Dini takıntılar, kişinin hassas olduğu inançlarına karşı kontrol edilemez şekilde takıntılı olma durumudur.
Obsesif Kompulsif Bozukluklar (OKB), tekrarlayan ve istenmeyen saplantılarla, kendini tekrarlayan zorlamaları içeren bir tür anksiyete bozukluğudur. Takıntılar, kişinin ortaya çıkması muhtemelen olmayan abartılı korkularını temsil ettiğini bilmesine rağmen yapılmadığında ciddi sıkıntılara neden olurlar. OKB nörolojik ve davranışsal bir rahatsızlıktır.
Bu tür saplantılar, genellikle günlük yaşamla alakalı olup endişenin ötesine geçerler. Kişi, bu zorlamaların takıntılara cevap olarak yapılması gerektiğini hisseder. Zorunluluklar kaygıyı azaltmak veya kişinin korktuğu sonucu önlemek için mutlaka uygulanır. Obsesif Kompulsif Bozuklukları olan hastalar kaygı ve suçluluk duygularını azaltmak için birçok yolla kendilerini güvence altına almaya çalışırlar
Dinin, bazı OKB vakalarının ortaya çıkmasında da rol oynadığı düşünülmektedir. Dini düşünceler, OKB hastaları için üzücü ve yorucu olabilir. Bu tarz düşünceler; zorunlu dualardan günah işlemeye karşı endişelere, temizlenme ritüellerine karşı birçok durumu içerebilir
İnsanları rahatsız eden en zorlu takıntıların başında dini takıntılar gelmektedir. Çünkü dini takıntıların temelinde kişinin inancı ve inandığı şeye ihanet etme veya uyamama durumu vardır. Uyulmaması durumunda kişi hem psikolojik hem de vicdanı olarak acı ve ızdırap yaşar. İlerlemiş vakalarda bu tarz takıntısı olan kişiler kutsal değerlere ve hatta Allah’a karşı küfürler ederler. Bunu yaparken de bedenen ve ruhen acı çekerler. Bu da kişiyi hem günlük hayatında hem de ruhsal hayatında zor duruma düşürür. Bu durumdaki bir kişi hep korku ve endişe ile hareket eder ve bu da her konuda kişiyi zorlar hale gelir zamanla.
Bu tarz rahatsızlığın tedavisinde diğer OKB rahatsızlıklarında olduğu gibi bilişsel davranış terapileri uygulanır. Bazı durumlarda da terapi ile ilaç tedavisi birleştirilir. Bu tedaviler, hastaların korktukları şeyle yani belirsizlikle yüzleşmelerini içerir.
Diki takıntılarla alakalı psikolog tedavileri yanı sıra din adamları veya dini cemaatin üyeleri ile işbirliği yapılarak destek alınabilir. Dini liderler hangi ritüellerin aşırı ve hangilerinin uygun olduğuna dair rehberlik ederek, tedaviye yardımcı olabilirler. Dini takıntılarda bu alanda uzman olmuş uzman hekimlerle görüşülmesinde fayda vardır.
Dini takıntılar tedavisi OKB tedavisi olarak değerlendirilmektedir. Adından da anlaşılacağı gibi bu bir takıntıdır ve OKB nin altında yer alır. Dini takıntıların tedavisi psikiyatri uzmanı ve psikolog eşliğinde yapılır. Bazen psikolog ile ilerlemek psikoterapilerle tedaviye devam etmek yeterli olurken bazen ilaç tedavisi ve terapiler aynı zamanda yapılmalıdır. Dini takıntılar tedavisinin nasıl yapılacağına psikiyatri uzmanı karar verir ve kişiye özel olarak bir tedavi planı uygular. Dini takıntılar tedavi ile birlikte önemli ölçüde iyileşme sağlanan bir rahatsızlıktır.
Dini takıntıları olan kişilerin özellikleri değişebilir. Ama genelinde ortak bazı belirtiler bulunur. Şöyle ki;
Araştırmalar Obsesif Kompulsif Bozukluklar gösteren hastalarının ortalama yüzde 30’unun dini takıntıları olduğunu öne sürmektedirler. Dindarlığın daha katı olduğu toplumlarda ise bu oran daha da yüksektir.
NPİSTANBUL Hastanesi olarak tüm Obsesif Kompulsif Bozukluklarda en doğru tedavileri sunmaktayız. Alanında uzman doktorlarımız dini takıntılar olsun diğer OKB çeşitleri olsun her zaman sizin ve sevdiklerinizin yanındadır. Kaliteli bir yaşam için sizinle birlikte bu yolda yürüyoruz.
