Omuzda Kas Yirtilmasi Ve Ödem

Kas yırtıkları, günümüz dünyasının getirdiği önemli problemlerden olan hareketsizliklere ve oturuş bozukluklarına bağlı olarak çok daha sık görülmeye başlamıştır. Bu tarz yırtıklar insan yaşamını tehdit etmediği için her ne kadar fazla ciddiye alınmasa da, özünde ciddi rahatsızlıkları işaret edebilir. Bir sporcu için kas yırtılması, egzersizleri yanlış yaptığının bir göstergesi olabilirken, bir ofis çalışanı için kas yırtığı, oturuş bozukluğuna dikkat etmesi gerektiğini işaret eder. Hangi seviyede olursa olsun, kas yırtılmaları ciddiye alınmalıdır ve bir doktor kontrolünden geçmekte yarar vardır.

Kas Yırtıkları Nedir?

Kaslar liflerden oluşmaktadır. Bütün iskelet sistemi yapısında bulunurlar ve insanoğlunun hareket etmesini sağlarlar. Nedeni her ne olursa olsun, lifleri kopacak seviyede zorlayan her durum, kas yırtılmasına sebep olabilir. Beraberinde kanamalara da neden olur. Böylece şişlikler ve ağrılar meydana gelir. Kaslarda yaşanan yırtılmalar, aşırı kanlanma nedeniyle kolay iyileşmektedir.

Kas Yırtığı Belirtileri Nelerdir?

Kas yırtığı belirtileri genellikle her insanda aynı düzlemde ilerler. Fakat yırtılmanın boyutuna bağlı olarak semptomların şiddeti değişiklik gösterebilir.

• Kasın ağrıması ve hassaslaşması
• Şişme ve renk farklılığı oluşması
• Basit hareketleri yaparken zorlanma, kramp girmesi
• Kas gücünün bariz şekilde azalması, ağır yırtıklarda fonksiyon kaybı
• Yırtılmanın yaşandığı kasta boşluk ya da eziklik hissi

Bütün bu belirtiler lif yırtılması gibi durumları işaret etmektedir. Bu tarz belirtilerin şiddetinin düşük olması, insanlar arasında küçümsenen bir durum olmasına neden olsa da, ileri seviye yırtıkların hareket kayıplarına yol açabileceği unutulmamalıdır. Örneğin omuzda kas yırtılması belirtileri arasında olan ödem oluşması halinde, bütün bir kolun hareketliliği zarar görebilmektedir. Çünkü omuz kas yırtığı, kolun diğer bölgelerindeki hareketliliği de etkiler.

Kas Yırtıkları Neden Oluşur?

Kas yırtılmalarının genel sebebi, aniden gelişen ters hareketlerdir. Yırtılmaların nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bir sporcu için ters bir hareket yapmak yırtılmaya sebep olabilirken, yaşlı bir insan için basit bir hareket bile yırtılma yapabilir. Bazı insanlar da mesleki olarak gerekliliği olan bir işi yaparken kas yırtılmasıyla karşı karşıya kalabilir. Isınmadan gerçekleştirilen ani hareketler ve egzersizlerde, yırtılmalar kaçınılmazdır.

Kas Yırtığı Tedavi Yöntemleri

Kas yırtığı tedavisinde çoğu hastaya ortak tedavi yöntemleri uygulanır. Burada önemli olan yırtığın bölgesidir. Omuzda kas yırtılması yaşayan biri ile kolda kas yırtılması ya da bacakta kas yırtılması yaşayan birine aynı tedavi uygulanamayabilir. Bir başka deyişle yırtılmanın bölgesine göre kas yırtığı ameliyatı farklılık gösterir. Günümüzde kas yırtılmaları genellikle artroskopik (kapalı ameliyat) yöntemleriyle tedavi edilmektedir. Ancak doktorlar her zaman cerrahi yollara başvurmazlar. Yırtık bölgesine soğuk uygulaması yapmak, yırtılan kası bandajla sıkıştırmak ve yırtık olan bölgeyi kalp seviyesinin üzerinde tutmaya dikkat etmek faydalı olacaktır. Bandaj yapıldıktan sonra ağrılar artarsa ya da şişme meydana gelirse, bu yöntemin faydası yok demektir. Böyle durumlarda bandaj uygulamasından vazgeçilmelidir. Günümüzde en popüler kas yırtığı cerrahilerinden birisi de, omuz yırtığı ameliyatı olmuştur.

