Omuzda Sıvı Birikmesi Neden Olur

Kas-iskelet problemleri günlük hayatta sık karşılaşılan sağlık sorunları arasında yer alır. Özellikle günlük hayatta sık kullanılan eklem ve uzuvlarda meydana gelen problemler yaşam kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkileyebilir. Kas-iskelet sistemini ilgilendiren bu rahatsızlıklardan biri de omuz ekleminde görülen ağrıdır.

Omuz Ağrısı Nedir?

Sağlıklı bir kişide omuz eklemi; temelde üç kemik yapısının bir araya gelmesiyle oluşan bir eklemdir. kol kemiği, köprücük kemiği ve kürek kemiğinin birbirleriyle eklemleşerek oluşturduğu ve çevresinde önemli sinir ve damar yapılarının yer aldığı omuz ekleminde çok çeşitli rahatsızlıkların etkisiyle ağrı şikayeti meydana gelebilir. Bu anlamda, eklem içinde yer alan kemik, kıkırdak, kas, sinir ve damar yapılarına ait çeşitli sağlık sorunlarının seyrinde omuz ağrısı şikayeti ortaya çıkabilir.

Omuz ekleminin merkezinde yer alan kürek kemiği, köprücük kemiği ile gövdeye bağlanırken; kol kemiği de kol ve omuz arasındaki bağlantıyı sağlar. Dolayısıyla, omuz ekleminin vücuttaki en geniş hareket imkanına sahip eklem olduğu söylenebilir. Bu anlamda, omuz eklemi kola tam daire çizebilecek şekilde hareket imkanı verirken, gövde üzerinde ileri-geri ve yukarı-aşağı hareketi de sağlar. Günlük hayatta yapılan fiziksel aktiviteler esnasında veya egzersiz yaparken, omuz eklemine ilişkin yapıların zedelenmesi sonucu omuz ağrısı görülebilir.

Son olarak, omuz eklemi yaygın bir sinir ağına sahip olduğundan, göğüs kafesi veya karın boşluğunda yer alan organları ilgilendiren çeşitli hastalıklara bağlı gelişen ağrı şikayeti; omuz eklemini de etkileyerek bölgede ağrıya neden olabilir.

Omuz Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Omuz ağrısı, omuz ekleminde yer alan her türlü yapının iltihaplanması ve zedelenmesi sonucu ortaya çıkabilir. Yine çeşitli iç hastalıklarının seyrinde, omuza yansıyan ağrı şikayeti görülebilir. Bu anlamda aşağıdaki durumlarda hastalarda omuz ağrısı gözlenebilir:

• Tendinit: “Rotator kılıf” da denilen omuz manşet kaslarında omuz eklemini çepeçevre saran dört adet kas grubu bulunur. Bu kaslar, omuz ekleminin temel hareketlerinin gerçekleştirilmesinde görev alır. Bu kaslara ait tendonların omuz ekleminin sık kullanılmasına veya zorlanmasına bağlı iltihaplanması durumuna ise rotator kılıf tendiniti denir. Omuz ağrısının en sık görülen sebepleri arasındadır.

• Sıkışma sendromu: Rotator kılıf kaslarının tendonları omuz eklemi içinde sıkıştığında impingement (omuz sıkışma) sendromu ile beraber eklemde ağrı da hissedilebilir. Yine sinir ve kas yapılarının eklem içinde sıkışmaya maruz kaldığı durumlarda, benzer şekilde ciddi ağrı meydana gelebilir.

• Travma: Omuz eklemine dışarıdan gelen fiziksel travmalar dokularda zedelenme yaparak ağrıya neden olabilir.

• Artrit: Eklem kireçlenmesi (osteoartrit) veya eklem romatizması (romatoid artrit) gibi eklemde iltihaplanmayla sonuçlanan hastalıklarda omuz ağrısı görülebilir.

• Tendon veya kas yırtıkları: Rotator kılıf gibi omuz ekleminde yer alan kasların tendon veya dokularında oluşan yırtılmalar sonucu ciddi omuz ağrısı ile birlikte hareket kaybı ortaya çıkar.

• Bursit: Omuz eklemi içinde bursa adı verilen ve kas tendonlarının hareketini kolaylaştırarak yastıkçık işlevi gören bağ dokuları bulunur. Omuz ekleminin sık kullanılması sonucu bu bağ dokularının zedelenerek iltihaplanmasına bursit adı verilir. Bursit, ciddi omuz ağrısı yapabilir.

