Nikon D3100 Fotoğraf Çekme Teknikleri

• Teğmen

  

  Mesaj

  
  Konu Sahibi

  Yaklaşık 2 saat &#;nce Nikon D vr kit aldım ilk makinem olucak ayarları falan nasıl yapılıyor yardımcı olursanız sevinirim , birde kullanma klavuzu var ama yetersiz geldi bana

  
  
  
  

• 

  Makineyi P modda kullan bir s&#;re, kullanırken makinenin otomatik verdiği değerlere dikkat et. İleride faydalı olacaktır. Onun haricinde Standart olarak tarih saat, resim kalitesi , Fotograf filitresi gibi ayarları yapabilirsin. &#;zellikle &#;ğrenmek istediğin birşey varsa onu sor. Yoksa genel olarak deniz derya ayarları .. :)

• Teğmen

  

  Mesaj

  
  Konu Sahibi

  quote: Orijinalden alıntı: ufukdeniz Makineyi P modda kullan bir s&#;re, kullanırken makinenin otomatik verdiği değerlere dikkat et. İleride faydalı olacaktır. Onun haricinde Standart olarak tarih saat, resim kalitesi , Fotograf filitresi gibi ayarları yapabilirsin. &#;zellikle &#;ğrenmek istediğin birşey varsa onu sor. Yoksa genel olarak deniz derya ayarları .. :) Kutusunu a&#;tım profu &#;ıkardım , pilini taktım şarjı azdı guide modunda &#;ekim yapmaya &#;alıştım netledim ancak &#;ekemedim resmi , biraz karışık galiba şarjı az diye mi &#;ekmedi anlamadım ?

• 

  &#;ncelikle 18 saat gibi bir s&#;re kesintisiz pili şarz etmeni tavsiye ederim. Eğer lens AF modunda ve makine netlemiş ise &#;ekmesi lazım. Hafıza kartı takılı değilse de &#;ekmemiş olabilir. ( Heyecanla unutmuş olabilirsin )

• Teğmen

  

  Mesaj

  
• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  
  

  quote: Orijinalden alıntı: Nikoncuu quote: Orijinalden alıntı: ufukdeniz &#;ncelikle 18 saat gibi bir s&#;re kesintisiz pili şarz etmeni tavsiye ederim. Eğer lens AF modunda ve makine netlemiş ise &#;ekmesi lazım. Hafıza kartı takılı değilse de &#;ekmemiş olabilir. ( Heyecanla unutmuş olabilirsin ) hala ellerim titriyor , hafıza kartı almadım daha yarın alıcam. Ama mağazada incelediğimdede kart yoktu ama &#;ekiyordu. hayırlı olsun nikoncu kardeş:) sonunda aldığına seafoodplus.info utandırmasın.. bu arada hafıza kartı olmadan &#;ekip yapmaz diye seafoodplus.info sahibi arkadaşlar daha ii bilir.

  
  
  
  
  
• Teğmen

  

  Mesaj

  
• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  
  

  Şimdiden hayırlı olsun menuden karıştırabilirsin bazı şeyleri kafana g&#;r ayarlayabilirsin enstantane ile yeni tanışacağından ilk başlarda havanın normal olduğu zamanlarda A modunda g&#;neşli havalarda P modunda &#;ekim yap eğer bir sorun falan olursa konuya beklerim yardımcı oluruz orada

• Teğmen

  

  Mesaj

  
  Konu Sahibi

  quote: Orijinalden alıntı: Partis Temporus Şimdiden hayırlı olsun menuden karıştırabilirsin bazı şeyleri kafana g&#;r ayarlayabilirsin enstantane ile yeni tanışacağından ilk başlarda havanın normal olduğu zamanlarda A modunda g&#;neşli havalarda P modunda &#;ekim yap eğer bir sorun falan olursa konuya beklerim yardımcı oluruz orada Teşekk&#;r ederim hocam , dediğim gibi demo &#;ekim yapılmıyor , neden acaba?

• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  
• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  
• Er

  

  1 Mesaj

  
• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  
• Yüzbaşı

  

  Mesaj

  

  
  

  Kullanma klavuzu yetersiz değil. DSLR resetleyip fabrika ayarlarına getirin. SD kartının da takılı olduğundan emin olun. Kartınızı makinedeyken 1 kere formatlayın. Bunun dışında izmir de iseniz bug&#;n konakta g&#;r&#;ş&#;p basit bir iki bilgi g&#;sterebilirim. Fotoğraf&#;ılıkla ilgili dersleri seyretmenizi tavsiye ederim. Fotoğraf &#;ekimiyle ilgili videolar i&#;in linkteki eğitim videolarını seyredebilirsiniz. Kadraj Video Eğitimi < Bu mesaj bu kişi tarafından değiştirildi rocker_tr -- 6 Ocak ; >

yeni mesaja git
Yeni mesajları sizin için sürekli kontrol ediyoruz, bir mesaj yazılırsa otomatik yükleyeceğiz.Bir Daha Gösterme

