Nitel Araştırma Yöntem Ve Teknikleri

nitel araştırma yöntem ve teknikleri

ANKARA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM YÖNETİMİ VE TEFTİŞİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI NİTEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ EĞİTİMDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. H. Hüseyin AKSOY Murat ALTINDAĞ ANKARA Aralık, NİTEL ARAŞTIRMA Araştırma, saptanan problemlere güvenilir çözümler aramak amacı ile planlı ve sistemli olarak verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilme sürecidir. Araştırma bir arama, öğrenme, bilinmeyeni bilinir hale getirilme çabasıdır (Karasar, , s. 22). Sosyal bilimlerde de fen bilimlerinde olduğu gibi en yaygın biçimde kullanılmakta olan araştırma yöntemleri “nicel araştırma yöntemleri” olmuştur. (Yıldırım, , s). Biyoloji, kimya, fizik, mühendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar gözlem ve ölçmeye dayanır. Gözlem ve ölçmelerin tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara niceliksel, sayısal (“quantitative”) araştırma denir (Ergün,). Zamanla nicel araştırmaların eğitim olgularını ve olaylarını açıklamadaki yetersizlikler ve bu araştırmaların sonuçlarının eğitim alanında yeterince yönlendirici olmaması gibi sınırlılıklar nitel araştırma yöntemlerinin eğitim alanında kullanılmasına neden oluşturmuştur. İnsan davranışı esnek ve bütüncül bir yaklaşımla araştırılabilir ve bu yaklaşımla araştırmaya dahil olan bireylerin görüşleri ve deneyimleri büyük önem taşır (Yıldırım ve Şimşek, , s). Psikoloji, sosyoloji, antropoloji, eğitim gibi sosyal bilim alanlarında insan ve toplum davranışları incelenmektedir. Bu davranışları sayılarla açıklamak zordur. Ölçümler bize kaç kişinin nasıl davrandığını gösterir, ama “niçin?” sorusuna cevap veremez. İnsan ve grup davranışlarının “niçin”ini anlamaya yönelik araştırmalara niteliksel (“qualitative”) araştırma denir (Ergün, ). Nitel araştırma, gözlem görüşme ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma olarak tanımlanır. Başka bir deyişle nitel araştırma, kuram oluşturmayı temel alan bir anlayışla sosyal olguları bağlı bulundukları çevre içerisinde araştırmayı ve anlamayı ön plana alan bir yaklaşımdır. (Yıldırım ve Şimşek, , s). Nitel araştırma, bireylerin yaşamlarındaki rutin ve problemlematik anları ve anlamları tanımlayan çalışmaları ve çeşitli empirik materyal setini-vaka incelemesi, kişisel deneyim, içebakış, yaşam öyküsü, görüşme gözlemsel, tarihsel ve görsel 2 metinler içermektedir. Nitel araştırmalarda yaygın kullanıma sahip teknikler, katılımlı gözlem ve görüşmedir. (Kuş, , s) Nitel araştırmalar dünyanın sosyal yönü ile ilgilenir ve şu sorulara yanıt arar (Ergün, ): İnsanlar niçin böyle davranır? Kanaatler ve vaziyet alışlar nasıl oluşur? İnsanlar çevrelerinde olup bitenden nasıl etkilenir? Kültürler niçin ve nasıl gelişir? Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir? Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri Nitel araştırma yöntemlerinin bazı temel özellikleri bulunmaktadır (Yıldırım ve Şimşek,, s. ) Bunlar: Doğal Ortama Duyarlılık: Nitel araştırmalarda sosyal olgu ya da olayın gerçekleştiği ortam oldukça önemlidir. Araştırma kapsamındaki olgu ya da olay, içinde bulunduğu doğal ortamında incelenmeli, bu olgu ya da olayın hangi koşullarda, neden ve nasıl gerçekleştiği anlaşılmaya ve tanımlanmaya çalışılmalıdır. Nitel araştırma doğal koşulları bilgi kaynağı olarak kullanmaktadır. Nitel araştırmada olgu, olay ya da değişkenlerin manipule edilmesi bireyin davranışlarını etkileyerek incelenilen durumun gerçekçi bir şekilde yansıtılmasını engelleyecektir. Çünkü sosyal olgular bağlı oldukları ortama göre şekillenmekte ve araştırma sonuçları da ancak bu ortam içerisinde anlam kazanmaktadır. Araştırmacının Katılımcı Rolü: Nitel yöntemde araştırmacı, nicelden farklı bir role sahiptir. Nitel araştırmada araştırmacı, nicel araştırmada olduğu gibi sadece incelediği konuya ilişkin çeşitli yöntemlerle bilgi toplayan, veriye dönüştüren, analizlerini yapıp raporlaştıran kişi değildir. Burada araştırmacı araştırma sürecinde alanda, araştırmaya katılan kişilerle doğrudan görüşmeler yapıp gerektiğinde bu kişilerle benzer deneyimler yaşayan, bu deneyimleri ve onlar sayesinde kazandığı bakış açısını verilerin çözümlenmesinde kullanan kişi konumundadır. Nitel araştırmada, araştırmacının alanda yer alması, çalışmaya katılan bireyler ile doğrudan görüşmeler yapması, olayların doğal akışını etkileyebilmektedir. Bu durum da, elde edilen verilerin nesnel olmaması geleneksel araştırma bakış açısına ters 3 düşmektedir. Çünkü bu durumda elde edilen verinin yeterince nesnel olmadığı belirtilmektedir. Ancak bağlamın çalışılması için araştırmacının incelenilen olayın gerçekleştiği ortama katılması veya ortamdaki kişilerle yüz yüze görüşmeler yapması gerekmektedir. Bu durumda araştırmacının, incelediği olgu ya da olayı mümkün olduğunca gerçekçi ve açık bir şekilde tanımlayabilmesi önem kazanmaktadır. Bütüncül Yaklaşım. Nicel araştırmalarda, parçaların bütüne eşit olduğu varsayımı kabul görürken, nitel araştırmalarda bütünün parçalardan daha fazla bir anlam ifade ettiği varsayımı kabul görmektedir. Nitel araştırma kapsamında toplanan verilerin bütüncül olmasının, temel ilkelerden biri olduğu belirtilmektedir. Bu düşüncenin temelinde insan davranışının karmaşık bir yapıya sahip olduğu ve birbirinden bağımsız daha küçük davranışlara kolaylıkla bölünemeyeceği varsayımının yattığı vurgulanmaktadır. Dolayısıyla nitel araştırmada, ele alınan değişkenlerin bağımsız olarak incelenmesi yerine bu değişkenlerin birlikteliği