiral to Tanjant), spiralden aliymana geçiş noktası. TS(Tanjant to Spiral), aliymanda spirale geçiş noktası. SC(Spiral to Curve), spiralden kurba geçiş noktası. CS(Curve to Spiral), kurbtan spirale geçiş noktası. Oluşturulan some noktalarına yarıçap değerlerini girmek için editörde istenilen some noktası üzerinde çift tıklanır ve açılan Some Bilgileri penceresindeki Yarıçap hücresine istenilen kurp yarıçapı değeri girilir. Bu yöntem ile aşağıdaki yarıçap değerlerini giriniz. Kurp Yarıçap Değerleri S6 = S7 = S8 = S9 = S10 = S11 = S12 = Tekrar plan çizimini yenile işlemi ile güzergahın son hali ekrana çizdirilebilir. Ayrıca Netpro ın yeni özelliklerinde biri olan güzergah elemanlarının some noktalarına bağlı olarak ekranda izlenebilmesi yapılabilir. Editörde fare veya klavyeden yön tuşları ile some noktaları arasında gezinerek somelerin nasıl izlenebildiğini gözlemleyiniz. NETCAD/NETPRO

28 Güzergah Editörü nü Kullanarak Güzergah Oluşturma (Sonuç Ekran Görüntüsü) Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde güzergah çizimi oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 3_YATAY_GUZERGAH_ TANIMLAMA \ 3_4_GUZERGAH_EDITORU klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. C.5 AASHTO Standartlarında Dever Uygulaması Yatay kurplarda yolun güvenliğinin ve konforunun sağlanabilmesi için uygun dever tasarımının yapılması gerekmektedir. Netpro ile AASHTO standartlarında otomatik olarak dever uygulaması yapılabilmektedir. Ayrıca standart dışı durumlarda, örneğin iki kurp arasındaki aliymanın çok kısa olması durumlarını da otomatik olarak çözer. NETCAD/NETPRO

29 AASHTO American Association of State Highway and Transportation Officials kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur. Amerika&#;da yüksek standartlı yol yapan eyaletlerin kullandığı standartlar bütünüdür. Dever : Yolun enine eğimidir. Proje hızı, kurp yarıçap vb. durumlar için proje boyunca sürekli değişir. Uygulanan coğrafi bölgeye göre maksimum değeri değişiklik gösterir. Dever uygulama işlemi için : 1. Güzergah Editörü \ Đşlemler \ AASHTO \ Otomatik Dever Uygula işlemine giriniz. Otomatik Dever Uygula(AASHTO) Menü Yolu 2. Dever parametrelerini aşağıdaki şekilde belirleyiniz. Proje Hızı: 90 Proje Hızı, proje genelinde araçların güvenli ve konforlu şekilde seyredebileceği düşünülen teorik max.hızdır. Maksimum Dever: % 8 Maksimum Dever, kurp içinde araçların merkez kaç kuvvetine karşı koyabilmeleri için proje genelinde max. olarak uygulanabileceği düşünülen yatay kurba verilen enine eğim değeridir. Bu değer AASHTO standart tablolarında ( 4 / 6 / 8 / 10 / 12 ) olarak belirlenmiştir. Aliymandaki Çatı Eğimi: % 2 Aliymandaki Çatı Eğimi, drenaj amaçlı yolun düz kısımlarında eksenden itibaren yolun sağına ve soluna verilen sabit eğim değeridir. Şerit Genişliği NETCAD/NETPRO

30 Şerit Genişliği, araçların bir dizi halinde güvenli ve konforlu şekilde trafikte seyredebilmeleri için yolun taşıtlara ayrılan bölümleridir. Rotasyon Yapılan Şerit Sayısı:1 Eksen kotları sabit dever uygulaması yönteminde, max. pozitif dever uygulanacak şerit sayısıdır. Bu değer AASHTO standart tablosunda (1 / 1,5 / 2 / 2,5 / 3 / 3,5) olarak belirlenmiştir. 3. Spiral Uygulansın opsiyonu ile AASHTO standartlarında otomatik olarak güzergahtaki kurplara klotoid uygulanabilir. Bu opsiyonu da aktif hale getiriniz. 4. Duyarlılık sekmesinde ise dever hesabı sonucunda hesaplanan Lr, Lt ve seafoodplus.info değerleri için ondalık hane sayısı belirlenir. Kullanıcı burada ondalık hane sayısını max. 4 olarak belirleyebilir. -1 olarak belirlendiğinde ondalık sayısı 4 tür. 5. Some Bilgileri raporunda yer alan genişleme değeri içinde, genişlemeler sekmesinde parametreler belirlenebilir. Tasarım aracı, şerit sayısı vs. bilgileri seçerek projeye uygun genişleme değerlerini some bilgilerine yazdırabilirsiniz. Tasarım Aracı: SU Kaplama Genişliği: Şerit Sayısı: 2 Parametreler belirlendikten sonra, tamam ile işleme devam ediniz. Đşlem sonucunda kullanıcıya bilgi ve uyarı amaçlı iletiler raporlanır. Örneğin kurp yarıçapının yetersizliğine bağlı olarak proje hızının bazı kurplarda düşürüldüğü gözlemlenir. AASHTO Parametreleri Penceresi Dever uygulamasından sonra some bilgilerine girildiğinde AASHTO ile gelen bazı yeni kavramların yer aldığı gözlemlenir. NETCAD/NETPRO

31 Bunlar : Lt: Aliyman çatı eğiminden (%-2), %0 devere kadar olan mesafe değeridir. Lr: %0 deverden seafoodplus.info ulaşmak için gerekli olan mesafe değeridir. La: Aliymandaki dever uygulama uzunluğudur. Some bilgileri penceresinde sol alt köşede yer alan Yeniden Hesapla butonu ile Yarıçap, Lr, Spiral Giriş ve Çıkış bilgilerinin tamamı veya birkaçı elle müdahale edilip tekrar Lr, Lt ve La değerleri hesaplatılabilir. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde proje güzergah dosyasını oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR 3_YATAY_GUZERGAH_TANIMLAMA \ 3_5_AASHTO klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Güzergah Editöründe Otomatik AASHTO Dever Uygulama C.6 Geometrik ve Standart Kontrollerin Yapılması Yolun güvenlik ve konforu açısından yatay güzergah için bir takım geometrik ve standart kontroller yapılabilir. NETCAD/NETPRO

32 Kontroller Menü Yolu Bu kontroller : Yatay elemanların çakıştığı km lerin tespiti için, Kontroller sekmesi altında bulunan Yatay Elemanları Çakışma ve Teğetlik Kontrolü işlemi yapılır. Yatay eksendeki kurpları geometrik olarak iç içe geçtiği durumların tespiti Yatay Kurp Kontrolü kullanılır. Güzergaha uygulanan deverin hangi km aralıklarında ve toplamda kaç metre dever uygulandığı bilgisi için Dever kontrolü raporu kullanılır. seafoodplus.infon Uzunluk Kontrolü işlemiyle iki some noktası arasında AASHTO standartlarına göre olması gereken seafoodplus.infon uzunluğunun bulunması ve uygunsuz durumların raporlanması için kullanılır. seafoodplus.info Uzunluk Kontrolü işlemiyle AASHTO standartlarına göre proje hızına bağlı olarak kullanılması gereken seafoodplus.info uzunluğu tespit edilebilir ve uygunsuz durumlar raporlanabilmektedir. C.7 Yatay Güzergah Raporlarının, Dever ve Yatay Krokisinin Alınması Yatay güzergah oluşturulduktan sonra, güzergaha ait bir takım raporlar ve krokiler alınabilir. Raporlar ve krokiler alınmadan önce some adlarında istenilen değişiklik yapılabilir. Örneğin some adları başına "S" harfini getirelim. Bu işlem için : 1. Güzergah Editörü \ Đşlemler \ Sıradan Numara Ver işlemine giriniz. 2. Başlangıç no olarak "S1" yazınız ve tamam ile işlemi bitiriniz. NETCAD/NETPRO

33 Sıradan Numara Ver Menü Yolu Öncelikle some noktalarına ait some bilgileri raporunun alınabilmesi için ; 3. Some Bilgisinin ekrana yazdırılması istenilen some noktası üzeri tıklayarak aktif hale getiriniz. Örneğin S3. 4. Güzergah Editörü \ Đşlemler \ Kroki ve Tablolar \ Some Bilgileri (Kullanıcı Tanımlı) işlemine giriniz. Some Bilgileri (Kullanıcı Tanımlı) Menü Yolu 5. Ekrana gelen seçim menüsünden istenilen raporların onay kutularını işaretleyiniz. Sıradan Numara Ver Menü Yolu NETCAD/NETPRO

34 Örneğin some bilgisi alınacak kurp spiralli ise : 2 Some Bilgileri (SPIRAL).NCZ Spiral seafoodplus.info Spiral seafoodplus.info Spiral seafoodplus.info Spiral seafoodplus.info seçenekleri işaretleyiniz ve tamam ile işlemi başlatınız. Đşlem sonucunda aktif someye otomatik olarak yakınlaşır ve istenilen rapor fare imleci ucuna gelmektedir. Kullanıcı ekrana tıklayarak yerleştirir. Seçilen rapor adedi kadar ekrana rapor gelmektedir. Netpro ile some bilgileri raporuna kullanıcı tanımlı olarak müdahale edilebilmesi özelliği kazandırılmıştır. Rapor dosyaları Netcad in kurulu olduğu dizin altında TOOLS \ UTILS \ Netpro6 \ H_TEMPLATES altında yer almaktadır. Netcad dosyası olarak hazırlanan dosyalar üzerinde kullanıcı rapor üzerinde istediği değişikliği yapabilmekte veya kendiside buraya yeni rapor şablonu oluşturabilmektedir. Bu rapor dosyalarının kullandığı değişkenler aşağıda sıralanmıştır. C.8 Some ve Spiral Bilgileri Rapor Değişkenleri Değişken Kodu??SB_SM_NO??SB_YON??SB_V??SB_A??SB_R??SB_T??SB_L??SB_S??SB_Gn??SB_X??SB_Y??SB_S_A??SB_S_X??SB_S_Y Açıklama Some No Kurp Yönü Proje Hızı Kurp Açısı (Delta Açısı) Yarıçapı Teğet Boyu Kurp Uzunluğu Dever Miktarı Yatay kurplarda genişletme değeri Some noktası koordinat bilgisi X Some noktası koordinat bilgisi Y Spiral olmadan önceki kurp açısı Spiral olmadan önceki some koordinatı X Spiral olmadan önceki some koordinatı Y NETCAD/NETPRO

35 Some Bilgileri Değişkenleri Aşağıdaki değişkenler G/C son ekini alırlar, giriş için _G çıkış için _C kodlaması kullanılacaktır. Örneğin Lr değerinin giriş ve çıkış değeri için kodlama şu şekilde yapılacaktır. Örneğin :??SB_Lr_G : Lr Giriş Değeri??SB_Lr_C : Lr Çıkış Değeri Değişken Kodu??SB_Lr??SB_Lt??SB_La??SP_A??SP_Ls??SP_X??SP_Y??SP_SX??SP_SY??SP_NO??SP_Q??SP_Tu Açıklama Lr değeri Lt değeri La değeri Spiral parametresi giriş Spiral uzunluğu giriş Spiral başlangıç koordinat bilgisi X Spiral başlangıç koordinat bilgisi Y Spiral some koordinat bilgisi X Spiral some koordinat bilgisi Y Kurpdaki başlangıç spiral no Spiral ile kurp birleşme noktasındaki teğetin açısı giriş Uzun Teğet Boyu NETCAD/NETPRO

36 ??SP_Tk??SP_Ar??SP_Xm Kısa Teğet Boyu Kurp başlangıç teğet doğrusuna dik ötelemesi Kurp merkezinin spiral başlangıcındaki teğet ve normalden oluşan sistemdeki X koordinatı Spiral (Klotoid) Bilgileri Değişkenleri NETCAD/NETPRO

37 D TABĐĐ ZEMĐN ENKESĐTLERĐNĐ ve KĐLOMETRE REFERANS LĐSTESĐ DOSYASINI OLUŞTURMAK D.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Enkesit dosyası oluşturabilme, Enkesit parametrelerini belirleyebilme, Kilometre referans listesi dosyası oluşturabilme, Netpro ile birçok farklı seçenek kullanılarak arazi modelinden, noktalardan veya 3 boyutlu çizgilerden enkesit dosyası oluşturulabilir. Düşey güzergah tanımlanması yapılmadan önce tabii zemin enkesitlerinin oluşturulması ve tabii zemin kesiti kullanılarak boy kesitin ekrana çizdirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılan çalışma tasarım açısında pratiklik kazandırdığı gibi, sonuçların eş zamanlı gösterimini sağlayacaktır. Enkesit: Yol güzergahı üzerindeki noktaların enine dikey düzlemdeki izdüşümleridir. Netpro ile tabii zemin veya yol modelinin enkesitlerini oluştururken birçok farklı opsiyon ve kriter dikkate alınabilir. Enkesit alımı yapılmadan önce, yol güzergahı üzerinde bulunan ve dikkate alınması istenilen dere, şev vb. yapılarında aktif projeye eklenmesi gerekmektedir. D.2 Tabii Zemin Enkesitlerinin Oluşturulması Enkesit oluşturmak için : 1. Arazi modeli UCGEN_seafoodplus.info dosyasının açınız. 2. Enkesit \ Modelden Enkesit Al işlemine giriniz. 3. Enkesit alınacak güzergah dosyası Ornek_seafoodplus.info yi seçiniz. 4. Ekle butonu ile yeni bir enkesit dosyası oluşturunuz ve kaydediniz. (seafoodplus.info) 5. Oluşturulacak enkesit dosyası için aşağıdaki parametreleri giriniz. NETCAD/NETPRO

38 Modelden Enkesit Al Menü Yolu Enkesit Parametreleri: Kilometre Referansı Sabit Enkesit Aralığı Ekstra Noktalar Yatay Güzergah Eleman Geçişlerinde Rakortman Değişim Kilometrelerinde Kilometre Referansı Sekmesi Enkesit Parametreleri Genişlik Sola / Sağa : 60 m Detayların Kesildiği Noktalar Detay Tabaka Süzgeci :EYO+EYA, NETCAD/NETPRO

39 Enkesit Parametreleri Sekmesi Diğer Parametreler Enkesit Planı Çiz Kurplarda birbirine kesenleri kırp Diğer Parametreleri Sekmesi 6. Enkesit parametreleri penceresinden istenilen opsiyonlar aktif hale getiriniz ve tamam ile enkesit dosyası oluşturunuz. Projede ilk defa enkesit dosyası oluşturuluyorsa veya arazi rolu olan herhangi bir *.NCZ dosyası yok ise, aktif *.NCZ ye arazi modeli rolu NETCAD/NETPRO

40 ataması yapılıp yapılmayacağı sorulur. Eğer projede kullanılması istenilen arazi modeli dosyası aktif dosya ise rol atamasının yapılması gerekir. Ayrıca oluşturulan enkesit dosyası içinde Arazi Enkesitleri Rolü nün atanmasının istenip, istenmediği sorulur. Tabii zemin enkesitlerinin kullanıldığı işlemlerde pratiklik sağlayacağı için bu talebi de onaylayınız. Đşlem sonucunda görsel enkesit izleyicisine otomatik olarak oluşturulan kesit dosyası yüklenecektir. Kesit kilometrelerine bağlı olarak hem görsel enkesit izleyicisinde, hem de ekrandaki plan üzerinde kesitler izlenebilir. Ayrıca görsel enkesit izleyicisinde nokta kodları açılıp başlangıçtaki kesitler incelenirse, bu kesitler üzerinde EYO ve EYA koduna sahip noktaların olduğu gözlemlenir. Kilometre Referans listesi dosyası oluşturarak, oluşturduğunuz listeye göre daha sonra tekrar enkesit alabilir ya da bu listeyi enkesit çiziminde kullanabilirsiniz. Kilometre listesi dosyası oluşturmak için : 7. Enkesit \ Modelden Enkesit Al işlemine giriniz. 8. Enkesit alınacak güzergah dosyası Ornek_seafoodplus.info yi seçiniz. 9. Oluşturulacak enkesit dosyası olarak seafoodplus.info dosyasını seçebilirsiniz. Liste dosyası oluşturmak için enkesit oluşturma işleminde olduğu gibi parametrelerine belirlenmesi gerekir. Enkesit dosyası oluşumunda kullanılan diğer parametreleri kullanabilirsiniz. Enkesit parametreleri penceresi altında yer alan Kilometre Referans Listesi Oluştur butonuna tıklayınız. Enkesit Parametreleri Sekmesi Oluşturulacak Kilometre Referans Listesi dosyası olarak Ornek_seafoodplus.info dosyasını Ekle ile oluşturunuz ve tamam ile işlemleri bitiriniz. Oluşturulan *.LIS dosyasının içeriği Kilometre Liste Editörüne yüklenerek görüntülenebilir. NETCAD/NETPRO