Benzer içerikler

T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTÜTÜSÜ ARKEOLOJİ ANABİLİM DALI LİSANS TEZİ ARKEOLOJİDE FOTOĞRAFÇILIK TEKNİKLERİ TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Engin Akdeniz HAZIRLAYAN Nuri Dadak AYDIN 1  T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTÜTÜSÜ ARKEOLOJİ ANABİLİM DALI LİSANS TEZİ ARKEOLOJİDE FOTOĞRAFÇILIK TEKNİKLERİ TEZ DANIŞMANI Prof. Dr. Engin Akdeniz HAZIRLAYAN Nuri Dadak AYDIN 2  İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER…3 RESİMLER LİSTESİ…7 ÖNSÖZ…11 GİRİŞ…12 I.BÖLÜM Fotoğrafçılık…13 Fotoğrafın Tarihi…13 Dünyada çekilen İlk Fotoğraf ve Ödüllü Fotoğraflar…14 Temel Fotoğrafçılık eğitimi…21 Fotoğraf Makinesi…21 1/3 Kuralı (4 altın nokta kuralı)…22 Netleme Sistemi…22 Alan Derinliği…23 Diyafram (Aperture)…24 Enstantane (Optüratör)…27 Film Sarma Kolu…28 Vizör…29 Objektif…29 Makine Tipleri…34 Tek Objektifli Refleks Makineler (SLR-Single-Lens-Refleks) …34 Vizörlüler (Telemetreliler)…35 Çift Objektifli Refleks Makineler (TLR-Twin-Lens-Refleks)…36 Diğer Yardımcı Malzemeler…37 Pozometreler…37 Sehpalar (Tripod)…38 Çanta…40 Flash (Flaş)…40 3  II. BÖLÜM Arkeolojide Fotoğrafçılık…41 Arkeolojide Fotoğrafçılık Teknikleri…41 Site Fotoğrafçılığı (Kazı Alanlarının Fotoğraflanması)…41 Kazı Alanının Fotoğraflanmasında Kullanılan Ekipmanlar…42 1) Fotoğraf Makineleri ve Objektifler…42 2) Tripod…43 3) Çanta…44 4) Ölçüm Çubukları…44 5) Fırçalar…45 6) Tabela…45 Kazı Alanında Bulunan Yapıların Fotoğraflanması…46 Açmaların Fotoğraflanması…46 Yatay Kesitlerin Fotoğraflanması…46 Dikey Kesitlerin Fotoğraflanması…47 Duvarlar…48 Çukurlar…48 Mezarlar…49 Arazi Yüzeyinin Fotoğraflanması…49 Kazı Alanının Komple Fotoğraflanması…52 İn-situ Durumunda ki Buluntuların Fotoğraflanması…53 İnsanların Fotoğraflanması…53 4  Arkeolojik Buluntuların Fotoğraflanması…56 Büyük ve Küçük Buluntuların Fotoğraflanması…56 1) Büyük Buluntular…56 2) Küçük Buluntular…56 3) Büyük ve Küçük Buluntu Guruplarının Fotoğraflanması…57 Çömlek ve Çömlek Parçalarının Fotoğraflanması…57 Madeni Paraların Fotoğraflanması…62 Cam Objelerin Fotoğraflanması…63 Metal Objelerin Fotoğraflanması…63 Çakmaktaşı ve Benzeri Buluntuların Fotoğraflanması…63 Arkeolojide Makro Fotoğrafçılık…64 Makro Fotoğraf Teknikleri…65 Makro Fotoğraf Malzemeleri…64 1) Tripod ve Monopodlar…64 2) Köpük ve Uzatma Tüpleri…65 3) Yakınlaştırıcı Mercekler…65 Antik Mimari Yapıların Fotoğraflanması…66 Arkeolojide Hava Fotoğrafçılığı… 67 Hava Fotoğrafçılığının kullanımı…67 Günümüz Arkeoloji Hava Fotoğrafçılığı…68 Arkeolojide Sualtı Fotoğrafçılığı…72 Sualtı Fotoğrafçılığın Çekim Yöntemleri…76 Suyun Işığa Etkisi…76 5  Görüntü Düzenleme…77 Flash kullanımı…77 Sualtı Fotoğrafçılığında Fotoğraf Makinesi ve Ekipmanları…77 III. BÖLÜM SONUÇ…79 KAYNAKÇA…81 6  RESİMLER LİSTESİ Resim 1: Niepce'nin ilk fotoğraf denemelerinden(). Resim 2: Matthew brady(). Resim 3: Matthew brady(). Resim 4: Levis hine (). Resim 5: Robert Capa. İspanya iç savaşında ölen partizan (). Resim 6: Nick Ut. Vietnam, napalm bombası atılan yerleşimler kaçan vietnamlı çocuklar (). Resim 7: Kevin cartner sudan (). Resim 8: 1/3 altın kuralında netleme sistemi. Resim 9: Netleme Sistemi. Resim Diyafram değerleri. Resim Diyafram modu. Resim Diyafram değerleri. Resim Açık Diyafram. Resim Kapalı Diyafram. Resim Merkezi Obtüratör Sistem. Resim Sarma kolu. Resim Vizör: Bakaç. Resim Objektif. Resim Odak uzunluğu. Resim Odak uzunlukları ve Görüş açıları. 7 Resim Uzun ve Kısa odaklı merceklerin oluşturduğu alan. Resim Makro Objektifler. Resim Tripod. Resim 35mm’lik SLR makinelerin bölümleri. Resim Vizörlü makinelerin görüntüsü. Resim TLR Fotoğraf Makinesi. Resim Pozometre. Resim Fotoğraf makinesinin sehpası. Resim Makro sehpası. Resim Fotoğraf makinelerinin farklı tipte ki çantaları. Resim Makine üstüne yerleştirilen harici flash. Resim 5cm’lik ölçüm çubuğu. Resim 10 cm’lik ölçüm çubuğu. Kırmızı-beyaz renkli. Resim Küçük buluntuların masası için temizlenen küçük boyutlu toz alma fırçası (Thyateira kazısı: Fotoğraf makinesinin aksesuarı). Resim Ayaktaki fotoğrafçı, kesiti çok dik bir görüntü çizgisinden alıyor. Resim Dikey kesit fotoğrafları iki poz halinde. Resim Thyateira Antik kentinin Google Earth’tan konumu. Resim Tepe Mezarlığının yüksek bir yerden çekimi. 8 Resim Thyateira Antik kentinin havadan görünümü. Resim Bursa ili İznik ilçesinde bulunan su altı mozaik’in havadan çekimi. Resim Fotoğraf Kulesi. Resim Tyhateira Antik kenti kazı fotoğrafçısının seramik çekimleri. Resim Thyateira Antik kenti kazı ekiplerinin çalışmaları. Resim Thyateira Antik kenti kazı ekibinin toplu fotoğrafı. Resim Seramik eserin fotoğraflanması. Resim Seramik form olarak grup çekimleri. Resim Troia da bulunan restorasyon görmüş seramik eser. Resim Thyateira Antik kenti kazısında bulunan seramik eserler. Resim Seramik parçalarının diziliş şekilleri. Resim Para çekim yöntemleri. Eğimli ışık, yansıtmalı eğimli ışık ve halka flaş kullanılarak yapılmış çekimler. Resim Makro körüğü. Resim Makro uzatma tüpü. Resim Dara Antik Kenti. Resim Patara Antik Kenti. 9 Resim EvdirHan / Düzler çamı- Antalya. Resim EvdirHan / Düzler çamı- Antalya. Resim Termessos Antik Kenti. Resim Sualtında alınmış ilk fotoğraf. Resim Mustafa Kapkın sualtında fotoğraf çekerken. Resim Gelidonya batığı. Resim Bajo de la Campana batığı. Resim Girne batığı. Resim Titanik batığı. Resim Sualtı fotoğraf malzemelerinden en önemlisi, fotoğraf makinesi. Resim Sualtı fotoğrafçılığının aydınlatma aracı. 10  ÖNSÖZ Arkeoloji ve Sanat tarihi gibi görselliğe dayalı bilim dallarının yüzyıldan itibaren Fotoğraflandığını çeşitli kaynaklardan gözlemlemekteyiz. Bu nedenle belgeleme niteliğin de olan Fotoğraf, hem anı dondurmak için hem de duyguyu tam anlamıyla istenilen bir şekilde de anlatmayı sağlayan sanatsal bir dal haline gelmiştir. Arkeoloji Fotoğrafçılığı, teknik bilgi isteyen uzmanlık alanıdır. yüzyıldan günümüze kadar anlatılan ve günümüzde kullanılan tekniklere bakıldığında kolay sanılmayacak bir dal olarak karşımıza çıkmaktadır. Yabancı kaynaklar da yeterince kaynak bulunurken ülkemizde yeterince kaynak bulunmamakla beraber teknik olarak fazla önem gösterilmemektedir. Bu üzücü bir olay olmasına karşın yabancı kaynaklara ulaşamayan öğrenciler bilgilerden eksik kalmakta ve gereken önem gösterilmemektedir. Gerek yerel kaynaklardan gerekse var olan Fotoğrafçılık bilgilerimle Lisans tezi olarak yazdığım bu araştırmam da bana olanak sağlayan Prof. Dr. Engin AKDENİZ Hocama, tez hakkında fikirlerine danıştığım Öğr. Gör. Aykan ÖZENER ve Öğr. Gör. Tuna AKÇAY hocalarıma teşekkürlerimi sunarım. En önemlisi de bugünlere gelmemi sağlayan, hiçbir zaman desteklerini esirgemeyen Aileme sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Nuri DADAK 11  GİRİŞ Yüzyılın başından itibaren Avrupa ülkelerinin gelişmesi ile beraber kültür ve sanat alanında önemli adımlar atılmıştır. Bu süreç içerisinde Arkeoloji gelişmiş ve bu alanın gelişmesi ile beraber fotoğrafçılığın bu alana katkıları daha da belirgin hale gelmiştir. Arkeoloji görsellikle bütünleşen bir bölümdür. Bu nedenle Fotoğrafçılıkla tanışması çok zaman almamıştır. Bu durumlar neticesinde Arkeoloji Fotoğrafçılığı söz konusu hale gelmiştir. Günümüzde Fotoğraf, kazı alanlarının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bu nedenle Gerek belgelemede, gerekse yorumlamada Fotoğrafçılık kazı alanlarında kullanılmış ve gelişim sürecinde kullanılmaya devam edilmektedir. Gelişen kazı sistemleriyle beraber Fotoğrafçılık alanı teknik bilgiler doğrultusunda uzmanlık isteyen bir hale gelmiştir. Tez konumda Fotoğrafçılıkla ilgili bilgiler ve Arkeolojide kullanılan Fotoğrafçılık teknikleri hakkında bilgiler ayrıntılarıyla anlatılmıştır 12  I.BÖLÜM FOTOĞRAFÇILIK Fotoğrafın Tarihi: Fotoğraf bildiğimiz anlamda yüzyılın başlarında kullanılmıştır. Ancak, kökeni bundan çok öncesine dayanmaktadır. Leonardo da vincinin karanlık oda çizimleri bilinmektedir. Bilinen anlamda karanlık oda, pinhole kameranın büyüğü şeklinde yüzyıllardır vardı. Problem, görüntüyü sabitlemekti1. Rönesans döneminde ressamlar resimde perspektife başvurmaya başlayınca karanlık kutuyu (camera obscura-stenope) buldular. Böylece, ışığın girdiği küçük bir delik aracılığıyla karanlık kutunun öbür ucunda konunun ters çevrilmiş bir görüntüsü görülebiliyordu2. Her buluş, kendisinden önce gelen bilgi birikimlerinin üzerinde şekillenir. Toplumsal olarak gerekli olan şeyler zamanla ortaya çıkıp gelişim sağlamıştır. Oysa Fotoğrafçılık daha önce bilindiği gibi karanlık oda çizimlerin de varlığını göstermişti. Bunun üzerine ise, Litografi (Taş baskı ya da litografi/litografya, kireç taşı üzerine yağlı mürekkeple çizilmiş şekil ve yazıların basım sanatı. Taş baskıya el litografyası da denir. Taş baskı, modern ofset litografyanın başlangıcıdır. Taş baskı tekniğinin esası, yağın suyu itmesi özelliğine dayanır. seafoodplus.info%C5%9F_bask%C4%B1) denilen tekniğin bulunmasıyla Fotoğrafçılık ilk adımlarını atmıştır. Buluş, elbette sosyal bir ihtiyaca dayanıyordu. Bu sosyal ihtiyaç ise, o dönem de Portre olmuştur3. Fransız ünlü mucit Joseph Nicephore Niepce yılında tarihteki ilk fotoğrafı çeken kişi olarak bilinir. Joseph Nicephore Niepce kara kutu kullanarak görüntüyü kurşun-kalay alaşımı özel bir plakaya düşürmüş ve bu plaka bitümenle (ışığa duyarlı bir madde) 1 seafoodplus.info , slâyt 1. 2 seafoodplus.info 3 seafoodplus.info , slâyt 3. 13 kaplamıştı. Biraz bulanık olan görüntünün oluşması için uzun süre yaklaşık olarak 8 saat beklemek gerekiyordu. Joseph bir süre emlak işleriyle uğraşmış daha sonraları ortağı olan Luis Daguerre() ile birlikte gümüş prosesinin ilk adımlarını atmıştır4. Fotoğrafın yaygınlaşması… Soylular, Fransız devriminden önce kendi Portlerini yapmak için büyük paralar harcamışlardır. Çünkü o dönem de Portre büyük statü semboluydu. İşte Fotoğraf Portre yaptırma ihtiyacının ortaya çıktığı yıllarda bulundu. Ve bu sosyal statüye çözüm bulduğu için yaygınlaştı. Bu nedenle bir kez daha bir buluş, kendisinden önceki bilgi birikimi ile bütünleşip etrafında ki sosyal şartların üzerinden yükseliyordu5. Dünyada Çekilen İlk fotoğraf ve Ödüllü Fotoğraflar Resim 1: Niepce'nin ilk fotoğraf denemelerinden. (seafoodplus.info:View_from_the_Window_at_Le_Gras,_Joseph_Nic%C3%A9pho re_Ni%C3%seafoodplus.info). 4 seafoodplus.info . 5 seafoodplus.info , slâyt 6. 14 Resim 2: Mathew brady. (seafoodplus.info). 15 R e s i R e Resim 3: Mathew brady. (seafoodplus.info text-the-civil-war-a-narrative-by-shelby-foote/). 16  Resim 4: Levis hine. (seafoodplus.info#/media/File:Lewis_Hine_Power_house_mechan ic_working_on_steam_seafoodplus.info). 17 Resim 5: Robert capa. İspanya iç savaşında ölen partizan. (seafoodplus.info). 18  Resim 6: Nick Ut. Vietnam, napalm bombası atılan yerleşimler kaçan Vietnamlı çocuklar. (seafoodplus.info). 19 Resim 7: Kevin Cartner. Sudan (seafoodplus.info seafoodplus.info). 20 Fotoğrafçılıktaki tek kural, aslında hiçbir kuralın olmamasıdır6. TEMEL FOTOĞRAFÇILIK EĞİTİĞİMİ Bu başlık altında; fotoğrafçılık hakkında bilgisi eksik olan veya hiç bir bilgiye sahip olmayan arkeologa gerekli araştırmalar yapılıp temel fotoğraf bilgileri verilmeye çalışılmıştır. Fotoğraf Makinesi Basit bir ayna veya merceğin işleyişinin anlaşılması yönünden çok önemli olan görüntü kavramı, optik sistemlerin analizlerinde de o derece önemlidir. Kullanımı yaygın olan optik aletlerden biridir. Cismin görüntüsünü bir film veya elektronik olarak bir çip üzerine kaydeden fotoğraf makinesidir7. Bütün fotoğraf makineleri aynı sistemle çalışan ortak özelliklere sahiptir8. 1/3 kuralı (4 altın nokta kuralı): Fotoğraftaki ana objeyi, kadrajın tam ortasına yerleştirmek ilgiyi ve dikkati azaltmaktadır9. 6 seafoodplus.info 7 seafoodplus.info%C4%9Fraf_makinesi. 8 Özener , 9 seafoodplus.info 9 seafoodplus.info%C4%9Fraf_makinesi. 21 Resim 8: 1/3 altın kuralında netleme sistemi. (seafoodplus.info kurali/). Netleme Sistemi: Otomatik netleme (MF) yapamadığımız durumlarda, fotoğraf makinemizin netleme ayarlarını kendimiz yapmak zorunda kalırız. Bu ayarları kendimiz yaptığımız, makineye bırakmadığımız için bu işleme elle (manuel) netleme adı verilir. Elle netleme (AF) yaparken netlik iki sebepten dolayı doğru bir şekilde yapılamaz. Bunlardan ilki, hareketli konuyla olan mesafenin iyi ayarlanamaması diğeri ise konunun hareket hızının yani birim zamanda aldığı yolun doğru olarak tahmin edilememesidir. Bu iki sorunun üstesinden gelmek daha çok deneyime bağlı olmasına rağmen netliğin (metrajlamanın) modelin geçeceği bir noktaya göre yapılması, hareketin vizörden takip edilmesi ve model tam o noktadan geçtiğinde deklanşöre basılması en kolay yoldur İki netleme sistemi vardır: 10 seafoodplus.info 22 Helikoid Sistem: Merceklerin, film düzleminden uzaklaşıp yakınlaşması ilkesine dayanır. Netleme (M) elle ve (AF) otofokus da yapılabilir. Körüklü Sistem: Objektif ya da film düzlemi ileri geri hareket ettirilerek netleme yapılır. Körük bu işe yardımcı olur Resim 9: Netleme Sistemi. (seafoodplus.info nasil-yapilir/). Alan Derinliği: Alan derinliği, fotoğraflanan nesnenin, odaklandığı noktanın ön ve arkasında yer alan ve kabul edilir netliği olan alandır. Alan derinliğine etki eden faktörler; 1. Kullanılan objektifin odak uzunluğu. 2. Fotoğraflanan nesne ile fotoğraf makinası arasındaki mesafe. 3. Diyafram açıklığı 11 seafoodplus.info 12 seafoodplus.info~ealgan/5.%20bolum%20diyafram%20ve%seafoodplus.info 23  Diyafram(Aperture): Işığın lensten geçerek makineye ulaşmasını sağlayan mekanizmadır. Işığın yoğunluğunu kontrol edebilmesini sağlayan, büyütebilen veya küçültebilen bir delikten oluşmaktadır. Mekanizmanın işleyişi tıpkı insanların gözbebekleri gibidir. Işığa ihtiyaç duyulduğu ortamlarda açıklık büyütülerek lensten daha çok ışık geçmesi sağlanırken ışığın çok olduğu ortamlarda da açıklık küçültülerek objektifin daha az ışığın geçmesini sağlar. Böylece farklı ışık ortamlarında makineyi kullanabilmekteyiz Resim Diyafram değerleri. (seafoodplus.info). 