ön plana çıkarılmaya çalışılmaktadır. Bireyin davranışlarını gerçekleştirdiği çevrenin özellikleri ile bu özelliklerin bireyin davranışını nasıl etkilediği bütüncül bir yaklaşımla ele alınıp incelenmeli ve araştırma sonuçları da bu yaklaşımla yorumlanmalıdır. Algıların Ortaya Konması. Nitel araştırmanın en önemli özelliklerinden biri de, araştırmaya katılan bireylerin ilgilenilen olgu ya da olayla ilgili algılarının ve deneyimlerinin ortaya konmasıdır. Bu doğrultuda araştırmacı, araştırmaya katılan bireyleri gözlemleyebilir, onlarla yüz yüze görüşmeler yapabilir. Nitel araştırmada araştırmaya katılan bireyler önemli veri kaynakları olarak kabul edilir ve nicel araştırmadaki durumun aksine bireylerin vereceği tepkiler sınırlandırılmaz. Bunun yerine daha esnek ve açık bir tutum izlenerek araştırma problemine yönelik mümkün olduğunca ayrıntılı ve derinlemesine bilgi toplamaya çalışılmaktadır. Bireylerin kendi ortamlarındaki davranış biçimleri, kendilerinin ve çevresindeki diğer insanların davranışlarına ilişkin görüşleri ve bunların gerekçelerinin anlaşılabilmesi için araştırmacı katılımcılara yakın olmalı ve gerektiği durumlarda onlarla aynı ortamı paylaşmalıdır. Bununla birlikte, araştırmacı ile katılımcıların arasında daha etkili bir iletişim kurulmasında ve katılımcıların algı ve deneyimlerini samimi bir şekilde anlatmalarında araştırmacının empatik becerilerinin önemi büyüktür. Araştırma Deseninde Esneklik. Nitel araştırmada, incelenilecek olgu ya da olayın en açık ve ayrıntılı bir şekilde araştırılması, betimlenmesi ve açıklanması için eğer mümkünse birden fazla veri toplama tekniği birlikte kullanılarak bu tekniklerle 4 elde edilen veriler birbirleriyle karşılaştırılır. Bir araştırma kapsamında birden fazla veri toplama tekniğinin birlikte kullanılmasına “çeşitleme” (triangulation) denilmektedir. Bu teknikler genellikle gözlem, görüşme ve doküman incelemesidir. Nitel araştırmalarda, birden fazla veri toplama tekniğinin birlikte kullanılması, toplanan verilerin ve yapılan açıklamaların güvenilirliğinin ve geçerliliğinin arttırılması açısından önem kazanmaktadır. Nicel araştırmalarda süreç en ince ayrıntılarıyla (hipotez kurma, test etme ve sonucun rapor edilmesi gibi) açık bir şekilde belirlenmektedir. Ancak nitel araştırma süreci açık ve belirgin değildir. Nitel araştırma sürecinde genel olarak problem belirleme, veri toplama aracını oluşturma, veri toplama, bu verileri açıklama ve yorumlama aşamaları yer almaktadır. Araştırmanın başında oluşturulan kavramsal ve yöntemsel yapı, nitel araştırma süreci içerisinde değişikliklere uğrayabilmektedir. Nitel araştırmada, araştırma sürecinde araştırmanın yönünün değişmesi, yeni problemlerin ortaya çıkması ve yeni yöntemlere başvurulması olasıdır. Kısaca, nitel araştırma sürecinde araştırmacı esnek bir tutum sergileyebilir. Ancak araştırma deseninde ya da çeşitli boyutlarında yaptığı değişiklikleri okuyucuya ayrıntılı bir şekilde rapor etmeli ve bu değişikliklerin gerekçelerini açıklamalıdır. Tümevarımcı Analiz. Nitel araştırmada araştırmacı topladığı tanımlayıcı ve ayrıntılı verilerden yola çıkarak incelediği probleme ilişkin ana temaları ortaya çıkarma, topladığı verileri anlamlı bir yapıya kavuşturma yani bu verilerden yola çıkarak bir kuram oluşturma çabası içindedir. Başka bir deyişle, nitel araştırmalarda tümevarımsal bir yaklaşım söz konusudur. Nitel Veri. Nitel ve nicel araştırma sınıflandırması, araştırmada toplanan bilginin nitel ya da nicel oluşu ve bilginin toplanması ve toplanan bilginin veriye dönüşmesinden sonra kullanılan analiz yöntemleri ile ilgilidir. Nitel veriler, hipotezler kurmak ve çalışmalara temel oluşturmak üzere birincil olarak kullanılmaktadır. Sınıflama düzeyindeki değişkenlerle ilgili bilginin nitel veri olarak düşünülmesi ve bunların niteliksel değişkenler olarak adlandırılması gerektiği belirtilmektedir. Ancak bu şekilde bir adlandırma bir sınırlama getirmekte ve bu sınırlama eğitimsel çalışmalarda ölçmenin kullanımı ile tutarsız olarak görünmektedir. Nitel değişkenlerin kategorileri isimlerle ifade edildiği gibi rakamlarla da belirtilebilir. Ancak bu rakamlar sayısal işleme tabi tutulmaz. Nitel değişkenlerle ilgili sadece betimsel istatistikler hesaplanabilmektedir. 5 Nitel Araştırmanın Temel Aşamaları Nitel yöntemle oluşturulan araştırmalarda da belirlenen bazı temel aşamalar bulunmaktadır; 1- İlk aşama araştırma probleminin belirlenmesidir. Problemin belirlenmesinde; - Araştırma yapılmak istenen alanla ilgili kuram ve araştırma literatürü - Araştırmacının bireysel ve mesleğe yönelik deneyimleri - İlgili alanda toplumda karşılaşılan sorunlar üç temel kaynağı oluşturmaktadırlar. Nitel yöntemde tüm aşamalar araştırma probleminden etkilendiği gibi, bu etkenler de araştırma probleminin daha açık ve net bir şekilde belirlenmesine katkıda bulunmaktadır. Araştırma problemi belirlendikten sonra problem “önem” ve “yapılabilirlik” boyutlarında değerlendirilmelidir (Şimşek ve Yıldırım, ). 2- Araştırma probleminin kuramsal ya da kavramsal bir çerçevesini oluşturmak, nitel araştırmanın ikinci temel aşamasını oluşturmaktadır. Araştırmacı, çalışmasına temel oluşturabilecek kuram ya da kuramlar varsa bunları inceleyip araştırma deseni içinde açıklamalıdır. Araştırmada ele alınan olgu ya da olayı açıklayabilecek bir kuram olmadığı durumlarda araştırmacı, tümevarımcı ve esnek bir yaklaşımla elde ettiği verilere dayanarak bir kuram oluşturma çabası içine girebilir. 