Omuz Yırtığı Ameliyatı

Bir omuz yırtığında cerrahi yöntemler elzem hale gelmişse, uzman bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı süreci üstlenmelidir. Omuz için uygulanabilecek ortopedik ameliyatlar şunlardır:

• Kemik çıkıntılarının tıraşlanması
• Rotator manşet yırtıkları
• Bağ tamiri yapılması
• Labrum yırtıklarının tamirinin yapılması
• Kist eksizyonu
• Tekrarlayan omuz çıkıkları tedavisi
• Eklem içi enflamasyonu temizliği ve serbest kıkırdak temizliği

Omuzda Kas Yırtığı Cerrahisi Sonrası

Hastaların bir geceliğine hastanede kalması faydalı olmaktadır. Hastaya antibiyotikler ve ağrı kesiciler reçete edilebilir. Hastaya kol gövde bandajı yapılır ve yatarak istirahat etmesi istenir. Kapalı yöntemle gerçekleştirilen ameliyatlarda iyileşme çok daha hızlıdır. Ancak hastanın birkaç hafta istirahat etmesi yine de çok önemlidir. Aynı şekilde doktorların yönlendirdiği şekilde buz uygulaması yapmak, şişliklere iyi gelecektir. Öte yandan cerrahın önerdiği süre boyunca omuz askısı kullanmak gerekebilir. Omuz kas yırtığı ameliyatı sonrası yapılan fizik tedavi işlemleri de iyileşme sürecini hızlandırır. Omuz kas yırtığı egzersizleri sayesinde bölgedeki kaslar güçlendirilerek omzun eski kuvvetinin geri getirilmesi sağlanır.

Sıkça Sorulan Sorular

Omuz yırtığında ameliyata ne zaman ihtiyaç duyulur?

Omuz eklemi diğer eklemlerden farklı olarak büyük oranda kaslardan oluşmaktadır. Bu kaslar eklemi yerinde tutar ve de omuza hareket verir. Omuz eklemi kemik desteği zayıf olduğu için dışarıdan yüklenmelerle yaralanmaya açıktır. İşte bu yüklenmeler neticesinde omuz kaslarının kemiğe yapışma yerinden sökülmesine omuz kası yırtığı denmektedir. Kas kemikten söküldüğü için iyileşmesi zor olur ve zaman alır.

Omuz yırtığı neden olur?

Omuz kası yırtığı tekrarlayan zorlanmalar ile zaman içerisinde ya da ani bir zorlanma sonrası birden oluşabilir. Tekrarlayan zorlanmalara karşı vücudumuzun iyileştirme gücü azaldıkça (yaş ilerledikçe) ya da kullanım arttıkça (omuzu zorlayan aktivitelerde artış) oluşan zedelenmeler zaman içinde kasın kemiğe yapışma yerinde sökülme ile sonuçlanır.

Omuz yırtığı belirtileri

Omuz kası yırtığı başlangıçta bulgu vermeyebilir. Ancak yırtık ilerledikçe omuz bölgesinde ağrı görülmeye başlar. Bu ağrı başlangıçta hareket ile oluşur. Sorun büyüdükçe istirahatte özellikle geceleri, uykudan uyandıran ağrı oluşur. Ağrıya değişik derecelerde hareket ve güç kaybı da eşlik eder.

Maalesef omuz kası kemikten yırtıldığında vücudumuzun bu yırtığı kapatma kabiliyeti sınırlıdır. O nedenle değişik tedavilerle şikayetler azalsa bile yırtık ilerleyebilir. Yırtığın zaman içerisinde büyümesi sonucu tüm kas yapışma yerinden sökülür ve omuz yerinden çıkmaya başlar. İşte bu durumda tüm eklem bozulur. Omuzda küçük bir kas yırtığı, zaman içinde ilerleyerek tüm eklemin kaybı ile sonuçlanabilir.

Bu hareketleri yapmayın

Yer seviyesinden ağır bir cismi tek el ile yükseğe kaldırmaktan kaçınmamız gerekir (ağır poşetler, uçakta valiz kaldırmak, arabanın arkasından çanta almak gibi). Aynı şekilde yüksekten ağır bir cismi indirmek (üst raflardan ağır tencere indirmek gibi) , silkeleme hareketi de omuzu zorlar. Ani çekme hareketleri (köpek gezdirenler) omuz kaslarını yırtabilir.