13 Özener , 24  Resim Diyafram modu. (seafoodplus.info). Günümüzde birçok makinede otomatik pozlama özelliği bulunmaktadır. SLR ya da compact olsun, makinenin özelliğine göre dijital veya filmli makine, otomatik pozlama, program ya da shutterpriotry(diyafram öncelikli çekim) ayarlarında diyafram ayarını kendisi yapmaktadır Diyafram açıklıkları karşılaştırılabilir olması açısından oranlarla ifade edilir. Bu oranlara “f” rakamları da denilir ki bu rakamları objektifin üzerinde ya da dijital makinenin ilgili ayarlarında (manuel pozlama ve enstantane öncelikli pozlama) görülür.”f” rakamları 2’nin kareköküne bağlı bir sayı dizisine bağlı olarak birbirini takip eder. Örneğin 1, 1,4, 2,8, 14 seafoodplus.info 25 4, , 8, 11, Resim Diyafram değerleri. (seafoodplus.info). Resim Açık Diyafram. (seafoodplus.info). 15 seafoodplus.info 26  Resim Kapalı Diyafram. (seafoodplus.info nasil-etkiler). Enstantane(Optüratör): Optüratör hızı yada perde hızı adıyla bilinen Enstantane, deklanşör düğmesine basıldığında optik algılayıcıya ne kadar süre ile ışık düşürüleceğini belirten bir fotoğraf makinesi öğesidir. Bu süre algılayıcının kaç saniye pozlanacağını gösterir. Enstantane, konunun fotoğrafta nasıl bir hareketlilikle çıkacağını belirlemektedir Enstantane değerleri nelerdir? , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,, 80, 60, 50, 40, 30, 25, 20, 15, 13, 10, 8, 6, 5, 4, 0″3, 0″4, 0″5, 0″6, 0″8, 1″, 1″3, 1″6, 2″, 2″5, 3″2, 4″, 5″, 6″, 8″, 10″, 13″, 15″, 20″, 25″, 30″ 1/, 1/, 1/ gibi değerleri yüksek hızlı objeleri dondurmak için kullanılmaktadır. 16 seafoodplus.info 27 Daha düşük hızları 1/30 1/20 1/15 1/10 gibi hızları ise düşük ışık şartlarında çekim yapmak için kullanmalıyız Resim Merkezi Obtüratör Sistem. (seafoodplus.info). Film Sarma Kolu: Pozlanmış karenin üzerine ikinci bir pozlama yapılmaması için pozlanan kareyi optüratörün önünden çekip yerine pozlanmamış karenin getirilmesi gerekmektedir. Fakat makinelerin çoğunluğu bir kare üzerine pozlama yapıldıktan sonra aynı kare üzerine ikinci bir pozlama yapmayı sağlayamayacak nitelikte yapılmıştır. Bu makinelerde aynı zamanda pozlanmamış kareyi ileriye sarmak mümkün değildir. Ancak bazı modellerde üst üste çekim yapılması sağlanmıştır Resim Film Sarma kolu. (seafoodplus.info). 17 seafoodplus.info 18 Özener , 28  Vizör: Alıcıya bağlı ya da alıcıdan ayrı olarak kullanılan, belirli bir merceğe göre görünçlüğün nasıl göründüğünü anlamaya yarayan, değişir odaklı bir mercek dizesi Resim Vizör: Bakaç. (seafoodplus.info). Objektif : Görüntünün yeterli aydınlık ve netlikte oluşmasını sağlayan mercek yada mercekler topluluğudur. Bir objektif üzerinde diyafram ayarı, netleme ayarı gibi kontrol düzenekler bulunmaktadır. Bir objektifin üzerinde, özelliklerini belirten; odak uzaklığı, en kapalı ve en açık diyafram açıklığı, netleme mesafesi gibi bilgiler bulunmaktadır 19 seafoodplus.info%C3%B6r-nedirviz%C3%B6r-ne-demek. 20 seafoodplus.info 21 Özener , 29  Resim Objektif. (seafoodplus.info). Odak uzunluğu: Objektifin odak uzaklığı büyüdükçe odak noktasına düşebilecek ışık miktarı genellikle azalma eğilimi gösterir. Objektif çapı: Objektifin çapı büyüdükçe ışıkobjektife giren ışık artacağı için, odak noktasındaki ışıkta fazla olacaktır Resim Odak uzunluğu. (seafoodplus.info). 22 seafoodplus.info . 30  Objektifler odak uzunluklarına göre sınıflandırılır. Uzun, kısa, normal olmak üzere üç bölüme ayrılır. Bunlara ilaveten değişken odak uzunluğuna sahip olan objektiflere zoom objektif denilmektedir Görüş açısı: Odak uzunluğunun kısa ya da uzun olması görüş açısını belirlemektedir. Kısa odak uzunluğuna sahip olan objektifler geniş, uzun odak uzunluğuna sahip olan objektifler ise, kısa görüş açısına sahiptirler Resim Odak uzunlukları ve Görüş açıları. (seafoodplus.info). 23 Özener , 24 Özener , 31  Resim Uzun ve Kısa odaklı merceklerin oluşturduğu alan. (seafoodplus.info). Makro Objektifler: Yakın kare çekimlerinde kullanılan objektiflerdir. Konunun çok yakından çekilmek zorunluluğu olduğundan dolayı net alan derinliği oldukça azalmaktadır. Yani, çekilen karenin sadece bir bölümü net olabilmektedir. Alan derinliğini arttırabilmek için kısık bir diyafram ayarı gerekmekte ve bu da düşük bir enstantane ayarı anlamına gelmektedir Makro çekim yapmak için mutlaka makro çekime uygun bir sehpa düşünülmelidir 25 seafoodplus.info 26 Özener , 32 Resim Makro Objektifler. (seafoodplus.info). Resim Tripod. (seafoodplus.info). 33  Makine Tipleri Tek Objektifli Refleks Makineler (SLR- Single Lens Refleks): Bu tip makinelerde değiştirilebilen lensler kullanılabilmektedir. Bu nedenle geniş mekanların görüntülenebilmesi, çok uzak mesafelerin yada makro çekimlerin yapılabilmesi mümkündür. Doğrudan müdahale edilerek, yardımcı yapay ışık veya flaşlardan yararlanarak farklı sonuçlar alabilmek mümkündür Resim 35mm’lik SLR makinelerin bölümleri. (seafoodplus.info ddetayli-inceleme). Refleks makinelerin avantajlarından biride vizörden görülen karenin filme aynı şekilde yanmasıdır Böylece kadrajlamada ve netleme de avantaj sağlanmış olur SLR makinelerin Çalışması: Denklaşöre basılmadan önce Diyafram en açık konumdadır. Aynadan yansıyan görüntü buzlu cam(yarı saydam) üzerine düştüğünde görüntü bir prizma 27 Özener , 28 Özener , 29 seafoodplus.info 34 aracılığıyla vizör den izlenebilir. Diyaframın en açık konumda olması çekim yapmadan önce aydınlık bir görüş ile daha olumlu netleme ve kadraj yapmamızı sağlar Bu tip makinelerde değiştirilebilen lensler(objektifler) kullanılabilmektedir. Bu nedenle geniş açıların alınması, çok uzak mesafelerin yakınlaştırılması ya da makro çekimlerin yapılması mümkün olabilmektedir Vizörlüler (Telemetreliler): Büyük format fotoğraf makinelerinin çoğu bu tipte yapılmaktadır. Işığı ve dolayısı ile görüntüyü bakaç’a getiren bir yansıtma sistemi (refleks makineler) kullanmak yerine görüntü doğrudan film düzlemi üzerine gelir. Film yerleştirilmeden önce görüntünün oluştuğu ve yarı saydam (buzlu cam) yüzeyde netleme ve kadraj kontrolü yapılır. Bu yüzey film düzlemiyle aynı yerdedir ve netleme ve kadrajlama bittikten sonra objektif kapatılır, film takılır ve pozlama yapılır. Bu makinelerde filmler tek tek takılır. Resim Vizörlü makinelerin görüntüsü. (seafoodplus.info akinesi). 30 Özener , 31 ,seafoodplus.info 35  Görüntüde de görüldüğü gibi vizörden bakıldığında çekilecek olan görüntünün belden yukarısı çerçeve içindeymiş gibi görülürken ama aslında fotoğrafın çekileceği açıdan bakıldığında görüntü çerçeve dışında kalır ve bu tür çekimler kötü sonuçlarla karşılaşmamızı sağlar Çift Objektifli Refleks Makineler (TLR - Twin Lens Refleks): Bazı orta formattaki fotoğraf makinelerinde iki ayrı objektif bulunmaktadır. Alt alta konan bu objektiflerden üstteki görüntünün vizöre aktarılmasını, diğeri ise filmin pozlanmasını sağlar Bu tipteki fotoğraf makinelerinde sorun paralaks hatası olarak bilinen ve bakaçtan görülen görüntü ile film düzlemi üzerine düşen görüntü arasındaki alansal farktır Resim TLR Fotoğraf Makinesi. (seafoodplus.info i). 32 Özener , 39, 33 seafoodplus.info?sozcuk= 34 Özener , 36  Diğer yardımcı malzemeler Pozometreler: Işık enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren elemanlardır. Işıkölçer, doğru diyafram açıklığı ve örtücü hızını belirleyebilmek için var olan ışığın miktarını ölçer. El ışıkölçerleri de bulunmaktadır. Bu aygıtlar kullanıcıya daha çok seçenek sunup ve daha çok hassastırlar. Pozometrelerin görüntü açıları 30 derecedir Fotoğraf makinelerinin üzerinde bulunan tipte ışıkölçerler gibi konudan yansıyan ışığı ölçen aygıtlara yansımalı ölçücüler denir. Konu üzerine düşen ışığı ölçen aygıtların kullanımı da bir diğer ölçüm tekniğidir Günümüz pozometreler pil ile çalışır Resim Pozometre. (seafoodplus.info). 35 Özener , 36 seafoodplus.info sistemleriflaşlarifsak-ders-notlar. 37 seafoodplus.info 37  Sehpalar (Tripod): Fotoğraf çekimlerinde en önemli sorunlardan biriside makinenin çekim sırasında sarsılmasıdır. Sonuç olarak bu tür sorunların neticesi, bozuk ya da titrek görüntüler elde edilir. Bu tür sorunların giderilmesi için makineye uygun ve sağlam yapılı bir sehpaya gerek duyulmaktadır. Makinemizde bulunan 50 mm’lik bir lens ile kullanılabilecek en düşük enstantane hızı, 1/60 olması gerekmektedir. Seçeceğimiz lensin odak uzunluğunun mm cinsinden değeri ile enstantane hızının nümerik değerini birbirine yakın tutmakla, bozuk olmayan bir görüntü elde etme şansımız vardır. Eğer daha düşük seçmek zorunda kalınıyorsa, titreme sorununu ancak makineyi bir sehpaya monte etmemiz gerekmektedir Makro çekimlerde, görüntüye gerektiği kadar yaklaşmamıza engel olabilen sehpaların bazı modellerinin taşıyıcı parçası, bu problemi ortadan kaldıracak biçimde üçayağın arasına ve baş aşağı monte edilmektedir. 39 Resim Fotoğraf makinesinin sehpası. (seafoodplus.info). 38 Özener , 46, 39 seafoodplus.info 38  Resim Makro sehpası. (seafoodplus.info). Çanta: Fotoğraf çekimlerinde en çok gereksinim duyulan çekim ekipmanlarından biridir. Önemli miktarda maddi değer verilen fotoğraf makinesinin korunması, lenslerin korunması, saklanması, darbe, su, toz ve diğer fiziksel etkilerden zarar görmemesi için çanta fotoğraf ekipmanlarının önemli bir parçasıdır. Fakat makineye uygun büyüklükte, taşınması zor olmayan bir çanta olmalıdır Resim Fotoğraf makinelerinin farklı tipte ki çantaları. (seafoodplus.info). 40 Özener , 39  Flash (Flaş): Flaşın kullanımında, konunun ışık kaynağına olan mesafesi ile diyafram ilişkisi vardır. Kılavuzun numarası flaşın gücünü belirler. Mesafe değiştikçe diyafram da değişmektedir. Fakat bu durum, gücü sabit, manüel flaşlar için geçerli olmaktadır. Flaş alırken uzatma kablosu da alınmalıdır. 1,5 m’lik bir kablo ile belirli bir açıdan ışık yayılabilir. Enstantane açık bırakılarak flaşın bir kaç defa çaktırılması ile de pozlama yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Örneğin f:2,8 gibi bir diyafram değeri veren bir flaş ölçümü, bir çakım ilave ile f:4’e değiştirilebilir. Bundan sonra her f stop için bir öncekinin iki misli kadar bir çakım gerektirir. Flaşlı çekimlerde, flaşın bulunduğu nokta ile objektifin bulunduğu nokta arasındaki mesafe ne kadar fazla ise fonda oluşacak gölgeler de o kadar etkilidir. Gölgelerin oluşmasına engel olmak için siyah fon önünde çekim yapılabilir Resim Makine üstüne yerleştirilen harici flash. (seafoodplus.info). 41 Özener , 40  II. Bölüm ARKEOLOJİDE FOTOĞRAFÇILIK Arkeolojide Fotoğrafçılık Teknikleri Kazı alanlarında açma, buluntu, mimari yapıların vb. eserlerin fotoğraflanmasında kullanılan teknikleri bu bölümde anlatmaya çalıştım. Site Fotoğrafçılığı (Kazı Alanının Fotoğraflanması): Kazı çalışmaları sırasında birçok sebepten dolayı fotoğraf çekilir. Bu sebeplerden en önemlilerinden biri ise, kazı alanında bulunan buluntuları belgelemek ve bunun sonucunda sunulan kazı raporları için çekilen fotoğraflardır. Bu fotoğraflarla duvarların, zeminlerin binalarla olan ilişkisini ve insitü durumunda ki eserlerin detaylarını göstermek önemlidir. Fotoğraflar ve planlar birbirini desteklemelidir. Çekilen fotoğrafta o yapının aslı hakkında bilgiler elde edilmelidir. Fotoğrafın açısı çok iyi seçilmelidir ki; kazı alanının yapılış amacı, konumu ve kronolojisi belirlenebilmelidir Kazılarda fotoğraf, belgelemenin üç büyük öğesinden birini oluşturur. Eski eserlerin belgelenmesinde fotoğraf kullanımı eskiye uzanır. XIX. Yüz yılın sonları ve XX. yüzyılın ilk çeyreği içinde fotoğraf, kazı ve buluntuların kaydında standart teknikler arasında yer almıştır. Günümüzde fotografik belge olmaksızın bir kazı düşünülemez. Arkeolojik kazılar aynı zaman da belgeleme teknikleriyle eş değer bir disiplindir Kazı alanının fotoğraflanmasında iki önemli konu unutulmamalıdır: Birincisi, kazı alanı daima bulunduğu topografya içinde göstermektir. Eğer cazı alanının herhangi bir yeri fotoğraflanmayacak durumunda ise, fotoğrafçı o yerin diğer sitelerle (varsa) , akarsularla, bitki örtüsüyle, jeolojik durumuyla bağlantısını gösteren mutlaka bir fotoğrafın çekilmesi gerekmektedir. İkincisi, kazı alanının fotoğrafları derslerde anlatıma büyük kolaylık getirmektedir. Bu amaç için en uygun olanı siyah-beyaz fotoğraf olmasına rağmen sunum kolaylığından 42 Özener , 43 Akçay , sayı 41 dolayı dia(Bir banyo işleminden sonra görüntünün oluştuğu, gerçek görüntü için ikinci bir işleme (kart baskı) ihtiyaç duyulmayan filmlerdir. Saydam, slayt, diapozitif, pozitif, chrome, E - 6 vb isimlerle anılırlar. Film tercih edilmektedir. Ancak unutmamak lazım ki, kazı alanı yapılarının ve stratigrafinin (yer katmanlarını inceleyen bilim dalı) anlaşılır bir şekilde gösterilmesi için en uygun olanı, akademik anlamda dia fotoğraf olmasına rağmen siyah- beyaz fotoğraflardır. Bunun sebebi renkli fotoğrafın baskı ve film masraflarının daha pahalı olmasıdır Bir kazı sırasında birden fazla fotoğraf çekimi yapıldığı için, her fotoğrafın bir kimliği olması gerekmektedir. Üzerinde kazı evinin adı, yılı ve plan kare, yada alan numarasının bulunması gereken bu kimlik, fotoğraf çekimi sırasında alanın bir köşesine, kuzeyi belirleyen bir ok ve metrik bir ölçekle birlikte yerleştirilmelidir. Bir oda, bir kesit yüzeyi gibi çekimlerde 2m’lik renkli jalonlar (Jalon, arazideki farklı noktaların geçici olarak saptanmasında ve engebeli arazilerde doğrultunun belirlenmesinde kullanılan bir ölçme aleti. seafoodplus.info) kullanılmalıdır. Bunlar, biri dik diğeri ise, yatay bir biçimde yerleştirilmelidir. Küçük