Maudsley Obsesif Kompulsif Testi için Tıklayınız
Dini obsesyon nedir, dini obsesyon dini takıntı demektir. Kişi inandığı şeylere sosyal hayatını etkileyecek biçimde bağlıdır. Kişi günlük hayatında dini obsesyonla birlikte zorluklar yaşamaya başlar bu yüzden tedavi edilmesi gerekmektedir.
Dini vesvese OKB tedavisi ile geçmektedir. Dini vesveseler sosyal hayatınızı olumsuz etkiliyorsa mutlaka tedavi olmanız gerekmektedir.
Güncelleme Tarihi: 25 Ekim
Yayınlama Tarihi: 13 Şubat
Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
“Ya sevdiklerimin başına kötü bir şey gelirse?”
“Sevdiklerime bir zarar verir miyim?”
“ Dua ederken içimden Allah’a sövmek geliyor”
“ Yolda değdiğim kişilerden mikrop bulaşır mı?”
“İnsanlara kötü sözler söyler miyim ya da onlara bir zara verir miyim?”
“ Ocağı veya kapıyı açık unutmuş olabilir miyim?”
“ İçimden arabayı duvara çarpmak geliyor”
Bu ve benzeri düşünceler;
Dini Obsesyonlar, kişinin zihnine ibadet anında ya da hiçbir neden yokken aklına gelerek huzursuz eden takıntılardır. Dini içerikli olarak gelen bir düşünce, görüntü ya da yapma söyleme dürtüsü olarak gelir. Sıklıkla namaz kılarken, abdest alırken, dua ederken ya da hiçbir şey yokken kişinin zihnine gelir. Kişiler gerçekte Allah'a karşı hürmeti ve inançları gereği yoğun huzursuzluk ile suçluluk hisseder. Kendisini günah işlemiş gördüğünde rahatlatmak için düşündüğü bu takıntı için tövbe etmeye yönelik davranışlar gerçekleştirir. Bu durum ise dini takıntıların kompulsiyonlarıdır. Tövbe etmek, tekrar tekrar abdest almak, namaz kılmak, dini alanda güvendiği öğretmen, hoca ya da çevresindeki kişilere danışma yapılan en sık kompulsiyonlardır.
Dini Takıntılar, OKB içerisinde mutlaka en yanlış anlaşılan obsesyondur. Çünkü toplumumuz da kişiler gelen düşüncelerin takıntı olduğunu bilmez ve bunu 'vesvese' olarak yorumlar. Dini Takıntılar tedavisi terapi ile kurtulmanın mümkün olduğu psikolojik bir hastalıktır. Dini takıntılarında diğer takıntı türlerinden aslında farkında olduğunu bilmeyen Obsesis Kompulsif Bozukluğa sahip bireyler, doğru tedaviyi bilmediğinden hastalığı kemikleştiren yanlış çözüm yolları arar. Bu durum obsesif hastalığı olumsuz yönde etkiler. En sık görülenleri;
Kutsal şeylere karşı hürmetsizlik veya günah ile ilgili
Dinen Doğru/Yanlış kavramları ile aşırı ilgi
Dini Obsesif Kompuslif Bozukluk, kişi de yoğun kaygı uyandırdığı gibi aynı zamanda günahkar hissettirir. Yaşadığı huzursuzluk ve kaygının devamında suçluluk duyguları ağır basar. Dini OKB yaşayan kişiler, kendisinden başka kimseye böyle düşünceler gelmediğini sıkça düşünür. Dünyada ki en suçlu, Allah katında en günahkar kişi gibi hisseder. Çoğunlukla çevresindeki insanlara da yaşadığı suçluluk ile çok uzun bir süre paylaşamaz. Dini takıntılarla acı ve ızdırap çektiği süreçte, gelen obsesif düşüncelerin gitmesi için kompulsiyon yaparak hastalığın kısır döngüsünü yaşar.
Dini takıntı yaşayan kişiler, Obsesif Kompuslif Bozukluk yaşadığını bilmediğinden rahatlatmak ve huzursuzluk duygusuyla başa çıkmak için sıkça kompulsiyon yapar. Bu kompulsif eylemler kişiyi o an rahatlatır. Ancak bir süre sonra yaptığı tüm kompulsiyonlar takıntı karşısında yetersiz kalmaya başlar. Örneğin, kişi içinden durmadan dua ya da tövbe eder. İnancına bağlı ibadet ettiği yerlere gidebilir ve burada güven duyduğu kişilerden onay alarak rahatlamak için din görevlisi kişilere (cami hocası, din öğretmeni vb.) sorular sorarak çare arar. Sıklıkla dini obsesyon yaşayan kişilerin yorumlarının olduğu forum siteleri, günahkarlık ile ilgili internet araştırmaları ya da dini kitaplar okur. Kompulsif bu davranışlar anlık iyi hissettirse de tekrardan şüphe ve huzursuzluk duygusuyla tedaviden mahrum kalır.
