Parmaklarda Uyuşukluk Hissi

Ellerde Uyuşma ve Hissizlik Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

Günlük hayatta birçok işi ellerimizle yapıyoruz. Bu nedenle ellerimizde ilgili yaşadığımız sorunlar yaşamımızı olumsuz etkilemektedir. El parmaklarında uyuşma ve his kaybı çok sık rastlanan bir şikayettir. Eğer bu durum yeterince önemsenmez ve bir uzmana danışmakta geç kalınırsa hastalık ilerlemekte ve tedavi güçleşmektedir. Peki, ellerde yaşanan uyuşma ve hissizliğin en sık rastlanılan sebepleri nelerdir? Elde Uyuşma hakkında bilinmesi gerekenleri Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç.Dr. Elif Aydın anlattı…

Karpal Tünel Sendromu (El Bileğinde Sinir Sıkışması)

Median sinir adı verilen ve özellikle elin ilk 3 parmağının duyusunu alan sinirin el bileğinde sıkışması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalığı yaşayan kişilerin ellerinde ilk 3 parmakta uyuşma ve hissizlik özellikle geceleri belirginleşir ve çoğu zaman kişiyi uykusundan uyandırır. İlerleyen vakalarda ellerde güç kaybı da tabloya eklenir. Bayanlarda erkeklere oranla 4 kat daha fazla görülür. El bileklerinin aşırı yorulduğu mesleklerde çalışanlar (örneğin fazla bilgisayar kullanmak zorunda kalınan sekreterlik, katiplik gibi mesleklerde,), çok elişi yapan bayanlar, gebeler, romatizmal hastalığı veya diyabeti olanlar risk altındadır. Bu hastalığın tanısı elektromiyografi (EMG) denilen bir test ile kolayca konulabilir. Erken evrelerde yakalandığında tedavisi mümkün olmakla birlikte doktora başvurmakta geç kalanlarda tedavi ancak cerrahi olarak mümkün olabilmektedir.

Boyunda Düzleşme veya Boyun Fıtığı

Omurlarda kireçlenme veya boyunda fıtık durumunda da kolda ve elde his kaybı, ağrı, uyuşma görülür. 65 yaş üzerindeki kişilerin çoğunda kireçlenme mevcuttur. Ellerde uyuşmanın yanı sıra boyunda tutukluluk, hareket kaybı ve kola yayılan ağrı, güç kaybı şeklinde belirtiler de görülebilir.

Diyabet  (Şeker Hastalığı )

Yüksek seyreden kan şekeri vücudumuzdaki sinirlerin zarar görmesine neden olabilir. Bu duruma “diyabetik nöropati” ismi verilir. Ellerde ve ayaklarda uyuşmanın yanı sıra his kaybı ve kuvvetsizlik de tabloya eşlik edebilir. Diyabetik nöropatinin kesin bir tedavisi olmasa da kan şekerinin normal düzeylere düşürülmesi sinir hasarını yavaşlatacaktır. Bunun dışında hastanın yaşadığı uyuşma, ağrı, yanma tarzındaki şikayetler için kullanabileceği ilaçlar da hekim tarafından düzenlenebilir.

B Vitamini Eksikliği

Özellikle B1, B6 ve B12 vitaminleri sinir sisteminin sağlıklı çalışması için gerekli vitaminlerdir. Beslenme düzeni bozuk kişilerde (özellikle et tüketmeyen kişilerde)

B vitamini eksikliğine bağlı birtakım şikayetler gelişebilir. Ellerde uyuşma karıncalanma, unutkanlık, sık sık hasta olma, sürekli yorgunluk hissi ve tırnaklarda kırılma en sık rastlanan bulgulardır. Bazen bu hastalarda B vitamini eksikliğine bağlı kansızlık da gelişebilir.

Kübital Tünel Sendromu  (Dirsekte Sinir Sıkışması)  

Ulnar sinir adı verilen sinirin dirseğin iç kısmından geçerken sıkışması sonucu görülen hastalıktır. Özellikle elin son 2 parmağında uyuşma ile kendini gösterir. Çok fazla telefonla konuşanlarda, dirseğini masaya dayayarak çalışanlarda sık görülür. Tanısı EMG ile konur. Erken tanı konulan vakalarda tedavi kolay yapılabilmekle birlikte ilerlemiş vakalarda çoğu zaman cerrahi müdahale gerekmektedir.

Ellerde uyuşmanın başka bir çok sebebi olabilir. Örneğin ellerde uyuşma kemoterapi ve migren ataklarına eşlik edebileceği gibi felç ve kalp hastalıkları gibi ciddi bir sorunun ön habercisi olabilir. Hem altta yatan önemli bir hastalığı atlamamak hem de sinir sıkışması gibi erken tanı konulan durumlarda tedavisi daha kolay hastalıkların yakalanabilmesi için ellerde uyuşma halinde mutlaka bir uzmana danışmak gerekli tahlil ve tetkikleri yaptırmak önemlidir.

