Çocuklarda Ağız Akıntısı

Dünyaya yeni gelmiş yavrularınızın, size normal gelmeyen her hareketi endişeye kapılmanıza sebep olabilir. Ancak miniklerin vücutlarının sizinki gibi gelişmiş olmadığını ve bazı durumların normal olabileceğini unutmamalı, doktorunuza danışmadan endişelenmemelisiniz.

Örneğin dünyaya yeni gelmiş bebekler, bazı durumlar nedeniyle çok fazla salya üretirler. Bebeklerde salya oluşumunun birçok nedeni vardır. Bu nedenler genellikle endişelenmenizi gerektirmeyen, olağan süreçlerin nedenleridir. Bebeklerde salya neden oluşur sorunun cevabını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz. 

Bebeklerde Salya Oluşumu Nedenleri

Miniklerin ağızlarında salya oluşumunu arttıran birçok neden vardır. Bunlardan en bilineni, bebeğin diş çıkarma döneminde meydana gelen tükürük üretiminin artmasıdır. Ancak miniğinizin salya akıtmasındaki tek neden bu olmayabilir.  

Bebeklerde salya akmasının nedenlerini sizler için derledik.

Yavrunuzun ağzında salya birikmesinin en yaygın sebebi, diş çıkarmasıdır. Minik yavrularınız genellikle 2. aylarını doldurduktan sonra diş çıkarma dönemlerine girmiş olurlar. Bu dönemde henüz yutkunma becerilerinin gelişmemiş olması sebebiyle ağızlarında salya birikebilir. Yaklaşık aylık minikler genellikle her şeyi ağız yoluyla keşfetmeye çalışırlar. Ellerine geçen her şeyin tadına bakmaya çalışırlar. Özellikle ellerinin sürekli ağızlarında olması tükürük bezlerini harekete geçirir ve tükürük üretimini arttırır. Minik yavrunuz yaklaşık 18 aylık olana kadar devam edecek olan bu süreçte bebek önlüklerini kullanmayı tercih edebilirsiniz. 

Miniğiniz için en uygun önlük çeşitlerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 

Ayrıca diş çıkaran bebekler salya akıntısının yanında farklı belirtiler de gösterirler. Bu belirtiler;

• Ağrı
• Öksürük
• Kilo kaybı
• İştahsızlık
• Huysuzluk
• Uyku problemi
• Kabız veya İshal 
• Çene bölgesinde döküntÜ
• ateş yükselmesi (38 derecenin altında olmalı)
• Her şeyi ağza götürme ve ısırma isteğidir

Bu belirtiler de yavrunuzda varsa, miniğiniz diş çıkarma dönemine girmiş demektir. Bu dönem biraz uzun sürecek, hazırlıklı olmalısınız. Belirtilerden hemen sonra minik yavrunuzun dişlerinin gözükeceğini düşünmeyin. Dişlerinin ortaya çıkması biraz zaman alacaktır.

Diş çıkarma döneminde bebeğinizi rahatlatmak için yapılabilecekler

Minik yavrunuzun bu dönemde fazla huysuzlandığını düşünüyorsanız endişelenmenize gerek yok. Onun normal ve olağan bir dönemden geçtiğini, dişleri yüzünden ağrı çektiğini ve onu rahatlatmak için yapabileceğiniz şeyler olduğunu unutmayın. 

• Öncelikle ellerinizi güzel bir şekilde su ve sabun ile temizleyip yavrunuzun diş etlerine nazik bir şekilde, çok bastırmadan masaj yapabilirsiniz. 
• Dondurucuya atılan, soğuk diş kaşıma aletleri çocuklar için çok rahatlatıcı olabiliyorlar. Bunları kullanmanızı öneririz. (İçinde jel veya sıvı olmayan ürünleri kullanmanızı tavsiye ederiz. Çocuğunuzun ısırırken patlatma ihtimaline karşı önlem almalısınız.)

Minik yavrunuzun diş çıkarmasından dolayı çektiği ağrıyı hafifletmek için çocuğunuza buradandiş kaşıma aletlerini bulabilirsiniz. 

• Aynı zamanda bebeğinizin ek gıda alma dönemine girdiyseniz buzdolabında soğuttuğunuz meyvelerle de miniğinizi besleyebilirsiniz. 
• Islattığınız temiz bir el bezini buzdolabında soğuttuktan sonra bezi küçülterek yavrunuza verebilirsiniz. Bu yöntem de yavrunuzun rahatlamasını sağlayacaktır
• Doktorunuza danışarak ihtiyacınız olursa diş çıkarma tabletleri vb. medikal ürünleri deneyebilirsiniz. 

Ancak bebeğinizin normalden fazla salya üretmesinin tek nedeni diş çıkartmak olmayabilir. 

Minik yavrunuzun burnu tıkalıysa ağzından nefes almaya başlar ve bu durumda ağzı açık uyur. Ağzı açık uyuyan çocuklarda, ağızdan salya akması çok olağan bir durumdur. Yani bebeğinizin uyurken ağızdan salya akması, burun tıkanıklığının bir belirtisi olabilir. Bu durumda yavrunuzun rahat rahat nefes alabilmesi için burun tıkanıklığını gidermeniz gerekir.

