Oruçluyken Yemek Tadına Bakılır Mı

Değerli kardeşimiz,

İster farz bir orucu, isterse nafile bir orucu tutuyor olsun, oruç­lunun ağzında çözülüp de bir parçası boğaza gitmeyecek olan bir şeyi tatması mekruhtur. Ancak ortada zaruret olması hâlinde bu mekruh ol­maz.

Kocası ters tabiatlı olan kadının, tadını tuzunu anlamak maksadıyla yemeği tatması mekruh olmaz. Aşçılar da bu hükme tâbi olup, onların da pişirdikleri yemeklerin tadına bakmaları mekruh değildir.

Yiyecek veya içe­cek bir şeyi satın alacak olan kişinin aldatılmaktan ya da alacağı bu şeyin kendisine yaramıyacağından korkması halinde, tadına bakması da mekruh olmaz.

Ayrıca, mazeretsiz olarak bir şeyi çiğnemek mekruh olduğu halde, mazeret olun­ca çiğnemek de mekruh olmaz. Örneğin, çocuğuna yedireceği yemeği çiğnet­mek için, oruç tutmaması mubah olan birini bulamayan kişinin, bu yeme­ği çiğnemesi mekruh olmaz. (bk. Cezeri, Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı, Oruçluya Mekruh Olan Ve Olmayan Şeyler Bölümü)

Buna göre, bulunduğunuz yerde yemeğin tadına tuzuna bakabilecek oruç tutmayan biri yoksa ya da illa ki bu işten siz sorumluysanız, yutmamak kaydıyla, işinizin gereği olarak pişirdiğiniz yemeklerin tadına tuzuna bakmanız mekruh olmaz.

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet

Soru: İftar yemeği hazırlayanların yemeğin tadına tuzuna dil ucuyla bakmaları orucu bozar mı? 

Cevap:  Mecbur kalınan durumlarda dil ucuyla yemeğin tadına tuzuna bakılması sırasında boğazdan aşağıya bir tat ve tuz yaşlığı geçmemesi durumunda, oruç bozulmaz. Böyle bir dil ucu kontrolünde dil ucundaki yaşlığın ağız içine dağılmasına fırsat vermeden, anında dışarıya tükürülerek atılması gerekir ki, orucu bozma vesvese ve şüphesi akla gelmesin. Ayrıca iftar sofrasındakilerin yemeğin tadında, tuzunda bir noksanlık hissetmeleri halinde, bunu yemeği hazırlayanın oruçlu olmasının normal ve meşru bir sonucu olarak görmeleri gerekir, İslam edebinde bu bir kusur sayılmaz.

Soru: Oruçlu iken morfinli morfinsiz diş çektirmek doldurtmak, kaplatmak orucu bozar mı? 

Cevap: Diş tedavisi sırasında boğazdan aşağıya, bedenden içeriye bir şey gitmezse, mesela kan yutulmaz, ilaç içe çekilmezse oruç bozulmaz. Bununla beraber, şüpheden kurtulmak için bu gibi acil olmayan tedavileri iftardan sonraya tehir etmekte isabet olduğu unutulmamalıdır.

Soru: Göze, burun ve kulağa damlatılan ilaç orucu bozar mı?

Cevap: Göze ve zarı delik olmayan kulağa damlatılan ilaç orucu bozmaz. Ancak buruna damlatılan ilacın  (yemek borusu ve mideyle bağlantısı bulunduğundan dolayı mideye doğru akacak kadar çok olması halinde) orucu bozabileceği görüşü ağırlık kazanmaktadır. Bu itibarla, buruna akıtılan ilaç bulaştığı burun içinde kalır da karın boşluğuna aşağı akacak kadar çoklukta olmazsa orucu bozmaz. Bu karışık konu için Diyanet ilmihaline de bakılabilir.      

Soru: Kadın, özel halinin başlayacağı günü de oruca niyet etmeli midir? Yoksa âdet görme ihtimali olan günde oruca niyet etmese de olur mu?

Cevap: Âdet göreceğini sandığı günü de oruca niyet etmesi uygun olur. Özel hal başlamazsa orucunu tamamlar. Başlarsa hemen bırakır. Bir karışıklık söz konusu olmaz.   

Soru: İlaç alarak âdeti Ramazan’dan sonraya tehir ettirmek uygun olur mu?

Cevap:  Uygun olsa da sıhhi açıdan mahzur ihtimali akla gelmektedir. En iyisi, oruç tutulmalı, özür başlayınca bırakılmalı, yenen günleri de sonra kaza ederek borçtan kurtulma yolu tercih edilmeli, ilaç alarak tehire zorlamaya gerek duyulmamalıdır.

Çünkü oruç ‘tut’  emri de dini emirdir.  Âdet başlayınca ‘ye’ emri de.. Bu sebeple tutunca itaat etmiş de tutmayınca isyana yönelmiş olunmaz. Belki her iki halde de emre uyulmuş, ikisinden de sevap kazanılmış olunur. Bundan dolayı bir maneviyat büyüğünün hanımlara şu hitabı düşünülmeye değer görülmüştür. Demiş ki:

-Hanımefendiler, sizler Allah’ın ne bahtiyar kullarısınız!. Orucunuzu tutar sevap alırsınız, tutmaz yine sevap alırsınız. Çünkü her iki halde de emre uymuş olursunuz. Emre uyan sevap alır, günaha maruz kalmaz.

Soru: Astımlı hastaların kullandığı sprey orucu bozar mı?

Cevap: Nefes almakta zorluk çeken astımlının boğazına pompaladığı özel karışımlı ilaç orucu bozmaz!.

Çünkü bu bir hayati ihtiyaçtır. Ayrıca yutulan özel hava zerrecikleri içeriye gittiği doğru olsa bile akciğerden ileriye geçmediği, mideye ulaşmadığı ve susuzluk ihtiyacını karşılamadığı da ileri sürülmektedir. Bu sebeple astımlının nefes almayı kolaylaştıran oksijenli hava pompalaması orucu bozmayacağı yolunda Diyanet’in de fetvası vardır.

Zaman