Parmak Uyuşması Neden Olur?

Parmak uyuşması, dış uyaranları almaktan, iletmekten veya dönüştürmekten sorumlu sinire zarar veren herhangi bir hastalıkla ilgili olabilir. Vücuttaki tüm periferik sinir problemleri ve beyni veya omuriliği etkileyen hastalıklar his kaybına yani uyuşmaya neden olabilir. 

Uyuşukluk genellikle sinirleri vücudun belirli bir bölgesine besleyen kan akışının geçici olarak durmasından kaynaklanır. Örneğin bağdaş kurup oturmak gibi belirli pozisyonlar, ayaklarda uyuşmaya veya kolda uykuya dalmaya neden olabilen tipik bir durumdur, tipik bir parmak veya el uyuşması durumudur. 

Dar ayakkabılar veya yüksek topuklu ayakkabılar kullanmak ya da böcek sokması da parmak uyuyuşmasına neden olur.

Parmak Uyuşmasının Nedenleri Neler?

B vitamini, potasyum, kalsiyum veya sodyum eksikliği uyuşma yapar. Boyunda hasar görmüş sinir veya fıtıklaşmış disk, karpal tünel veya omurilik iltihabı gibi fiziksel yaralanma uyuşmanın sebebi olabilir.

Ekstremitelerde karıncalanma durumlarının oluşumunu küçük önlemler alarak sınırlamak mümkündür.

Uyuşukluk yaşayan insanlar hafif dokunuşlar, ağrı, sıcaklık veya titreşimler hissedemeyebilir veya vücut kısımlarının nerede olduğunu bilemeyebilir (konum hissi). İnsanlar vücut parçalarının nerede olduğunu bilmediklerinde denge ve koordinasyon sorunları yaşarlar.

Çoğu insan uyuşukluk terimini yanlışlıkla karıncalanma, çimdikleme veya kıstırma hissi gibi anormal duyulara sahip olduklarında veya bacakları zayıf veya felçli olduğunda, belki kısmen uyuşukluktan muzdarip olanların sıklıkla bu semptomlara ve hislere sahip olması nedeniyle kullanır. Diğer semptomların varlığı uyuşukluğun nedenine bağlıdır.

Parmak Uyuşması Nasıl Önlenir?

Parmaklarda uzun süredir uyuşma varsa, başka sorunlara yol açabilir. Uyuşukluk, yürüme ve araba kullanma zorluğuna ve düşme olasılığına neden olabilir. Ağrıyı hissedemedikleri için enfeksiyonları, ayak yaralarını (ülserleri) ve yaralanmaları fark etmeyebilirler. Bu durumlarda tedavi gecikebilir.

Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan, parmaklarınızı hareket ettirmekten, bacaklarınızı esnetmek için ayağa kalkmaktan, biraz esnemekten kaçının.

Vücudunuza uygun olmayan fiziksel egzersizler yapmayın.

Tabletler, akıllı telefonlar veya PC'ler gibi elektronik cihazları kullanırken ara verin.

B12 vitamini, potasyum, kalsiyum ve sodyum seviyelerinizi kontrol edin ve muhtemelen doğru alımı sağlamak için bir diyet uygulayın.

Karıncalanmaya sık ve baş dönmesi hissi, kas spazmları, görme bozuklukları, halsizlik, işitme ve herhangi bir kızarıklık hissi eşlik ediyorsa, doktorunuza danışmalısınız.

Uyuşukluk, genellikle bir bozukluk veya ilaç nedeniyle duyusal yolun bir kısmı düzgün çalışmadığında ortaya çıkar.

Pek çok durum çeşitli şekillerde uyuşmaya neden olabilir. İnme sonucu da uyuşma olabilir.

Parmak Uyuşmasının Tedavisi Var mı?

Pek çok rahatsızlık uyuşukluğa neden olabileceğinden, doktorlar sistematik olarak sorular sorar ve daha olası nedenlere odaklanır.

Daha sonra doktorlar hastaya diğer semptomlar ve tıbbi geçmiş hakkında sorular sorar. Doktorlar ayrıca fizik muayene yapar. Öykü ve fizik muayenenin sonuçları genellikle doktora bir neden ve yapılması gereken testler söyler.

Uyuşukluğun ve diğer semptomların ne kadar çabuk başladığını bilmek, doktorların bozukluğun türünü belirlemesine yardımcı olabilir.

