Nüfusta Yaş Nasıl Büyütülür

Yaş düzeltme davası uygulamada genellikle evlilik, emeklilik ve askerlik gibi nedenlerden ötürü başvurulan bir dava çeşididir. Yaş düzeltme davası yaş küçültme talebiyle ya da yaş büyültme talebiyle açılabilir. Uygulamada sıklıkla görülmekte ve bazı bölgelerde kişilerin doğumundan birkaç yıl sonra nüfusa kaydedildiği görülmektedir. Yaş düzeltme davası, özellikle doğum tarihinin nüfus kütüğüne yazılması hususunda maddi hata yapılması durumunda gündeme gelen bir davadır. Bu maddi hatanın düzeltilmesi için mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hatanın düzeltilmesi için kesinleşmiş mahkeme kararı kanunen zorunludur. Söz konusu dava açılmaksızın hiç kimsenin yaşı düzeltilemez. Ancak aile kütüklerine yaşın tescil edilmesi esnasında nüfus müdürlüklerinin yaptığı maddi hatalar dava açılmaksızın da düzeltilebilir. Bu dava çekişmesiz bir yargı işi olup ilgililer kimlikte görünen yaşlarının büyütülmesi ya da küçültülmesi isteminde bulunurlar.

Yaş düzeltme davası açma hakkı kişiye sıkı suretle bağlı haklardan olup bu dava bizzat yaşının büyütülmesini ya da küçültülmesini talep eden kişi tarafından açılmalıdır. Ancak bu kişi kısıtlı veya küçükse, kişinin kanuni temsilcisi de söz konusu davayı açabilme ehliyetine haizdir. Kimi durumlarda ise Cumhuriyet Savcısı da re’sen yani kendiliğinden bu davayı açabilmektedir. Ayırt etme gücüne sahip olmayan kimseler ise bu davayı açamazlar. Dava ilgili kişinin yaşadığı yer nüfus müdürlüğüne karşı açılmaktadır.

Yaş düzeltme davasıyla ilgili bilinmesi gereken en önemli hususlardan biri iptal edilen hükme göre bu davanın ilgili kişi tarafından sadece 1 kere açılabilmekte idi. Dolayısıyla davanızın kabul edilmemesi üzerine tekrar aynı davayı ikinci kere açma hakkınız yoktu. Şu an ise bu hükmün iptal edilmesiyle bu davanın ikinci kere açılması mümkün hale gelmiştir. Her ne kadar avukat tutma zorunluluğunuz olmasa da bu davayı hak kaybına uğramamak için avukatınız ile birlikte açmanızı önermekteyiz.

YAŞ DÜZELTME DAVA ŞARTLARI

1. İlgili kişinin yaş düzeltme davasını açmakta hukuki yararı bulunmalıdır.

Hukuki yararın mevcudiyeti her davada aranan dava şartlarından biridir. Söz konusu davada hukuki yarar bulunmadan yaşın düzletilmesi istenemez. Somut olayın özelliklerine göre nüfus kaydındaki maddi hatanın ilgili kişinin hayatını güçleştirmesi veya ona sorunlar yaratmasının belirtilmesi ve bu hususların dava dilekçesinde yer alması gerekmektedir.

2. İlgili kişinin yaş düzeltme davasını açmakta haklı nedeni olmalıdır.

İlgili kişinin mevcut yaşından daha genç hissetmesi bu davayı açma hususunda haklı sebep teşkil etmez. Örneğin emeklilik için yaş sınırına takılma durumunda gerçek yaşın tespit edilmesi halinde yaşlılık aylığı elde edecek olmak haklı bir nedendir.

3. İlgili kişi resmi bir kurumda doğmuş olmamalıdır.

Bu bağlamda hastanede veya doğum evi dışı bir yerde dünyaya gelmiş olmalıdır. Çünkü oradaki kayıtlar resmi veriler uyarınca kesindir.

4. İlgilinin dış görünüşü ilgilinin talep ettiği yaşa uygun olmalı.

Örneğin, yaşlı bir bireyin aslında 30 yaşında olduğunu iddia etmesi halinde bu dava şartı sağlanmaz ve talebi reddedilir.

5. İlgili kişinin talep ettiği yaşta kendisiyle aynı anneden bir kardeşinin bulunmaması

İkiz gebelik hali dışında bir kadının aynı anda iki farklı hamilelik yaşaması tıbben mümkün değildir. 2 kardeş arasında en az günlük bir süre farkının bulunması aranmaktadır. İlgilinin kendisiyle aynı yaşta ikiz kardeşi dışında herhangi bir kardeşi varsa açtığı dava reddedilir.

6. İlgili kişinin annesiyle arasındaki yaş farkının makul olması

Annesinin resmi kayıtlara göre 50 yaşında olan kimsenin kendi yaşının 45 olduğunu iddia ettiği dava olumlu şekilde sonuçlanmayacaktır.

YAŞ DÜZELTME DAVASI SÜRECİ

Bu dava haklı bir talebinizin olması halinde her zaman açılabilir ve herhangi bir zamanaşımı süresine sahip değildir. Yaş düzeltme davaları genellikle 2 ile 4 ay sürmekte ve bu süreler mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişiklik arz etmektedir. Ancak kimi durumlarda mahkeme karar vermek için ilgili kişinin kemik yaşının tespitini istemesi üzerine dava süreci uzayabilmektedir.

