Otobiyografi Başlık Örnekleri

İçindekiler:

1. Otobiyografi başlığı ne olmalı?
2. Otobiyografi nedir maddeler halinde kısaca?
3. Otobiyografi nedir örnekleri nelerdir?
4. Öz yaşam hikayesi nedir?

Otobiyografi başlığı ne olmalı?

Otobiyografi nedir maddeler halinde kısaca?

Otobiyografi nedir örnekleri nelerdir?

Öz yaşam hikayesi nedir?

Otobiyografi; kişinin kendi hayat öyküsünü, bilinmeyen yönleri ile anlatmasıdır. Kişi kendi özelliklerini anlatırken, kendi dili ve hitap şekli ile anlatması ve objektif olması gerektiğinden biraz zorlayıcı olacaktır. Otobiyografi örnekleri kişilerin yaşantısının bir tür belgeselidir. Çünkü anı yaşayan kişinin kendisinin bildiği olaylar üzerine bir özettir.

Otobiyografi örnekleri incelendiğinde, kişinin karşılaştığı, yaşadığı önemli olaylar, ailesi hakkında bilgiler, etkilendikleri, feyz aldıkları kişilerden bahsedildiği görülür. Otobiyografi roman örnekleri içerisinde, Oğuz Atay “Bir Bilim Adamının Romanı”, Tahir Alangu “Ömer Seyfettin” eserleri vardır.

Otobiyografi örnekleri başlıkları, kişinin kendi ismini taşıyabilir ya da öz yaşam öyküsünü ve özelliklerini tanımlayan bir başlık da belirlenebilir. Otobiyografik bellek örnekleri kişisel tecrübeleri anlatan bir anlayıştır. Eskiden hatırlanan bir koku, görsel semboller otobiyografik özelliğin ayırıcı özelliğidir.

Otobiyografi örnekleri incelendiğinde, anı roman gibi edebi türler ve kronolojik sıra itibari ile tarih alanından özellikler de görülür. Tarihsel bir bilgi kaynağı özelliğindedir. Otobiyografi yazılırken bunu düşüncede planlamak gerekir. Bu plan doğrultusunda, olaylar sıralaması, anlatılacak önemli olayların  belirlenmesi ile yaşam öyküsü başka soruya gerek kalmadan özetlenebilecektir.

Otobiyografi Nasıl Yazılır?

Otobiyografi kişinin doğum anından, içinde bulunduğu zamana kadar kaleme aldığı öz yaşam öyküsüdür. Kişi kimsenin bilmediği özelliklerini, şu anki konumuna, başarısına nasıl ulaştığına dair, yaşananları göz ardı etmeden yazar. Otobiyografi objektif yazılmalıdır. Otobiyografide bilgiler bir araya getirilir, kesinleşmiş bilgiler anlatılır.

Otobiyografi yazarken aile hakkında biraz da olsa bilgi vermek gerekir. Yaşantınızda etkisi olan insanları anlatabilirsiniz. Akademik yaşantınızdan detayları ile bahsedebilir, yaşantınızda belirlediğiniz hedefleri anlatabilirsiniz. Önemli sağlık sorunlarınızı oldu ise bahsedebilirsiniz. Çocukluk döneminizde sevdiğiniz filmleri, kitapları, oyunları anlatabilirsiniz.

Önemli bir anınız var ise anlatabilirsiniz. Çok severek uğraştığınız hobilerden bahsedebilirsiniz. Karakteristik ve kişilik özelliklerinizden mutlaka bahsetmelisiniz. Sizi rahatsız eden bir olay ya da durumu anlatabilirsiniz. Otobiyografi hazırlar iken tüm bu kurallara uymak gerekecektir. Aksi halde gerçek bir otobiyografi özelliği taşımayacaktır.

Otobiyografi yazarken, doğumdan itibaren kronolojik sıra atlanmadan yazılmalıdır. İnandırıcılığı anlamında bazı resim ve belgeler ile desteklenmelidir. Dünyaya geldikten sonra bulunduğumuz ana kadar yaşananlar kişinin hayat hikayesidir.

