kaynağı değiştir]
Göktürk Devleti yklnca, kalabalk boylar halinde yaayan Peçenekler, Karadeniz’in kuzeyinden Balkanlar’a doru göç etmek zorunda kalmlar, Yüzyla dein, Volga Nehri kysnda, Urallar ve Balkanlar’da varlklarn göstermilerdir. Varlkl bir kavim olduu bilinen Peçenekler’in komularyla aralarnda sürekli bir dümanlk olduu yazlmtr. Savaç ve istilac olduklar kadar, konar göçer yaamlar olmasna ramen ticaretle uratklar görülmütür. Baz Rus kaynaklardan alnan bilgilere göre; kullandklar kap kacaklar, hatta sava zamanlarnda kullanlan silah ve bellerine taktklar kemerler altn ve gümüten yaplmtr. Çünkü bu kavim, konar göçer özellikte olmalarna ramen, gelimi sava teknikleri ve yetenekleri sayesinde de hem oldukça geni alanlara yaylm, hem de konulanlan bölgelerde yönetim ve snfsal tekilat yaplanmasn oluturmulardr.
Kagarl Mahmut’a göre Peçenekler, Bat Göktürk Hakanl’nn kolu, 22 Ouz boyundan () ondokuzuncusudur. Türkçe konuurlar. Konutuklar Türkçe, yine Kâgarl Mahmud’a göre kelimelerin son hecesi kesilmi ve ksaltlm bir özellik içerir. Bizans Kaynaklar Peçenekler’in 8 kademelik yaplanma ve yerlekesinden söz eder. Bunlar:
Yerletikleri alanlar ise; Çoban, Tomaç, Külbey, Çor, Karabay, Ertim, Yula, Kapan gibi isimlerle Türk ünvanlarndan oluurdu. ‘Babuu’ ismi çounlukla renklerle ifade edilirdi.
Peçenekler Türk Tarihi için önemli bir yere sahiptir. Bu önem ylnda Bizansllar ile Selçuklular arasnda yaplan Malazgirt Sava’na dayanr. Sava baladnda Bizans Ordusu’nun paral askeri olan Peçenekler, sava balar balamaz kar safha geçerek Selçuklu Ordusu’nda görev almlar, Bizans Ordusu’nu büyük bir yenilgiye uratarak Selçuklular’n zaferiyle sonuçlanan Malazgirt Sava’ndan sonra Türklere Anadolu’nun kaplar açlmtr.
Peçenekler’in ilk anayurtlar Orta Asya’da Seyhun ve Volga nehirleri arasndadr. Sonra Ural Dalar ve Yenisey Nehri arasndaki bölgeden, daha sonralar Koban Bölgesine göç etmilerdir. Koban Bölgesini kendilerine merkez edinip oradan önce Kafkaslara, (Hazar ve Karadeniz kylarna) ve Dou Avrupa’ya açlmlardr. Peçenekler bamsz olarak yaam, hiç bir devletin hakimiyetini tanmamlardr.
Peçenekler stanbul'u iki defa kuatmtr. lkinde Hazarlar ve Rus ordular ile ’de, dierinde ise yllar arasnda stanbul surlarna kadar dayanm Selçuklular’la anlaarak denizden kuatmlardr. lk kuatmada Bizans ordusu kuatmay püskürtmü, dier kuatma da ise Bizans mparatoru'nun yardmna dier bir Türk boyu olan Kumanlar'n gelmesi ile püskürtülme gerçeklemitir.
