En büyük paladyum tedarikçisi olan Rusya’nın değerli metaller için altı aylık geçici bir hurda ve atık ithalatı yasağı planladığını duyurmasıyla, yedi yıldır arzın üzerinde talep gören paladyum fiyatları üst üste ikinci gün yeni rekor düzeyine ulaştı.
Paladyum fiyatları yeni bir rekor kırarak 1, dolara kadara çıktı.
Paladyum, platine benzeyen değerli bir metaldir. Emtialar içinde en önemli metallerden biridir. Beyaz altının yapı taşı olmakla birlikte kimi yerde ”beyaz altın” diye de anılır. En önemli özelliği, hidrojeni emerek depolayabiliyor olmasıdır.
William Hyde Wollaston, Temmuz ayında yeni bir soy metalinin keşfini laboratuvar kitabında not etti ve aynı yılın Ağustos ayında paladyum adını verdi. Wollaston malzemeyi yeteri kadar saflaştırdı ve Nisan'ında Soho'daki küçük bir dükkanda keşfe isim vermeden teklif etti. Richard Chenevix'ten paladyumun bir platin ve civa alaşımı olduğu sert eleştirisinden sonra, Wollaston anonim olarak 20 İngiliz sterlini ödüllendirdi 20 tane sentetik paladyum alaşımı için. Chenevix, Palladium üzerine deneylerini yayınladıktan sonra 'te Copley Madalyası aldı.
PALADYUM NERELERDE KULLANILIYOR?
Bugün en büyük paladyum kullanımı katalitik konvertörlerde kullanılır. Paladyum ayrıca mücevher yapımında, diş hekimliğinde, saat yapımında, kan şekeri test şeritlerinde, uçak bujilerinde, cerrahi aletlerde ve elektrik temaslarında kullanılır. Ayrıca profesyonel enine (konser veya klasik) oluklar yapmak için kullanılır.
Bir mal olarak, paladyum külçe sahip ISO birimi kodları XPD ve palladyum gibi kodlar için sadece dört metallerden biri, diğerleri olmak olan altın, gümüşve platin. Hidrojeni emdiği için, paladyum yılında başlayan tartışmalı soğuk füzyon deneylerinin önemli bir bileşenidir.
PALADYUM FİYATLARI NEYE GÖRE DEĞİŞİR?
Paladyum fiyatları, diğer emtialar gibi bazı gelişmelerden etkilenirler. Özellikle paladyum madeni çok olan ülkelerdeki siyasi ve jeopolitik olaylar paladyum fiyatı üzerinde dalgalanmaların olmasına sebep olur. Mesela büyük paladyum üreticisi olan Rusya’da son 5 yılda meydana gelen gelişmeler sonucunda ’te paladyum ons fiyatı dolara kadar çıkarken, şubat ’da dolara kadar inmiştir. Dolayısıyla ülke içindeki ve çevresindeki gelişmeler, fiyat dalgalanmaları üzerinde çok etkili olabiliyor.
Fiyatlara etki eden bir diğer gelişme ise ekonomik kriz durumları. Ülkelerde ve dünya çapında meydana gelen ekonomik krizlerde kağıt paraya olan güven azalır. Bu yüzden insanlar altın başta olmak üzere, değerli metallere yönelirler. İnsanların emtialara yönelmesiyle birlikte, talep artar. Dolayısıyla emtia fiyatları genellikle artış gösterir. Altın fiyatları artınca insanlar gümüşe yönelir. Gümüş fiyatları arttıkça insanlar paladyum gibi değerli metallere yönelir. Bu durum neticesinde paladyum fiyatlarında genellikle yükseliş gözlemlenir.
Palladyum (Pd), periyodik tabloda grup ve 5. periyodda yer alan kimyasal bir elementtir. D bloğu elementlerinden olan paladyum periyodik cetvelin platin metallerinin arasında en az yoğun ve en düşük erime noktasına sahiptir. Özellikle alaşımlarda katalizör olarak kullanılır. Oldukça değerli bir gri-beyaz metal olan paladyum, son derece sünektir ve kolayca işlenir.
Paladyum, normal sıcaklıklarda atmosfer tarafından kararmaz. Böylece, metal ve alaşımları mücevheratta ve elektrik kontaklarında platin yerine geçebilir. Altınla alaşım yapan paladyum altına beyaz renk verir. Paladyumun başlıca kullanımı (genellikle rodyum ile birleşim halinde) otomobil katalitik konvertörlerindedir. Paladyum egzozdaki kirletici hidrokarbonları, karbon monoksit ve nitrojen oksidini suya, karbondioksite ve nitrojene dönüştürmek için bir katalizör görevi görür.