Dini obsesyon yaşayan kişiler, manevi olarak da bir yük olmaya ve ızdırap çekmeye başlarlar. Bu kişilerde kompulsiyonların sayısı arttıkça durumun içinden çıkamayacak raddeye gelir. Bu durumda takıntının gelebileceği herşeyden uzak durmaya çalışır. Buna 'kaçınma davranışı' denir. Örneğin, aslında ibadetlerini yerine getirmek isteyen kişinin zihnine namaz esnasında durmadan Tanrı’ya küfür etmekle ilgili obsesif düşünceler gelir. Bu durum kişide çok yoğun kaygı ile başa çıkamadığı için bir süre sonra takıntı gelmesin diye namaz kılmayı bırakabilirler.
Özetle, vesvese olarak bilinen düşünceler aslında bir psikolojik hastalığın sonucudur. Psikanalitik Psikoterapi ile geçer. Utanç ve yargılanma korkusu ile psikoloğa başvurmuyor olabilirsiniz. Ancak hocaya gitmek, tövbe etmek sorunun çözümü değil tam tersine zaman hastalığı arttırır. Dini Obsesif Kompulsif Bozukluk genişleyen bir mide gibidir. Siz rahatlamak için kompulsiyon yaptıkça o kompulsiyonlar yetmez. Aynı yemeği yedikçe midenin genişlemesi ve sonunda daha büyük porsiyonlarla obezite kaçınılmazdır.
Dini Obsesyonlardan kurtulmak için Psikanalitik yönelimli bir psikoterapi ile OKB'li bireyin ruhsal dünyasında takıntıların altında yatan bilinçdışındaki bastırılmış çatışmalar terapide çalışılmalıdır. Psikoterapisti tarafından gerekli görülürse kişinin terapi sürecinin başında hayat kalitesini ve terapiye katılabilmesini arttırmaya yönelik psikiyatri hekiminden ilaç tedavisi de kişinin psikoterapisi ile birlikte yürütülmelidir.
Her psikolog ve psikoterapistin çalışma sistemi de farklıdır. OKB tedavisi görürürken EMDR, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), Şema Terapi, Maruz Bırakma (Exposure) Terapi alan kişiler bilir ki, takıntıların geçtiğini ve iyileştiklerini terapi sürecinde düşünseler de aslında bu terapi sistemleri OKB tedavisinde kısıtlı bir fayda sağlamakta ve belirli bir süreden sonra ya hastalık tekrarlamakta ya da hiç geçmemektedir.
Dini Takıntılar nasıl geçer ve kurtulmak için ne yapmalı diyen kişiler zihinlerine gelen bu kendilerine acı ve ızdırap veren düşüncelerden kurtulmak için kendilerince başa çıkma yolları bulurlar. Genellikle dini ve cinsel takıntısı olan kişiler bu takıntılarının utandıkları, sadece kendileri yaşadıklarını düşündükleri ve ayıplanacakları korkusuyla kimseyle paylaşmaz. Ancak kendilerini rahatlatmak için yaptıkları ya da yapmaktan artık uzak durdukları her şey bir süre sonra yetmemeye başlamaktadır. Bu nedenle de hayatlarında takıntılar kendilerini daha da köşeye sıkıştırmaktadır.
Dini takıntılar kesinlikle günah değildir. Bunun nedeni tedavisi olan psikolojik bir hastalık olmasıdır. Dini Obsesyonlar kişi için çok acı ve ızdırap verici olsa da aslında diğer Obsesif Kompulsif Bozukluğun türleri gibi o da ruhsal bir hastalığın sonucunda meydana gelmektedir. Doğru bir psikoterapi ve gerekiyorsa ilaç tedavisi birlikte yürütülerek takıntıların tedavi mümkündür.
Aşağıdaki maddelerin aynısı veya içerikleri değişse de kişi için zihnine gelen düşünce veya görüntünün huzursuz ediciliği benzer ise dini obsesyon yaşamaktadır. Unutmayın Dini Takıntılar ruhsal bir hastalığın sonucunda oluşur. Suçluluk çektiği için kişi tedaviden uzak kalmaktadır. Dini obsesyonlarını test etmek için aşağıdaki maddelere bakınız.