41 Kilometre Liste Editörü Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde enkesit ve kilometre referans listesi dosyalarını oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 4_TABIIZEMIN_ENKESITLERINI_KM_LIS_OLUSTURMAK klasörü altında yer alan seafoodplus.info, Ornek_seafoodplus.info dosyasını kullanınız. seafoodplus.info dosyasına Arazi Enkesiti Rolünü atamak için Proje Yöneticisi\ Proje \ Düzenle işlemine giriniz. Ekle ile enkesit dosyası olarak seafoodplus.info dosyasını seçiniz. Dosya üzerinde sağ tuş yapınız ve roller sekmesinde Arazi Enkesiti Rolünü tıklayınız ve tamam ile işlemleri bitiriniz. Arazi Enkesitlerinin Görsel Enkesit Đzleyicisinde Görüntülenmesi(Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

42 E DÜŞEY GÜZERGAH TANIMLAMA E.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Boykesit çizimini yapabilme, Kırmızı hattı otomatik ve manuel geçirebilme, Düşey kurb boylarını hesaplayabilme, Geometrik ve standart kontrolleri yapabilme, Yolun düşey güzergahtaki geçki planın tasarlanması için Düşey Tanım Editörü kullanılır. Düşey güzergah çalışması yapılmadan önce, oluşturulan tabii zemin enkesitleri kullanılarak profil yani boykesit çizimi yapılmalıdır. E.2 Boykesit Çizimi Boykesit oluşturmak için : 1. Netpro \ Profil \ Profil Çizimi işlemine giriniz. Profil Çizimi Menü Yolu 2. Çizim sekmesinin sol tarafında dosya kategorileri kısmındaki beyaz bölümde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Enkesit Dosyası Ekle seçeneğini seçiniz. Oluşturulan seafoodplus.info dosyasını tamam ile ekleyiniz ve yine tamam ile ekrana boykesit çizimini yerleştiriniz. NETCAD/NETPRO

43 Profil Çizimi Ekran Görüntüsü Boykesit (Profil) (Sonuç Ekran Görüntüsü) Boykesit (Profil) : Yol güzergahı üzerindeki noktaların dikey düzlemdeki izdüşümleridir. NETCAD/NETPRO

44 Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde boykesit çizimi oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\5_DUSEY_GUZERGAH_TANIML AMA\5_2_BOYKESIT klasörü altında yer alan seafoodplus.info dosyasını kullanınız. E.3 Düşey Güzergah Geçirilmesi (Kırmızı Hat) Netpro da düşey güzergahı belirlemek için yatay güzergah editörü benzeri bir editör olan Düşey Tanım Editörü kullanılır. Kırmızı hat (kot) çalışması yapmak için; 1. Netpro \ Düşey Tanım Editörü işlemine giriniz. 2. Düşey Tanımlama bilgilerinin girileceği güzergah dosyasını seçiniz. (ORNEK_seafoodplus.info) 3. Netpro ile kırmızı hat otomatik veya kullanıcı tanımlı olarak oluşturulabilir. Düşey Tanım Editörü Menü Yolu Kırmızı Kot : Arazi yüzeyi üzerinden geçen yapımı tamamlanmış yolun en üst kotuna kırmızı kot adı verilir. 4. Düşey Güzergahın Otomatik Olarak Geçirilmesi Netpro ile kırmızı hat, max.eğim, ortalama kazı değeri gibi kriterlere NETCAD/NETPRO

45 göre otomatik olarak geçirilebilir. Bu işlem için : E Düşey Tanım Editörü \ Đşlemler \ Araçlar \ Otomatik Düşey Güzergah Tanımlama \ Tam Otomatik Kazı+Dolguyu Minimize Ederek işlemine giriniz. Tam Otomatik/Kazı+Dolguyu Minimize Ederek Đşlemi Menü Yolu E Tabiizemin kesit dosyası seçimini yapınız. (seafoodplus.info) E Ekrana gelen parametre penceresinden aşağıdaki değerleri giriniz ve işlemi başlatınız. Otomatik Düşey Güzergah Geçirilmesi Đçin Parametreler Max.Düşey Kurp Sayısı : 5 Belirlenen km aralığında kullanılacak max.düşey kurp sayısı değeridir. Max.Eğim : Kırmızı hat için uygun görülen max.düşey eğim kriteridir. Min.Eğim : Kırmızı hat için uygun görülen min.düşey eğim kriteridir. Max.Eğim Farkı : Kırmızı hat çalışması sırasında dikkate alınacak max.eğim farkıdır. seafoodplus.info Aralığı : Đki some noktası arasında bırakılacak seafoodplus.infok değeridir. Birimi NETCAD/NETPRO

46 metredir. Ortalama Sıyırma Kalınlığı : Kırmızı hattın, arazi hattı altından ne kadar aşağıda geçirileceği değeridir. Birimi metredir. Başlangıç Kilometresi : km Kırmızı hat çalışması için Boy kesit üzerindeki başlangıç kilometresidir. Bitiş Kilometresi : km Kırmızı hat çalışması için Boy kesit üzerindeki bitiş kilometresidir. Başlangıç Kotu : 0 Boy kesit üzerindeki kırmızı hattın başlangıç kotu değeridir. Bitiş Kotu :0 Boy kesit üzerindeki kırmızı hattın bitiş kotu değeridir. Otomatik Düşey Güzergah Tanımlama Ekranı Đşlem sonucu otomatik olarak hesaplanan düşey some noktalarının profil üzerinde görüntülenmesi için güzergahın çizdirilmesi gerekir. Bu işlem için : E Đşlemler menüsü altında yer alan Güzergah Çizimi işlemine giriniz. Parametreleri belirleyiniz ve tamam ile güzergah çizimini gerçekleştiriniz. NETCAD/NETPRO

47 Kullanıcı tarafında girilen kilometre değeri aralığında ortalama kazı değeri kullanılarak da kırmızı hat geçirilebilir. Bu işlemi için : E Düşey Editör \ Đşlemler \ Araçlar \ Otomatik Düşey Güzergah Tanımlama \ 2 Kilometre Arasında En Uygun Eğimi Hesapla işlemine giriniz. 2 Kilometre Arasında En Uygun Eğimi Hesapla Đşlemi Menü Yolu E Zemin kesit dosyası seçimi yapınız. (seafoodplus.info) E Ekrana gelen parametre penceresinden aşağıdaki değerleri giriniz ve tamam ile işlemi başlatınız. 2 Kilometre Arasında En Uygun Eğimi Hesapla Đşlemi Menü Yolu Parametreler Ortalama Sıyırma Kalınlığı : Başlangıç Km : km Bitiş Km : km Đşlem sonuçlarının görüntülenmesi için güzergah çizimi yapılabilir. NETCAD/NETPRO

48 5. Kullanıcı Tanımlı Olarak Kırmızı Hattın Geçirilmesi Düşey editördeki araçlar yardımıyla kullanıcı isteği doğrultusunda düşey some noktaları oluşturulabilir. Düşey some noktaları some ekle ile tek tek oluşturulabileceği gibi ardışıl some noktası ekle ile de birden çok some noktasını profil üzerine tıklayarak oluşturulabilir. Yeni bir some noktası eklemek için : E Ardışıl Some Noktası Ekle işlemine giriniz. E Profil üzerinde istenilen yere tıklanabilir. Profil üzerinde fare imleciyle gezildiği sırada Netcad in standart koordinat panelinde fare imlecinin profil üzerinde durduğu yerin km ve kot değeri kullanıcıya gösterilir. E Boykesit üzerindeki km sindeki boykesit çizgisinin ucunu tıklayınız. Aynı şekilde kırmızı hattın son noktası olan km sini de tıklayınız. E Oluşturulan bütün some noktalarının km, kot, kurp boyu gibi değerlerine müdahale edilebilir. Örneğin da bulunan some noktasını çift tıklayarak açınız. Kot değerini olarak değiştiriniz. E.4 Düşey Kurp Boylarının Hesaplanması Düşey tanımlama işlemiyle some noktaları belirlendikten sonra, bu some noktaları için kurp boylarını hesaplanması gerekmektedir. Bu işlem için : 1. Düşey Tanım Editörü \ Đşlemler \ Araçlar \ Katsayılarına Göre Kurp Boylarını Hesapla işlemine giriniz. Katsayılarına Göre Kurp Boylarını Hesapla Đşlemi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

49 Otomatik Kurp Boyu Đşlemi Menü Yolu 2. Netpro ile farklı metodlar kullanılarak kurp boyları otomatik veya kullanıcı tanımlı olarak hesaplanabilir. Aşağıdaki parametreleri giriniz ve tamam ile uygulayınız. Parametreler Proje hızı Yöntem : Duruş Görüş Mesafesine Göre Verilen Parametrelere göre : Uygula E.5 Geometrik ve Standart Kontrollerin Yapılması Đşlem sonucunda düşey kurpların geometrik anlamda iç içe girdiği durumların kontrolünü, Đşlemler \ Araçlar \ Kurp Çakışmasını Kontrol Et işlemi ile yapınız. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde proje güzergah dosyasını oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\5_DUSEY_GUZERGAH_TANIMLAMA\5_3_KIRMIZI _HAT klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. NETCAD/NETPRO

50 Kırmızı Hattın Geçirilmesi (Sonuç Ekran Görüntüsü) E.6 Düşey ve Yatay Đlişkisinin Đzlenmesi Düşey ve yatay güzergah çalışmaları yapılırken veya tamamlandıktan sonra iki güzergahta ekrana çizdirilip, uyum kontrolü yapılabilir. Bu işlem için, 1. Yeni bir Netcad çalışma sayfası oluşturunuz. 2. Güzergah Editörüne giriniz ve Ornek_seafoodplus.info dosyasını ekrana çizdiriniz ve Plan Çizimini Yenile yi seçiniz. 3. Profil Çizimi işlemine giriniz, sağ tuş ile Enkesit Dosyası Ekleyi seçiniz ve seafoodplus.info dosyasını ekleyiniz, tamam ile işlemi sonlandırın, oluşan profili plan çizimine yakın bir yere yerleştiriniz. 4. Netpro ın yeni yapısı ile işlem editörleri tek pencere içinde kontrol edilebilmektedir. Önce Düşey Tanım sonra Güzergah Editörüne giriniz. 5. Güzergah editöründe someler üzerinde fare veya klavyedeki yön tuşları ile gezindiğinizde hem planda hem de profilde izleyiciler oluşur. Aynı şekilde Düşey Tanım editörüne geçip, düşey someler üzerinde gezindiğinizde plan üzerindeki izleyiciler ekrandan kaybolmadan düşeydeki NETCAD/NETPRO

51 somelerin izleyicileriyle birlikte ekranda izlenir. Böylelikle hem yatay hem düşey some noktalarının eş zamanlı olarak uyumlu olup olmadıkları kontrol edilebilir. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde proje güzergah dosyasını oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\5_DUSEY_GUZERGAH_TANIMLAMA\5_6_DUSEY_ VE_YATAY_ILISKISI klasörü altında yer alan DUSEY_seafoodplus.info dosyasını kullanabilirsiniz. Plan-Profil Üzerinde Yatay ve Düşey Đlişkisinin Đzlenmesi (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

52 F RAKORTMAN TANIMLAMA F.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Rakortman tanımlayabilme, Kurplarda genişletme uygulayabilme, Rakortman editörü, tırmanma şeridi, servis cepleri ve genişlemeler gibi platform genişlik değişimlerini tanımlamak için kullanılır. Her rakortman tanım bölümünün bir numarası vardır. 1 den başlayarak 30 a kadar numaralandırılarak rakortman tanım bölümü oluşturulabilir ve bu bölümlere km aralıklarında genişlik tanımlamaları yapılabilir. Örnek projede ile km aralığında rakortman tanımı yapalım. Bu işlemi için : 1. Netpro \ Güzergah \ Rakortman Tanımları işlemine giriniz. 2. Rakortman Tanımları \ Dosya \ Yeni Rakortman işlemine giriniz. Rakortman bölüm numarası olarak 1&#;i kabul ediniz. 3. Aşağıdaki parametre değerlerine sol taraftaki hücrelere giriniz ve Ekle butonu ile tanımı sağ tarafa ekleyiniz. Başlangıç Km : Bitiş Km : Başlangıç Değeri m Bitiş Değeri m 4. Aynı işlem adımlarını kullanarak tekrar aşağıdaki parametrelere göre 2. rakortman bölümünü oluşturunuz. Rakortman Tanımları Menü Yolu Başlangıç Km : Bitiş Km : Başlangıç Değeri m Bitiş Değeri m Yeni Rakortman Đşlemi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

53 Rakortman Tanımla Penceresi Đşlemi Menü Yolu F.2 Kurplarda Genişletme Özellikle uzun taşıtların bir yatay kurbu dönerken arka tekerlekleri, ön tekerlekleri ile aynı yörüngeyi takip etmemekte ve daha büyük şerit genişliğine ihtiyaç duymaktadır. Rakortman Tanımları editöründeki işlemler menüsü altında yer alan Genişlemeler ile AASHTO standartlarında kurplara genişletme uygulanabilir. Bu işlem için : 1. Rakortman Tanımları Editöründe Đşlemler \ Genişlemeler işlemini başlatınız ve aşağıdaki parametreleri giriniz. Genişlemeler işlemi Menü Yolu Tasarım Aracı; SU Kaplama Genişliği; m Şerit Sayısı; 2 olarak giriniz ve tamam ile işlemi gerçekleştiriniz. 2. Đşlem sonucunda yolun solu için 3 sağı için ise, 4 nolu rakortman bölümleri otomatik olarak oluşur. Bu bölümler tip kesit tanımı oluşturmada kullanılacaktır. Tasarım Aracı isimleri: NETCAD/NETPRO

54 SU : Kamyon WB : Treyler 12 m WB : Treyler 12 m WB : Treyler 19 m WB : Treyler 20 m WBD : Treyler 20 m Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde proje güzergah dosyasını oluşturamadıysanız, ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 6_RAKORTMAN_TANIMLAMA klasörü altında yer alan Ornek_seafoodplus.info " dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Rakortman Editöründe Hesaplanan Genişletme Değerleri (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

55 G PLATFORM VE DUVAR TANIMLAMA VE ENKESĐTLERĐNĐ OLUŞTURMA G.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Tip kesit dosyası oluşturabilme, Platform geometrisi oluşturabilme, Şev uygulayabilme, Kod Kataloğu nu kullanabilme, Tip kesit ve şev aralıklarını düzenleyebilme, Duvar tanımlayabilme ve uygulayabilme, Netpro ile platform tanımları çok daha pratik ve akıllı hale getirilmiştir. Bu bağlamda yeni bir editör olan Tip Kesit Editörü tasarlanmıştır. Bu editör ile : Birden çok tip kesit aralığı ve tip kesit tipi tanımlaması Aynı anda birçok tip kesit üretimi TCK standartlarında şev uygulama işlemleri Duvar tanımlama ve kesitlerinin oluşturulması işlemleri gerçekleştirilebilir. G.2 Platform Tanımlama Yol yüzeyinin oluşturulması aşamasında tip kesit editörü kullanılır. Platformu oluştururken editör içerisindeki hazır kütüphanede yer alan örnek tip kesitler kullanılabildiği gibi, kullanıcı kendi isteği doğrultusunda yeni bir tip kesit veya hali hazırda bulunan tanımları da düzenleyerek seafoodplus.info Kesit Editörüne ilk girildiğinde kullanıcıdan yeni bir çoklu tip kesit tanım dosyası (*.PLX) oluşturulması istenir. Bu işlem için : 1. Netpro\Tip Kesit Editörü işlemine giriniz. 2. Ekle ile oluşturulacak tip kesit dosyasının adını ve bilgisayardaki konumunu belirleyiniz. (ORNEK_seafoodplus.info) Tip Kesit Editörü Menü Yolu NETCAD/NETPRO

56 3. Ardından km aralıklarının referans edileceği arazi kesit dosyasının gösterilmesi istenecektir, seafoodplus.info dosyasını gösteriniz. Arazi modeli üzerinden oluşturulmuş olan kesit dosyası artık kendi güzergah dosyasının hangisi olduğunu bilmekte ve gereken işlemlerde kullanılmaktadır. Ayrıca tekrardan güzergah dosyasının gösterilmesine gerek yoktur. Platform sekmesinde oluşturulacak tip kesit için, tip kesit geometrisinin değiştiği veya aynı geometri üzerinde farklı uygulamaların yapılacağı (koda uzat, uzat takip et vs.) kilometre aralıklarının girilmesi gerekir. 4. Editörün sol alt köşesinde yer alan F3: Ekle butonu ile yeni bir km aralık satırı oluşturunuz. 5. Aşağıdaki parametreler göre, ilk satırdaki kolona başlangıç km, ikinci kolona ise bitiş km değeri giriniz. Başlangıç Km Bitiş Km Platform Sekmesinde Km Aralıkları Tanımla Đlk tanım m ile m aralığında, ikinci tanım ise m ile m aralığındadır. Đkinci tanım den başlamasına rağmen ikinci tanım için yapılan ayarlamalar ve uygulamalar den sonraki ilk kesitte uygulanacaktır. Örnek proje için m de platform tanımı otomatik olarak değişecektir. NETCAD/NETPRO