boyutlu buluntuların çekimlerinde daha küçük ölçeklerin kullanılması gerekmektedir Bu türde kimliği olmayan ve ölçeksiz çekilmiş bir kazı fotoğrafı değerinden çok şey yitirir (Sevin ). Kazı alanının fotoğrafın nasıl çekildiğini kazı fotoğrafçılarının bilmesi gerekmektedir. Öncelikle fotoğraflanacak alan ve çevresi çok temiz olunmalıdır. Arkeolojik veya doğan çevrede bulunan her şey mutlaka özenle tozdan arındırmalıdır. Kazı alanının son temizliği ile çekimi yapılan alanda ki el arabası, kova, kürek, kazma v.b aletlerin görülmemesinden açma yöneticisi sorumludur Kazı Alanı Fotoğrafçılığında Kullanılan Ekipmanlar: Kazı yerlerinde, kazı için gerekli olan fotoğraf ekipmanları kullanılır. Bunlar: 1) Fotoğraf Makineleri ve Objektifler: Rol film makineleri, birçok profesyonel fotoğrafçıların kullandıkları makinelerdir. Bu makineler, 35 mm’lik filmler 26x36 mm. Boyutlarında görüntü sağlamaktadır Rol filmler ( tip – x6cm, 6x6 cm, 6x7 44 Özener , 89, 45 Özener , 46 Özener , 47 Özener , 42  boyunlarında film kullanan tek veya çift objektifli refleks kameralardır Bu nedenle roll film makinelerin görüntü kalitesi SLR makinelerinden daha yüksektir. Bu tip makineler için 50, 80, mm’lik objektiflerin kullanılması yeterlidir. Veya 80 mm. mm’lik makro objektifler de kullanılması yeterli olmaktadır Eğer kazıda sadece 35 mm’lik makineler kullanılacaksa (SLR tipi fotoğraf makinelerdir. Bu makinelerin objektifleri değiştirilebilir. seafoodplus.info ve-objektif-hizi-nedir-cesitleri-nelerdir ) En az iki makineye ihtiyaç duyulması söz konusudur. Bunlardan birincisi, renkli çekim için diğeri ise siyah-beyaz çekimlerde kullanılmaktadır. Bir 35mm’lik makine de kullanılabilir ancak hem renkli, hem de siyah beyaz çekimlerin aynı zamanda yapılmasının gerektiği durumlarda fotoğrafçının bu durumda uzman olması gerekmektedir. Çünkü birkaç kare renkli çekim yaptıktan sonra ardından siyah-beyaz çekim yapması gerekebilir 2) Tripot: Kazı alanlarında kullanılan tripotların yüksekliği en az m olmalıdır. Fakat bu yüksekliğin 2 m. olması daha iyi sonuçlar elde edilebilir. Tripotların ayakları sağlam yere sağlam yerleştirilmelidir Çünkü herhangi bir sarsıntıda görüntünün bozuk çıkma ihtimali düşünülmelidir. Küçük objelerin çekiminde gerekli olan kuş bakışı çekimler için tripotun kafa kısmı ters çevrilmesi gerekmektedir. Tripodların özellikleri:  Taşıma Kapasitesi – üzerinde taşıyabildiği ağırlıktır. (kg)  Maksimum Yükseklik – ulaşabileceği maksimum yerden yüksekliktir. (cm)  Minimum Yükseklik – indirebileceğiniz en azami yükseklik. (cm)  Kapalı Yükseklik – kapalı olarak boyudur. (cm)  Ağırlık tripodun – kendi ağırlığıdır. (kg)  Bacak Bölüm Sayısı – ayak sayısını belirler. 48 seafoodplus.info 49 Özener , 50 Özener , 51 Özener , 43  Bacaklar Arası Bağlantı – bacakları açıldığında örümcek tabiri ile bacakların birbirine tutturmaya yarar.  Çivili Ayaklar – doğa fotoğrafçılığında yere sabitlemek için kullanılır.  Bacakta Su Terazisi – harici tripod kafası kullanımında ayaklardaki dengeyi ayarlamak için kullanılır 3) Çanta: Fotoğraf makinesini ve objektifleri toz, nem veya darbelerden korumak için çantaya ihtiyaç vardır. 4) Ölçü Çubukları: Kazı alanında bulunan yapıların veya buluntuların büyüklüklerini belirlemek için ölçüm çubuklarının kullanılmasına ihtiyaç vardır. 5, 2 m. boyunda olanları vardır Küçük eserler için kullanılan ölçüm çubuklarının boyutları ise, 10, 5 cm boyunda değişmektedir. Bölümlerin belirgin olması için iki renkte olmalıdır. Renkli fotoğrafta kırmızı- beyaz, siyah beyaz fotoğrafta siyah-beyaz olmalıdır. Büyük kazı alanlarında ölçek önemli değilse insan kullanılır. Çünkü yaşam öğesi fotoğrafa olan ilgiyi artmaktadır. Aynı zamanda insan beyni otomasyon olarak bir insan boyutu ile kazı alanın büyüklüğünü şekillendirmektedir Resim 5cm’lik ölçüm çubuğu. Kırmızı-beyaz renkli. (Thyateira kazısı: Fotoğraf makinesinin aksesuarı). 52 seafoodplus.info 53 Özener , 54 seafoodplus.info 44  Resim 10 cm’lik ölçüm çubuğu. Kırmızı-beyaz renkli. (seafoodplus.info%C4%B0DOLpdf ). 5) Fırçalar: Kazı alanını temizlemek için yumuşak el fırçası, boya fırçası, mala ve faraş çok önemli araçlardır. Kazılarda temizlik araçları her zaman için gereklidir Resim Küçük buluntuların masası için temizlenen küçük boyutlu toz alma fırçası. (Thyateira kazısı: Fotoğraf makinesinin aksesuarı). 6) Tabela: Kazı alanının nüfus cüzdanıdır. Kazı hakkında bilgiler, kazının adı, açmanın ismi, tarih, tabaka ve birim numaralarını belgelemek aracıyla kullanılmaktadır. Tabela fotoğrafın alt 1/3 bölgesinde olmalıdır. Yön oku, her zaman kuzeyi gösterir. Siyah beyaz fotoğrafta beyaz, renkli fotoğrafta kırmızı olmalıdır. Bu tür ölçekler kartondan veya ölçekten olabilir 55 Özener , 56 seafoodplus.info 45  Kazı Alanında Bulunan Yapıların Fotoğraflanması: Kazı alanlarında, taşınmaz kültür varlıklarının koruma ve restorasyon uygulamaları kapsamında yapılacak tüm işlemlerin öncesi ve sonrasında fotoğraf, çizim, rapor ve benzeri tekniklerle belgelenmesidir Bilimsel yayınlara yönelik fotoğraf çekimleri, kazı çalışması öncesi ve sonrasındaki farkın anlaşılabilmesi için önemli bir unsurdur. Arkeolojik alanların genele ve özele odaklanmış ölçekli fotoğraf çekimlerini gerçekleştirmekteyiz Duvarlar ve zeminle olan ilişkileri, çukurlar ve hendekler, mezarlar, dokulu yüzeyler ve binalar, bir kazı alanın temelini oluşturur Yapılar iki şekilde fotoğraflandırılmalıdır: Birincisi; Yapıların boyutları, görünüşleri, şekilleri, yüzey şekilleri, ton ve renkleri kaydedilmelidir. İkincisi; Yapıların aralarında ki ilişkileri (duvar ve zeminin arasında ki bağlantı) kaydedilmelidir Açmaların Fotoğraflanması: Kazı alanında çalışma yapılan açmaların içerisinde genellikle yok edilmesi gereken nesneler bulunmaktadır. Bu nesnelerin fotoğrafları çekilmelidir. Belirlenen nesnesin fotoğrafı belirli bir yönden çekilmesi karenin iyi bir şekilde netice vermesi söz konusudur. Fotoğraf çekimi sırasında gökyüzünün girmemesi gerekmektedir. Çünkü gökyüzünün kare içinde olmasıyla çekilen nesnenin karanlık olarak karşımıza çıkması söz konudur Yatay Kesitlerin Fotoğraflanması: Yatay kesitler genelde küçüktür ve gölgeye gerek kalmaz. Bu yerlerin fotoğraflarını çekmenin en kolay yolu, kesit kazıldıktan hemen sonra gün ışığında oraya gitmek ve doğal renklerini gösterecek bir resim almaktır. Ölçek ve pozisyon 57 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, belgeleme. 58 seafoodplus.info#alanfotograflari. 59 Özener , 60 Özener , 61 Özener,, 46 açısından yatay seviye çizgisi önemlidir. Hem yatay kesitin tümünü, hem de 2yatay görüntü çizgisinin mümkün olduğunca çoğunu fotoğraf karesine alabilecek bir pozisyonda çalışmalıyız Resim Ayaktaki fotoğrafçı, kesiti çok dik bir görüntü çizgisinden alıyor. İyi bir yatay kesit fotoğrafı çekebilmek için neredeyse yatay bir görüntü çizgisine gelmemiz gerekir. (B.C. Coockson res: ). Dikey Kesitlerin Fotoğraflanması: Dikey kesitler genellikle büyük olur ve tek bir pozun içine sığmazlar. Yani bir dizi fotoğraflar çekmemiz gerekir. Bu fotoğrafları daha sonra birbiriyle ilişkilendirebilmemiz için, birbirinin üstüne binen fotoğraflar çekmeliyiz. Önce, kesit tüm yüksekliği ile kareye sığacak kadar bir mesafede durmalıyız. Yine karenin içine fazla gün ışığı girmesine engel olmalıyız. Bu fotoğrafları iki seri halinde çekmemiz de faydalı olabilir. Birinci seride fotoğraf tahtası, yatay ölçü ve fotoğraf karelerinin her iki yanına gelecek şekilde miralar koymalıyız. Her mira iki fotoğrafta birden görülmelidir ki, bu iki fotoğrafı birbirine bağlayabilelim (en soldaki ve en saldaki hariç). İkinci seri fotoğrafları, ölçü miralar olmadan çekmeliyiz 62 Coockson , 63 Coockson , 47  Resim Dikey kesit fotoğrafları iki poz halinde. Aralarında birbirinin üstüne binen bir alan var. Fotoğrafçının pozisyonunu değiştirirken kesite hep aynı mesafede kalması gerekmektedir. (seafoodplus.infoon res: 1,3). Duvarlar: Vurgu duvarın üzerine yapılacaksa, uzun odaklı ( Teleobjektifler olarak adlandırılır. Görüş açıları 40 dereceden daha azdır. Bu objektiflerde odak noktasına düşen saha küçük, hedef olarak nispeten büyüktür. Uzak konular için tercih edilirler. seafoodplus.info%28foto%C4%9Fraf%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k%2 9 ) bir objektifle ve yüzey dokusunun görülebileceği bir şekilde fotoğraflanmalıdır Kerpiç duvarlar dökülmesi konusunda temizlik sırasında çok dikkatli olunmalıdır. Prehistorik kazılarda bu çok görülen bir durumdur. Prehistorik kazılar da duvarların çoğu kerpiç duvarlar olmasından dolayı her dönem tekrardan fotoğraf çekilmektedir. Bu nedenle çekimden önce yapılacak olan temizlikte dikkatli olmak şarttır Duvarlar yukarıdan aşağıya doğru fotoğraflanmalıdır. Bu nedenle duvarın kalınlığı belli olmakta ve aynı zaman da zeminle olan ilişkisi belirlenmektedir Çukurlar: Çukurların veya girintilerin fotoğrafları çekilirken, dik bir bakış açısıyla çekim yapmak ve ışıklandırmanın dik olma zorunluluğu vardır. Bu çekimlerde önemli olan çukurun bir kenarını göstermektir. Çukurun kenarını göstermekle birlikle kesitin bir yüzü ve 64 Özener , 65 Özener , 66 Özener , 48 zeminin şeklidir. Bunların fotoğrafta gösterilebilmesi çukurun genişlik ve derinliğine bağlıdır. Eğer zemin veya kenar fotoğrafta gösterilmemişse bu tünel deliği şeklinde olumsuz sonuçlar söz konusudur. Bu tür çekimlerde uzun odaklı lensler kullanılmalıdır Mezarlar: Mezar fotoğrafları mezar durumuna göre farklılık göstermektedir. Mezar ya yatak yada hafif meyilleşerek çekilmelidir. Amaç, mezarın derinliğinin belirtilmesidir. Fotoğraf mezarın tüm kesitlerini gösterecek biçimde çekilmelidir. Mezar ve iskelet çok iyi ve dikkatli bir şekilde temizlenmelidir. Pratik olarak mezarın dibinde ki um ve çakıllar da temizlenmelidir ki, iskelet-mezar ilişkisi sağlanmalıdır İn-situ (in situ” Latince bir deyiştir ve “yerinde” anlamına gelir. Bilimsel olarak bir olgunun ya da maddenin özgün olarak bulunduğu-işlev gördüğü yerde incelenmesini anlatıseafoodplus.info://seafoodplus.info ) durumunda ki mezar malzemelerin farklı açılardan fotoğraflanması ve kemik detaylarının fotoğraflanması yararlıdır. İskeletlerin fotoğraflanması en zorlu olan çalışmalardan biridir. Bu süreç zorlu ve emek gerektiren bir durumdur. Geniş mezar alanlarında, iskeletler çok büyük önem arz etmiyorsa, kabaca temizlenmeleri yeterli olacaktır. Fakat el-ayak ve kafatasının iyi temizlenmesi gerekmektedir Arazi yüzeyinin fotoğraflanması: Havadan veya yüksek bir yerden kazı alanının fotoğraflanması kazı öncesi ilk belgeleri oluşturmaktadır 67 Özener , 68 Özener , 69 Özener , 70 Özener , 49 Resim Thyateira Antik kentinin Google Earth’tan konumu. ( seafoodplus.info). Resim Tepe Mezarlığının yüksek bir yerden çekimi. ( Thyateira Antik kenti: seafoodplus.info). 50  Resim Thyateira Antik kentinin havadan görünümü. (seafoodplus.info). Resim Bursa ili İznik ilçesinde bulunan su altı mozaik’in havadan çekimi. (seafoodplus.info). 51  Kazı başlamadan önce yüksek bir yerden bakılıp, kazı yapılacak yerin tespiti yapılabilir Kazı Alanının Komple Fotoğraflanması: Bir kazı alanının yüksek bir yerden ya da kuşbakışı çekilen görüntüleri belgeleme açısından yararlıdır. Günümüz kazılarında farklı yöntemler kullanılmaktadır. Daha öncesinde uygulanan yöntem ise, kazı alanının yanında monte edilir bir kule kurup çekimler ona göre sağlanmaktaydı Resim Fotoğraf Kulesi. (Cookson res: 1,8). Günümüzde kuşbakışı fotoğraflar için kullanılan ekipmanlar:  Parasailing.  Balon.  Yamaç paraşütçülüğü.  Helikopter  Uçurtma 71 Özener , 72 Özener , 73 T.C. Milli Eğitim Bakanlığı , 74 Özener , 52  İn-situ Durumunda ki Buluntuların Fotoğraflanması: Kazılarda önemli buluntular in- situ olarak belirtilir, fotoğraflanır, kaldırılır ondan sonra kaydedilir, çizilir ve alanda korunması için gerekli önlemler alınıp tekrardan fotoğraflanır. Önemli olan başka bir konu ise, özellikle bozulmamış olan buluntuların zaman kaybetmeden fotoğraflanmalıdır (ahşap malzeme v.b). Çünkü bu buluntular, eğrilebilir veya farklı zararlar alabilmektedir. Bunlarla beraber in-situ durumunda ki buluntuların bulunduğu ortam ve zeminle bağlantısı hiç değiştirilmeden fotoğrafın çekilmesi önemlidir İn-situ durumunda ki buluntular nasıl fotoğraflanmalı? Birincisi, buluntunun şeklini ve mevcut pozisyonunu göstermek,İkincisi, diğer buluntularla ilişkisini göstermek. Bu iki durumu da aynı kare de göstermek daha yararlıdır. Bu çekimler için, tripodun kullanılması yararlıdır İnsanların Fotoğraflanması: Yörede bulunan ve özellikle kazıda çalışan insanların fotoğraflanması, eserler veya arazi kadar önemlidir. Bunu yapmanın en önemli iki yolu vardır. Birincisi, işe diğeri ise, insanlara yoğunlaşmaktır. Tek başına yada grup içinde çalışan insanların fotoğraflarını çekerken arka planın gösterilmelidir. Çünkü arka planının gösterilmesi insanların yaptıkları işin anlaşılması sağlanır. Çalışan insanların yüzünü göstermek ve yapılan işi belirtmeye gayret edilmelidir. Çalışma alanı temiz gösterilmelidir. Kazı ekipmanları dışında herhangi bir nesnesinin varlığı fotoğraf karesi içinde yer almamalıdır Bir konu anlatımı için seri fotoğrafların çekilmesi yararlıdır( Eserlerin yer değiştirilmesi, iskeletin mezardan kaldırılması). Bu tür çekimler kazının çalışma şeklini göstermesi açısından önemlidir ve eğitici bir öneme sahiptir Kazı yapılan bölgenin yerli halkının fotoğraflarının çekiminde ise yeterli nezaketi göstermeye dikkat etmek gerekir. Haklı olarak bazı insanlar yörenin turistik bir parçasıymış gibi görünmek istemeyebilir. Dini nedenlerle fotoğraf çekilmesine karşı olunan yerler dışında 75 Özener , 76 Özener , 77 Özener , 78 Özener , 53 fotoğrafçı kendini yöre halkına tanıtırsa rahat çalışabilir. Ancak bu kabulü mutlaka beklemek gerekir. Aksi takdirde yerli halk istemleri dışında kameraların kendisine çevrilmesine sinirlenirse, tepkisini kazı ekibine yönlendirebilir ve hiçbir kazı yerli halktan gerekli onayı almadan, kalıcı olamaz Resim Tyhateira Antik kazı fotoğrafçısının seramik çekimleri. (Thyateira Kazısı Arşivi). 