3- Nitel yöntemde, araştırma sorusu başta kesin olarak sınırlandırılmasa da yine de araştırma problemi soru olarak ifade edilmektedir. Birçok nitel çalışmada, araştırma sorusu yazma süreci, “geliştirme” ve “yeniden ifalendirme” ye dayalı bir çalışmayı kapsamaktadır (Şimşek ve Yıldırım, ). 4- Diğer bir aşama ise araştırma alanı ya da çalışma grubunun belirlenmesidir. Araştırmada araştırmacının ilgili alanı yakından incelemesi ve hatta mümkünse katılımlı gözlem yoluyla ilk elden bilgi toplaması önemlidir. Bu nedenle araştırmacının çalışacağı grubu ya da örneklemini seçerken dikkatli davranması gerekmektedir. 6 Araştırmacının örneklem seçiminde kullanabileceği bazı yöntemler bulunmaktadır. Nitel araştırmada örneklem seçimi nicel yöntemde olduğundan biraz farklıdır. Öncelikle nitel araştırmada derinlemesine inceleme yapılması, büyük bir örneklem kullanılmasını zorlaştırmaktadır. Hatta bazı durumlarda tek başına bir birey araştırma örneklemini oluşturabilir (Şimşek ve Yıldırım, ). 5- Araştırmacının katılımı rolünün belirlenmesi ise diğer bir aşamadır. Nitel araştırmada araştırmacı, konusu ile ilgili olarak alanda zaman harcayan, alanı yakından tanıyan, alanda yaşananları paylaşan ve katılımcılarla yakın ilişki kuran kişidir. Bu durumda araştırmacının gözlem ve yorumları araştırma sonucunu belirleyen önemli bir etken olabilir. Nitel araştırmada araştırmacıya verilen bu esneklik, araştırmacının araştırmadaki rolünü açıkça belirlemesi ve ortaya koymasını gerekli kılmaktadır. Katılımcı bir rol oynayacak araştırmacının kendi rolünü açıkça belirlemesi ve kendi varsayım ve önyargılarının farkında olması, araştırmacıdan beklenen önemli bir sorumluluktur ( Şimşek ve Yıldırım, ). 6- Bilgi toplama araç ve staratejilerinin geliştirilmesi ve bilginin toplanması diğer bir süreçtir. Nitel yöntemle yapılan araştırmalarda yaygın olarak kullanılan bilgi toplama teknikleri; gözlem, görüşme ve doküman incelemesidir. Araştırmacı, kendi araştırma probleminin özelliğine göre, bu tekniklerden bir ya da daha fazlasını araştırmasında kullanabilir. Birden fazla bilgi toplama tekniğinin birlikte kullanılması, elde edilen verinin geçerliliğini ve ulaşılan sonuçların doğruluğunu arttırabilmektedir (Şimşek ve Yıldırım, ). 7- Araştırmacı yukarıda sözü edilen tekniği(teknikleri) kullanarak topladığı bilgiyi veriye dönüştürdükten sonra verileri çözümlemek için iki genel yöntem kullanabilir. Bunlardan birincisi; derinlemesine analiz gerektirmeyen verilerin incelenmesinde kullanılan betimsel analiz, ikincisi ise daha yakından incelemeyi ve bu verileri açıklayan kavram ve temalara ulaşmayı gerektiren içerik analizidir (Bogdan Şimşek ve Yıldırım, ). 8- Sonraki aşama sonuçların sınırlandırılması ve analitik genellemelere ulaşılmasıdır. Nitel araştırmalarda sosyal olaylar inceleme konusudur. Sosyal olaylar ise duruma, zamana göre değişiklik göstermektedirler. Ayrıca nitel araştırmada çalışma grubu söz konusu olduğu için yani evereni temsil edebilecek sayıda ve düzeyde kişiyi örnekleme dahil etmek çoğu zaman mümkün olmadığı için, bu araştırmalarda elde edilen bulguların genellenebilmesi güçtür. Bu nedenle nitel 7 araştırmalarda ancak sınırlı genellemeler yapılabilmektedir. Sınırlı genelleme yapılırken araştırmanın çerçevesi ve sınırlılıkları dikkate alınmalı ve araştırma raporunda bu sınırlılıklar belirtilmelidir. 9- Son aşamada araştırmacı, elde ettiği bulgulardan yola çıkarak kuram ve uygulamaya yönelik birtakım sonuçlar çıkarmalı ve önerilerde bulunmalıdır. Kurama yönelik çıkarımlar da öncedenortaya konmuş kuramların onaylanması, örneklendirilmesi veya çürütülmesi şeklinde ya da yeni kuram ortaya koyma ve bu kurama dayalı denenceler öne sürme şeklinde olabilmektedir (Şimşek ve Yıldırım, ). Nitel araştırmanın çeşitleri Nitel araştırma tekniklerinin dört ana çeşidi vardır (Ergün, ). Bunlar : 1- Fenomenoloji. Nitel araştırmaların bir türüdür. Fenomenler; olaylar, durumlar, tecrübeler veya kavramlar olabilir. Mesela, okul başarısızlığının gençlerin uyuşturucu kullanımıyla ilişkileri araştırılıp tasvir edilebilir. Bir konuyu aydınlatma, oraya dikkat çekme. 2- 2- Etnografi. Bir halkın, bir kültür grubunun gelenekleri, inançları, birbiriyle bağlantıları vs tasvir edilir. 3- Gömülü teori. Gömülü teoride, araştırmacı veri toplarken veya yorumlarken dataların içine gömülü olan teoriyi ortaya çıkartır ve araştırma boyunca yeni kavram ve teorilere ulaşabilir. 4- Örnek olay incelemesi. Tek bir olayı veya birkaç olayı derinlemesine inceleme demektir. Bazen bir zaman dilimindeki sosyal olaylar da incelenebilir 8 Veri toplamada nitel yaklaşımlar Nitel araştırmada üç veri toplama yaklaşımı vardır(Ergün ). Bunlar: Bireysel görüşme- mülakat, Grup görüşmesi, Gözlem Mülakat Mülakat, görüşme yöntemi ile veri toplama da kendi arasında üçe ayrılır. 1- Sıkı yapılandırılmış: Sıkı yapılandırılmış mülakatta sorular önceden belirlenmiştir ve herkese aynı sorular sorulur (anket gibi). 2- Gevşek yapılandırılmış: Gevşek yapılandırılmış mülakatta bazı açık uçlu sorular vardır. Görüşen ve görüş veren bazı konularda derine gidebilir. 