Paladyum, Avustralya, Brezilya, Rusya, Etiyopya ve Kuzey ve Güney Amerika'da platin ve diğer platin grubu metallerle ilişkili serbest metal olarak ve ayrıca Kanada ve Güney'de nikel ve bakır yataklarında bulunur. Nadir olsa da paladyum, Kolombiya'da , Brezilya'da , Ural Dağları'nda ve Güney Afrika'da platin ve iridyum ile alaşım halinde bulunur. Paladyum, en bol platin metallerinden biridir ve yer kabuğunda milyonda 0, parça bollukta bulunur. Paladyum ayrıca bir dizi altın, gümüş, bakır ve nikel cevheri ile de ilişkilidir. Genellikle ticari olarak bakır ve nikel cevherlerinin rafine edilmesinde yan ürün olarak üretilir. Rusya, Güney Afrika, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri yüzyılın başlarında dünyanın önde gelen paladyum üreticileriydi.
Çoğu paladyum, arabalar için katalitik konvertörlerde kullanılır. Ayrıca takılarda ve diş dolgu maddesi olarak da kullanılmaktadır. Elektronik endüstrisinde dizüstü bilgisayarlarda ve cep telefonlarında bulunan seramik kondansatörlerde kullanılır. Bunlar, seramik katmanları arasına sıkıştırılmış paladyum katmanlarından oluşur. İnce bölünmüş paladyum iyi bir katalizördür ve hidrojenasyon ve dehidrojenasyon reaksiyonları için kullanılır. Hidrojen, ısıtılmış paladyumdan kolayca yayılır ve bu, gazı ayırmak ve saflaştırmak için bir yol sağlar.
Brezilya'daki madenciler 'lerin başlarında, paladyum ve altının doğal bir alaşımı olan ouro podre adını verdikleri bir metalin, "değersiz altın" olduğunu düşünmekteydiler. Bununla birlikte, paladyumun ilk keşfediliş şekli bu değildir. 'te William Wollaston tarafından platinden ayrılarak bulunmuştur. Normal platini aqua regia'da (nitrik asit + hidroklorik asit) çözdüğünde hepsinin çözelti halini buldu ve daha sonra paladyum çıkardığının bir kanıtı olarak sundu. Keşfini açıklamadı, ancak yeni metali "yeni gümüş" olarak satışa sundu. Richard Chenevix bir miktar satın aldı, araştırdı. Bir civa ve platin alaşımı olduğunu ilan etti. Şubat 'te Wollaston, keşfini yaptı ve metal ve özellikleri hakkında tam ve ikna edici bir açıklama yaptı.
İngiliz kimyager William Hyde Wollaston tarafından 'te keşfedilen nadir ve parlak gümüşi beyaz bir metaldir. Adını, Pallas'ı öldürdüğünde elde ettiği, Yunan tanrıçası Athena'nın sıfatından alan asteroid Pallas'tan aldı.
Paladyum düşük toksisiteye sahip olarak kabul edilir, yutulduğunda vücut tarafından emilir. Cilt, göz veya solunum yolu ile temas halinde tahrişe ve ciltte hassasiyete neden olabilir. Sıvı ciltte ve gözlerde yanıklara neden olabilir. Temas halinde gözleri veya cildi bol su ile yıkayınız.
Paladyum bileşiklerine çoğu insan tarafından nispeten nadiren rastlanır. Paladyum klorür toksiktir, yutulduğunda, solunduğunda veya cilt tarafından emildiğinde zararlıdır. Laboratuvar hayvanlarında kemik iliği, karaciğer ve böbrek hasarına neden olur. Bununla birlikte, paladyum klorür eskiden günde g oranında tüberküloz tedavisinde kullanılmaktaydı.