Allah'a ve/veya Peygambere Küfür Etme/Şirk Koşma ile ilgili şüphe düşünceleri
Kutsal Kitaba ve/veya kutsal değerlere karşı zarar verme şüphesi, küfür etme düşüncesi ya da görüntüler gelmesi
Namaz Kılarken ve/veya abdest alırken gözünün önüne küfür veya cinsel içerikli görüntüler gelmesi
Namaz Kılarken ve/veya abdest alırken yaptığı sıralamadan şüphe duyup tekrarlamak
Obsesif-Kompulsif Bozukluk nedir?
Obsesif-Kompulsif Bozukluk kaygı bozuklukları arasında yer alır. Obsesif Kompulsif Bozukluk problemi yasayan bireylerde istenmeden gelen, zihinde tekrarlanan sürekli düşünce, dürtü ve hayaller kaygıya neden olur. Bunlara ‘takıntı’ (obsesyon) denmektedir. Obsesyonlar bireyde endişe, gerginlik ve strese neden olurlar. Bu endişeyi azaltmak için tekrarlanan, kişinin yapmaktan kendini alıkoyamadığı ritüellere ise ‘zorlantı’ (kompulsiyon) denmektedir.
Sık karşılaşılan takıntılardan bazıları; bulaşma (pislik, mikrop), şüphe (kapıyı kapattığından, fişi çektiğinden), hastalık (ölümcül hastalığa yakalandığı hissinden kurtulamama), düzen ve simetri, saldırganlık (çocuğumu camdan atar mıyım?), cinsel takıntılar (namazda akla erotik görüntülerin gelmesi), dini takıntılar (Allah’a küfür etme, günah şeyler yapma), metafizik takıntılar (ben ben miyim, ruh nerede? Sorularından kurtulamama) olarak sıralanabilir.
Sık karşılaşılan kompulsiyonlar ise; kontrol (yoldan donup kapıyı kapatıp kapatmadığını kontrol etme), yıkama (tekrar tekrar el yıkama, evi temizleme), sayma (yoldan gecen arabaları sayma), sorma-anlatma (‘ne dedin bir daha söyle?’ gibi sorular), dua etme (ayni duayı defalarca tekrarlama), simetri ve düzen (çizgilere basmama, eğri tabloyu düzeltme), biriktirme (evi çöp eve dönüştürme) olarak sıralanabilir.
OKB’si olan yetişkinler obsesyonlarının ve kompulsiyonlarının aşırılığını ve mantıksızlığını farkındadırlar ve bunlara karşı direnme çabası gösterirler. Bu direnme sırasında gittikçe artan kaygı ve gerginlik, sonunda kompulsiyonların yani rahatlatıcı davranışların artmasına sebep olur. Böylece kişi artık direnmeden kompulsiyonlarını günlük yaşantısının bir parçası haline getirir.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk Kaç Yaşında Ortaya Çıkar?
Genellikle yaslarında başlar. Bununla beraber ilköğretim çağında çocuklarda da görülmektedir. Çocuklardaki seyri de yetişkinlere benzer olarak ilerler.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk Hastalığının Sebepleri Nelerdir?
Yapılan araştırmalarda, OKB hastalarında beyin yapısında kimyasal fonksiyonlarda farklılıklar olduğu bulunmuştur. Serotonin hormonunun, OKB hastalarında az olduğu veya yeterince etki göstermediği saptanmıştır. Ayni zamanda, EKG görüntülemeleri sonucunda OKB hastalarının ön beyin bölgelerinde sinir sisteminin çalışmasında anormalliklere rastlanmıştır.
Obsesif-Kompulsif Bozukluk Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
OKB tedavisinde iki etkili tedavi yönteminden bahsedilebilir. Bunlarda birisi ilaç tedavisidir. OKB, bir kaygı bozukluğudur ve diğer kaygı bozukluğunda kullanılan ilaçlar OKB tedavisinde % düzeyinde başarılı sonuçlar doğurmaktadır.
Diğer yöntem ise ‘Bilişsel Davranışçı Terapi’ yöntemidir. Bu yöntemle bireyin zihinsel mekanizmaları incelenerek, düşünce hataları saptanır ve bilişsel yeniden yapılanma ile işlevsel ve gerçekçi düşünceler ile değiştirilir. Ayni zamanda rahatsızlık veren takıntının üstüne gidilir ve tepkinin önlenmesi sağlanır. Amaç kaygıyı azaltmak ve böylece obsesyon ve kompulsiyonların etkinliğini ortadan kaldırmaktır.
Kaynak: Tan, O., Takıntılar: Vaka Örnekleri ve Tedavi Yöntemleri, Timaş Yayınları,