3- Yapılandırılmamış görüşmeler: Yapılandırılmamış mülakatta sorular serbesttir. İstenilen konuda derinlemesine gidilebilir. Verilen cevaplar yönlendirici olur. Grup görüşmesi Bazen birçok kişiden görüş toplamak yerine bir uzmanlar grubundan görüş almak, gerçeğin daha doğru anlaşılmasını sağlar. Görüşme gruplarının kişiden oluşması en uygun olanıdır. Daha azı güvensiz, daha fazlası zordur. Bir araştırmada birkaç grubun görüşleri alınırsa daha iyi olur. Tek grubun görüşlerine dayanmak yanlış olabilir. Gözlem (Observation) Nitel verilerin hepsi doğrudan görüşmelerle sağlanamaz. Bazen başkalarının gözlem ve düşüncelerinden ziyade doğrudan gözlem yapmak daha güvenilirdir. Nitel 9 araştırmada kullanılan görüşme tekniğinin belirleyici özelliği, görüşülen kişilerin bakış açılarını ortaya çıkarma olmaktadır. Bu nedenle görüşülenlerin, anlam dünyalarını, duygu ve düşüncelerini anlamak, nicel görüşmelerden farklı olarak yüzeysel değil daha derinlemesine bilgi edinmek esastır. Nicel Yöntemle Nitel Yöntemin Karşılaştırılması Nicel yöntemle yapılan araştırmalarla nitel yöntemle yapılan araştırmalar arasındaki temel farklılıklar genel olarak dört ana boyut altında incelenmektedir; Varsayım Yönünden Farklılıklar: 1- Nicel araştırmada, pozitivist yaklaşımla hipotetik genellemeler test edilmek üzere nicel ölçümler ve/veya deneysel yöntemler kullanılmaktadır. Pozitivist yaklaşımın yansıması olarak, nicel araştırma gerçekliği bireyin dışında ve bireyden bağımsız olarak var olan nesnel bir olgu olarak görmektedir. Pozitif bilimde tek ve nesnel bir gerçeklik olduğu kabul edilmektedir. Dolayısıyla nicel yöntemle yapılan araştırmalarda amaç; birey, kültür ve zamandan bağımsız doğruları keşfetmek ve bunları evrensel yasalar olarak genelleştirmektir. Fenomenolojik inceleme ya da nitel araştırma, bağlam odaklı durumlardaki fenomenleri anlamaya yönelik araştırma yapan naturalistik yaklaşımları kullanmaktadır. Nitel yöntemde, nicel araştırmaların tersine; gerçekliğin birey tarafından oluşturulan, zaman ve kültür bağımlı bir olgu olduğu varsayılmaktadır. Başka bir ifadeyle nitel araştırmada nesnel ve tek bir gerçeklik yerine, öznel ve çoklu gerçeklikler söz konusudur. Her biri esas olarak, farklı inceleme paradigmalarını temsil etmekte ve araştırmacının davranışlarını da her bir paradigmanın altında yatan varsayımlara dayanmaktadır. 2- Nicel araştırmalarda araştırmacı çalışmasına başlamadan önce, araştırma desenini dikkatli ve sistematik bir şekilde planlar. Araştırmanın her aşamasında nelerin nasıl yapılacağı, farklı bir durum ortaya çıkarsa araştırmacının nasıl davranması gerektiği araştırmaya başlanmadan önce ayrıntılı bir şekilde belirlenir. Araştırma sürecinde bu aşamalardan birinde dahi bir sapma olursa bu durum sonuçların geçerliliği ve güvenirliliğini büyük ölçüde zedeleyecektir. Dolayısıyla nicel araştırmada, araştırmacı önceden belirlenen aşamalara bağlı kalmalıdır. Nitel yöntemde ise durum farklıdır. Nitel araştırma, araştırmanın desenlenmesi ve gerçekleştirilmesinde araştırmacıya esneklik sağlamaktadır. Nitel araştırmanın temel 10 özelliği, araştırmanın her aşamasında duruma göre yeni yaklaşımlar geliştirme ve araştırma deseninde değişiklikler yapma imkanı sunmasıdır (Bogdan ve Biklen, ) 3- Nicel araştırmada, değişkenlerin kesin tanımları yapılıp sınırları belirlenebilmekte ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler ölçülebilmektedir. Ancak nitel araştırmada özellikle sosyal içeriği olan olay ve olguların aralarındaki karmaşık ilişkilerden dolayı, kesin sınırlarının belirlenip alt birimlere ya da davranışlara ayrıştırılamayacağı, başka bir deyişle değişkenlerin bağımsız ve birbirinden kopuk olmadığı varsayılmaktadır (Hoepfl,; Şimşek ve Yıldırım, ). Dolayısıyla nitel yöntemle çalışan bir araştırmacı değişkenleri ölçme yerine onların birbirine göre durum ve konumlarını anlamaya çalışmaktadır. Nitel araştırmada birincil amaç ölçme değil, olay ya da olgunun bütünselliği içerisinde inceleme altına alınan değişkenlerin yerini saptamaktır. 4- Nicel araştırmada pozitivist yaklaşım esas alınmakta ve pozitivist yaklaşım da doğanın ve evrenin insandan bağımsız bir dizi yasa yoluyla yönetildiğini öngörmektedir. Bu yaklaşımdan hareketle de nicel yöntemle çalışan bir araştırmacının görevi, insandan bağımsız yasaları veya olgular arası ilişkileri dışardan yansız olarak gözlemlemek ve açıklamaktır. Başka bir ifadeyle nicel araştırmada, bilginin üretilmesi sürecinde araştırmacının nesnelliği, bilimsel çalışmanın temeli sayılmaktadır. Nitel araştırmada ise araştırmacının, çalıştığı konuya herhangi bir şekilde doğrudan ya da dolaylı etkisi olabilmektedir. Çünkü nitel araştırmada araştırmacı, nicel yöntemdeki durumun tersine, olay ve olguları yakından izlemekte ve katılımcı bir tavır sergilemektedir (Bogdan ve Biklen, ; Hoepfl, ; ). Amaç Yönünden Farklılıklar: 1- Nicel araştırma ile nitel araştırma amaç yönünden de farklılık göstermektedir. Nicel araştırmacı, pozitivist yaklaşımın etkisiyle incelediği değişkenler arasındaki ilişkinin belirli aralıklarla test edilmesi sonucunda tekrarladığına karar verirse, bulduğu sonucu genelleme gereği duyar. Bunun da nedeni araştırmacının, çalışmasında elde ettiği sonucu, her yerde ve her zaman geçerli olarak görmesidir. Nitel araştırmada ise önemli olan, bir durumun ya da olayın derinlemesine, ayrıntılı bir biçimde çalışılması ve tanımlanmasıdır. Amaç genelleme değil, belirli bir içeriğin derinlemesine ve ayrıntılı incelenmesidir (Bogdan ve Biklen, ). 11 2- Pozitivist yaklaşımda bilim, açıklamanın yanı sıra geleceğe ilişkin tahminlerde de bulunmaktadır. Dolayısıyla nicel araştırmalarda, doğa ve evrenin çalışmasına ilişkin yasalar bulunmaya çalışılırken, ileriye yönelik tahminlerde bulunmak esastır. Nitel araştırmalarda ise gerçeklik; ortama, koşullara ve zamana bağlı bir olgu olarak görüldüğünden geleceğe yönelik bir tahminde bulunmak yerine incelenilen olgu ya da olayları etkileyen faktörlerin ve bunların birbiriyle etkileşimlerinin bir bütünlük anlayışı içerisinde ele alınıp açıklanması ve yorumlanması önemlidir. 