Uyuşmaya neden olan durum en kısa sürede çözülür veya tedavi edilir.

Genel önlemler semptomları hafifletmeye ve ek sorunları önlemeye yardımcı olabilir. Yaralanmaları önlemek için önlem alınması gerekir çünkü uyuşukluktan muzdarip insanlar rahatsızlık hissedemezler.

Parmakları uyuşmuşsa, özellikle dolaşımları zayıfsa, uygun çorap ve ayakkabı giymeli ve ayakkabıyı giymeden önce çakıl veya diğer yabancı maddeler olup olmadığını kontrol etmelidirler. Ayaklarını ülser veya kızarıklık gibi enfeksiyon belirtileri açısından düzenli olarak kontrol etmeleri gerekir. Elleri veya parmakları uyuşmuşsa, sıcak veya keskin olabilecek nesneleri tutarken dikkatli olmalıdırlar.

Karpal tünel sendromu, el bileğinin bir hastalığıdır. Bilekteki karpal tünelden geçen median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar. Median sinir normal olarak başparmağın iç taraf yüzeyel duyusunu, işaret parmağın, orta parmağın ve yüzük parmağında duyusunu taşır. Bu sinir bileğimizde Karpal Tünel olarak bilinen küçük bir kanaldan geçerek dağılır. Bu yüzden hastalıkta bu kanalın adı ile anılır.

Bu rahatsızlığın ilk başlangıç şekli, özellikle hanımlarda hamur yoğurmak, elde çamaşır yıkamak, el işi yaparken veya daktilo bilgisayar tuşlarına basarken yani el bileğini kullanarak yapılan hareketli işlerde uyuşukluğun meydana gelmesi ve özellikle ilk üç parmakta elektrik çarpar gibi hissedilmesidir. Karpal Tünel Sendromu’nda hastalar genellikle geceleri ağrıların artmasından ve yanma tarzı bir acının kişiyi uykudan uyandıracak kadar fazla olmasından şikayet ederler. Tabii ki bu durum hastalığın ilerlemesi ile doğru orantılı olarak farklılık arz eder.

Kimlerde rastlanır?
Genellikle 40 - 50 yaş arası kadınlarda daha sık görülür. Gerek iş icabı, gerek hobi olarak el bileğiyle tekrarlayan işlerle meşgul olanlar bu sendromun kurbanları olabilirler. Marangozlar, fırça kullanarak boya veya resim yapanlar, tenis oynayanlar, sıklıkla bulaşık yıkayanlar, şöförler ve benzeri şekilde el bileğini tekrarlayan hareketlerle meşgul olanlarda bu astalık daha sıklıkla görülür. En sık olarak erkeklerde kasaplık mesleği ile uğraşanlarda görülmektedir. Hanımlarda hamilelik sırasında görülür. Bu durum geçicidir. Doğum sonrası birkaç hafta içerisinde normale döner. Ayrıca hipotiroidi olan kişilerde de geçici olarak rastlanabilir.

Karpal Tünel Sendromu’nun meydana gelmesinde bazı başka hastalıklarında rolü vardır. Bunlar: Romotoid artirit, damar anomalileri, Tendonitis, şişmanlık, Periferik sinir tümörleri veya kistleri ve yaşlılık gibi. Çok ileri yaşlarda ise dejeneratif eklem hastalığına (osteoartrit) bağlı olarak benzer şikayetler ortaya çıkar. Ayrıca alkol alanlarda, şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarında normal durumlardan daha sık görülebilir.

Nedenleri nelerdir?
El bileğinde tekrarlayan küçük travmalar bir band şeklinde Median sinirin üzerini örten karpal ligaman üzerinde skar (nedbe) dokusu oluşturarak bu ligamanın kalınlaşmasına neden seafoodplus.info durumda kalınlaşan bu doku median sinir üzerine bası yapar. Bu bası sonucu sinir giderek incelir, duyu iletim özelliğini kaybeder ve sinir dokusunun ölümüne yol açar. Bu sinir dokusunun ölümü bu sinirin innerve ettiği (bağlandığı) kas dokularında atrofiye (erimeye) neden olur. Dolayısıyla parmaklarda ve ellerde güçsüzlük bir bulgu olarak ortaya çıkar. Geç kalınan durumlarda yani zamanında tanı konulamayıp aradan aylar geçmiş ise tedaviye rağmen sinirdeki bu ileri derecedeki harabiyet irreversibl yani kalıcı olabilmektedir.

El-bilek kanalı hastalığı hekimler tarafından çok eskiden beri bilinmesine rağmen başka hastalıklarla karışabilmekte ve çoğu zaman hastalar doğru tanı alamadığı için hekim-hekim dolaşmaktadır. El-bilek kanalı hastalığı yerine boyun fıtığı tanısı alarak ameliyat olmuş ancak şikayetlerinden kurtulamamış hastalara sık rastlanmaktadır.