57 6. Km değerleri belirlendikten sonra bu km değerleri için tip kesit geometrisi tanımlanmalıdır. Bu işlem için her km satırı sağ tarafında yer alan (3 nokta) butonu yardımıyla Platform Tanımları Editörüne giriniz. Platform Tanımları Editörü ne Giriş Bu editör ile : Yeni bir platform tanımı oluşturulabilir. Program içerisinde standart olarak yer alan platform tanımları kütüphanesi kullanılabilir. Platform tanımları kütüphanesi kullanıcı isteği doğrultusunda düzenlenebilir. Oluşturulan tanımlar kaydedilebilir ve kullanıcılar arasında paylaşılabilir. Editöre girdikten sonra tip kesit geometrisini oluşturmak için iki yöntem kullanılır. Kullanıcı dilediği şekilde tip kesit geometrisinin tanımını oluşturulabilir. Bu yöntemler : Kullanıcı tanımlı tip kesit geometrisinin oluşturulması Standart kütüphane ile tip kesit geometrisinin oluşturulması G.3 Kullanıcı Tanımlı Platform Geometrisinin Oluşturulması Platform editörü ile basitten karmaşığa birçok tip kesit tanımlanabilmektedir. Editörün ara yüzünde yer alan araç çubukları yardımıyla birçok farklı uygulamayı yapabilmek mümkün hale getirilmiştir. Yeni bir tip kesit oluşturmak için : NETCAD/NETPRO

58 1. Editörün sol tarafında yer alan YOL \ TEK YOL kategorisi üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Yeni Tanım işlemine giriniz. Tip kesit tanımı ismini TEK_YOL olarak giriniz. Yeni Kesit Tanımı Đşlemi Đlk tanım ana tip kesit tanımı olması nedeniyle otomatik olarak başlangıcı eksenin 0,0 noktasından başlamıştır. Kullanıcı istediği takdirde bu kuralı üzerine tıklayarak değiştirebilir. Başlangıç kuralı ilerleyen bölümlerde detaylı şekilde anlatılacaktır. Platform tanımı sol ve sağ için iki bölüme ayrılmıştır. Bu iki kısım aynı anda tanımlanabileceği gibi, farklı da tanımlanabilir. Tanımlamak istenilen çizgisel geometri eğimli bir yüzey ise (yolun şerit kısmı gibi) genellikle Yüzde Eğim işlemi kullanılır. Bu işlemin kullanılmasındaki amaç yola dever uygulamasının otomatik veya kullanıcı tanımlı yapılabilmesidir. Sol Yüzde Eğim işlemine aşağıdaki kısa yollardan herhangi biriyle ulaşılabilir. Platform \ Sol Tanım \ Yeni Detay \ Yüzde Eğim işlemi, Editörde sol tarafta yer alan Yüzde Eğim ikonu Editörün ön izleme kısmında sağ tuş \ Sol Tanım \ Yeni Detay \ Yüzde Eğim işlemi NETCAD/NETPRO

59 Eğim ile Yeni Detay Oluşturma Đşlemi 2. Đşleme giriniz ve aşağıdaki parametre değerlerini uygulayınız. Kod : SO1 Yatay : Eğim : D Yüzde Eğim Penceresi 3. Tip kesitin sağı içinde aynı işlem adımlarını tekrarlayınız. Kod : SA1 Yatay : Eğim : D NETCAD/NETPRO

60 Tip kesit editöründe her bir çizgi bir kod ile temsil edilmektedir. Bu kodların sağda veya solda olmasının belirtilmesi daha sonra yapılacak bir takım işlemlerde (şevli kotlu plan çizimi, kodlara kural atama vs.) hata yapma olasılığımızı azaltacak ve daha standart bir şekilde çalışma ortamı kendiliğinden oluşacaktır. Bir kodun sağda veya solda olması durumu standart olarak kod kataloğunda sağdakiler için A, soldakiler için O harfi kullanılarak ayırt edilmiştir. Eğer sol tarafta tanımlanan detay sağ taraftakinin simetrisi ise, soldaki tanımlamalar sağ tarafa aktarılabilir veya eş zamanla tanımlanabilir. Bu işlem için : 4. Platform \ Sağ Sol Aynı Đşlemine giriniz ve karşınıza gelen onay mesajını evet ile onaylayınız. Sağ Sol Aynı Menü Yolu 5. Bu işlem sonrasında solda oluşturulan herhangi bir detay sağa tarafa da aktarılacaktır. Tekrar Platform/Sol Tanım/Yeni Detay Yüzde Eğim Đşlemine giriniz ve aşağıdaki parametreleri uygulayınız. Kod : YKO Yatay : Eğim : D Tanımlanan platform sonuna şev uygulamak isteniyorsa, bitiş kuralı tanımlamak gerekmektedir. Bitiş kuralı işlemine aşağıdaki kısa yollardan herhangi biriyle ulaşılabilir. Platform \ Sol Tanım \ Bitiş Kuralı \ Şev Uygula işlemi, Editörde sol tarafta yer alan Bitiş Kuralı ikonu, Editörün ön izleme kısmında sağ tuş \ Sol Tanım \ Bitiş Kuralı \ Şev Uygula işlemi. NETCAD/NETPRO

61 Bitiş Kuralı Tanımlama 6. Bitiş kuralı işlemine giriniz ve tamam ile tip kesitin sonuna şev uygulanacağını belirtiniz. Bitiş Kuralı \ Şev Penceresi Bitiş kuralı, sadece tanımlanan ana tip kesit sonuna şev uygulanacağını belirtir. Kullanıcı dilerse bu kuralı tanımayabilir. Program bu kuralın uygulandığı tip kesit tanımına, daha sonrası şev uygular. Ayrıca kullanıcı yarma/dolgu kararı verileceği veya şev uygulanacağı kesit dosyası rolü seçimi yapabilir. Eğer herhangi bir rol verilmezse varsayılan olarak arazi kesiti kullanılır. Şev uygulaması Şevler bölümünde detaylı şekilde anlatılmıştır. NETCAD/NETPRO

62 Bitiş kuralından sonra ana platform geometrisi oluşturulmuştur. Şimdi üst yapı katmanlarını tanımlayalım. Aşınma tabakası tanımlamak için : 7. TEK_YOL üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve Yeni Alt Tanım işlemine giriniz. 8. Tabaka ismi olarak ASINMA_TABAKASI giriniz. 9. Aşınma tabakasının üst platformdan belirli bir mesafe değerinden aşağıda olması gerekmektedir. Bu mesafe değeri başlangıç kuralı yardımıyla tanımlanabilir. Yeni Alt Tanım Oluşturma Đşlemi Menü Yolu Başlangıç kuralı tanımlamak için : Başlangıç Kuralı ikonu üzerine tıklayınız. Referans kod olarak bir üst platformun eksen kodu olan EKS yi seçiniz. Başlangıç Kuralı Tanımlama Aşınmayı 5 cm ana tip kesit tanımında aşağıda oluşturmak için, düşey hücresine değerini giriniz. NETCAD/NETPRO

63 Bitiş Kuralı Penceresi Aşınma tabakasının solunu ve sağını tanımlamak için : Öncelikle Ön izleme penceresinde sağ tuş \ Sağ-Sol Aynı işlemine giriniz. ASINMA_TABAKASI üzerine tıklayınız ve Yüzde Eğim işlemine giriniz ve aşağıdaki parametre değerlerini uygulayınız. Kod : YKO Yatay : 1 Eğim : D Aşınma tabakasının ana platforma uzayabilmesi için Uzat bitiş kuralı uygulanmalıdır. Bitiş kuralı uygulamak için : Bitiş Kuralı \ Uzat işlemine giriniz. Kesite Uzat opsiyonunu işaretleyiniz ve tamam ile bitiriniz. Diğer üst yapı katmanlarını da aynı yöntemlerle oluşturunuz. Uzat Kuralı Tanımlama NETCAD/NETPRO

64 Üst Yapı Adı Üst Yapı Kalınlığı Uzunluğu Binder Tabakası m 2 m Bitümlü Tabakası m 3 m Temel Tabakası m 4 m Kullanıcı tanımlı olarak oluşturulan platformu projedeki referans kilometre aralığına uygulamak için, Tamam ile işleme devam ediniz. Değişiklikleri kaydetmek istiyor musunuz? onay mesajı evet ile geçildiğinde kütüphanedeki tanım değişikliği tanımların kaydedildiği *.PDX dosyası içerisine kaydedilmiş olur. Eğer onay mesajı hayır ile geçilirse yapılan değişiklik kütüphaneye dosyasına kaydedilmeyecek, sadece o *.PLX dosyası içerisinde tanım olarak kullanılacaktır. Hayır ile işlemi geçiniz. *.PDX dosyası Netcad in kurulu olduğu dizin altındaki Tools\Utils\Netpro6 klasörü altında yer almaktadır. Bu dosya Tip Kesit Editöründe yer alan tanımların tutulduğu dosyadır. Eğer projedeki kurblarda genişletme, servis cepleri veya yol platform geometrisinin değişimine bağlı olarak genişlemeler için rakortman tanımı yapılmış ise, platform tanımına bu tanımlar uygun kodlama ile girilmelidir. Rakortman tanımlarını tip kesit tanımı içinde kullanmak için : Đlk satırdaki tanımı (0 ) tekrar düzenlemek için 3 nokta butonuna tekrar tıklayınız. Görünüm menüsünde Metin görünümü işlemine giriniz. Metin Görünümü Menü Yolu Sol taraftaki tanım içeriğini $EKS:0,0,,EKS +R01+R03%D,SO1 +R02%D,YKO $SEV olarak değiştiriniz. NETCAD/NETPRO

65 Tip Kesit Tanımı Đçerisine Rakortman Tanımı Yapma Sağ taraftaki tanım içeriği +R01+R04%D,SA1 +R02%D,YKA $SEV olarak değişseafoodplus.infoımda kullanılan R01 ve R02 kodları rakortman tanımlarında oluşturulmuş olup, km ile km aralığındaki platform geometrisi değişimi için tanımlanmıştır. Örnek projedeki bölünmemiş yol geometrisinden, orta refüj hendek ile bölünmüş yol geometrisine geçiş bu şekilde sağlanabilmektedir. Solda ve sağda olan kurp genişletmeleri uygulaması için ise, daha önceden rakortman tanımları editöründe Genişlemeler işlemi ile oluşturulan Sol için R03, sağ için R04 rakortman bölüm numaraları kullanılmıştır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasıoluşturamadıysanızornek_proje_yol\sonuc_dosyalar\7_p LATFORM_VE_DUVAR_TANIMLAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA\7 _3_KULLANICI_TANIMLI klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info" dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Tip Kesit Editöründe Kullanıcı Tanımlı Tip Kesit Oluşturma (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

66 G.4 Standart Kütüphane Đle Platform Geometrisinin Oluşturulması Kütüphanede yer alan tanımlar ile platform geometrisi oluşturulabilir. Platform tanımları editöründe ana kategoriler altında yer alan tanımlar fare yardımıyla seçilir. Seçilen tanımın geometrisi ve kod içeriği editörün sağ tarafında kullanıcıya gösterilir. Nesne ve metin görünümü şeklinde iki tür kod gösterim şekli vardır. Görünüm menüsü altında yer alan, metin ve nesne görünüm ile işlem gerçekleştirilir. Nesne görünümde, kodlar daireler içinde sembolik olarak gösterilirler ve kullanıcı herhangi bir detay kodu üzerinde fare ile durduğunda alt kısımda yer alan ön izleme penceresinde kodun geometrisi izlenebilir. Aynı zamanda nesne görünümünde iken istenilen kodun üzerine tıklanarak detayın içeriği görüntülenebilir veya değiştirilebilir. Metin görünüm de ise, kod içeriği metin şeklinde görüntülenir. Ön izleme penceresinde herhangi bir çizgi üzerinde fare ile durulduğunda o çizgiyi oluşturan detay metni üst kısımda kullanıcıya gösterilir. Editördeki tanımların sol tarafındaki + ikonu bu tanımın ana bir tanım olduğunu ve kendisine bağlı olan alt tanımları olduğunu belirtmektedir. Bu ikon tıklanarak tanım içeriği görüntülenebilir. Ana tanım altında yer alan tanımlarda fare ile tıklanarak ön izleme penceresinde gözlemlenebilir. Tanımı aktif hale getirdikten sonra, tamam ile işlem tamamlanır. Đşlem sonucunda belirlenen km aralığında seçili tanım atanmıştır. Bu km aralığında bu tanım geometrisi kullanılarak tip kesit geometrisi oluşturulacaktır. 1. Đkinci kilometre aralığı için ( ) yine 3 nokta butonuna tıklayınız. 2. BOLUNMUS_YOL kategorisi altında yer alan, ANAYOL_TIP_KESITI_06 dosyası seçiniz. Bu tanım içinde de kurp genişletmelerinin kullanılabilmesi için rakortman bölüm kodlarının girilmesi gerekmektedir. 3. Nesne görünümünde iken, YKO kodu bir kez tıklayınız. Ekrana gelen Yüzde Eğim penceresindeki Yatay ( ) hücresine R03 kodu başına + ekleyerek yazınız. NETCAD/NETPRO

67 Tip Kesit Tanımı Đçerisindeki Herhangi Bir Kodun Değiştirilmesi 4. Aynı işlemi YKA kodu içinde yapınız. Yalnız sağ taraftaki genişletmelerin uygulanabilmesi için R04 kodu giriniz ve tamam ile işlem bitiriniz. Tamam ile oluşturulan platform tanımı km aralığına atanır. 5. Üçüncü kilometre aralığı ( ) içinde ANAYOL_TIP_KESITI_04 tanımı seçiniz ve ikinci kilometre aralığında yapılan rakortman tanımlarının aynısını bu tanım içinde gerçekleştiriniz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasıoluşturamadıysanızornek_proje_yol\sonuc_dosyalar\7_p LATFORM_VE_DUVAR_TANIMLAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA\7 _4_STANDART_KUTUPHANE klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info" dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. Tip Kesit Editöründe Standart Tip Kesit Kütüphanesinin Kullanımı (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

68 G.5 Şev Uygulaması Netpro ile platforma şev uygulama işlemleri oldukça geliştirilmiş ve TCK standartlarıyla özellikle de /73 nolu genelgesiyle tam uyumlu hale getirilmiştir. TCK/73 nolu genelgesinde, dolgu şev eğiminin tespitinde dolgu boyunca en yüksek dolgu yüksekliği esas alınacak ve bu yüksekliğe göre verilen şev eğimi tüm dolgu boyunca (sağ ve sol dolgu yükseklikleri ayrı ayrı değerlendirilerek) kullanılacaktır. Öncelikle hangi dolgu yüksekliğine kadar hangi şev eğiminin kullanılacağının tespit edilmesi gerekmektedir. Đstenilen yükseklik aralıkları belirlendikten sonra editörün sağ tarafında yer alan 3 nokta butonu ile Şev Tanımları Editörüne girilir. Bu kütüphanede yer alan hazır tanımlar kullanılabilir veya bu tanımlar tekrar düzenlenebilir. Editörün çalışma prensibi platform tanımları editörü ile hemen hemen aynı özellikleri sergilemektedir. 1. Editörü TCK standartlarında varsayılan değerler ile doldurmak için, editörün herhangi bir yerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Varsayılan Değerleri Doldur işlemine giriniz. Şevler Sekmesindeki Varsayılan Değerleri Doldur Đşlemi 2. Đşlem sonucunda otomatik olarak Yarma ve Dolgu hücreleri doldurulur. Ara yüzde yer alan Özel Dolgu/Yarma Şev Aralık Tanımları listeleri sayesinde istenilen km lerde istenilen şev eğimi ister yarma, ister dolgu olsun tanımlanabilir. Bu listelerin kullanımı bir sonraki aşamada anlatılacaktır. NETCAD/NETPRO