3- Pozitivist yaklaşım ve buna bağlı olarak da nicel araştırma indirgemecidir. İndirgemecilik; bir durumun,duruma egemen olan ilişkiler ağının sınırlı sayıdaki bir dizi değişken ve bu değişkenler arası ilişkilere indirgenerek açıklanmasıdır. Nicel yöntemde değişkenler arasındaki bu ilişkiler, birlikte değişim ya da nedensellikle açıklanır. Nitel yöntemde ise bu durumun tersine, bir duruma dahil olan bireylerin algıları ve olaya bakış açılarının yorumlanması önemlidir. Çünkü nitel araştırmada incelenilen durumu şekillendiren, duruma katkıda bulunan asıl öğeler katılımcılar oldukları için araştırmanın değişkenleri de katılımcıların kendileri olmaktadır (Şimşek ve Yıldırım, ). Yaklaşım Yönünden Farklılıklar: 1- Nicel yöntemle yapılan araştırmalarda, araştırmaya başlamadan önce denence ya da araştırma soruları belirlenir. Yani araştırmaya bir kuram ya da denence ile başlanır. Araştırma bu kuram ya da denenceyi doğrulama ya da yanlışlamaya yönelik geliştirilir. Nitel yöntemle yapılan araştırmada ise araştırmaya başlamadan önce herhangi bir denence geliştirilmez. Araştırmacı, katılımcıların bakış açılarından yola çıkarak, ele aldığı durumu anlamaya ve yorumlamaya çalışmaktadır. 2- Nicel araştırmada değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini yani hangi değişkenin hangi değişkenler üzerinde etkili olduğunu ve etkinin derecesini belirlemek üzere kontrollü deneysel ortamlar söz konusudur. Değişkenler değişimlenmekte ve karıştırıcı olabilecek değişkenler kontrol altına alınmaktadır. Nitel araştırmalarda ise durum ya da olay değişkenler üzerinde herhangi bir kontrol ya da değişimleme olmaksızın kendi bütünlüğü içinde var olduğu şekliyle incelenip açıklanmaktadır. Araştırmacının herhangi bir manipülasyonu söz konusu değildir. 12 3- Nicel araştırmada sistematik olarak belirli değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmek üzere, yönteme uygun ve değişkenleri ölçmek üzere geliştirilmiş standart ölçme araçları kullanılmaktadır. Nitel yöntemde ise araştırmacının kendisi bilgi toplamakta bir araç olarak işlev görmektedir. Araştırmacı, doğal koşulları bilgi kaynağı olarak kullanıp bu koşulları gözlemlemeye, tanımlamaya ve yorumlamaya çalışmaktadır. Bilgi toplamak amacıyla da görüşme ve gözlem formlarını, ses kayıt cihazlarını ve çözümleyiciler kullanılmaktadır (Şimşek ve Yıldırım, ). 4- Nicel araştırmada, belirli bir yöntemle seçilen örneklemin, evreni temsil edebileceği yani belirli bir örneklemden elde edilen sonuçların evrene genellenebileceği varsayılmaktadır. Bu nedenle nicel araştırma indirgemecidir yani parçalar (örneklemler) çalışılarak bütünün (evrenin) bilgisinin elde edilebileceği ve parçaların bütüne eşit olduğu varsayımı benimsenmektedir. Nitel yöntem ise bütüncülük, doğallık, derinlik, çokluluk gibi oluşturmacı ve yorumlayıcı paradigmalara dayanmaktadır. Bu nedenle nitel araştırmada parçalar yer aldığı bütünün içerisinde ele alınmakta, birbirleriyle ve bütünle ilişkileri incelenmektedir. Nitel araştırmada, bütünün parçalardan daha fazla anlam ifade ettiği varsayılmaktadır (Bogdan ve Biklen, ; ). 5- Nicel araştırmada sözü edilen nedenlerle ilgili olarak uzlaşma noktaları ve çoğunluğu temsil edebilen bir norm arayışı bulunmaktadır. Nitel araştırmada ise farklılık arayışı bulunmaktadır farklı bir deyişle çoğunluğun yanı sıra farklı durumları da dikkate alıp inceleme söz konusudur (Bogdan ve Biklen, ; Şimşek ve Yıldırım, ). 6- Nicel yöntemde toplanan bilginin veriye dönüştürülmesinde sayısallaştırma esastır. Sayıların bu yolla kullanımı, değişkenler arasında “nasıl” veya “ne yönde bir ilişki” olduğu konularında açıklama yapma imkanı sunarken, araştırmacıyı diğer yandan da değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirme bakımından sınırlandırmaktadır. Nitel yöntem sayısallaştırmaya karşı olmamakla birlikte, bunun tek başına yeterli bir veri analizi ya da sunum tekniği olmadığını kabul etmektedir. Nitel araştırmalar, basit betimsel istatistikler kullanmanın yanı sıra genel olarak katılımcıların görüşlerini yansıtmayı, olay ve olguları kendi ortamları içerisinde tanımlamayı daha ön planda tutmaktadırlar (Bogdan ve Biklen, ; ). Araştırmacının Rolü Yönünden Farklılıklar: 13 Nicel ve nitel yöntem arasında, araştırmacının rolü açısından da önemli farklılıklar bulunmaktadır. Nicel yöntem pozitivist bir yaklaşım benimsediğinden araştırmacı, olay ve olgulara dışardan nesnel bir tavırla bakan kişi rolünü üstlenmektedir. Nitel araştırmada ise araştırmacı. Olay ya da olguları katılımcı bir tavırla yakından izleyen kişi olmaktadır (Hoepfl, ). Özet olarak; nicel araştırmada ele aldığı çeşitli problemler konusunda genellenebilir ve sayılarla desteklenmiş sonuçlara ulaşma söz konusu iken, nitel yöntemde bir olguyu ya da olayı derinliğine ve kendi ortamı ve sınırlılığı çerçevesinde açıklama çabası içindedir. Eğitim alanında bu yöntemin kullanılması gereken unsurlar da bulunmaktadır. Ancak nitel yöntem nicel yöntemlere alternatif olarak düşünülmemelidir. Her iki araştırma biçiminin de eğitim alanı için sunduğu önemli avantajlar vardır ve bu yöntemler eğitim alanında birbirini destekleyici nitelikte kullanılmalıdır. KAYNAKLAR Bogdan, R.C.; Biklen, S.K. (). Qualitative Research for Education to Theory and Methods. Boston: Allyn and Bacon A Division of Simon & Schuster Inc. Ergün, M.(). Bilimsel araştırma yöntemleri, nitel araştırma seafoodplus.info#,1, Hoepfl, M.C. (). Choosing Qualitative Research: A Primer for Technology Education Researchers. Journal of Technology Education, 9(1). Karasar, N. (). Bilimsel Araştırma Yöntemi. ( Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 14 Kuş, E. (). Nicel- nitel araştırma teknikleri. Ankara. Anı Yayıncılıks Şimşek, H.; Yıldırım, A. (). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. 15

Nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri; olgular&#;n alt&#;nda yatan nedenleri ortaya koymak, olgular&#;n nas&#;l olu&#;tu&#;una dair bulgulara ula&#;mak gibi amaçlarla kullan&#;lan bir bilimsel ara&#;t&#;rma yöntemidir.

Nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri ara&#;t&#;rma konusunu betimlemekle kalmaz, derinlikli bir &#;ekilde ele al&#;r ve analiz eder. Nitel ara&#;t&#;rma yöntemlerinde birçok teknik kullan&#;l&#;r. Gelin nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri nelerdir, birlikte ö&#;renelim.

Nitel Ara&#;t&#;rma Yöntemleri Nelerdir?

Nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri &#;u &#;ekilde s&#;ralanabilir:

Gözlem yöntemi ile nitel ara&#;t&#;rma
Görü&#;me yöntemi ile nitel ara&#;t&#;rma
&#;çerik analizi yöntemi ile nitel ara&#;t&#;rma
Betimsel analiz yöntemi ile nitel ara&#;t&#;rma
Metin/doküman analizi yöntemi ile nitel ara&#;t&#;rma

Gözlem Yöntemi Nedir?

Gözlem yöntemi, nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri aras&#;nda en çok kullan&#;lan tekniklerden biridir. Gözlem yöntemi, do&#;al veya yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; bir ortamda ki&#;ilerin tutum ve davran&#;&#;lar&#;n&#; incelemek için kullan&#;lan bir nitel ara&#;t&#;rma yöntemidir.

Gözlem yönteminde ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n tarafs&#;z olmas&#; gerekir. Ancak % tarafs&#;z olmak pek mümkün de&#;ildir. Çünkü ara&#;t&#;rmac&#; kendi deneyimlerinden, ara&#;t&#;rma konusuna ili&#;kin mevcut bilgi seviyesinden, konuya ili&#;kin yarg&#;lar&#;ndan ve gözlemledi&#;i grupla ilgili ön yarg&#;lar&#;ndan etkilenebilir.

Bilimsel Ara&#;t&#;rmalarda Gözlem Yöntemleri Nelerdir?

Bilimsel ara&#;t&#;rmalarda gözlem yöntemleri &#;u &#;ekilde s&#;ralan&#;r:

Kat&#;l&#;mc&#; gözlem yöntemi
Kat&#;l&#;mc&#; olmayan gözlem yöntemi
Gizil gözlem yöntemi

1. Kat&#;l&#;mc&#; Gözlem Yöntemi

Kat&#;l&#;mc&#; gözlem yöntemi, ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n gözlemleyece&#;i gruba bizzat kat&#;lmas&#; ve onlarla birlikte faaliyet ve etkinlikleri deneyimlemesi &#;eklindeki gözlem türüdür. Kat&#;l&#;mc&#; gözlemde ara&#;t&#;rmac&#; gruba kat&#;lmadan önce gruptan izin al&#;r. Kat&#;l&#;mc&#; gözlemci olan bir ara&#;t&#;rmac&#;, gözlemledi&#;i verileri kay&#;t alt&#;na al&#;r ve bu verileri daha sonra analiz eder.

2. Kat&#;l&#;mc&#; Olmayan Gözlem Yöntemi

Kat&#;l&#;mc&#; olmayan gözlem yöntemi, ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n gözlem yapaca&#;&#; mekanda bulunmas&#; ancak grubun faaliyetlerine kat&#;lmadan uzaktan gözlem yapmas&#;d&#;r. Kat&#;l&#;mc&#; olmayan gözlemde ara&#;t&#;rmac&#; gözlemledi&#;i gruba hiçbir etkide bulunmamaya, onlar&#; kendi do&#;al ortam&#;nda gözlemlemeye çal&#;&#;&#;r.

3. Gizil Gözlem Yöntemi

Gizil gözlem yöntemi, ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n kendi varl&#;&#;&#;n&#; fark ettirmeden kat&#;l&#;mc&#;lar&#; kendi do&#;al ortamlar&#;nda gözlemlemesidir. Gizil gözlemde kat&#;l&#;mc&#;lar, birinin kendilerini gözlemledi&#;ini dü&#;ünmemektedir. Bu sayede ara&#;t&#;rmac&#; kat&#;l&#;mc&#;lar&#; hiçbir &#;ekilde etkilemeden gözlemleme f&#;rsat&#; bulur. Gizil gözlem, özellikle vaka analizi ve kültür ara&#;t&#;rmalar&#;nda kullan&#;l&#;r.

Görü&#;me Yöntemi Nedir?