YAŞ DÜZELTME DAVASI DELİLLERİ

1. YAŞ DÜZELTME DAVASINDA KEMİK YAŞI TESPİTİ

Kimlikteki yaşın gerçeği yansıtmaması halinde kişinin gerçek yaşını bulmak için kemik yaşı tespiti yönteminden sıklıkla yararlanılmaktadır. Kemik yaşı aslen kişinin iskeletinin olgunlaşma derecesini ifade etmektedir. Tespit edilen kemik yaşında da yıl kadar farklılık gösterme ihtimali vardır. Ancak kemik yaşının tespiti en fazla 25 yaşına kadar yapılabilmektedir çünkü fiziksel gelişim bu yaştan sonra durağanlaşır. Bu tespit kural olarak adli tıp kurumları aracılığıyla veya sağlık kurumlarınca yapılır ve tespit eidlen husus mahkemece göz önünde tutulur.

2. YAŞ DÜZELTME DAVASINDA TANIK DİNLENMESİ

Özellikle kemik yaşının tespit edilemediği durumlarda tanık beyanları önem arz etmektedir. İlgilinin çocukluk arkadaşları, doğumuna şahitlik eden kimselerin beyanları hakim tarafından dinlenebilecektir. Tanık sayısı hususunda herhangi bir sınırlama olmamakla birlikte 2 kişiden az olmamasında hukuki fayda bulunmaktadır.

YAŞ DÜZELTMENİN ASKERLİĞE ETKİSİ NEDİR ?

Kişinin yaşının özellikle bedelli askerliğe önemli bir etkisi bulunmaktadır. askerlik çağı 20 – 40 yaşları arasındaki dönemi kapsamakta olup ilgili kişinin bu yaş aralığında olması halinde askerliği etkilenmeyecektir. Askerlik çağına giren kişinin yaşında herhangi bir değişiklik yapılması kural olarak dikkate alınmayacaktır. Söz konusu değişikliğin askerliğe etkisi için askerlik çağından önce yapılması gerekmektedir. Yani askerlik çağına girmeden önce yaşlarını büyütmüş olanların yoklamaları değişen yaşlarına göre yapılacaktır.

YAŞ DÜZELTMENİN EMEKLİLİĞE ETKİSİ

Yaş düzeltmenin kural olarak emeklilik süresine herhangi bir etkisi yoktur. Yaşınızı düzeltmeniz halinde bu husus emekliliğinize etki etmeyecektir. Nüfus kayıtlarına göre kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarih emeklilik açısından dikkate alınacaktır. Ancak henüz sigortalı değilse ve yaş değişikliği sigortalı olma tarihinden önce yapılmışsa bu halde düzeltilen yaş emeklilik süresi bakımından dikkate alınacaktır.

YAŞ DÜZELTME DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yaş düzeltme davası açmak isteyen kişi yerleşim yerinin Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava dilekçesiyle başvurması gerekmektedir.

YAŞ DÜZELTME DAVASI YARGITAY KARARLARINDAN ÖRNEK ALINTILAR

…mağdurun gerçek yaşı ile nüfusa kayıtlı olduğu yaş arasında oransızlık bulunduğu gerekçesiyle gerçek yaşının tespiti ve düzeltilmesi istenilmiştir. Doğum tarihinin düzeltilmesine karar verilen &#; ile aynı anneden doğduğu anlaşılan kardeşi doğumlu&#; arasında düzeltilen doğum tarihine göre 2 ay 27 günlük bir zaman farkı bulunmaktadır. Bir kadının bu süre içerisinde iki kez doğum yapmasının tıbben mümkün olmadığı açık olup, hakim, nüfus kayıtlarında düzeltme yaparken bu kayıtların diğerleri ile çelişki yaratmamasına özen göstermeli, böyle bir sonucu doğuracak kararlar vermemelidir. Mahkemece, kayden engel bulunduğu dikkate alınmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.”

( Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

“…davacının olan doğum tarihinin mahkeme kararı ile olarak düzeltildiği, mahkemece davacının, nüfus kaydının düzeltilmesi istemi aynı konuda ikinci kez dava açamayacağı gerekçesi ile reddedilmiş ise de, temyiz incelemesi aşamasından önce, bu hususu düzenleyen günlü sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinin &#;Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir&#; biçimindeki birinci cümlesinin Anayasaya aykırılığı nedeni ile Anayasa Mahkemesinin gün //48 sayılı kararı ile iptal edilip kararın 6 Ekim tarihinde Resmi Gazete&#;de yayımlandığı anlaşıldığından, buna dayanan gerekçe doğru değil ise de, 25 yaşından sonra tıbben yaş tespitinin mümkün olmadığı gibi kayden 25 yaşın üzerinde olan davacının bu yaşının düzeltilmesi için mevcut bilgi ve belgelerin yeterli sayılamayacağı…”

(8. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

“Davanın yasal dayanağını oluşturan sayılı Yasanın /2 maddesinde “yaşlılık, ölüm ve maluliyet sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında; sigortalının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihinin esas alınacağı” hükme bağlanmıştır. Hiçbir yoruma yer vermeyecek şekilde yapılan bu düzenleme karşısında sigortaya ilk tescil tarihinden sonra yapılan yaş düzeltilmesinin yaşlılık aylığı bağlanmasında nazara alınamayacağı açıktır. sayılı Yasanın uygulanması açısından “yaş koşulunun” gerçekleşmesi, belli süre prim ödenmesi yaşlılık sigortasının uygulanması açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle Yasanın maddesi sonradan yapılacak yaş düzeltmelerinde kimi kötü uygulamaları önlemek amacıyla özel bir düzenleme getirmiş belli sigorta kollarında hangi doğum tarihinin esas alınacağını açıkça belirlemiştir. Buna göre yaşlılık ölüm ve maluliyet sigortalarının uygulanmasında sigortalının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğüne kayıtlı bulunan doğum tarihinin esas alınacağını…”

1. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.