79 Özener , 54 Resim Thyateira Antik kazı ekiplerinin çalışmaları. (Thyateira Kazısı Arşivi). Resim Thyateira kazı ekibinin toplu fotoğrafı. (Thyateira Kazısı Arşivi). 55 Arkeolojik Buluntuların Fotoğraflanması Arkeoloji kazıların sırasında ele geçen buluntuların hemen hemen hepsi fotoğraflanıp çizimi yapılmaktadır. Bu işlemler belge niteliğinde olması çizim ve fotoğrafçılığın önemi çok büyüktür. Bu başlık altında buluntuların fotoğraflanmasının tekniklerini anlatmaya çalıştım. Büyük ve Küçük Buluntuların fotoğraflanması: 1) Büyük Bulutular: Saklama kapları, öğütme taşları gibi büyük taş buluntular, arka plan olarak renkli bir kumaştan çekimleri sağlanmalıdır. Kumaşın rengi gri, açık yeşil, mavi gibi doğal renkler olmalıdır. Beyaz veya çok koyu renkler fotoğraf makinesinin ışık ayarlarını bozar80! Objenin maksimum ölçüde gerçek görüntüsünün yakalanması ve bu esnada çeklinin, renginin, dokusunun, gerçek ölçüsünün bozulmamasıdır. Çekilen fotoğrafların ideal görüntüsü, iki farklı nesnenin fotoğrafı da olsa, birbirinden çok ayrı tekniklerle değil de, ideal standartlar uygulanarak çekilmiş görüntüler olmalı, birbiriyle mukayese edilebilmeli 2) Küçük Buluntular: çekimleri arka plan olarak açık yeşil renkte fotoğraf çekimi sağlanabilir. Geniş kaplar, doğrudan kumaşlın üzerine, ayakta veya yan yatmış olarak çekimleri yapılabilir. Fakat en yararlı olan yan yatmış olarak çekimlerin sağlanmasıdır. Fotoğraflar, bir tripod yardımıyla veya dikey pozisyonunda aşağıyı doğru çekilmelidir. Kapları doğru pozisyonda tutabilmek için altına yapışkan macunlarla doğru bir biçimde tutması sağlanabilir. Fakat restorasyon görmüş kapların farklı yöntemlerle fotoğraflanmalıdır. Fotoğrafta görünmemesi şartıyla destek olabilecek her şey kullanılabilir. Fotoğraflar ölçek ve bilgiler eşliğinde çekilmelidir 80 Coockson , 81 Özener , 82 Coockson , 56 3) Büyük ve küçük Buluntuların Grup olarak Fotoğraflanması: Grup halinde birçok obje bulunduğunda grup olarak fotoğraflandırılması yararlı olacaktır. Bu durumlar ise, İn-situ, yanmış bir odanın tabanı, çöp çukuru, kontekst buluntular olmalıdır. Her buluntunun yüzü görülebilecek şekilde fotoğraflanmalıdır Çömlek ve çömlek parçalarının fotoğraflanması: Çömleklerin fotoğraflanmasında dikkat edilmesi gereken en önemli kural; ağız, boyun, kulp, gövde ve kaidelerin tek veya grupça fotoğraflanmasıdır. Restorasyon yapılan eserlerin, çekimlerde restorasyon yapılan yerin görülmemesi gerekir. Çömleklerin üç boyutlu gösterilmesi önemlidir. Küresel bir çömlek veya kâse çekimlerinde taban şeklinin görülmesi önemlidir. Bunun için bakış açısı alçak ve kamera olduğunca esere uzak olmalıdır. Çömleğin tam profilce kaydırılması, kulpun kalınlığının veya ağız biçiminin daha net görülmesini sağlar. Geniş kaplarda ise, objektif orta noktadan hafifçe yukarı kenarlara, hafifçe tabana doğru bakmalıdır. Çömleğin yuvarlak yapısının gösterilmesi için ışık doğru bir biçimde ayarlanmalıdır 83 Coockson , 84 Özener , 57 Resim Seramik eserin fotoğraflanması. Eser en uygun bir biçimde fotoğraflanmıştır. Kulp sağdan verilmeye çalışılmıştır. Ancak testinin ön yüzünde ki biçimlerde gösterilmek zorunda kalındığı için en uygun açı bu şekilde tespit edilmiştir. (Aykan Özener, Çanakkale geleneksel seramik formu olan at başlı testi) Resim Seramik form olarak grup çekimleri. (seafoodplus.info). 58 Resim Troia’da bulunan restorasyon görmüş seramik eser. (seafoodplus.info uygarliklar-anadoluda-ilk-yerlesimler-troya). 59  Resim Thyateira kazısında bulunan seramik eserler. (Thyateira Kazısı Arşivi). Küçük seramik grupları da tekil seramiklerle aynı şekilde görüntülenir, tek fark ışığın tek parçaya göre ayarlanmamasıdır İki, üç, hatta dört parça bir yay çizecek şekilde yerleştirilir, böylelikle her birinin objektiften uzaklığı eşitlenir, fakat daha fazla parça olduğunda sıralamanın ipe dizilmiş gibi bir etki vermemesine dikkat etmek gerekir. Parçalar üst üste bindiğinde önemli hiçbir ayrıntının görüntüden kaçmaması için bir parçanın gölgesinin diğerinin üzerine düşmemesine, kulp ve ibik gibi ayrıntıların net fonlar önünde kalmasına özen gösterilmelidir. Parçaların boyutları farklı ise, örneğin; 40 cm. yüksekliğinde bir kavanoz ile 10 cm. veya 15 cm. yüksekliğinde üç, dört küçük parça bir arada görüntülendiğinde, çerçevenin yarısı ve kavanoz boyunun yarısında cam veya preksi glass (Döküm akrilik levha, polimetilmetakrilat esaslı termoplastik bir malzemedir. Döküm tekniği ile 2 mm den 40 mm kalınlığa kadar, çeşitli tercihlerde renksiz, şeffaf renkli ve opak olarak üretilir. Yüksek ışık geçirgenliğine sahiptir (cama göre %92 oranda değişim sağlanabilir ). Klasik cama göre darbelere karşı 6 kat daha dayanıklıdır. Kırılan parçaları keskin kenarlı değildir, yaralanmala kesinlikle olmaz. Aynı kalınlıktaki cama göre ısıyı %20 daha az iletir. seafoodplus.info seafoodplus.info) ile raf yaparak küçük parçaların iki farklı seviye olması sağlanmalıdır. Büyük 85 Özener , 60 gruplar söz konusu olduğunda sorunlar da büyür. Örneğin; otuz, kırk parçalık yığın gruplarda tüm çanak ve tabakların aynı açıdan görüntülenmesini sağlayacak bir düzenleme yapılamaz. Yapılacak en iyi şey, parçaları merdiven gibi veya rafa dizer gibi dizmek ve merdivenin ortasına odaklanması dar açılı bir objektif kullanmaktır. Düzenlenebilirse daha iyisi preksi glass veya cam raflar, alttaki rafın yarısından itibaren gerisinde kalacak şekilde dikey merdiven oluşturarak, beyaz bir fon üzerinde dizilmelidir. Bu şekilde, her raf yeterli ışık alacak şekilde üzerindeki rafın önünde durur ancak önden arkaya doğru rafların derinliği, perspektif veya alan derinliği konusunda sorun yaratacak kadar fazla olmamalıdır. Grup, fon önünde iyi yerleştirilerek gölge oluşması önlenir ve fon ayrıca ışıklandırılabilir. Düzenleme ne şekilde olursa olsun fotoğrafın bütüncül şekline dikkat etmek gerekir. Örneğin; yatay veya dikey olarak fazla uzatılmış bir grup fotoğrafı yayınlanamayacak kadar garip görünebilir Resim Seramik parçalarının diziliş şekilleri. (Dorrell levha 80). 86 Özener , 61  Madeni Paraların Fotoğraflanması: Sikkeler, madalyalar ve rölyefli (Kabartma veya diğer adıyla rölyef, yüzey üzerine yapılan yükseltme ya da çökertmelere denir. seafoodplus.info) yüzeye sahip buluntulardır Bu eserlerde görülebilir derinlik nadiren birkaç seafoodplus.info üzerine çıkar. Bu nedenle alan derinliği nadiren sorun yaratır ve maksimum netlik sağlayan diyafram olarak genellikle f:8, f, f veya f kullanılır Fotoğraf makinesi dikey pozisyonunda (yukardan aşağıya dik olarak) eserler fotoğraflanmalıdır. Resim para çekim yöntemleri. Eğimli ışık, yansıtmalı eğimli ışık ve halka flaş kullanılarak yapılmış çekimler. (Dorrell res: 72). Bu tür çekimler, tripod üzerine yerleştirilmiş 35 mm’lik bir makine ve makro objektifle sağlanır. Eserlerin iki yüzü de çekilmelidir. Fotoğrafa bir ölçü çubuğu konulmalıdır. 87 Özener , , 88 Özener , 62  Cam Objelerin Fotoğraflanması: Cam ve ona benzer objelerin fotoğraflanması diğer eselere oranla daha zor bir iştir. Silindirik veya küresel cam kaplar, etrafında ki açık tonlu her şeyi yansıtmaktadır. Dikkat edilecek en önemli konular ise, objenin formu veya yüzeyidir. Eğer objenin formu en önemli özelliğiyse, beyaz arka fon olması gerekir. En önemli özelliği yüzeyi ise, arka fon rengi siyah olması tercih edilmelidir. Renkli fotoğraflar içinde siyah- beyaz arka fonları kullanılmalıdır. Bunun nedeni ise, renkli bir arka fonun cama yansıma olasılığı yüksektir Boş şişe ya da şeffaf cam ürün çekimlerinde de çok fazla ışığa ve malzemeye gerek yoktur. Bu tarz çekimlerde önemli kural önden aydınlatma kullanmamak, böylelikle camın üzerinde oluşacak ve yansımalarla çoğalacak olan parlamalar engellenir Metal Objelerin Fotoğraflanması: Bu objeler genellikle değişik renkte ve çürümüşse, pürüzlü veya girintili çıkıntılı çukurlardan oluş bir şekilde bulunmaktadır. Buluntu anda ki çekimle temizlendikten sonraki çekim arasında fark oluşmaktadır. Metallerin önce ki ve sonra ki hali fotoğraflanmalıdır. Sonra ki halinde metal obje temizlenmeli ve ondan sonra fotoğrafı çekilmelidir. Metaller ayrı ayrı gruplara ayırarak fotoğraflanmalıdır. Çakmaktaşı ve Benzeri Buluntuların Fotoğrafları: Çakmaktaşı ve benzer taşlardan yapılan ürünlerin fotoğrafını Çekmemek daha akılcı bir davranış olarak görülür. Bu tür malzemelerin çizimi tercih edilir. Ama zaman kazılarda çok önemli bir kavram olarak nitelendirilir. Özellikle yetenekli teknik çizimcilerin olmadığı yerlerde bu durum önemli bir hale gelir Bu sorun farklı yöntemlerle çözülebilir: Çakmak taşının alt tarafı, suda çözülen bir boyayla boyanırsa, kenar kısmı arka zemine karşı aydınlık görünür, o zaman fotoğraf çekimi yapılabilir 89 Özener , 90 seafoodplus.info 91 Özener , 92 Özener , 63  Çakmaktaşlarının, benzeri parlak eserlerin ve obsidyenlerin aşırı parlaklığını gidermek için bunları alüminyum tozuyla kaplamak ve kuru olarak fırçalamak suretiyle geliştirilen bir teknik de başarılı bir şekilde uygulanmıştır (Dorrell ) Fotoğraflanması en zor olan, obsidyen taşından yapılan eserlerdir. Bunun nedeni ise, koyu renkli, yansıtan yüzeye sahip ve yarı şeffaftırlar. Eserin arka yüzü boyanarak donuklaştırıp, alttan yansıyan ışığı engelleyip, yansıma önlenilir. Arkeolojide Makro Fotoğrafçılık Arkeoloji fotoğrafçılığında makro çekimler oldukça önemli ve yararlıdır. Eserlerin daha net ve iyi bir şekilde belgelenmesi için makro teknik vazgeçilmezdir. Bu başlık altında makro fotoğrafçılık tekniklerini anlatmaya çalıştım. Makro Fotoğraf Teknikleri: Makro fotoğrafçılık, nesneyi normalden daha yakın mesafeden odaklamamızı sağlayan bir fotoğrafçılık tekniğidir Makro fotoğraf malzemeleri: seafoodplus.info ve Monopodlar: Makro çekimlerinde tripod veya monopod kullanılmalıdır. modunda elde çekim yapmak oldukça zor bir iştir. Tripod veya monopod’tan alınan destek sayesinde çok daha rahat çekim yapılabilir Makro fotoğraf çekiminde de yatay veya dikey fotoğraf çekimleri yapılabilir Tripod veya monopod’lar, fotoğraf makinesinin hiç kımıldamaması veya özel etkiler için uzun süreli pozlama istendiğinde, makinenin üzerine takılabileceği üç bacaklı ve çeşitli yöntemlerle oynar bir kafaya sahip bir özelliği olmalıdır 93 Özener, 94 seafoodplus.info 95 seafoodplus.info 96 Özener , 97 seafoodplus.info 64 2.Körük ve Uzatma Tüpleri: Optik olarak herhangi bir içeriği olmadığından teorik olarak görüntü kaybına yol açmazlar. Lens ile gövde arasındaki mesafeyi artırarak odak mesafesini azaltmasıdır Resim Makro körüğü. (seafoodplus.info). Resim Makro uzatma tüpü. (seafoodplus.info fotografciliga-giris). 98 seafoodplus.info 65  3. Yakınlaştırıcı Mercekler: Oldukça ucuz olan bu yakınlaştırıcı mercekler tek olarak kullanılabildiği gibi ikili ya da üçlü olarak kullanılabilirler. Bu şekilde kullanıldığında yakınlaştırma katsayısı da artar Daha çok 35 seafoodplus.info makinelerde kullanılmaktadır Antik Mimari Yapıların Fotoğraflanması Mimarlık, insanın gündelik ihtiyaçlarından başlayarak daha üst düzey ihtiyaçlarına yönelik gereksinim duyduğu bir çalışmadır. Görsel estetiğe ve kusursuzluğa yöneliktir. Bu nedenle mimari hem bir sanat hem de bilim dalıdır. Mimari, insanların gereksinimleri için yapılan mekanların belirli ölçü ve kurallara göre yapılmasını sağlar ve ihtiyaçların çeşitliğine bağlı olarak da farklılık gösterir İyi bir mimari çekim, yapının çevresiyle olan ilişkisini de anlatmalıdır. Bu nedenle o yapının; kazı alanı, konumu ve işlevi hakkında detaylı bilgilere kaynaklık eder. Yapıyı çevresi ya da işlevi ile birlikte anlatırken de, yapının tüm özelliklerini kullanmak ve yansıtmak gerekir Objektifleri kullanırken diyafram öncelikli kullanılması ve ışık yoğunluğu iyiyse kısık diyafram kullanılmalıdır. Çünkü kaydırma hareketi sırasında bu objektifler, bir miktar optik eksenden kaydığı için netsizliklere sebep olabilirler. Bu nedenle fotoğraf makinesini AV/A moduna alınıp diyaframı da 22 değerine getirip ölçümün o şekilde alınması en net görüntü alınmasını sağlar Mimari çekimler bir tripod üzerinde sağlanmalıdır. Sarsıntıyı önlemek için tripodun kullanılması gerekmektedir 99 seafoodplus.infootoğrafçılıseafoodplus.info Özener , T.C. Milli Eğitim Bakanlığı , 2. Özener , İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, , Özener , 66  Arkeolojide Hava Fotoğrafçılığı Arkeolojide hava fotoğraflarının kullanımı uzun yıllardan beri bilinmektedir. Ortadoğu’da Arkeoloji İçin Uzaktan Algılama (Ürdün); Bu proje ’den beri Avustralya Araştırma Kurulu tarafından oluşturulan hava fotoğrafları arşivinin bir devamıdır. Projede ’te çekilmiş kare Ürdün fotoğrafının incelenmesi bulunmaktadır. Şimdiye kadar fotoğraflarla alan belirlenmiş ve şeffaflar üzerine 1: ölçeğinde taşınmıştır. Üçüncü aşama olan arkeolojik yorumlama hala devam etmektedir (Kennedy, ) Arkeolojide hava fotoğrafçılı; çeşitli amaçlar doğrultusunda helikopter, balon, uçak vb. taşıtlardan konunun kuşbakışı fotoğraflarının çekilmesidir. Hava fotoğrafları çekiminde farklı filmler ve filtreler kullanılabilir. Bunun yanında hava fotoğrafları kullanıldıkları amaca göre siyah-beyaz ya da renkli olarak çekilebilir. Dijital ve analog makineler, fotoğrafın çekim amacına göre belirlenerek tercih edilebilir. Hava fotoğrafı geniş alanların belgelenmesi ve fotoğraflanması amacı ile kullanıldığından geniş açılı lensler kullanılarak çekilmektedir Hava fotoğrafları; harita yapmak amacıyla veya diğer bilimsel amaçlarla, yeryüzünün sınırlı bir arazi parçasındaki mevcut doğal veya yapay her türlü şekillerin uçaktan çekilmiş resimleridir. Yeryüzü ölçme ve kontrol yöntemleri ile yapılan haritalar hava fotoğrafı ile kıyaslandıklarında, fotoğrafların daha fazla yeryüzü detayı içerdikleri, yeryüzü objelerinin 3 boyutlu görünümlerini verdikleri, diğer haritaların yapılması için temel materyal olarak kullanıldıkları için zamandan tasarruf sağlayarak daha ekonomik olmaktadır (Şenol-Dinç, ) Hava Fotoğrafçılığının Kullanımı: Hava fotoğrafçılığıyla bir alanın görünüşü veya duruşu gibi anlaşılması zor olan mekanların kaydedilmesi amaçlanıyorsa tecrübeli bir hava fotoğrafçısına ihtiyaç vardır. Hava fotoğrafçılığında kullanılan en iyi yöntem; bir uçak kabininde elde tutulan bir kamerayla eğimli fotoğrafların çekilmesidir. En uygun uçak tipi yüksekten uçabilen tek kanatlı uçaklardır. En uygun uçuş yükse kliği m. arasındadır. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 16, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 16, 67 Bu tür fotoğraflamalarda 35 mm’lik makineler daha kullanışıdır. Genellikle standart objektifler kullanılır. Küçük alanların fotoğraflanması için mm’lik objektifler yeterlidir. Pozlamalar 1/ veya 1/ obturatörde yapılmalıdır. Bunun nedeni ise, uçak hızlı hare ket ettiği için oluşacak netsizlikleri önlemektir. Renkli veya siyah- beyaz filmler için ISO kullanılmalıdır Yatay olarak 30 derece ile 50 derece arasında ki açılarla çekilen fotoğraflar genelde en iyi fotoğraflardır. Geniş bir araziyi ve zemini ayrıntılı olarak verebilir. (Dorrell ) Günümüz Arkeoloji Hava Fotoğrafçılığı: Yeni teknolojiler hava fotoğrafçılığında farklılık yaratmaktadır. Bilgisayarlar yardımıyla netlik ve renk ayarları yapılabilmektedir. Bilgisayar programları ayrıca birkaç görüntünün bir araya getirilip istenmeyen durumları değiştirilmesine yardımcı olmaktadır. GIS’ın (Coğrafi Bilgi Sistemleri) bir katmanı olarak havadan görüntü bilgisinin topografik ve arkeolojik bilgiler ile bağlantılı şekilde kullanımı da analizlerle faydalı sonuçlar vermektedir. Birçok arkeolojik alanlarında balon ve uçurtma yöntemi ile de havadan fotoğraflanma yapılmaktadır Özener , Özener , Özener , 68  Resim Dara Antik Kenti. (http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video-fotograf-cekimi- arkeolojiderece-sanal-tur/). Resim Patara Antik Kenti. (http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video-fotograf- cekimi-arkeolojiderece-sanal-tur/). 69  Resim EvdirHan / Düzlerçamı- Antalya. (http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video- fotograf-cekimi-arkeolojiderece-sanal-tur/). Resim EvdirHan / Düzler çamı- Antalya. (http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video- fotograf-cekimi-arkeolojiderece-sanal-tur/). 70  Resim Termessos Antik Kenti. (http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video-fotograf- cekimi-arkeolojiderece-sanal-tur/). 71  Arkeolojide Sualtı Fotoğrafçılığı yılında William Thomson özel bir kutu hazırlayarak sualtının ilk fotoğrafını almayı başarmıştır. Bütün hazırlıklar ve ayarlamalar karada yapılarak hazırlanan kutu weymouth koyunda ip yardımı ile metre derinliğe alçaltılarak dik bir şekilde zemine oturtulmuş ve on dakika süre ile ışık geçirmez kapak kaldırılarak negatife görüntü alınmıştır yılına gelindiğinde, zoolog olan Louis Boutan, sualtında fotoğraf çekmenin bilime katkısı olacağını düşünerek, su geçirmez bir fotoğraf makinesi yapmak üzere harekete geçer yılında ilk dalışlarını yapan ve her dalışta 10 ila 30 dakika sualtında kalan Boutan fotoğraf çekimlerinden istediği sonucu elde edemez. Çalışmalarına devam eden Boutan yılında 50 metreye indirdiği makinesinin ark lambalarından birinin su almış olmasına rağmen “photographie Sous-Marine” yazısının net bir fotoğrafını çekmeyi başarır. Boutan’ı izleyen diğer mucitler kendi tasarımlarını geliştirerek, o güne kadar yabancı bir dünya kabul edilen sualtından görüntüleri, dalamayan kişilere de ulaştırmayı başarmış, sualtı dünyasına bir pencere açarak daha iyi tanınmasını sağlamışlardır Sualtındaki ilk arkeolojik çalışmalar ’lı yıllarda Bodrum’da gerçekleşmiştir. Fakat bundan önceki tarihlerde de deniz altından eserler çıkartılmış, batıklar üzerinde genel incelemeler yapılmıştı. Bildiğimiz anlamda ilk sualtı kazısı Türkiye’de gerçekleşmiştir. Amerikalı gazeteci ve amatör arkeolog Peter Throckmorton yılında Bodrum’a gelir ve orada ki süngercilerden batık yerini öğrenir. Aslında Gazetecinin amacı o bölgede ki süngercilerin belgeselini yapmaktır. Fakat bu batıklardan bir tanesiyle ilgilenir. Ancak o yıl gemiyi ziyaret etmeden Amerika’ya geri döner. Throckmorton ilk gelişinde olduğu gibi, İzmirli fotoğrafçı olan Mustafa Kapkın’ı da yanına alarak yılında tekrardan Bodrum’a gelir ve Antalya yakınlarında bulunan Gelidonya batığına dalışlar yapmıştır. Ardından tekrar Amerika’ya döner ve bu sefer yanında Pennsylvania Üniversitesi Müzesi Müdürü Rodney Young’dan aldığı yardım ve yine onun yanında başarılı bir öğrencisi olan George Bass ile yılının ilkbaharında Türkiye’nin yolunu tutarlar. George Bass kazıyı bizzat yönetmekle görevlendirilir. Yeni bir bilim dalı kurulmak üzereydi: Sualtı Arkeolojisi. Böylece Türkiye, modern sualtı arkeolojisinin doğduğu yer olur (National Geographic Türkiye Mart: ) seafoodplus.info Özener , 72  Türkiye’nin ilk sualtı fotoğrafçısı olan Mustafa Kapkın, aynı zamanda ülkemiz sualtı fotoğrafçılarının da öncüllerindendir Diğeri ise, Rasim Divanlıdır Su altı fotoğrafçılığı ile kara fotoğrafçılığı arasında farklı kuralları vardır. Bunun nedeni ise, fiziksel kanunların su içinde karadakinden farklı olmasıdır. Sualtı fotoğrafçılığına başlamak bir gözetmenin eğitimi ile olmalıdır Resim Sualtında alınmış ilk fotoğraf. (seafoodplus.info seafoodplus.info). Özener , seafoodplus.info fotografi/gundem/gundemdetay///seafoodplus.info Özener , 73 Resim Mustafa Kapkın sualtında fotoğraf çekerken. (seafoodplus.info?cat=6). Resim Gelidonya batığı. (seafoodplus.info). 74  Resim Bajo de la Campana batığı. (seafoodplus.info seafoodplus.info). Resim Girne batığı. (seafoodplus.info). 75  Resim Titanik batığı. (seafoodplus.info). Sualtı Fotoğrafının Çekim Yöntemleri: Arkeolojide fotoğrafçılığının en önemli konularından biriside sualtı fotoğrafçılığı ve çekim yöntemleridir. Kara, hava ve sualtı fotoğrafçılığı birbirinden bağımsız teknikleri bulunan fotoğrafçılık alanlarıdır. Bu konu başlığında sualtı fotoğrafçılığının teknikleri anlatılmıştır. Suyun Işığa Etkisi: İlk 5 metrede ışık kaybolur. Derinlik arttıkça diğer renklerde kaybolur. 31 metreden sonra bütün renkler gri renge dönüşür. Bu durumda suyun altında flaş kullanılmalıdır. Kara da olduğu gibi suyun altında da doğal ışık kaynağı güneştir. Fakat suyun altında ki güneş ışığı kara üzerinde ki güneş ışığının etkileşimi birbirinden farklıdır. Su, güneş ışığını üç yolla değiştirir; özellikle dalgalıysa, bir miktar ışığı geri yansıtır; derinlik arttıkça artan bir soğurulma olur; bu soğurulma, dalga boylarının enerjisiyle koşut olarak seçimli bir biçimde gerçekleşir. Güneş ışınlarının dik geldiği zamanlarda yani öğle saatleri en uygun çekim zamanıdır. Durağan bir konu için genellikle 1/60 saniyelik örtücü hızı değeri yeterliyse de 1/ saniyelik değer çok daha güvenle çalışma olanağı sağlar; bu yüzden nesnenin hareket hızı gözetilerek hareketli nesneler için ise, düşük örtücü hızı 1/, 1/, 1/ vb. değerleri seçmek daha doğru olacaktır T.C. Milli Eğitim Bakanlığı , 76  Görüntü Düzenleme: Görüntü düzenlemenin en büyük yardımcısı, karada olduğu gibi makinenin vizörüdür. Vizör, düşündüğümüz görüntüyü çerçevelemeyi ve görüntüde yer alan elemanları düzenlemeyi sağlar. Yaklaşmak, yön değiştirmek gibi basit hareketler, görüntüde yer almasını istemediğimiz ilişkisiz elemanlardan kurtulmamızı sağlayarak görüntüyü güçlendirir. Yatay ya da dikey kareleme de sonuç görüntünün gücünde bir etkidir. Yatay düzenlenen görüntüler boşluk, dikey olanlar ise, derinlik ve güçlülük yaratır. İlgi merkezine denk gelecek şekilde yapılacak görüntü düzenlemesi, işi kolaylaştırır. Seçilen arka planın, ana konuyla yarışmak yerine bütünleyici olması önemli bir konudur Flash Kullanımı: Flaş’ın kullanımı, renkleri görmemizi sağlamaktadır. Dalgıç, flaş ışığını ve ortam ışığını dengelemek zorundadır. Bu tür çekimlerde flaşın ışığı çok patlamadan, kaybolan renkler tekrardan görüntülenebilir. Gece dalışlarında olduğu gibi bazı diğer durumlarda flaşın ışığı, ana ışık görevindedir. Bu durumlarda flaş olmadan kaliteli çekim yapmak mümkün olmayabilir. Sualtı fotoğrafçılığında kullanılan flaşlar, parlaklık kuvvetleri ve etki ettiği alanın genişliğine bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir Sualtı fotoğrafçılığında fotoğraf makinesi ve ekipmanlar şunlardır: Dalış gibi bir aktivitede kullandığınız araçlar mutlaka eksiksiz olmalı. 1. Fotoğraf Makinesi ve ekipmanları. 2. Maske, şnorkel ve paletler. 3. Dalış elbisesi. 4. Ağırlık kemeri, kurşun kütleleri: Bu malzemeler suda batabilmek için gerekli 5. Yüzerlilik denge yelekleri: Yeleklerin içindeki hava uçma hissine yakın hareket serbestliğini sağlıyor. 6. Hava tüpleri. 7. Her derinlikte tüpten eşit ve uygun basınç solumamızı sağlıyor. 8. Bıçak: Sanıldığı gibi balık avlamak için değil; kesme, kazıma gibi işlerde kullanılıyor T.C. Milli Eğitim Bakanlığı , Özener , seafoodplus.info kutleleri/. 77  Resim Sualtı fotoğraf malzemelerinden en önemlisi, fotoğraf makinesi. (seafoodplus.info gunun-one-cikan-gelismeleriNisanhtm). Resim Sualtı fotoğrafçılığının aydınlatma. aracı(seafoodplus.info seafoodplus.info). 78  III. Bölüm SONUÇ Arkeolojide fotoğrafçılık, günümüzde arkeoloji kazı alanlarının vazgeçilmez tekniklerinden birisidir. Zaman içerisinde teknolojinin gelişmesiyle birlikte fotoğrafçılık teknikleri de paralel olarak gelişmiştir. Günümüz dijital fotoğrafçılığının yenilikleri arkeoloji fotoğrafçılarının önemli aşamalar kaydetmelerine olanak sağlamaktadır. Fakat dijital teknolojinin pahalı olması çoğu arkeolojik kazı çalışmalarında gerekli olan ekipmanları sağlamamasına neden olmaktadır. Zaman içerisinde bu sorunun halledilip bütün kazı çalışmalarında gerekli ekipmanların sağlanmasını temenni ediyorum. Zaman içerisinde her bilim dalının geliştirildiği yenilikler olduğu gibi arkeoloji fotoğrafçılığı da gelişim göstermiş ve günümüz kazı alanlarında kullanılan bu teknikler oldukça faydalı olmaktadır. Daha öncesinde kullanılan teknikler kalıplaşmıştır. Bu teknikler zamanla fotoğrafçılar ve arkeoloji fotoğrafçıları tarafından geliştirilip uygulanmıştır. Fotoğrafçılık ve ışık tamamen bir birine bağlı iki kavramdır. Çünkü ışık olmadan görüntü sağlanamaz. Bu nedenle fotoğrafçılıkta ışık çok önemli bir kavramdır. Zaten fotoğraf adından da anlaşıldığı gibi photos; Işık graphy; çizmek: Işıkla çizmek anlamına gelmektedir. Arkeoloji fotoğrafçılığı hakkında Türkçe kaynaklarının azlığı üzücü bir durum olmuştur benim için. Çünkü gerek arkeolog olmam da gerekse uzmanlık istediğim arkeoloji fotoğrafçılığı hakkında tez yazarken sınırlı sayıda kaynak bulmam çoğu arkeologların bu sorunu göz ardı ettiğinin belirtisidir. Bu nedenle bir kez daha bu bölümde ilerleyip arkeoloji fotoğrafçılığı bilimi hakkında uzmanlaşıp bu sorunların bitirilmesi ve arkeoloji fotoğrafçılığının gelişmesi için elimden geleninin en iyisini yapmaya çalışacağım. 79  Var olan fotoğrafçılık bilgilerimle arkeoloji fotoğrafçılığıyla tanışmam beni oldukça memnun etmiştir. Bu olanağı bana sağlayan Prof. Dr. Engin Akdeniz hocamın bana güveni ve desteğinden dolayı bütün kalbimle minnettarlığımı bir kez daha belirtmek isterim. Sonuç olarak; yazdığım bu tezde ‘’fotoğrafçılığın tarihi, arkeolojide fotoğraf ve tekniklerini’’ kaynak buldukça yazmaya çalıştım. Kazı alanında kullanılan ‘’fotoğrafçılık tekniklerini, hava fotoğrafçılığının tekniklerini ve sualtı fotoğrafçılığının tekniklerini’’ anlatmaya çalıştım. Yazdığım bu tezin bana ve umarım isteyen arkeolog arkadaşlarıma gerekli bilgi ve birikimlerinin geliştirmelerine yardımcı olacağına gönülden istiyor ve inanıyorum. 80  KAYNAKÇA Akçay T. ‘’Estetik, Tarih ve Arkeoloji’’, Foto makale, (sayı 27), (). Coockson, BC, ‘’Arkeolojide İllüstrasyon ve Fotoğrafçılık’’, (Çev: Ceyhun Çokal), 1. Baskı, Ankara: Aytaşı yayıncılık , (). Demir F. DİNÇ A.O. GİRGİNER K.S ‘’Ceyhan Ovası’nda Hava Fotoğrafları kullanarak Arkeolojik Alan Tespiti’’, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, (Sayı 3), (Arkeoloji Özel Sayısı), s, (). Kanburoğlu Ö. ‘’Mimari Fotoğraf Çekimlerinde PC/TS Objektif Neden ve Nasıl kullanılır ?’’, İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜD), (Sayı 16), s. 13 - 24, (). Kanburoğlu Ö. ‘’Fotoğrafta Kompozisyon’’, 1. Baskı, İstanbul: Birmat Yayıncılık, (). Özener A. ‘’Arkeoloji Biliminde Fotoğraf Teknikleri’’, Yüksek Lisans Tezi, 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Çanakkale, (). Karagöz Ş. ‘’Marmaray Projesi Üsküdar İstasyonu Arkeolojik Kurtarma Kazıları’’ , ‘’Ar keologlar Derneği Dergisi’’, (Sayı 34), (). İNTERNET KAYNAKÇALARI seafoodplus.info#scribd. seafoodplus.info sistemi. seafoodplus.info seafoodplus.info seafoodplus.info 81 http://fotopanoramacom/arkeoloji-hava-video-fotograf-cekimi-arkeolojiderece- sanal-tur/ . seafoodplus.info . seafoodplus.info . seafoodplus.info%20Foto%C4 %9Fraf%C4%seafoodplus.info . seafoodplus.info,/arkeolojik-kazilarda-ve-kazi-alanlarinda- seafoodplus.info . seafoodplus.info?q=cache:DcCemV0GNYMJ:seafoodplus.info seafoodplus.info+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr . seafoodplus.info ftp/COGRAFYA%20BOLUMU/LISANS%20PROGRAMI/BAHAR%20DONEMI/Fot ografcilik%20Ders%20Malzemesi/Digital%20Fotografcilik%20%20Kitaplari%20ve% 20Dokumanlari/MEB%20fotografcilik%20notlari/sualti%20%seafoodplus.info . 82 83 