69 Pencerenin sol alt köşesinde yer alan birinci opsiyon olan Araştırma Raporu&#;nu kullan opsiyonu, yarma tanımlarının ve dolgu yükseklik değerinin şevler sekmesinde girilen en büyük değerden daha büyük olması durumundaki dolgu tanımlarının Araştırma Raporu Şev Tanımları tablosundan alınmasını sağlar. Pencerenin sol alt köşesinde yer alan ikinci opsiyon olan TCK Yönetmeliğine Göre opsiyonu, /73 nolu TCK genelgesinde ön görülen şev uygulaması yapılabilir. Bu opsiyon aktif hale getirildiğinde her bir dolgu aralığındaki en yüksek dolgu yüksekliği bulunacak ve o yüksekliğe denk gelen şev eğimi tüm dolgu boyunca uygulanacaktır. (sağ ve sol için ayrı) Araştırma Raporu&#;nu Kullan ve TCK Yönetmeliğine Göre opsiyonu aktif halde ise: Program tarafından otomatik olarak tespit edilen dolgu aralıklarında şevler sekmesindeki şev eğimlerine göre araziden dolgu yüksekliği analizi yapılır. Bulunan dolgu aralıklarındaki en yüksek dolgu yüksekliği bulunur ve bu yüksekliğe denk gelen şev eğimi şevler sekmesinden alınır. Tespit edilen dolgu yüksekliği Şevler sekmesinde girilen tüm dolgu yüksekliklerinden daha yüksek ise, örnek proje için bu değer 5m. dir. Dolgu şev eğimi Araştırma Raporu Şev Tanımları tablosundan alınır. Yarma şevi tanımları ise yine Araştırma Raporu Şev Tanımları tablosundan alınır. Şev yüksekliği hesaplamasında ; kullanıcının belirlediği en büyük dolgu yüksekliğine denk gelen şev eğimi başta olmak üzere diğer şev eğimleri de sırasıyla araziye uygulanır. Analiz sonucunda en büyük dolgu yüksekliğinden daha fazla bir yükseklik bulunduğu takdirde Araştırma Raporu ndaki dolgu şev eğimleri uygulanır. Eğer bulunan yükseklik, belirlenen yükseklikler arasında kalıyor ise, bir önceki yüksekliğe denk gelen şev eğimi kullanılarak analiz yapılır ve analiz sonucunda bulunan değere denk gelen şev eğimi kullanılır. TCK yönetmeliğine göre ve Araştırma Raporunu kullan opsiyonlarının kullanımı için, mutlaka Araştırma Raporu Şev Tanımlarının girilmesi gerekmektedir. Araştırma Raporu&#;nu Kullan seçeneği aktif, TCK Yönetmeliğine Göre opsiyonu pasif halde ise: Dolgu ve yarma şev eğimleri herhangi bir yükseklik analizi yapılmadan, Araştırma Raporu Şev Tanımları tablosundan alınır. Araştırma Raporu&#;nu Kullan pasif halde, TCK Yönetmeliğine Göre opsiyonu seçeneği aktif ise: NETCAD/NETPRO

70 Program tarafından otomatik olarak tespit edilen dolgu aralıklarında şevler sekmesindeki şev eğimlerine göre araziden dolgu yüksekliği analizi yapılır. Bulunan dolgu aralıklarındaki en yüksek dolgu yüksekliği bulunur ve bu yüksekliğe denk gelen şev eğimi şevler sekmesinden alınır. Yarma şevi tanımları ise Şevler sekmesindeki yarma tanımı hücrelerinden alınır. Araştırma Raporu&#;nu Kullan ve TCK Yönetmeliğine Göre opsiyonu seçeneği pasif halde ise, Projeye uygulanacak dolgu tanımı, son dolgu şev tanımı olan h>0 ın karşısındaki hücreden alınır. Yarma şevi tanımları ise Şevler sekmesindeki yarma tanımı hücrelerinden alınır. 3. TCK Yönetmeliğine Göre ve " Araştırma Raporu&#;nu Kullan" opsiyonlarını aktif getiriniz. 4. Araştırma Raporu Şev Tanımları sekmesine geçiniz. F3:Ekle ile yeni bir kilometre aralığı satırı oluşturunuz. Aşağıda verilen bilgilere göre bu aralıkları doldurunuz. Başlangıç Kilometre Bitiş Kilometre Sol Dolgu Sol Yarma Sağ Dolgu Sağ Yarma /2 4/1 1/1 3/2 4/1 1/ /1 4/1 3/2 1/1 4/1 3/ /1 4/1 3/2 2/1 4/1 3/ /1 4/1 2/1 2/1 4/1 2/ /1 4/1 2/1 1/1 4/1 2/ /2 4/1 2/1 3/2 4/1 3/ /1 4/1 2/1 2/1 4/1 2/ /1 4/1 2/1 1/1 4/1 2/1 Tablodaki şev eğimleri yatay/düşey şeklinde verilmiştir. Platforma şev eğimi uygulanmasındaki en kritik iş yarma şevi mi? Yoksa dolgu şevi mi? Uygulanması gerektiği kararıdır. Netpro ile bu uygulama yine kendine özgü yöntemlerle otomatik olarak çözülmektedir. Yol kenarından kritik yükseklik ve mesafe değerlerini kendisine referans alarak o kesitteki yarma veya dolgu kararını vermektedir. Kritik yükseklik NETCAD/NETPRO

71 ve mesafe kod kataloğu yardımıyla verilebileceği gibi tip kesit editörünün son sekmesi olan Parametreler sekmesinden de belirlenebilir. Program varsayılan olarak kod kataloğundaki yarma/dolgu kararı verilecek nokta özelliği olan kodun şev tanımlarındaki varlığına bakar. Mesela HDO veya HDA kodları için kural ataması yapılmış olmalı ve bu kodların şev tanımında kullanılmış olması gerekmektedir. Örneğin -1,4,HDO -1,2,KYO tanımında olduğu gibi tanım içerisinde bu kodlar kullanılmalıdır. Program HDO nun önünde yer alan -1 i kritik yükseklik, 4 ü ise kritik mesafe olarak kullanacaktır. Eğer bahsi geçen özellik herhangi bir koda atanmamış veya o kod şev tanımında kullanılmamış ise, parametreler bölümünden sağ ve sol için ayrı ayrı girilen mesafe değerlerini dikkate alır. Genellikle hendek dibi özelliği olan kod için yarma/dolgu kararı verilecek nokta kuralı atanır. Hendek dibine bu özelliğin atanmasının sebebi, yola zarar verecek olası drenaj problemlerinin hendek yapılarak çözüme kavuşturulmasıdır. Yarma dolgu kararının verilmesinde kullanılan şev eğiminin alındığı yer eğer araştırma raporu şev tanımları girilmiş ise, Araştırma Raporu Şev Tanımları bölümüdür. Araştırma raporu girilmemiş ise, Şevler sekmesindeki Yarma Tanımı hücresinden bu bilgi alınır. Enkesitler üretilmeden önce kod kataloğunda tanımlanan kodlar için birtakım kuralların veya özelliklerin atanması veya değiştirilmesi kesitlerin üretiminde kolaylıklar sağlayacağı gibi, uygulamada oluşabilecek komplikasyonlarında önüne geçecektir. Kod kataloğu&#;nun Kullanımı bölümünde bu konu ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasıoluşturamadıysanızornek_proje_yol\sonuc_dosyalar\7_p LAFORM_VE_DUVAR_TANIMLAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA\7_ 5_SEV_UYGULA klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info" dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. NETCAD/NETPRO

72 Araştırma Raporu Şev Tanımlarının Doldurulması G.6 Kod Kataloğu nun Kullanımı Netpro ile gelen Kod kataloğu ile : Tip kesit üzerinde tanımlanan her bir kod için, ayrı ayrı öznitelik, kural ve özellik bilgisi atanabilir. Enkesit çiziminde hangi koda ait çizgi üzerine dever, hangisinin üzerine eğim yazılacağı bilgisi girilebilir. Çizgilerin rengi, kalınlığı ve tipi gibi özellikleri Netcad&#;in tabakası kullanılarak ayarlanabilir. Şevli kotlu plan çiziminde hangi kod sonrasında şev taranacağı, hangi kod şev taranmayacağı, hangi kodun yol kenarı olduğu gibi bilgiler girilebilir. Ayrıca enkesit çiziminde olduğu gibi Netcad&#;in tabakası yapısı kullanılarak şevli kotlu plandaki tip kesit çizgilerinin rengi, kalınlığı gibi vs. öznitelikleri ayarlanabilir. Enkesit üretimi sırasında hangi koda ait çizginin arazi tarafında kesilmeyeceği veya kesileceği, hangi kodun yarma/dolgu kararı verilecek nokta olacağı gibi bilgiler tanımlanabilir. Program içerisinde standart olarak oluşturulmuş olan katalog bir çok uygulama için yeterlidir. Kullanıcı dilerse, yeni bir katalog oluşturabilir ve oluşturduğu kataloğu projeler ve kullanıcılar arasında paylaşılabilir. Kod Kataloğuna Netpro &#;da birkaç şekilde ulaşılabilir. Bunlar: Netpro\Proje Yöneticisi\Proje\Kod Kataloğu ile, Platform Tanımları Editörü&#;ndeki herhangi bir kod üzerine tıklanıldığında açılan detay penceresindeki kodun sağ tarafında yer alan " " 3 nokta butonu ile, Şev Tanımları Editörü&#;ndeki herhangi bir kod üzerine tıklanıldığında açılan detay penceresindeki kodun sağ tarafında yer alan " " 3 nokta butonu ile, NETCAD/NETPRO

73 Kod Kataloğuna Giriş Kod Kataloğu nun ara yüzünün sol tarafında kodlar ve parantez içinde açıklamaları, sağ tarafında bu kodların özniteliklerinin özet bilgisi ve katalogda yer alan tüm kodların hangi özellikte olduğu gibi bilgiler yer almaktadır. Buradaki herhangi bir kod incelendiğinde örneğin YKO: Bu kodun açıklamasından da anlaşılabileceği gibi, Yol Kenar Sol olduğunu, Kendisinden önceki araziyi kesmeyeceğini ve yine kendinden önceki koda kadar olan çizgi üzerine dever yazılacağı gibi bir takım bilgiler yer alır. Herhangi bir kod üzerinde değişiklik veya dosya bazlı işlemler yapmak için, pencerenin sol alt tarafından yer alan Değişikliklere Đzin Ver onay kutusu işaretlenmelidir. Kod Kataloğu Penceresi NETCAD/NETPRO

74 1. Bu kataloğa yeni bir kod eklemek için, penceresinin sol tarafındaki kodlar bölümünde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan menüden Yeni Kod işlemine giriniz. 2. Kod adı olarak, RSL giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Tip Kesit Editörü Menü Yolu 3. Sağ taraftaki açıklama kısmına Road Side Left (Yol Kenarı Sol) giriniz. 4. Yeni kodun özniteliklerini sol taraftan tanılayabiliriz. Aşağıdaki parametreleri bu koda uygulayınız. 5. Yönü : Solda Tabaka \ Kesit Tabaka Ayarları için sağ tarafta yer alan Tabaka Ayarları butonuna tıklayınız ve rengini kahverengi, Plan Tabaka Ayarlarını turuncu yapınız. Kurallar bölümünde ise, bu kod yol kenarı ve platformun sol kod olduğu için kendinden öncesini hiçbir şekilde arazinin kesmemesi gerekiyor. Kestiği takdirde platform geometrisi yarım kalacaktır. Bu durumun oluşmaması için "Kendinden Öncekini Arazi Kesmez" kuralı aktif hale getiriniz. Kendinden öncekine eğim ve dever yazılması için iki kuralı da aktif hale getiriniz. Ayrıca Enkesit çizimi sırasında üzerine kot ve aramesafe bilgisi yazılması için diğer opsiyonları da aktif hale getiriniz. Enkesit üzerinde sembol çiz opsiyonunu isteğe bağlı olarak değiştirebilirsiniz. Özellik kısmından eğer bu kodun platformun en son noktası olmasını istiyorsanız, mutlaka yol kenarı özelliğini seçmeniz gerekir. Aksi takdirde bu kodu platformun en uçlarında kullansanız bile, program bu kodların yol kenarı olduğunu anlamayacak ve şevli kotlu plan vs. işlemlerde hatalarla karşılaşacaksınız. Aynı şekilde RSR (Road Side Right-Yol Kenarı Sağ) şeklinde yeni bir kod oluşturunuz. Yukarıdaki işlem adımlarının uygulayınız. Yalnız burada dikkat etmeniz gereken kısım önceki tanımladığımız kod platformun solunda NETCAD/NETPRO

75 kullanılmaktaydı, yeni kod yani RSR ise sağında kullanılacaktır. Netpro &#;da kullanıcı kod kataloğuna yeni bir kod eklediği zaman o an için aktif olan, çalışılan proje içerisine kaydedilmektedir. Eğer düzenlenmiş halini varsayılan olarak kaydetmemiş ise, yeni bir proje oluşturduğunda kendisinin eklediği kodlar gelmeyecek, standart kod kataloğundaki kodlar gelecektir. Kullanıcı eğer kendi tanımlamış olduğu kodları farklı projelerde de kullanmak istiyorsa, Kod Kataloğundaki Dosya menüsü altından Varsayılan olarak Kaydet işlemini yapmalıdır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde kod kataloğunu oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\7_PLATFORM_VE_DUVAR_T ANIMLAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA\7_6_KOD_KATALOĞU_ NUN_KULLANIMI klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info" dosyasını Kod Kataloğundaki Dosya Aç ile açınız ve Varsayılan olarak kaydediniz. Tanımladığımız yeni kodları Tip Kesit tanımında kullanmak için, editördeki platform sekmesine geçiniz ve ile aralığını tıklayınız. Buradaki tip kesit tanımının sol tarafındaki YKO kodununu üzerini tıklayınız ve YKO yerine RSL yazınız. Aynı şekilde sağ taraf için YKA yerine, RSR kodunu yazınız. Diğer kilometre aralıklarındaki tip kesit tanımları içinde aynı işlem adımlarını uygulayınız. 6. Parametrelerin girişi tamamlandıktan sonra, Đşlemler \ Enkesitleri Üret işlemi ile tanımlanan platform kesitlerinin geometrilerinin bulunduğu kesit dosyası olan *.KSP dosyaları üretilecektir. Kesit dosyalarının üretildiği klasör Ornek_Proje_Yol klasörü altındaki ORNEK_PROJE_Kesitler klasörü içerisinde yer almaktadır. Đşlem tamamlandığında öncelikle kullanıcıya dolgu aralıkları ve bu aralıkların yükseklik değerleri ve arazinin kısa olduğu km aralıkları kullanıcıya raporlanır. Bu rapor çıktısı Dosya\Sakla ile daha sonra kullanılmak üzere saklanabilir. Dolgu yüksekliğinin 4 m yi geçtiği kısımlarda otomatik platform genişliğinin 1 m arttırılması istenildiği takdirde, bu rapordaki aralıklarda rakortman tanımlaması yapılarak, bu uygulama pratik şekilde yapılabilir. NETCAD/NETPRO

76 Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyası oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\7_PLAFORM_VE_DUVAR_TANIMLAMA_VE_ENKE SITLERINI_OLUSTURMA\7_6_KOD_KATALOĞU_NUN_KULLANIMI klasörü altında yer alan ORNEK_seafoodplus.info" dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. G.7 Tip Kesit Editörü&#;nde Yapılan Kullanıcı Tanımlı Düzenlemeler Tip kesit editöründe yapılan Enkesitleri Üret işlemi sonucunda, üretilen enkesit dosyaları görsel enkesit izleyiciye otomatik olarak yüklenecektir. Görsel enkesit izleyicisinin sol tarafında yer alan Mesajlar bölümünde arazini kısa geldiği durumlar veya seafoodplus.info yüksekliğinin hesaplanamadığı kilometreler raporlanır. Herhangi bir hata mesajına tıklandığında kesit dosyası içerisinde o kilometreye gidecek ve görsel enkesit izleyicisinde görüntülenecektir. Ayrıca inceleme sonucunda duvar uygulanması gereken, üst yapının arazi kotunda aşağıda olduğu durumlar, şev eğiminin değiştirilmesi gereken km ler tespit edilebilir. Yeni tanımladığımız kodlar olan RSL ve RSR kodlarının da tip kesitler üzerinde yer aldığına dikkat ediniz. Örnek Proje Đçin Yapılması Gereken Düzenlemeler: Sıra Km Başlangıç Km Bitiş Sol Sağ Yapılacak Açıklama No Đş Türü X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Yarma Palye Eğim / 3 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye X Dolgu Palye Eğim / 2 Palye NETCAD/NETPRO

