Çoğul Eki Ne Demek
Çokluk Eki
Çokluk Eki (Çoğul Eki)
İsimlerin çokluk şekillerini yapan işletme ekidir. Bir isim hiç bir ek almadan normal şekliyle tek bir nesneyi karşılar. İsmin tek bir nesneyi karşılayan bu asıl ve normal şekline teklik şekil adı verilir. İsmin karşıladığı nesnenin sayısının birden fazla olduğunu ifade etmek için teklik şeklinde çokluk eki getirilerek ismin çokluk ekleri yapılır Türkçede çokluk eskiden beri &#;ler-lar&#;dır. ağaçlar, güller gibi. Çokluk ekinden sonra iyelik, durum ekleri ve soru ekleri gelebilmekte, fakat bu eklerden sonra çokluk eki getirilememektedir. İsimlerin çokluk şeklinde vurgu, çokluk eki üzerinde bulunur.
&#;-lar&#; Çokluk Ekinin Cümleye Kattığı Anlamlar:
&#;-lar&#; çokluk eki tümceye hep çokluk anlamı vermez, çeşitli anlamlar da kazandırabilir.
» Akşama Receplere misafirliğe gideceğiz. ➝ (aile anlamı)
» Bu kervansaray Selçuklular döneminde yapılmıştır. ➝ (topluluk, devlet, soy anlamı)
» Vali Beyler daha teşrif etmediler. ➝ (saygı)
» Beyefendiler henüz sofraya oturmadılar. ➝ (alay, küçümseme, sitem)
» Yirmi yaşlarında bir genç kızdı. ➝ (yaklaşık)
» Yaşlı kadın ateşler içinde yanıyordu. ➝ (abartma)
» Bu ülkede Mustafa Kemal&#;ler tükenmez. ➝ (benzerleri)
» Sabahları mutlaka meyve suyu içerim. ➝ (her anlamı)
Genel Kural:Özel adlara eklenen çoğul eki -lar/ -ler den önce kesme işareti kullanılmaz.
&#;Özel isimlere eklenen çekim eklerinden önce kesme işareti konur.&#; kuralı çoğul eki için geçerli bir kural değildir:
UYARI :Özel isimlere eklenen yapım ekleri, çokluk eki ve bu eklerden sonra gelen diğer eklerden önce kesme işareti kullanılmaz: Türklük, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Türkleşmek, Türkçü, Hristiyanlık, Avrupalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün.
Bunların dışında çokluk ekinin görevleri şunlardır:
* İkilemeler oluşturur: Yıllar yılı bekledik.
* Abartma anlamı katar, bazen “bir” kelimesiyle birlikte bu anlamı verir:
Sen gelince dünyalar onun olmuştu.
Bavullar dolusu kıyafetleri hangi arada almıştı ki annem?
Bir kitaplar almış ki, mutlaka okumalısınız.
Bir evleri var ki, anlatılmaz.
Bir zamanlar seninle ne kadar da mutluyduk.
* Çokluk anlamı olan adıllara (zamirlere) eklenerek tekrar çokluk anlamı katar: Bizler, sizler
* Saygı veya alay anlamı katar:
Arkadaşımız her nedense bizi yemeğe çağırmadılar.
Kaymakam Bey bu belgeyi gördüler mi?
* Her anlamı katar:
Sabahları mutlaka erkenden spor yaparız.
Akşamları erkenden uykuya dalarım.
* “Yaş” bildiren sözcüklerin üzerine eklenerek ortalama yaklaşıklık anlamı katar:
Bu olay olduğunda daha yirmi yaşlarındaydı.
NOT: Üçüncü çoğul iyelik eki ve eylemlere getirilen kip eklerinden sonra gelen kişi eki ile karıştırılmamalıdır.
Öğrenciler (çokluk eki) öğretmenlerini (iyelik eki) dinliyorlar. (kişi eki).