“…alınan sağlık kurulu raporlarında; 22 yaştan sonra spesifik olarak kemik yaşı tayini yapılamadığı, bu yüzden kemik yaşlarının 22 yaşından büyük olarak değerlendirildiği bildirilmiş, mahkemece davacıların yaş düzeltim davası, davacılar dünyaya geldikten çok sonra tarihinde nüfusa kaydedildikleri, gözlem ve tanık beyanı dikkate alınarak doğum tarihinin düzeltilmesine karar verilmiş ise de; alınan rapor davacıların düzeltilmek istenen doğum tarihini kesin olarak doğrulamadığı, ayrıca davacıların dava tarihinde kayden 25 yaşın üzerinde olduğu ve 25 yaşından sonra tıbben yaş tespiti mümkün olmadığı gibi kayden 25 yaşın üzerinde olan davacıların bu yaşlarının düzeltilmesi için mevcut bilgi ve belgelerin yeterli sayılamayacağı, ilgililerin doğum tarihi ile tanıkların dinlendiği tarih arasında uzunca bir zaman geçtiğinden beyanlarında yanılgı ihtimali bulunduğu, Nüfus Hizmetleri Kanununa göre açılan kayıt düzeltme davaları kamu düzeni ile yakından ilgili bulunduğundan, mahkemelerin tarafların veya tanıkların beyanları ile bağlı kalmaksızın gerçeği araştırıp doğru sicil oluşturmak mecburiyetinde olduğu dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken..”

(8. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

Yaş düzeltme davası, yaş büyütme ve yaş küçültme konusunda daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Ülkemizde uzun yıllardan beri kişilerin nüfusa geç kaydedilmesi şeklindeki durumlarla karşılaşılmakta olup, bu durum kişilerin gerçek yaşlarının nüfusta farklı şekilde görülmesi ve bunun sonucunda da hayatlarının ileriki dönemlerinde çeşitli sorunlarla karşılaşma riskini beraberinde getirmektedir. Kişilerin yapmış oldukları hukuki işlemlerin akıbeti bu sorunların başında gelmektedir. Yaş düzeltme davası bir çok davayı etkileyen bir dava türüdür. Zira bir çok işlemde yaş şartı vardır.

Yaş düzeltme davaları uygulamada büyük önem taşımaktadır. Özellikle askerliğe giriş, emeklilik, evlilik, eğitim, sınav, daha az ceza almak ve memuriyete girme gibi durumlarda kişilerin nüfus kayıtlarındaki yaşlarının doğruluğu büyük öneme sahiptir.

sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’ nun m. /2 hükmünde bulunan, “Kovuşturma evresinde mağdur veya sanığın yaşının ceza hükümleri bakımından tespitiyle ilgili bir sorunla karşılaşılması halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verir.” şeklindeki düzenleme uyarınca kanun koyucu, ceza mahkemelerine kovuşturma aşamasında yaş düzeltilmesi konusunda özel bir yetki vermiştir.

Yaş Düzeltme Davası Şartları

İsim değişikliğine ilişkin davalarda kural olarak davacının haklı bir neden ileri sürmesi gerekmekle beraber kanun koyucu yaş düzeltme davalarında davanın açılabilmesi bakımından herhangi bir neden aramamaktadır. Mahkemece yaş değişikliğine karar verilebilmesi için yine de sıkı şartlar öngörülmüş bulunmaktadır. Bu şartlar;

• Kişi hastanede veya doğum evinde doğmuş olmamalıdır. (İlgili kurum kayıtları kesindir.)
• Kişinin dış görünüşü nüfusta kayıtlı yaşa uygun olmamalıdır.
• Kişinin dış görünüşü, beyan ettiği yaşa uygun olmalıdır.
• Kişi yaşını büyütmek istiyorsa, beyan edilen yaşta bir kardeş mevcut bulunmamalıdır.
• Yaşını küçültmek için, nüfusa yazımdan önceki tarihte doğduğunu iddia etmemelidir.
• Kişi daha önce yaş düzeltme yapmış olmamalıdır.

Şeklindedir. Bu şartlar varsa dava açılması gerekir.

• Hastane – Doğumevinde Doğmuş Olmama Şartı

Yaş değiştirmek isteyen kişi herhangi bir hastane veya doğumevinde doğmuş olmamalıdır. Kişinin doğumuna ilişkin resmi bir evrak veya buna ilişkin bir kayıt mevcutsa ise mahkeme elindeki verilere bağlı kalarak davanın reddine karar verecektir.  Doğuma ilişkin kayıtlar hastane arşivlerinden veya nüfus müdürlüklerine yapılacak başvuru üzerine kontrol edilebilmektedir.