• Kemik çıkıntısı: Omuz eklemini oluşturan kemiklerde görülen çeşitli çıkıntılar, omuz eklemindeki yapılara zarar vererek harekete bağlı omuz ağrısına neden olabilir.

• Dislokasyon veya kırık: Omuz ekleminin çıkması (dislokasyon) veya omuz eklemini oluşturan kemiklerin kırılması durumunda ciddi omuz ağrısı görülebilir.

• Kalp krizi: Kalbe ulaşan sinir yapılarının özellikle sol omuz eklemi altından kola geçen yapılarla ortak olması nedeniyle, kalp krizi esnasında sol omuz ağrısı izlenebilir.

• Karaciğer ve safra kesesi hastalıkları: Yine karaciğer ve safra kesesine ulaşan sinir yapıları sağ omuz eklemindeki yapılarla ortak olduğundan, karaciğer ve safra kesesi hastalıklarında sağ omuza yansıyan ağrı şikayeti görülebilir.

• Boyun problemleri: Boyun ve ensede görülen çeşitli rahatsızlıklarda sinir yapılarının hasar almasına bağlı olarak omuz eklemine geçiş yapan sinirler nedeniyle omuz ağrısı ortaya çıkabilir.

Omuz Ağrısına Hangi Belirtiler Eşlik Eder?

Omuz ağrısına yol açan sağlık sorunları omuz ekleminde farklı problemlere neden olabilir. Bu anlamda aşağıdaki klinik belirtiler omuz ağrısına sıklıkla eşlik eden belirtiler arasında yer alır:

• Omuz eklem hareketlerinde kısıtlılık veya hareket sırasında ağrı

• Omuz bölgesinde şişlik veya ödem

• Omuz ekleminde hassasiyet

• Omuz ekleminde sıcaklık artışı ve ciltte kızarıklık

•Kol, ön kol veya elde uyuşma, karıncalanma ya da elektriklenme hissi

•Omuz şeklinde bozulma, omzun arkası veya önünde çıkıntı ortaya çıkması

Omuz Ağrısı Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Omuz ağrısının tedavisinde öncelikli olarak altta yatan sağlık sorununun doğru tespit edilmesi kritik önem taşır. Bu doğrultuda, uzman bir doktor tarafından ayrıntılı hastalık öyküsünün alınması ve detaylı fizik muayene yapılması gerekir. Doktorun gerekli gördüğü durumlarda, direkt röntgen grafisi veya manyetik rezonans (MR) görüntüleme gibi çeşitli görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Tüm bu incelemelerden elde edilen veriler sayesinde, omuz ağrısına yol açan asıl neden tespit edilir ve buna uygun bir tedavi planı oluşturulur.

Tedavi; omuz ağrısının şiddeti ve altta yatan nedene göre farklılık gösterebilir. Buna göre, omuz ağrısı tedavisinde kullanılan yöntemler şu şekildedir:

• Omuz ortezleri: Omuz eklemindeki bağ ve tendon yaralanmalarında omuz ekleminin desteklenmesi ve ödem gibi durumların kontrol altına alınması amacıyla elastik bandaj, ortez veya omuz askısı kullanılabilir.

• İlaç tedavisi: Anti-inflamatuar ilaçlar, ağrı kesici jeller veya kortikosteroidler omuz eklemi üzerine sürülmek veya ağızdan kullanılmak üzere reçete edilebilir. Bazı durumlarda, doktor; kortikosteroid ilacı eklem içine enjekte ederek uygulayabilir.

• Fizik tedavi: Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uygulamaları arasında yer alan ısı uygulaması, eklem traksiyonu, manuel terapiler ve egzersizler hem omuz kaslarını güçlendirerek artırır, hem de zedelenen dokuların daha hızlı iyileşmesini sağlar.

• Omuz yaralanmalarında erken dönemde soğuk kompres uygulama, ileri dönemde ise sıcak kompres uygulama eklemde gelişen inflamasyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

• Eklem yaralanması veya zedelenmesi durumunda, eklemi zorlayacak hareketlerden kaçınılması ve hayat tarzında birtakım değişikliklere gidilmesi de oldukça faydalıdır.

• Cerrahi yöntemler: Fizyoterapi ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen vakalar ya da kırık, kas-tendon yırtığı gibi problemlerin varlığında cerrahi yöntemler gündeme gelebilir. Cerrahi işlem; artroskopi adı verilen ve eklem içine kamera gönderilerek yapılan kapalı yöntemle uygulanabileceği gibi, açık ameliyat şeklinde de gerçekleştirilebilir.