Otobiyografi nesnel olmalıdır ancak kişi kendi yaşantısını anlattığından dolayı kimi zaman öznelliğe dönebilir. Tamamen gerçek olay ve olgular anlatılır. Kurgusal hiçbir şey olmamalıdır. Otobiyografiler ile kişilere örnek olaylar ile bilgi ve tavsiyeler verilir.

Otobiyografi anı türüne benzerlik gösterir fakat otobiyografide tüm yaşam öyküsü içerisinde yer alan anılar vardır. Biyografide belli bir zamana ait hatıralar değil geniş bir zamana yayılan hatıralar yer alır. Eserleri, araştırmaları ile tanınan insanların otobiyografiler ile kendi yaşantılarını gelecek kuşaklara aktarması kaynak teşkil edecektir.

Otobiyografi Şiir Türü

İnsanlar yaşamlarında baş oyuncudur diye düşünürsek mutlu ya da dramatik tüm olaylar hafızamızda yer ederek bizim hikâyemizi anlatır. Mektup, hatıra, biyografi edebi türler ile otobiyografi benzeşirler. Otobiyografik şiirde, şair belirli tarihlerde kendi yaşantınızdan kesitler verir. Örnek olarak Nazım Hikmet’in “Otobiyografi” adlı şiiri verilebilir.

Otobiyografi şiir ya da yazı olarak en çok sevilen türlerdendir. Çünkü okuyucu ünlülerin kendi hayatlarına dair anlattıklarını, olaylara verdikleri tepkileri, neye ağlayıp, güldüklerini merak eder. Otobiyografide yoğunlaşma yazarın kendisine olmaktadır. Eserler yaratan ünlü insanların yaşantılarındaki dönüm noktaları, başarıya giden yolda karşılaştıkları zorluklar ya da aldıkları destekler okuyucuda merak uyandırmıştır.

Otobiyografi Kompozisyon Plânlaması

Otobiyografi yazarken her yazıda olduğu gibi belirli bir düzen içerisinde gidilmelidir. Öncelikle amaç tespit edilir, bilgi toplandıktan sonra gözlem, araştırma yapılır. Son aşamada da yazılır.

İlgini Çekebilir:Gezi Yazısı Örnekleri / Gezi Yazısı Nasıl Yazılır?

Her yazı türünde olduğu gibi otobiyografide de giriş, gelişme, sonuç bölümü olmalıdır. Yazının giriş kısmında doğum, eğitim, evlilik gibi ilk olan olaylardan bahsedilebilir. Gelişme bölümünde, kişinin yaşantısını etkileyen olaylara vurgu yapılır. Sonuç bölümünde de yakın zamanda yaşananlar, olaylar hakkında şahsi kanılar belirtilir.

Otobiyografi ve Biyografi Arasındaki Farklar

• Biyografide bir kişinin hayatı başka birisi tarafından kaleme alınır. Otobiyografi ise kişinin kendi yaşantısını anlatmasıdır.
• Biyografi kişiden izin alınarak ya da izinsiz yazılabilir.
• Biyografide bilgiler değişik kaynaklardan toplanır, otobiyografide yazar düşüncelerini kendisi ifade eder.
• Biyografi kişilerin yaşamı ve fikirleri ile ilgili bilgi verir. Otobiyografi ise yaşam tecrübelerini başarılarını okuyucuya aktarır.

Ünlü Otobiyografi Örnekleri

Otobiyografiler ünlü kişiler hakkında daha fazla bilgi edinmek için, güvenilir bir kaynak niteliğindedir. Abartılı anlatımlardan kaçınılmalı, sade bir dil kullanılmalıdır. Yazılarda olduğu gibi otobiyografide de görsel desteği, anlatımı zenginleştirecektir. Otobiyografiler tek paragraf olabileceği gibi, bir hikâye ya da roman uzunluğunda da olabilir.

İlk otobiyografi örneği Aziz Augustinius’un “İtiraflar” eseridir. Psikopos olmasından yaklaşık 1 yıl sonra bu eseri yazar. Bir tür Tanrı’ya sesleniştir. Ömer Seyfettin “Ant”, Sevgi Soysal “Barış Adlı Çocuk”, Sait Faik Abasıyanık “Haritada Bir Nokta” isimli eserler de örnek verilebilir.

Yabancı otobiyografilere örnek verecek olursak,  Christy Brown “Sol Ayağım”, Mina Urgan “Bir Dinazorun Anıları”, Frank Maccourt “Angela’nın Külleri”.