• Dış Görünüş Şartı (Fiziksel Şart)

Yaş değiştirmek isteyen kişi, beyan ettiği yaşa uygun bir fiziksel görüntüye sahip olmalıdır. Bahsedilen yaşa ait fiziksel görüntünün mevcut olmadığının mahkemece değerlendirilmesi ve tespiti neticesinde beyan dikkate alınmayıp dava reddedilecektir. Bununla birlikte yargı uygulamasında beyan edilen yaşın yaş farklı olması bu şartın gerçekleşmesi bakımından yeterli kabul edilebilmektedir.

Kişinin beyan ettiği yaşta bir başka kardeşinin mevcut olması davanın reddedilmesini gerektiren hallerden bir tanesidir. Zira yargılamada annenin hamilelik süresi dikkate alındığında aynı dönemde iki kişinin doğumunun gerçekleşmesi mantık kurallarıyla ve hayatın olağan akışına uygun bulunmadığından davanın reddine karar verilecektir. Uygulamada davacının kardeşi varsa davacı ile kardeşinin doğum tarihi arasında en az günlük süreye uygun olmayan düzeltme talepleri mahkeme tarafından reddedilebilmektedir. İkiz kardeşlerin dava açmaları halinde bu davaların birleştirilmesi söz konusu olacaktır.

Bahsedilen bu şartlar dışında uygulamada davacıya ait resmi kurumlarda bulunan kayıtlar, (Okula başlama kayıtları, askerlik hizmetine dair kayıtlar yargılamanın sonuçlanmasında önemli fonksiyonlara sahiptir.) Ayrıca, davacı resmi hastane doğum kayıtlarının esas alınması suretiyle yaşındaki yanlışlığın giderilmesini her zaman talep edebilme hakkına sahip durumdadır.

• Yaş Düzeltme Davalarında Kemik Radyolojisi Teknolojisi

Yaş düzeltme-değiştirme davaları sırasında ilgili mahkeme, davacının kemik yaşının tespitini isteyebilir. Adli Tıp Kurumu aracılığıyla kişinin kemik yaşının tespiti gerçekleştirilir ve kemik yaşına göre mahkeme talebe ilişkin bir karar verebilir. Ancak kemik yaşına dair tespit, en geç kişinin 25 yaşına ulaşmasına kadar gerçekleştirilebilmektedir. Zira bu yaştan sonra kemiklerin gelişim göstermemesi nedeniyle yaş tespiti imkanı oldukça azalmaktadır.

Yaş Düzeltme Davası Kim Karşı Açılır?

Nüfus kayıtları niteliği gereği kamu düzeninden olduğundan bu anlamda Savcılık makamlarının bu kayıtlara ilişkin araştırma ve gerektiğinde dava açma yetkisi dahi bulunmaktadır. Yaş düzeltme davalarında temel mevzuat sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’dur. Nüfus Hizmetleri Kanunu’ nun m. 35/1 hükmüne göre:

İlgili hüküm uyarınca özellikle maddi hatadan dolayı yanlış gözüken kayıtların dava açmadan nüfus müdürlüklerine yapılacak başvuru sonucu düzeltilebilmesi mümkündür.

Yaş Düzeltme Davalarında Yargılama Süreci

Yaş düzeltme davalarında yargılama süreci aşağıdaki sırayla ilerlemektedir:

• Davanın açılması
• Kişinin nüfus kayıtları getirtilmesi, kardeş ve anne-babaya ilişkin bilgilerin araştırılması süreci
• Davacının duruşmada hazır bulundurulması ve dış görünüşün incelenmesi
• Mahkemece görülecek lüzum üzerine “kemik radyografisi” raporu istenmesi.
• Tanıkların beyanı ve dosyadaki mevcut delillerle birlikte yaş değişikliğine ilişkin kararın verilmesi.
• Gerekçeli kararın yazılması
• Mahkeme kararının kesinleşmesi

Davacının nüfus kaydında sadece doğum yılı yazılmış ise ay olarak Temmuz ayının birinci günü; sadece gün yazılmamış ise o ayın ilk günü esas alınarak karar verilecektir.

Yaş düzeltme davalarında tanık beyanları, doğum tarihinin kanıtlanmasında büyük önem taşımaktadır. Duruşma sırasında dinlenilecek olan tanıkların net ve duraksamaya yer vermeyecek bir biçimde tanıklık etmeleri önemlidir. Yargılama sürecinde davacı ile annesi arasındaki yaş farkı da mahkemece dikkate alınmaktadır.

Yaş Düzeltme Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Yaş düzeltme davalarında, davanın yetkili ve görevli mahkemede açılmasına dikkat edilmelidir. Yaş düzeltme davaları bakımından görevli ve yetkili mahkemenin tespiti meselesi Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun m. 36’da düzenlenmiş bulunmaktadır:

Hükümde görüldüğü üzere ilgili dava, kişinin yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacaktır. Bu davada davalı olarak, davacının yerleşim yerinde bulunan nüfus müdürlüğü gösterilmelidir.

Davacı hakkında mevcut bir cezai kovuşturma varken yaş düzeltme davası açılması halinde bu dava görevsizlik yönünden reddedilecektir. Zira sanık veya mağdur olan kişinin gerçek yaşlarının tespit edilmesi ceza yargılaması bakımından özel bir öneme sahip olduğundan tespite ilişkin kararı, kovuşturmayı yürüten ceza mahkemesi verecektir.