yl sonlarnda Peçenekler, Anadolu beylerinden zmir Emiri olan Çaka Bey ile ibirlii yaparak, stanbul Çekmece’ye kadar yaklatlar, bu durum Bizans mparatorluu’nda endie yaratt. Çünkü Anadolu Selçuklular, zmir Emiri Çaka Bey ve savaç bir Türk kavmi olan Peçenekler tarafndan kuatlmt. Sonrasnda bu durum Haçl Seferleri’nin de ilk kvlcmn yakmtr. Ancak Bizans, Kumanlar ordularnn destei ile ordusunu güçlendirerek kurtulur.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Peçenekler Türk boylarından. Oğuzların Üç-ok koluna mensupturlar. İslâm kaynaklarında “Beçene, Beçenek, Biçene”; Anadolu ağzında “Peçeneke, Beçenek” olan boyun adı, “iyi çalışır, gayret gösterir” mânâsındadır. Peçeneklere Bizanslılar “Patzinak”, Lâtinler “Bissenus”, Ruslar “Peçennyeg”, Macarlar “Beşennyö”, Ermenilerin “Badzinag” dedikleri, kaynaklarda yazılıdır. Asıl yurtları, Orta Asya’da, Seyhun (Siriderya) ile İdil (Volga) nehirleri arasındadır.
Peçenekler veya Beçenekler, Göktürk Devleti'nin sona ermesinden sonra ana yurtları olan Batı Sibirya'dan, Ural Dağları ve Yenisey Nehri arası bölgeden, köklü şekilde yerleşip kendilerine yurt ettikleri Koban Bölgesine göç edip yerleşmişlerdir. Koban Bölgesini kendilerine merkez edip oradan Kafkaslara, (Hazar ve Karadeniz arasındaki bölgeye) ve Doğu Avrupa Bölgelerine akınlar ve etkileri olmuştur.
Peçenekler, Orta Asya'dan Avrupa'ya göç ederek tarihte etkin olmuş; ama devlet kuramamış Türk halklarından birisidir. Daha sonra çoğunluğunun Hıristiyanlığı kabul ettiği ve Avrupa halkları arasında eriyerek yok oldukları ileri sürülür.
Divânu Lügati't-Türk'te Peçenekler, Oğuz - Üçok Boylarından oldukları ifade edilir. Bizans devrinde Anadolu'ya göç etmelerinden dolayı "Rum yakınında oturan Türklerden bir bölük" şeklinde tasvir edilerek Peçeneklerin Bizans ile yakınlığı dile getirilmiştir.
yılındaki Malazgirt Meydan Muharebesinde Büyük Selçuklu Devletine karşı Bizansın tarafında yer almışlardır. Sonradan Büyük Selçuklu tarafına geçen Peçenekler, Büyük Selçukluların bu savaşı kazanmalarında önemli rol oynamışlardır.
"Peçenekler", Göktürk Döneminde Oğuzların Boyu olarak Türk Birliğine bağlı olarak yaşamaktaydılar. Ana yurtları olan Issık – Balkaş Gölü civarında kalabalık boylar halinde yaşayan Peçenekler, Göktürk Devletinin yıkılmasıyla Türkeşler’e tabi oldular. Türkeşler Devleti, Çin’in politikalarıyla zayıflayıp yıkılınca ortaya İç Asya’da yeni bir Türk Devleti olarak Karluklar ortaya çıkmıştı. Türkeşlere bağlılıkları gereği Karluk devletiyle iyi ilişkiler içerisine giremeyen Peçenekler, Karlukların kendilerini tabi etme çabaları ile mücadelelere girişince güçlü Karluk Devletine karşı koyamayıp Karluklara tabi olmak yerine batıya doğru göç etmeyi tercih ettiler ().
Konar-Göçer yaşam tarzları sebebiyle yerleşik olarak belli bir coğrafyaya konuşlanmayan Peçeneklerin bu göç dalgası yaklaşık 50 yıl içerisinde onları Hazar Denizine kadar sürükledi.
’lu yıllarda Hazar Devletine komşu olan Peçenekler, bağımsız olarak yaşayarak herhangi bir devletin tabiiyetini de tanımıyorlardı. Hazar bölgesi, Peçenekler için politik açıdan İç Asya’ya göre daha yaşanılabilir bir coğrafyaydı. Zira bu bölgede varlıklarını sürdüren Hazar ve Oğuz Türkleri kendilerine karşı ilhak politikası yürütmüyorlardı. Ancak Hazar bölgesi Asya bozkırlarındaki gibi hayvancılık ve oba hayatı içinde yeteri kadar elverişli değildi. Bu sebeple Hazar Devletinin ticaret yolları üzerinde yağmacılık yapmaya yöneldiler.