Biyografi yazarken amaçlar arasında, karşı taraflarca anlaşılabilme isteği, deneyimlerden hareketle insanlara yön verme isteği, kendi anılarını kendi dilinden anlatma isteği gibi nedenler sayılabilir. Otobiyografide yaşantı içerisinde anlatılmak istenmeyen, dile getirilemeyen konular olabilir. Bu noktada kişi kendi anlatımlarına otosansür uygulayabilir. Otobiyografide anlatılamayan konuların da olabileceği unutulmamalıdır.

Otobiyografi ve Otobiyografi Örnekleri hakkında sıkça sorulan sorular;

Otobiyografi hayatımızın her alanında karşımıza çıkabilecek terimlerden biri. Bu kadar önemli bir terim hakkında hali ile pek çok soru bulunuyor. Bu soruların kısa yanıtlarını sizler için veriyoruz. Eğer bu soru ve yanıtlar içerisinde aradığınız sorunun yanıtı yok ise yorum yaparak bize soru ve görüşleriniz iletebilirsiniz.

İngilizce otobiyografi örnekleri nerelerde bulunur?

Türkçe otobiyografilerin yanı sıra İngilizce otobiyografi örnekleri de dikkat çekmekte ve araştırılmaktadır. İngilizce birkaç otobiyografiyi görmek için bu adresi ziyaret edebilirsiniz.

Birkaç otobiyografi örneğini görmek için bu siteyi ziyaret edebilirsiniz.

Eğer İngilizce otobiyografi örneği indirmek isterseniz sizin için birkaç şablon bulduk. İncelemek isterseniz dosyalara buradan erişebilirsiniz:

otobiyografi-4İndir

Otobiyografi örnekleri kısa şekilde nerede bulunur?

Otobiyografi örnekleri bazı durumlarda kısa yazılmalıdır. Kısa otobiyografi örneklerine ulaşmak için şuradaki sitedeki örnekleri inceleyebilirsiniz. Türkçe&#;ye çevirip fikir alabilir ve kendi otobiyografinizi bu taslaklara göre oluşturabilirsiniz.

Otobiyografi örnekleri uzun şekilde nerede bulunur?

Uzun otobiyografiler de sıklıkla tercih edilen otobiyografiler arasında. Uzun otobiyografiler ile ilgili örnekleri şu adresten inceleyebilirsiniz. Buradaki otobiyografileri Türkçe&#;ye çevirerek kendi şablonunuzu oluşturabilirsiniz.

kelimelik otobiyografi örneği gönderir misiniz?

kelimelik otobiyografi örneklerine pek çok kaynaktan ulaşmak mümkün. Bu kaynaklardan biri de buradaki sitedir. Bu sitedeki otobiyografi örnekleri İngilizce&#;dir. Türkçe&#;ye çevirerek kelime civarında otobiyografi örneğinizi çıkarabilirsiniz.

Otobiyografi örneklerini PDF olarak nasıl indirebilirim?

Otobiyografi dosyalarını İngilizce dilinde PDF olarak indirmeniz için sizlere birkaç PDF sunmuştuk. Bu PDF dosyalarını bilgisayarınıza indir Türkçe&#;ye çevirerek kullanabilirsiniz.

otobiyografi-1İndir

Yazar otobiyografilerinin örneklerine nasıl ulaşabilirim?

Yazarların otobiyografileri genellikle kitap satış sitelerinde bulunur. Yazarlarla ilgili bloglar ve arşivler içerisinden otobiyografi çıkarmak mümkündür. Vikipedi&#;nin şu sayfasında yazarların bir listesini bulabilirsiniz. Bu listede bulunan herhangi bir yazarın adına tıklayın ve detayları görüntüleyin.

Ünlülerin otobiyografi örneklerine nasıl ulaşabilirim?

Ünlülerin biyografi örneklerine ilgili siteden ulaşabilirsiniz. Adreste sürekli olarak ünlü biyografisi paylaşılıyor. Her ünlü eğer varsa kendi web sitesinde, sosyal medya hesabında ya da kendi sosyal profillerinde otobiyografisini yayınlayabilir.