Yaş Düzeltme Davasında Zamanaşımı

Yaş Düzeltme Davası bakımından bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır; dava her zaman açılabilir. Bununla birlikte bu davaların yalnızca bir defa açılabileceği öngörülmüştür. Zira açılan dava sonucunda kişinin gerçek yaşı zaten tespit edilmiş olacaktır.

Yaş Düzeltme Davalarında Yargılama Süresi

Yaş düzeltme davalarında yargılama süresi mahkemelerin yoğunluğuna göre ay arasında değişebilmektedir. Mahkemece, kemik yaşının tespitine ilişkin bir talep söz konusu olması halinde dosyanın Adli Tıp Kurumuna gitmesi, kurumca incelenmesi ve geri dönmesi süreçleriyle birlikte bahsedilen yargılama süresi bir müddet daha uzayabilmektedir.

Yaş Düzeltme Davalarının Askerliğe- Bedelli Askerliğe Etkisi

Bilindiği üzere bedelli askerlik uygulamasında yaş bakımından belirli bir taban belirlenmekte ve o yaşı tamamlamış olma şartı aranmaktadır. Ancak mevzuat düzenlemesi askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değiştirmenin kural olarak askerlik işlemlerinde dikkate alınmadığını ortaya koymaktadır. Askerlik Kanunu’nun m. 81 düzenlemesi şu şekildedir:

Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri (mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınarak yapılanlar hariç) askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Ancak; yoklamaları sırasında aile kütüğünde yazılı yaşları ile görünümleri uyumlu olmayanlardan kayden yaş düzeltmelerine engel bulunmayanların yaşlarının düzeltilmesi için askerlik şubesi başkanı tarafından Cumhuriyet savcısına müracaat olunur ve yargılama sonucuna göre askerlikleri yaptırılır.

Birinci fıkra uyarınca yaşları düzeltilenlerden düzeltilen yaşlarına göre henüz askerlik çağına girmemiş olanların yoklamaları emsalleri ile birlikte yapılarak silah altına alınırlar. Birinci fıkra uyarınca yaşları düzeltilenlerden düzeltilen yaşlarına göre askerlik çağına girmiş ancak 23 yaşını bitirmemiş olanlar yoklamalarını müteakip emsalleri ile birlikte silah altına alınırlar. Düzeltilen yaşlarına göre 23 yaşını bitirmiş olanlar ise yoklamalarını müteakip Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sınıf ve tertibat yerlerine derhal sevk edilirler.

Yaş Düzeltme Davalarının Sigortalılık ve Emekliliğe Etkisi

Yaş düzeltilmesine ilişkin mahkeme kararları kararın kesinleşmesinden itibaren hüküm ve sonuçlarını doğuracaktır. Bu yüzden sigortalılık konusunda kişinin Sosyal Güvenlik Kurumuna ilk giriş tarihinden sonra yapılan yaş düzeltme işlemleri kural olarak sigorta işlemlerinde dikkate alınmayacaktır. sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun mevcut bu düzenlemeleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nca çıkartılan “ sayılı Kanuna Göre 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalıların Tahsis İşlemleri” konulu /58 sayılı Genelgede de aynen korunmuştur. Ancak bu genelgede önemli bir farklılık olarak yaş düzeltmelerinin sigortalığa etkisinin birkaç istisna ile kabul edildiği görülmektedir.

Genelgeye göre, “Sigortalıların, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmayacaktır. Diğer taraftan, nüfus kütüğünde ilk defa kayıtlı olan doğum tarihinin; Nüfus kütüğünün yenilenmesi sırasında, yeni kütük kayıtlarına, Nüfus kütüklerinin naklinde, yeni nüfus idaresi kayıtlarına, Türk vatandaşlığına geçenlerin Türkiye’deki nüfus idaresi kayıtlarına, hatalı işlenmiş olması nedeniyle yapılan düzeltmelerin, sigortalıların iradesi dışında nüfus idaresince yapılan maddi hataların giderilmesi amacını taşıması nedeniyle düzeltilmesi halinde, bu hususların belgelenmesi veya mahkeme kararında belirtilmiş olması halinde söz konusu kayıt düzeltmelerinde, düzeltilen yeni kayıt esas alınacaktır.”

Emeklilik yaşının da yaş düzeltme davası açmak suretiyle değişmesine hukuken imkan bulunmamaktadır. Yaş değişikliği gerçekleştirilse dahi bu değişikliğin emeklilik için beklenmesi gereken süreye bir etkisi olmayacaktır. Anayasa Mahkemesi’nin tarihli, /64 Esas ve / Kararı  da ‘ilk defa sigortalı olunduktan sonra yapılmış yaş düzeltmelerinin emeklilik hesaplarında geçerli sayılmamasının Anayasaya aykırı olmadığı”  şeklindedir.