Omuz Ağrısının Önüne Geçmek İçin Neler Yapılabilir?

Omuz ekleminde yaralanma veya ağrıya yol açabilecek rahatsızlıkların önlenmesi adına bazı tedbirler alınabilir. Omuz ağrısının önlenmesinde faydalı olabilecek yöntemler şu şekildedir:

• Omuz eklemini oluşturan kasların güçlendirilmesi, ekleme destek ve dayanıklılık sağlayarak eklemi hasarlara karşı korur. Bu anlamda, omuz kaslarının egzersizle güçlendirilmesi oldukça yararlıdır. Bununla birlikte, egzersizlerin yanlış uygulanması veya ters hareketlerin yapılması omuz eklemine zarar vererek ağrı yapabileceğinden, bir uzmandan tavsiye alınarak egzersizlerin doğru uygulanması oldukça önemlidir.

• Egzersizler; kişinin kişisel özellikleri, yaşı ve kas yapısına uygun olmalıdır.

• Eklemin sık kullanılmasına bağlı gelişen zedelenmelerde eklemin zorlanmaması ve erken dönemde soğuk kompres uygulanması ilerleyen dönemde benzer şikayetlerin yeniden ortaya çıkmasını önler.

• Tüm bunların yanı sıra, yeterli ve dengeli beslenmek kas ve kemik sağlığının güçlendirilmesi adına oldukça önemlidir.

İçindekiler

Omuzun Kalsifik Tendiniti Nedir?

Omuzun kalsifik tendiniti, omzunuzun rotator kaf tendonlarının(subskapularis, supraspinatus, infraspinatus ve teres minör) üzerinde, içinde veya altında kalsiyum birikintileri oluştuğunda meydana gelir. Depozitoyu çevreleyen dokular iltihaplanarak çok fazla omuz ağrısına neden olur. Oldukça sık rastlanan omuz ağrısı sebeplerinden biridir. Sebebi bilinmemekle birlikte küçük yırtıklarının onarımı esnasında olduğu düşünülür.

Omuzun hangi kısmı etkilenir?

En sık olarak kalsiyum tortuları genellikle supraspinatus tendonu adı verilen rotator manşetteki tendonda oluşur.

Omuzun iki farklı kalsifik tendiniti vardır: dejeneratif kalsifikasyon ve reaktif kalsifikasyon. Yaşlanma ile birlikte tendonların  aşınması ve yıpranması, dejeneratif kireçlenmenin başlıca nedenidir. Yaşlandıkça, rotator manşetin tendonlarına giden kan akışı azalır. Bu tendonu zayıflatır. Omuzumuzu kullandıkça aşınma ve yıpranma nedeniyle, tendonların lifleri tıpkı aşınmış bir ip gibi yıpranmaya ve yırtılmaya başlar. İyileşme sürecinin bir parçası olarak hasarlı tendonlarda kalsiyum birikintileri oluşur.

Reaktif kalsifikasyon farklıdır. Neden oluştuğu açık değildir. Dejeneratif kireçlenmeden ziyade omuz ağrısına neden olma olasılığı daha yüksek olsa da dejenerasyonla ilişkili yoktur.

Reaktif kalsifikasyonun üç aşaması vardır.. Kalsifik öncesi aşamada, tendon, kalsiyum birikintilerinin oluşma olasılığını artıracak şekilde değişir. Kalsifik aşamada, tendonlarda kalsiyum kristalleri birikir. Sonra kaybolmaya başlarlar. Vücut sadece kalsiyum birikintilerini yeniden emer. Tamda  bu aşamada ağrının ortaya çıkması en olasıdır. Kalsifikasyon sonrası aşamada, vücut tendonu iyileştirir ve tendon yeni doku ile yeniden şekillendirilir.

Vücudun tortuları yeniden emmesini neyin tetiklediğini bilmiyoruz. Ancak bu meydana geldiğinde ve doku yeniden şekillenmeye başladığında, ağrı genellikle azalır veya tamamen kaybolur.

Neden kalsifik tendinit olur?