Reklamsız Deneyim
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %% reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır. Kreosus Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık Daha fazla göster
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, % reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Destek Ol
Uygun çevre izinleri olmadan malzemenin çevreye salınmasına izin verilmemektedir. Bazı topraklarda düşük seviyelerde bulunur ve ağaçların yapraklarının 0,4 ppm içerdiği bulunmuştur. Su sümbülü gibi bazı bitkiler, düşük seviyelerde paladyum tuzları tarafından öldürülür, ancak testler büyümelerinin 3 ppm'nin üzerindeki seviyelerde etkilendiğini gösterse de çoğu bitki bunu tolere eder.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna GitBu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
seafoodplus.info
Paladyum, kimyasal element sembolü “Pd” ile bilinen, platine benzeyen, atom numarası 46 ve atom ağırlığı olan kimyasal bir elementtir. William Hyde Wollaston tarafından yılında Radyum elementi ile birlikte bulunan Paladyum metali platinden sonra bu gruptaki metallerin en önemlisidir. Kıymetli metallerden sayılır. Beyaz altın elde edilmesinde kullanılır. Platine olan benzerliğiyle dikkat çeken paladyum, çeşitli özellikleri nedeniyle birçok ürünün hammaddesi niteliğinde olup; ekonomik ve kimyasal anlamda en değerli üçüncü emtia metali olma özelliğini taşır. Çok sayıda başvuru ve sınırlı tedarik kaynağı, önemli yatırım ilgisi ile sonuçlanmaktadır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Kanunu hakkında, 32 sayılı kararda yapılan değişikliklerle paladyum resmen değerli maden olarak kanuna eklenmiştir.
Paladyum, platinum yerine laboratuvar aletlerinin yapımında, mücevherat imalatında, dişçilikte, kan şekeri test şeritlerinde, uçak bujilerinde, cerrahi aletlerde ve en yaygın olarak da otomobillerdeki katalitik konvertörlerde kullanılır. Paladyumun en çok çıkarıldığı bölgelerden bir tanesi Kanada’nın Sudbury nikel cevher ocaklarıdır. Paladyumun önemli kullanım alanlarından bir tanesi de, kuyumcular tarafından yaygın olarak kullanılan, altınla yaptığı alaşım sonucu ortaya çıkan “beyaz altın”dır. Ayrıca paladyum, kimyasal reaksiyonlarda katalizör olarak da kullanılır. Hidrojeni emdiği için, paladyum yılında başlayan tartışmalı soğuk füzyon deneylerinin önemli bir bileşenidir.
Atmosferdeki oksijen ve su buharından etkilenmeyen Paladyum emtiasının en büyük özelliği, sünger gibi gözenekli olarak hazırlandığında iyi bir gaz absorbe edici (emici) olmasıdır. Endüstri de, diş hekimliği ve mücevher sektöründe kullanılmakla birlikte en büyük talebi otomotiv sektörü göstermektedir. Türkiye’de yılında ithalatı ve ihracatı serbestleştirilmiştir.
Brezilya ve Kanada’da “Paladyum” ana üreticilerdendir. Dünya paladyum arzının yüzde 40’ını Rusya sağlamaktadır. Son yıllarda Rusya’da artan jeopolitik riskler ve ekonomik gelişmeler paladyum fiyatlarında yüksek dalgalanmaların oluşmasına neden olmaktadır. Tarihi itibarıyla fiyatı 1, $ onsdur (Gramı yaklaşık $dır).
1- Nanoteknoloji ile üretilen 4,5 nanometre çaplı paladyum parçacıklarının mevcut parçacıklardan 4 kat daha fazla dayanıklı olduğu tespit edilmiştir.
2- Paladyumun emtia değeri son 10 yıl içinde yüzde 90’a varan oranlarda artmıştır.
3- ’lı yıllardan önce daha ucuz olan paladyum, ’li yıllara doğru fiyatının artması sebebiyle alaşımlarla birlikte kullanılmaya başlanmıştır.
4- ’lü yıllarda dünyadaki paladyum talebi ton iken ’li yıllarda bu talep yıllık tona yükselmiştir.
5- Dünyada yıllık paladyum üretimi 10 milyon ons civarındadır.
6- Brezilya, Rusya, ABD, Kanada, Güney Afrika, Etiyopya ve Avustralya en fazla paladyum cevheri bulunan ülkelerdir.
7- Paladyumun biyolojik herhangi bir rolü yoktur. Bazı formlarına insanların maruz kalması halinde cilt, göz ve solunum yolları tahrişine yol açabilir. Bileşikleri toksik ve kanserojen olarak kabul edilir.
8- Paladyum denizde bulunmaz, bazı tür topraklarda çok az miktarda rastlanabilir. Su sümbülü gibi bazı bitkiler paladyum tuzları içerebilir.
Not: Ons (sembol oz), bir kütle birimidir. Genellikle yaygın olan Avoirdupois Onsunu belirtmek için kullanılır fakat başka ons çeşitleri de vardır. 1 Avoirdupois Onsu tam olarak 28, grama eşittir.
paladyum, paladyum kullanım alanları, paladyum kullanım alanları nelerdir, paladyum nedir, paladyum nerelerde kullanılır, paladyum önemi, paladyum özellikleri, paladyum özellikleri nelerdir