Spor yaparken özellikle ağırlık ya da dirence karşı kol çalışırken dikkatli olmak gerekir. Isınmadan yüksek kilo kaldırmak, ani çekme hareketleri veya kollar ile vücudu kaldırmak omuzlara çok yük bindirebilir. Spor amaçlı kas çalışmalarında hazırlık, teknik ve program çok önemlidir. Omuz kaslarını kuvvetlendirmek istiyorsak her kası dengeli bir şekilde çalıştırmak gerekir. Kaslar arasındaki güç dengesinin bozulması yırtığa zemin hazırlar.

Omuz kası yırtığı esas olarak en derin yerleşimli olan rotator kılıf kaslarında görülür. Biseps denilen pazu kasının üst ucu da kemikten kopabilmektedir.

Yırtığın yeri, çapı ve derinliği tedavi planında çok önemlidir. Bu değerlendirmeyi MR ile yada artroskopi dediğimiz eklemin içini kamera ile görerek yapmak mümkündür.

Omuz yırtığı tedavisi nasıl yapılır?

Tam kata ulaşmamış ve kopup geri kaçmamış yırtıklarda başlangıç tedavisi ameliyat dışı yöntemlerdir. Bu yöntemler hareket kısıtlaması, istirahat, ilaç tedavisi, eklem içi enjeksiyonlar, fizyoterapi veya bunların kombinasyonları şeklindedir. Genellikle en basit yöntem ile başlanır, yanıt alınamazsa veya alınan yanıtın düzeyine göre en kapsamlı yönteme doğru ilerlenir.

Omuz yırtığı ameliyatı

Tam kata ulaşan, kasın kemikten ayrılıp geri kaçtığı yırtıklar ile ameliyat dışı yöntemlere yanıt vermeyen hastalarda omuz yırtığı ameliyatı söz konusu olur. Cerrahi tedavide amaç ağrıyı kontrol altına almak, omuz hareketlerini geri kazanmak ve yırtığın büyümesini önlemektir. Bu ancak yırtılan kasın kemiğe dikilmesi ile mümkün olabilir. Kasın kemiğe dikişi açık ya da kapalı yöntemle yapılabilir. Ancak artroskopi denilen, eklemi açmadan kamera ile görüntüleyerek dikiş yöntemi daha iyi sonuçlar verir.

Omuz yırtığı ameliyatı sonrası toparlanma süreci

Ameliyat sonrası için en önemli belirleyici etken ameliyat öncesi yırtığın boyutu ve süresidir. Bekledikçe yırtık kronikleşeceğinden ve büyüyeceğinden ameliyat kararı alınan hastalarda gecikme olmaması gerekir. Yırtığın ebadına göre hafta omuz kol askısı kullanılmalıdır. Ancak kol askıda iken dirsek ve el serbest olduğundan ağrı izin verdiğinde gündelik işler (duş, giyinme, yeme içme gibi hayati fonksiyonlar ile masa başı işler) yerine getirilebilir.

Omuz kası yırtığı sonrası harekete başlamak için öncelikle tamirin tutması beklenir. Yaklaşık haftalık bir süre sonunda önce pasif ardından aktif egzersizlere başlanır. İyileşme ilerledikçe güçlendirme egzersizleri de programa eklenir. Böylece hasta 8 hafta civarında ağrısız normal yaşamına dönebilir.

Omuz çevresi kas yırtıkları pek çok kişide ve farklı yaş gruplarında sık görülmektedir, yaşlı hastalarda genellikle aşınma/yıpranmaya bağlı görülürken, genç hastalarda genellikle travmalara bağlı yırtıklar oluşmaktadır.

İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı Bölümünden Dr. Hasan Molaali, omuz yırtıklarının sebepleri ve risk faktörleri hakkında bilgiler verirken; "Omuz yırtığı sorununuzu ertelemeyin. Aksi takdirde hasar kronikleşerek omuz hareketlerinde kısıtlamaya ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanmaya neden olur" diye konuştu. 

Omuz yırtığının belirtileri nelerdir?

