Ametaller kendi aralarında kovalent bağları oluşturur. Kovalent bağlar elektronların ortaklaşa kullanılması sonucu oluşur. Kovalent bağlı bileşikler suda çözündüklerinde iyonları oluşturamaz. Bu nedenle bu atomlar için iyon yükü yerine yükseltgenme basamağı terimi uygundur.
Ancak bütün elementler için yükseltgenme basamağı terimi kullanılabilir. Yükseltgenme basamakları hesaplanırken bazı kuralların bilinmesi ve uygulanması gerekmektedir. Bu kurallar şöyledir:
Örnek: H2SO4 bileşiğindeki S’nin yükseltgenme basamağını bulunuz.
Çözüm:
H+2 Sx O-24 → [2.(+1)+x+4.(-2)]=0
x-6=0 → x=+6
Örnek: K2Cr2O7 bileşiğindeki Cr’un yükseltgenme basamağını bulunuz.
Çözüm:
K+2 Crx2 O-27 → [2.(+1)+2.x+7.(-2)]=0
2x=0 → x=+6
Örnek: Cr2O4-2 bileşiğindeki Cr’un yükseltgenme basamağını bulunuz.
Çözüm:
(Crx2 O-24)-2 → [2.x+4.(-2)]=-2
2x-6=0 → x=+3
D grubu elementlerinin orbital dağılımlarını incelediğimizde son 2 orbitalinin {ns (n-1)d} (n=periyot) orbitallerinden oluştuğunu gözlemlemekteyiz. D bloğundaki çoğu element elektron verdiği durumda elektronlarını öncelikle S orbitalinden daha sonra d orbitalinden vermektedir.
Örneğin, Co atomu Co+3 şeklinde elektron vereceği zaman, öncelikle 2 tane elektronunu 4s orbitalinden, daha sonra 1 tane elektronunu 3d orbitalinden vermektedir.
Bir bileşikte ki Atomun yükseltgenme BASAMAĞI bulurken şunlar YAPILIR;
1) grubunun 1A yükseltgenme BASAMAĞI +1,
2) 2A grubunun yükseltgenme BASAMAĞI +2,
3) 3A grubunun yükseltgenme BASAMAĞI 3 TÜR.
4) Oksijen bileşiklerinde -2, peroksitlerde -1 (O2 ^ -2) de imkb +2 değerlik ALIR OF2.
5) Hidrojen metallerle yaptıgı bileşiklerde -1 (NaH, MgH2 .)
A metallerle yaptıgı bileşiklerde imkb +1 dir. (H2O, NH3, CH4 ..)
6) Bileşikteki atomların yükseltgenme Basamakları toplamı 0 Dir.
7) Kökteki atomların yükseltgenme Basamakları toplamı kökün yüküne eşittir.
Örnekler;
1 -) NaNO3 bileşiğinde Nun yükseltgenme basamağını bulalım.
Na = 1A GRUBU elementidir met yuzden +1 dir
O = -2 değerlik ALIR
N = x olsun
NaNO3
1 + x + () = 0 (Bileşikteki atomların yükseltgenme Basamakları toplamı 0 Dir.)
x = 5 Olur.
2 -) KMnO4 bileşiğinde Mnun değerliğini bulalım
K = 1A grubunda Yani +1 değerlik
O = -2 değerlik
Mn = x olsun
1 + x + () = 0
x = 7 Olur.
3 -) MgCr2O7 bileşiğinde Crun değerliğini bulalım.
Mg = 2A GRUBU Yani +2 değerlik
O = -2 değerlik
Cr = x olsun
+2 +2 X + (-2,7) = 0
x = 6 Olur.
4 -) H2SO4 bileşiğinde Sün değerliğini bulalım.
H = 1 değerlik
S = x olsun
O = -2 değerlik
+ (1,2) + x + (-2,4) = 0
x = 6 Olur.
5) XO4 ^ -2 iyonunda (Kökünde) Xin değerliğini bulalım
Not: Kökteki atomların yükseltgenme Basamakları toplamı kökün yüküne eşittir.
X =?
O = -2
x + () = -2
x = +6 Çıkar
6 -) HNO3 bileşiğinde Nun değerliğini bulalım
H =+ 1 değerlik
N = x olsun
O = -2 değerlik
+1 + x + 3.(-2)=0
x = +5 Çıkar
7) N2O5 bileşiğinde N un değerliği kaçtır?
Bileşikteki atomların yükseltgenme Basamakları toplamı 0 Dir.
2.N +5.(-2) = 0
N=+5 çıkar
İYON YÜKÜ VE YÜKSELTGENME BASAMAĞI
Bir atomun elektron alması veya vermesi sonucu aldığı değere iyon yükü denir. Bir atom elektron veriyor ise değerliği artıyor demektir.
İyon: (+) veya (–) yüklü atom ya da atom gruplarına iyon denir.