Çekim Modları ilk baktığınızda karmaşık gelebilir ama kameranızı biraz kurcalamaya başlayınca rahatlıkla anlayacağınız bir sistemdir. Bu süreci sizin için biraz daha kolaylaştırmak isteyerek bu yazıyı hazırladık. Afiyet olsun.

Günümüzde fotoğraf çekenlerin en büyük yardımcılarından biri olan Çekim Modları;  ISO, enstantane, diyafram, beyaz ayarı gibi seçeneklerin bir arada, çok daha efektif bir şekilde kullanımına imkan tanıyan, bir bakıma iş yükünüzü hafifleten bir asistan aslında. Bu asistan, sizin yerinize çantanızı, tripodunuzu taşıyamasa da bazı çekim koşullarında size yardımcı oluyor.

Analog fotoğraf makinelerinin yoğun kullanıldığı dönemlerde makinaların çoğu mekanik olduğu için çekim modu gibi kolaylıklar maalesef yoktu. Fotoğrafçılar, harici aletlerle pozlamaya bakıyor, ayarları atıyor ve fotoğrafı çekiyordu. Pozlamayı tahmin ederek yapmaya çalışanlar bile vardı. Bu yüce davada nice negatif telef oldu gitti. Fotoğraf makinelerinin dijitalleşmesiyle birlikte çekim modları fotoğraf literatürüne girdi. Artık fotoğraf çekmek hem kolay hem de çekici bir iş haline gelmeye başladı. Tabii birkaç basit modla başlayan bu süreç zamanla karmaşıklaşmaya başladı. Firmalar çıkardıkları ürünlerin özelliklerine göre bir çok modu makinelerine eklediler. Bu yazıda sizlere çekim modlarının ne işe yaradığını ve nerelerde kullanılması gerektiğini anlatmaya çalışalım. Fotoğraf makinelerimiz ortamdaki ışığı algılamak adına bazı ölçümler yapıyor ve bu ölçümleri pozometrenize yansıtıyor. Siz de pozometrenize bakarak ortamdaki ışık hakkında bilgi sahibi oluyorsunuz. Bu bilgiyi kullanarak Diyafram, Enstantane, ISO, Beyaz Ayarı gibi değerleri ayarlamaya çalışıyorsunuz. Fakat her seferinde bu değerleri ayarlamak bazen anı kaçırmanıza bazen zaman kaybetmenize sebep olur. Bu sebepten dolayı makinenize  mod kadranı üzerinden bazı değerleri (bazen tüm değerleri) otomatik atama talimatı verebilirsiniz.