77 X Koda Uzat Alt Temel, katmanının sağını platformdaki KDA koduna bağlanması X Đstinat Duvarı Başlangıç ve Bitiş Mesafesi : 8 M Tip kesit tanımlarındaki şev eğimlerin değiştirmek için Tip Kesit Editöründeki Özel Yarma/Dolgu Şev Aralıklar Tablolarını kullanabiliriz. Şevler sekmesinde yer alan bu aralık tabloları kullanıcıya istediği kesit kilometresinde istediği şev eğimini kullanabilmesi olanağını tanımaktadır. Bu listelerdeki aralıkları kullanıcı kendiside doldurabileceği gibi program tarafında otomatik olarak araştırma raporundaki bilgilere göre yarma ve dolgu aralıklarının doldurulmasını isteyebilir. Örnek projede hangi aralıkların yarma, hangi aralıkların dolgu olduğunu ve bu aralıklarda hangi şev eğiminin kullanıldığını tespit etmek için : Tip Kesit Editöründeki Đşlemler butonuna tıklandığında açılan Araştırma Raporuna Göre Özel Şev Aralık Tablolarının Doldur işlemine giriniz. Araştırma Raporuna Göre Şev Aralık Tanımlarının Doldurulması Đşlemden sonra Şevler sekmesindeki herhangi bir özel aralık tablosu butonuna tıklandığında, listelerinde doldurulmuş halleri gelmektedir. Yukarıdaki listede yer alan bilgilerden yararlanarak, belirlenen km aralıklarındaki şev eğimlerini değiştirelim. Bu işlem için : NETCAD/NETPRO

78 1. Şev Tanımları Penceresindeki Sol Özel Yarma Şev Aralık tanımları butonuna tıklayınız ve aralığını düzenlemek için editörün sol alt köşesinde yer alan F4 : Edit tuşuna veya tanım hücresine çift tıklayınız. Özel Yarma Şev Aralık Tanımları Sekmesi 3. Buradaki şev eğimini değiştirmek için, satırın sağ tarafında yer alan butona tıklayınız ve açılan pencereden 3 Palye tanımını seçiniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Diğer aralıklar içinde aynı işlem adımlarını uygulayalım. Burada dikkat edilirse, &#;den, 2+&#;e kadar tabloda aynı şev eğimi kullanılmıştır. Her kilometre aralığı için aynı işlemi yapmak yerine, ve kilometre aralığının bitişini olarak değiştirebiliriz. Bu değişim işleminden sonra arada kalan aralıklar herhangi bir işlevi kalmadığı için silinebilir e kadar olan aralıkları siliniz. Silme işlemi sırasında program kendi içerisinde otomatik olarak kontrol yapıp, sayısal aralık kurallarını da kontrol etmekte, uygunsuz durumlar içinde kullanıcıyı uyarmakta ve kullanıcı isterse bu aralıkları düzeltmektedir. Bir kilometre aralığını sildiğinizde program sizi aşağıdaki bildirimde olduğu gibi uyarmaktadır. Evet derseniz aralıkları sayısal olarak otomatik olarak düzenler. Çıkan mesajları Hayır ile geçiniz. 5. 4&#;den 24&#;e kadar olan düzeltmeleri de yukarıdaki tabloda yer alan yönergeleri takip ederek yapınız. Bazı durumlarda üst yapı katmanları (Temel, Alt temel vs.), hendek dibi veya dolgu şev dibi noktasından aşağıda kalmaktadır. NETCAD/NETPRO

79 Örnek projede : 5+&#;in kilometredeki kesitin sağ tarafında alt temelin platforma uzamadığı gözlenmektedir. Buralardaki düzenleme işlemleri için : 6. Tip Kesit Editörünün platform sekmesindeki ile satırının sağ tarafında yer alan buton ile Platform Tanımları Editörüne giriniz. 7. Anayol Tip Kesit 04 nolu tanımın sağ tarafındaki Alt Temel tabakasının uzat kuralı üzerine tıklayınız. Alt Tanım Bitişindeki Uzat Kuralına Erişim 8. Uzat penceresindeki Uzatılamaz ise bağlanacak KOD hücresine KDA, solundaki uzat kuralı için ise KDO yazınız ve tamam ile işlemleri bitiriniz. Enkesitleri tekrar ürettiğimizde, ve kilometrelerindeki uzama sorunları çözülmüştür. Uzatılamaz ise bağlanacak Kod listesinde platform tanımı üzerindeki kodlar yok ise, kullanıcı tarafından buraya platform üzerinde olmak koşuluyla istenilen kod değeri girilebilir. NETCAD/NETPRO

80 Uzatılamaz ise Bağlanacak KOD un Belirlenmesi ve aralığındaki aralık için istinat duvarı tanımlanması öngörülmüştür. Bu konu duvarlar bölümünde ele alınacaktır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL \SONUC_DOSYALAR \ 7_PLATFORM_VE_DUVAR_TANIMLAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA \7_7_TIP_KESIT_DUZENLEME klasörü altında yer alan Ornek_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. G.8 Dayanma Yapısı (Duvar) Tanımlama Netpro ile yol dayanma yapısı olarak : Đstinat Duvarı Đksa Duvarı Banket Altı Duvar Dolgulu Tip Kuru Đstinat Sert Akmayan Arazide Kuru Đksa Duvarı yapılabilmektedir. Bu duvarların yanı sıra geometrik olarak hesaplanabilen birçok duvar tanımını da kendine özgü algoritması ile kullanıcı tanımlı olarak oluşturabilmektedir. Projede duvar yapılacak aralıklar belirlendikten sonra yine tip kesit editörü altında yer alan Duvarlar sekmesinden işlemler gerçekleştirilebilir. Duvarlar sekmesi sol/sağ şeklinde iki ana sekmeye ayrılmıştır. F3 :Ekle ile yeni bir duvar tanımlama aralığı eklenir. Öncelikle başlangıç ve bitiş km değerleri girilir. Ardından da duvar tipi seçimi yapılır. Açılır menüden duvar tipi seçildiğinde, seçili olan tipe göre değişen parametre değerlerinin sağ taraftaki ilgili hücrelere girilmesi NETCAD/NETPRO

81 gerekir. Yol projelerinde sıkça karşılaşılan duvar türlerinden olan iksa ve istinat duvarı yapımı için aşağıdaki uygulamayı yapınız. Đksa Duvar : Yarma şevini desteklemek veya benzer amaçlar için yapılan dayanma yapılarıdır. Đstinat Duvarı : Dolgu şevini desteklemek ve benzer amaçlar için yapılan dayanma yapılarıdır. Đksa duvar yapılacak kilometre aralıklarında şev eğimi değiştirilmek istenebilir. Bu işlem için daha önceden çokça bahsedilen Özel Şev Aralık Tabloları kullanılacaktır. Bu işlem için : 1. Sağda Özel Yarma Şev Aralık tanımları işlemine giriniz. 2. F3:Ekle ile yeni bir kilometre aralığı satırı ekleyiniz. Başlangıç kilometresi olarak , bitiş kilometresi olarak ve şev eğimi olarak -1,4,HDA 1,1,KYA giriniz. Tamam ile işlemleri bitiriniz. Daha sonra Tip kesit editöründeki duvarlar sekmesine aşağıdaki parametreleri giriniz. Yeni bir kilometre aralığı oluşturmak için F3 :Ekle butonunu kullanınız. Duvarlar Sekmesinde Duvar Tanımlama Penceresi Đksa Duvarı Yapılacak Km Aralıkları Duvar Km Aralığı ht Sol Sağ X NETCAD/NETPRO

82 Đstinat Duvarı Yapılacak Km Aralıkları Duvar Km Aralığı Eksene Mesafe Temel Sol Sağ Derinliği X Duvar genişliği (K) hesaplanırken duvar kalınlık tablolarında yararlanılır. Bu tablolar KGM nün çıkartmış olduğu karayolu tasarımı el kitabından mevcuttur. Bu tablolardaki değerlerin bulunması sırasında birkaç farklı yöntem izlenebilir. Netpro içinde de kullanıcıya iki tür opsiyon sunulmuştur. Ara Değeri Hesapla opsiyonu, K değeri hesabı için gerekli olan herhangi bir değerin tabloya ara değer olarak gelmesi durumunda K değerinin lineer enterpolasyon metoduyla bulunmasıdır. Bir üst değeri al opsiyonunda ise, yine K değeri hesabı için gerekli olan herhangi bir değerin tabloya ara değer olarak gelmesi durumunda K değerinin max nearest enterpolasyon yapılarak bulunmasıdır. Yani K değerinin o ara değere en yakın bir üst değer olarak bulunmasıdır. Duvarlar sekmesinin sağ üst köşesinde yer alan " Duvarlar aktif " onay kutusu, duvarın yapılıp yapılmayacağı kontrolünü sağlar. Onay kutusu aktif ise, editöre tanımlanan duvarlar platforma uygulanır ve kesitleri oluşur, aksi takdirde editörde tanımlar olsa bile duvarlar oluşturulmaz normal şev tanımları uygulanır. Đşlemler\ Enkesitleri üret işlemi ile duvarları oluşturunuz. Đşlem sonucunda platform geometrisinin yanı sıra tanımlanan duvar kesitleri de otomatik olarak oluşmaktadır. Görsel enkesit izleyicisi yardımıyla sonuçlar izlenebilmektedir. Đksa duvar aralığı olarak ve olarak tanımlanmasına rağmen 0+&#;a kadar duvarlar oluşmuştur. Kalan kilometrelerde duvar oluşmamasının sebebi, hesaplanan HT değerinin Harçlı Đksa Duvar tablosundaki değerlerden daha büyük olması ve dolayısıyla programın duvar kalınlığını tablodan alamamasıdır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\7_PLATFORM_VE_DUVAR_TANIM LAMA_VE_ENKESITLERINI_OLUSTURMA\7_8_DUVAR_TANIMLAMA klasörü altında yer alan Ornek_seafoodplus.info dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlere kaldığınız yerden devam ediniz. NETCAD/NETPRO

83 H KESiT ĐŞLEMLERĐ H.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Sıyırma kazısı yapabilme, Diş kazısı yapabilme, Formasyon yol oluşturabilme, Kafa ve Topuk hendeği oluşturabilme ve metrajlarını alabilme, Arazi ve yol kesitleri üzerine yapılan sıyırma ve diş kazısı gibi birtakım işlemler için Kesit Editörü kullanılır. H.2 Sıyırma Kazısı Arazi yüzeyindeki nebati toprak kalınlığının kazılıp, yeni arazi kesit geometrisinin bu şekilde oluşturulması işlemidir. Bu işlemi için : 1. Netpro \ Kesit Editörü işlemine giriniz. 2. Kesit Editörü ne seafoodplus.info dosyasını yükleyiniz. 3. Kesit Đşlemleri \ Zemin : Sıyırma işlemine giriniz. 4. Referans Kesit olarak tabiizemin rolü atanmış kesit dosyası otomatik olarak yüklenir. Đstenirse satırın sağ tarafında yer alan dosya ekle ile bu farklı bir referans dosya da gösterilebilir. 5. Sınırlayan kesit olarak Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. 6. Kilometre süzgeci *, Yöntem olarak Ara Mesafeler Değişmeden ve Sınır Olarak Yol ile Sınırla yı seçiniz ve Kilometre Süzgecinden, (*) ile, Tüm Kesit opsiyonlarını aktif hale getiriniz. 7. Eğer yatay geçki güzergahı üzerine daha önceden yapılmış bir yol var ise eski yol kodları girilerek buralarda programın sıyırma kazısı yapması önlenebilir. 8. Referans enkesit üzerindeki noktalar Eski Sol Yol Kodu bölümünden seçilebilir. Eski yol kodu için EYO, sağ için ise EYA kodlarını seçiniz. 9. Yarma şevine dik yapılan sıyırmadan dolayı oluşabilecek çentikleri önlemek için Sıyırma, Yarma Şevini Takip Etsin işlemi aktif hale getirilebilir. NETCAD/NETPRO

84 Sıyırma Kazısı Penceresi Parametreler belirlendikten sonra programın verilen değerlere göre nasıl bir sıyırma kesiti oluşturacağını görüntülemek için Önizleme butonu tıklanabilir ya da Tamam ile geçici Sıyırma Kazısı kesit oluşturulur. Đşlem sonucunda sakla işlemi ile projenin bulunduğu dizin altında SIYIRMA_seafoodplus.info olarak saklanabilir. Sıyırma Kazısı Penceresi Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 8_KESIT_ISLEMLERI\8_1_SIYIRMA_KAZISI klasörü altında yer alan SIYIRMA_seafoodplus.info " dosyasını kullanınız. NETCAD/NETPRO

85 Sıyırma Kazısı (Sonuç Ekran Görüntüsü) H.3 Diş Kazısı Üzerine dolgu yapılacak yamaç şevinin 5/1 (% 20) eğimden daha dik olduğu yerlerde diş kazısı yapılabilir. Netpro ile diş kazısı yapmak için Kesit Editörü kullanılır. Bu işlem için : 1. Đleri Kesit Đşlemleri \ Diş Kazısı işlemine giriniz. 2. Referans Kesit olarak SIYIRMA_seafoodplus.info dosyasını, sınırlayan kesit olarak ise Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. 3. Kilometre süzgeci, diş genişliği ve yola uzaklık gibi parametrelerin girişini yapabilirsiniz. 4. Eğer yatay geçki güzergahı üzerine daha önceden yapılmış bir yol var ise ve eski yol kodları girilerek buralarda programın diş kazısı yapması önlenebilir. 5. Bu işlem için eski sol yol kodunu EYO, Eski Sağ Yol Kodu EYA olarak giriniz. NETCAD/NETPRO

86 Diş Kazısı Penceresi 6. Yol kesiti olan Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz ve tamam ile işleme devam ediniz. 7. Đşlem sonucunda sakla işlemi ile projenin bulunduğu dizin altında DIS_seafoodplus.info olarak saklanabilir. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 8_KESIT_ISLEMLERI\8_2_DIS_KAZISI klasörü altında yer alan DIS_seafoodplus.info " dosyasını kullanınız. Diş Kazısı (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

87 H.4 Formasyon Yol Oluşturma Özellikle kübaj işlemlerinde kullanılmak üzere formasyon yol oluşturulması gerekir. Formasyon yol (Terasman), üst yapı kotunun başlangıcıdır. Bu işlem için : 1. Kesit Editörüne km arasında formasyon yolu teşkil edecek üst yapının en son tabakası olan Ornek_Proje Kesitler dosyasının içindeki TEMEL_seafoodplus.info tabakasını yükleyiniz. 2. TEMEL_seafoodplus.info kesitini aktif hale getirdikten sonra, Kesit işlemleri menüsü altında yer alan formasyon yol ile birleştir işlemine giriniz. Formasyon Yolla Birleştir Đşlemi Menü Yolu 3. Yol enkesiti olarak ORNEK_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. 4. Đşlem YOL adıyla geçici kesit dosyası oluşturulacaktır. 5. Bu dosyayı saklamak için dosya aktif hale getiriniz. Dosya \ Sakla işlemine giriniz. FORMASYON_TEK_seafoodplus.info olarak isim vererek saklayınız. 6. Yukarıdaki aynı işlemleri ALT_seafoodplus.info ve ORNEK_seafoodplus.info dosyasını kullanarak gerçekleştiriniz. Bu işlem sonucunda oluşacak NETCAD/NETPRO

88 formasyon yol dosyası adına ise FORMASYON_BOLUNMUS_seafoodplus.info adını vererek ornek proje klasörü altına kaydediniz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 8_KESIT_ISLEMLERI\8_3_FORMASYON_YOL_OLUSTURMA klasörü altında yer alan FORMASYON_TEK_seafoodplus.info, FORMASYON_BOLUNMUS_seafoodplus.info " dosyasını kullanınız. Formasyon Yol (Terasman) (Sonuç Ekran Görüntüsü) H.5 Kafa Ve Topuk Hendeği Uygulaması Ve Metrajı Netpro ile Kafa ve Topuk hendeği tanımları oluşturulabilir ve kesitleri üretilebilir. Đşlemlere geçmeden önce mutlaka platform enkesit, tabii zemin enkesit ve güzergah dosyasının oluşturulması gerekir. NETCAD/NETPRO

89 Kafa Hendeği : araziden su gelişi olması durumuna göre, yüzey drenajını sağlamak amacıyla karayolunun yarma kesimlerine açılmış su yoludur. Topuk Hendeği : araziden su gelişi olması durumuna göre, yüzey drenajını sağlamak amacıyla karayolunun dolgu kesimlerine açılmış su yoludur. Ayrıca kafa hendeğinin uygulanacağı yarma şevinde itibaren verilen L değeri farklı kilometre aralıkları için farklı verilebilir. Bu işlemi için Rakortman Tanımları Editörü kullanılmalıdır. Rakortman editöründe 5.bölümü oluşturunuz ve aşağıdaki şekilde rakortman tanımlarını giriniz. Başlangıç Bitiş Başlangıç Bitiş Mesafe Km Km Mesafe Kafa hendeği oluşturmak için : 1. Kesit Editörü \ Đleri Kesit Đşlemleri \ Kafa Hendeği işlemine giriniz. Kafa Hendeği Đşlemi Menü Yolu 2. Arazi dosyası&#;nın ve yol dosyasının kullanıcı tarafından seçilmesi istenir. Ancak daha önceden Arazi rolü atanmış bir kesit dosyası var ise, program otomatik olarak o kesiti yükler. NETCAD/NETPRO