Omuz yırtıklarında en önemli bulgu ağrıdır. Bu ağrı başlangıçta hareketle oluşur, ancak sorun büyüdükçe istirahatte ve gece uykudan uyandıran ağrılar oluşmaya başlar. Ağrıya yırtığın durumuna göre hareket ve güç kaybı da eşlik etmektedir, güç kaybı ağrıya bağlı olabileceği gibi kasın görevini yerine getirememesine bağlı da olabilir. Saç taramak, giyinmek gibi birçok günlük aktiviteler ağrılı ve yapmak zor hale gelmektedir. Ağrı özellikle baş üstü aktivitelerde ( örnek: üst dolaptan tabak almak) ortaya çıkar, hastalar da ağrı duymamak için bu hareketlerden kaçınmaya başlar, bu nedenle zamanla omuzda hareket kısıtlılığı da gelişmektedir.

Omuz yırtıklarının risk faktörlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• İleri yaş
• Travmalar (düşme, ağır kaldırma, zorlama gibi)
• Akromion adı verilen kemiğin kası sıkıştırması
• Omuz eklemini oluşturan yapıların zayıflaması
• Postür bozuklukları 

omuz yırtıkları için yatkınlık oluşmaktadır.

Omuz yırtığı tanısı nasıl konulur?

Omuz ağrısıyla başvuran hastanın öncelikle ayrıntılı fizik muayenesi yapılır. Kola doğru yayılan ağrı ve güçsüzlüklerde boyun fıtıklarından ayırımını yapmak gerekir. Röntgen ile kemik ve eklemdeki kireçlenme ve aşınmalar değerlendirilir. Kas yırtığını değerlendirmek için en sık kullandığımız görüntüleme yöntemi manyetik rezonans görüntülemedir (MRG). MRG ile yırtığın yeri ve derecesi, omuzdaki aşınma miktarı ve eklemlerin durumu ayrıntılı olarak değerlendirilebilir.

Nelere dikkat etmek lazım?

• Yerden tek elle ağır bir cismi kaldırmayın.
• Köpek gezdirirken ani çekme hareketleri omuzda zorlanmaya neden olabilir.
• Silkeleme hareketi omuzu zorlayabilir dikkatli olmak lazım.
• Uzun süre kollarınızı yukarıda tutmanız gereken çamaşır asma, perde asma, yüksek raflardan ağır cisimler indirmekten mümkün olduğunca kaçının
• Spor yaparken özellikle ağırlıklarla çalışılacaksa öncelikle ısınma ve germe egzersizlerini mutlaka yapmak gerekir.

Omuz kas yırtıklarında tedavi nasıl yapılır?

Omuz kas yırtıklarının tedavisinde hastalığın evresine göre birçok farklı tedavi seçeneği uygulanabilir. Tedavi planlanırken hastanın şikâyetlerinin başlangıç süresi, şiddeti, hastanın yaşı, mesleği, yaşam tarzı ve hastanın beklentileri gibi birçok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Omuz hastalıkları ve tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, düzgün postürün sağlanması, tüm omuz kaslarında fleksibilitenin artırılması ve güçlendirme yapılması, egzersiz reçetesinin her hasta için özel olarak planlanması ve bu egzersizlerin düzgün yapıldığının kontrol edilmesi önem arz etmektedir. Kısmi kas yırtıklarında ilk aşamada istirahat, soğuk uygulama ve non-steroid antinflamatuar ilaçlardan yararlanırız.

Ağrı tedavisinde eklem içi ozon uygulamaları veya ödemin belirgin olduğu durumlarda bazen steroid enjeksiyonları da tercih edilebilmektedir.

PRP tedavisi yani trombositten zengin plazma, kas iskelet sistemi problemlerinde çok popüler bir yöntemdir. Kişinin kendi kanındaki trombosit hücrelerinden elde edilen ürünün besleyici ve onarıcı özellikleri sayesinde hastalıklı dokuya enjekte edilerek yırtığın büyümesini engellemekte ve vücut tarafından tamirine yardımcı olmaktadır.

Kök hücre tedavisi, kemik iliği veya karındaki yağ dokusundan kök hücreler elde edilir. Toplanan kök hücreler özel işlemden geçirilerek çoğaltılır sonrasında hasarlı bölgeye enjekte edilir.

Konservatif tedavilerden fayda görmeyenler ve tam kat kas yırtığı olan hastalar için cerrahi tamir yöntemleri düşünülür.

İlgili içerik, yayın kurulu tarafından tarihinde yayınlanmış ve tarihinde güncellenmiştir.