Katyon: (+) yüklü atom ya da atom gruplarına katyon denir. (Na+1, Mg+2, NH4+1, … )
+1 yüklü | +2 yüklü | ||
H | Hidrojen | Be | Berilyum |
Li | Lityum | Mg | Magnezyum |
Na | Sodyum | Ca | Kalsiyum |
K | Potasyum | Ba | Baryum |
Ag | Gümüş | Zn | Çinko |
Cu | Bakır | Ni | Nikel |
Hg | Civa | Cu | Bakır |
|
| Hg | Civa |
|
| Pb | Kurşun |
+3 yüklü | Sn | Kalay | |
Al | Alüminyum | +4 yüklü | |
Cr | Krom | Sn | Kalay |
Fe | Demir | Pb | Kurşun |
Anyon: (-) yüklü atom ya da atom gruplarına anyon denir. (F-1, Cl-1, O-2, N-3, NO, SO, …)
– 1 yüklü | – 2 yüklü | ||
F | Flor | O | Oksit |
Cl | Klor | S | Sülfür |
Br | Brom | SO4 | Sülfat |
I | Iyot | SO3 | Sülfit |
OH | Hidroksit | CrO4 | Kromat |
NO3 | Nitrat | CO3 | Karbonat |
ClO3 | Klorat | Cr2O7 | Dikromat |
MnO4 | Permanganat | – 3 | |
HSO4 | Bisülfit | P | Fosfor |
CN | Siyanür | N | Azot |
|
| PO4 | Fosfat |
Yükseltgenme Basamağı
Atom grupları içerisinde yer alan elementlerin aldığı veya verdiği elektron sayıları her zaman net değildir. Bu nedenle atom gruplarındaki elementlerin aldığı veya verdiği elektron sayısına yükseltgenme basamağı denir.
Örnek: Aşağıdaki bileşiklerde yer alan elementlerin değerliklerini bulunuz? (NaI, K2O, BaCl2, Al2S3)
Yükseltgenme Basamaklarının Hesaplanması:
Yükseltgenme Basamaklarının hesaplaması aşağıdaki kurallara göre yapılır.
1. Serbest haldeki tüm elementlerin değerliği sıfırdır.
2. Sabit değerlikli metaller bileşiklerinde her zaman aynı değerliği alırlar. (1A=+1, 2A=+2, 3A=+3…)
3. Oksijen atomu;
4. Hidrojen atomu;
5. Halojenler (7A Grubu elementleri);
6. Bileşiklerin değerliklerin toplamı sıfıra eşitlenerek değerliği bilinmeyen elementlerin değerlik hesaplaması yapılır.
7. Köklerin değerliklerin toplamı iyon yüküne eşitlenerek değerliği bilinmeyen elementlerin değerlik hesaplaması yapılır.
Örnek: Aşağıdaki bileşiklerde X ile simgelenen elementlerin yükseltgenme basamaklarını bulunuz? (KXO4, HXO4, NaXO2, XO3-1, X2O7-2)
Örnek 1 :H2XO3bileşiğinde X elementinin değerliğini bulunuz?
Örnek 2 : X2YZ4bileşiğinde Y' nin değerliği nedir? ( 11X, 8Z)
Örnek 3 :XO3- bileşiğinde X elementinin değerliğini bulunuz?
seafoodplus.info
İyon Yüküyükseltgenme basamağıanyonkatyonkimya ders notukonu özetiçalışma notlarıözetlerders anlatımeğitimöğretim kaynakları
Güle Cevap 2 tarafdan da kararlı olabiliyor ondan, +2 aldığında kararlı olur veya +1 aldığında (bağlandığı elemente bağlı)
gül neden bi element hem artı 2 hemde artı1 değerlik alıyorki
furkan sağolun
Sanane Efsane olmus
Alperen Mükemmel gerçekten elinize sağlık saatlerce. Bunu aradım çok güzel olmuş
Ogün BOZ OH- iyonu hidroksit iyonudur hidroksil değil. OH- (hidroksit) iyondur Hidroksil radikaldir
ÖĞRENCİ TEŞEKKÜRLER HOCAM 65 ALACAĞIM YAZILIDAN 32 ALDIM TEŞEKKÜRLER HOCAM
MEHMET SEVMEZ Tesekkurler . Elinize saglik beyler cok isime yaradi
muhmammed bakır Çalışmamda fayda sağladı teşekkürler
M Ayberk B Güzel olmuş emeğinize sağlık
sdnz teşekkürler çok işime yaradı
Ömer Mükemmel olmuş sağolasın
İlker can İşimi gördü teşekkürler.
derya çok iyi geldi sağolsun
sıla buse saltık bayıldım
yağmur İdare eder
Oguzcan ekici Super
irfan çook saolun
Gakko dayı Cok hos olmus
Mehmet Emin doblan Perfect,wonnderfull
Mustafa yol Harika olmuş
Melike01 Sinavda cok isime yaricak tesekkurler
Ecem yıldızhan Gerçekten çok güzel bir site
Batuhan Teşekkürler
ayse Çok saolun sayenizde perfonmanstan aldim
İsimsiz üye Teşekkürler yararlı bir konu olmuş
Yazılan 29 yorum görüntüleniyor