El bileği karışık bir anatomik yapıya sahiptir. Parmak ve el hareketlerini sağlayan adele-sinirdamar kompleksi buradan geçerek, dağılır. Median sinir dediğimiz, başparmak ve işaret parmağının hareket ve duyusunu sağlayan bir sinirde bileğin iç yüzünün ortasından geçerek el içinde dallara ayrılır. Bu sinirin üstü, el bileği hizasında ve kısmen de avuç içinde kalın koruyucu özelliği olan bir bandla kaplıdır. Bu koruyucu bant, orta yaşlara doğru çeşitli nedenlerle kalınlaşarak, altında kalan ve koruduğu siniri sıkıştırır.

En sık nedeni aşırı kullanmaya bağlı bant kalınlaşmasıdır. Özellikle bileğine yük vererek senelerce çalışan kimselerde, daktilo-bilgisayar kullananlarda, örgü ören ve yoğun ev işleri yapan ev hanımlarında, oto tamircileri gibi el bileğini çok kullanan kişilerde sık ortaya çıkar.

Teşhis nasıl konulur?
Hastanın şikayetlerini anlatmasıyla klasik olarak teşhis konulabilir. Çünkü tipik bir öyküleri vardır; zaman zaman gelip geçici fakat genellikle giderek artan ilk üç parmağın yarısında uyuşukluk, ellerini biraz sallamak suretiyle geçen gece ağrıları, başparmağa ait kaslarda erimeyi takip eden zamanlarda güçsüzlük. El ve kollarda uyuşukluk, ağrı ve kuvvet kaybı vardır. Hastanın muayenesi ile bu klasik şikayetler doğrulanır. İlave olarak el bileğinde karpal ligamanın bulunduğu yere refleks çekici ile vurulduğunda, hasta el parmaklarında elektrik çarpma yani bir şok benzeri bir yanıt alınır. Bu Tinel’s Sing (Tinel İşareti) olarak bilinir. EMG testi ile % 90 oranında kesin tanı konulabilir. Bazen hastalığın başlangıç döneminde, hastalar şiddetli ağrıdan şikayetçi olsalar bile EMG testi normal çıkabilir. Bu testin müsbet bir bulgu verebilmesi için hastalığın başlangıcından itibaren en az 1 - 6 ay bir süre geçmesi gerekir.

Belirtileri nelerdir?
- Parmaklarda uyuşma ve keçelenme
- Bilekten kola uzanan ani ve keskin ağrı
- Parmaklarda yanma hissi
- Daha çok sabahları görülen şişlik ve el krampları
- Baş parmakta güç kaybı
-  Elde uyuşma 
- Nöropraksi
- Geceleri ellerde ortaya çıkan ve zaman içinde giderek şiddetlenen uyuşmalar ve ağrılar.
- Uykudan uyandırcak kadar kötü olabilir ve kola, omuza yayılabilir.
- Avuç içinde ve parmaklarda his kaybı veya elektrik çarpması hissi
- Özellikle baş, işaret ve orta parmaklarda görülür. Elde kuvvet kaybı, tutamama, tutulan şeyleri düşürme. Eli sallamakla bu ağrıların hafiflemesi.

Nasıl tedavi edilir?
Tedavide esas olan karpal ligamanın kesilerek, median sinir üzerindeki basının ortadan kaldırılmasıdır. Böylelikle Median sinir rahatlatılmış ve hastalığa neden olan asıl patoloji ortadan kaldırılmış olur.

- Konservatif tedavi: Ancak orta veya hafif derecedeki ağrı ve uyuşukluk varsa konservatif tedavi denenebilir. Bu da geceleri elin yüksek bir yere konularak istirahata sevk edilmesi yanı sıra analjezik etkili antienflamatuar ve yanında yararının tartışıldığı özellikle içerisinde B6 vitamini bulunan B kompleks vitaminleri verilir. El ve kolundaki ağrı nedeni ile el bileğini sıkıca saran kişiler farkında olmadan sinire daha çok bası yaparak hastalığın daha hızla ilerlemesine bilinçsizce katkıda bulunmuş olurlar. Böylece daha kısa sürede adale erimesi gelişir. Gece ağrıları daha da artar. Orta derecede rahatsız olanlarda lokal olarak steroid enjeksiyonu tanımlanmıştır. Bu ağrının geçmesinde oldukça etkilidir. Nöropatik ağrı tadavisinde efektif olarak kullanılan Gabapentin ve şeker hastalarında siniri koruyucu ilaçlar denenebilir. Ancak sinir üzerindeki bası devam ettiğinden sinir harabiyeti gün geçtikçe artar. Bundan dolayı da yanıltıcı tedavi olabilir. Bu tedavi mutlaka uzman doktor kontrolünde yapılmalı, aralıklarla muayene ve EMG tekrarı yapılmalıdır.