90 Kafa Hendeği Đşlemi Menü Yolu 3. Sağ tarafta yer alan buton ile kesit dosyalarını gösteriniz. Gösterim sonucunda, aralıklar varsayılan değerlere göre otomatik olarak doldurulacaktır. Kullanıcı dilerse bu parametreler değiştirebilir. L hücresini sağ tarafında yer alan liste menüden R5&#;i seçiniz ve "Su Gelişi Olan Aralıkları Doldur ", işlemine tıklayınız. Tekrar değişen parametrelere göre aralıklar hesaplanacaktır. Ayrıca bulunan aralıklar kullanıcı tarafından silinebilir veya düzenlenebilir. Tamam ile editörden çıkınca kafa hendeği uygulamasında otomatik olarak kafa hendeği metrajı ve proje dosyası adı ile (Örn: Örnek_Proje_Sol_seafoodplus.info) başlayan, sol ve sağ için ayrı ayrı kesit dosyası oluşturulur. Aynı durum topuk hendeği içinde geçerlidir. 4. Aynı uygulamayı rakortman tanımı kullanmadan topuk hendeği içinde yapınız. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde tip kesit dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 8_KESIT_ISLEMLERI\8_4_KAFA_VE_TOPUK_HENDEGI_UYGULAMASI_VE_ METRAJI klasörü altında yer alan dosyaları ORNEK_PROJE_Kesitleri klasörü altına kopyalayınız ve Düzenle işlemi ile Kafa ve Topuk hendeği rollerini atayınız. NETCAD/NETPRO

91 Kafa Hendeği (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

92 Đ ALAN ve HACĐM HESABI Đ.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Alan hesap sihirbazını alan hesaplarında kullanabilme, Đki kesit arası alan hesabı yapabilme, Hacim hesabını yapabilme, Sıkışma ve kabarma katsayılarının kullanımı, Netpro ile enkesitler arasında alan ve hacim hesabı yapılabilir. Bu tip kübaj işlemleri için Kübaj Editörü kullanılır. Enkesit hacimlerinin hesaplanması için öncelikle alanlarının bulunması gerekmektedir. Alanların bulunması işlemi için birkaç farklı yöntem izlenebilir. Đlk yöntem olarak Alan Hesap Sihirbazı kullanılabilir. Alan hesap sihirbazı, kesitler arasında bir takım kurallar yardımıyla alan hesaplama işlemlerinin gerçekleştiği etkileşimli bir görsel penceredir. Alan hesaplama kuralları saklanabilir ve daha sonra istenildiği takdirde yüklenebilir. Alan Hesap Sihirbazı yardımıyla alan hesabı yapabilmek için : 1. Kübaj Editörü \ Hesap \ Alan Hesap Sihirbazı işlemine giriniz. Alan Hesap Sihirbazı Đşlemi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

93 2. FORMASYON_TEK_seafoodplus.info, seafoodplus.info dosyalarını dosya sekmesinde sağ tuş ile açılan menüdeki Dosya Ekle işlemiyle sihirbaza ekleyiniz. Alan Hesap Sihirbazı Ekran Görüntüsü Alan hesap sihirbazındaki her bir alan hesaplama işlemi için bir kolonun tespit edilmesi gerekmektedir. 3. Varsayılan olarak A kolonunun aktif olduğuna ve görsel pencerenin sağ tarafında bu kolonlardaki kilometre bazındaki alan miktarlarını yazan bir bölümü olduğuna dikkat ediniz. 4. Sihirbazın görüntüleme kısmında hesaplanması istenilen alanın içine fare ile tıklayınız. 5. Bu işlem sonucunda program bir alan hesabı yapmış olacak ve sağ tarafta yer alan A satırının Yarma kolonuna bu bilgiyi yazacaktır. Ayrıca hesaplanan alan içerisinde belirli bir sırada ve sütunda AY sembolojisi yazılacaktır. Böylece A kolonunda Yarma alanı olduğu anlaşılır. Program sadece geometrik olarak alan hesapları yapabilmekte ve hesaplanan alanın yarma ve dolgu olduğuna karar verememektedir. 6. Eğer hesaplamak istediğiniz alan dolgu ise, tekrar shift tuşuna basılı tutarak alan içine tekrar tıklayınız. Daha önceden Yarma olarak hesaplanan ve alan içerisindeki sembolik AY olarak yazılmış bilgilerin AD olarak değiştiğini gözlemlersiniz. Diğer kilometre aralıkları da gezinildiğinde tanımlanan kuraldan ötürü alanların hesaplandığı gözlemlenir. NETCAD/NETPRO

94 7. Bu alanların içini tıklayarak dolgu ve yarma alanlarını tespit ediniz km kadar olan kısmı tanımladıktan sonra, hacim değerlerini tabloya aktar işlemine giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Đşlem sonucunda km kadar olan kesit değerlerinin alanları hesaplatılmıştır. Đkinci bir yöntem olarak Alan Hesapla kullanılabilir. Bu işlem için : 8. Kübaj Editörü \ Hesap \ Alan hesapla işlemine giriniz. Alan Hesapla Đşlemi Menü Yolu 9. Önceki alım olarak seafoodplus.info yi, sonraki alımda ise FORMASYON_BOLUNMUS_seafoodplus.info yi gösteriniz. Đşlem sonucunda A kolonunda ile km leri arasındaki kesitlerin alanları da hesaplatılmış olur. Alan hesaplama işlemlerinden sonra hacim hesabı yapılabilir. Ancak hacim hesabına geçmeden önce sıkışma ve kabarma katsayılarının uygulanması gerekmektedir. Bu işlem için : Kübaj Editörü \ Diğer \ S/K Değerlerini Uygula işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO

95 Formasyon Yolla Birleştir Đşlemi Menü Yolu Đşlem sonucunda S/K kolonuna katsayılarının doldurulduğu gözlemlenir. Kübaj editörü ile hacim hesabını yapmak için : Kübaj Editörü \ Hesap \ Hacim hesabı işlemine giriniz. Hacim Hesabı Đşlemi Menü Yolu Hacim hesabı yöntemi olarak (A1+A2)*L/2 opsiyonunu seçiniz ve tamam ile işlemi gerçekleştiriniz. Đşlem sonucunda sağ tarafta yer alan dolgu ve yarma hacim kolonlarının otomatik olarak doldurulduğu gözlemlenir. Alan ve hacim değerlerini içeren rapor dosyası olan, Hacimler Tablosunu alabilmek için : Dosya \ Yaz işlemine giriniz. Hacimler Tablosu (TCK-Özet) seçeneğini seçiniz ve tamam ile geçiniz. Ekrana gelen tüm parametreleri tamam ile geçiniz. Đşlem sonucunda CKS uzantılı rapor dosyası oluşturulacaktır. Bu rapor Dosya \ Sakla işlemi ile daha sonra tekrar kullanmak üzere saklanabilir. NETCAD/NETPRO

96 Kübaj Raporları \ Rapor Seçim Penceresi Yapılan hesapların tamamının saklanması için : Dosya \ Dosya Sakla işlemine giriniz. Dosya adı olarak FORMASYON_seafoodplus.info veriniz ve işlem bitiriniz. Hazırlanan *.KUB uzantılı dosya daha sonra brükner dengelemesinde kullanılacaktır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde kübaj dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 9_ALAN_ve_HACIM_HESABI klasörü altında yer alan FORMASYON_seafoodplus.info" dosyasını ve diğer dosyaları Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve tekrar kübaj editörüne giriş yapınız. Kübaj Editörü Alan-Hacim Hesabı NETCAD/NETPRO

97 J BRÜKNER DENGELEMESĐ J.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Brükner dengelemesinde ana karşılaştırma çizgisini geçirebilme, Dozer ve yardımcı hatları çizdirebilme, Brükner çizimini ve hafriyat ve paralı taşıma metraj cetvelini oluşturabilme, Netpro ile toprak işlerinin en önemli hesaplamalarından biri olan Brükner Dengelemesi yapılabilir ve bu uygulamanın çıktıları ve çizimleri alınabilir. Brükner dengelemesini yapmadan önce, mutlaka kübaj dosyası oluşturulmalıdır. Brükner dengelemesi için aşağıdaki uygulama adımlarını izleyebilirsiniz. 1. Netpro \ Araçlar \ Brükner Dengelemesi işlemine giriniz. 2. Dosya \ Proje Yükle işlemiyle FORMASYON seafoodplus.info dosyasını seçiniz ve Brükner Başlangıcı değerini kabul edip, tamam ile işlemleri bitiriniz. Brükner Dengelemesi Đşlemi Menü Yolu Brükner Değeri Giriş Penceresi NETCAD/NETPRO

98 3. Öncelikle dengeleme sırasında işleri daha pratik yapabilmemizi sağlayacak bir takım diyagrama ve pencereye ait bilgileri görünür hale getiriniz. 4. Đşlem sonucunda program kübaj dosyasındaki bilgilerden yararlanarak, brükner çizimini görsel pencere içerisinde gerçekleştirmiştir. Brükner Penceresi Ekran Görüntüsü 5. Brükner penceresindeki Grid onay kutusunu aktif hale getiriniz. 6. Düşey Ölçek olarak , Grid olarak ise &#;e ayarlayınız. 7. Göster menüsü altındaki Toprak Sınıfları, Hat uçları, Brükner noktaları işlemlerini aktif hale getiriniz. NETCAD/NETPRO

99 8. Brükner diyagramında öncelikle ana karşılaştırma çizgisinin geçirilmesi gerekmektedir. 9. Ana karşılaştırma çizgisinin veya yardımcı hatların geçirilmesinde birkaç farklı yöntem kullanılabilmektedir. Şimdi bu yöntemleri örnek uygulamalar ile inceleyelim. Öncelikle Km değerine göre karşılaştırma çizgisi geçirmek için : Đşlem \ Km&#;den Geçen Ana Hattı Bul işlemine giriniz. Km değeri olarak değerini giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Đşlem sonucunda ekranda o km den hattın geçirildiği gözlemlenir. Aynı yöntemi kullanarak değerinden de hattı geçiriniz. Đkinci bir yöntem olarak Brükner değerine göre karşılaştırma çizgi geçirmek için: Đşlem \ Brükner Değerinden Geçen Ana Hattı Bul işlemine giriniz. Km den Geçen Ana Hattı Bul Đşlemi Menü Yolu Brükner değeri olarak değerini giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Đşlem sonucunda ekranda o brükner değerinden hattın geçirildiği gözlemlenir. Aynı yöntemi kullanarak değerinden de hattı geçiriniz. Son olarak ekrandaki araç çubukları yardımıyla karşılaştırma çizgisini geçirmek için : Ekrandaki Ana Hat ekle butonuna tıklayınız ve grafik çizimindeki km&#;si Brükner değerinden Geçen Ana Hattı Bul Đşlemi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

(Br: ) noktasını tıklayınız. Đşlem sonucunda tıklanan brükner noktasından kesişim noktasına kadar olan kısma kadar hat geçirilmiştir. Ekrandaki herhangi bir hattın veya brükner noktasının bilgisini sorgulamak ekrandaki araç çubuklarından "Hat Sorgula" ve "Nokta Sorgula" işlemlerini yapabilirsiniz. Daha sonrasında yardımcı hatları geçirmek için : Đşlem \ Tüm Yardımcı Hatları Bul Đşlemine giriniz. "Yardımcı Hatlar Toprak Sınıflarında geçsin mi?" iletisini Evet ile onaylayınız. Đşlem sonucunda yardımcı hatlar geçirilmiştir. Akabinde otomatik olarak Dozer Hatlarını bulmak için : Đşlem \ Tüm Dozer Hatlarını Bul Đşlemine giriniz. Đşlem sonucunda dozer hatları geçirilmiştir. Đstenilen hatlar silinebilir veya yeri tekrar değiştirilebilir. Örneğin arasındaki hattı silmek için, hat sil işlemine giriniz. Đşleme girdikten sonra o km&#;deki kırmızı renkli hattı siliniz. Dengeleme işlemi sırasında hangi kilometrede, hangi depo veya ariyet noktası kullanılacağını öğrenmek ve istenilen noktaları değiştirmek veya yenisini eklemek için : Đşlem \ Depo Ariyet Noktası Bul işlemine giriniz. Program otomatik olarak hangi depo veya ariyet noktasına taşıma yapacağı bilgisini sağ tarafta gösterecektir. Kullanıcı dilerse, Sol tarafta yer alan Depo/Ariyet noktası Depo ve Ariyet Aralıkları Seçim Penceresi NETCAD/NETPRO

menüsünden farklı depo ve ya ariyet noktalarını seçebilir ve o depo veya ariyet noktasının kullanılmasını sağlayabilir. Dengelenen ve açıkta kalan min/max. noktaları veya alanları tespit etmek için, otomatik olarak alanların kapalı olup olmadığı tespit edilebilir. Bu işlem için : Đşlem \ Tüm Alanları Bul işlemine giriniz. Brükner uygulamasıyla ilgili işlemleri tamamladıktan sonra projedeki açıkta min/max noktalarını tespit etmek veya birbirini çok yakın hatların bulunması gibi işlemler için Projeyi Kontrol et işlemine giriniz. Uzaklık kriteri olarak 2 giriniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Projeyi Kontrol Et Đşlemi Parametre Giriş Penceresi Kontrol sonuçları ekrandaki pencereden kullanıcıya bildirilir. Dengeleme işlemi çıktıları olan brükner çizimini, hafriyet ve paralı taşıma metraj cetvelini almak için : Dosya \ Sonuçlar \ Brükner Çizimi işlemine giriniz. Brükner Çizimi Đşlemi Menü Yolu Standart parametreleri kabul ediniz. Buradaki dikkate edilmesi gereken bir hususta, Netpro ile gelen yeni özelliklerden biri olan Ortalama Taşıma Mesafesi Hesap Yönteminin seçilebildiğidir. Kullanıcı NETCAD/NETPRO

dilerse, Orta Nokta yöntemine göre, dilerse Ağırlık Merkezine göre yöntemini kullanabilmektedir. Orta Nokta yöntemini seçiniz ve tamam ile çizim başlatınız. Đşlem sonucunda yeni bir Netcad dosyası oluşturulacaktır. Km den Geçen Ana Hattı Bul Đşlemi Menü Yolu Metraj Cetveli Đçin ise : Dosya \ Sonuçlar \ Hafriyat ve Paralı Taşıma Metraj Cetveli işlemine giriniz. Standart parametreleri kabul edilebilir ve cetvelde olması gereken bir takım Yolun Adı, Hazırlayan v.s bilgiler girebilirsiniz. Tamam ile işlemi başlatınız. Đşlem sonucunda yeni bir Netcad dosyası oluşturulacaktır. Đşlemler sonucunda oluşturulan dosyalar *.NCZ olarak saklanmalıdır. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde kübaj dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 10_BRUKNER_DENGELEMESI klasörü altında yer alan FORMASYON_seafoodplus.info ve FORMASYON_seafoodplus.info " dosyasını Ornek_Proje_Yol klasörü altına kopyalayınız ve işlemlerinizde kullanınız. NETCAD/NETPRO

Brükner Dengelemesi (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

K ŞEVLĐ KOTLU PLAN, ENKESĐT VE BOYKESĐT ÇĐZĐMLERĐ K.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Şevli kotlu plan çizimini oluşturabilme, Enkesit çizimini oluşturabilme, Boykesit çizimini oluşturabilme, K.2 Şevli Kotlu Plan Şevli Kotlu plan çizimi için önceden platform kesitlerinin oluşturulmuş olması gerekmektedir. Ayrıca bir diğer önemli husus ise, Kod Kataloğunda hangi detayların şev taranacağının, çizgi tipleri ve kalınlıkları, renkleri veya hangilerinin yol kenarı sağ ve sol olacağı tespit edilmelidir. Aksi takdirde plan çizimi olması gerektiği şekilde olmayacaktır. Şevli kotlu plan çizimi içinde bulunan birkaç kuralı örneklemeler ile inceleyim. 1. Proje Yöneticisi \ Proje sekmesi altında yer alan Kod Kataloğu işlemine giriniz. Proje Yöneticisi Menüsü nden Kod Kataloğuna Ulaşım Đşlemi Kod kataloğundaki şevli kotlu plan çiziminde mutlaka olması gereken kod özelliği sol ve sağ için Yol Kenarı ve proje yatay ekseni için seçilen Eksen&#;dir. NETCAD/NETPRO