Önyazı bir yöneticiyi etkilemek için ele geçen ilk fırsat. CV için sadece koruyucu bir ceket görevini görmüyor, ne kadar yaratıcı olabileceğinizi, işi ne kadar istediğinizi ve sektöre ne kadar hakim olduğunuzu da gösteriyor. Sizin için The Guardian gazetesinde yayınlanan, şirketlerin işe alımda etkilendikleri 3 mükemmel önyazı örneğini inceledik.

Potansiyel işverenin size dair ilk izlenimi ön yazı ile oluşuyor. Farkınızı ortaya koyup kalabalık aday listesinden sıyrılmanızda çok önemli olan bu kısa ama çok değerli yazıya özen göstermek ve detaylara dikkat etmek şart. Eğer siz de CV düzenlemeye saatler ayırırken önyazı yazmada takılıyor, nasıl bir ifade kullanacağınızı bilmiyorsanız, aşağıdaki içeriği pozisyona göre zenginleştirilebilecek örnekleri incelemek ufkunuzu açabilir.

İşte The Guardian&#;a göre dikkat çeken 3 mükemmel önyazı örneği:

Önyazı 1

Bu önyazı formu standart kalıp olarak kullanılıp içeriği zenginleştirilebilir.

Sayın…,

Firmanızda ….. pozisyonu için ilettiğim CV’mi ekte bulabilirsiniz.

Eğitim hayatım açtığınız pozisyonun gerektirdiği altyapıyı bana sağladı. Eğitim sürecim içerisinde araştırma, öz motivasyon, girişimcilik ve farklı yetenekler edinme noktasında kendimi geliştirdim. Özgeçmişimde de görebileceğiniz gibi farklı eğitimlerle ve yaptığım bireysel araştırmalarla kendimi iş hayatına hazırladım.

İş yaşamında efektif ve hızlı olmak konusunda son derece özverili ve hevesli olduğumu, pozisyonun gerektirdiği sorumluluğu merak ve istekle üzerime almak istediğimi belirtmek isterim. İstekli, özenli ve dikkatli çalışmanın mutlaka başarı ile sonuçlanacağının bilincindeyim. Bu nedenle size yeteneklerim ve çalışma disiplinim ile katkı sağlayabileceğim noktasında şüphem yok.

Önyazımı okumaya ve CV’mi incelemeye vakit ayırdığınız için teşekkür ederim. Yakın zamanda sizden olumlu haberler almayı diliyorum.

Saygılarımla,

Önyazı 2

Eğer firmada ileride oluşabilecek bir pozisyonla ilgileniyorsanız…

Sayın ..…,

Firmanızda (ilgili) alanda bir pozisyon açığı söz konusu olduğunda değerlendirmeniz adına CV’mi ekte iletiyorum.

Eğitim hayatım ve tecrübelerim doğrultusunda farklı insanlarla birlikte çalışma, bir takımda yer alma ve birlikte üretebilmeyi öğrenme fırsatım oldu. Bu nedenle takımınıza kolaylıkla adapte olacağımı düşünüyorum.

İşini severek yapan ve detayları çok önemseyen biriyim. İnsan ilişkileri noktasında esnek olmanın bana verimlilik olarak geri döndüğünü sıklıkla tecrübe ettim. Yeni şeyler öğrenmeyi, yeteneklerimi geliştirmeyi çok önemsiyor, bu amaçla insan ilişkilerinin öğreticiliğinden faydalanmak gerektiğini düşünüyorum. Ekibimdeki insanlarla bilgi alışverişinde bulunmak benim için bu nedenle çok önemli.

Fikir geliştirmenin zihni, dolayısıyla bedeni sürekli aktif tuttuğunun bilincinde olarak hem iş hem de bireysel hayatta yaratıcı olmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Sık sık not aldığım taze fikirlerim var ve bunu kurumunuza katkıda bulunma noktasında kullanmak için sabırsızlanıyorum.

Şu an için istediğim pozisyonda açık olmadığını biliyorum, fakat gelecekte oluşabilecek çalışan ihtiyacınız için CV’mi saklarsanız çok sevinirim.

Bir gün birlikte çalışmak dileğiyle,

Önyazı 3

Eğer başvuracağınız iş daha esnekse ve yaratıcılık içeriyorsa aşağıda editörlük pozisyonu için yazılmış önyazı örneğini incelemekte fayda var.