- Cerrahi tedavi: İlaç tedavisi ile şikayetleri geçmeyen hastalara daha fazla zaman geçirmeden yani sinir harabiyeti daha fazla artmadan cerrahi tedaviye alınmalıdır. Cerrahi olarak sinir üzerindeki bası ortadan kalktığında sinir üzerindeki harabiyette daha fazla ilerlemeden duracaktır ve nöral fonksiyonda anlamlı iyileşme süratle görülecektir. Kesi kozmetik olmalıdır. Yaklaşık 2 - 3 cm boyunda yeterlidir. Bu cerrahi müdahale için hastanın hastanede yatması gerekmez. Ayaktan gelen bir hastada lokal anestezi ile o bölge uyuşturulur. Kısa süre içerisinde median sinirin üzerindeki karpal ligaman kesilerek sinir serbestleştirilmiş olur. Bu müdahale klasik olarak yapıldığında biraz büyükçe kesi yapılır. Ancak günümüzde ameliyat mikroskobu yada maliyet gözönüne alınmazsa endoskobik yöntemlerle daha küçük bir insizyonla daha az ağrılı bu işlem gerçekleştirilmektedir. Bu aynı zamanda dikişsiz olmakta yada cilt estetik olarak kapatılmakta ve hasta zahmetsiz olarak evine gönderilmektedir.

Karpal Tünel Sendromu Nedir?

Karpal tünel sendromu ilerleyici özelliğe sahip olan, bir elin ya da iki elin birden ilk üç parmağını etkileyen bir rahatsızlıktır. El bileğinin ortasında yer alan karpal tünel kanalından ilk üç parmağa dağılan median sinirin kanalda bası altında kalmasıyla ortaya çıkar. Bası nedeniyle bu parmaklarda uyuşma, ağrı ve güç kaybı meydana gelir.

Karpal Tüneli Sendromu Kimlerde Görülür?

Karpal tünel sendromu genellikle yaş aralığında olan bireylerde görülür. Özellikle yapısal olarak bilek kanalı dar olan kişilerde rahatsızlık daha fazla görülür. Bunun dışında diyabet hastalarında, alkol alanlarda, fazla kilolu olanlarda, damar hastalığı olanlarda da sıkça rastlanır. Kadınlarda hastalığın görülme oranı daha yüksektir.

Karpal tünel sendromunun başlıca nedeni kanal içindeki basıncın artmasıdır. Basınç el bileğinin pozisyonuna göre değişir. Özellikle el ve el bileği çevresindeki kırıklar nedeniyle kronik bası oluşabilir. Kiriş kılıflarındaki kalınlaşma ya da enfeksiyonda kanalda mekanik daralmaya yol açar. Avuç içi enfeksiyonları, sınır kılıfındaki tümörlerde median sinirin bası altında kalmasına neden olabilir. Ayrıca işyerindeki mekanik nedenlerde karpal tünel sendromunun ortaya çıkmasında etken olabilir.

El ve el bileğinde sık tekrar edilen hareketler karpal tünel sendromu ile ilişkilidir. Bu nedenle toplumda en fazla kadınlarda gebelik döneminde, erkeklerde kasaplık ile uğraşanlarda görülür. Gebelik döneminde görülen rahatsızlık genellikle doğumla birlikte ortadan kalkar. Hipotiroidi olanlar bu rahatsızlığa çok fazla rastlamaktadırlar. Ayrıca üremi, romatoid artrit, damar anomalileri, amiloidoz, tendonitis gibi rahatsızlıkları olanlarda da sıkça karpal tünel sendromu görülmektedir.

Karpal Tünel Sendromunun Nedenleri

Karpal tünel sendromu hastalığının nedenleri arasında şişmanlık, gebelik, el bileğinde iltihap ve romatizmal hastalıklar, romatoid artrit, amiloidoz, diyabet, östrojen ve kortikosteroid kullanımı, akromegali, tiroid bezinin az çalışması yani hipotiroidi, alkolizm ve el bileği kırıkları sayılabilir. Bu nedenler rahatsızlığın ilerleme riskini tetiklemektedir.