Çekim modları üzerindeki en önemli seçenek Manuel seçeneğidir. Bu seçenek kadranın üzerinde genelde M harfi ile ifade edilir. Siz bu modu seçtiğinizde makinanızdaki tüm pozlama değerleri sizin yaratıcılığınıza bırakılır. Diyafram, enstantane, ISO, beyaz ayarı gibi değerleri tamamen kullanıcı ayarlar. Manuel çekim modu özellikle ileri seviye kullanıcıların artık fotoğraf makineleri üzerinde söz sahibi oldukları ve mevcut ışığa göre tüm ayarları kendilerinin yapabildikleri, deyim yerindeyse en profesyonel moddur.

Otomatik mod makinelerimizde genellikle yeşil simgeyle ifade edilir. Bu çekim modunda bütün pozlama ayarları fotoğraf makinasına bırakılır. Yani diyafram, enstantane, ISO ve flaşı makine otomatik olarak ayarlar. Fotoğrafa yeni başlayanların çoğu bu modu kullanır. El mahkum 🙂 Eğer fotoğrafçılıkta ilerlemek istiyorsanız bu moddan olabildiğince çabuk kurtulun. Hiçbir ayar yapmadan sürekli bu modu kullanırsanız fotoğrafçılığın tekniği hakkında hiçbir şey öğrenemezsiniz.

Portre moduna geçtiğinizde kamera otomatik olarak küçük bir diyafram değeri seçer ve yalnızca portresini çekmek istediğiniz modele odaklanıp arka planı flulaştırır. Nasıl arka planı flu fotoğraflar çekebilirim? sorusunun kısmi cevabı bu modda yer alıyor. Ancak cevabın daha büyük kısmı lensinizin türünde saklı. Canon 50mm f/ portre lensi kullanırken Portre Modu’nda tatminkar bir sonuç alabilirken, Canon mm kit lens kullanırken Portre Modu’nda “Benim neden arka planı flu püskevitlerim yok?” diye dert yanmanız kuvvetle muhtemel.

© Georgy Chernyadyev

Genellikle börtü, böcek, çiçek ve bilumum küçük eşyaları çekmek için kullanılan bir moddur. Makro modda çekim yaparken ışık sıkıntısı yaşayabileceğiniz için harici ışık kullanırsanız daha tatminkar sonuçlar alırsınız. Makinenizin dahili flaşını kullanırsanız, ışık çekeceğiniz nesne üzerinde patlama yapacaktır. Bundan kaçının. Son olarak, kısa mesafelerde alan derinliği çok dar olduğu için netleme daha zordur ve bunu göz önünde bulundurarak çekim yapın.

© Abidin Faiz Nur

Bu mod tabiri caizse Portre Modu’nun tam tersidir. Makine Portre Modu’nda arka planı flu çekerken, Manzara Modu’nda her yeri net çekmeye çalışır. Bu modda diyafram değeri (f/22, f/16 vs gibi) daha yüksek, enstantane değeri daha düşüktür. Dolayısıyla çekim yaparken tripod kullanmanız daha sağlıklı olacaktır.

© Rob Dickinson

Hareket eden nesnelerin ve kişilerin net görüntülerini elde etmek için kullanılır. Kamera enstantane hızını otomatik olarak yüksek tutar. Bazı kameralarda Aksiyon Modu olarak da geçer. Sağ kanattan bindiren Sabri’yi, paldır paldır koşuşturan evcil hayvanları, araçları, vahşi doğanın ürkek hayvanlarını çekmek için ışık koşullarının iyi olduğu ortamlarda bu mod tercih edilebilir.

© Agus Rahiem

Gece Modu ışık miktarının yeterli olmadığı ortamlarda kullanılır. Kameranın enstantane ve diyafram değerini düşürerek uzun pozlamayla çekim yapmanızı sağlar. Gece Çekim Modu’nu kullanacaksanız mutlaka tripod kullanmanız gerekecektir. Aksi takdirde, bulanık bir kare edersiniz.

© Gerard McAuliffe

Bu mod makinalarımızda B simgesiyle ifade edilir. Fotoğraf makinalarımız diğer modlardayken genellikle en fazla 30 saniyelik pozlama yapar. Fotoğraf makinelerimizin en uzun süreli perde hızından daha da uzun perde hızı ile çekim yapmak istediğimizde Bulb çekim yöntemine başvururuz. Örneğin makinemizle 50 saniyelik bir pozlama yapmak istiyoruz. Bunu yapabilmek için bulb modunu seçmeliyiz.

© Elia Locardi

Bulb modunu seçip deklanşöre bastığınızda deklanşörü basılı tuttuğunuz süre kadar örtücü açık kalır, yani 50 saniyelik bir pozlama yapmak için deklanşöre 50 saniye basılı tutmanız gerekir. Tabii hiçkimse 45 saniye bir dakika elini deklanşöre basılı tutmak istemez. Bu sebeble firmalar bazı uzaktan kumandalar üretti. Bu uzaktan kumandalar sayesinde elinizi uzun süre deklanşöre basmak zorunda kalmadan da çok uzun pozlamalar yapabilirsiniz. Bu özellik genelde yıldız pozlama gibi uzun pozlama gerektirilen durumlarda kullanılır. Şunu hemen belirtelim ki, Bulb modunu kullanırken kesinlikle tripod kullanın. Eğer elde çekerseniz uzun pozlamanızda elinizin titremesinden dolayı oluşabilecek etkiler fotoğrafınıza yansıyacaktır.

Bu mod makinamızda A veya Av sembolü ile gösterilir. Bu modu seçtiğinizde makine, diyafram hariç diğer bütün pozlama elemanlarına kendi karar verir. Siz bu modda sadece diyaframı ayarlayabilirsiniz. Bu mod genellikle alan derinliğinin önemli olduğu durumlarda kullanılır. Örneğin alan derinliği yüksek bir portre çekmek istiyorsunuz. Diyafram değerinizi ayarladınız ve istediğiniz alan derinliğini elde ettiniz.

Bunun haricinde başka bir değerle uğraşmak istemiyorsunuz işte tam burada Av modu sizin yardımınıza koşuyor. Diyafram hariç bütün değerleri kendi ayarlayarak size çekim kolaylığı sağlıyor. Diyafram Öncelikli Mod özellikle fotoğrafçılığa yeni başlayanlar için diyaframın alan derinliği üzerindeki etkisini öğrenme ve tecrübe etme doğrultusunda oldukça kullanışlı bir moddur.

Makinalarımızda bu mod genellikle S veya Tv simgeleriyle gösterilir. Bizim için perde hızının önemli olduğu durumlarda kullanılır.  Bu modda makinamız diyaframı kendi ayarlarken perde hızını ise kullanıcıya bırakır. Özellikle hızlı hareket eden bir obje çekileceği zaman, hareketi dondurmak veya harekette devamlılık hissini vermek istediğimizde bu modu seçip fotoğrafımızı çekebiliriz.

Örneğin bir futbol maçında oyundan bazı kareler yakalamaya çalışıyorsunuz. Fakat oyun çok hızlı olduğu için manuel modda çekim yapmanız zor çünkü siz tüm değerleri ayarlayana kadar o anı kaçırabilirsiniz. İşte tam burada enstanetene öncelikli mod yardımınıza koşuyor. Siz daha önceden yüksek hızlı bir perde hızını seçip diyafram ve diğer pozlama elemanlarını makinaya bırakırsanız anı kaçırmadan kolaylıkla maçtan kareler yakalayabilirsiniz.

Bu mod makinelerimizde P simgesiyle gösterilir. ISO, beyaz dengesi, pozlama telafisi ve flaş gibi belirli değişkenlere müdahale edebildiğiniz; ancak enstantane ve diyafram değerlerini makinenin otomatik atadığı moddur. Yani diyafram ve enstantaneye bu modda müdahale edemezsiniz. Fotoğrafçılığa yeni başladıysanız ve sürekli otomatik modda çekiyorsanız fotoğrafçılığı daha iyi öğrenmek adına yavaş yavaş program moduna geçmelisiniz. Böylece beyaz ayarı, pozlama telafisi, ISO gibi değişkenleri çok daha iyi deneyimler ve anlarsınız.