Sayın ..…,

• Sık kullanılan virgüllerden sıkıldınız mı?
• Gereksiz bulduğunuz onlarca parantez mi var?
• İmla hataları size pes mi dedirtiyor?
• Bıktınız mı? Çok mu sinirlisiniz?

Evet, maalesef yalnız değilsiniz. Gün geçtikçe iyi ve özenli yazan insanların sayısı azalıyor. Oysa hâlâ keyifli bir şekilde iyi şeyler okumak isteyen milyonlarca insan var. Bu nedenle diyebiliriz ki iyi bir editör olmanın sorumluluğu basılan yayının ulaştığı kitlenin genişliği oranında büyüyor.

Neden ben?

Çünkü iyi bir editör demek daha az masraf demek. Yanlış basılan yayın organının size neye mal olduğunu çok iyi biliyorum. Bu nedenle işim, işin doğru olması adına tüm dikkatimi vermek ve özen göstermek.

Editör demek sadece doğru yazım kurallarını uygulamak değil, aynı zamanda da iyi yazmak. Size şu an yazdıklarımın içini doldurmak ve nasıl yazdığımı göstermek adına ekte çalışmalarımı yolluyorum. Ayrıca …. adlı bloguma tıklayarak yazı dünyamda bir gezintiye çıkabilirsiniz.

Eğer sizinle birlikte çalışma hayalim gerçek olursa, kağıtlar baskı makinesinin içinde hızlı hızlı dönerken huzurla uyuyabileceğinizi  garanti ederim.

Güzel haberlerinizi bekliyorum.

Saygılarımla,

Biyografi Özellikleri, Tarihi Gelişimi, Örnekler

Edebiyat, sanat, siyaset, ticaret vb. alanlarda haklı bir üne kavuşmuş, tanınmış insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını okuyucuya duyurmak amacıyla yalın bir dille, tarafsız bir görüşle yazılan inceleme yazılarına hayat hikâyesi (biyografi) denir.

Biyografinin Özellikleri

1. Yaşamı yazılan kişinin kendisi tarafından değil, onunla ilgili araştırma yapan, bilgi ve belgelere ulaşan veya onun yaşamına yakından tanıklık etmiş kişiler tarafından kaleme alınır.
2. Tarafsız ve gerçekçi olunmalıdır.
3. Bilgi, belge, tanık ve kanıtlara dayandırılmalıdır.
4. Kronolojik sıra izlenebilir.
5. Kişiyi tüm yönleriyle tanıtır. Kişinin önemi, değeri, benzerlerinden farkı belirlenmelidir.
6. Öznel bir tutum izlenmemeli, kişinin yaşamı aşırı yerme ve övmelerden uzak tutulmalıdır.
7. Açık, sade bir dil kullanılır.
8. Divan edebiyatında şairleri anlatan bu eserlere, &#;Tezkire&#; denirdi.
9. Biyografi türün ünlüleri; Mithat Cemal Kuntay, Şevket Süreyya Aydemir.

* Ünlü bir kişinin hayat hikâyesini yazacak kimse, geniş bir araştırma yapar. Şayet kişi sağ ise ona hayatıyla, çalışmalarıyla, eserleriyle ilgili sorular sorar ve aldığı cevapları not eder (veya kaydeder.); bunlardan yazısında yararlanır. Kişi hayatta değilse, onun hayatını (varsa belgeleriyle birlikte) etraflıca araştırır. Nasıl ünlü olduğunu, nasıl başarılı olduğunu; (varsa) eserlerini dikkatlice inceler. Bütün bu veriler ışığında kronolojik olarak veya kendine özgü bir üslûpla hayat hikâyesini yazar.

* Çoğu zaman bunlarda, sanatçı kendisiyle beraber aile büyüklerinden, çevreden, aile içi durumlardan da söz eder.

Ünlü kişilerin hayatlarını konu alan, bunları roman tarzında işleyen edebî yazılara biyografik roman denir.