Bunların dışında el bileğine yerleşen iyi huylu lipom gibi oluşumlar, boyun fıtığından kaynaklanan servikal radikülopatiler, kalıtımsal polinöropatilerde sayılabilir. Bu sorunlarda karpal tünel içindeki ödem ve iltihap gibi nedenlerle basınç artmaktadır. Nadiren çocuklarda da görülen karpal tünel sendromu en fazla orta yaşın üzerindeki kişileri etkiler. El bileğini bükerek çalışanlarda, ev işi yapanlarda daha sık görülebilir. Yapısal olarak karpal tünelin darlığı da sendromun görülme sıklığını arttırabilir.

El Bölgesindeki Tendonlarda Kalınlaşma

Karpal tünel sendromu nedenleri arasında el bölgesindeki tendonlarda kalınlaşma bulunmaktadır. Tendonlar parmakların hareketlerinde en önemli yapılardır. Eğer tendonlarda kalınlaşma olursa, parmakları hareket ettirmek zor olur. Bir ucu kaslara bağlı olan tendonlarda kalınlaşma olursa, kaslar kasıldığında parmakları çekmekte zorlanır.

İltihaplı Romatizmalar

El bölgesini tutan iltihaplı romatizmalar, karpal tünel sendromu için risk oluşturur. İltihaplı romatizmalar el ve el bileğindeki küçük eklemleri etkilediğinde, eklemlerde ödem, şişkinlik ve ağrı gibi etkiler yapar.

El Bölgesindeki İyileşmiş Kırıklar

El bölgesindeki iyileşmiş kırıklar karpal tünel sendromunu hastalığının gelişmesini tetikleyebilir. Kırıklar eklemlerde hasar oluşturduysa, karpal tünelden geçen median sinir üzerine daha fazla baskı binebilir.

Tiroid Bezinin Az Çalışması

Karpal tünel sendromunu tetikleyen bir başka neden tiroit bezinin az çalışması yani hipotiroidi sorunudur. Karpal tünel sendromu tünelin içinden geçen median sinirin el bileğinde oluşturduğu semptomatik kompresyon nöropatisi olarak tanımlanır. Hastaların önemli bölümünde nöropatinin neden oluştuğu belirlenemez. Ancak hipotiroidi olan hastalarda yapılan bir araştırmada % 44 oranında karpal tünel sendromu geliştiği görülmüştür.

Amiloidoz

Amiloidoz bir metabolizma hastalığıdır. Vücutta herhangi bir organda ya da organda biriken amiloidolarak denilen lifli protein bileşiği nedeniyle oluşur. Karaciğer, böbrekler, bağırsak kanalı, mide gibi alanlarda bu hastalık olabilir. Eğer sinir sistemini etkilerde çeşitli sorunlara neden olabilir. Karpal tünel sendromunun oluşumunu tetikleyebilir.

Karpal Tünel Sendromunun Belirtileri

Karpal tünel sendromunda median sinirin etkilediği eldeki üç parmak ve yüzük parmağının yarısı uyuşukluk, yanma, iğnelenme, ağrı gibi yakınmalara maruz kalır. Bazen yakınmalar bu alanlarla sınırlı kalmaz. Ön kola ve kola kadar yayılım gösterebilir. İleri aşamalarda el hareketlerinde kısıtlanma bununla birlikte güçsüzlük meydana gelebilir.

Baş parmağa yakın olan kaslarda kas erimesi yani atrofi görülebilir. Hastaların önemli bir bölümü eşyaları ellerinden düşürmekten yakınabilir. Parmak uçlarıyla küçük eşyaları kavrayamamak ya da zorlanmakta hastalığın belirtileri arasındadır. Özellikle geceleri artan yakınmalarda hastalar elleri uyuşmuş olarak uyanabilir. Bunu ellerini sallayarak ortadan kaldırmaya çalışırlar. Bu rahatsızlık tek eli etkileyebileceği gibi iki elde birden de etkili olabilir. Fakat el uyuşmaları aynı anda iki eli etkilemez.

Karpal tünel sendromu belirtileri 3 evrede değerlendirilebilir. İlk evrede gece uykusunda sıkça ellerde şişme ve uyuşukluk hissiyle uyanma, ellerden omuza yayılan ağrı, parmaklarda iğnelenme hissi olabilir. Bu hisleri aşmak adına kişilerde ellerini sallama, ovalama ihtiyaçları büyük bir oranda gerçekleşir. Sabah kalkınca ellerde tutukluk ve sertlik olabilir.

İkinci evrede yakınmalar gece dışında gündüzleri de etkili olmaya başlar. Oya yapma, bilgisayar kullanma gibi devamlı yapılan tekrarlayıcı hareketlerde el ve el bileği etkilenir. El ve parmaklarda kavramada güçsüzlük oluştuğu için, hastalar eşyaları elleriyle tutamaz ve düşürebilirler.

