Cumhuriyet tarihinin en hızlı artan enflasyonunun sonuçlarından biri, normalde yatırım aracı olmayan şeyleri yatırım enstrümanı haline getirmesi oldu.
Enflasyon patlayınca yurttaşın TL’den kaçmaya başladığına değinen Ekonomist Barış Soydan "Çok fazla alternatif yoktu. Merkez Bankası’nın izlediği düşük faiz politikası nedeniyle bankaların mevduat faizi enflasyonun çok altındaydı. Dolar, ilk patlamanın ardından başında kur korumalı mevduat ve Merkez Bankası rezervlerinden yapılan yüklü satışlarla kontrol altına alınmıştı. Altın da dünyadaki gelişmeler nedeniyle yerinde sayıyordu. Bu koşullarda tasarruf sahipleri “mal”a hücum etmeyi tercih etti" dedi.
Soydan bunların başında konut ve otomobil geldiğine değinerek Halktv köşesinde "Otomobil işte böyle yatırım aracı haline geldi" diyerek bir yazı yayımladı.
Soydan'ın yazısında öne çıkanlar şu şekilde
"Otomobile “yatırım yapanlar” ’de haklı çıktı. İstinye Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Naim Çetintürk’ün verdiği bilgiye göre geçen yıl sıfır otomobillere modeline bağlı olarak yüzde 50 ila yüzde 90 arasında zam geldi.
İkinci elde fiyat artışı bunun da üzerinde. Adalet Otomotiv’in kurucusu Mahmut Şahin fiyatların geçen yıl her ay, sıfır otomobile gelen zammın birkaç puan üzerinde arttığını söylüyor.
Otomobil fiyatlarındaki hızlı artışta, enflasyondan kaçan tasarruf sahiplerinin yarattığı talebin yanı sıra küresel ölçekteki çip krizi nedeniyle otomobil arzında yaşanan sıkıntı da etkili oldu. Birinci elde yeterince otomobil olmayınca alıcılar ikinci ele yöneldi. Bu da ikinci elde fiyatların enflasyonun üzerinde artmasına yol açtı.
Bu yıl ne olur? Dr. Naim Çetintürk ve Mahmut Şahin, fiyat artışlarının süreceği düşüncesinde. Beklenti, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ikinci elde fiyatların enflasyonun birkaç puan üzerinde artmaya devam edeceği yönünde. Bununla birlikte bu yıl fiyatların artış hızını belirleyecek bazı değişkenler var.
Bunlardan biri Avrupa’da beklenen resesyon, yani ekonomik durgunluk. Diğeri seçim. Seçimi altılı masanın adayının kazanması durumunda ÖTV indirilir mi? Vergi gelirleri içinde büyük paya sahip olduğu için bu kolay değil. Ama olursa fiyatlar elbette ciddi oranda düşer.
Fiyat artışını yavaşlatacak bir başka gelişme, seçim sonrasında Merkez Bankası’na atanacak yeni yönetimin politika faizini artırması olur. Yüksek oranlı bir faiz artırımı genel ekonomiyle birlikte otomobil piyasasını da yavaşlatır. Ben seçimi muhalefetin kazanması durumunda vergi ve faiz konusundaki adımların bir gecede değil kademeli olarak atılacağını tahmin ediyorum. Yıl sonuna kadar otomobil fiyatlarının enflasyonun birkaç puan üzerinde artması kaçınılmaz görünüyor."
Barış Soydanotomobil fiyatlarısıfır arabasıfır araçsıfır otomobil
Tüm dünyay etkileyen ekonomik skntlar ve enflasyon özellikle ikinci el araç piyasasnda kendini daha fazla hissettirmeye balad. 6 ay önce bin TL olan bir araç bugün bin TL’ye alc bulurken parasn korumak isteyenler de ikinci el araçlara yöneldi. Sfr araç üretiminin azalmas nedeniyle fiyatlarn hzla yukar çkmasnn ylnn mart aynda yavalayacan ve fiyatlarn en az yüzde civarnda geri çekileceini beklediklerini kaydeden Manisa Otonomi Dernei Bakan Arif Diz'den önemli açklamalar geldi.