Görü&#;me yöntemi, nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri aras&#;nda en çok kullan&#;lanlardan biridir. Görü&#;me, ara&#;t&#;rma konusu hakk&#;nda kat&#;l&#;mc&#;lar&#;n görü&#;lerini, deneyimlerini almak amac&#;yla yap&#;lan bir nitel ara&#;t&#;rma yöntemidir.

Görü&#;me yöntemi, özellikle sosyal bilimlerde s&#;kl&#;kla kullan&#;l&#;r. Görü&#;me yöntemi ile kat&#;l&#;mc&#;lar&#;n konuya ili&#;kin dü&#;ünceleri nicel ara&#;t&#;rmalardaki gibi ölçek sorular&#;nda yer alan yan&#;tlarla s&#;n&#;rland&#;r&#;lmaz, ki&#;inin konuya ili&#;kin detayl&#; bir &#;ekilde konu&#;mas&#; sa&#;lan&#;r. Böylece ki&#;inin ara&#;t&#;rma konusuna ili&#;kin görü&#;leri daha detayl&#; bir &#;ekilde ele al&#;nm&#;&#; olur ve olgunun neden ve nas&#;l olu&#;tu&#;una dair bilgi toplanm&#;&#; olur.

Görü&#;me Yönteminin Özellikleri Nelerdir?

Görü&#;me yönteminin özellikleri &#;unlard&#;r:

Görü&#;me, bir nitel analiz yöntemidir.
Görü&#;me yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#;, yar&#; yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; ya da yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; sorular ile yürütülebilir.
Görü&#;me yaparken ortamdaki dikkat da&#;&#;t&#;c&#; unsurlar elimine edilir.
Görü&#;me öncesinde ara&#;t&#;rmac&#;, konuya ve ilgili kuramlara hakimdir.
Ara&#;t&#;rmac&#; görü&#;me öncesinde haz&#;rl&#;k yapar.
Görü&#;me, ara&#;t&#;rma konusuna uygun sorular içerir.

Görü&#;me Yönteminin Avantajlar&#; Nelerdir?

Görü&#;me yönteminin avantajlar&#; &#;u &#;ekilde s&#;ralanabilir:

Görü&#;me yöntemi ile kat&#;l&#;mc&#;n&#;n beden dilini gözlemlemek mümkündür.
Olguya ili&#;kin daha detayl&#; görü&#; almay&#; sa&#;lar.
Derinlikli analiz yapma imkan&#; verir.
Veri kayna&#;&#;n&#; teyit etme olana&#;&#; sunar.
Sözsüz ileti&#;im unsurlar&#;n&#; da analiz etme f&#;rsat&#; yarat&#;r.

Bilimsel Ara&#;t&#;rmada Görü&#;me Türleri Nelerdir?

Bilimsel ara&#;t&#;rmada görü&#;me türleri &#;unlard&#;r:

Yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;me
Yar&#; yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;me
Yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; görü&#;me
Odak grup görü&#;mesi

1. Yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; Görü&#;me

Yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;me, görü&#;menin önceden haz&#;rlanan sorular ile yap&#;ld&#;&#;&#; görü&#;me türüdür. Yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;mede ki&#;inin verece&#;i cevap için seçenekler de belirlenmi&#;tir. Cevaplar kapal&#; uçludur ve ki&#;i sunulan cevaplardan birini seçer. Dolay&#;s&#;yla derinlemesine bilgi edinmeye pek elveri&#;li de&#;ildir.

2. Yar&#; Yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; Görü&#;me

Yar&#; yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;me, görü&#;me sorular&#;n&#;n baz&#;lar&#;n&#;n aç&#;k uçlu baz&#;lar&#;n&#;n ise kapal&#; uçlu oldu&#;u görü&#;me türüdür. Yar&#; yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;mede sorular önceden haz&#;rlan&#;r fakat görü&#;menin gidi&#;at&#;na göre sorular de&#;i&#;tirilebilir ve ara&#;t&#;rma konusuna ili&#;kin bir tart&#;&#;ma ortam&#; yarat&#;l&#;r. Dolay&#;s&#;yla yar&#; yap&#;land&#;r&#;lm&#;&#; görü&#;me derin bilgi edinmeye daha elveri&#;lidir.

3. Yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; Görü&#;me

Yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; görü&#;me, görü&#;me sorular&#;n&#;n önceden belirlendi&#;i ancak sonradan baz&#;lar&#;n&#;n de&#;i&#;tirildi&#;i ya da yeni sorular&#;n eklendi&#;i bir görü&#;me türüdür. Bu yöntemde görü&#;menin gidi&#;at&#;na göre sorular üzerinde de&#;i&#;iklik yap&#;l&#;r.

Yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; görü&#;meyi analiz etmek zordur çünkü bu görü&#;me türü ile çok zengin bir veri elde edilir. Hatta bu yüzden yap&#;land&#;r&#;lmam&#;&#; görü&#;me daha çok ara&#;t&#;rma sürecinin ba&#;&#;nda ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n konuyu anlamas&#; ve önemli de&#;i&#;kenler hakk&#;nda fikir edinmesi için yap&#;l&#;r.

4. Odak Grup Görü&#;mesi

Odak grup görü&#;mesi, ara&#;t&#;rma konusuyla ilgili özellikler ta&#;&#;yan ki&#;ilik bir gruba sorular sorup tart&#;&#;ma ortam&#; yaratarak farkl&#; fikirleri tespit etmektir. Odak grup görü&#;mesinde herkesin fikrini özgürce ve aç&#;k &#;ekilde belirtece&#;i bir ortam yarat&#;lmal&#;d&#;r. Aksi halde çeli&#;kili ve yanl&#;&#; bulgular elde edilebilir.

&#;çerik Analizi Yöntemi Nedir?

&#;çerik analizi yöntemi, nitel ara&#;t&#;rma yöntemleri listesinin bir di&#;er tekni&#;i olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;kar. &#;çerik analizi yöntemi, ara&#;t&#;rma konusuyla ilgili toplanan verilerin kodlama yöntemiyle s&#;n&#;fland&#;r&#;lmas&#; ve analiz edilmesi &#;eklinde yürütülen bir nitel ara&#;t&#;rma yöntemidir. &#;çerik analizi yöntemi sonunda bir kuram olu&#;turulmaya çal&#;&#;&#;l&#;r.

Nitel Ara&#;t&#;rmalarda &#;çerik Analizi Yöntemi Nas&#;l Yap&#;l&#;r?