Üçüncü evre karpal tünel sendromu hastalığı belirtileri arasında başparmağın yakınındaki tenar kaslarında kas erimesi sorunu yaşanabilir. Yaşanan bu sorun kişilerde karıncalanmalar ve uyuşma sorunlarını beraberinde getirmektedir.

Karpal Tünel Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

Hastalarda geceleri ellerde uyuşma, sorunun elleri sallayınca düzelmesi, eldeki ilk üç parmakta duyu bozukluğu, başparmağa yakın tenar kasta atrofi varsa, muayene sırasında akla gelen ilk olasılık karpal tünel sendromu hastalığıdır.

Karpal tünel sendromu teşhisini koyabilmek amacıyla bilek bölgesine refleks kontrolünün yaptığı çekik ile vurularak, o bölgede bir elektrik çarpması olup olmadığı kontrol edilir. Eğer bu bölümde bir elektriklenme gerçekleşir ise, karpal tünel hastalığının teşhisine daha da fazla yaklaşılmış olur. Karpal tünel sendromu tanı ve teşhis yöntemleri arasında fiziki muayene dışında phalen testi ve durkan testi, EMG gibi elektrofizyolojik testler, MR, ultrasonografi gibi görüntüleme tetkikleri de vardır.

Phalen testinde iki el bileği bir dakika süreyle fleksiyonda tutulur. Bu sürede elde avuçta ve parmaklarda uyuşma ve ağrı oluşması karpal tünel sendromu açısından pozitiftir. Ters phalen belirtisi içinde uygulamanın ters yöne olanı yapılır.

Durkan testinde ise hastanın el bileğinin üzerine parmakla 30 saniye basılır. Sonucunda elde uyuşma oluyorsa, test sonucu pozitif olarak kabul edilir.

Karpal tünel sendromunun kesin tanısı sinir ileti testi olan (EMG) elektromiyografi ile konur. Bunun hastalığı teşhis etme duyarlılığı % 90 seviyesindedir. Bazı tekniklerle bu oran yükseltilebilir. Bu yöntemde eldeki duyusal ve motor sinir iletim çalışmaları rahatsızlığa tanı koymak için yeterli gelir. Çalışma sırasında median sinirin ilk üç parmaktaki duyusal iletimleri, diğer elle ya da aynı elin ulnar duyusal sinir iletimlerinin karşılaştırılması her hastaya uygulanır. Dördüncü parmak median sinirle birlikte ulnar sinirden etkilendiği için, ayrı ayrı ulnar ve median sinir iletim zaman farklılıkları değerlendirilir. Eldeki ulnar ve median sinir iletim değerleri de karpal tünel sendromu tanısında önemli kriterlerdir. Median sinir aleyhine ulnar sinirde bir gecikme olması tanının kesinleştirilmesine yardımcı olur.

Karpal Tünel Sendromu Risk Faktörleri

Karpal tünel sendromu median sinirin el bileğinde karpal tünelde bası altında kalmasıyla ortaya çıkar. Ancak bunun neden olduğu hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Ancak karpal tünel sendromu risk faktörleri kişilerde bu hastalığın görülme oranını artırmaktadır. Median sinir üzerinde basıncı artıracak herhangi rahatsızlık, fiziksel aktivite gibi etkenler hastalığa neden olabilir. Hastalığın risk faktörleri arasında, ellere kan akımını azaltabilecek, eklemlerde ve kollardaki yumuşak dokularda ödeme yol açabilecek hastalıklar vardır. Multipl skleroz, lupus, diyabet, romatoid artrit, hipotiroidi gibi hastalıklar bunlar arasındadır. Kadınlar özellikle yaşları arasındakilerde karpal tünel sendromu riski yüksektir.

Gebeliğin son evrelerinde, menopoza girenlerde, doğum kontrol hapı kullananlarda, östrojen alanlarda risk altındadır. El bileğinde tekrarlayıcı hareketler yapanlarda da risk oranı yüksektir. Bazı mesleklerde çalışanlar, ev işi yapanlar, spor ve bazı hobilerle uğraşanlarda bu risk faktörü bulunmaktadır. Sigara alışkanlığı olanlarda da median sinire giden kan akımı olumsuz etkilendiğinden risk faktörü arasında kabul edilir. Ayrıca uzun süre araba kullanma, elleri kenetleme gibi zorlayıcı ve sürekli faaliyetlerde karpal tünel sendromu bakımından risk faktörüdür.