Yaş Düzeltme Davası Yargıtay Kararları

Yaş Küçültme 

(Yargıtay Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)

Cumhuriyet Başsavcılığının iddianamesiyle şüpheli hakkında çocuğun cinsel istismarı ve cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçundan hazırlık soruşturması başlatılmıştır. Mağdurun yaşı, fiziki hali ve görüntüsü nedeniyle yaşıtlarından büyük göründüğü tespit edilmiştir. İlgili devlet hastanesine sevk edilmesiyle mağdurun kemik yaşının yaş aralığı ile uyumlu olduğu, nüfus kayıtlarının ise gerçeği yansıtmadığı saptanmıştır. Davacılar tarafından Asliye Hukuk Mahkemesinde davalının nüfus kaydının gerçeği yansıtmadığı, doğum tarihinin gün ve ay baki kalarak yaş düzeltme talebiyle dava açılmıştır. Mahkeme, davalının yerleşim yerinin başka bir ilde olması nedeniyle yetkisizlik kararı vermiştir. Ancak diğer mahkeme de yapmış olduğu araştırmada yaşadığı ilin ilk açılan mahkemede olduğunu belirterek karşı yetkisizlik kararı vermiş olduğundan yetki ve görevsizlik uyuşmazlığını incelemeye almıştır.

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun m. 36/1- (a) bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltmeyi isteyen Cumhuriyet savcılarının yerleşim yerindeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılabileceği hüküm altına alınmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun m. 19/1 hükmüne göre ise yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Yargıtay, netice itibariyle kesin yetki bulunmadığından ilgili Asliye Hukuk Mahkemesinde davanın görülerek sonuçlanması gerektiğini belirterek oy birliği ile karar vermiştir.

Yaş Büyütme

(Yargıtay 8. Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)

Davacı, doğumlu olup olarak düzeltilme talepli yaş düzeltme davası açmış, mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşılık davacı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Yargıtay, dosya incelemesinde … Milli Eğitim Müdürlüğünün cevabında davacının tarihinde ilkokula kaydolduğunu ve mezuniyetinin ise yılında olduğunu belirttiğini saptamıştır. Cevabın ekinde ise ilgiliye ait olan öğrenci kütük defter fotokopisi ile diploma defteri fotokopisi gönderildiği tespit edilmiştir. Yaş tashihine ilişkin davalar kamu düzeninden olup hakim taleple bağlı kalmayarak kendiliğinden de araştırma yapabilir, elde edeceği bulgulara göre çelişki meydana getirmeyecek şekilde hüküm kurması gerektiği belirtilmiştir. Yargıtay uygulamalarında 25 yaş sonrasında yaş tespiti yapılamayacağına dair ne kadar karar verilmiş olursa olsun dosyadaki belgelere göre, resmiyette 3 yaşında ilkokul kaydı yapıldığı ve 9 yaşında ilkokul diploması kazanmaya hak kazandığı görülmektedir. Söz konusu kayıtlar, hayatın olağan akışına aykırı olduğundan mahkemenin ret kararı vermesi hukuka aykırı bulunarak bozma kararı verilmiştir.

Yaş Düzeltme Davası Dilekçe Örnekleri

ÖRNEK 1

ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI :

ADRES   :

VEKİLİ  :Avukat Umur Yıldırım

DAVALI  :… İl Nüfus Müdürlüğü

ADRES  :

KONU   :Yaş Düzeltme (Yaş Küçültme) İsteminden İbarettir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Müvekkil …… tarihinde doğmuştur. Ancak nüfus cüzdanında, nüfus memurlarının hatasına binaen  doğum tarihi ……..  olarak yazılmıştır.

2-) Müvekkilim evde doğmuş olup bahsi geçen tarihten yaklaşık 10 gün sonra müvekkilimin dayısının oğlu olan ………… dünyaya gelmiştir. Söz konusu duruma…………… babası  ………… ve annesi ………….. Sayın Mahkemeniz huzurunda  tanıklık edecektir. Müvekkilimizin görünümü ve kemik yapısı da iddiamızı açıkça doğrulayacaktır.

3-) Bilindiği üzere yaşını küçültmek isteyen kişinin istediği yaşta kardeşi olmamalıdır. Müvekkilin kendisinden küçük kardeşi …….. doğumlu olup müvekkil ile arasındaki yaş farkı ilgili yasa da belirtilen sürenin üzerindedir.

4-) Müvekkil nüfus memurlarının hatası sonucu nüfus kayıtlarına yanlış işlenmiş olup bu sebeple hukuki muamelelerde sorunlar yaşamaktadır. İleride de telafisi mümkün olmayan zararların doğması ihtimali olasıdır. Ayrıca her Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı gibi gerçek doğum tarihinin nüfus cüzdanına işlenmesini isteme hakkı vardır.

5-) İşbu sayılan nedenlerden ötürü müvekkilimin mevcut doğum tarihinin, gerçek olan ………. olarak nüfus kayıtlarında düzeltilmesini isteme zorunluluğumuz hasıl olmuştur.

HUKUKİ SEBEPLER: TMK, Nüfus Hizmetleri Kanunu ve ilgili Mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER  : Nüfus Kaydı, Tanık Beyanları ve sair her türlü kanuni delil.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü, müvekkilimin doğum tarihinin ……. olarak düzeltilmesine karar verilmesini, yargılama masrafları ve avukatlık ücretinin de davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla, vekaleten arz ve talep ederiz…/…/…

                                                  Davacı Vekili

                                             Av. Umur YILDIRIM

                                                      İmza

EK: Vekaletname Sureti

ÖRNEK 2

ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI : Ad Soyad (TC Kimlik No: …) Adres

VEKİLİ  : Av. Ad Soyad Adres

DAVALI : … Nüfus Müdürlüğü

KONU   : Yaş düzeltme talepli dava dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Müvekkil, … Nüfusuna bağlı … İl, … ilçe, … cilt, … hane ve … sıra numarasına kayıtlıdır. Müvekkilin nüfus kayıtlarında …. yılı yerine …. yazmaktadır.