Bebeğinizin burnunu açmak için ihtiyacınız olan burun aspiratörü çeşitlerine buradan ulaşabilirsiniz. 

Bebeklerde salya akmasının bir başka nedeni de yutkunma sorunu yaşamaları olabilir. Yavrunuzun yemek yerken ve yutkunurken acı duyduğunu hissediyorsanız ve çocuğunuz çok fazla tükürük salgılıyorsa yutkunma sorunu yaşıyor olabilir. Bu durumda doktorunuza danışıp gerekli tedavileri gözden geçirmelisiniz. 

Bebeklerde salya oluşumunun bir başka nedeni de ağızda oluşan enfeksiyonlar olabilir. Tükürüğün içinde enfeksiyonlarla savaşan enzimler bulunur.  Eğer miniğinizin salya üretiminin artmasının sebebinin enfeksiyon olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzla irtibata geçmelisiniz. 

Çocukların yemek borularındaki kapakçık gevşektir ve bu nedenle genellikle de yatar pozisyonda olduklarından içtikleri süt ağızlarına doğru çıkabilir. Bu durumda da boğazlarını rahatlatmak için vücutları ekstradan tükürük üretebilir.   

Miniğinizin alerjisi olması durumunda, burun tıkanıklığı ve ağızdan nefes alma durumu ortaya çıkabilir. Bu nedenle alerjisi olan bebeklerin de ağızdan nefes almalarından dolayı salya akıntısı problemiyle karşılaştıkları görülebilir. 

3 yaşından küçük olan çocuklarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Çocuğun anne karnında anormal bir durum yaşaması veya doğumdan sonra ateşli hastalık geçirmesi gibi nedenlerden dolayı gerçekleşebilir. Serebral palsi, kas gelişimini olumsuz etkileyen bir hastalık olduğundan dolayı, bebeğinizin ağız bölgesindeki kasları kullanamamasına neden olur. Bundan dolayı da çocuğunuzun salya akıtması, serebral palsi belirtisi olabilir.  

Bebeklerde salya akıntısı nasıl geçer, tedavi gerektirir mi?

Minik yavrunuzun salya akıtmasının nedenini tam olarak öğrenmeden, bir tedaviye başlamak da mümkün değildir. Öncelikle yapmanız gereken şey bahsetmiş olduğumuz nedenlerden hangisinden olayı bebeğinizin salyalarının aktığını bulmanızdır. 

• Teşhis için mutlaka çocuk doktorunuza görünmelisiniz. Kendi başınıza teşhis koyup tedavi yöntemi uygulamanız, çocuğunuzun iyileşmesini sağlamaz. Doktorunuz, ağız suyunun nedenlerine göre tedaviye ihtiyaç olup olmadığını belirler ve minik yavrunuz için en sağlıklı çözüm yolunu bu şekilde bulabilirsiniz. 
• Tedavi gerektiren herhangi bir rahatsızlık bulunması durumunda, doktorunuzun verdiği ilaçları eksiksiz bir şekilde kullanın. 
• Doktorunuzdan bebeğinizin ağız bölgesindeki kasları çalıştırmanıza yardımcı olacak masaj tekniklerini öğrenin ve uygulayın. Miniğinizin yüz kaslarını harekete geçirecek egzersizler yapmanız, tükürük kontrolü açısından faydalı olacaktır. 
• Emzik kullanımı da fazla tükürük salgılanmasına neden olan etmenlerden biridir. Eğer bebeğiniz emzik kullanıyorsa emziği bıraktırmalısınız. 

Minik yavrunuza emziği nasıl bıraktıracağınızı bilmiyorsanız buraya tıklayarak “emzik nasıl bıraktırılır? Emzik bıraktırmak için kullanılabilecek yöntemler” adlı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Bunu da unutmamak gerekir ki,

aylık bebeklerde salya akıntısı probleminin azalması beklenir. Artık ağız çevresindeki ve dildeki kaslarının kontrolünü sağlamaya başlayan miniklerin salya problemlerinde de azalma görülür. Çiğneme, yutma gibi beceriler kazanan yavrularınız, artık ağızlarında biriken salyaları da yutabilmeye başlarlar. Ancak bazı durumlarda bebeğiniz bu becerileri geliştirmiş olsa bile salya akıtmaya devam edebilirler. Farklı duygu değişimleri, tat alma duyularından kaynaklanan durumlar yavrunuzun tükürük bezlerini harekete geçirip salya akıtmasına sebep olabilir. Örneğin sinirlenen veya limon tadan bir bebeğin salyalarının aktığını görmemiz normal olarak karşılanabilecek durumlardır. Yalnızca bu nedenlerden ötürü salya akıtan miniğiniz için endişelenmenize gerek yoktur.