Karpal Tünel Sendromuna Neden Olan Hastalıklar

Karpal tünel sendromuna neden olan hastalıklar kolu ve el bileğini etkileyen, bu alanlardaki eklemlerde, yumuşak dokularda şişmeye, ödeme neden olur. Dolayısıyla karpal tünelden geçen median sinir belli oranda bası altında kalır. Bu yüzden median sinirin etkilediği elin ilk üç parmağı ve yüzük parmağının bir bölümünde, karpal tünel sendromu hastalığına ait olan karıncalanma, yanma hissi, uyuşukluk ve ağrı gibi belirtiler ortaya çıkar.

Karpal Tünel Sendromu Komplikasyonları

Median sinirin karpal tünelde bası altında kalması ve sıkışması nedeniyle oluşan karpal tünel sendromu, elde ve parmaklarda ağrıya, parestezi, nadir olarak hipoestezi gibi belirtilerle seyreden tuzak nöropatisidir. Hastalığın tedavisinde kullanılan konservatif ve cerrahi yöntemler vardır. Karpal tünel sendromu komplikasyonları hastalarda karpal tünel serbestleştirme operasyonları sonrasında ortaya çıkabilir. Bu operasyonlarda hastalarda % oranında nadiren kompleks bölgesel ağrı sendromu gelişebilir. Ayrıca kol orta sinir hasarı, arteriyel hasar, bölgede sertleşme, ağrı, skarlaşma, enfeksiyon gibi komplikasyonlarda oluşabilir.

Karpal Tünel Sendromu Nasıl Önlenir?

Karpal tünel sendromunun önlenmesi tedavi edilmesinden daha kolay olur. Bu nedenle kişilerin el ve el bileklerini zorlayacak işlerden kaçınması, yapılan işlerde el bileğini fazla zorlamaması gerekir. El bileğinin uzun süre bükülü halde kalmamasına dikkat edilmelidir. Masaya dayanırken el bileğine yük bindirmemek, bilgisayarda uygun mouse kullanmak, el bileğine yük bindirecek ağır eşyaları taşımamak, uzun süreli el işlerinin yapılmaması gerekir. El bileğinin, elin ve parmakların güçlendirilmesi için özel egzersizler yapılmalıdır.

• El ve Bilekleri Zorlayıcı Hareketlerden Kaçınmak

Karpal tünel sendromunu önlemek için el ve bilekleri zorlayıcı hareketlerden kaçınmak önemli bir etkendir. El ve bilekleri uzun süre aynı pozisyonda tutmak, tekrarlayıcı hareketler yapmak hastalığın oluşma riskini arttırmaktadır.

• Özel El ve Bilek Egzersizleri

Karpal tünel sendromundan korunmak için özel el ve bilek egzersizleri yapılmalıdır. Bu şekilde bölgedeki kaslar güçlendirilebilir. El ve bilek bölgesinin hareketsiz kalması hastalığın riskini arttırmaktadır. Karpal tünel sendromu hastalığı başladıktan sonra yapılacak bir egzersiz bulunmamaktadır. Bu yüzden zamanında önlem alarak hastalığın gelişmesi önlenmelidir.

Sık Sorulan Sorular

Karpal tünel sendromu his kaybına neden olur mu?

Karpal tünel içinde sıkışan median sinire binen bası ne kadar fazla olursa ya da hastalığın tedavisinde geç kalınırsa, el ayasında ve el parmaklarında his kaybı meydana gelebilir. Özellikle başparmak yakınındaki kaslarda atrofi gelişirse, his kaybı daha belirgin olur.

Karpal tünel sendromu görülme sıklığı nedir?

Karpal tünel sendromu en fazla orta yaş üzeri kişileri etkiler. Özellikle el bileğini tekrarlayıcı olarak kullanan kişilerde ve yapısal olarak el bileğindeki karpal tüneli dar olan kişilerde görülür. Karpal tünel sendromu toplumda görülme sıklığı ise % 5 oranındadır.

Karpal tünel sendromu tedavi sonrası spor yapılabilir mi?

Karpal tünel sendromu tedavisinden sonra hastaların spor yapabilmesinde sakınca olmaz. Ancak kişinin karpal tünel sendromu için risk faktörleri taşıması halinde, bunların giderilmesi gerekir. El ve el bileğini zorlayacak, hastalığın nüksetmesine neden olabilecek hareketlerden de kaçınılmalıdır.

Karpal tünel sendromu tekrarlar mı?

Karpal tünel sendromunu ortaya çıkaran birden fazla faktörden bahsetmek mümkündür. Bu faktörlerden birinin bir kez ortaya çıkması ve tedavi edilmesi karpal tünel sendromuna karşı bağışıklık kazanıldığı anlamına gelmez. Bileğin ve elin aşırı zorlanması, sinir ve kas hastalıkları gibi faktörlere bağlı olarak karpal tünel sendromu tekrarlayabilir.

Karpal Tünel Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Hakkında Bizimle İletişime Geçin