2-) Müvekkilin doğum yılı ……’tir, ancak iş başvurularında ve sosyal ortamlarda nüfusta yanlış yazılan doğum tarihi nedeniyle müvekkil, hukuki problemlerle karşılaşmaktadır.

3-) Müvekkil …….. tarihinde … Hastanesi’nde doğmuş olup doğum kaydının ilgili hastaneden celbi adına müzekkere yazılmasını talep etmekteyiz. Müvekkilin ileride daha fazla problem yaşamaması adına doğum tarihinin doğum raporları doğrultusunda düzeltilmesi talebiyle ilgili dava açma zarureti hasıl olmuştur.

HUKUKİ DELİLLER: TMK, Nüfus Hizemtleri Kanunu ve ilgili her türlü mevzuat.

HUKUKİ SEBEPLER: X Devlet Hastanesi doğum raporu, nüfus kaydı, tanık beyanı ve her türlü yasal delil.

SONUÇ ve İSTEM: Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle; müvekkilin nüfusta belirtilen doğum kaydının doğum raporuna göre düzeltilmesi istemli davanın kabulü yönünde karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

                                                                   Davacı Vekili

                                                                 Av. Umur YILDIRIM

                                                                         İmza

Yaş büyütme ve değiştirme davasına günümüzde pek çok kişi için özellikle nüfusa erken ya da geç kaydedildiğinden dolayı başvurmaktadır. Çünkü yaşın doğru yazılmamış olması bu kişilere hayatlarının bazı dönemlerinde zoruluklara sebep olmaktadır. Yalnızca bu nedenle değil; farklı sebepler neticesinde de kişilerin yaş büyütme ve yaş değiştirme davası açtığını görmemiz mümkündür.

Yakın zamanda bedelli askerlik konusu gündeme gelmiş olup buna göre yaşı uygulan olan birçok erkek bu uygulamadan faydalanma imkanı bulmuştur. Fakat bir şekilde nüfusa geç yazılmış olanlar bu uygulamadan faydalanamamıştır. İşte bu gibi durumların oluşmaması için yaş büyütme ve değiştirme davası büyük önem arz etmektedir. Yaş değişikliği,  gerek eğitim ve öğretim yaşamı bakımından gerekse devlete bağlı kurumlarda yer alma konusundan bakımından ayrı bir yere sahiptir. Yaş değişikliği, yaş büyütme veya yaş küçültme şeklinde gerçekleşmekte olup her ikisi de aynı hukuk kurallarına tabidir ve yargı da her iki dava şeklini birlikte ele almaktadır.

Yaş değişikliğine yönelik düzenleme Nüfus Kanunu’nda yer almaktadır. Buna göre, yaş büyütme ve değiştirme davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yaş büyütme ve küçültme davalarında yetkili mahkeme ise ilgilinin oturduğu yer mahkemesi olacaktır. Ceza mahkemelerinde yapılacak olan yaş düzeltme işlerinde nüfus başmemuru veya nüfus memuru taraf olarak bulunacaktır. Verilecek olan mahkeme kararına karşı yargı yolu açıktır. Yaş değişikliği davası yalnızca bir kez açılabilir. Sonradan yaşın büyültülmesine ya da küçültülmesine ilişkin dava açılması söz konusu değildir. Bu konuda uzman bir avukat ile birlikte çalışmak, izlenmesi gereken prosedürlerin bilinmesi ve davanın takibinin doğru bir şekilde gerçekleştirilebilmesi adına önem taşımaktadır. Yaş büyütme ve yaş değiştirme davası alanında uzman bir avukat, kişiler açısından karmaşık görünen işleri kendi başına kolaylıkla halledecek ve davayı vekili adına takip edebilecektir.

Yaş Büyütme ve Değiştirme Davası Şartları Nelerdir?

Yaş büyütme ve değiştirme davası açılabilmesi için bazı koşulların varlığı aranmaktadır. Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki nüfusa kayıtılı olan doğum tarihinde ay ve gün yazılmamış olan kişi,  doğduğu yılın temmuz ayının birinci günü doğmuş kabul edilmektedir. Doğduğu ay belli olmasına rağmen günü belli değilse, o zaman doğduğun ayın birinci günü doğum günü olarak kabul edilmektedir. Doğumdan ya da gizli nüfustan kütüğe kaydedilmiş olan kimseler yaş büyütme ve değiştirme davası her zaman açabilmektedirler. Bu hususta herhangi bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Eğer kişi, genel yazım suretiyle nüfusa kaydedilmiş ise 18 yaşını bitirdikten  ya da ilk nüfus cüzdanını aldığı tarihten itibaren 6 ay içerisinde yaş büyütme veya küçültme davasını açabilecektir. Burada belirtilmiş olan süre hak düşürücü nitelik taşıdığından dolayı sürenin dolmasından sonra söz konusu davanın açılması mümkün olmayacaktır.