Kalsifik tendinite neyin neden olduğunu tam olarak bilmiyoruz. Şiddetli aşınma ve yıpranma, yaşlanma veya ikisinin bir kombinasyonu dejeneratif kalsifikasyonda rol oynar. Bazı araştırmacılar, tendon dokularına yeterli oksijen gitmediği için kalsiyum birikintilerinin oluştuğunu ortaya koymuştur. Başka bilimsel araştırmalarda ise tendonlar üzerindeki baskının onlara zarar verebileceğini ve kalsiyum birikintilerinin oluşmasına neden olabileceğini düşünüyor.

Reaktif kalsifikasyonun nasıl olduğunu ise daha az biliyoruz. Reaktif kalsifikasyon  daha genç hastalarda ortaya çıkar ve çoğu durumda kendi kendine kaybolur.

Kalsifik Tendinit Bulguları?

Kalsiyum biriktirilirken, yalnızca hafif ila orta derecede ağrı hissedebilir veya hatta hiç ağrı hissetmeyebilirsiniz. Bilinmeyen bir nedenle kalsifik tendinit, tortular geri emilirken çok ağrılı hale gelir. Bu ağrı bazen o kadar şiddetli olur ki hastalar ömürlerinde bu kadar ağrı hissetmediklerini ifade ederler.

Kalsifik tendinitin ağrısı ve sertliği, omzunuzda hareket kaybına sebep olur. Kolunuzu kaldırmak ağrılı hale gelebilir. En şiddetli durumda, hastalar ağrıdan uyuyamazlar.

Omuzda Kalsifik Tendinit Teşhisi Nasıl Konulur?

Ayrıntılı tıbbi öykünüzü aldıktan sonra detaylı fizik muayene ve ultrason ile omuz muayenesi sonucunda tanı konulur. Kalsifik tendinit ağrısı, omuz ağrısına neden olan diğer durumlarla karıştırılabilir. Kalsiyum birikintilerinin varlığını doğrulamak için genellikle bir röntgen de gerekebilir. Ultrason ve röntgen ayrıca tortuların tam yerini belirlemeye yardımcı olacaktır.

Ameliyat Dışı Tedavi Nasıl Olur?

Aşırı ağrılı kalsifik tendinitli hastayla ilk karşılaştığımda amacım, ağrınızı ve yangınızı (inflamasyon) kontrol etmenize yardımcı olmak olacaktır. İlk tedavi muhtemelen dinlenme, buz uygulaması ve NSAİ ilaçlar gibi iltihap önleyici ilaçlar olacaktır.

Ultrason Eşliğinde Kortizol İnjeksiyonu

Eğer ağrı kesiciler ile ağrınız yeterince kesilmezse kendi pratiğimde ultrason altında kalsifikasyon odağının tam içine kortizol injeksiyonu yapıyorum. Bu uygulama sonrasında hastanın ağrısının büyük bir kısmı dakikalar içinde geçer.

Barbotaj Yöntemi İle Kalsifikasyonun Vücuttan Uzaklaştırılması

Barbotaj, ultrason ile kalsifiye odağı görüntüleyip, lokal anestezi altında iğne ile bu odaklar parçalanarak küçültülür. Kalsiyum tortuları çok sert veya diş macunu kadar yumuşak olabilir. Kalıntılarınız kaldırılacak kadar yumuşaksa, bölgeyi steril su ile yıkanır. Bu şu şekilde yapılır.; odağa 2 iğne sokulur, bir iğneden sıvı enjekte edilir ve ardından öteki iğne ile su boşaltılır. Bu boşaltma esnasında kalsiyum birikintilerinin bir kısmı da dışarıya çıkartılır.

Akut ağrı geçtikten sonra hastalarıma mutlaka bir rehabilitasyon programı ile takip ediyorum. Fizyoterapist eşliğinde uygulanan programlar omuz çevresi kas kuvvetini geri kazanmaya yönelik olur.

Artoskopik Ameliyat Tedavisi

Ağrı ve hareket kaybı kötüleşmeye devam ederse veya günlük hayatınıza müdahale ederse, ameliyat olmanız gerekebilir.

Artroskopik Rezeksiyon

Omuzun kalsifik tendinitini düzeltmeye yönelik ameliyatlar artroskopik ameliyatlardır. Artroskop, derideki küçük bir kesiden omuz eklemine yerleştirilebilen özel bir TV kamerasıdır. Diğer küçük kesilerden ise cerrahi aletler sokularak kalsifik odak vücuttan uzaklaştırılır. Mutlaka  kalsiyum kristalleri çıkarılmalıdır. Çevre dokular için çok tahriş edici olabilirler.

Copyright Utku Erdem Özer