Sonuç olarak,

Bebeklerde neden salya oluşur sorusunun cevabını en kapsamlı şekilde size sunmaya çalıştık. Minik yavrunuzun vücudunun belirli dönemlerde fazladan tükürük üretmesinin olağan nedenleri olabilir. Bahsetmiş olduğumuz sorunlar, çoğunlukla korkmanızı gerektirecek şeyler değiller. Yapmanız gereken adımları sırasıyla yaptığınız takdirde, bebeğinizin bu dönemini sorunsuz atlatmanız mümkün. Miniğinizin size anormal gelen davranışlarını, ne olursa olsun, doktoruyla paylaşmalısınız. Uzman bir görüş almak hem içinizi rahatlatacak, hem de olabilecek en ufak sıkıntıyı en kolay şekilde atlatmanızı sağlayacaktır. 

Ağızdan salya ne zaman başlar, neden başlar ve ne zaman biter? Ne zaman endişe etmeliyim?

Tüm bebeklerde ikinci aydan itibaren tükürük bezlerinde aşırı tükürük üretimi başlar ve bu üretim üçüncü aya doğru çok artar.  Bu durum ebeveynler tarafından ağızdan salya akma şeklinde izlenir.

Sağlıklı çocuk takiplerimde ailelerden en çok gelen sorulardan biri de ‘’Bebeğimin ağzından aşırı salya akıyor acaba dişleri erken gelecek olabilir mi?’’ sorusudur.

Genel olarak tüm bebeklerde diş beşinci aydan sonra beklenir. Üçüncü ay ilk dişin gelmesi için erkendir çok nadiren üçüncü ayda bir bebek ilk dişini çıkarır.

Peki o zaman üçüncü ayda neden bir bebekte ağızdan salya akma başlar?

İkinci ayda tükürük bezleri aşırı çalışmaya başlar ve aşırı tükürük üretir. aylık bir bebeğin henüz yutma koordinasyonu iyi değildir. Normalinde biz yetişkinler ağzımızda üretilen tükürüğü belirli aralıklarla yutkunarak ağzımızdan akmasına engel oluruz. Ancak aylık bir bebek henüz bu yetide değildir. Dolayısı ile aşırı üretilen tükürük ağızdan salya olarak akar.

İkinci aydan itibaren tükürük üretiminin aşırı olmasının nedeni olarak birkaç görüş vardır. Çene kemiklerinin içinde yerleşmiş olan süt dişleri ikinci aydan itibaren ileri doğru hareket etmeye başlar. Diğer bir görüş ise üçüncü ayda bebekler ellerini keşfeder ve sürekli elleri ağzındadır. Bu durum diş etlerini ve tükürük bezlerini uyarır ve aşırı tükürük salınımına neden olur.

Üçüncü ayda başlayan ağızdan salya akma ve ellerini ağzına götürme ne zaman biter?

En fazla onsekizinci aya kadar devam eder. Üçüncü ayda ellerini ağızına götürme ile tetiklenen tükürük bezlerinde aşırı tükürük üretimi altıncı aydan itibaren ek gıdaların başlaması ve yarı katı gıdaların diş etlerine teması ile artar. Bu bebeğin ek gıdaya geçişini ve yarı katı gıdayı almasını kolaylaştırır. Çünkü tükürük bezleri ile üretilen tükürük öncelikle gıdanın ıslanmasını sağlar. Sonra da ağzı içi ve yutak bölgesini ıslatarak gıdanın ilerlemesini kolaylaştırır. Ayrıca üçüncü ayda elleri keşif olarak başlayan elleri ağıza götürme ve yalama hareketi motor gelişimin ilerleyen döneminde gıdanın tutulmasını ve tutulan gıdanın refleks olarak ağıza götürülmesini sağlar.

Ayrıca gıdanın ağıza değmesi ağızın tükürük ile ıslanması dil üzerindeki tat tomurcuklarını uyarır. Islanan tat tomurcukları bebeğin gıdanın lezzetini almasına yardımcı olur.  Hatırlayın ağzınız çok kuruduğunda gıdanın lezzetini tam alamazsınız.

Ağızdan salya akma beni ne zaman endişelendirmeli?

Ağızdan salya akma reflüsü olan bebeklerde var olduğundan çok daha abartılı görülür. Örneğin üçüncü ayında aşırı ağızdan salya akma olan bir bebekte aynı zamanda aşırı kusma ya da beslenme reddi gibi reflü düşündürecek başka emareler var ise o bebek reflü açısından değerlendirilmelidir.

Ağızdan salya akma bebeğin üretilen tükürüğü düzenli yutma ile koordine etmeye başladığı en geç onsekizinci ayda sonlanır. Onsekizinci aydan sonra halen devam eden bebeklerde yine reflü ya da yutkunma bozukluğuna sebep olacak nörolojik bir problem ya da  sürekli ağızın açık kalmasına eden olan geniz eti gibi olası nedenler açısından değerlendirmelidir.

Ağızdan salya akması sonlanmış bir çocukta tekrar ağızdan salya akması boğaz ağrısına neden olarak yutkunmayı bozan bir boğaz iltihabı ya da ağız yarası nedeni ile kaynaklanıyor olabilir. Yine bir çocuk hekimi tarafından değerlendirmelidir.