Bir kişinin hayatını ayrıntılı olarak veren kişisel biyografi kitapları olduğu gibi, birden çok kişinin hayat hikâyelerini bir araya getiren genel biyografi eserleri de vardır. Örneğin antolojilerde, ansiklopedilerde, yıllıklarda birden çok kişinin biyografileri çok kısa olarak ana hatlarıyla verilir. Bu eserlerde ya da yazarın kitabının arka kapağında veya iç sayfasında yer alan biyografiler genellikle kısadır. Ayrıntıları atılmış daha çok doğum ölüm tarihleri, doğum yerleri, bitirdikleri okullar, çalıştıkları işler, yazdıkları eserler ve önemli başarıları anılmakla yetinilir.

Her döneme, her mesleğe ve her millete ait kişilerin biyografilerini veren eserlere evrensel biyografi, bir millete ait kişilerin biyografilerini verenlere ulusal biyografi, bir bölgeye mensup kişilerin biyografilerinin toplandığı eserlere bölgesel biyografi, belli bir mesleğe mensup kişilerin yer aldığı eserlere meslekî biyografi, belli bir dönemde yaşayanların hayat hikâyelerinin verildiği eserlere de dönem biyografisi denir. Dönem biyografisine çağdaş insanların yer aldığı Who&#;s Who? (Kim Kimdir?) adlı eseri gösterebiliriz.

Biyografiler yazım tekniğine göre de farklılıklar arz etmektedir. Bunları kısaca şöyle sınıflandırabiliriz:

a) Bilimsel biyografi:

Biyografik bilgileri kronolojik bir sıra içerisinde, alt başlıklar halinde, onun dönemi içindeki konumunu, getirdiği yenilikleri, gösterdiği başarıları, eserlerini, eserlerinin değişik özelliklerini eleştirel bir tutumla, belgelere, araştırma ve incelemelere dayalı olarak veren çalışmalara bilimsel biyografi ya da biyografik monografi denir. Bu tür eserlerde kişinin doğumu, yetişmesi, öğrenimi, çalışma hayatı, türlerine göre eserleri, eserlerinin önemi, şekil ve muhteva özellikleri, başarıları, ödülleri ve başka özellikleri bölümler halinde verilir.

Bilimsel biyografi türüne şu örnekler verilebilir: Mehmet Kaplan, Tevfik Fikret Devir-Şahsiyet-Eser (); İsmail Parlatır,

b) Biyografik roman:

Ünlü kişilerin hayatlarını konu alan, bunları roman tarzında işleyen edebî yazılara biyografik roman denir.

Roman, hikâye gibi tahkiye kurgusu içerisinde, olay anlatımı üslûbuyla kişiyi bir roman kahramanı gibi olayların içindeki konumlarıyla sunan eserlere de edebî biyografi ya da biyografik roman denir. Biyografik romanlarda kişinin ruhsal ve fiziksel özellikleri, davranışları, duyguları, düşünceleri, tepkileri, tavır alışları, giyinişi gibi pek çok değişik özellikleri ayrıntılı olarak verilip bir anlamda onun portresi çizilir. Hayatı içerisinde canlı, yaşayan bir kişilik olarak sergilenir.

Buna örnek olarak M. Emin Erişirgil&#;in Mehmet Akif /İslâmcı Bir Şairin Romanı (); Tahir Alangu&#;nun &#;Ömer Seyfettin &#;() adlı eserleri verilebilir. Ayrıca Oğuz Atay&#;ın &#;Bir Bilim Adamının Romanı&#; () adlı romanı da bu türün en iyi örneklerindendir. Yazar bu romanında hocası Mustafa İnan&#;ı merkez alarak bir dönemin idealist neslinin hayatını yansıtmıştır.

c) Nekroloji:

Ölen ünlü bir kişinin hemen ölümünden sonraki günlerde genellikle gazete ve dergilerde yakın çevresinde yer alan kişiler tarafından onun üstün niteliklerinin, erdemlerinin, çalışmalarının ve diğer özelliklerinin anı üslûbuyla anlatıldığı yazılara denir. Bu yazılar bir anlamda öleni çok seven birinin ağıtları, duygusal, öznel açıklamalarıdır.

Bu tür yazılara örnek olarak Yahya Kemal&#;in ölümü dolayısıyla kaleme alınmış şu yazıları verebiliriz: Vehbi Cem Aşkun, &#;İstanbul Aşığını Kaybetti&#; (Dün-ya, 5 Kasım ); Nimet Behsuz, &#;Büyük Şairin Arkasından&#; (Yeni Gün, 3 Kasım ); Cenap Gedikoğlu, &#;Bir Dev Şair Göçtü&#; (Yeni Gün, 5 Kasım ).