« Eşitlik EkiGulyabani Özeti Hüseyin Rahmi GÜRPINAR »
Alt Kategoriler:Çekim Ekleri, PDF, Yapı Biçim Bilgisi
ÇOĞUL EKİ (-ler / -lar )
* Kelimeler arasında ilgi kurmaz:
dağlar, fikirler, idealler, öğrenciler, dertler
* Özel isimlere getirildiğinde:
1. Aile anlamı katar; -gil ekinin yerine kullanılır, yapım eki görevinde olduğu için ayrılmadan yazılır
Yarın Ahmetlere gideceğiz.
İzmir'e, amcamlara/dedemlere/teyzemlere gideceğiz. (burada özel isme getirilmemiş.)
Aliler bize gelecekler.
2. Benzerleri anlamı katar, kesme işaretiyle ayırarak yazılır:
Bu millet nice Fatih'ler, Kemal'ler yetiştirecektir.
Bu topraklarda ne Çaldıran'lar, ne Ridaniye'ler yaşandı.
3. Aynı ismi taşıyanları belirtir:
Sınıftaki Ali'ler ayağa kalksın.
Hüseyin'lerin hepsi buraya gelsin.
4. Abartma anlamı katar:
Çalışmak için ta Almanya'lara gitti.
5. Topluluk kavramı bildirir:
Türkler, Yunanlar, Adanalılar, Konyalılar
Bunların dışında:
* İkilemeler yapar:
Yıllar yılı bekledik.
* Abartma anlamı katar, bazen “bir” kelimesiyle birlikte bu anlamı verir:
Ateşler içinde kıvranıyordu.
O gün dünyalar benim olmuştu.
Valizler dolusu kitapları ne zaman almıştı.
Bir kumaşlar almış, görmelisiniz.
Bir bahçeler var, sözle anlatılmaz.
Bir zamanlar ne kadar şendik.
* Çoğul zamirlere getirilerek tekrar çoğul yapar:
Bizler, sizler
* Saygı veya alay anlamı katar:
Dostumuz nedense bizi çağırmamışlar.
Müdür Bey döndüler mi?
* Her anlamı katar:
Akşamları erken yemek yeriz.
Sabahları geç kalkarım.
* “Yaş” kelimesine getirilerek yaşça yaklaşıklık bildirir:
O zaman henüz sekiz yaşlarında idi.
* İyelik üçüncü çoğul eki ve şahıs eki ile karıştırılmamalıdır.
Çocuklar (çoğul eki) annelerini (iyelik eki) bekliyorlar (şahıs eki).
&#;okluk Eki Nedir? &#;okluk Eki İle İlgili C&#;mle &#;rnekleri Nelerdir?
Akşama Aliler bize gelecek. (aile anlamı)
Selçuklular döneminde pek çok savaş meydana gelmiştir. (topluluk, devlet)
30 yaşlarında bir adam ile karşılaştım. (yaklaşık)
Çocuk ateşler içinde hastaneye geldi. (abartma)
Çokluk Eki İle İlgili Cümle Örnekleri Nelerdir?
Baharın gelmesi ile birlikte çiçekler açmaya başladı.
Aşk ile ilgili şiirler çok ilgimi çeker.
Annem bulaşıkları yıkamamı söyledi.
Yazın gelmesi ile birlikte arabanın kış lastiklerini çıkarmak istedik.
Buralar hep zeytin ağaçları ile doluydu.
Ayşe kalemlerinden birini bana hediye etti.
Üst kattan gelen sesler bizi hayli korkutmuştu.
Arkadaşlarımla vakit geçirmek beni her zaman mutlu eder.
Kış geldi diye parklar boşaldı.
Annem elbiselerimi yıkayıp asmamı istedi.
Babamın tuttuğu balıklar çok büyüktü.
Deniz kabukları her zaman ilgimi çeker.
Yağmur yağışı sebebi ile evlerimize kapandık.