Nitel ara&#;t&#;rmalarda içerik analizi yöntemi &#;u &#;ekilde yap&#;l&#;r:

Ara&#;t&#;rma konusuyla ilgili veriler gözlem, görü&#;me ya da doküman arac&#;l&#;&#;&#;yla toplan&#;r.
Veriler kodlama yöntemiyle s&#;n&#;fland&#;r&#;l&#;r.
Verileri s&#;n&#;fland&#;r&#;rken ortak özellikte olmalar&#;na dikkat edilir.
Kodlar bir tema, kategori ya da kod çerçevesinde ele al&#;n&#;r.
Kategori, kod ya da tema yeniden düzenlenir.
Kategorilerin, kodlar&#;n ya da temalar&#;n her biri yorumlan&#;r.
Bulgular, yap&#;lan yorumlamalar sonucunda elde edilir.

&#;çerik Analizi Yöntemi Hangi Amaçlarla Kullan&#;l&#;r?

&#;çerik analizi yöntemi gözlem, görü&#;me ve dokümanlar&#;n analiz edilmesinde kullan&#;l&#;r. &#;çerik analizi yöntemi; içeriklerde s&#;k kullan&#;lan kelimeleri, kal&#;plar&#;, içeri&#;in temas&#;n&#; ve sahip oldu&#;u örüntüyü tespit etmek için de ba&#;vurulan bir tekniktir.

&#;çerik Analizi Yöntemi Nitel mi Nicel mi?

&#;çerik analizi yöntemi nitel bir bilimsel ara&#;t&#;rma yöntemidir, nicel de&#;ildir çünkü içerik analizinde sözel veriler analiz edilir, say&#;sal verilerle ilgilenilmez.

Betimsel Analiz Yöntemi Nedir?

Betimsel analiz yöntemi, verilerin s&#;n&#;fland&#;r&#;lmas&#; ve bulgular&#;n özetlenerek yorumlanmas&#; biçiminde kullan&#;lan bir nitel ara&#;t&#;rma yöntemidir. Betimsel analiz yöntemi, görü&#;me ve gözlem yöntemleriyle elde edilen verilerin analiz edilmesinde kullan&#;l&#;r.

Betimsel analiz yönteminde veriler önceden belirlenmi&#; temalar kullan&#;larak s&#;n&#;fland&#;r&#;l&#;r. Betimsel analizde ara&#;t&#;rmac&#;, bulgular aras&#;nda sebep-sonuç ili&#;kisi kurar, olgular&#;n yap&#;sal olarak birbirinden farkl&#; oldu&#;u noktalar&#; analiz ederek olgular aras&#;nda kar&#;&#;la&#;t&#;rma yapar.

Metin/Doküman Analizi Yöntemi Nedir?

Metin/doküman analizi yöntemi, ad&#;ndan da anla&#;&#;laca&#;&#; üzere, herhangi bir konuda yap&#;lan bilimsel ara&#;t&#;rmada metinlerin ya da dokümanlar&#;n bilimsel olarak analiz edildi&#;i bir nitel ara&#;t&#;rma yöntemidir.

Metin/doküman analizi yöntemi, ara&#;t&#;rmac&#;n&#;n ara&#;t&#;rma konusuyla ilgili yapt&#;&#;&#; gözlem ve görü&#;meler ile ula&#;t&#;&#;&#; dokümanlar&#; sistemli bir &#;ekilde analiz etmesine yard&#;mc&#; olur. Örne&#;in çocuk istismar&#; ile ilgili ara&#;t&#;rma yapan bir ki&#;i; konuya ili&#;kin ara&#;t&#;rma raporlar&#;n&#;, sosyal hizmet ve emniyet dosyalar&#;n&#;, kitaplar&#; vb. kullanarak bilimsel ara&#;t&#;rma yapabilir.

Nitel Ara&#;t&#;rma Nedir?

Nitel ara&#;t&#;rma; ara&#;t&#;rma konusunun derin bir &#;ekilde incelenmesini sa&#;layan, konunun nedenlerini ve nas&#;l meydana geldi&#;ini anlamay&#; sa&#;layan bir bilimsel ara&#;t&#;rmad&#;r.

Nitel ara&#;t&#;rma, daha çok sosyal bilimler alan&#;nda kullan&#;lan bilimsel ara&#;t&#;rma yöntemleri olarak kar&#;&#;m&#;za ç&#;kmaktad&#;r.

Nitel Ara&#;t&#;rma Yöntemi Özellikleri Nelerdir?

Nitel ara&#;t&#;rma yöntemi özellikleri &#;unlard&#;r:

Nitel ara&#;t&#;rmada veriler derinlikli bir &#;ekilde analiz edilir.
Nitel ara&#;t&#;rma yönteminde “nas&#;l, neden” gibi sorular&#;n yan&#;tlar&#; al&#;nabilir.
Nicel ara&#;t&#;rmaya göre bulgular daha kapsaml&#; &#;ekilde ele al&#;n&#;r.
Nicel ara&#;t&#;rmadaki kadar büyük bir örneklem grubuyla çal&#;&#;mak pek mümkün de&#;ildir.
Nitel ara&#;t&#;rma yöntemi, tümevar&#;ma dayal&#; analiz yapar.
Nitel ara&#;t&#;rma, bütüncül bir bak&#;&#; aç&#;s&#;na sahiptir.
Nitel ara&#;t&#;rma, subjektiftir (öznel) ve ki&#;isel görü&#;lere yer verebilir.
Nicel ara&#;t&#;rmadan farkl&#; olarak sözel verilerle ilgilenir.

Nitel Ara&#;t&#;rman&#;n A&#;amalar&#; Nelerdir?

Nitel ara&#;t&#;rman&#;n a&#;amalar&#; &#;u &#;ekilde s&#;ralanabilir:

Problemin fark&#;na var&#;l&#;r.
Ara&#;t&#;rma problemi analiz edilir ve problemin detaylar&#; belirlenir.
Ara&#;t&#;rma konusu için problem belirlenir.
Problemin çözülmesi için hangi yakla&#;&#;m&#;n kullan&#;laca&#;&#;na karar verilir.
Ara&#;t&#;rman&#;n nas&#;l yürütülece&#;i tasarlan&#;r.
Ara&#;t&#;rma problemini çözmek için veri toplan&#;r.
Veriler s&#;n&#;fland&#;r&#;larak analiz edilir.
Yap&#;lan analizler yorumlan&#;r.
Elde edilen sonuçlar raporlan&#;r ve yay&#;mlan&#;r.

nest...

148442 148443 148444 148445 148446