Şev taranması gereken kodların başında dolgu şevi kodları olan KDO ve KDA gelmektedir. Bu kodlar incelendiğinde kural olarak kendinden öncekine şev tara seçildiği gözlemlenir. Böylece KDO kodu ile temsil edilen dolgu şev çizgisi bir öncekine, örneğin YKO&#;ya kadar şev taranacaktır. Bazı durumlarda ise o kodun temsil ettiği çizgi üzerine şev taranması istenmeyebilir. Örneğin palyelerin yolları üzerinde şev taranmayabilir. Bu işlem için YPA2 ve YPO2 kodları örnek olarak verilebilir. Şevli Kotlu plan çizimi için : 2. Netpro \ Güzergah Şevli Kotlu Plan işlemine giriniz. 3. Dosyalar bölümüne öncelikle Yatay güzergah dosyası olarak Ornek_seafoodplus.info dosyasını ve yol dosyası olarak Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. 4. Ölçek, yazı boyu vs. parametrelerde yine bu pencereden ayarlanabilmektedir. Ayrıca Diğer Kesitler bölümüne kafa ve topuk hendeği gibi yol elemanları kesitleri de eklenebilir ve bu yapılarında şevli kotlu planda çıkması sağlanabilir. Şevli Kotlu Plan Đşlemi Menü Yolu Diğer sekmesine tıklayınız ve Kesit dosyaları bölümünde sağ tuş yapınız ve dosya ekle işlemine giriniz. 5. Kafa ve topuk hendek dosyalarının tamamını seçiniz ve tamam ile işlemi bitiriniz. Şevli Kotlu Plan \ Çizim Ayarları Sekmesi Penceresi NETCAD/NETPRO

Şevli Kotlu Plan \ Diğer Kesitler Sekmesi Penceresi 6. Bu kesit dosyalarının üzerine tıklandığında sağ alt taraftaki Mevcut Kodlar bölümünde kesit içerisindeki kodlar görüntülenir. Kullanıcı burada çizilmesini istediği kodları seçer. Sonu 1 ve 4 olan tüm kodları seçiniz. 7. Şevli kotlu plan parametrelerini belirledikten sonra tamam ile işlemi başlatınız. 8. Şevli kotlu plan üzerindeki RSL koduna ait çizginin renginin turuncu olduğunu ve bu özelliğinde kod kataloğundan geldiğine dikkat ediniz. 9. Proje \ Kaydet ile oluşturduğunuz şevli kotlu plan çizimini kaydediniz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde şevli kotlu plan dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR \11_SEVLI_KOTLU_PLAN_ENKESIT_VE_BOYKESIT_CIZIMLERI klasörü altında yer alan SEVLI_KOTLU_seafoodplus.info " dosyasını kullanınız. NETCAD/NETPRO

Şevli Kotlu Plan (Sonuç Ekran Görüntüsü) K.3 Enkesit Çizimi Netpro ile yenilenen enkesit çizisi ile : Đnteraktif ön izleme penceresi yardımıyla, kesitler çizdirilmeden görüntülenebilmektedir. Kesit üzerindeki bilgilerin görüntülenmesinin kontrolü yine ön izleme penceresi vasıtasıyla yapılabilmektedir. Đstenilen Km aralığında ve Kilometre liste dosyası kullanılarak kesitler çizdirilebilmektedir. Kod kataloğu ile entegre çalışmakta, yapılan ayarlamalar standartlaştırılabilmektedir. Bu özellikler gibi pek çok özellik yenilenen enkesit çizimi içerisinde mevcuttur. Oluşturulan arazi ve platform kesiti ve diğer yol elemanlarının çizimi için : 1. Netpro \ Enkesit \ Enkesit Çizimi işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO

Enkesit Çizimi Đşlemi Menü Yolu 2. Dosya bölümünün sol tarafında farenin sağ tuşuna basınız ve açılan menüden "Dosya Ekle", işlemine giriniz. Öncelikle seafoodplus.info dosyasını tıklayınız ve Ctrl tuşuna basılı tutarak Ornek_seafoodplus.info, duvar ve kafa topuk hendeklerini de tıklayınız. Tamam ile işlemleri onaylayınız. Enkesit Çizicisi Penceresine \ Dosya Ekleme Đşlemi 3. Daha sonra hangi enkesit uzunluğuna göre kesitlerin kırpılacağının belirlenmesi için, Ornek_seafoodplus.info dosyası üzerinde sağ tuş yapınız ve Referans Yap işlemine giriniz veya kesit dosyasını tıklayıp " Bu kesit çizimi sınırlasın" opsiyonunu da aktif hale getirebilirsiniz. Taşma miktarını " 40 " olarak giriniz. Bu işlem ile örnek kesit referans kabul edilerek, 40 m sağındaki ve 40 solundaki enkesitler ekranda görüntülenecektir. NETCAD/NETPRO

Enkesit Çizicisi Penceresinde Referans Dosya Yapma ve Kesit Taşma Miktarı Belirleme 4. Aktif enkesit olan Ornek_seafoodplus.info dosyasının renk, çizgi tipi ve kalınlık gibi değerlerini belirleyebilmek için "Tabaka" sekmesine tıklayınız. Renk kutusuna tıklayarak, renk paletinden istediğiniz rengi belirleyebilirsiniz. Enkesit Çizicisi \ Tabaka Sekmesi 5. Ornek_seafoodplus.info üzerine tıklayınız ve kot ve aramesafe değerlerinin nasıl yazılacağının belirleyebilmek için " Değerler " sekmesini açınız. 6. Bu sekmedeki "Kutuya Yazılsın" opsiyonunu aktif hale getiriniz. Ön izleme penceresinde ara mesafe ve kot değerlerinin bir kutu içerisinde enkesit altına yazıldığı gözlemlenir. 7. Aynı şekilde seafoodplus.info dosyasının da üzerini tıklayınız ve " Kutuya Yazılsın" opsiyonunu aktif hale getiriniz. 8. Kutuya yazılsın opsiyonun sağ tarafında yer alan Sıra liste menüsünden bilgilerinin kutuya yazılmasını istediğimiz kesitlerin enkesit altına yazılma sırası belirlenir. Bu bilgiye göre seçilen ilk kesitten aşağıya kutuya doğru referans çizgiler oluşacaktır. TABIIZEMIN için sıra olarak 2&#;yi seçiniz. NETCAD/NETPRO

Enkesit Çizicisi \ Değerler Sekmesi 9. Duvar ve diğer hendek kesitleri için Değerler sekmesindeki "Kesit Üzerine Yazılsın" opsiyonunu aktif hale getiriniz. Kod Kataloğunda enkesit üzerindeki kod için belirlenen "Enkesit üzerine Kot Bilgisini Yaz, Enkesit üzerine AraMesafe Bilgisini Yaz" gibi kurallar pasif durumda ise, herhangi bir bilgi yazılmayacaktır. Đstenilen bilgilerin yazılması için ya tekrar kod kataloğundaki kurallar aktif duruma getirilmelidir. Ya da Değerler sekmesindeki " Kesit üzerine yazılsın, Kıyas hattı üzerine yazılsın yada Kutuya Yazılsın" opsiyonlarından herhangi birinin aktif hale getirilmesi ile kullanılabilir duruma gelen Kot, Aramesafe sekmelerinden bilgilerinin yazılması istenilen kodlar pasif hale getirilmelidir. Ayrıca Kot ve Aramesafe sekmelerindeki Kutu Başlığı hücrelerine her kesit dosyası için farklı bilgiler girilebilir. Örneğin Ornek_seafoodplus.info dosyasını üzerini tıklayarak aktif hale getiriniz. Aramesafe ve Kot sekmelerindeki Kutu Başlığı hücrelerine " Platform Kot ve Platform Ara mesafe" bilgilerini giriniz. Enkesit Çizicisi \ Tabaka Sekmesi Çizim Ayarları sekmesinden Kağıt Yerleşimi, Ölçek, Değerhane Sayıları gibi bilgilerin kontrolünü sağlayabilirsiniz. NETCAD/NETPRO

Kilometre süzgeci verebilir veya kullanıcı tarafından istenilen katlardaki kesitlerin çizdirilmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin kesitlerinizi 10 m bir oluşturduysanız, çizimlerin 20 m&#;nin katları veya 40 m&#;nin katları şeklinde alabilirsiniz. Netpro ile gelen yenilerden biri olarak kilometre süzgecinde kilometre referans listesi dosyasını kullanabilirsiniz. Kilometre referans dosyasını kullanmak için süzgecin sağ tarafında yer alan " " 3 nokta butonuna tıklayınız. Açılan menüden Kilometre Listesi işlemine giriniz. Daha önceden hazırlanan Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz ve tamam ile işlemleri bitiriniz. Đşlem sonucunda süzgece liste dosyasındaki kilometre bilgileri gelecektir. Enkesit Çizicisi \ Çizim Ayarları Sekmesinde Km Süzgeci Verilmesi Kağıt yerleşimini ve çizilen kesitler arasındaki yatay ve düşey boşluk bilgileri kesitleri ekrana çizdirmeden belirleyebilirsiz. Bu işlem için kağıt yerleşimi sekmesini tıklayınız. Yatay ve düşey yerleşimi için, Kutular Arasındaki Yatay ve Düşey aralık bilgisi olarak 50 giriniz. Önizleme butonuna tıkladığımızda yaptığımız ayarlamaları kesitleri çizdirmeden görebiliriz. Çizim ayarları sekmesinde ölçek ayarlarını değiştirebilirsiniz ve bu değişim eş zamanlı olarak ön izleme penceresinde görüntülenir. Son olarak Değer Hane Sayıları sekmesinde Kot ve Aramesafe değerlerini 2 olarak belirleyiniz. Yapılan değişiklikler Kesitler bölümündeki kilometrelerde gezilerek izlenebilir. Tamam ile enkesitlerin ekran yerleştirilecek konumu belirleyiniz. NETCAD/NETPRO

Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde enkesit çizimi ve kilometre referans dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\11_SEVLI_KOTLU_PLAN_ENKESIT _VE_BOYKESIT_CIZIMLERI klasörü altında yer alan seafoodplus.info ve Ornek_seafoodplus.info " dosyasını kullanınız. Enkesit Çizimi (Sonuç Ekran Görüntüsü) K.4 Profil (Boykesit) Çizimi Plan ve profil paftalama işlemi için boykesit yani profil çiziminin yapılması için istenilen kesit dosyalarının, istenilen profil bilgilerinin daha önceden oluşturulması gerekmektedir. Örnek proje için profil çizimini yapmak için : 1. Netpro \ Profil \ Profil Çizimi işlemine giriniz. 2. Çizilen profil plan-profil paftalama işleminde kullanılacaksa, belirli bir kırım yüksekliğinde profil çizimini gerçekleştirmeniz gereklidir. Bu yükseklik plan_profil_şablonunda profil için ayırdığınız, yüksekliğe Profil Çizimi Đşlemi Menü Yolu NETCAD/NETPRO

denk gelmektedir. Örnek projedeki profil için ayrılan bölümünde yüksekliği dir. Bu yüksekliğe göre profil kırımını gerçekleştirmek için, Profil Çizimi penceresindeki Opsiyonlar sekmesinde yükseklik hücresine yazınız ve sağ tarafta yer alan Profili Kır opsiyonunu aktif hale getiriniz. 3. Ardından profil çiziminde kullanılacak dosyaları ekleyiniz. Bu işlem için sol tarafta ayrılan bölümde farenin sağ tuşuna tıklayınız. Eklenecek dosya türlerini seçiniz ve aşağıdaki sırayla ekleyiniz. seafoodplus.info Ornek_seafoodplus.info Ornek_seafoodplus.info Formasyon_Sıyıseafoodplus.info Pencerenin sağ tarafında profilde çizilecek bilgiler yer almaktadır. Bu bilgilerden istenilen kullanıcı tarafından silinebilir veya üzerinde bir takım değişiklik yapılabilir. 4. Profil Alt Satırlar bölümündeki Ornek_seafoodplus.info(Eksen) - Z, seafoodplus.info(Eksen) - ARAMESAFE, seafoodplus.info(Eksen) - Z dosyaları üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayınız ve Alt Satır Sil ile siliniz. Profil Çizimi Penceresi 5. FORMASYON_seafoodplus.info dosyası üzerine çift tıklayınız ve Yazı Boyu hücresine yazınız. 6. Sol tarafta KTB bölümünde yer alan DEVERPLT bilgisinin farenin sol tuşu ile basılı tutarak sürekle-bırak yöntemi ile Profil Alt Satırlar bölümüne ekleyiniz ve üzerinde çift tıklayıp yükseklik hücresine 35, yazı boyunu ise 2 giriniz. NETCAD/NETPRO

7. Ayrıca hendek kaplama aralıklarının da profil üzerine çizilmesi için yine KTB bölümünde yer alan Hendek Kaplama bilgisini farenin sol tuşu ile basılı tutarak sürekle-bırak yöntemi ile Profil Çizim bölümüne ekleyiniz. 8. Proje \ Kaydet ile oluşturduğunuz profil çizimini PROFIL_seafoodplus.info olarak kaydediniz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde şevli kotlu plan dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL \ SONUC_DOSYALAR \ 11 _ SEVLI_KOTLU_PLAN_ENKESIT_VE_BOYKESIT_CIZIMLERI klasörü altında yer alan PROFIL_seafoodplus.info" dosyasını kullanınız. Profil Çizimi (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

L SANAT YAPILARININ OLUŞTURULMASI L.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Sanat yapısının plan üzerindeki yerini belirleyebilme, Sanat yapısını enkesit üzerine yerleştirebilme, Sanat yapısının metrajını oluşturabilme, Sanat Yapıları Editörü ile hidrolik sanat yapılarının plan üzerindeki kilometresi, genişliği, açısı ve daha birçok projelendirme parametresi girilebilir, metrajları alınabilir. Hidrolik Sanat Yapısı : Sürekli olarak akan veya yağış sonucu oluşan yüzey sularının yol gövdesinin bir tarafından diğer tarafına geçirmekte kullanılan sanat yapılarıdır. 1. Netpro \ Sanat Yapıları Editörü ile işleme girildiğinde kullanıcıdan projeye ait *.KTB dosyasını seçmesi istenir. Akabinde Sanat Yapıları Editörü açılır. Editöre bilgi girişi yapılmadan önce Dosya menüsü hariç diğer menülerdeki işlemlerin tamamı pasif gelmektedir. NETCAD/NETPRO

F3:Ekle ile yeni bir satır ekleyiniz ve aşağıdaki bilgileri giriniz. Km Açı Sol Sağ Cins Boyut Genişlik Genişlik Kutu Menfez m x m Kutu Menfez m x m Kutu Menfez m x m Sanat Yapıları Editörü Yeni Aralık Oluşturma Đşlemi Kesit Listesi Oluştur butonu ile editöre girilen bilgilerden kilometre listesi dosyası oluşturunuz. (Sanat_seafoodplus.info) Sanat Yapıları Editörü Kesit Listesi Oluştur Đşlemi Oluşturulan Sanat_seafoodplus.info dosyasını kullanarak arazi ve yol enkesitlerinin oluşturulması gerekmektedir. 2. Öncelikle arazi modelinin kesitlerini oluşturmak için UCGEN_seafoodplus.info dosyasını tekrar açınız. NETCAD/NETPRO