Fiyatlarn sürekli arttn kaydeden Manisa Otonomi Dernek Bakan Arif Diz, “Fiyatlar artyor. Artmasnn nedeni de sfr arabann az gelmesi, enflasyon, üretim maliyetleri, doalgaz ve elektrie gelen zamlar. Bu tüm dünyada ayn. Bizim ikinci el sektöründeki en önemli problem kayt d. Darda ikinci el araba alm satm yapan çok kii var. Onlar da yapmasn demiyoruz ama onlar da buraya gelip vergiye tabi olsa bir düzen olur. Alan satan belli olur. Darda mekan var ayryeten ek olarak bu ii yapyor her iki taraftan geliri oluyor. Biz burada sadece alm satm yapyoruz. Dükkan kiramz, masraflarmz oluyor, onlarda iki i olduu için satlsa da oluyor satlmasa da oluyor çünkü onlarn bir yerden gelen paras var zaten. Buna neden bu ekilde piyasay bozuyor? nsanlar bota kalan paras erimesin diye ikinci el araba alyor pahal olsa da naslsa yükseliyor diyerek parasn deerini koruyor. Geçen ay sadece Manisa’da noterde 4 bin araç satlm. Bu 4 bin araçtan en fazla ’ünü Galericiler Sitesi satmtr. Biz devletimizden istiyoruz ki bu araçlar kim satt, nerede satld kayt dln aratrlmasn istiyoruz.” dedi.
nternet sitelerinin meslei tehdit ettiini kaydeden Diz, “nternet Siteleri mesleimizi elimizden alyor ve zorluyor. Bu siteler meslei tehdit ediyor. Aracn piyasasn da belirleyemez hale geliyor. Bakyorsunuz bir araç 80 binden balyor bine kadar çkyor. Arada gerçekçi rakamlar da var. Bir de çok ar rakam isteyen var. Herkesin arabas kendine güzel. Bakyor benim arabam daha güzel yazyor öbürü bakyor benimki daha temiz diyerek bin yazyor. Piyasa açsndan rakamlarn daha belirleyici hale gelmesi için bu sitelerde aracn gerçek deerlerinin yazlmas gerekiyor ve belirlenmesi gerekiyor.” diye konutu.
“Bugün cuma sattmz arac pazartesi 25 bin daha pahalya alyoruz.” diyen Diz, “ bine sattmz arac 3 günde 25 bin fazlaya alyoruz. Sonra ne oluyor. 25 bin pahalya aldmz araçta sermayemiz eriyor. Böyle bir piyasaya sahibiz. Biz de satmak istiyoruz ama arac sattmzda ayn deerdeki arac daha yüksek paraya alacamz için korkuyoruz. Paramzn deeri küçülür mü diye korkuyoruz. 20 araç stoku ile çalan esnaflarmz 15 araca dütü. bin lira olan bir araç 6 ay içinde bin lira oldu. Dünyada bu böyle onda hem fikiriz. Elbet bu dönem de geçecek. Bu ikinci elde fiyatlarn yükselmesiyle ilgili bir düzenleme gelecekse mutlaka kayt dyla da ilgili bir önlem alnmal.” eklinde konutu.
Otomobillerin artk yatrm arac olduunu ve son 6 ayda büyük artlar yaandna dikkat çeken Diz, “Aldmz bilgilere göre ylnn mart ay gibi enflasyonun yava yava sona erecei ve piyasann normale dönecei hatta araç says arttkça piyasada yüzde geri gelmesin bekliyoruz. Tabi piyasa o zamana kadar nereye gider onu bilmiyoruz. Her doalgaz ve elektrie gelen zam araç fiyatlarna da yansyor. Araç saylarnn ne kadar artacan da bilmiyoruz. Bayilere gidiyoruz, insanlar ve esnaflar kim olursa olsun hep sfr veya ikinci el otomobil alp nakitte kalan parasn yatrm arac olarak görüp binmese bile sfr veya ikinci el otomobil alp kapsnn önüne koyuyor. Naslsa fiyat artyor diyor, param ölmesin diyerek kapsnn önüne yatrm arac olarak koyuyor.” dedi.
Piyasada en düük araçlarn bugün 88 bin TL’den sata çktn kaydeden Diz unlar söyledi:
“En düük araç model Broadway 88 bin liradan balyor. Çok temizi bin liraya gidiyor. Orta bir Albea almaya kalksanz bin, biraz daha bir dizel araç almak isterseniz model onlar bin aras. araçlara geldiimizde arabann modeline, durumuna, kilometresine göre rakamlar deiiyor. bin ila bin lira arasnda deiiyor. Bir golf bin liradan balayp bine kadar çkyor. Passatlar bin liradan aaya alnmaz o da balangç paketleri. Mercedesler zaten 1 milyon milyon 1 milyon aracn durumuna göre deiiyor. Bizim için alm gücümüz zorland için vatanda için de çok zor bir durum. Rakamlarn yar yarya dümesini biz de istiyoruz. Ben aldm sattm bileyim rakamlar yükselmesin. Herkes sen çok kazanyorsun diyor ama öyle deil. Biz paramzn deerini koruyoruz ve içeriden masraf ettiklerimizi hazrdan yiyoruz. nsanlarn bin liraya kadar araba aryor ve almaya çalyor ama piyasada çok da düzgün araba kalmad.” (HA)
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