Yaş büyütme ve değiştirme davası açmak isteyen kişinin dış görünüşü, nüfusta belirtilen yaşa uygun olmamalıdır. Bu davanın açılması ve istenilen şekilde sonuçlanabilmesi için gerekli olan en önemli şartlardan biri budur. Eğer kişi yaşını büyütmek için dava açmışsa, büyütmek istediği yaşta olan kardeşinin olmaması gerekmektedir. Kişi eğer yaşını küçültmek istiyorsa, nüfusa yazım gününden daha önceki bir tarihte doğmuş olduğunu iddia etmesi gerekecektir. Aynı zamanda yaş büyütme ve değiştirme davasıyla yaşını değiştirmek isteyen kişinin hastane, doğumevi gibi kurumlarda doğmamış olması da gerekmektedir. Çünkü bu kurumlarda tutulan kayıtlar kesin olduğundan dolayı söz konusu kayıtların yanlış olduğunu ve bu nedenle Yaş küçültme davası ve yaş büyütme davası istendiğini beyan etmek mümkün olmayacaktır.

Mahkeme bu evraka bağlı kalacağından dolayı davanın reddine karar verilecektir. Tüm bunların yanı sıra yaş değiştirmeye yönelik davalar yalnızca bir kez açılabileceğinden dolayı önceden bu konuda herhangi bir davanın görülmemiş olması gerekmektedir. Davayı açmak isteyen kişi reşit ise kendisi açar. Fakat bu kimse eğer reşit değil ise vasisi ya da velisi davayı açabilecektir. Belirtilen şartların var olması halinde dava görülmeye başlanacaktır. Davayı açan kimsenin nüfus kayıtları getirilir ve bunlara dair inceleme yapılır. Aynı zamanda bir ikiz çocuğun olup olmadığına ve anne babasının evlenme tarihine de mahkemece bakılır. Davacının dış görünüşü yaşın büyütülmesi ya da küçültülmesi adına önem arz ettiğinden dolayı mahkeme bu durumu da göz önünde bulunduracaktır.

Yaş Değişikliği Davasında Hukuki Süreç

Yaş büyütme ve değiştirme davası süreci içerisinde hukuki süreç ilk olarak davacının belirtmiş olduğumuz şartları taşıyıp taşımadığına yönelik inceleme yapılmasıyla başlayacaktır. Şartların varlığı halinde bir avukata vekaletname çıkarılarak bilinen iki tanıkla birlikte davanın açılması söz konusu olacaktır. Duruşma gününde mahkeme, daha önce belirtmiş olduğumuz hususları inceyelecek, tanık beyanlarını dinleyecek ve bunun neticesinde bir hüküm tesis edecektir. Verilen karar, gerekçeli olarak yazılacaktır.

Mahkemenin vermiş olduğu yaş değiştirme kararı mahalli bir gazetede ilan edilecektir ve bundan sonra da mahkeme kararı kesinleşmiş olacaktır. Yaş değiştirme davalarında hukuki süreç hemen hemen bu şekilde ilerlemekte olup söz konusu kararın verilmesi ortalama olarak 2 ila 4 ay arasında olmaktadır. Bu durum mahkemenin yoğunluğuna göre değişiklik gösterebileceği gibi yaşını değiştirmek isteyen kişiden kemik yaşı tespitinin talep edilmesi de sürecin uzamasına sebep olacaktır. Mahkemenin davacıdan kemik yaşı tespiti talep etmesi halinde Adli Tıp Kurumu’na gidilecek ve burada tespitin yapılması gerekecektir.

Yaş büyütme ve değiştirme davalarında doğru yerde ve doğru mahkemede dava açılması sürenin olabildiğince kısalmasına yardımcı olacaktır. Hem zaman kaybetmemek adına hem de masraflardan kaçınabilmek adına yaş büyütme veya yaş küçültme davası açmak isteyen kimseler mutlaka bir avukata danışmalı ve onun talimatları doğrultusunda hukuki süreci başlatmalıdır.

Yaş Değiştirmenin Askerlik Durumuna Etkisi

Yaş değiştirmenin askerliğe etkisi merak edilen konulardan birisidir. Bedelli askerlik konusun ülkemizde sıklıkla gündemde olması sebebiyle yaş değiştirmenin askerliği ne yönde etkilediği merak edilen konular arasında yerini almıştır. Fakat şunu belirtmeliyiz ki yaş değiştirmenin bedelli askerliğe veya askerliğe bir etkisi yoktur. Bu husus Askerlik Kanunu’nun maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, askerlik çağına girdikten sonra gerçekleştirilen yaş değişiklikleri askerlik işlemlerinde dikkate alınmayacaktır. Fakat bu durum mahkeme tarafından resmi hastane kayıtları esas alınarak yapılan yaş değişiklikleri için geçerli değildir.

Bu maddeye göre aynı zamanda yoklamaları sırasında aile kütüğünde yazılı olan yaşlarıyla görünümleri uyumlu olmayanlardan kayden yaş düzeltmelerine engel bulunmayanların yaşlarının düzeltilebilmesi için askerlik şubesi başkanınca cumhuriyet savcısına müracaatta bulunulur. Bunun neticesinde alınan karara göre askerlik yapılır. Dolayısıyla özel durum hariç tutulmak üzere askerlik çağına gelindikten sonra gerçekleştirilen yaş büyütme ve değiştirme davası ya da yaş küçültmenin askerlik görevini yerine getirmede herhangi bir etkisi söz konusu olmayacaktır. İsim değiştirme davası makalemizi okuyarakta isim değiştirme hakkında bilgi alabilirsiniz. Askerlik için yaş büyütme, evlilik için yaş büyütme, yaş büyütmenin dava şartları ve yaş küçültme davası için bize ulaşabilirsiniz.