3. Modelden enkesit al işlemine giriniz ve güzergah dosyasını seçiniz. 4. Arazi enkesit dosyası ismini Sanat_seafoodplus.info giriniz ve Kilometre Referansı penceresindeki Listeden sekmesine Sanat_seafoodplus.info dosyasını yükleyiniz ve tamam ile enkesitleri oluşturunuz. Oluşturulan enkesit dosyasına arazi modeli rolünü atamayınız. 5. Yol enkesitlerini oluşturmak için UCGEN_seafoodplus.info dosyası üzerinde şevli kotlu plan çizimini yapınız. 6. Daha sonra Modelden enkesit al işlemine giriniz ve güzergah dosyasını seçiniz. Yol enkesit dosyası ismini Sanat_seafoodplus.info olarak giriniz. 7. Kilometre Referansı penceresindeki Listeden sekmesine Sanat_seafoodplus.info dosyasını yükleyiniz. 8. Enkesit Parametreleri sekmesinden detayların kesildiği noktalar opsiyonunu aktif hale getiriniz ve süzgeç penceresine tıklayınız. Süzgeç penceresinde ekrandaki şevli kotlu planı oluşturan çizgilerin tabakasını seçmemiz gerekmektedir. Bu işlem için tüm tabakaların seçimini ile iptal ediniz. Aynı pencerede farenin sağ tuşuna tıklayınız ve açılan pencereden tümünü işaretle süzgeci işlemine giriniz. Şevli kotlu planı oluşturan çizgilerin tabaka adı başları K ile başladığı için, K* süzgecini veriniz ve tamam ile süzgeci uygulayınız. Enkesit parametreleri penceresindeki Üçgen Modelin Kesildiği Noktalar opsiyonunu pasif hale getiriniz ve tamam ile enkesitleri oluşturunuz. 9. Đki enkesit dosyasını ekrana çizdiriniz ve Sanat Yapıları Editörüne giriniz. Belirlenen menfez bloğunu enkesit üzerine yerleştirmek için, herhangi bir km üzerinde sağ tuş yapınız ve Sanat Yapısını Plana Çiz işlemine giriniz.(ör= ) Sanat Yapısı Yerleştir Đşlemi Đşlem sonrasında eğer kesit çizimleri ekranda ise o kesite otomatik olarak program yaklaşır ve fare imlecinin ucuna gelen kutu menfez bloğu NETCAD/NETPRO

kesitin solundaki ve sağındaki istenilen noktalara tıklanarak yerleştirilir. Menfezin boyunu, FL değeri vb. değerlerinin hesaplandığı aradaki çizgilerin otomatik olarak uzadığı gözlemlenir. Đşlemin yapıldığı km satırındaki Sol\Sağ L, FL, Eğim değerlerinin çizimden otomatik olarak hesaplandığı gözlemlenir. Diğer satırlar içinde aynı işlem adımlarını yapınız. Eğer kuyulu menfez yapmak isteniyorsa, kuyu boyu kullanıcı tarafından belirlenir. Ör= için kuyu boyunu 20 metre giriniz. Diğer menfezler içinde boyu kolonunu doldurunuz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde şevli kotlu plan dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\ 12_SANAT_YAPILARININ_OLUSTURULMASI klasörü altında yer alan dosyaları kullanınız. Kesit Üzerine Yerleştirilmiş Sanat Yapısı (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

M METRAJ HESAPLARI M.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Trafik Đşaret Levhaları, Kenar ve Kamulaştırma Sınır Taşı, Palye Hendeği, Duvar Metrajı, Hendek Kaplama ve Yer Altı Drenajı Metrajlarını alabilme, Metraj menüsü altından birçok metraj işlemine ulaşılabilir. Bu menü altından üretilen metraj dosyaları Proje yöneticisi altında yer alan Düzenle işlemindeki Metraj Dosyaları kategorisinden MS Excel formatında açılabilir. M.2 Trafik Đşaret Levhaları Metrajı Trafik Đşaret Levhaları metrajı için : Öncelikle trafik işaret levhalarının projeye yerleştirilmesi gerekmektedir. 1. Bu işlem için sembol kütüphanesine KGM_seafoodplus.info dosyasını ekleyiniz ve sembol yerleştir ile trafik işaret levhası sembollerini yerleştiriniz. KGM_seafoodplus.info dosyası oluşturulurken karayolları standartlarına uygun şekilde kod ve isimde oluşturulmuştur. 2. Daha önceden hazırlanan Ornek_Proje_Yol klasörü altında yer alan TRAFIK_seafoodplus.info dosyasını açınız. 3. Metraj\ Trafik Đşaretleri Metrajı işlemine giriniz ve akabinde projenin güzergah dosyasını gösteriniz. Metraj Đşlemleri Menü Yolu NETCAD/NETPRO

4. Kilometre Bazlı ve Kümülatif olmak üzere iki tür metraj işlemi bulunmaktadır. 5. Kilometre ile hangi levha, kaçıncı kilometrede, kodu, adı ne gibi bilgilerin bulunduğu metraj rapororunu, kümülatif ile ise, bir levhadan projede kaç adet kullanıldığını, kodu, adı gibi bilgileri elde edebilirsiniz. 6. Ayrıca km süzgeci verebilir ve sadece soldakiler veya sağdakilerin metrajını alabilirsiniz. 7. Kilometre Bazlı ve Kümülatif metrajlarını alınız. M.3 Kenar ve Kamulaştırma Sınır Taşı Metrajı Kenar ve kamulaştırma metrajı için : 1. Metraj\ Sınır Taşları Metrajına giriniz ve projenin güzergah dosyasını gösteriniz. 2. Đşlem sonucunda some bazında kenar ve kamulaştırma taş adetlerinin ve toplamlarının yer aldığı metraj raporu üretilecektir. M.4 Palye Hendeği Metrajı Đşlem başlatıldığında, kullanıcı karşısına gelen pencerede arazi ve yol enkesitlerinin gösterilmesi istenilir. Program otomatik olarak hangi aralıklarda palye hendeği yapılacağını varsayılan parametrelere göre bulur ve aralıkları yarma-dolgu ve sol-sağ şeklinde doldur. Kullanıcı dilerse parametreleri değiştirebilir ve aralıklara müdahale edebilir. 1. Metraj \ Palye Hendeği Metrajı işlemine giriniz. 2. Tabii zemin ve yol dosyası kesitlerinin gösterilmesi istenir. Tabiizemin kesiti dosyasına arazi rolü atanmış ise otomatik olarak seçili gelecektir. Ornek_seafoodplus.info dosyasını yükleyiniz. 3. Pencerede parametrelere göre otomatik olarak metraj aralıkları sol ve sağ listelerini doldurulacaktır. Kullanıcı dilerse bu aralıkları düzenleyebilir. Tamam ile metraj raporu poz numaraları ile birlikte üretilir. Program tarafından palyeler hesaplanırken, palyeler üzerindeki kodların, kod kataloğundan palye hendek dibi özelliği seçilmiş olup olmadığını bakılır. Eğer palye hendek dibi özelliği atanmış ise o kod üzerine palye hendeği yapılacaktır. NETCAD/NETPRO

M.5 Duvar Metrajı Dayanma yapısı olarak tanımlanan istinat, iksa, banket altı duvar gibi sanat yapılarının metrajlarının alındığı işlemdir. Arazi enkesit, sol-sağ duvar kesitleri ve duvar tipi belirlenir. 1. Eğer arazi modeli rolü atanmış enkesit dosyası var ise, otomatik olarak arazi enkesiti kısmı doldurulacaktır. IKSA_SAG enkesitini yükleyiniz ve duvar tipi olarak iksa duvarı seçiniz ve tamam ile işlemi başlatınız. Aynı işlem adımlarını ISTINAT_SAG enkesitini seçip, duvar tipi olarak istinat duvarı seçip uygulayınız. Đşlem sonucunda poz numaralarını göre sol ve sağda olmak üzere ayrı Excel çalışma bölümlerinde metrajlar üretilecektir. M.6 Hendek Kaplama ve Yer Altı Drenajı Metrajı Yol platformunun bir elemanı olan hendekler için arazinin toprak klası durumuna ve eğimine bakılarak, uygun ortam şartlarında hendek kaplama, sandık yarmada ise Hendek Kaplama ve Yer Altı Drenajı uygulanması öngörülür. Netpro ile, hendek kaplama ve yer altı drenajı aralıkları otomatik olarak listelerine doldurulmakta ve bu listeler yardımıyla MS excel formatında metrajı alınabilmektedir. Hendek kaplama işlemi için: 1. Netpro \ Güzergah \ seafoodplus.info + Hendek Kaplama işlemine giriniz. 2. Kullanıcı tanımlı aralıklar belirlenebileceği gibi Otomatik Hazırla işlemiyle listeler program tarafından doldurulabilir. 3. Otomatik Hazırla Đşlemine giriniz. 4. Toprak Yüzdesi olarak 70,Minimum Eğim olarak %, Maximum Eğim olarak ise % 4 giriniz ve tamam ile işlemi başlatınız. 5. Yol platform kesiti olarak Ornek_seafoodplus.info dosyasını seçiniz ve tamam ile işlemleri uygulayınız. 6. Đşlem sonucunda sağda ve soldaki aralık listeleri otomatik olarak doldurulacaktır. 7. Bu aralıkların içerisine girilip, yeni bir aralık eklenebilir, bulunan aralıklar düzenlenebilir veya silinebilir. NETCAD/NETPRO

8. Metraj almak için, metraj raporu işlemine giriniz. Đşlem sonucunda otomatik olarak poz numaralarına göre metrajlar üretilecektir. 9. Đşlemleri bitirmek için tamam ile pencereyi kapatabilirsiniz. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde şevli kotlu plan dosyasını oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\ SONUC_DOSYALAR\ 3_METRAJ_HESAPLARI klasörü altında yer alan dosyaları kullanınız. Excel Formatındaki Metraj Çıktısı (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

N PROJE PAFTALARININ OLUSTURULMASI N.1 Bölümde Öğrenilmesi Amaçlanan Hedefler Plan ve profil üzerindeki plan-profil paftalarının tasarlanması, Plan-Profil paftalarının oluşturulması Kullanıcı tarafından seçilen pafta şablonu ile proje paftaları oluşturulabilir. Netcad in kurulum dizini altında Modul\Netpro\Secme klasörü altında yer alan bu şablon paftaları kullanıcı düzenleyebilir ve kendisi de kendi pafta bloklarını oluşturabilir. Plan-Profil şablonundaki profile eklenen bilgiye göre bir takım düzenlemeler yapılabilir. Örneğin profilin veya planın altına dever krokisi veya brükner değerlerinin eklemek istiyorsanız. Profil çizim sınırlarını değiştirmeniz gerekir. Plan-Profil Şablonunda Çizpen Çizgisinin Düzenlenmesi Bu işlem için : 1. Proje\Aç ile C:\NETCAD\MODUL\NETPRO\Secme dosyasının içindeki PPRO_seafoodplus.info dosyasını açınız. NETCAD/NETPRO

2. Tabakalar penceresindeki CIZPEN tabakası kapalı ise açınız. Aşağıda profil çizim kısmında yer alan bir köşeden diğer köşeye çapraz geçiş yapan çizgi profil çizim sınırlarını belirlemektedir. Bu çizginin sol alt ucunu edit ile yakalayınız ve şablonun en altındaki sütün çizgisine sündürünüz. 3. CIZPEN tabakasını tekrar kapatınız ve PPRO_seafoodplus.info dosyasını farklı kaydet ile Ornek_Proje klasörü altına kopyalayınız. Plan-Profil paftalarını oluşturmak için projenin plandaki ve profildeki çizimlerine ihtiyaç vardır. Plan çizimi (genelde şevli kotlu plan) ve profil çizimi yapılır. Her ikisi de aynı projede olabileceği gibi ayrı ayrı projeler halinde de saklanabilir. Örnek projede plan ve profil ayrı dosyalardır. Bu dosyaların paftalarının ayrı ayrı tasarlanması gerekmektedir. 4. Öncelikle SEVLI_KOTLU_seafoodplus.info dosyasını açınız. 5. Plan ve profilin tasarlanması işlemini gerçekleştirmek için, Profil menüsü altında yer alan Plan Profil Tasarımı işlemine giriniz. Plan-Profil Tasarımı Đşlemi Menü Yolu 6. Plan profil şablonu olarak Ornek_Proje klasörü altındaki PPRO_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. Yatay güzergah dosyası olarak ise ORNEK_seafoodplus.info dosyasının seçiniz. 7. Pafta bindirme belirleyebilir veya ekranda pafta indekslerini oluşturduktan sonra kendinizde cad araçları yardımıyla pafta yerlerini ayarlayabilir veya istenmeyen paftaların indekslerini sil ile silebilirsiniz. Bindirme olarak 0 giriniz ve tamam ile işlemi başlatınız. NETCAD/NETPRO

Plan Profil Otomatik Pafta Đndeksi Üret Penceresi Đşlem sonucunda indeksler oluşturulmuştur. Bu indeksler cad araçları yardımıyla (kaydır, döndür vs.) taşınabilir veya tekrar konumlandırılabilir. Netpro ile gelen yeni özelliklerden biri de raster verilerin plan-profil paftalanması sırasında otomatik olarak paftalanabilmesidir. Öncelikle raster verinin projeye gerekir. Referans Yöneticisinden eklenmesi Bu işlem için : 8. Araçlar \ Referans Yöneticisi işlemine giriniz. 9. Yeni bir kategori oluşturunuz ve yeni bir dosya ekle işlemine giriniz. Yeni referans ekle penceresinde Raster Dosyaları seçiniz ve tamam ile işleme devam ediniz. Ornek_Proje_Yol klasörü altındaki ORNEK_seafoodplus.info dosyasını açınız. Đşlemin sonucunda raster veri projeye eklenmiştir. Daha sonra hazırlanan bu dosyayı SEVLI_KOTLU_PLAN_seafoodplus.info olarak saklayınız. Profil çizimi için ise : PROFIL_seafoodplus.info dosyasını açınız ve Profil menüsü altında yer alan Plan Profil Tasarımı işlemini uygulayınız. Tekrar PROFIL_seafoodplus.info olarak kaydediniz. Paftaları oluşturmak için Profil \ Plan-Profil Dinamik Paftala işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO

Plan Profil Dinamik Paftala Đşlemi Menü yolu Plan dosyası olarak SEVLI_KOTLU_PLAN_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. Plan Profil Dinamik Paftala Penceresi Profil dosyası olarak PROFIL_seafoodplus.info dosyasını, Plan profil şablonu olarak ise PPRO_seafoodplus.info dosyasını seçiniz. Program tarafından kaç adet paftalama yapılacağı pencerede hesaplanır. Kullanıcı tarafından satır, sütun sayısı ve yatay, düşey genişlik değerleri ayarlanır. Tamam ile işlem başlatılır. Đşlem sonucunda proje plan dosyasının yanında otomatik olarak plan dosyası adıyla başlayan Plan- seafoodplus.info ve seafoodplus.info dosyaları oluşturulur. (SEVLI_KOTLU_PLAN _2_PLANPROFĐseafoodplus.info ve SEVLI_KOTLU_PLAN_2_seafoodplus.info) NETCAD/NETPRO

Yenilenen plan-profil paftalama işleminin en önemli özelliği tamamen etkileşimli olmasıdır. Yani şevli kotlu plan ve profil üzerinde yaptığınız yer hangi bir düzenleme veya ek bilgi otomatik olarak paftalara da yansıtılacaktır. Bu yeniliği örneklemek için eş yükseklik eğrilerinin şevli kotlu plan çizimine ekleyelim. Öncelikle eş yükseklik eğrilerini elde etmek için UCGEN_seafoodplus.info dosyasını Proje\ Aç ile açınız. Eğriler geçirmek için : Netsurf \ Eğri Đşlemleri \ Eğri geçir işlemine giriniz. Eğri Geçir Đşlemi Menü Yolu Eğri geçirilecek üçgenleri tümünü seç ile tamamını seçiniz ve sağ tuş ile seçimi bitiriniz. Eğri parametreleri penceresinden Zartışı :5 ve Eğri Basitleştir :1 m olarak giriniz. 25 metreleri ayır, Kota Göre Renklendir opsiyonlarını da aktif hale getiriniz. Eğrilere Kot vermek için : Netsurf \ Eğri Đşlemleri \ Eğrilere Kot Yaz işlemine giriniz. NETCAD/NETPRO

Eğrilere Kotyaz Đşlemi Menü Yolu Standart Parametreleri kabul ediniz ve tamam ile uygulayınız. Eğrileri geçirdiğiniz dosya üzerine SEVLI_KOTLU_seafoodplus.info dosyasını ekleyiniz ve platform üzerinde geçen eğrileri Netsurf \ Eğri Đşlemleri \ Eğrileri Temizle (2 Doğru) işlemini kullanarak temizleyeniz. Bu temizleme işlemi sırasında platformu oluşturan dış çizgileri kullanabilirsiniz. Yapılan işlemlerden sonra eğrilerin tabakaları hariç diğer objelerin tabakalarını siliniz ve eğri dosyasını Netcad dosyası olarak kaydediniz. (EGRILER(MUNHANI).NCZ) SEVLI_KOTLU_PLAN_seafoodplus.info dosyasını açınız ve EGRILER(MUNHANI).NCZ dosyasını proje ekle ile ekleyiniz ve dosyayı kaydediniz. Plan-Profil paftalarının yer aldığı SEVLI_KOTLU_PLAN_2 _seafoodplus.info dosyası açıldığında eş yükseklik eğrilerinin paftalara otomatik olarak eklendiği gözlemlenir. Yukarıda yapılan işlem adımlarıyla istenilen niteliklerde plan profil paftalamak için istenilen dosyaları oluşturamadıysanız ORNEK_PROJE_YOL\SONUC_DOSYALAR\ 14_SEVLI_KOTLU_PLAN_ENKESIT_VE_BOYKESIT_CIZIMLERI klasörü altında yer alan SEVLI_KOTLU_PLAN_seafoodplus.info, PPRO_seafoodplus.info, PROFIL_seafoodplus.info, EGRILER(MUNHANI).NCZ, ORNEK_seafoodplus.info, ORNEK_seafoodplus.info " dosyalarını kullanınız. NETCAD/NETPRO

Dinamik Plan-Profil Paftaları (Sonuç Ekran Görüntüsü) NETCAD/NETPRO

Daha göster