Hazar Devleti, Peçeneklerden bu nedenle rahatsız oldu .Peçeneklerle mücadele etmesi için Peçenekler gibi konar-göçer yaşayan başka bir Türk Kavmi olan Oğuzlarla anlaştılar
Oldukça kalabalık bir boy olan Peçenekler, Oğuzların bu baskıları neticesinde mağlup olmadılar ancak yoğun Oğuz saldırılarına karşı üstün gelemeyince daha uzak coğrafyalara ulaşmak için Hazar Denizinin kuzeyine doğru göç hareketine giriştiler
Peçenekler'in konar göçer hayatı bununla sonlanmadı.Hazarlarla mücadele etmeleri ve yine göçmek zorunda kaldıseafoodplus.info sonra dönem dönem Macarlar,Slavlarla mücadele eden Peçenekler , Malazgirt savaşı sonrası Selçuklarla ittifak yapmışlar Romen Diyojen'in yenilmesine yardımcı olmuşlardır.
Ancak Roma, bu iki büyük Türk gücüne karşı başka bir Türk Kavmi olan Kuman-Kıpçak devleti ile işbirliği içerisine girdi. Kuman-Kıpçak başbuğu Tugorhan ve orta kağan Bönek liderliğindeki Kuzey Türkleri Peçenekler üzerine 40 Bin süvariyle saldırarak ağır bir yenilgiye uğrattılar (29 Nisan ).
Peçenekler bu yenilgiden sonra Selçuklular ile irtibata geçemeyince iki düşman olan Roma İmparatorluğu ve Kuman-Kıpçak devletleri arasında kaldılar. Bu yenilgi sonrası Peçenekler tarih sahnesinden silinmiştir.
İnsanlığın geçmişinde Peçenekler'in üç yüz yıllık bir işlev ve etkinlik süreleri vardır.
1.Yedinci yüzyıl ortalarından, Peçeneklerin, İdil Irmağı'nı geçişleri olan 'a kadar geçen dönem.
2.Kıpçak bozkırlarında kaldıkları dönem ()
3.Bizans'la yakın ilişki ve Macaristan'a göç dönemi.
Peçenekler yılık tarihleri boyunca yerleşik hayat düzenine geçemediler ve merkezi bir devlet kuramadılar. Oba, oymak, boy, urug şeklinde teşkilatlanmışlardı. Her uruğun bağımsız olarak hareket edebilen bir başbuğu vardı.Peçenekler devamlı olarak savaşla uğraştıklarından at ve silaha çok değer verirlerdi. Silahları ok, yay ve kılıçtı. Peçenekler genellikle Şaman dinindeydiler. ölümden sonra da ruhun yaşadığına inandıkları için mezarlarına yiyecek ve ölünün hayattayken kullandığı eşya ve silahlarını da gömerlerdi. Mezarlar kalın bir toprakla örtülür ve bunun üzerine balbal dikilirdi.
Yine Peçenek mezarlarında bulunan kafa tasları ile iskeletlerin incelenmesinden onların Moğol yüzlü olmadığı ortaya çıkmıştır. Peçenekler’in Göktürk yazısına benzer bir yazıları olduğu kabul edilir. Macaristan’daki kazılar sonucunda elde edilen Sen Nagi Mikloş hazinesindeki altın sürahi, tas ve kâse üzerindeki şekillerin Peçenek yazısı olduğu anlaşılmıştır. Hazarlar’a ait olan Sarkal’da bulunan çanak ve çömlek parçalarının üzerindeki bazı yazıların da Göktürk yazısına benzediği ve Peçenekler’e ait olduğu ileri sürülmüştür.
Peçenekler’in “çor”, “boyla” ve “yula” unvanlarını kullandıkları bilinmektedir. Konuştukları Türkçe, Kâşgarlı Mahmud’a göre kelimelerin sonu kesilmiş ve kısaltılmış bir özellik arzeder.