BİYOGRAFİ TARİHİ GELİŞİMİ:

Türk edebiyatında ilk biyografik eser, Malik Bahşi&#;nin Feridüddin-i Attar&#;dan çevirmiş olduğu &#;Tezkiretü&#;l-Evliya&#;dır.

Daha çok mesleklerine göre düzenlenmiş ve birden fazla kişinin biyografisinin yeraldığı tezkire, menakıb, vefeyat, devha, sefine, tuhfe, hadika, fihrist, silsilename, şairname, gazavatname, sicil gibi adlar altında birçok eser kaleme alınmıştır. Menakıpname ya da velâyetname denilen eserlerde tarikat büyüklerinin, evliyaların, pir ve şeyhlerin olağanüstü halleri, kerametleri ve diğer kişisel özellikleri anlatılır.

Yayımlanmış bazı menakıpnamelere şu örnekler gösterilebilir: Hacımsultan Velâyetnamesi (Rudolp Tschudi); Hacı Bektaş Velâyetnamesi (Erich Gross).Vakayinamelerde de birçok devlet adamının biyografilerine ait malzemeler bulmak mümkündür.

Şuara Tezkireleri:

Şairlerin biyografilerine, eserlerine yer veren, şiirleri hakkında değerlendirmelerin bulunduğu eserlere şuara tezkiresi denir.

Türk şairlerinin biyografilerinin toplandığı ilk Türkçe şuara tezkiresi XV. yüzyılda kaleme alınan Ali Şir Nevaî (ö)&#;nin Mecâlisü&#;n-Nefâis () adlı eseridir.

Tanzimat&#;tan günümüze kadar yazılmış bazı biyografi örnekleri:

• Recaizade Mahmut Ekrem ⇒ Kudemadan Birkaç Şair ();
• Muallim Naci ⇒ Osmanlı Şairleri ();
• Beşir Fuad ⇒ Viktor Hugo ();
• Süleyman Nazif ⇒ Mehmet Akif ();
• Kenan Akyüz ⇒ Tevfik Fikret ();
• Mehmet Kaplan ⇒ Namık Kemal Hayatı ve Eserleri ();
• Olcay Önertoy ⇒ Halit Ziya Uşaklıgil, Romancılığı ve Romanımızdaki Yeri ();
• Birol Emil ⇒ Mizancı Murad Bey, Hayatı ve Eserleri ();
• Nurullah Çetin ⇒ Behçet Necatigil, Hayatı, Sanatı ve Eserleri ().

Ayrıca bakınız ⇒ Bibliyografya

OTOBİYOGRAFİ

Kişinin kendi hayatını anlattığı yazıya otobiyografi denir. Otobiyografide doğumdan itibaren otobiyografinin yazıldığı ana kadar yaşananlardan anlatmaya değer olanlar yazılır. Edebiyat, sanat, siyaset, spor vb. alanlarda ünlü bir kişi; diğer insanlarca bilinmeyen yönlerini, başarısını nelere borçlu olduğunu ve nasıl kazandığını anlatmak amacıyla otobiyografisini yazar. Otobiyografi her ne kadar öznel bir anlayışla kaleme alınsa da gerçekler göz ardı edilmemelidir.

Otobiyografi Bir düşünürün, bir sanatçının kendi yaşam öyküsünü anlattığı eserdir. Kaynak olarak kişi kendini ve aile büyüklerinden aldığı bilgileri kullanır. Otobiyografi yazmak çok güçtür, çünkü insanın kendinden sözederken objektif olması zordur. Otobiyografiler sayesinde o kişinin sanatı, düşünceleri, yaptığı işler hakkında bilgileniriz. Biyografiler aynı zamanda iyi bir belgeseldirler. Bu alanda çalışacaklara ve yazarın yaşadığı dönemin özelliklerine kaynaklık eder. Otobiyografileri okumak, kendi deneyimlerimize bir yaşam deneyimini, yaşayanın ağzından katmak demektir. Onların; başarılarının nedenlerini çözeriz.

Otobiyografinin belirleyici özellikleri:

• Otobiyografi düşünsel plânla yazılır.
• Otobiyografi, belgelere dayanılarak yazılır. Rivayetlere ve tartışmalara yol açacak bilgilere yer verilmez.
• Derlenen bilgiler bilimsel araştırma yöntemiyle bir araya getirilmelidir.
• Biyografi yazarı objektif olmak zorundadır.

MONOGRAFİ:

Ünlü bir kimsenin hayatını, kişiliğini, eserlerini, başarılarını ayrıntılarıyla ele alan veya bilimsel bir alanda özel bir konu ya da sorun üzerine yazılan inceleme yazısına monografi (tek yazı) denir.

Monografide herhangi bir yer, bir eser, bir yazar, tarihî bir olay, bilimsel bir alana ait bir sorun özel bir görüşle veya bakış açısıyla değerlendirilebileceği gibi bir konu üzerinde derinlemesine bir inceleme de yapılabilir.

ÖZ GEÇMİŞ / CV:

Öz geçmiş (CV): Kişinin, hayatındaki önemli evreleri; elde ettiği bilgi, beceri ve tecrübeleri kendi ağzından anlattığı yazı türüdür. Öz geçmiş, çoğunlukla bir iş başvurusunda, kişinin kendini tanıtmak için başvuru yaptığı kurum ya da kuruluşa verilmek üzere yazılır. Öz geçmiş, kişinin öğrenim durumunu, iş tecrübelerini, özelliklerini eksiksiz olarak yansıtmalıdır.

Ayrıca bakınız ⇒ Öz geçmiş (CV) nasıl yazılır?

HÂL TERCÜMESİ:

Hal tercümeleri, Osmanlı Dönemi&#;nde yazılan, daha çok öz geçmiş özelliği gösteren eserlerdir.

PORTRE:

Bir kimseyi karakteristik özellikleriyle okuyucuya tanıtmak amacıyla yazılan edebî yazılara portre denir.

Kişinin sadece dış görünüşünün (boyunun, yüzünün, giyinişinin, hareketlerinin&#;) anlatıldığı portreye fizikî portre; iç dünyasının, alışkanlıklarının, duygularının, fikirlerinin, zayıf taraflarının&#; anlatıldığı portreye ruhî portre (tinsel, moral portre) denir. Çoğu zaman fizikî portre ile ruhî portre iç içe verilir.

Fizikî portre; kişiyi diğer insanlardan ayıran dış özellikleri iyi bir gözlemle belirlendikten sonra, uygun sıfatlar kullanılarak özgün bir şekilde yazılır.

İç dünyanın anlatıldığı ruhî portrede ise; kişinin ahlâkı, alışkanlıkları, düşünceleri ilginç bir üslûpla yazılır. Portreye konu kolan kişiye ait, düşünceleri ve anlayışları daha etkili olarak ortaya koymak için onun sözlerine de yer verilebilir.

Romanda olay kahramanları değişik bölümlerde (yeri geldikçe) gerek dış görünüşleriyle gerekse karakter özellikleriyle okuyucuya tanıtılır. Okuyucunun roman kahramanlarını hayalinde canlandırması sağlanır. Bu yönüyle portre bölümlerine, romanlarda daha çok rastlanabileceği gibi bağımsız bir edebî tür olarak yazılmış portreler de vardır.

Portre örneği

ATATÜRK

Atatürk her şart içinde kendisini empoze edenlerdendi. Bakışında, jestlerinde, ellerinin hareketinde, kımıldanışlarında ve yüzünün çizgilerinde bütün bir dinamizm vardı. Bu dinamizm etrafını bir çeşit sessiz sarsıntı ile dolduruyordu. Öyle ki birkaç dakikalık bir konuşmadan sonra bu mütevazı ve rahat adamın, bu öğreticinin anında bir uçtan öbür uca geçebileceğini, meselâ en rahat ve kahkahalı bir sohbeti keserek en çetin bir kararı verebileceğini ve daha gücü bu kararı verdikten sonra yine aynı noktaya döneceğini düşünebilirsiniz. En iyisi istim üzerinde bir harp gemisi gibi çevik, harekete hazır bir dinamizm diyelim. (Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir)